مۇھەممەت خېۋىر مۇشۇ شۇ (ئەسلىمىدىن پارچە )

ئۇستاز شائىر مۇھەممەس خېۋىرنىڭ ئىجادىي ئەمگەكلىرى توغرىلىق بېسىلغان قەدەملەر كۆلەملىشىشكە قاراپ ماڭسا ياخشى بولاتتى.

مۇھەممەد خېۋىر غەزەللىرى ھەققىدە دەسلەپكى ئىزدىنىش
غەزەل- جاھان يىراق زامان شېئىرىيىتىدىن تا بۈگۈنگە قەدەر داۋاملىشىپ كېلىۋاتقان لىرىك شېئىرلارنىڭ ئەڭ غوللۇق  تۈرلىرىدىن بىرى بولۇپ، ئۇ مەنىۋىي مەتانەت مەقامىنىڭ ئەڭ يۈكسەك پەللىسى، يارقىن جۇلاسى ۋە ياڭراق ساداسىدۇر.
غەزەل- قەلبدىكى ئىزگۈ تىلەك ۋە روھىي پىغاننىڭ بىۋاستە زاھىرلىنىشى بولۇپ، ھىجران دەشتىدە بىۋىسال يۈرگەن باغرى قان شائىرنىڭ ئىشقىي چاڭقاش ئىلكىدە زارلىنىشىدىن ۋۇجۇدقا چىققان قەلب كۈيىدۇر. شۇڭا شېئىرىيەتنىڭ پىر ئۇستازى مەۋلانە ھەزرىتى مىر ئەلىشىر نەۋائىي :« ھەسرەت- غەزەلنىڭ جېنىدۇر» دەپ يەكۈن چىقارغان. شۇ مەنىدىن ئېيتقاندا، غەزەل- مەنىۋىي ئېرانىڭ ئىلاھىي يالقۇنى ھەم ئەبەدىيلىك گۈلخىنى!
غەزەل- ئىشقىي نەپەسلەرنىڭ يېشىل نىگاھى، پاك ئېتىقاد تېۋىنىشىنىڭ قىبلىگاھى، ئۈمىد-ئارماننىڭ سەجدىگاھى ۋە روھنىڭ ئوتلۇق بايانىدۇر.
ئۇيغۇر خەلقىدىن ئىبارەت باي ئەپسانە-رېۋايەتكە، بىباھا مەدەنىي مىراسقا، گۈزەل مىللىي ئەنئەنىگە، مۇرەككەپ ۋە مۇپەسسەل ئىچكى قۇرۇلمىغا، يۈكسەك ئەقىل-پاراسەتكە، مول تەسەۋۋۇرغا، چىن ئىنسانىي ئار-غۇرۇرغا ۋە ئىشقىي ئارزۇ-ئارمانغا ئىگە بولغان بۇ گىگانت ئەل ئۇزاق ئەسىرلەردىن بۇيان شېئىرىيەت، جۈملىدىن شېئىرىيەتنىڭ ئەڭ جىلۋىدار گۈلتاجىسى ھېسابلانغان غەزەل  تۈرى بىلەن بىر جان، بىر تەن بولۇپ ياشاپ، ئۆزىنىڭ ھاياتىنى ئاجايىپ مەنىدارلىققا ئىگە قىلدى ۋە شادىيانە مەشرەب-تويلىرى ھەم دەرد-ئەلەم، ماتەم-مۇسىبەت، قايغۇ-شادلىقلىرىنى ئىپادىلەپ كەلدى. لۇتفى، نەۋائىي، زەلىلى ۋە مەشرەبلەرنىڭ مۇبارەك ئىزلىرىنى تاۋاب ئەيلەپ، زامانىمىزغا كەلگەندە، ئا.