«سالام ‹3-باتالىيون›» ناملىق كىتاپ تارقىتىش مۇراسىمى

سالام 3-باتالىيون"ناملىق كىتاپنى تارقىتىش مۇراسىمى(ئەدەبىي خاتىرە)

ئابدۇراخمان سادىق

2015 - يىلى 4-ئاينىڭ 20-كۈنى دۈشەنبە،سائەت 20 دىن 21 مىنوت ئۆتكەندە يانفۇنۇم سايراپ قالدى.ئىكرانغا قارىسام ماڭا تونۇش نۇمۇرنىڭ ئۇستىدە ئابلىمىت ئابدۇللا دىگەن ئىسىم كۆرۈندى.
-ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم،ياخشىمۇسىز دىدىم قىزغىن ھىسياتتا.
-ۋەئەلەيكۇم ئەسسالام ئابدۇراخمان ئاكا قانداق ئەخۋالىڭىز. قىسقىچە سالام سائەتتىن كېيىن ئۆز مەخسەتگە كۆچتى.قۇمۇل ۋىلايەتلىك يازغۇچىلار جەمىيىتىنىڭ يىقىندىن قوللىشى ۋە تەشكىللىشى بىلەن 25-ئاپرىل "قۇمۇل مۇقام ۋارىسلىرىنى تەربيەلەش مەركىزى"دە سائەت 2:30 دا كىتاپ تارقىتىش مۇراسىمىنى ئۆتكۈزىدىغان بولدۇق،كېلىشگە تىگىشلىك بولغان بارلىق مىھمانلارغا ئۇختۇرۇش قىلدۇق،سىزگە ئالاھىدە تىلىفون بېرىشىم،كىلەلەرسىزمۇ دىدى ئابلىمىت تارتىنىش تەلەپپۇزىدا.
-بارىمەن،چوقۇم بارىمەن دىدىم،ئەمەلىيەتتە يىڭىلا تاپشۇرىۋالغان دوستۇمنىڭ ئوغلىنىڭ تويىنىڭ تەكلىپنامىسى قولۇمدا ئىدى.ھەمدە چەتئەلگە چىقىش ئالدىدا ئىدىم،،ئابلىمىت 2014-يىلى دىكابىردا ئۈرۈمچىگە كەلگەندە كىتاپنىڭ يىل بېشىدا نەشىردىن چىقىدىغانلىغىنى ،كىتاپ قۇلۇمغا تەككەندە تارقىتىش مۇراسىمىنى ئۆتكۈزىدىغانلىغىنى ئاشپۇزۇلدا نەۋرە ئىنىسى ياقۇپ ئەپەندى بىلەن ئىككىمىزگە دىگەن ئىدى.شۇ چاغدا خۇددى ئۆزۈمنىڭ ئەسىرى نەشىردىن چىقىدىغاندەك خوش بۇلۇپ ئۇنى تەبرىكلىگەن ئىدىم.كىتاپنىڭ مەزمۇنىدىن ئابلىمىت ئابدۇللادىن ئاز تولا خەۋەردار ئىدىم،شۇڭلاشقىمۇ ساقلاش قىممىتى بار تارىخى ئەھمىيەتگە ئىگە بۇ كىتاپنىڭ بالدۇرراق قولۇمغا تىگىشىگە نەقەدەر ئىنتىزار ئىدىم،شۇڭلاشقا ئابلىمىتدىن مۇراسىمنىڭ خەۋىرىنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ئاغىنەم ئابلەتگە(ئاپتونوم رايونلۇق ئىتتىپاق كومىتىتىنىڭ پىنسىيونورى) تىلىفون بېرىپ ئەخۋالنى ئېيتىپ توي مەرىكىگە قاتنىشالمايدىغانلىغىمنى ئېيتتىم،ئابلەت كېرەك يوق،تولىمۇ ئەھمىيەتلىك ئىشقا مېڭىپسەن،تەبرىكلەيمەن،مەندىن سالام ئېيت دىدى.ئۇنىڭ سەمىمى رازىلىقىدىن سۈيۈنۈپ يەڭگىللەپ قالدىم،كەچ بۇلۇپ قالغان بولسىمۇ ئابدۇكېرەمگە(تۆمۈريول ج خ ئىدارىسىدا)،ئاندىن ئىسرايىلكامغا(تۆمۈر يول ئىدارىسى مەدەنىيەت سارىيىنىڭ پىنسىيونورى)تىلىفون بېرىپ 21-چىسلا جەنۇبى پويىز ئىستانسىسىدا كۆرۈشۈپ،25-ئاپرىل قۇمۇلغا بارىدىغان پويىز بېلىتىنى سىتىۋالدۇق.
25-ئاپرىل سائەت9دىن 57 مىنوت ئۆتكەندە ماڭىدىغان D8804 قېتىملىق يۇقۇرى سۈرئەتلىك پويىزغا ئولتۇرۇپ قۇمۇلغا ماڭدۇق،پويىز  شامالدەك تېز كىتىۋاتاتتى.1979-يىلى ماينىڭ ئاخىرىدا يۈز بەرگەن ئىسىمدىن چىقمايدىغان كەچۈرمىشلەردىن بىرى خىيال ئىكرانىمدىن ئۈتۈپ قالدى. بوران ئېغىزى دەپ ئاتىلىدىغان ئۇچاتما ئىستانسىدا بىرىنچى ئايدىن 6-ئايغىچە 7 بالدىن 12بالغىچە شامال توختىماي چىقىپ تۇراتتى.