ئامىنە ئابدۇۋايىت : ئاياللار ۋە گۈزەللىك

                                             ئاياللار ۋە گۈزەللىك


                                                    ئامىنە ئابدۇۋايىت


    ‹‹ئاياللارنىڭ يەتتە ئەڭگۇشتەرى ›› دېگەن كىتاپتا ئاياللارنىڭ گۈزەللىگى توغرىسىدا توختىلىپ ، گۈزەل ئاياللار مەڭگۈلۈك مەنزىرە ، بۇ دۈنيا ئاياللار بولغانلىقى ئۈچۈنلا گۈزەلدۈر ، بىر گۈزەل ئايال ئۆزىدىن نەچچە ھەسسە ئەقىللىق ئەرنىمۇ ئۆزىگە بوي سۇندۇرالايدۇ ، گۈزەل ئاياللار تەرەققىياتنىڭ شاھىدى ، جەمىيەتنىڭ تەرەققىياتىنى ئاياللارنىڭ گۈزەللىگىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ ، دەپ شەرھىلەپ ، ئاياللارنىڭ گۈزەللىگىنىڭ تولىمۇ موھىم ئىكەنلىگىنى ئېنىق ئىپادىلەيدۇ.
جەمىيىتىمىز بۈگۈنكىدەك گۈزەللىككە يۈزلەنگەن ، گۈزەللىكنى تەكىتلەۋاتقان گۈزەل زاماندا ئاياللارنىڭ گۈزەللىگى تېخىمۇ مۇھىم . ئاياللارنىڭ گۈزەللىگى تاشقى قىياپاتتە ئەكىس ئەتكەن گۈزەللىكتىن سىرت، يەنە تۇرلۈك شەكىلسىز گۈزەللىكلەردىن تەركىپ تاپىدۇ .بۇنداق ئىچكى گۈزەللىك چىرايى ئادەتتىكىچە ئاياللارنىمۇ كىشىنى ھاياجانغا سالىدىغان ، جەلىپكار ، نازاكەتلىك ،سۇباتلىق قىلىپ كۆرسىتىدۇ . مەسىلەن ، سىلىق – سىپايە بولۇشمۇ بىر خىل گۈزەللىك . مۇلايىم بولۇشمۇ بىر خىل گۈزەللىك . تەربىيە كۆرگەن ئاياللار خۇش پېئىل مۇلايىم كېلىدۇ . ئاياللاردىكى ئۈمىدۋارلىقمۇ بىر خىل گۈزەللىك ، چۈنكى ئۈمۈدۋارلىق كىشىلىك ھاياتقا ھاياتى كۈچ ۋە جاسارەت بېغىشلايدۇ . ۋاقىتلىق ئازاپ ، نامراتلىق ،ئوڭۇشسىزلىقلاردىن قۇتۇلدۇرىدۇ . ئاياللارنىڭ ئۆزىگە ئىشىنىشىمۇ بىر خىل گۈزەللىك . ھەرقانداق ئايال ئۆزىنىڭ ئىقتىدارىغا ،ئۆزىنىڭ بىلىم – قۈرۈلمىسىغا ، گۈزەللىگىگە شىنىپ ئۆزىنى گۈزەل دەپ قارىسا ، ئۇ مەڭگۇ گۈزەل ، چۈنكى سىز جەمىيەتكە ، تۇرمۇشقا قانداق قارىسىڭىز  ، جەمىيەتمۇ ، تۇرمۇشمۇ سىزگە شۇندق قارايدۇ .