1.ئاق  قەغەز  بىلەن  يېمەكلىك  ئوراش.
قەغەزنى  ئاقارتىش  ئۈچۈن  كۆپىنچە  زاۋۇتلار  ئاقارتىش  دورىسى  قاتىدۇ.  ئاقارتقۇچى  دورا  يېمەكلىك  بىلەن  ئۇچراشقاندا،  بىر  قاتار  خىمىيىلىك  رېئاكسىيە  يۈز  بېرىپ،  بىر  قىسىم 
ماددىلار ھاسىل بولۇپ،  ئاسانلا  يېمەكلىكنىڭ  بۇلغىنىشىنى  كەلتۈرۈپ  چىقىرىدۇ.

2.تازىلىق  قەغىزىدە  قاچا -قۇچىلارنى  سۈرتۈش.
دۆلەت  سۈپەت  تەكشۈرۈش  ئورۇنلىرىنىڭ  ئارىلاپ  تەكشۈرۈش  نەتىجىسىدە  ھەر  خىل  تۈردىكى  كۆپ  قىسىم  تازىلىق  قەغەزلىرى  پاكلانمىغان  (دېزىنفېكسىيە  قىلىنمىغان)  ياكى  تولۇق 
پاكلانمىغانلىقى قەغەز يۈزىدە  نۇرغۇن  مىكروب  ساقلانغانلىقى  بايقالغان.  بۇ  مىكروبلار  ئاسانلا  سۈرتۈلگەن  نەرسىلەرگە  يۇقىۋالىدۇ.  پەقەت  ياخشى  پاكلانغان  ئالىي  دەرىجىلىك  تازىلىق  قەغىزىلا  سەھىيە  ئۆلچىمىگە  يېتىدۇ.

3.تاماق ئۈستىلىگە سۇلياۋ داستىخان سېلىش.
تاماق ئۈستىلىگە سۇلياۋ داستىخان سالسا ، گەرچە چىرايلىق كۆرۈنسىمۇ، ئەمما سۇلياۋ داستىخانغا ئاسانلا چاڭ-توزان،مىكروب قاتارلىقلار چاپلىشىۋالىدۇ،  يەنە سۇلياۋ داستىخان زەھەرلىك ۋىنىل خلورىد سىمولاسى(لۈيىشى  شۇجژ  脂树烯乙氯)دىن ياسالغاچقا،قاچا- قۇچا،يېمەك-ئىچمەك مەلۇم  ۋاقىت سۇلياۋ داستىخاندا تۇرسا،زەھەرلىك ماددىلار بىلەن بولغىنىدۇ، بۇ نۇرغۇن كېسەللەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.

4 .يېمەكلىكلەرگە داكا يېپىش ئارقىلىق چىۋىندىن ساقلىنىش
يېمەكلىك ئۈستىگە داكا ياپقاندا،گەرچە چىۋىن يېمەكلىككە بىۋاسىتە يېقىنلىشالمىسىمۇ،ئەمما داكا ئۈستىگە قونغاندا،تۇخۇملىرىنى قالدۇرۇپ قويىدۇ. بۇ  تۇخۇملارداكا تۆشۈكچىلىرىدىن چۈشۈپ يېمەكلىكلەرنى بۇلغايدۇ

5.لۆڭگە  بىلەن  قاچا  -  قۇچىلارنى  سۈرتۈش.
تۇرۇبا سۈيى قاتتىق ئۆلچەم بويىچە پاكلىنىدۇ.تۇرۇبا سۈيى بىلەن يۇيۇلغان قاچا-قۇچا،مېۋە-چېۋىلەرئاساسىي جەھەتتىن پاكىز  بولىدۇ،قايتا  لۆڭگە  بىلەن سۈرتۈشنىڭ ھاجىتى يوق.لۆڭگىدە نۇرغۇن كېسەل مىكروبلىرى بولغاچقا، قاچا-قۇچىنى لۆڭگە بىلەن سۈرتسە، -قېتىملىق  بولغىنىش  پەيدا  قىلىدۇ.

