«ﺩﻭﻻﻥ» ئاتالغۇسى ﮬﻪﻗﻘﯩﺪىكى قاراشلار
0 q% ~! k" U2 n! M) L* S, I. m K
% V9 ~! z! [; W- y
«ﺩﻭﻻﻥ» ئاتالغۇسى ﮬﻪﻗﻘﯩﺪە تۈرلۈك مەتبۇئات ۋە توربەتلەردە ھەر خىل قاراشلار ئوتتۇرىغا قويۇلۇپ كەلمەكتە. مەن يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، بۇ ھەقتە ئۇچراتقان بىرقىسىم قاراشلارنى مۇنبەرداشلارنىڭ پايدىلىنىشى ۋە مۇلاھىزە قىلىپ ئورتاقلىشىشى ئۈچۈن مۇنبىرىمىزگە يوللاپ قويۇشنى مۇۋاپىق كۆردۈم.
. Q8 k8 ~" a" {9 W, x& \ ﺩﻭﻻﻥ ﺧﻪﻟﻘﻰﻣﻪﻛﯩﺖ، ﻣﺎﺭﺍﻟﺒﯧﺸﯩﻨﻰ ﺋﺎﺳﺎﺱ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﻳﻪﻛﻪﻥ ﺩﻩﺭﻳﺎﺳﻰ، ﺗﺎﺭﯨﻢ ﺩﻩﺭﻳﺎﺳﯩﻨﻰ ﺑﻮﻳﻼﭖ، ﻳﻪﻛﻪﻧﻨﯩﯔ ﺗﺎﺳﻘﯘﻣﺎ، ﻗﺎﻏﯩﻠﯩﻘﻨﯩﯔ ﺟﺎﯕﮕﯩﻠﻪﺳﻜﻰ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻳﯧﺮﯨﺪﯨﻦ ﺋﺎﻗﺴﯘﻧﯩﯔ ﺋﺎﯞﺍﺕ، ﺋﺎﻳﻜﯚﻝ، ﻗﺎﺭﺍﺗﺎل ﺩﯨﻦ ﺑﯜﮔﯜﺭ، ﻟﻮﭘﻨﯘﺭ ﺗﺎﻛﻰ ﻗﯘﻣﯘﻝ ﯞﺍﺩﯨﻠﯩﺮﯨﻐﯩﭽﻪ ﺗﺎﺭﻗﯩﻠﯩﭗ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻼﺷﻘﺎﻥ .
ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺗﻠﻪﺭﺩﻩﺋﯧﻴﺘﯩﻠﯩﺸﯩﭽﻪ: ﺩﻭﻻﻥ ﺧﻪﻟﻘﻰ ﺗﻪﻛﻠﯩﻤﺎﻛﺎﻥ ﺑﺎﻏﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﻗﯘﻣﻠﯘﻕ، ﭼﯚﻝ- ﺟﻪﺯﯨﺮﯨﻠﻪﺭﺩﻩ ﻳﺎﺷﯩﻐﺎﭺقا، «ﺩﻭﻻﻥ» ﺳﯚﺯﻯ «ﺩﺍﻻ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺳﯚﺯدﯨﻦ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ ﺩﯦﻴﯩﻠﮕﻪﻥ . ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺗﺘﻪ «ﺩﺍﻻﻥ» ﺳﯚﺯﯨﺪﯨﻦ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ ﺩﯦﻴﯩﻠﮕﻪﻥ. ﻳﻪﻧﻪ ﺑﻪﺯﯨﻠﻪﺭ ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺕﻗﯩﻠﯩﭗ «ﺩﻭﻻﻥ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺳﯚﺯ ﻣﻮﯕﻐﯘﻟﭽﻪ «ﺩﻭﻟﻮ»، «ﺩﺍﯞﻻ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺳﯚﺯﺩﯨﻦ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ ﺩﯦﻴﯩﺸﯩﺪﯨﻜﻪﻥ. ﻳﻪﻧﻪ ﺑﻪﺯﻯ ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺗﻠﻪﺭﺩﻩ «ﺩﻭﻻﻧﻐﯘﺕ» ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﯩﺪﯨﻦ، «ﺩﻭﻻﻧﮕﯧﺖ» ، «ﺗﯘﺭﺍﻥ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺳﯚﺯﻧﯩﯔ ﺑﯘﺯﯗﭖ ﺋﯧﻴﺘﯩﻠﯩﺸﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻠﯩﭗﭼﯩﻘﻘﺎﻥ ﺩﯦﻴﯩﺸﻤﻪﻛﺘﻪ .
