ماشىنا بىلەن پاراڭلىشىشنى بىلەمسىز؟ - تۇردى لېتىپ

   
                                        ماشىنا بىلەن پاراڭلىشىشنى بىلەمسىز؟

                                                        تۇردى لېتىپ

     ـ ماشىنىنىڭ تىلىنى بىلەمسىز؟ ماشىنا بىلەن پاراڭلىشىپ باققانمۇ؟
     بۇ سوئال بەلكىم كۆپلىگەن كىشىلەرگە «مېنى شوپۇرلۇقتىن خەۋىرىڭىز بارمۇ» دەپ سوراۋاتقاندەك تويۇلۇشى مۇمكىن، مەيلى ھازىرچە ماشىنا، شوپۇرلۇق دەپمۇ تۇرايلى، ھەممىسىدىلا ئادەم بىلەن ماشىنا ئوتتۇرىسىدىكى ئالاقە، بۇيرۇق ۋە بۇيرۇقنى ئىجرا قىلىش مۇناسىۋىتى بار. ئەگەر بۇيرۇق توغرا ۋە دەل ۋاقتىدا سوقۇلسا ئۇنىڭ ئىجرا بولۇنۇشىدىن كېلىدىغان ھاسىلاتمۇ كاتتا بولىدۇ. ناۋادا بۇيرۇق خاتا سوقۇلۇپ قالسىچۇ، ئۇ چاغدا ئاقىۋەتنى مۆلچەرلىمەك تەس. شۇنداقلا، بۇيرۇق قىلىشنى پەقەتلا بىلمىسىچۇ، ئۇ چاغدا بۇ، شۇ كىشىنىڭ بولۇمسىزلىقىدىن باشقا نەرسە ئەمەس، خالاس.
كومپيۇتېر بارلىققا كەلگەندىن باشلاپ، كۇنۇپكا تاختىسى كىشىلەرنىڭ كومپيۇتېر بىلەن ئالاقىلىشىدىكى بىردىن بىر قورالىغا ئايلاندى. كۇنۇپكا تاختىسى خۇددى ماشىنىنىڭ رولىغا ئوخشاش كومپيۇتېرنىڭ ھەرىكەت نىشانىنى بەلگىلەشتە ھەل قىلغۇچ رول ئوينىدى. كېيىن مائۇس يەنى چاشقان بارلىققا كېلىۋىدى، كومپيۇتېردىن ئىبارەت بۇ ماشىنىنى ھەر خىل خوتلارغا سالغىلى بولىدىغان بولدى. بۇ ئىككىسىنىڭ ياخشى ماسلىشىشى ئىنسانلارنى كومپيۇتېردا قىلغىلى بولمايدىغان ئىش يوق ھالەتكە ئېلىپ باردى. شۇغىنىسى بۇ ئىككى قورالدىن ياخشى پايدىلىنالايدىغان كىشىلەرنىڭ سانى ئازلىق قىلدى. كۆپلىگەن كىشىلەر يەنىلا يىزىق ئۈستىلىنىڭ ئالدىدا قولىغا قەلەم ئېلىپ رەڭ قۇتىسىدىن رەڭ شورىتىپ قەغەز يۈزىدە قەلەم تەۋرىتىش ئادىتىدىن قۇتۇلالمىدى.