6. مېۋىنىڭ بۇزۇلغان قىسمىنى ئېلىۋېتىپ ئىستېمال قىلىش.
بەزىلەر  مېۋە  يېگەندە،  مېۋىنىڭ  بۇزۇلغان  قىسمىنى  ئېلىۋېتىپ  يېيىشكە  بولىدۇ،  دەپ  قارايدۇ.  ئەمەلىيەتتە،  مېۋە  شىرنىسى  ئارقىلىق  مىكروبلار  ئاللىقاچان  تارقىلىپ  بولغان  بولىدۇ،  ھەتتا  مىكرو  جانلىقلار  كۆپىيىشكە  باشلىغان  بولىدۇ.  بۇنىڭدىكى  زەمبۇرۇغ  ئادەم  تېنىدىكى  ھۈجەيرىلەرنى  ئۆزگەرتىپ راك  پەيدا  قىلىدۇ.  شۇڭا،بۇزۇلغان  مېۋىلەرنى  ئەڭ  ياخشىسى  يېمەسلىك  كېرەك.

7.ئورنىدىن  تۇرۇپلا  يوتقاننى  يىغىۋېتىش.
ئادەم  كۈندە  كۆپ  مىقداردا  تەر  ئاجرىتىپ  چىقىرىدۇ،  ئورنىدىن  تۇرۇپلا  يوتقاننى  يىغىۋەتسە،  تەر  يوتقاندا  ساقلىنىپ  قالىدۇ.  ۋاقىت  ئۇزارغانسېرى تەر پۇرىقى ئادەمنىڭ ئۇيقۇسىغا تەسىر كۆرسىتىپلا قالماي، يەنە كېسەل مەنبەسىنى ياشاش مۇھىتىغا ئىگە قىلىدۇ.  توغرا  ئۇسۇل  بولسا:  ئورنىدىن تۇرغاندىن كېيىن ئاۋۋال يوتقاننى ئۆرۈپ، مىنۇت  ئەتراپىدا  شامالداتقاندىن كېيىن  يىغىش  كېرەك.ئەڭ  ياخشىسى  ھەپتىدە  بىر قېتىم ئاپتاپقا سېلىش كېرەك.

8.ئۇزۇن مەزگىل بىر خىللا دورىلىق چىش پاستىسىنى ئىشلىتىش.
دورىلىق  چىش  پاستىسىنىڭ  بەزى  مىكروبلارنى  چەكلەش  رولى  بولسىمۇ،  ئەمما  ئۇزاق  مەزگىل  بىر  خىللا  دورىلىق  چىش  پاستىسىنى  ئىشلەتسە،  ئېغىز  بوشلۇقىدىكى  مىكروبلار  ئاستا  -  ئاستا  چىش  پاستىسىغا  ماسلىشىپ،  دورىغا  چىدامچانلىقنى  پەيدا  قىلىدۇ.


مەنبەسى: تىببى ئۇچۇر تورى    يوللىغۇچى: ئەنۋەر   

پايدىلىق تىما يوللاپسىز ،،،7 .نى مەن ئىزچىل دىققەت قىلىپ كىلۋاتىمەن ،8 .سىمۇ شۇ ،،،ھەر خىل تۇرمۇش بۇيۇملىرىنى بىر خىلنى ئۇزۇن ئىشلىتىش زىيانلىق ،چىش پاستىسىنلا ئەمەس ،،،مەلۇم مەزگىلدىن كىيىن ئالماشتۇرۇپ تۇرۇش كېرەك ...