ﺩﻭﻻﻥ ﺧﻪﻟﻘﻰ ئاساسلىقى ﭼﺎﺭﯞﯨﭽﯩﻠﯩﻖ، ﺑﯧﻠﯩﻘﭽﯩﻠﯩﻖ، ﻗﻮﻝﮬﯜﻧﻪﺭﯞﻩﻧﭽﯩﻠﯩﻚ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻠﯩﻨﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ ، ﻗﻪﺩﯨﻤﻘﻰ ﺯﺍﻣﺎﻧﻼﺭﺩﺍ ﺋﺎﺳﺎﺳﻪﻥ ﺋﻮﯞﭼﯩﻠﯩﻖ ، ﺑﯧﻠﯩﻘﭽﯩﻠﯩﻖ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﮬﺎﻳﺎﺕ ﻛﻪﭼﯜﺭﮔﻪﻧﯩﻜﻪﻥ. ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﻣﺎﺯﺍﺭ - ﻣﺎﺷﺎﻳﯩﺨﻼﺭﻏﺎ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥﺋﯧﺘﯩﻘﺎﺩﻯ ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﻛﯜﭼﻠﯜﻙ . ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﻣﺎﺯﺍﺭ ﺑﻮلۇشىدىن ﻗﻪﺗﺌﯩﻨﻪﺯﻩﺭ ﮬﻪﻣﻤﯩﻨﻰ ﺋﯘﻟﯘﻏﻼﻳﺪﯗ . ﺑﻮﻟﯘﭘﻤﯘ «ﺋﻮﺭﺩﺍﺧﯧﻨﯩﻢ»، «ﻗﯩﺰﯨﻠﺠﻰ ﺧﯧﻨﯩﻢ»، « ﺗﺎﻳﺎﻕ ﺋﺎﺗﺘﻰﻣﺎﺯﺍﺭ»، «ﻗﻮﻳﻠﯘﻕ ﺋﺎﺗﺎﻡ» ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖﻣﺎﺯﺍﺭﻻﺭﻏﺎ ﺑﻪﻛﺮﻩﻙ ﺗﺎﯞﺍﭖ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ.
ئېيتىلىشىچە، ﺋﺎﺕ - ﺋﯧﺸﻪﻙ مىنىپ «ﺗﺎﻳﺎﻕ ئاتتى ﻣﺎﺯﺍﺭ» (ﻣﻪﻛﯩﺖﻧﺎﮬﯩﻴﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻗﯩﺰﯨﻞ ﺋﺎﯞﺍﺕ ﻳﯧﺰﯨﺴﯩﺪﺍ) ﺩﯨﻦ ﺋﯚﺗﻜﻪﻥ ﺩﻭﻻﻧﻼﺭ ﺋﺎﺗﺎﻳﯩﺘﻪﻥ ﺗﺎﻳﺎﻕ ﺋﯧﺘﯩﭗﻣﺎﺯﺍﺭﻏﺎ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺋﯧﺘﯩﻘﺎﺩﯨﻨﻰ ﺋﯩﭙﺎﺩﯨﻠﻪﻳﺪﯨﻜﻪﻥ. ﺑﺎﺷﻘا ﻳﯘﺭﺗﺘﯩﻦ ﺑﯘ ﺟﺎﻳﻐﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺑﯘ ﺋﺎﺩﯨﺘﯩﻨﻰ ﻛﯚﺭﯛﭖ «ﺋﺎﭼﺎ ﺗﻮﻏﺮﺍﻗﻨﻰ ﻛﯚﺭﯛﭖ ﻣﺎﺯﺍﺭ ﻏﻮﺟﺎﻡ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺩﻭﻻﻥ، ﻗﺎﺷﻘﺎﺗﻮﯕﮕﯘﺯﻧﻰ ﻛﯚﺭﯛﭖ ﻣﯧﻨﯩﯔ ﻛﺎﻻﻡ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺩﻭﻻﻥ» ﺩﻩﭖ ﻗﻮﺷﺎﻗﻘﺎ ﻗﺎﺗﻘﺎﻧﯩﻜﻪﻥ.