ئۆتكۈر، ئەھمەد زىيائى، تېيىپجان ئېلىيوف، ھاجى ئەھمەد كۆلتېگىن، مۇھەممەدجان راشىدىن، مۇھەممەد خېۋىر ۋە ئابدۇرېھىم ئابدۇللادەك ئوت يۈرەك ئوغلانلارمۇ ئۆتكۈر زېھىن، پاكىزە ئىمان، چىن ئەقىدە-ئېتىقاد ۋە ساپ ۋىجدان بىلەن يۇغۇرۇلغان  بۇ لىرىك، تاغ ۋەزىن شېئىرىي تۈردىن پايدىلىنىپ، چىن مۇھەببەت، ۋاپا-ساداقەت، ئەقىدە-ئېتىقاد، سەبرى-تاقەت، چىدام-جاسارەت، سېخىلىق، مەردلىك، ئادالەتپەرۋەرلىك، خەلقپەرۋەرلىك، ۋەتەنپەرۋەرلىك، مىللەت سۆيەرلىك؛ بىرلىك-ئىناقلىق، ئادەمىي گۈزەللىك... تېمىلاردىمۇ ئەقىل قۇشلىرىنى ئەركىن پەرۋاز قىلدۇرۇپ، ھەقىقىي بىر ئىنساندا، ئەدناسى بولۇشقا تېگىشلىك ئالىيجاناب پەزىلەتلەرنى پۈتۈن قەلەم ۋە ئىدراك كۈچى بىلەن مەدھىيلىگەن بولسا، ۋاپاسىزلىق، بېخىللىق، نامەردلىك، غۇرۇسىزلىق، مۇناپىقلىق، تۇزكورلۇق، ئاسىيلىق، خائىنلىق، ئىناقسىزلىق، ھورۇنلۇق، ناپاكلىق، سەمىمىيەتسىزلىك، كاززاپلىق، رەزىللىك...قاتارلىق ئىنسان روھىيىتىنى خۇنۇكلەشتۈرىدىغان ناچار ئىللەتلەر ۋە بولمىغۇر قىلمىشلارنى ئاچچىق تىل ئەيياملىرى بىلەن قاتتىق قامچىلىغان. جۈملىدىن بۇ مۇھاكىمىمىزگە سەۋەب بولغان بىزنىڭ مەرھۇم، ۋۇجۇدى پاك، گۈلخاندەك يېلىنجاپ گۈرۈلدەپ كۆيۈپ تۇرىدىغان ئاتەش پىراق شائىرىمىز مۇھەممەد خېۋىرمۇ نەچچە ئون يىللىق ئىجادىيەت مۇساپىسىدە يۈكسەك بەدئىي دىت، پىششىق شېئىرىي تىل، ئۆزگىچە ئىپادىلەش ئىقتىدارى، باي، چەكسىزلىككە بوي سوزغان ئىلاھىي تەسەۋۋۇرى بىلەن لىرىك ھېسسىياتىنى زىچ بىرلەشتۈرۈپ، غەزەل يېزىپ، ئەجدادلار ئەنئەنىسىگە ھەم تەنقىدىي، ھەم ئىجابىي ۋارىسلىق قىلىپ، ئۇلۇغ نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرگەن تالانتلىق قەلەم ئىگىلىرىنىڭ بىرىدۇر. كۈزىتىشىمچە، شائىرنىڭ ھازىرغىچە ( شائىر ۋاپات بولغانغا قەدەر) «تۇرپان» ژورنىلىنى مەركەز قىلغان ھالدا «تارىم»، « تەڭرىتاغ»...قاتارلىق غوللۇق ھەم نوپۇزلۇق ئەدەبىي ژورناللاردا 250 پارچىدىن ئارتۇق سەرخىل غەزىلى ئېلان قىلىنغان بولۇپ، قەلبى چاڭقاق، سەنئەت ئاشىنالىرىغا سۇنۇلۇپ، ھەم كۈچلۈك، ھەم  بېسىلغۇسىز، ھەم ئىجابىي، ھەم شەكىلسىز غۇلغۇلا پەيدا قىلىۋاتىدۇ. مەن شېئىر مۇھەممەد خېۋىرنىڭ ھېسسىياتقا تويۇنغان، ئانا تىل ئىمكانىيەتلىرىنىڭ ئىچكى قۇۋۋەت-قاتلاملىرىدىن ئۇرغۇپ چىققان شىرىن جىلۋىدارلىق بىلەن تۇيغۇ قەسىرلىرىنىڭ گۈزەللىكى نېسبەتەن مۇپەسسەل ئىپادىلىنىپ ئېچىپ بېرىلگەن ھەم ئىشقىي ھىجران كۈۋەجەپ تۇرىدىغان غەزەللىرىنىڭ قىزغىن ئاشىناسى-ھەۋەسكار ئوقۇرمىنى بولۇش سۈپىتىم بىلەن ئۇنىڭ بەزى غەزەللىرى ھەققىدىكى يۈزەكى قاراشلىرىمنى زاھىر ئەيلەپ، سەمىمىي دوستلىرى بىلەن سىرداشماقچىمەن:
شائىر مۇھەممەد خېۋىر غەزەللىرى ئىنتايىن رەڭدار، جىلۋىگەر، تارتىملىق بولۇپ، ئۇنىڭ غەزەللىرىنىڭ مەنە قاتلىمى ناھايىتى چوڭقۇر، ماقامى ناھايىتى ئۈستۈن، خاراكتىرى ناھايىتى روشەن. تىلى راۋان، لاتاپەتلىك ھەم يېقىشلىق بولۇپ ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەرگە تويۇنغان پەلسەپە چەشمىلىرى جۇلالىنىپ تۇرىدۇ. بۇ نۇقتىدىن ئۇنىڭ غەزەللىرىنى شۇ تۈردىكى شېئىرلارنىڭ بۈگۈنكى دەۋر ئۇيغۇر ئەدەبىياتىدىكى سەمەرىلىك بايرىقى دېيىشكە بولىدۇ.
شائىرنىڭ غەزەللىرىنىڭ مەركىزىدە ئىنساندا بار بولغان ئالىيجاناب يۈكسەك مۇھەببەت تۇرىدۇ. ئۇ ئاتەش پىراق مۇھەببىتىنى يار (مەشۇقە)، مەن ( شائىرنىڭ ئۆزى-لىرىك قەھرىمان)، مەي-شاراب ( ھىجران-ۋىسال، دەرد-ئەلەم)، نەۋ( ئىستىقبال)، ساقىي ( تەڭرى، سەبرى-تاقەت) ۋاستىسى بىلەن ئىپادىلەشكە ئالاھىدە زېھىن خوراتقان بولۇپ، بۇ نۆۋەتتە تەسەۋۋۇپ پەلسەپىسىنىڭ نېسبەتەن بارلىق مۈمكىنچىلىكلىرىنى ئىجادىي ھالدا ئۆزلەشتۈرۈپ، زاھىرى ۋە باتىنى ئىشىق پەللىسىدە تۇرۇپ، روھىيەت ئالىمىنىڭ چەكسىز پايانلىرىغا ئىشقىي بىلەن شۇڭغۇپ ئىپادىلىگەنلىكىنىڭ ئۈنۈملۈك نەتىجىسى ۋە دەلىلى ھېسابلىنىدۇ. شۇڭا ئۇنىڭ ھەر بىر غەزىلىدە-ھەر بىر مىسراسىدا زاھىرى ئىشىقنىڭ تىمسالى بولغان ھايات ئادەملەرگە بولغان ھەقىقىي مېھرى-مۇھەببەت گويا سۈزۈك بۇلاق سۈيىدەك ئويناقشىپ، شۇرۇقلاپ ئېقىپ تۇرىدۇ. يەنە بىر ياقتىن ئېلىپ ئېيتقاندا، شائىر ھايات قىسمەتلىرى ۋە قىسسەلىرىنىڭ جەۋھىرى بولغان پەلسەپىۋىي پىكىرلەر ئۈگۈتلىرىنى ئاجايىپ مەنىۋىي مۇكەممەللىككە ئىگە قىلىپ ئىپادىلەپ، توسقۇنسىز تەپەككۇرنى جەۋلان قىلدۇرۇپ، تىل ئىمكانىيەتلىرى يار بەرگەن دائىرىدە يۈكسەكلىككە كۆتۈرۈپ، غەزەلچىلىك گۈلىستانىمىزدا يېڭى، رەڭدار، مەنىدار، جەزبىدار، يېقىملىق ۋە جۇشقۇن بىر روھىي ئېرا مەنزىلىنى نامايەن قىلغانلىقى بىلەن شېئىرىيەت ئاشىنالىرىنىڭ ئويغاق قەلبىدە ئەبەدىي پەسلىمەيدىغان ۋە بېسىقمايدىغان لەرزىگاھ پەيدا قىلىپ، ئۆلگە ياراتتى ھەمدە ھەر مەنزىلىدە يېڭىدىن يېڭى سۆز ۋە سۆز