دەرىزىلەرگە پەندىن ياسالغان قاپقاقلارنى بىكىتىپ ئىچىدىن مەھكەم تاقىۋالاتتۇق،بولمىسا ئۇششاق تاش شېغىللار دەرىزىلەرنى چىقىۋېتەتتى،شۇنداقدىمۇ پەنجىرگە ئۇششاق قۇملار دۆۋىلىشىپ كىتەتتى،مەن ئىستانسىنىڭ شەرق تەرىپىدىكى قاپتالنىڭ ئىچىدىكى ئاچار باشقۇرۇش ئۈيىدە (بەنداۋفاڭ) ئىسلەيتتىم،ئىستانسا ئارلىغى بىر كىلومېتىر كىلەتتى،ئۆينىڭ شەرق-غەرب تەرىپىدە قوش ئەينەكلىك دەرىزە بار بۇلۇپ پويىز يولىنى كۆرۈپ تۇراتتۇق،ئۇكۈنى 12 بال بوران ھۇۋلاپ تۇراتتى،سەل بىخەستەلىك قىلساق پويىزغا سۇقۇلۇپ ھاياتىمىزدىن ئايرىلىپ قالاتتۇق.
ئايالىم ماڭا تاماق ئىلىپ كىلىۋاتقىنىنى دەرىزىدىن كۆرۈپ قالدىم،دەلدەڭشىپ ئاران كىلىۋاتاتتى،.ئۇ بەكلا قورقۇپ كەتكەنلىگى ئۈچۈن خېلى ئۇزۇنغىچە ئىسىگە كىلەلمەي ئەندىكىپ يىغلاۋاتاتتى،بۇنداق قاتتىق بوران چىققاندا پويىزغا سوقۇلۇپ كىتىشدىن ساخلىنىش ئۈچۈن ئارقاندا ئۆزىمىزنى باغلىۋالاتتۇق.كېرمنىڭ قۇمۇلغا كەلدۇق دىيىشىدىن سىلكىنىپ خىيالدىن  چىقدىم،ۋاقىتنىڭ قەدىمىگە ھىچنەرسە توغرا كەلمەيدىكەن،بىر ئويلىسام ئۇ ئىشلار ئاخشامقى ئىشلاردەك تۇيۇلىدۇ.
  سائەت بىردە قەدىمى شەھەر ئۇيغۇر ۋاڭلار شەھىرى قۇمۇلغا كەلدۇق،پويىزدىن چۈشكەندە قاينام-تاشقىنلىق ھىسياتىم قەلبىمدە دولقۇنلاپ ،ئۆزگىچە تەسىراتلىرىم يىنىپ تىپچەكلەيتتى.تۆمۈر خەلىپە،غوجىنىياز ھاجى،مۇتەپەككۇر ئالىم ئابدۇرىيىم ئۆتكۈردىن ئىبارەت ئۇلۇغ زاتلارنىڭ سىماسى كۆز ئالدىمدىن ئۆتكەندىك بولدى.36 يىلدىن كېيىن گۈزەل قۇمۇل زىمىنىغا ئاياغ باسقىنىمدا تىل بىلەن ئىپادىلەپ بېرەلمەيدىغان ئاجايىپ بىر سىزىم پۈتۈن جىسمىمدا ياناتتى.
پويىزدىن چۈشكەندە ئالدىمىزغا بىزنى كۈتىۋېلىشقا چىققان تۆمۈر يول قۇمۇل ج خ ئىدارىسىدىن كەلگەنلەر بىزنى قىزغىن كۈتىۋالدى.ماشىنا ۋوگزالدىن چىقىپ شەھەر ئىچىدىكى 4 كوچا ئېغىزىدىكى ئۆزگىچە بىزەلگەن ئاشپۇزۇل ئالدىدا توختىدى،غىزالىنىپ بوغانغاندىن كىيىن ،ئاشپۇزۇلدىن ئانچە يىراق بولمىغان 4 كوچا جامەسىدىن ئۆتۈپ قۇمۇل موزىينىڭ غەربىدە قەد كۈتۈرۈپ تۇرغان قۇمۇل مۇقاملىرىغا ۋارىسلىق قىلىش مەرىكە زالىغا كەلدۇق،بىز كىچىكىپ كەلسەك كېرەك سەھنە ئالدىدىكى ئورۇندۇقلاردا مىھمانلار لىققىدە ئولتۇراتتى.ساھىپخانلار بىزگە قالدۇرغان ئالدى ئىككىنچى رەت ئوتتۇردىكى ئورۇنغا باشلىدى.ئالدىمىزدىكى رەتتە قۇمۇلنىڭ پىشقەدەم رەھبەرلىرى ۋە 3-باتالىيوننىڭ پىشقەدەم جەڭچىلىرى ئولتۇراتتى.سەھنىدە سابىق 5-كورپۇس 14-دىۋىزىيە 40-پولىك 3-باتالىيوننىڭ 1950-يىلى 1-ئايدىن 1952-يىلى 1-ئايغىچە قۇمۇل تۇرپان ۋىلايىتىدىكى ئىككى يىللىق باندىت تازلاش ئۇرۇشىغا شاھىت بولغان كوماندىرلاردىن غۇلجىدىن كەلگەن ئەخمەتجان ياقۇپ،شىخۇدىن كەلگەن تۇداخۇن مامىتوف،قۇمۇل يازغۇچىلار جەمىيىتىنىڭ باش كاتىپى،مۇئاۋىن رەئىسى،قۇمۇل يازغۇچىلار جەمىيىتىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى،قۇمۇل ئەدەبىياتىنىڭ باش تەھرىرى،سەمەت ئابدۇراخمان،تۆمۈر يول ج خ ئىدارىسىنىڭ رەھبەرلىرى ئاپتور ئابلىمىت ئاللا قاتارلىقلار ئولتۇراتتى،