ﺩﻭﻻﻥ ﺧﻪﻟﻘﻰ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕﺳﯚﻳﻪﺭ، ﻧﺎﺧﺸﺎ - ﺋﯘﺳﺴﯘﻝ، ﻣﻪﺷﺮﻩﭘﻜﻪ ﺋﺎﻣﺮﺍﻕ ﺧﻪﻟﻖ. ﺳﯩﺮﺗﺘﯩﻦ ﻣﯧﮭﻤﺎﻥ ﻛﻪﻟﺴﻪ ﻗﻮﻱ ﺳﻮﻳﯘﭖ «ﺋﯘﭼﺎ» ﺗﺎﺭﺗﯩﭗ ﻛﺎﺗﺘﺎ ﺯﯨﻴﺎﭘﻪﺕ ﺗﻪﻳﻴﺎﺭﻻﭖ «ﺩﻭﻻﻥ ﻣﻪﺷﺮﯨﭙﻰ» ﺋﯚﺗﻜﯜﺯﯛﭖ ﻣﯧﮭﻤﺎﻥﻗﯩﻠﯩﺪﯗ.
ﺑﯩﺮ ﻛﯜﻧﻰﺩﻭﻻﻧﺪﯨﻜﻰ ﮬﻪﺯﯨﻠﻜﻪﺵ ﻗﻮﺷﺎﻗﭽﻰ ﺑﺎﻳﭽﻪﻙ ﺑﺎﻳﻨﯩﯔ ﺋﯚﻳﯩﮕﻪ ﻣﯧﮭﻤﺎﻥ ﻛﻪﭘﺘﯘ. ﺋﯚﻱ ﺋﯩﮕﯩﺴﻰﻟﻪﻳﻠﯩﺨﺎﻥ ﻣﯧﮭﻤﺎﻧﻨﻰ ﻛﯚﺭﯛﭖ ﺑﺎﻳﭽﻪﻙ ﺑﺎﻳﻐﺎ :
ﺋﯚﻳﮕﻪ ﻣﯧﮭﻤﺎﻥ ﻛﻪﭘﺘﯘ ،
ﺋﺎﺵ ﺋﯧﺘﻪﻳﻤﯘﺑﻪﮔﭽﻪﻙ ؟
ﻧﺎﻥ ﻳﺎﻗﺎﻳﻤﯘﺑﻪﮔﭽﻪﻙ ؟
ﻛﺎﯞﺍﭖ ﺋﯧﺘﻪﻳﻤﯘﺑﻪﮔﭽﻪﻙ ؟
ﺩﻩﭖ ﺳﻮﺭﺍﭘﺘﯘ . ﺑﺎﻳﭽﻪﻙ ﺑﺎﻱ ﺋﺎﻳﺎﻟﯩﻐﺎ :
ﻗﺎﺭﺍ ﻗﻮﻳﻨﻰ ﺳﻮﻳﺎﻳﻠﻰ،
ﮔﯚﺵ ﺳﯧﻠﯩﭗ ﺧﻮﻟﯘﭖﺋﻪﺕ.
ﻗﺎﻟﻐﯩﻨﯩﻨﻰ ﺋﯚﺯۈﯓ ﺑﯩﻞ،
ﺧﯘﺩﺍﻳﯩﻢ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥﻟﻪﻳﻠﻪﻙ .
