ئەيبۇ ياقۇپ: ئاپاراتىمدىكى مەنزىرىلەر

ئاقسۇ ئونسۇ ناھىيەسىدىكى تەڭرىتاغ جىلغىسى

بۇ تاغلارغا ئۆزىڭىز بېرىپ كەلگەندەك قىلىسىزغۇ!جەنۇپتا تاقىرباش تاغلىرىمىز بەكلا كۆپ.بىراق،ئۇلار جاسارەت،تەمكىنلىك،چىدام-غەيرەتتىن بىزگە تەلىم بېرىۋاتقاندەك مەغرۇر،ئويچان تۇرىدۇ.

تەبئى جايلار يەنىلا ئادەمگە باشقىچە ھوزۇر بېرىدىكەن.ماڭا ھەممىسى ئېغىر سۈكۈتنى ئەسلىتىپ قويدى .......

قىزىلتاغدا تۇرۇپ،ئوخشىمىغان پەسىللەردىن ئۈرۈمچىگە نەزەر

سۈرەتلەر ئەيبۇ ئەپەندىنىڭ دىيارىمىزغا قىلغان قۇتلۇق قەدىمىنىڭ يالدامىسى ئىكەندە؟ بۇ جىلغا ماڭا ئونسۇ بازىرنىڭ تەبىي خەرىتىسىدەك كۆرۈندۇ.

  تاغلارنىڭ بۇ مەنزىرىسى ماڭا ئاجايىپ ئېغىر تۇيغۇ بەردى. جىلغا ئىلگىرى سۇ ئاققاندەك، تاشلار شامال، ئاپتاپ، يامغۇرنىڭ يالىشىدىن خىلمۇ-خىل ھايۋان سىياقىغا، ئۆزگىچە جىسىملارنىڭ شەكلىگە ئۆزگىرىپ قاپتۇ. مىنى بەكمۇ ھاياجانلاندۇردى. ھەم شېئىرى تۇيغۇ بەردى.

بۇ جاي ھازىر ئونسۇ ناھىيىسىدىكى3 ھەسسىلەنگەن «ئا» دەرجىلىك ئورۇن.
تەڭرىتاغدىكى چوڭ سىرلىق جىلغا