بىرىكمىلىرىنى ئىجاد قىلىپ ھەم جايىدا ئىشلىتىپ، مىللىتىمىزنىڭ تىل بايلىقىنى يەنىمۇ ئاشۇرۇشقا تېگىشلىك تۆھپە قوشتى. شائىر بۇ جەھەتتە مىللەتنىڭ تىل بايلىقلىرىنىڭ شائىرنىڭ قەلبىدە ساقلىنىپ، قەلبىدە تاۋلىنىپ، ئەبەدىيلىككە ئىگە بولىدىغانلىقىدەك مەسئۇلىيەت ۋە مەجبۇرىيەتنى ۋىجدانىي مەيداندا تۇرۇپ ئادا قىلدى. شائىرنىڭ غەزەلللىرىدە ئىشلەتكەن بۇ سۆز ۋە سۆز بىرىكمىلىرى ئۇنىڭ پىشقان لىرىك غەزەللىرىنىڭ جەلب قىلىش كۈچىنىى ئاشۇرۇپلا قالماستىن، بەلكىي، يەنە شېئىرىي مەزمۇن مۇكەممەلللىكىنى ساقلاپ قېلىشنىڭ ئاساسىي تۈۋرۈكى قىلىنغان. مەسىلەن:« كەيپ ئەلبۇملىرىم، مەي جۈرئىتى، بالاغەت كەلكۈنى، كەيپلىك پەنجىسى، سۆيۈنگەن كۆكلىمىم، باغرى ئوت پىنھان، خۇنۇك پەيتىمنى، جەزبى رىغبەت، شىرىن دەرد، بەرقىي ھىممەت، سىرىڭغا مۇشتەرى، مىزاج، ھەجى، ھىجىر زىندانىدا، سوغۇق ئەخلاق، سوئاللار پىلسىراتى، نېپىز كۆكلەم، قىرچالدىم، مۇزدەك سۈكۈت، بىمەسەل نەزمەم، كېسەلچان بەزلىنىش، رەزگى شەيتان...» قاتارلىقلاردىن ئىبارەت.
بۇندىن باشقا شائىر غەزەللىرىدىكى لىرىك چېكىنمە ۋە تۇيغۇ تەكرارلىقى غەزەللەرگە قويۇق، گۈزەل، تاشقىن يېشىللىق تۈسىنى ئاتا قىلىپ، شاھانە لاتاپەت ۋە ئىشقىي مەتانەت لىباسىنى تەقدىم ئېتىپ، شېئىرىي قىممەتنى ئاشۇرۇپ، بەدئىي ھىممەتنى جۇلالاندۇرۇپ، روھىي نېئىمەتنى زاھىر ئەيلەپ، تەپەككۇر بالاغىتىنى نامايەن قىلىپ، كۈۋەجەك تالانت گۈللىرىنى باراقسان ئېچىلدۇرۇپ، ئۆزگىچە بىر شېئىرىي ئالەم ياراتقان.
شۇنىمۇ ئالاھىدە تىلغا ئالماي بولمايدۇكى، ئۇنىڭ غەزەللىرىدىكى توق( ئاساسەن) قاپىيىلەر گۈزەل قىزنىڭ يۇمران قۇلىقىدىكى قاشتېشى ھالقىسىدەك ياكى ئالتۇن ئۈزۈكتىكى ياقۇت كۆزدەك يارىشىپ، غەزەللەرگە ئاجايىپ شېئىرىي قۇدرەت ۋە جەلبكارلىق بېغىشلىغان. بۇندىن باشقا يەنە رادىف (قوش قاپىيە) ھەم ھەر بىر ياكى ئىككى مىسرا ئىچىدىكى ھەر بىر چوڭ بۆلەك ئاخىرىدىكى قاپىيىلەر شائىرنىڭ غەزەللىرىدىكى قويۇق مەزمۇنلارنى مۇكەممەل زەنجىرسىمانلىققا ئىگە قىلىپ، ئۈنچىلەر دېڭىزىنى بەرپا قىلغان.
مەسىلەن:
« چىراقلار قالدى نۇر يوللاپ، يىراقتا يار جۇلاسى بار،
پىراقلار ئالدى قوش قوللاپ، ئۇنىڭ مۇپتىلاسى بار.