ﺩﻩﭖ ﺟﺎﯞﺍﭖ ﺑﯧﺮﯨﭙﺘﯘ. ﺑﯘ ﻗﻮﺷﺎﻗﻨﻰ ﺋﺎﯕﻠﯩﻐﺎﻥﻣﯧﮭﻤﺎﻧﻼﺭ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﯘﺳﺘﺎ ﻗﻮﺷﺎﻗﭽﻰ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﮕﻪ ﮬﻪﻡ ﻣﯧﮭﻤﺎﻧﺪﻭﺳﺖ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﮕﻪ ﻗﺎﻳﯩﻞﺑﻮﻟﯘﺷﯘﭘﺘﯘ.
«ﺩﻭﻻﻥ» ﺳﯚﺯﯨﻨﯩﯔﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﯩﺸﻰ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪىكى ھەر خىل قاراشلار
1. «ﺩﻭﻻﻥ» ﺩﯦﮕﻪﻥﺑﯘ ﺳﯚﺯ ﻗﻪﺩﯨﻤﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ «ﺩﻭﻻﻧﻐﯩﺪ» ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻧﺎﻣﻰﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺋﯘﻻﺭﻧﻰ ﻗﻪﺩﯨﻤﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﺗﺎﺭﻣﯩﻘﻰ ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﺍﺵ.
2. «ﺩﻭﻻﻥ» ﺩﯦﮕﻪﻥﺳﯚﺯ «ﺩﯙﯞﯨﻠﻪﻥ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺳﯚﺯﺩﯨﻦ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﮔﻪﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ، «ﺩﯙﯞﯨﻠﻪﻧﮕﻪﻥﻣﻪﮬﻪﻟﻠﻪ»، «ﺗﻮﭖ-ﺗﻮﭖ ﻣﻪﮬﻪﻟﻠﻪ» ﺩﯦﮕﻪﻧﻠﯩﻜﺘﯘﺭ، ﺋﯘﻻﺭ ﻗﻪﺩﯨﻤﻜﻰﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﺗﺎﺭﻣﯩﻘﯩﺪﯗﺭ ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﺍﺵ.
3. «ﺩﻭﻻﻥ» ﺳﯚﺯﻯ«ﺗﯘﺭﺍﻥ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺳﯚﺯﻧﯩﯔ ﺑﯘﺯﯗﭖ ئىستېمال ﻗﯩﻠﯩﻨﯩﺸﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻗﺎﺭﺍﺵ. ﺑﯘ ﺧﯩﻞﻗﺎﺭﺍﺷﺘﯩﻜﯩﻠﻪﺭ: ﻗﻪﺩﯨﻤﻜﻰ ﺗﯜﺭﻙ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﯩﻠﻜﯩﺪﻩ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﭘﻪﺭﻏﺎﻧﯩﺪﯨﻦﺳﯩﺒﯩﺮﯨﻴﯩﮕﯩﭽﻪ، ﺋﺎﻓﻐﺎﻧﯩﺴﺘﺎﻧﺪﯨﻦ ﺳﻪﺩﺩﯨﭽﯩﻦ ﺳﯧﭙﯩﻠﯩﮕﯩﭽﻪ ﺳﻮﺯﯗﻟﻐﺎﻥ ﻛﻪﯓﺩﯨﻴﺎﺭﻏﺎ ﺑﯧﺮﯨﻠﮕﻪﻥ «ﺗﯘﺭﺍﻥ ﺯﯦﻤﯩﻨﻰ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻧﺎﻣﺪﯨﻜﻰ «ﺗﯘﺭﺍﻥ» ﺳﯚﺯﻯ ﯞﺍﻗﯩﺘﻨﯩﯔ ﺋﯚﺗﯜﺷﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻰ اونېتىكىلىقﺋﯚﺯﮔﯩﺮﯨﺸﻠﻪﺭﺗﯜﭘﻪﻳﻠﯩﺪﯨﻦ «ﺩﻭﻻﻥ»ﻏﺎ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﮔﻪﻥ ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﺍﻳﺪﯗ ﮬﻪﻣﺪﻩ ﺩﻭﻻﻧﻠﯩﻘﻼﺭﻧﻰﺗﯜﺭﻛﻠﻪﺭﮔﻪ ﻣﻪﻧﺴﯘﭖ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺋﯘﻻﺭﻧﻰ ﻗﻪﺩﯨﻤﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﺗﺎﺭﻣﯩﻘﻰ ﺩﻩﭖﻣﯘﺋﻪﻳﻴﻪﻧﻠﻪﺷﺘﯜﺭﯨﺪﯗ .