تەڭرىتاغدىكى سىرلىق چوڭ جىلغا  (神奇大峡谷) تەڭرىتاغ  تىزمىسىنىڭ جەنۇبىغا، تۆمۈر چوقا دۆلەت  دەرجىلىك  ئىگىز تاغ  تەبىيلىكى  قوغدىلىدىغان  رايۇن بويىغا  جايلاشقان  بولۇپ،  «تىرىك گېولوگىيە  تارىخى ئوقۇشلۇق»تىكى ئاتىلىشىدۇر.  چوڭ جىلغا غايەت زور  جىلغىلار توپى ۋە ئېكولوگىيە تارىخىدىكى ئۆزىگە خاس بولغان  ئالاھىدە يەر شەكىلىگە ئىگە بولۇپ،  بۇ يەر جەنۇپ، شىمال تەڭرىتاغ  قەدىمكى  دەۋىردىكى قەدىمىي  يولدىن ئۆتىدىغان يول. جىلغىنىڭ ئېكىسپىدىتسىيە قىلىدىغان  دائىرىسى 50 كىلومېتىر كېلىدۇ.  گىولوگىيىلىك ئالاھىدە  قۇرۇلمىسى تۈز توپىلىق  يەر  مەيدانىدىن  ئىبارەت.  جەنۇپ شىمال كەڭلىكى تەخمىنەن 20 كىلومېتىر،  شەر*ق  غەربىي  ئۇزۇنلىقى 25 كىلومېتىر كېلىدۇ.  تىپىك مەنزىرە  جىلغىنىڭ ئوتتۇرا  قىسىم رايۇنى ۋە  غەربىي قىسىم رايۇنىغا توپلاشقان  بولۇپ،  تاغ جىسمى قىزىل  رەڭلىك  قۇم تاشتىن  تەركىپ تاپقان. جىلغا  توپىنىڭ  چوققىلىرى تىك  قەد  كۆتۈرۈپ  تۇرۇدۇ.  پەلەمپەيلىك ئۈزۈك قاتلاملىق بولۇپ،  جىلغا توغىرىسىغا  سۇزۇلغان.  ھەر خىل ئوخشاش بولىمغان گېولوگىيە دەۋرىدىكى تاش جىنسىلىرىنىڭ  قاتمۇ-قات تۈزلىشىدىن تەركىپ تاپقان.  مېڭىپ ئوتتۇرغا بارغاندا  كۆرۈش دائىرىسى بەزىدە كېڭىيىدۇ، بەزىدە تارىيىدۇ.  چوققىنى ئايلانغاندا  بەزىدە قاراڭغۇ،  بەزىدە ئېنىق  كۆرىنىدۇ.  چوققىلار ئۇزۇن  مەزگىلدىن بويان تاشقى كۈچلەرنىڭ  تەسىرىدىن  شەكىل  ئۆزگىرىپ،  كىشىنى ھەيران قالدۇرىدىغان ۋە ئادەمدە قورقۇنچ پەيدا قىلىدىغان شەكىللەرگە ئايلىنىپ، ئۆزىگە بىرخىل سېھىر كۈچنى  مۇجەسسەملەشتۈرگەنلىكى  ئۈچۈن  سىرلىق جىلغا دەپ ئاتالغان.
  تەڭرىتاغدىكى سىرلىق چوڭ جىلغا  (神奇大峡谷)  غايەت زور بولغان ساياھەتچىلىكىنى ئېچىۋىتىش قىممىتى ۋە گېئولوگىيىلىك ئىلىمىي ئومۇملاشتۇرۇش قىممىتىگە ئىگە.  بۇنىڭدىن كېيىن يۇشۇرۇن كۈچلەرنى تۇللۇق ئېچىپ، تېخىمۇ مۇكەممەل ئورۇنغا ئايلاندۇرۇپ،  ئورنى بىر قەدەر يۇقىرى بولغان داڭلىق ساياھەت مەنزىرە رايۇنىغا ئايلانغۇسى
ئەگەردە سىز بۇ ئورۇنغا كېلىپ  ساياھەت قىلماقچى ياكى گېولوگىيىلىك تەكشۈرۈش ئېلىپ بارماقچى بولسىڭىز،  «314» دۆلەت يولىدا  قاتناشقا  ئولتۇرۇپ،  قارا يۇلغۇن  بىلەن جام  بازىرىنىڭ  ئارلىقىدىكى  سايلىقتا  يولنىڭ  غەرپ بۆلىكىدىكى يۆنىلىش  كۆرسىتىش  تاختىسىنى كۈزۈتۈپ،  يۆنىلىش بويىچە كەتكەن قارماي يولنى  بويلاپ 30 كىلومېتىر ماڭسىڭىز  بۇ ساياھەت  ئورنىغا يېتىپ بارىسىز. ئونسۇ ناھىيە  بازىرى  بىلەن بولغان ئارلىقى 50 كىلومېتىر كېلىدۇ.
ئونسۇ ناھىيەسىنىڭ شەر*قى  شىمالىدىكى تاغلىق رايۇنىدا دۇنيا بۇيىچە ئىككىنچى،  ئوتتۇرا ئاسىيا  بۇيىچە  بىرىنچى ئورۇندا تۇرىدىغان «ئونسۇ سىرلىق چوڭ جىلغىسى» ، يېقىنقى بىرقانچە يىلدىن بۇيان   ناھىيەلىك ساياھەت ئىدارىسىنىڭ ئايانماي مەبلەغ  سېلىشى نەتىجىسىدە  AAA دەرىجىلىك سايات مەركىسىغا ئېرىشىپ، مەملىكەت ئىچى ۋە سىرتىدىكى ساياھەتچى،  داڭلىق پوتوگىرافلارنى ئۆزىگە جەلىپ كەلدى، يىللىق  كۇتىۋالىدىغان ساياھەتچى 80 مىڭغا، كىرىمى 2 مىليۇن 400 مىڭ يۈەنگە يەتتى.

ئەيبۇ ئەپەندى رەسىمنى بېرىپ تارتىپ كەلەەن ئوخشايدۇ بارغىنىنى بىلگەن بولسام ئۆزەم بىر قوللۇق يول باشلار ئىكەنمەن.

نىمىدىگەن ھەيۋەتلىك ھەم سۈرلۈك تاغلار بۇ!

بۇ تاغلار ئىگىز تاغلار،
غېرىپ يولىنى باغلار،
غېرىپ ئۆلسە كىم يىغلار،
غېرىپقا غېرىپ يىغلار.

بۇ تاغلارنىڭ ئىچىدە نۇرغۇن كىنولار ئىشلەندىغۇ دەيمەن.

بۇ سىرلىق جىلغا ھەقىقەتەن كىشىنىڭ دىققىتىنى تارتىدۇ

قىشتىكى قاناس

         راست، بىرەر قېتىم كۆرۈپ قويىدىغان جاي ئىكەن. يېزىلما بىلەن سۈرەتلەرنى بىرلەشتۈرۈپ، تامامەن تەسەۋۋۇر قىلىپ ئۈلگۈردۈم. ئۇچۇرىڭىزغا رەھمەت!

جەنۇپ،جەنۇپ!
بارماقتىمەن يېنىڭغا ئۇچۇپ...


بۇگۈردىن نىيەگىچە تۇتىشىدىغان تەكلىماكان قۇملۇق تاشيولى

بىز قۇم بورىنىغا دۇچ كەلدۇق

يەكەندىكى مۇقامشۇناس، مەلىكە ئاممانىساخان مەقبەرىسى

تەكلىماكاننىڭ ئىچكىرىسىدىكى ھاياتلىق

كېرىيەدىكى «بوستانشال» مەنزىرىلى رايۇنى

قاغىلىقتىكى مەۋلانە ھۆسەيىنخان تەجەللى مەقبەرەسى

يېڭىشەھەردىكى خانئېرىق بازىرىدىن بىر كۆرۈنىش

ئۈچتۇرپاندىكى يەتتە قىزلىرىم مەقبەرىسى

تارىم دەرياسى كۆۋرىكى