ئاياللارنىڭ جىسمانى جەھەتدىكى ئاجىزلىقىمۇ بىر خىل گۈزەللىك ، بىز جىسمانى جەھەتتىن ئەرلىرىمىزدىن ئاجىز بولغاچقا ، ئۇلار بىزگە كۆڭۈل بۆلىدۇ ، كۆيىنىدۇ ، يول قويىدۇ . بىزنىڭ جىسمانى ئاجىزلىقىمىز بىزدىكى بىر خىل تەببى ئىقتىدار بولۇپ ، بىزنى تېخىمۇ گۈزەل ، نازاكەتلىك قىلىپ كۆرسىتىدۇ . ئاياللارنىڭ شىرىن – شېكەر سۆزلەرنى قىلىشىمۇ بىر خىل گۈزەللىك كونىلارنىڭ ‹‹بۇغداي ئېشىڭ بولمىسا ، بۇغداي سۆزۇڭ يوقمۇ؟ ›› دېگەن سۆزى بار . ئاياللارنىڭ ياسىنىپ يۇرۇشىمۇ بىر خىل گۈزەللىك .لايىقىدا ياسىنىش ئاياللارنى تېخىمۇ گۈزەل ، تېخىمۇ جەلىپكار قىلىدۇ . بۇ ھەقتە قىرغىزلارنىڭ ئاتاقلىق يازغۇچىسى چىڭگىز ئايتۇماتۇف : ئاياللارنىڭ ياسانماسلىقى باغ بولۇپ گۈلى بولمىغانغا ئوخشاش ، گۈلى يوق باققا كىممۇ ئىنتىلسۇن . دەپ ئاياللارنىڭ ياسىنىپ يۇرۇشىنى تەكىتلىگەن . بۇنىڭدىن كۆرىۋېلىشقا بولىدىكى ، ئاياللار جەمىيەتكە ، ئائىلىگە زىننەت بەرگۈچى ، راھەت بېغىشلىغۇچى .
بىز ئاياللار يۈرۈش – تۈرۈش ، ئولتۇرۇش – قوپۇش ، سۆز –ھەرىكەت ۋە تەققى –تۇرۇقىمىزغا ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىشىمىز كېرەك .گۈزەل يۇردۇم ، مودا كېيىندىم دەپ مىللى ئۆرپ –ئادىتىمىز ، ئەنئەنىۋى قائىدە – يۇسۇنىمىزغا ماس كەلمىگەن ، ھەرەڭ –سەرەڭ كېيىنىۋالغىنىمىز بىلەن گۈزەللىگىمىزنى ئىپادىلىگىلى بولمايلا قالماستىن ، ئەتراپدىكىلىرىمىزگە چاكىنا ، سەلبى تەسىر بېرىشىمىز مۇقەررەر.
مىللى ئۆرپ – ئادىتىمىزگە سىغىدىغان ھەم زامانغا لايىق كېيىنىش ۋە ياسىنىش بىز  خانىم قىزلارغا لاتاپەت ئاتا قىلىدۇ . دېمەك ، ئاياللارنىڭ گۈزەللىگىنى ئاساسلىقى باشقىلارنىڭ كۆڭلىنى چۇشىنىدىغان ،كەڭ قۇرساق ، بىلىملىك ،ساپالىق ،ئەدەپ –قائىدىلىك ، شەرمى –ھايالىق ۋە كەمتەر ، خۇش پېئىللىقىدا ئىپادىلىنىدۇ دېسەك ھەرگىزمۇ ئوشۇق كەتمەيدۇ .