4. ﺩﻭﻻﻧﻠﯩﻘﻼﺭﻣﻮﯕﻐﯘﻟﻼﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﯞﻻﺩﻯ ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﺍﺵ. ﺑﯘ ﻗﺎﺭﺍﺷﺘﯩﻜﯩﻠﻪﺭ: 13- ﺋﻪﺳﯩﺮﺩﻩ ﻣﻮﯕﻐﯘﻟﻼﺭ ﻛﯜﭼﯩﻴﯩﭗ، ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﺩﯨﻜﻰ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺟﺎﻳﻼﺭ ﻗﺎﺗﺎﺭﯨﺪﺍ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺭﺍﻳﻮﻧﯩﻨﯩﻤﯘﺑﯧﺴﯩﯟﺍﻟﻐﺎﻥ. ﺷﯘ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﻠﻪﺭﺩﻩ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﺎﺯ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﻤﻰ ﺗﻪﻛﻠﯩﻤﺎﻛﺎﻧﻨﯩﯔﻏﻪﺭﺑﯩﻲ ﻗﯩﺴﻤﯩﺪﺍ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻠﯩﺸﯩﭗ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ. ﺋﯘﻻﺭ ﺳﺎﻥ ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﯩﻦ ﺋﺎﺯ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ، ﺋﻪﺗﺮﺍﭘﺘﯩﻜﻰﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﺳﻤﯩﻠﻴﺎﺗﺴﯩﻴﻪ ﻗﯩﻠﯩﻨﯩﭗ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻏﺎ ﺳﯩﯖﯩﭗ ﻛﻪﺗﻜﻪﻥ ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﺍﻳﺪﯗ. ﺑﯘ ﺧﯩﻞ ﻗﺎﺭﺍﺷﺘﯩﻜﯩﻠﻪﺭﻧﯩﯔ 13-ﺋﻪﺳﯩﺮﺩﻩ ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﻨﻰ ﺑﯧﺴﯩﯟﺍﻟﻐﺎﻥ ﻣﻮﯕﻐﯘﻟﻼﺭﻧﯩﯔﺋﺎﺯ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﻤﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﻛﻠﯩﻤﺎﻛﺎﻧﻨﯩﯔ ﻏﻪﺭﺑﯩﻲ ﻗﯩﺴﻤﻐﺎ ﻗﺎﻳﺴﻰ ﻳﯩﻠﻰ، ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻠﯩﺸﯩﭗ ﻗﺎﻟﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻛﯩﺸﯩﻨﻰ ﻗﺎﻳﯩﻞ ﻗﯩﻼﻟﯩﻐﯘﺩﻩﻙ ﭘﺎﻛﯩﺖ ﺋﺎﺳﺎﺳﻰ ﻳﻮﻕ. ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ، ﺩﻭﻻﻥ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﻰ «ﺗﺎﯕﻨﺎﻣﻪ» ﺩﯨﻤﯘ ﺧﯧﻠﻰ ﺋﻮﭼﯘﻕ ﺗﯩﻠﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﻨﻐﺎﻥﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺩﻩﯞﺭ ﻧﯘﻗﺘﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﻗﺎﺭﯨﻐﺎﻧﺪﯨﻤﯘ، ﺑﯘ ﺧﯩﻞﻗﺎﺭﺍﺷﺘﯩﻜﯩﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﭘﯩﻜﺮﻯ ﺋﻪﻣەﻠﯩﻴﻪﺗﺘﯩﻦ ﻳﯩﺮﺍﻕ.