     گەرچە كۇنۇپكا تاختىسى بىلەن چاشقان نۇرغۇن ئىشلارنى ئاسانلاشتۇرغان بولسىمۇ، يەنىلا كۆپلىگەن كىشىلەر ئۈچۈن ئۇنى بىمالال باشقۇرۇشنى ئىگىلەپ بولۇش يەنە بىر ئەۋارىچىلىق ئىش بولۇپ قېلىۋاتاتتى. شۇنىڭ بىلەن كومپيۇتېرغا يېزىش تاختىسى ۋە ئاۋاز تونۇش ئىقتىدارى قوشۇشقا توغرا كەلدى. بىر مەزگىللىك تەتقىقاتلاردىن كېيىن بۇ مەسىلىلەر تېخنىكا جەھەتتىن ھەل قىلىنىپ بولدى. ئومۇملىشىش جەھەتتە قىيىنچىلىقلار ئاز ئەمەس ئىدى. چۈنكى كىشىلەرنىڭ قول يازما ئادىتى ۋە ئاۋاز چاستوتا، گەپ قىلىش ئۇسۇللىرى ھەر خىل ھەر يوسۇندا ئىدى. ئۇلارنى بىر- بىرلەپ بىرلىككە كەلتۈرۈش ياكى تۈرلەرگە ئايرىپ تۈرلەر بويىچە ھەر خىل ئاۋاز ۋە يېزىقلارنى كومپيۇتېر مىڭىسىدا تولۇق بار قىلىش ئاسانلىقچە ئەمەلگە ئاشۇرغىلى بولمايدىغان مۇرەككەپ خىزمەتلەردىن ئىدى.
     بۇنىڭغا قارىغاندا كومپيۇتېرنى ئىشلىتىشنى ئاسانلاشتۇرۇش بىر قەدەر ئاسانغا چۈشەتتى. شۇنىڭ بىلەن كومپيۇتېر ئېلىپ يۈرۈشكە ئەپلىك، خۇددى تەرەت تۇڭىدەك بىرلا كۇنۇپكا بىلەن ھەممە ئىشنى ھەل قىلغىلى بولىدىغان ھالەتكە قاراپ تەرەققىي قىلىشقا باشلىدى. ئېلىپ يۈرۈشكە يەنىمۇ ئەپلىك بولۇش ئۈچۈن يانفون چوڭلىقىغا قاراپ تەرەققىي قىلدى. مانا ھازىرقى يانفونلارنى ھەقىقەتەن بىر كومپيۇتېرنىڭ مىكرولاشقان نۇسخىسى دەپ قاراشقا بولىدۇ. كومپيۇتېردا قىلغان ھەر قانداق ئىشنى ھازىرقى ئەقلىي ئىقتىدارلىق يانفونلاردا قىلغىلى بولىدۇ. پەقەت بارماق تەككۈزۈش مۇمكىنچىلىكى بولغان جايلىرى سەل كىچىكرەك، ئاۋايلاپ مەشغۇلات قىلسىڭىزلا كومپيۇتېر قىلغان ئىشلارنىڭ ھەممىسىنى ئۇنىڭدىمۇ قىلالايسىز. بۇنىڭلىق بىلەن ھازىرقى يانفونلار كىشىلەرنىڭ مەشغۇلات ئۇسۇلىغا جەڭ ئېلىپ كېلىشكە باشلىدى. ھەتتا كىشىلەر قول بارماقلىرىنىڭ يەنىمۇ ئىنچىكە، يەنىمۇ ئەپلىكرەك بولۇشىنى ئارزۇلاپ قالىدىغان ھالەتكە بېرىپ يەتتى.
     ياخىشى يېرى يانفون كىشىلەرنىڭ ئەڭ يېقىن ھەمراھى بولغانلىقى ئۈچۈن ھەر دائىم ياندىن ئايرىلمايتتى. بوش ۋاقتى بولسىلا يانفون ئويناپ تۇرۇشقا مۇمكىن بولاتتى. بۇنىڭ بىلەن يانفوندىكى مۆجىزىلىك تەرەققىياتلار كۆپىيىشكە باشلىدى. مىكرو ئۇچۇر، مىكرو بىلوگلارنىڭ دەل بۇنىڭ مىسالى، شۇنداقلا يەنىمۇ تەرەققىي قىلىدۇرۇش ئىمكانىيىتى تۇغۇلىۋاتاتتى. مەسىلەن بۇندىن كېيىن يانفون يەنە تېلېۋىزورنىڭ ئورنىنى ئېلىشى تامامەن مۇمكىن. دېمەك يانفون ھازىر پەقەت سۆز ئالاقە قىلىش ئۈچۈنلا بولماي قالدى. ئۇنىڭدىكى مىكرو ئۇچۇر ياكى مىكرو بىلوگنىڭ ئورۇن بەلگىلەش ئالاھىدىلىكىدىن پايدىلىنىپ ئۆزىنىڭ بىلەن ئوخشاش ياكى سىز ئېھتىياجلىق تىپتىكى سىزگە ئەڭ يېقىن ئارىلىقتىكى كىشىلەرنى دوست بولۇشقا ياكى پاراڭلىشىشقا چىللىغىلى بولىۋاتاتتى. يەنە تېخى مىكرو ئۇچۇرنىڭ يانفوننى چايقاش ئىقتىدارىدىن پايدىلىنىپ سىزگە ئوخشاش ۋاقىتتا دوستقا مۇھتاج بولغان كىشىلەر بىلەن خالىغانچە ئۇچۇر ئالماشتۇرۇشقا مۇمكىن بولىۋاتاتتى.