ئوڭ 1-سەمەت ئابدۇراخمان،بىلەن ئاپتۇر ئابدۇراخمان سادىق

سەھنە ئۈستىدىكى پىلاتىسكىدا يوغان قىلىپ ئۇيغۇرچە يېزىقدا "سالام 3- باتالىيون ناملىق كىتاپنى تارقىتىش مۇراسىمى"دەپ يېزىلغان خەت ئالاھىدە جۇلالىنىپ تۇراتتى،3-باتالىيوننىڭ قۇمۇل تۇرپاندىكى ياندىن تازلاشقا شاھىت بولغان كوماندىر جەڭچىلەر 90 ياشقا يىقىنلىشىپ قالغان بولسىمۇ روھى جۇشقۇن تەمبەل ئىدى.سائەت 3 دە قۇمۇل ۋىلايەتلىك يازغۇچىلار جەمىيىتىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى ،قۇمۇل ئەدەبىياتىنىڭ باش تەھرىرى سەمەت ئابدۇراخماننىڭ رىياسەتچىلىگىدە ئابلىمىت ئابدۇللانىڭ "سالام 3-باتالىيون"كىتابىنى تارقىتىش مۇراسىمىنىڭ رەسمى باشلانغانلىغىنى جاكارلىدى،ھەم ھەدىيە نۇتقى سۆزلىدى.


.قۇمۇل ۋىلايەتلىك يازغۇچىلار جەمىيىتىنىڭ باش كاتىۋى،مۇئاۋىن رەئىسى ئەخەت ئىبراھىم سۆزگە چىقىپ يازغۇچى ئابلىمىت ئابدۇللانىڭ "سالام 3- باتالىيون"ناملىق ئەسىرىنىڭ روياتقا چىقىش جەريانىنى بايان قىلىش بىلەن بىرگە ئەسەرگە ئەتراپلىق باھا بەردى ۋە تەبرىكلىدى.ئارقىدىن كۆرۈنىشىدىن شائىرەلىك جىلۋىلىنىپ تۇرغان قۇمۇل گىزىتىنىڭ باش مۇھەررىرى ياش تالانىتلىق شائىر ئابلىز ئۆمەر ھاجى مەزمۇنغا باي ئىپادىلىنىشى يارقىن قىسقا سۆز قىلغاندىن كېيىن،سۆزىنىتۆۋەندىكى ئىككىكۇبلىت مەدھىيە شېئىرى بىلەن ئاياغلاشتۇردى؛ مەدھىيە شېئىرى ئوقۇدى.
ئابلىمىت ئابدۇللا ئېھتىرام سىزگە،
قىممەتلىك بىر سوۋغا بەردىڭىز بىزگە.
كۈرەشچان ئەجدادنىڭ ئىزگۈ روھىدىن،
بېشىمىز ئۆرلىدى كۆككە ئېگىزگە
ۋەتەننىڭ ھۆرلىگى،بىرلىگى ئۈچۈن،
قان كەچكەن ئوغلانلار مەنگۈلۈك ھايات.
ۋەتەن دەپ ياشىغان ئوغۈل-قىزلارغا،
ئاخىرەت توسالغۇ بولماس پىلسىرات.