5. «ﺩﻭﻻﻥ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻧﺎﻡ «ﺩﺍﻻ » ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺳﯚﺯﺩﯨﻦ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺩﻭﻻﻧﻠﯩﻘﻼﺭ ﺋﯚﺯﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻳﺎﺷﺎﺵﺷﺎﺭﺍﺋﯩﺘﯩﻨﻰ ﺋﯩﭙﺎﺩﯨﻠﻪﺵ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻗﻮﻳﻐﺎﻥ ﻧﺎﻡ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻗﺎﺭﺍﺵ. ﺑﯘ ﺧﯩﻞ ﻗﺎﺭﺍﺷﺘﯩﻜﯩﻠﻪﺭﻧﯩﯔﭘﯩﻜﺮﯨﻤﯘ ﻛﯩﺸﯩﻨﻰ ﻗﺎﻧﺎﺋﻪﺗﻠﻪﻧﺪﯛﺭﻩﻟﻤﻪﻳﺪﯗ .
6.« ﺩﻭﻻﻥ » ﺳﯚﺯﻯ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻳﻪﻧﻪ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﻗﺎﺭﺍﺷﻼﺭﻣﯘ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ . ﺋﯘﻻﺭ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﭖﻗﺎﺭﺍﻳﺪﯗ : « ﺩﻭﻻﻥ» ﻣﻮﯕﻐﯘﻟﭽﻪ ﺳﯚﺯ ﺑﻮﻟﯘﭖ ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﭼﻪ « ﻳﻪﺗﺘﻪ» ﺩﯦﮕﻪﻥﻣﻪﻧﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﺪﯛﺭﯨﺪﯗ، ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻗﺎﺭﺍﺵ. ﻳﻪﻧﻪ ﺑﻪﺯﯨﻠﻪﺭ ﺑﻮﻟﺴﺎ، «ﺩﻭﻻﻥ» ﺳﯚﺯﻯ «ﺩﺍﯞﻻ» ﺳﯚﺯﯨﺪﯨﻦ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﮔﻪﻥ ﺩﯦﻴﯩﺸﯩﺪﯨﻜﻪﻥ. ﺑﯘﻧﺪﺍﻕ ﻗﺎﺭﺍﺷﺘﯩﻜﯩﻠﻪﺭﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ «ﺩﻭﻻﻥ ﺋﯘﺳﺴﯘﻟﻰ» ﻧﯩﯔ ﺋﻪﺳﻠﻰي ﺋﺎﺳﺎﺳﻰ ﻣﯘﯕﻐﯘﻟﻼﺭﻧﯩﯔ «ﺩﺍﯞﻻ ﺋﯘﺳﺴﯘﻟﻰ» ﺑﻮﻟﯘﭖ، «ﺩﻭﻻﻥ ﺋﯘﺳﺴﯘﻟﻰ» «ﺩﺍﯞﻻ » ﺋﯘﺳﺴﯘﻟﻰ ﺩﯨﻦ، «ﺩﻭﻻﻥ» ﺋﺎﺗﺎﻟﻐﯘﺳﻰ «ﺩﺍﯞﻻ» ﺳﯚﺯﯨﺪﯨﻦ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﮔﻪﻥ ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﺍﻳﺪﯗ . ﺑﯘ ﺧﯩﻞﻗﺎﺭﺍﺷﺘﯩﻜﯩﻠﻪﺭ ﺩﻭﻻﻧﻠﯩﻘﻼﺭﻧﻰ ﺋﻪﺳﻠﻰي ﻣﯘﯕﻐﯘﻝ ﺋﯩﺪﻯ، ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺗﻪﺩﺭﯨﺠﻰي ﮬﺎﻟﺪﺍﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻏﺎ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﮔﻪﻥ ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﺍﻳﺪﯗ . ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺑﻪﺯﻯ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﭘﺎﻛﯩﺘﻼﺭ ﺷﯘﻧﻰﭼﯜﺷﻪﻧﺪﯛﺭﯛﭖ ﺑﻪﺭﺩﯨﻜﻰ، ﺩﻭﻻﻥ ﺧﻪﻟﻘﯩﻨﯩﯔ ﻗﺎﻧﺪﺍﻗﺘﯘﺭ ﻣﯘﯕﻐﯘﻟﻼﺭﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺑﺎﻏﻠﯩﻨﯩﺸﻰ ﺑﻮﻟﻤﺎﺳﺘﯩﻦ، ﺑﻪﻟﻜﻰ ﮬﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻪﻥﻗﻪﺩﯨﻤﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﻰ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﻛﯚﺭﯛﯞﺍﻟﻐﯩﻠﻰ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ.