     كىشىلەر ئوتتۇرىسىدىكى ئالاقە يانفوننى ۋاستە قىلىش نەتىجىسىدە ئارىلىق ۋە مۇھىت چەكلىمىسىگە ئۇچرىمىغان ھالدا چەكسىزلىككە قاراپ تەرەققىي قىلىۋاتاتتى. مىسالى، مۇشۇ تاپتا مەن يانفونۇمنى شۇنداق بىر چايقىسام مۇشۇ بىنا تەۋەسىدە ئولتۇرۇشلۇق ئاز دېگەندە 10 ئادەمنىڭ ئۆزىنى ماڭا مەلۇم قىلغانلىق ئۇچۇرى كېلىشى مۇمكىن.
     ئەلۋەتتە بۇ سەپكە قېتىلىۋاتقانلار ئىچىدە 90- يىللاردىن كېيىن تۇغۇلغانلارنىڭ نىسبىتى كۆپرەك. كۆپلىگەن ئاتا ئانىلار ئۆز پەرزەنتلىرى بىلەن ئورتاق پىكىرنىڭ كۈنسېرى ئازلاپ كېتىۋاتقانلىقىدىن ئاغرىنىشى بىكار ئەمەس. ئۇلار ئاساسەن تور دۇنياسىدا، ئۇ يەردە ئۆزنىڭ تۇنجى ئۇچۇرىغا «توي قىلىپ قولغان ياكى جۆرىسى بارلار مېنى ئايلىنىپ ئۆتۈپ كەتسۇن» دەپ يېزىۋالغانلارنىمۇ ئۇچراتقىلى بولىدۇ.
     دېمەك، ياشلار  يانفون بىلەن قانداق پاراڭلىشىشنى بىلىۋالغان، يانفون بىلەن پاراڭلىششنى بىلگەنلىك جاھاننىڭ ھەرقانداق يېرىدىكى ئۆز خىلىدىكى كىشىلەر بىلەن پاراڭلىشىشنى بىلگەنلىك بىلەن باراۋەر. يانفوننىڭ بىرىنچى ئىشىكىنى قانداق ئېچىشنى بىلىۋالغان ئادەم ئۇنىڭ ئىچىدىكى تېخىمۇ ئىچكىرى ئىشىكلەرنى ئېچىشنىمۇ ئاسانلا بىلىۋېلىشى مۇمكىن.
خۇلاسە، ھازىرقى زاماندا ماشىنا بىلەن پاراڭلىشىشنى بىلىپ قويۇشمۇ جاھان رەپتالىرىلىرىدىن كېيىن قالماسلىقنىڭ ئالدىنقى شەرتى بولۇپ قالغاندەك قىلىدۇ.
2012- يىل 3- ئىيۇن ئۈرۈمچى
                                        شىنجاڭ ئىزگۈ ئۇچۇر پەن-تېخنىكا چەكلىك شىركىتى
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئا.ئى.پەروزان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-6-3 11:28  

بەرھەق، ئاقىلانە پىكرلەر ئىكەن. كىچىككىنە بىر سۇئال، ماششىنا بىلەن مۇۋاپىقيەتلىك پاراڭلىشىش ئۈچۈن پاراڭغا قاتناشقۇچى ئەزالار قانداق شارائىتلارنى ھازىرلىشى كىرەك؟ ماششىنا پاراڭلىشىش مۇھىتىدا قانداق چەكلىمىلىكلەرگە ئىگە؟ بۇ چەكلىمىلىكلەردىن قانداق ھالقىش كىرەك؟

تۇردى لېتىپ ئاكىنىڭ زامانىۋىي ئۈسكۈنىلەر ھەققىدىكى ئەھمىيەتلىك ئىزدىنىشلىرى ئۈزۈلۈپ قالمىغاي.