ئوتتۇردىكى ئەخمەتجان ياقۈپ،قالغان 6 كىشى 1951يىلى 3-باتتالىيۇنغا قۇمۇلدىن قۇبۇل قىلىنغان جەڭچىلەر
مۇراسىمغا يەنە نەشپۈت ماكانى بولغان كورلا دىيارىدىن كەلگەن سەبدىشىم،پىشقەدەم رەھبىرىم ،شىنجاڭ شىنخۇا 2.زاۋۇتنىڭ پىنسىيۇنېرى ئابلىمىت مۇھەممىدى ئاقيولى،ئۈرۈمچى تۆمۈريول ئىدارىسى كورلا ۋۇگزال ئىشلىرى ئۇچاستىسىڭ پىنسينېرى  روزى جىڭ زاھىد،بايىنغولىن ئوبلاسلىق سوتسىيالىزىم ئىنىستوتىنىڭ دوتسېنتى،شاىر ئەخمەت ھەسەن دىنارى  قاتارلىق يازغۇچى،شائىرلار «سالام،3-باتالىيۇن»ناملىق كىتاپنىڭ نەشىردىنچىققانلىقىغا ئاتاپ مەدھىيە شېرلىرىنى ئوقۇدى، يەنە كورلا شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى مائارىپمۇپەتتىش ئىشخانىسىنىڭ پىنسيۇنېرى، پېشقەدەم مائارىپچى،يارغۇچى شائىر،يۇرت مۇتۋىرى،جاماەت ئەربابى ئابدۇرېشىت سايېت ئاكا ئائىلىسىدە مۇھىم ئىش  چىقىپ قالغانلىقسەۋەبىدىن مۇراسىمغا كېلەلمىگەچكە كىتاپنىڭ نەشىردىن چىققانلىقىغا ئاتاپ يازغان «سالامنامە» ناملىق شرېرىنى ئابدۇرېشىت سابىت ئاكىغا ۋاكالىتەن  رۈزى جىڭ زاھد سورۈندا ئوقۇپ بەردى.ئەخمەتجان ھەسەن ئىتارى قاتارلىق شائىرلار مەدھىيە ئوقۇدى.دوس-بۇرادەرلەر،ئۇرۇق-تۇققانلار تون كەيدۈرۈپ،گۈل دەستىلەر تۇتۇپ "سالام 3-باتالىيون"ناملىق كىتاپنى روياتقا چىقارغان يازغۇچى ئابلىمىت ئابدۇللانى تەبرىكلىدى."سالام 3-باتالىيون "ناملىق كىتاپنى تارقىتىش پائالىيىتى مۇۋاپىقىيەتلىق بولدى. ئەينى ۋاقىتدا قۇمۇل تۇرپاندىكى باندىت تازلاشقا قاتناشقان ئەخمەتجان ياقۇپ،تۇداخۇن مامىتوف قاتارلىقلار ئەينى ۋاقىتتىكى جەڭ ئەھۋالىنى كىتاپتا ئەينەن چىنلىقى بىلەن بايان قىلىنغانلىقىنى مۇئەييەنلەشتۈردى ۋە ئەسلەپ ئۆتتى.
ئ
ئالدى بىرىنجى رەت ئابلىمىت ئاق يولى2-ئابلىز ئىسمايىل.3.ئايۇپ قۇربان ئىككىجى رەت 1-ئابلىمىت ئابدۇللا،2-شائىر روزى زاھىدجىڭ
سەمەت ئابدۇراخمان كىتاپ تارقىتىش مۇراسىمىنى خۇلاسىلىدى،ھەمدە بىنا ئالدىدا خاتىرە سۈرەتگە چۈشۈشگە ئورۇشلاشتۇردى.قۇمۇل مۇقاملىرىغا ۋارىسلىق قىلىش مەركىزىنىڭ ئالدىدا ئوپچە ۋە قەھرىمانلار بىلەن ئايرىم -ئايرىم ھالدا رەسىمگە چۈشتۇق،سائەت 6 دە سەلتەنەت رېستۇرانىدا قۇمۇل مۇقام ۋارىسى ئەل نەغمىچى،خەلق ناخشىچىسى ئىبراھىم« گاڭنىڭ» يىقىملىق،مۇڭلۇق ناخشىلىرىدىن ھەم مەزمۇنى تىرەن مەنالارغا باي ناخشا تېكىست دۇردانىلىرىدىن قۇمۇلنىڭ تارىخىنى،قۇمۇل خەلقىنىڭ مۇدھىش جەمىيەتتە مۇستەبىتلەرگە قارشى ئۆز ئەركىنلىگى ئۈچۈن ئېلىپ بارغان ئىنقىلاپنىڭ شانلىق تارىخىنى،ھازىرقى بەخىتلىك تۇرمۇشنىڭ خاتىرجەملىكىنى كۆردۇق ھەم قۇمۇل تارىخىدىن بىر قېتىملىق دەرس ئالدۇق.
بۇ قىتىم قۇمىلدا تۇنجى كۆرگۈنۈم ئاق كۆڭۈل مىھماندوس كىشىلەر،ئەتراپى يىشىللىق كەڭ ئازادە يوللار ،مۇنبەت ئېتىزلار،كۆك ئاسمان بىلەن بوي تالىشىپ تۇرغان ئىگىز بىنالار،چىھرىدە كۈلكە جىلۋىنىپ تۇرغان ھەر مىللەت خەلقى،ئىسلاھات ۋە شىنجاڭ يىغىنىدىن كېيىنكى ئالەمشۇمۇل ئۆزگىرىشلەر."مىڭ ئاڭلىغاندىن بىر كۆرگەن ئەلا"دىگەندەك بۇ قىتىمقى سەپەردە قۇمۇلدىكى ئۆزگۈرۈشلەردىن ئاز بولمىغان زوق ئالدىم.قۇمۇلغا قايتا كەلگىنىمدە راستىنى ئېيتسام قۇمۇلنى پەقەتلا تۇنىماي قالدىم،قۇمۇلنىڭ زامانىۋى تەرەققىياتى مىنى داڭ قالدۇردى،كۆز ئالدىمدىكى قۇمۇل باغچىلاشقان زامانىۋى شەھەرگە ئايلىنىپدۇ.شەھەر ئىچى ۋە سىرتىدىكى ئالاھىدە يىتۈشتۈرگەن سىدە دەرەخلەر سايە تاشلاپ شەھەرگە ئالاھىدە ھۆسۈن قوشقان،رەڭگارەڭ گۈللەر ئىچىلىپ تۇرغان شەھەر خۇددى چارىباغقا كىرىپ قالغاندەك ساپ سالقىن ھاۋاسىدىن ھوزۇرلاندۇق،ئىھ قۇمۇل ساڭا ئاپىرىن.
26-چىسلا ئاپرىل يەكشەنبە قۇمۇل ئاسمىنىدا شەرىقدىن كۈتۈرۈلگەن قۇياشنىڭ ئالتۇن چەشمىلىرى ياپيىشىل لىباسنى يىنىك سۈيۈپ ئۆرلەپ كىتىۋاتاتتى.مىھمان ساراينىڭ دەرىزىسىنى ئاچقىنىمدا ئاجايىپ گۈزەل مەنزىرە مىنى ئۆزىگە رام قىلىۋالدى،دەرىزىدىن مەيىن شامال بىلەن بىرگە كىرگەن ساپ ھاۋا مىنى مەسخۇش قىلغان ئىدى.
  ياپيىشىل تېرەكلەر گۈل-گىياھلار ئۆزگنچە گۈزەللىگىنى نامايەن قىلماقتا ئىدى.بۇ گۈزەل مەنزىرە ۋە سۈزۈك ساپ ھاۋادىن جىسمىم روخلۇنۇپ ئۆزۈمنى خۇددى جەننەتدە تۇرغاندەك ھىس قىلىپ قالدىم.توغرىسى ئەتلىرىم تىل بىلەن ئىپادىلەپ بەرگۈسىز دەرىجىدە يايراپ كەتتى.تۇرۇپلا ئاللانڭ بەندىلەرگە سېخىيلىق بىلەن بەرگەن بۇ نىمەت مۇكاپاتلىرىغا چەكسىز ھەمدۇسانە ئوقۇغۇم كەلدى...
شائىر بولغان بولسام سەن ئۈچۈن مىڭلاپ داستان يازار ئىدىم.ئەپسۇس قەلىمىم ئاجىز بۇلۇپ قالدى.تۇيۇقسىز كەلگەن تىلىفون خىيالىمنى بۇزدى.تىلىفون بەرگەن ئابلىمىت ئابدۇللا ئىدى.
  -ئابدۇراخمان ئاكا سىزلەرنى 4 كوچىدىكى ئاشپۇزۇلدا ناشتىلىققا ساقلاپ تۇردۇق دىدى.
  -رەخمەت سىلەر ناشتا قىلىۋېرىڭلار،قۇمۇلنىڭ گۈزەل مەنزىرلىرىنى قانغۇچە كۆرىۋالايلى،بىزگە قارىماڭلار دىدىم.تۇرغانجانمەمەت،ئىسرايىل تۈردى ئاكا  ئۈچىمىز شەھەرنى بەزىدە پىيادە بەزىدە ئاپتۇبۇستا ئولتۇرۇپ ئايلاندۇق. قۇمۇلنىڭ چىلان قاتارلىق مەھسۇلاتلىرىنى ئېلىپ جەننەتدەك گۈزەل قۇمۇل خەلق باغچىسىغا كىلىپ ئولتۇردۇق. قۇشلارمۇ ئۆزتىلىدا قۇمۇلنىڭ گۈزەل باھارىنى مەدھىلەۋاتاتتى.يانفۇننىڭ جىرىڭلىشى قۇشلارنى چۆچۈتۈپ قويدى.
ئۇلار ئۆتكۈر يىقىملىق بوتا كۆزلىرىنى بىزگە تىككىچە قاراپلا قالدى.
ئابلىمىت ئابدۇللادىن كەلگەن تىلىفون بۇلۇپ سائەت 11 دە چارىباغ رېستۇرانىغا بېرىشنى تەكلىپ ئەتتى. رەخمەت ئېيتىپ 1-يول كوچا ئاپتۇبوسىغا ئولتۇرۇپ تۆت كوچىدا چۈشۈپ قىلىپ ئوڭغا بۇرۇلۇپ مىڭىشىمىزغا قۇمۇل ۋىلايەتلىك يازغۇچىلار جەمىيىتىنىڭ باش كاتىۋى،مۇئاۋىن رەئىس ئەخەت ئىبراھىم كەينىمىزدىن توكسىكىلىت بىلەن كىلىپ بىز بىلەن قىزغىن سالاملاشتى.ئۇ بىزگە رىستۇرانغا بارغىچە تۆت كوچا جامەسى شەنشى خۈيزۇ
مەسجىد ۋە  ئىسلاھات ھالقىلىق تەرەققىياتىدىن كىيىنكى قۇمۇلنىڭ ئالەمشۇمۇل ئۆزگۈرۈشلىرىنى تەپسىلى چۈشەندۈردى. ئەتراپتىكى مۇھىت چىنلىقنى دەلىللەپ تۇراتتى.