                             ( ‹‹ھاياتلىق››  ژۇرنىلىنىڭ 2014- يىل 2-سانىدىن ئېلىندى )
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ARKZAT تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2015-12-16 23:27  

       مىللى ئۆرپ – ئادىتىمىزگە سىغىدىغان ھەم زامانغا لايىق كېيىنىش ۋە ياسىنىش بىز  خانىم قىزلارغا لاتاپەت ئاتا قىلىدۇ . دېمەك ، ئاياللارنىڭ گۈزەللىگىنى ئاساسلىقى باشقىلارنىڭ كۆڭلىنى چۇشىنىدىغان ،كەڭ قۇرساق ، بىلىملىك ،ساپالىق ،ئەدەپ –قائىدىلىك ، شەرمى –ھايالىق ۋە كەمتەر ، خۇش پېئىللىقىدا ئىپادىلىنىدۇ دېسەك ھەرگىزمۇ ئوشۇق كەتمەيدۇ .

       يۇقارقى بايانلىرىڭىزدىن سۆيۈندۈم. سىزنى خاس شېئىرلار يازامدىكىن دېسەم، ئەسلى كۆپ قىرلىق قەلەم ئىگىسى ئىكەنسىز-دە ئامىنە ھەدە! ئىزدىنىشلىرىڭىزگە ئوتۇق يار بولسۇن!  

ئايىللللار        گۇزالدور، ياخشىي      تېمىكان.

مىللى ئۆرپ – ئادىتىمىزگە سىغىدىغان ھەم زامانغا لايىق كېيىنىش ۋە ياسىنىش بىز  خانىم قىزلارغا لاتاپەت ئاتا قىلىدۇ . دېمەك ، ئاياللارنىڭ گۈزەللىگىنى ئاساسلىقى باشقىلارنىڭ كۆڭلىنى چۇشىنىدىغان ،كەڭ قۇرساق ، بىلىملىك ،ساپالىق ،ئەدەپ –قائىدىلىك ، شەرمى –ھايالىق ۋە كەمتەر ، خۇش پېئىللىقىدا ئىپادىلىنىدۇ دېسەك ھەرگىزمۇ ئوشۇق كەتمەيدۇ .

يارايسىز! سىز كۆپ قىرلىق يازغۇچى جۇمۇڭ

ئەتتىگەندە  بىر  ياخشى  ماقالە  ئوقۇدۇم.....

ئۇزۇندىن بىرى مەن مۇشۇ مەسىلە ئۈستىدە مۇلاھزە قىلىۋاتاتىم،بۇ مەسىلىنى سىز شەرىھلەپ بىرىپسىز،ئەسلىدە ئاياللار سىز دىگەندەك پەزىلەتنى ئىپادىلىشى كىرەك.

ئامىنە ھەدەمنىڭ يۇقارقى ماقالىسى  تولىمۇ ئىخچام ، مېغىزلىق چىقىپتۇ ، زىيادە دەبدەبىدىن خالىي ھالدىلا  ئاياللار گۈزەللىكىنىڭ ئەسلى ماھىيىتىنى كۆرسۈتۈپ بېرىپتۇ . مەنمۇ ئاياللار ھەققىدىكى ھېكىمەتلەردىن يوللاپ قويدۇم ، نازنىنلار بىرلىكتە ھوزۇر ئالسۇن !


ئاچچىقى يامان ئايال پېتىقلىنىپ بۇلغانغان بۇلاق سۈيىدەك بارلىق گۈزەللىكنى يوقىتىدۇ .ئۇسسۇزلۇقتىن لەۋلىرىنى گەز باغلىغان ئادەممۇ ئۇنىڭدىن بىر يۇتۇمنى ئاغزىغا ئالغۇسى  كەلمەيدۇ (شېكىسپىر )
بىر ئايال ئەگەر تۇغۇلۇشىدىنلا ساھىبجامال بولسا ،مەغرۇرلىنىشقا ئەرزىيدۇ ؛.. ئەگەر پەزىلەتلىك بولسا ، ئاپىرىن ئوقۇشقا ئەرزىيدۇ ؛..ئەگەر ئۇ نازاكەتلىك ،ئەدەپلىك ،سىپايە بولسا ، ئۇ ھالدا ئەخلاقلىق ،سۆيۈملۈك كۆرنىدۇ ،قەدىرلەشكە ئەرزىيدۇ .     (شېكىسپىر )
قىزلارنىڭ مۇلايىملىقى ،مۇلايىملىق ئىچىدىكى قەيسەرلىكى يات جىنىسلارنى جەلپ قىلىدىغان كۆڭۈلدىكىدەك خىسلىتىدۇر .           ( ۋولتېر  )

ئايال كىشى نازىنىن - دىلبەر بولىدىكەن ، ئۇنىڭ ھەر بىر ھەرىكىتى ۋە يۈرۈش -تۇرۇشىدىن ئوي-پىكىر ،خىيالى بىلىنىپ تۇرىدۇ ،بۇنداق چاغدىكى ئاياللارنىڭ قىلىقلىرى ئاددىي -ساددىلىق ۋە ئەدەپ -قائىدە دائىرسىدە بولىدۇ .              (بالزاك)