ئاللاھ تەپەككۈرىڭىزنى تېخىمۇ ئوچۇق قىلسۇن.

   
ماشىنا ئادەم بىلەن پاراڭلىشىش (2)

تۇردى لېتىپ

ماشىنا ئادەمنىڭمۇ قۇلىقى ئىككى ئاغزى بىر. ئاغزىنى ئېتىۋالسىڭىز دەرھال خىزمەتتتىن توختاپ، باش سەپكە قايتىدۇ. ئوڭغا قارىغان سترېلكا داۋاملىق ئىلگىرىلەشنى، سولغا قارىغان سترېلكا كەينىگە چېكىنىشنى بىلدۈرىدۇ. خاتا بەلگىسى ئۇرۇلغان جاي ئۇنىڭ جان تومۇرى، بۇ يەر بېسىلسا جان تەسلىم بولۇپ، سەپتىن يوق بولىدۇ. ئەگەر ئايلانما چەمبەرسىمان سترېلكا بار بولسا ئۇنى قايتا جانلاندۇرۇشقا بولىدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. بۇ خىل چەمبەر بېسىلسا قايتا جان كىرىپ نەتىجە يېڭىلىنىدۇ. باش گازارمىغان قايتىش ئۆيسىمان بەش بۈرجەك ئارقىلىق ئورۇندىلىدۇ. كۆپ ھاللاردا ئۇنىڭدىكى تەقلىدىي شەكىللەرنىڭ ھەممسىنىڭلا رولى بولغان بولىدۇ. ئىشلىتىپ كۆرگەن ئادەم بۇ شەكىللەرنىڭ رولىغا سەل قارىمايدۇ. بىر بېسىپ ئىككى سىناپ بۇلارنى ئاسانلا بىلىۋالغىلى بولىدۇ.
ماشىنا ئادەمنىڭ كۆزى ئىلغارلىرىنىڭ ئالدى ئارقىسىنى تەڭ كۆرەلەيدۇ. ھەتتا 360 گىرادۇس ئايلاندۇرۇپ سۈرئەتكە ئېلىشقىمۇ بولىدۇ. كۆزىنىڭ ئۆتكۈرلۈك دەرىجىسى ئىنسانلارنىڭكىدىن نەچچە ئېشىپ كەتكەن. بەدىنىنىڭ سەزگۈرلۈكى ئىنسانلارنىڭكىدىن قېلىشمايدۇ. بىكار ۋاقىت ئۆتكۈزمەيدىغان قىلىپ تەڭشەپ قويۇلغان بولغاچقا سىز بىكاردىن بىكارغا قاراپ ئولتۇرىۋالسىڭىز ئۇ ئىككى مىنۇتتىن كېيىنلا كۆزىنى يۇمۇپ ئۇخلاپ قالىدۇ. ئۇنىڭ ئۇچۇن ئۇنى ئۈزۈلدۈرمەي گەپكە سېلىشىڭىز كېرەك.
90 يىلىدىن كېيىن تۇغۇلغانلار ئۇنىڭ تىلىنى بىلىشكە ماھىر، چۈنكى ئۇلار پىشقەدەملەردەك ھەر ئىشنى ئەگىتىپ چۈشىنىشكە ئادەتلەنمىگەن. ئۇلار گەپ ئەگىتىشنى بىلمەيدۇ. «قىزىم ساڭا دەي كېلىنىم سەن ئاڭلا»نى بىلمەيدۇ. ئۇلار بوش بوش گەپ قىلىشقا ئادەتلەنگەن، ئېغىر گەپ كۆتۈرەلمەيدۇ. ۋاقىرىشىنى ئەدەپسىزلىك دەپ قارايدۇ. ئۇلارنىڭ روھىيىتى ئاشۇ ماشىنا ئادەمننىڭكىگە سىڭىشىپ كەتكەن.