ئاقكۇڭۇل قۇمۇل خەلقى تۇلىمۇ مىھرىبان بۇلۇپ چىھرىدە ھامان كۈلكە جىلۋىلىنىپ تۇرىدۇ،قۇمۇلغا بۇلغان مۇھەببىتىم چۇڭقۇر بۇلۇپ قۇمۇلغا قايتا كىلىش ئارزۇيۇم بار ئىدى. ئەپسۇس خىزمەت ئالدىراشلىقى تۇرمۇش ھالاكەتچىلىكتە بۇگۈزەل زىمىنغا قايتا كىلىش نىسىپ بۇلمىغان ئىدى،ئابلىمىت ئابدۇللانىڭ «سالام3-باتالىيۇن»ناملىق كىتاپنىڭ نەشردىن چىقىشى مىنى 36يىلدىن كىيىن بۇ ئۇلۇق ماكانغا قايتا كىلىشكە نىسىپ ئەتتى.1976.يىلى ئوكتەبىردە قۇمۇلغا ئانچە يىراق بۇلمىغان كىشىلەر ئۇنتىلىپ قىلىۋاتقان شامال ئېغىزى دەپ ئاتالغان ئۇچاتمادىگەن كىچىك ئېستانسىغا خىزمەتكە چۇشكەن ئىدىم.
ھەر كۈنى كۈن تېرەك بويى ئۆرلىگەندە ئۈرۈمچىدىن لۇيەرگە بارىدىغان 393-قېتىملىق ئاستا پويىز توختايتتى.قۇمۇلغا تۇنجى بارغان ۋاختىم 1976-يىلى دىكابىر ئايلىرى بولسا كېرەك يەنى قۇرغان ھېيىت كۈنى ئىدى.مەندىن 15 كۇن بۇرۇن كەلگەن خىزمەتدىشىم يەنى خەلقىمىزنىڭ قەلب تۆرىدىن ئورۇن ئالغان قۇمۇل سەنئەت ئۆمەكتىكى ئابلىزخان مامۇتنىڭ ئوغلى راخمان قۇمۇل دىيارىغا باشلاپ كىرگەندە نىمىشقىدۇر ئۆزۈممۇ ئىپادىلەپ بېرەلمەيدىغان بىر خىل سىزىم مىنى ئۆزىگە رام قىلىۋالغان ئىدى.شۇڭىمۇ ھەپتىدە بىر كىلىپ قۇمۇلنى كۆرۈپ كىتەتتىم.راخمان ئارقىلىق قۇمۇلدىكى تۇنجى دوستۇم ماخمۇت(ئۇ رەخمەتلىك بۇلۇپدۇ) بىلەن تونۇشقان ئىدىم.ئۇ ھەر بارغىىمدا مىنى قىزغىن كۈتۈۋالاتتى.ئاپىسى ئانىڭىز ئەتكەن تاماقنى سېغىنىپ قالغانسىز دەپ ئانامدەك كۈيۈنەتتى(ئىسمى يادىمدىن چىقىپ قاپدۇ).مەخمۇتنىڭ ئۇيى داشىزىنىڭ مەركىزىدە ئىدى.ئۇنىڭ قارمۇتۇق چىرايىدىن كۈلكە يىغىپ تۇرىدىغان سەمىمى سىماسى كۆز ئالدىمدىن زادى كەتمەيدۇ.سابىق قۇمۇل ۋىلايەتلىك سودا-سانائەت بانكىسىنىڭ پىسيۇنېرى يۇرتدىشىم قۇربانوپ ئاكىمىزنى ئۇنۇتمايمەن،ئىنىسى ئىسمايىل دىگەن كىشى بىلەن بىر مەھەللىدە ئىدۇق،ئۇ كىشىنى ئىسمايىل بۇرۇن دەيتتى،(بۇرنى ئۇزۇن بولغانلىغى ئۈچۈن). بەزىدە ئۈرۈمچىگە كىتىپ كىلەلمەي قالسام راخماندىن گەپ ئېيتىپ بېرىپ ئۆيگە تەكلىپ قىلاتتى.قۇربانوپ ئاكا بىلەن بولغان سۆھبىتىمىز كىتاپ ئوقۇش،ئوقۇغان كىتاپلار ئۈستىدە مۇلاھىزە ئىدى.ئۇ دائىم ماڭا ئادەم بۇلۇش،كىشىلىك مۇناسىۋەت ھەققىدە تەلم بېرەتتى.1979-يىلى ئۈرۈمچى غەربى ۋوگزالغا يۆتكۈلۈپ كەتكەندىن كېيىن قۇمۇلدىكى دوسلارنى كۆرۈش ۋە قۇمۇلغا قايتا كىلىش ئىمكانىيىتى بولمىدى.36يىلنىڭ ياقى قۇمۇلنى ۋە قۇمۇلدىكى دوسلارنى ئىزچىل ئەسلەپ كەلدىم.
  2015-يىلى 25-ئاپرىل قەدىمى شەھەر گۈزەل قۇمۇلغا قايتا قەدەم باسقاندىكى ھىسياتىمنى قەلەم بىلەن ئىپادىلەشگە ئاجىزلىق قىلىمەن.راستىنى ئېيتسام ئىچىمدىكى خوشاللىق تېرەمنى تىشىپ چىققىدەك ھالەتدە. ئىسلاھاتدىن كېيىنكى كۆز ئالدىمدىكى قۇمۇلنىڭ ئالەمشۇمۇل ئۆزگۈرۈشلىرىگە ئەقلىم ھەيران ئىدى.قۇمۇلغا سۈيۈنۈش،قۇمۇلنى سېغىنىش مېنى ئۇچبۇ ئەدەبىي خاتىرىنى يېزىشقا ئۇندىدى.
  قۇمۇلغا كىلىپ مېنى خوش قىلغان بىرىنچى ئىش تارىخى تەتقىقاتچى يازغۇچى ئابلىمىت ئابدۇللانىڭ "سالام 3-باتالىيون"دىگەن ساقلاش قىممىتى بار،تارىخى ئەھمىيەتگە ئىگە بۇ ئۇلۇغ كىتاپنىڭ تارقىتىش مۇراسىمىگە قاتنىشىشقا ناھىل بولغانلىغىم بولدى.ئىككىنچى خوش بولغۇنۇم گۈزەل قۇمۇل دىيارىنى ۋە ئاق كۆڭۈل مىھماندوس قۇمۇل خەلقى بىلەن قايتا كۆرۈشۈشگە نىسىپ بولغانلىغى.ھەمدە ئابلىمىت ئارقىلىق قۇمۇل ۋىلايەتلىك يازغۇچىلار جەمىيىتىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى،قۇمۇل ئەدەبىياتىنىڭ باش مۇھەررىرى سەمەت ئابدۇراخمان،قۇمۇل يازغۇچىلار جەمىيىتىنىڭ باش كاتىۋى،مۇئاۋىن رەئىس ئەخمەت ئىبراھىم،قۇمۇل گېزىتىنىڭ باش مۇھەررىرى شائىر ئابلىز ئۇمەر ھاجى ھەمدە 5-كورپۇس 14-دىۋىزىيە 40-پولىك 3-باتالىيوندىكى قۇمۇلدىكى باندىت تازلاش ئۇرۇشىغا قاتناشقان شاھىدلىرىدىن ئەخمەتجان ياقۇپ(غۇلجا شەھەردىن)،تۇرداخۇن مامىتوف(شىخۇدىن)ۋە قۇمۇلدىكى ئالتە قەھرىمانلار بولدى.