7.مەن تىلشۇناسلىقتا ئوقۇۋاتقان بىر پىكىردىشىمدىن «دولان»ئاتالغۇسى ھەققىدە تېخى يېقىندىلا مۇنداق بىر باياننى ئاڭلىدىم:
ئۇنىڭ دېيىشىچە،«دۇ- پارىسچە سۆز بولۇپ، مەنىسى ئىككى دېگەنلىك بولىدۇ».(«چاغاتاي تىلىنىڭ ئىزاھلىق لۇغىتى»، شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى، 2002-يىلى 4-ئاي 1-نەشرى،273-بەت). «لەڭ-پارىسچە سۆز بولۇپ، مەنىسى ئاقساق، چولاق، توكۇر دېگەنلىك بولىدۇ» (يۇقىرىقى كىتاب، 579-بەت). شۇنداق بولغاندا، دۇلان (دولان ئەمەس) دېگەن سۆز ئىككى توكۇر، ئىككى ئاقساق...دېگەن مەنىدە كېلىدۇ. بۇ ھەقتە تارىخىي مەلۇماتلاردا بەلگىلىك تىلغا ئېلىنغان يازمىلار بار....6 R, ^ X" e5 T& w1 f
دېمەك، «ﺩﻭﻻﻥ» ﺋﺎﺗﺎﻟﻐﯘﺳﯩﻨﯩﯔ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﯩﺸﯩﺪﺍ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﻣﺎتېرىياللاردىمۇ ﺋﻮﺧﺸﯩﻤﯩﻐﺎﻥﻗﺎﺭﺍﺷﻼﺭ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ. ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺑﯩﺮﻟﯩﻜﻜﻪ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ، ﺋﻮﺭﺗﺎﻕ ﻗﺎﺭﺍﺵ تېخى ﻳﻮﻕ دېيەرلىك. مەنمۇ تىپىك بىر دولانلىق بولۇش سۈپىتىم بىلەن بۇ ھەقتىكى ئۇچراتقان كۆپ خىل قاراشلارنى مۇنبەرگە يوللاپلا قويدۇم،خالاس. دەرۋەقە، دولان ئاتالغۇسى ھەققىدە قاراشلار ھەقىقەتەن كۆپ خىل. ئەمدىكى گەپ-شۇنىڭ ئىچىدىكى ئەڭ ئىلمىي بولغىنىنى قوبۇل قىلىشتا. ﻗﯧﻨﻰ، ﺑﺎﺷﻘﺎ مۇنبەرداشلارنىڭمۇ بۇ ھەقتىكى ﺋﯚﺯﻛﯚﺯﻗﺎﺭﺍﺷﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ۋە ئاڭلىغانلىرىنى كۆرۈپ ﺑﺎﻗﺎﻳﻠﻰ.
2 ^8 m) J' L$ x, R# h5 o* P
(ئەسكەرتىش: يۇقىرىدىكى بۇ مەزمۇنلار ھەر قايسى تور بەتلەردىن توپلاپ رەتلەنگەن بولغاچقا، مۇنبەرداشلارنىڭ بۇ ھەقتىكى قاراشلاردىن ئىلمىي ئۇسۇلدا پايدىلىنىشىنى سەمىمىي تەۋسىيە قىلىمەن. )
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا ARKZAT تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2013-4-20 00:12
, ~( s: _( Q, C1 S* H# l8 P) e" v8 I( _2 j6 ~
ۋاقتى: 2013-4-20 00:06:18