ئەلەمنىڭ زار  پىراقى ئۇ، سەنەمنىڭ نۇر چىراقى ئۇ،
يوقالدى گاھى گاھ ھۇشمۇ، ئۇنىڭ جانغا بالاسى بار.

شەپەق رەڭ ئالدى قەلبىمدىن، قىيا قەد ئالدى قەددىمدىن،
لېكىن ئىقبال جۇلاسىدىن چىدامنىڭ كۆپ سالاسى بار.

شاماللار گەزلىدى لەۋنى، شامال قۇچاقلىدى بەلنى،
پىراقتا قالدى يار ۋەسلى، خىيالنىڭ كەڭ دالاسى بار.

پىچىرلار ھىجىرنى تۈنلەر، تىلىمدىن قالدى شوخ ئۈنلەر،
ئۆزۈمدىن ئايرىلىپ قالدىم ئۇنىڭ كۈچ، ئېستىلاسى بار.

مېنى تىغ باغرىدىن ئىزدەڭ-ۋاپاسى بارىدىن ئىزدەڭ،
ھامان يوللاردا شەيتاننىڭ قارا تۆھمەت، يالاسى بار.

بالالار ئەۋجىسۇن مەيلى، چېكەمدە تۇرسىلا لەيلى،
ئۇزۇن يوللاردا پىنھاننىڭ دىدارغا كۆپ تاماسى بار.»
-«تۇرپان» ژورنىلى، 2003-يىلى، 1-سان
قاراڭ، ئەقىللىق، ئۆتكۈر زېھىن ئوقۇرمەن، «بار» رادىفلىق بۇ غەزەلدە ئۇ يۇقۇرىدا قەيت قىلغاندىكىدىن سىرت، يەنە ئۇيغۇر كلاسسىك غەزەلچىلىكىدىكى ھەر بىر ئالاھىدىلىكمۇ گەۋدىلەندۈرۈلگەن.
ئەمدى شۇ يەرگە كەلگەندە چوقۇم ئېيتىش زۆرۈركى، شائىرنىڭ قەلب ۋە ژورنال بەتلىرىدىن چوڭقۇر مۇبارەك ئورۇن ئالغان ھەر بىر تۈركۈم غەزەللىرىگە قويۇلغان ماۋزۇلارمۇ ئۆزگىچىلىككە ئىگە قىلىنغان بولۇپ، ئىنتايىن ئىزگۈ پەلسەپىۋىي مەزمۇننى ۋۇجۇدىغا يۇغۇرغانلىقىغا كۆرە، تەتقىق قىلىپ بېقىشىمىزغا ئەرزىيدۇ. مەسىلەن: « دىدار تەشنالىقى جىسمىم»، « ساپ-سېرىقتۇر شارابنىڭ رەڭگى»، « شەبنەم يىلتىزى»، « سۈبھىنامە»، « پىنھان غەزەللىرى»، « ئاتەش نەزمىلەر» ...قاتارلىقلار.