چوڭلار ماشىنىنىڭ غېمىنى قىلىۋاتسا، ئۇلار قولىدا بىر راس مال يانفوننىنىڭ بولۇشىنى ئويلايدۇ. چوڭلار ئۆينىڭ غېمىنى قىلىۋاتسا ئۇلار ئۆيىدە ھېچكىم ئاۋارە قىلمايدىغان بىر يۈرۈش يۇقىرى سەپلىمىدىكى كومپيۇتېرىنىڭ بولۇشىنى ئارزۇلايدۇ. چوڭلار ماي باھاسىنىڭ ئۆسۈپ كېتىۋاتقانلىقىدىن قاخشاۋاتسا ئۇلار تورغا چىقىش ھەققىنىڭ يەنىلا تۆۋەنلىمىگەنلىكىدىن ئۆكىنىدۇ. چوڭلار سۈرىيە مەسىلىسىنى تالاش تارتىش قىلىۋاتسا، ئۇلار قايسى بىر ئاممىۋى ھاجەتخانىدا بىر ياشنىڭ ئوكۇل ئۇرۇپ جېنىدىن ئايرىلغانلىقىنىڭ گېپىنى قىلىشىدۇ. شۆھۋەتخور ئەرلەر قايسى بىر چوكانغا ھاراق ئىچكۈزەلمەي ئەۋارە بولۇۋاتسا تارتىنچاق يىگىت قىزلارنىڭ تولا كەينىگە كىرىۋېلىشىدىن قۇتۇلالمايۋاتقانلىقىدىن خاۋاتىرلىنىدۇ.
گەپ ئۇلار ماشىنا ئادەم بىلەن پاراڭلىشىشنى بىلىدۇ، ھازىرقى زامان كۆڭۈل ھوزۇرىنىڭ تەمىنى تېتىشنى بىلىدۇ. ماشىنا ئادەمنىڭ كەينىگە جاھاننىڭ ئىشلىرىنىڭ يوشۇرۇنغانلىقىنى بىلىدۇ. ئەگەر ئالدىدىكى توساقتىن ئوڭۇشلۇق ئۆتەلىسىلا كەلگۈسى ھەممە غەملىرىنىڭ بىر يولىلا ھەل بولىدىغانلىقىغا شەكسىز ئىشىنىدۇ. مانا بۇ غايىۋى دۇنيا، ھازىرقى تور دۇنياسى. شۇنداقلا ھازىرقى زامان ياشلىرىنىڭ ئارامگاھ دۇنياسى.

   
ماشىنا ئادەم بىلەن پاراڭلىشىش (3)

تۇردى لېتىپ

ماشىنا ئادەمنىڭ ھەرىكىتىمۇ ئادەملەرنىڭكىگە ئوخشاش. ئۇنىڭدىمۇ بىر نەرسىلەرنى ئېلىش بار، قويۇش بار، يۆتكەش بار، تۇتۇش بار. بىر نەرسىنى يۆتكەش ئۈچۈن ئۇنى چوقۇم تۇتماي بولمايدۇ. بۇ ماشىنا ئادەمدە تاللاش ياكى دائىرنى تاللاش دەپ ئاتىلىدۇ. تاللىغاندىن كېيىن ئۇنى يۆتكىگىلى، ئۆزگەرتكىلى ھەتتا ئۆچۈرگىلى بولىدۇ. تاللىماي تۇرۇپ ھېچ ئىش قىلغىلى بولمايدۇ. تاللاشنىڭ ئۇسۇللىرى كۆپ، چاشقاننىڭ بېشىنى چىڭ بېسىپ تۇرۇپ قويۇۋەتمەي باشلىنىش نۇقتىسىدىن تارتىپ قويۇۋەتكۈچە بولغان ئاخىرلىنىش نۇختىسىنى تاللاش ئەڭ كۆپ قوللىنىدىغان، ئەڭ ئەپلىك ئۇسۇل بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. ئەلۋەتتە ئۇنىڭدىن باشقا چاشقاندا، بىر چېكىپ بىرنى تاللاشقىمۇ ياكى كونترول كۇنۇپكىسىنى بېسىپ تۇرۇپ كۆپنى تاللاشقىمۇ ۋە ياكى شىفىتنى بېسىپ تۇرۇپ بىر