3- باتالىيۇن شاھىدى ئەخمەت ياقۇپ2-ئابدۇراخمان سادىق.3-تۇرداخۇن مامىتوف
مىنى خوش قىلغان 3-ئىش سەبدىشىم،ئۇستازىم ئابلىمىت مۇھەممىدى ئاقيۇلى (سابىق 8028-قىسىم 3-روتا سىياسى يىتەكچىسى)ئابلىمىت ئابدۇللانىڭ "سالام 3-باتالىيون"كىتابىنىڭ نەشىردىن چىقىش،تارقىتىش مۇناسىۋىتىدە 43 يىل كۆرۈشمىگەن سەبدىشىم بىلەن ئۇچۇرشۇش پۇرسىتىگە ئېرىشىپ تىبەت قارا قۇرۇم ئىگىزلىگىدە ئاق قار كۆك مۇزلاردا ۋەتىنىمىز غەربى دەرۋازىسىنى قوغداشدىن ئىبارەت جاپالىق كۈنلەردىكى گۈزەل ئەسلىمىلەر كارتىسى بولدى. مۇشۇنداق پۇرسەتلەرگە نايىل قىلغان قۇمۇل يازغۇچىلار جەمىيىتى،قۇمۇل ئەدەبىياتىدىكى مەسئۇل رەھبەرلەرگە،ئابلىمىت ئابدۇللاغا يەنە بىر قېتىم رەھمەت ئېيتىمەن. 2015-
يىلى 26-ئاپرىل ئابلىمىت ئائىلىسىدىكىلەر، ئۈرۈمچى،غۇلجا،شىخۇ،كورلىدىن كەلگەن مىھمانلارنى قۇمۇل قەدىمى بىناكارلىغى يارقىن ئىپادىلىنىپ تۇرغان كاتتا رېستۇران چارباغ بەش يۇلتۇز  ئالاھىدە بىزەلگەن، قەدىمى قۇرلۇش سەنئەت ئالاھىدىلىگى نامايەن بۇلۇپ تۇرغان ئايرىمخانىسىدا قۇمۇلنىڭ ئالاھىدە تائاملىرى بىلەن مىھمان قىلدى.سورۇنغا ئالاھىدە تەكلىپ قىلىنغان قۇمۇل مۇقاملىرىنىڭ ۋارىسى ئەل سۆيگەن تالانىتلىق ناخشىچى ئىبراھىم گاڭنىڭ يىقىملىق ئاۋازىدىن ھوزۇرلاندۇق،