قىسقىسى، شائىرنىڭ غەزەللىرى پەلسەپىۋىي پىكىرلەرگە نېسبەتەن تويۇنغان بولۇپ، رەڭدار، مەنىدار، جىلۋىگەر، شېئىرىي تىل ئۇنى كۆكلەمدىكى نەۋرۇز گۈلىدەك تەڭداشسىز بىر شىرىن تۇيغۇ ئىلكىدە جۇلالاندۇرغان.
شائىر مۇھەممەد خېۋىرنىڭ غەزەللىرى تەسەۋۋۇپ ۋە باشقا پەلسەپىۋىي تۇيغۇ ( پىكىر)  ئىزنالىرىنى يەرقىن ئىپادە قىلىش،  چىن ئاشىقانە ھېسسىياتنى ھەممىدىن مۇھىم ئورۇنغا ئىگە قىلىش، پەلسەپىۋىي پىكىر بايلىقى ۋە مىللىي روھنى كۈچلۈك ئىستەك بىلەن مۇجەسسەملەشتۈرۈش: ھەر بىر غەزەلنىڭ ئىشقىي سەرگۈزەستە، پىسخىك كەچۈرمە ۋە شىرىن ئازابنىڭ شىرىن جۇلاسىغا چۆمگەنلىكى، پىنھان، نالە-ئەپغان، ھىجرانلارنىڭ سەۋەبىياتلىرىنى ۋە ۋىسال تەشنالىقىنى لەرزان گەۋدىلەندۈرگەنلىكى بىلەن ئالاھىدە خاراكتىرلىكتۇر.
شائىر ئارۇز ۋەزىننىڭ تۈرلۈك  قىيىن بەھىرلىرىدىكى ئەڭ ئىنچىكە ئۆلچەملىرىگە ۋىجدانەن ئەمەل قىلىپ، غەزەللىرىنى ئاساسەن رەمەل، ھەزەج، رەجەز ۋە مۇتەقارىپ بەھىرلىرىدە يازغان بولۇپ، بۇنىڭ شائىرلاردىن يۈكسەك بەدىي دىت، ئالاھىدە شېئىرىي تالانت، شائىرانە مىزاج ۋە سەبرى-تاقەت، شۇنداقلا مەشق تەلەپ قىلىدىغانلىقى ئوقۇرمەنلەرگە سىر بولمىسا كېرەك، ئەلۋەتتە.
شائىرنىڭ چوڭقۇر پەلسەپىۋىي پىكىرلەر يوشۇرۇنغان بەزى شېئىرىي مىسرالىرى ئۈستىدە يەنىمۇ ئاتراپلىق، ئىنچىكە ۋە سېستىمىلىق مۇلاھىزە يۈرگۈزۈپ، مۇتالىئە قىلىپ، تەھلىل-تەتقىقات ئېلىپ بارمىغاندا، تەپەككۇر دېڭىزىنىڭ تەكتىگە شۇڭغۇپ، جاۋاھىراتلارنى كۆرۈپ ۋە سۈزۈپ بەھىرلەنگىلى بولمايدۇ. مەسىلەن؛
.......................................
« يانمىسا گەر تەن ئارا لەززەتتە دەۋزەخ ئوتلىرى،
بەلكىي ئوت پەيتىدە ئوت بىرلە پۈتكەن جان ئەمەس.