ئورۇندىن يەنە بىر ئورۇنغىچە بولغان بارلىق دائىرىنى تاللاشقىمۇ بولىدۇ. ئەلۋەتتە سترىلكا ئارقىلىقمۇ يۇقارىقىلارنى ئورۇنداشقا بولىدۇ. بۇ نەرسىنى تاللىۋالغاندىن كېيىن ئۇنى يولۇپ ئېلىش ياكى نۇسخىلاپ ئېلىش مەشغۇلاتى بولىدۇ. يۇلۇپ ئېلىش دېگەنلىك ئۇنى ئەسلىدىكى ئورۇندىن يوق قىلىش دېگەنلىك بولىدۇ. نۇسخىلاپ ئېلىشتا بولسا ئەسلى نۇسخىسى بۇرۇنقى ئورۇندا قېلىۋېرىدۇ. قولغا ئالغاندىن كېيىن ئۇنى قويىدىغان گەپ، قويماقچى بولغان ئورۇننى نىشانلاپ تۇرۇپ قولىمىزدىكىنى قويۇۋېتىمىز، يەنى چاپلايمىز، چاپلاشنىڭ بەزىدە يەنە بىۋاسىتە ھەممىنى چاپلاش، گرافىكى بىلەن قوشۇپ چاپلاش، تېز ئۇلىنىش ئۇسۇلىدا چاپلاش دەيدىغان ئۇسۇللىرى بار.
تاللىغاندىن كېيىن يۆتكەش بولماي ئۆزگەرتىش بولسىچۇ، ئەلۋەتتە ھەر خىل ئۆزگەرتىش قوراللىرى ياكى يېڭىلاپ كىرگۈزۈش قوراللىرىنى ئىشقا سالىمىز. بۇ خۇددى ھۈنەرۋەننىڭ مەلۇم يېرىم ئىشنى قولىغا ئېلىپ، يوتىسىغا قويۇۋېلىپ ئەسۋاپ بىلەن ئۇنىڭغا ئىش قوشقىنىغا ئوخشاپ كېتىدۇ. ئۇنىڭدا خەت نۇسخىسىنى ئۆزگەرتىش، چوڭ كىچىكلىكىنى ئۆزگەرتىش، قۇردىكى ئورنىنى ئۆزگەرتىش، ئاستى- ئۈستىگە سىزىق سىزىش قاتارلىق ئىش قوشۇشلار بار. بەزىدە مەلۇم ئورۇنغا نۇسخا يېڭىلاشقا توغرا كەلسە باشقا ئورۇندىكى ياخسى نۇسخىدىن ئۆرنەك ئېلىپ كېلىپ نۇسخىلىماقچى بولغان ئورۇنغا چاپلاش ئارقىلىق نۇسخىنى يېڭىلاشقا توغرا كېلىدىغان ئىشمۇ بولىدۇ. بۇنى چوتكا ئارقىلىق ئورۇندايمىز.
بەزى ئىشلارنى بىر ئورۇندا پەقەت باشقا ئېلىپ چىقىشقا مۇمكىن بولمىغاندا، ئوخشاش ئىشتىن بىرنى يەنە بىر ئورۇندا قايتا قايتا سىناپ بېقىپ، ئۇ ئىشنىڭ نازۇك يەرلىرىنى بىلىۋالغاندىن كېيىن، ئاندىن ئەسلىدىكى ئورۇنغا قايتىپ، ئەسلىدىكى قىلماقچى بولغان ئىشنى باشقا ئېلىپ چىقىشمۇ ئاقىلانە ئۇسۇل بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. ئېسىڭىزدە بولسۇنكى، قىيىن ئىش يوق ئالەمدە، ئىرادىلىك ئادەمگە. مەسىلە شۇ ئىشنى قىلغۇچى ئادەمنىڭ ئىنچىكە، ئەستايىدىللىقىدا، شۇنداقلا ئەقلىي ئىدراىكىنىڭ ئوچۇق ياكى بىتەخىنلىكىدە. تۆۋەندىسى دەل شۇنداق ئەقلى ھۇشى جايىدا ئەمەس ئادەملەرلا ئۆتكۈزىدىغان خاتالىقلار.  