ئوڭدىن بىرىنجى ئاپتۇر ئابدۇراخمان سادىق،2. ئبرايىم گاڭ3.تۈرغانجان4-ئابلىز ئۆمەر ھاجى
ئىبراھىم گاڭ نەغمىچى بۇلۇپلا قالماي قۇمۇل تارىخىغا پىششىق،قۇمۇل مۇقاملىرى،خەلق ناخشىلىرىغا توشۇق،ساپاسى يۇقۇرى تالانت ئىگىسى ئىكەن.رېستۇراندا ئابلىمىتنىڭ ئايالى مەرجەرگۈل يۇنۇس ۋە پەرزەنىتلىرى بىزنى ئالاھىدە ھۆرمەت بىلەن كۈتۈۋالدى. ئابلىمىتنىڭ ياردەمچىسى،قوللۇغۇچىسى كۈيۈمچان ھەجەرگۈل يۇنۇسقا رەخمەت.
  كەلگەننىڭ كەتمىگى بار دەپ رېستۇراندىن چىقىپ بىر-بىرىمىزدىن ئايرىلىشقا قىيماي 4 كوچا ئېغىزىغىچە ئۇزۇتۇپ كەلدى،قىسقىغىنە 2 كۇندە ئۆز ئارا چۈشۈنۈشۈپ،قالدۇرغان تەسىرمۇ چۇڭقۇر بولدى،شۇڭلاشقىمۇ ئۆز ئارا ئايرىلىشقا كۆزىمىز قىيمىغان ھالدا خوشلاشتۇق.
بۇ ئەسەر2015-يىلى11-ئاينىڭ4-كۈنى بايىنغولىن گېزىتىگە بىسىلدى
            
        ئاپتور:ئۈرۈمچى تۆمۈر يول ئىدارىسىنىڭ پىنسىيونورى ئابدۇراخمان سادىق
     2015-يىلى 29- ئاپرىل ئۈرۈمچى
2015-يىلى11-ئاينىڭ4-كۈنى بايىنغولىن گېزىتىگە بىسىلدى

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   Erchin تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2015-11-21 16:57  

ئوڭدىن-سولدىن دەپ تۇرىدۇ-يۇ، بىراق رەسىم (سۈرەت)كۆرۈنمەيدۇغۇ؟

سالام  ئابدۇراخمان  ئاكا.  ئەدىبىي خاتىرىنى تۇلۇق ئۇقۇپ چىقىپ  شۇنداق  تەسىرلەندىم. مەن ئىزچىل قۇمۇل ئەدەبىياتىغا مۇشتىرى بۇلۇپ كىلىۋاتىمەن. قۇلۇمدا 2015-يىلى 3-سان  تۇرۇپتۇ. ژورنالنىڭ ئىچكى مۇقاۋىسىدىمۇ  بۇ مۇراسىمىنىڭ سۆرەتلىرى بېرىلىپتۇ ھەم ياقۇپ سەيدۇللانىڭ «ئىزلار سۆزلەيدۇ» تېمىسىدىكى يازغۇچى ئابلىمىت ئابدۇللا  ئاكىمىز بىلەن قىلغان سۆھبەت خاتىرىسىنى بىرىپتۇ.(43-بەت) بۇ سۆھبەت خاتىرىسىنى تۇلۇق ئۇقۇپ چىقتىم ھەم سالام 3- باتالىيۇننىڭ روياپقا چىقىشى ئۈچۈن  ئاپتۇر ئابلىمىت ئابدۇللا ئاكىمىزنىڭ 65 نەپەر كوماندىرنى ئىزدەپ تېپىش ئۈچۈن  ساق 10 يىل ئىزدىنىپ بۆرتالاغا 12 قېتىم، غۇلجىغا 5 قېتىم، تۇرپانغا 3 قېتىم، پىچانغا 2 قېتىم، توقسۇنغا 2 قېتىم،  قەشقەر ئاتۇشقا بىر قېتىم بارغانلىقىدەك جاپالىق ئەقلى ئەمگىكىدىن  ئالەمچە سۈيۈندۈم. بۇ كىتاپنى ئاپتۇر 2001-يىلى يىزىشنى پىلانلاپ 14 يىل  ئىزدىنىپ 2015-يىلى 1-ئايدا  نەشىردىن چىققانلىقىنى  قىزغىن تەبرىكلەيمەن.