بۇ ۋۇجۇدۇم مىڭ مەلامەت دەردىدە تىترەپ تۇرار،
بەلكىي ئىنسان لەرزى ئوتتىن تەركىي لەززەت بولسا تەس.»
«تۇرپان»، 2007-يىلى، 1-سان
ئويلىنىپ كۆرۈڭ، بۇ ئىككى بېيت غەزەلدە «ئوت» دېگەن بۇ ئۇقۇم-سۆز(ئىسىم) تۆت قېتىم تەكرارلانغان بولۇپ، ئۇنىڭ ھەر بىر تەكرار ئورنىدىكى مەنىسى ۋە رولى ئوخشاش ئەمەس. شۇنداقلا بۇ ئۇقۇم (ئىسىم) سەككىز بېيتلىق بۇ شېئىردا يەتتە ئورۇندا تەكرارلانغان. بىراق بۇ خىل تەكرارلىق سىزگە ھەرگىزمۇ مەززىسىز، ئارتۇقچە، ھاياتىي كۈچىدىن قالغان بولۇپ تۇيۇلمايدۇ. چۈنكى، بۇ « ئوت»نىڭ ھەر بىر مىسرا ۋە ھەر بىر مۇئەييەن ئورۇندىكى يالقۇنى بارغانچە كۈچىيىپ، ئاجايىپ بىر گىرىمسەن ئالەمنى كۆز ئالدىڭىزدا مەڭگۈ پەرۋاز قىلدۇرىدۇ!...
دېمەك، مەرھۇم شائىر مۇھەممەد خېۋىر غەزەل يازدى، ئۇ غەزەلدە ئالدى بىلەن ئۆزىنى يازدى،  غەزەلنى پاك ئېتىقادى، چىن سەنئەت ساداقىتى بىلەن يېزىپ خەلقىگە تەقدىم قىلدى. ئۇ «سۈبھىنامە» ناملىق ماۋزۇ ئاستىدىكى بىر غەزىلىدە:
« سۇلايمان خەزىنىگە باقماس، غەزەلدە ئەۋجى سەۋدالىق،
دېڭىزلار بەھرىگە قانماس جۇنۇن سۆيگۈدە تەشنالىق.
ئىمان مېھرابىدا پاكىز يۈكۈندۈم قىبلە-پىكرەتكە،
مۇنەۋۋەر ئەيلىبان باردى دىلىمنى زەۋقى تەقۋالىق.

پۈكۈلمەس ئۇ قۇيۇچ بەللەر قىلار پىرچەڭگىگە سەجدە،
تۆكۈلدى قان بولۇپ نەزمە، يۈكۈندى كۈندە شەيدالىق.

پەرىشتە ھۆكمىتى شائىر تىلىدىن چاچرىغان ماگما،
لېكىن كىملەرچە بىر سەھۋەن غەزەلگە جەزبى ئاشنالىق.

سىلىق بىر يورغىدا ئۆتتى تالاي يىل يىلنى تۇيدۇرماي،
چىڭىپ باردى ۋۇجۇدۇمدا ياشارغان پەسلى بەرنالىق.

يىراق پىنھان قانائەت كۇرسىدىن، ئەمما رىزالىق لىپ،
زىياھ مۆچەللىرى جىقلاپ تۇرار ھەردەم تەمەننالىق».
«تارىم»، 1998-يىلى 8-سان
دەپ يازغىنىدەك، غەزەل-سەنئەتكە(شېئىرغا) بولغان «سەۋدا» لىق تۈپەيلى «سۇلايمان خەزىنىسىگە باقماي»، « جۇنۇن» بولۇپ، «دېڭىز بەھرىگىمۇ قانماي»، « تالاي يىلنى سىلىق بىر يورغىدا تۇيدۇرماي ئۆتكۈزۈپ، قانائەت كۇرسىدىن يىراق» تا تۇرۇپ، ئېتىقادىي بىلەن ھالال ياشاپ، باغرىمىزنى لەختە-لەختە قىلىپ، جىمجىتلا كېتىپ قالدى. ئۇنىڭ غەزەللىرىدىن تامچىغان پىغان ۋە ئوقچۇۋاتقان ھەسرەت گويا كۆسەيدەك روھىمىزنى قوچىدى. مەن روھ تەسەللىسى سۈپىتىدە بۇ قىسقىغىنا ماقالەمنى ئوقۇرمەنلەرگە سۇندۇم.
ئاخىرىدا مەن مەرھۇم شائىر غەزەللىرى ھەققىدە يەنىمۇ چوڭقۇر ئىزدىنىۋاتقان تەلەپكارلارنىڭ ئەتراپلىقراق پىكىر يۈرگۈزۈپ بېقىشىنى سەمىمىي ئۈمىد قىلىمەن.