شۇنداق بىر يېڭى شوپۇر باركەندە، بىر كۈنى كەچلىكى كەيپى تازا جايىدا ئەمەس، ماشىنىسىغا چىقىپ كەپتۇ، ئولتۇرۇپ بولۇپ قولىنى سۇنسا رول يوق، «ۋاي نېمە كارامەت بۇ، ماشىنامنىڭ رولىنى ئوغرى ئاپتۇ-دە» دەپ كاللىسىدىن سوغۇق تەر چىقىپتۇ. ئاچچىقىدا 110 غا تېلېفون بېرىپ «ماشىنامنىڭ رولىنى ئوغرى ئاپتۇ» دەپ دېلو مەلۇم قىپتۇ، ساقچىخانا دېلو تاپشۇرۇپ ئالغاندىن كېيىن، «بۇ مۇمكىن ئەمەس، قايتا تەكشۈرۈپ بېقىڭ» دەپ تەكلىپ بېرىپتۇ. ئۇ كىشى تازا تەر بولۇپ، «مانا قارىمامسەن رول يوققۇ، مەن يالغان سۆزلەمدىمەن» دەپ قايتا قايتا 110 غا تېلېفون ئۇرۇۋېرىپتۇ. ئاخىرى چىدىمىغان ساقچىلار نېمىلا بولمىسۇن نەق مەيدانغا بېرىپ بىر كۆرۈپ كېلەيلى دېيىشىپ، نەق مەيدانغا كەپتۇ. قارىغۇدەك بولسا شوپۇر ماشىنىنىڭ ئارقا ئورۇندىقىدا ئولتۇرىۋېلىپ، ماشىنامنىڭ رولى قېنى دەپ ئاچچىق يۈتۈپ ئولتۇرغۇدەك. «ھەي گۇي، ماۋۇ ئالدى ئورۇندا ئولتۇرساڭ بولمامدۇ!» دەپ جالۋاقاپتۇ ساقچىلار تەر بولۇشۇپ.
ئۇزۇن يوللۇق بېكەتتە ئاپتۇۋۇزدا ئەمدىلا قوزغىلىپ تۇرىۋىدۇق، شوپۇرنىڭ يانفونى سايراپ كەتتى، قارشى تەرەپ «ئورۇن بارمۇ؟ بىزنى ئېلىۋالاملا» دېگەن چېغى، شوپۇر ئۇستام ئالدىراپ-تېنەپ «ئورۇن بار نەدەسىلە، گىراژ يېنىدىن نېرىراقتا ساقلاڭلار» دەپ بىر ئورۇننى چۈشەندۈرۈپ يانفوننى ئۈزدى، سەل تۇرۇپ يانفون يەنە سايراپ «ئۇ يەرنى تاپالمىغۇدەكمىز» دەپ شوپۇرغا باشقا بىر ئورۇنغا كېلىشنى ئېيتتى. شوپۇر رولنى بۇرۇدى، سەل تۇرۇپ يانفون يەنە سايرىدى، «بىز يېقىنلا يەردە ئىدۇق، نېمە دەپ ئاپتۇۋۇزنى كۆرمەيمىز» دېدى بولغاي، شوپۇرمۇ تېرىكىپ «زادى قەيەردە» دەپ ۋارقىراپ كەتتى. سەل تۇرۇپ ئېنىق بولدىكى قارشى تەرەپ بىزنىڭ بارارگاھىمىزدىن تېلېفون ئۇرغان ئىدى.