ياخشى ئۇچۇرلار ئىكەن.تېما ئىگىسىگە تەشەككۆر.تارىخ مانا مۇشۇنداق ئۇچۇرلار ئارقىلىق جوغلۇنۇپ ئاندىن مەنتىق،پاكىت ئەلگەكلىرىدىن ئۆتۈپ «تارىخ» بولىدۇ.گېگانىت تارىخى ئەسەرلەر مۇشۇنداق بېۋاستە كەچۈرمىشلەر،چىنلىق دېتاللىرىدىن جەۋھەر ئېلىپ مەيدانغا كېلىدۇ.سىزنىڭ يازمىلىرىڭىزدا مۇشۇنداق جەۋھەرلەر چاقناپ تۇرۇپتۇ.ھارمىغايسىز!
راسىت سۆزلۆك كىشىلەرنىڭ ھەممىسى ھېرودۇدېت ياكى سىماچىيەن بولالمىسىمۇ ،لىكىن،بۇنداق مەشھور تارىخشۇناسلار دەل مانا مۇشۇنداق راسىت سۆزلۆك كىشىلەرنىڭ بەرگەن خۇرۇچلىرى بەدىلىگە ئاندىن مەشھۇر بولىدۇ.ھەمىمىزنىڭ ئىمكانىيەت يار بەرگەن دائىرە ئىچىدە راسىت گەپ قىلىش مەجبۇرىيىتىمىز بار.

ئەدەبى ئىپادىلەش،گىراماتىكىلىق ئانچىكى نۇقسانلار يېزىقچىلىق ئىرادىڭىزنى بوغۇپ قويمىسۇن.ئۇلار تەدرىجى ئوڭشۇلۇپ كېتىدۇ.ھە،راسىت،رەسىم چىقماي قالدىمۇ-نىمە؟
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ق.سىدىق تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2015-11-21 23:56  

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم تورداش ئۇستازلار  رەسىم بىلەن يۇللىغان بىلمىدىم رەسىملەر كۆرۇلمەپتۇ  قايتا سىناپ باقاي

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ق.سىدىق تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2015-11-22 00:03  

تارىخىي قىممىتى يۇقىرى ۋە بېسىلىش سۈپىتى ئالاھىدە بولغان «سالام 3-باتالىيون» ناھايىتى ئەرزان باھادا چىققان كىتاب.
ئاپتورنىڭ تېنىگە ساقلىق، قەلىمىگە بەركەت تىلەيمەن!

1-رەسىم ئوڭدىن ئەخمەتجان ياقۇپۇف-2-ئاپتۇر ئابدۇراخىمان سادىق3-تۇرداخۇن مامىتۇف
2-رەسم؛ ئوڭدىن 1-باسىت يادى،2-يۇنۇس ئاقمۇللا،3-ئابلىمىت يىمىت،4-ئەخمەت ياقۇپۇف5،-ئەرشىدىن زىكرىيا،6-ئابدۇللا ھاشىم7،-سۇلايمان نىياز.
3-رەسىم؛ئوڭدىن 1-  ئايۇپ قۇربان،2-ئابلىز ئسمايىل،3-ئابلىمىت ئاقيۇلى،2-رەت 1-روزى جىڭ زاھىد،2-ئابلىمىت ئابدۇللا،
4-رەسىم؛ سەھنىدە ئابلىمىت ئابدۇللا ،تۇرداخۇن مامىتۇف،ئەخمەتجان ياقۇپۇف قاتارلىقلار،
5-رەسىم؛ئوڭدىن ئاپتۇر ئابدۇراخمان سادىق،2-سەمەت ئابدۇراخمان،
6-رەسىم؛سولدىن 1-تۇرغانجان مەمەت،2-ئەخەت ئىبىرايىم،3-ياقۇپ ئۇسمان،4-ئابلىمىت ئاقيولى،5ئاپتۇر ئابدۇراخمان سادىق،6-ئىبرايىم گاڭ،7يۇسۇپجان سالى بىگ،8-روزى زاھىد جىڭ،9-تۇرداخۇن مامىتۇف،10-ئىسرايىل تۇردى،11-ئابلىمىت ئابدۇللا،12-سەمەت ئابدۇراخمان،13ئەخمەت ھەسەن دىنارى،14ئابلىز ئومەر ھاجى،15-ئابلىكىم ئىساق.

مەن بۇ كىتاپنى ئالاھىدە ياقتۇرۇپ ئوقۇپ چىققان ئىدىم. قارىغاندا مەن يەنىلا كىتاپ ئوقۇۋېتىپتىمەن ھە ..............

ھۇرمەتلىك تورداشلار ئەسەردىكى ئىملا خاتالىقلارنى توغرا چۇشنىپ تۇزەپ ئوقۇشىڭلارنى ئۇمۇت قىلىمەن.شائىرە دېگەننى شائىر دەپ تۇزىتىپ ئوقارسىزلەر بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئۆزبېك تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2015-11-23 18:28  

بىزنىڭ كىتاپخانىلىرىمىزغا تېخىچە كەلمەپتۇ، كېلىپ قالسا چوقۇم ئوقۇپ چىقىمىز...

بىزنىڭ كىتاپخانىلىرىمىزغا تېخىچە كەلمەپتۇ، كېلىپ قالسا چوقۇم ئوقۇپ چىقىمىز...

مەن ئەۋەتىپ بىرەي،ئادىرىسىڭىزنى دەپ بىرىڭ

سالام ئابدۇراخمان ئاكا. بۇ كىتاپ بىزنىڭ كىتاپخانىلىرىمىزغا تېخىچە كەلمەپتۇ،  ماڭىمۇ ئەۋەتىپ بەرسىڭىز مېننەتدار بۇلاتتىم.
ئادرىسىم: 新和县排先拜巴扎乡中学：阿不拉.热合曼
邮号： 842100

يازغۇچى ئابلىمىت ئابدۇللا ئەپەندىنىڭ ئىجادىيىتىگە مۇۋەپپىقىيەت تىلەيمەن. ھېس قىلىشىمچە دوستىمىزنىڭ « سالام، 3-باتالىيون » ناملىك بۇ كىتابى چوقۇم بىزنى چەكسىز ئويغا  سالىدۇ. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ABLAJAN.BOWAKI تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2015-11-25 10:44