بۇزۇق ئايالدىنمۇ يىرگىنىچلىك نەرسە يوقتۇر ،ئىپپەتلىك ئايالدىنمۇ گۈزەل نەرسە ھەم يوقتۇر .        (ئولپىدىس )

بىر ئايالنىڭ بەختى ئەرنىڭ شان-شۆھرىتىدە ،ھوقۇق -ئەمىلىدە ، مەردلىكىدە ۋە كۆڭۈل-كۆكسىنىڭ كەڭلىكىدە ئەمەس ، بەلكى ئىككى تەرەپنىڭ مۇھاببىتىدە .  (  جىبىران  )

ئاياللارنىڭ ھاياتى تۇنجى مۇھاببىتىدىن باشلىنىدۇ .               ( بالزاك)

بەزى ئاياللارنىڭ سىرىتقى قىياپىتى نوقسانسىز بولغىنى بىلەن ،ئىچكى دۇنياسىدىكى سىرلىرىنى شۇنداقلا ئاشكارلىسا ، ئىشىنىمەنكى ، ھەر قانداق قوپال ، نادان مەسخىرۋازنىڭمۇ يۈزى قىزىرىدۇ  .           (سانكىۋىچ )

چىرايلىق ئاياللارنىڭ ئەڭ چوڭ ئەيىبى چىرايىغا ئىشىنىپ ئۆزىنى تەبىئي ھالدا ھەممىدىن ئۈستۈن قويىۋېلىشى ۋە ھەر بىر سۆز -ھەرىكىتىدىن قويۇق شەخسىيەتچىلىكىنى ئاشكارلاپ تۇرۇشى .ئەكىسىچە تەرەپتىن قارىغاندا ، چىراي-شەكلى ئادەتتىكىچە ئاياللار ئۇلارغا ئوخشىمايدۇ . ئۇلار شۇ قەدەر كەمتەر ۋە سەمىمىي ،ھەممىلا يەردە باشقىلارنى كۆزدە تۇتۇپ ، ئۇلارغا سەمىمىي غەمخۇرلۇقى ۋە كۆيۈنۈش ھېسىياتىنى ئىپادىلەيدۇ . ئەرلەر ئاجايىىپ گۈزەل ئايالنىڭ ھەيۋە كۆرسۈتۈپ ، كۆرەڭلىشىگە ئەمەس ، ئاياللارنىڭ غەمخۇرلۇقى ۋە ھۆرمەت قىلىشىغا مۇھتاج .              ( كېسلىېر)  

ۋاپادارلىقى ساختا ئايال ھامان بېتاقەتلىك بىلەن چاكىنا چىرايىنى بازارغا سالىدۇ .                     ( بالزاك )

ئايال دىگەن سۆزنىڭ مەنىسى ساھىبجاماللىقنى ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا يەنە گۈزەل ئەخلاقىلىق ، نازاكەتلىك ،ئىپپەتلىك بولۇشنى ۋە ئۆزىنى قۇربان قىلىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ .   (تاگور)

قىزلارغا نىسپەتەن ئاق كۆڭۈللۈك ئەڭ ياخشى پەرداز         .        (روللان )   

پاكلىق بىلەن گۈزەل ھۆسۈن قوشۇلۇپ كەلسە ، قەنىتنىڭ ئۈستىگە ھەسەل سۈركەلگەندەك بولىدۇ .      (شېكىسپىر )  

لاغايلاپ يۈرگەن قىزلارنى ئىپپەتسىز قىز دەپ گۇمانلىنىشقا بولىدۇ .   (  گىيۇتى )  

ھەر قانداق مىللەت ھاياسىز ئاياللارنى پەس كۆرىدۇ . بۇ ، تەبىئەت دۇنياسىنىڭ مىللەتلەرگە بەرگەن كۆرسەتمىسى .     (مونتىسكىيۇ )   