ھە راس 1.خىل ئەھۋالدا مەن تاللا بازارلىرىدىن سېتىۋالغان مەخسۇس يىمەكلىك ئوراش سولياۋسىدا ئوراپ قويىمەن .
2.مەن سۇدا پاكىز يۇيۇشنى قوللىنىپ كەلگەن ،تازلىق قەغىزىدە سۇرتۇپ باقمىدىم .ھەم خالىمايمەن .
3.تاماق ئۇستىلىگە سۇلياۋ داستىخىان سالاتتىم ،ئەمدى قانداق قىلسام بۇلا ،ئەمماغۇ داستىخان ئۇستىگە بىۋاستە يىمەكلىكنى قويمايتتىم ،،،،شۇڭا داۋاملىق ئىشلىتىۋەرسەم بۇلا      
4.خىل ئەھۋال مەندە يۇق .
5 .خىل ئەھۋال،شۇغۇ ،،،سۇدا پاكىزە يۇيۇپ بولغان چىنىلەرنى لۇڭگىدە سۇرتۇش ئارتۇقچە ئىش ،مانا خاتاكەن تېخى      
6.خىل ئەھۋالغا قەتتىئى دىققەت قىلسام بولغىدەك ،،،،ئانچىكىم سېسىپ قالسا پىچاق بىلەن ئۇيۇپ ئېلىۋېتىپ يەيتتۇق ،،،يەنە تېخى كورلىنىڭ زىدە بۇلۇپ قالغان نەشپۇتلىرى ھازىر كوز ئالدىمدا ،ئاڭلىشىمىزچە زىدە بولمىغانلىرى ئىكىسپۇرىت ئېھتىياجىنى قاندۇرالمايدىكەن ،،،،شۇڭا زىدە بولغان پارلانغانلىرى تۇۋەن باھادا بازارلىرىمىزدا سېتىلىدۇ ،،،بىر قىسىم تاللا بازارلىرى كىرگۇزگەن زىدە ئەمەس نەشپۇتلەرنىڭ باھاسىنىڭ يۇقۇرلىقى ،،،،،،نۇرغۇن خىياللارنى قىلىپ قالدىم ،،،،جاپاكەش دىھقانلىرىمىزنىڭ يىللىق كىرىمى يۇقۇرى باھالىق مەھسۇلاتلارنى سېتىۋىلىش ئىمكانىيىتىنى يوققا چىقارغان ،،،تۇۋەن باھالىق مەھسۇلاتلار بولسا سۇپەتسىز ،سالامەتلىككە زىيانلىق ،،،،

بۇرۇن مەنمۇ ئئورنىمىزدىن تۇرۇپلا يوتقان - كۆرپىلەرنى يىغمىساق سەت بولىدۇ دەپ قارايتىم، نەچچە يىلنىڭ ئالدىدا بۇ تىمىنى كۆرۈپ ئويلىسام ھەر بىر جۈملىسىنىڭ  ئىلمىي ئاساسى باركەن. شۇندىن بۇيان يوتقان - كۆرپىلەرنى دەرھال يىغمايدىغان بولدۇم.
ئەسلەپ باقتىم:
بۇرۇنقى ۋاقىتلاردىمۇ چوڭ ئانىلىرىمىز ئورنىدىن تۇرۇپ ئەڭ بۇرۇن قىلىدىغان ئىشى ئىشىك - دەرىزىلەرنى ئېچىۋېتىپ ھويلىغا چىقاتتى ھەم تاھارەت ئېلىپ ناماز ئوقۇيتى، ئۇندىن كېيىن ئىشىك ئالدىدىكى يول ۋە ھويلا - ئاراملارنى يىغىشتۇرۇپ تازىلاپ، (توىۇ - قويلىرى بولسا يەم بېرىۋېتىپ) ئوتۇن قالاپ چاي قاينىتىپ، (بەزىدە ئوچاققا سامسا ياكى قاتلىما پېقىپ تەييارلاپ)  ھويلىغا داستۇرخان سېلىپ چاي راسلاپ، تاماقتىن كېيىن ئۆيگە كىرىپ يوتقان - كۆرپىلەرنى يىغىپ تازىلىق قىلاتتى.
   ھازىرغۇ ئوخشىمايدۇ، ھەممىمىز خىزمەت ھەللەكچىلىكىدە ئالدىراش، شۇڭا ئورنىمىزدىن تۇرۇپلا ئۆي يىغۇشتۇرۇپ، ناشتىنىمۇ چالا قىلىپ ئىشقا ماڭىمىز، ئەمما بۇرۇنقىلارنىڭ ئەنئەنىسىنىڭ ئىلمىي ئاساسلىرىنىمۇ چەتتە قالدۇرساق بولمايدىكەن. بۇرۇن بىلەن ھازىرقى تۇرمۇش ئادەتلىرىنى سېلىشتۇرساقمۇ ئەژداتلىرىمىزنىڭ ساغلاملىق ساپاسى بىلەن ھازىرقىلىرىمىزنىڭ ساغلاملىق ساپاسىدا نۇرغۇن پەرقلەر بار.

رەھمەت ، بىز بەزىدە بۇلارغا بەكمۇ دىققەت قىلىپ كېتەلمەيدىكەنمىز.............

رەھمەت