ئايال ئاقىل ،   ئەر ئىش بىلەرمەن بولسا ئۆي كۈندىن -كۈنىگە ئاۋات بولىدۇ .                    ( خۇسراۋ دېھلەۋى )  

بىر ئايال پەقەت بىر خىل ئۇسۇل بىلەنلا ئۆزىنى گۈزەل قىلالايدۇ ،لىكىن ئۇ يۈزمىڭ خىل ئۇسۇل بىلەن ئۆزىنى سۆيۈملۈك قىلالىشى مومكىن .       ( چارلىز رد )  


مەنبە -  ھېكىمەت دۇردانىلىرى مەجمۇئەسى                             ( ئەخلاق بۇلغۇنۇش موھىت بۇلغۇنۇشتىنمۇ ئېغىر بولۋاتقان مۇشۇ دەۋىرلەردە ھەر بىر خانىم قىز مۇشۇنداق ھېكمەتلەر ئارقىلىق ئۆزىمىزنى مۇكەللەشتۈرۈشكە مۇھتاجمىز ، شۇڭا يىغىپ يوللاپ قويدۇم .  )



بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   پاكنۇر تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2015-12-17 11:01  

بۇ ئەسىرىمگە كۆز يۈگۈرتكەن ۋە سەمىمى پىكىرلەرنى بەرگەن ئەزىزلەرگە مىڭلارچە تەسەنناھ!!!

بۇ يازمىڭىزدىن ئۇزۇمگە پايدىلىق بولغان بىر ئۈلۈشىنى ئېلىپ رازىمەنلىك بىلەن ساقلىۋالدىم .سىزگە ئۇۇق تىلەيمەن قېرىندىشىم!

ماقالە قىسقا ھەمما مەزمۇنلۇق چىقىپتۇ!

بەرىكەتلىك  قۇلۇڭىز  تىخىمۇ  ھۇسۇللۇق  بۇلسۇن  ئۇستاز، ماقالىڭىز  نىڭ  تەربىيەۋى   ئەمىيىتىدىن  سۈيۈندۇم !

ئاياللار جەمىيەتكە ، ئائىلىگە زىننەت بەرگۈچى ، راھەت بېغىشلىغۇچى .
بىز ئاياللار يۈرۈش – تۈرۈش ، ئولتۇرۇش – قوپۇش ، سۆز –ھەرىكەت ۋە تەققى –تۇرۇقىمىزغا ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىشىمىز كېرەك .گۈزەل يۇردۇم ، مودا كېيىندىم دەپ مىللى ئۆرپ –ئادىتىمىز ، ئەنئەنىۋى قائىدە – يۇسۇنىمىزغا ماس كەلمىگەن ، ھەرەڭ –سەرەڭ كېيىنىۋالغىنىمىز بىلەن گۈزەللىگىمىزنى ئىپادىلىگىلى بولمايلا قالماستىن ، ئەتراپدىكىلىرىمىزگە چاكىنا ، سەلبى تەسىر بېرىشىمىز مۇقەررەر. بۇ قۇرلىرىڭىزدىن سۈيۈندىم.ئەمما ئىملادا  مەسلە باردەك ھىس قىلدىم . يەنە قاراپ باقسىڭىز.

ئۆينىڭ نۇرلۇق چېرىغىدۇر ئايال،
بۇ بىر ھەقىقەت،ئەمەستۇر خىيال.
ئۆچمەيدۇ ئۆيدە بۇ نۇرلۇق چىراغ،
ياغ قۇيۇپ پىلىككە ئىزدىسەك ئامال.
.............................

ئاياللار ھەققىدە يېزىلغان بۇ ماقالە قەلبىمنى ھەقىقەتەن لەرزىگە سالدى ، بىر ياخشى ماقالىنى ئوقۇپ ، تولىمۇ  ياخشى تەربىيەگە ئىگە بولدۇم، ئۆزۈمگە لايىق قىسمىنى ساقلىۋالدىم ، تىما ئىگىسىنىڭ ئەجرىگە كۆپ رەھمەت !