قەلبىنۇر: مەن قەشقەرگە بېرىپ باقمىدىم

        مەن قەشقەرگە بېرىپ باقمىدىم

(نەسر)

قەلبىنۇر ئىلياس

مەن قەشقەرگە بارماقچى ئىدىم ، غۇلجا بېكىتىدە تۇرۇپ ،  قەدىمىي دىيارغا قاراپ ،خىيال قانىتىدا   پەرۋازلاندىم .  تاراپ كەتتى دىلىمغا  ئارامان ، تومۇرلىرىمغا پاتماي قالدى ھاياجان . مەن قەشقەرنى قىلغاندا خىيال ، سۈزۈك روھىناتىم  ئاسمانلىرىدا،  ۋاللىدە قىلىپ، چاقنىدى  ھىلال...

مەن قەشقەرگە بارماقچى بولۇپ  ،   تىزىق- تىزىق  ئۈنچە قىلىپ تۇيغۇلىرىمنى ،ئېسىۋالدىم نازۇك بوينۇمغا ، ئارلاشتۇرۇپ تىلەكلىرىمنى ...

ئاياللارغا سۈننەت ئەمەسمۇ ؟ يۇرت كۆرگىلى بارغاندا پەرداز قىلۋىلىش .مەنمۇ سۈرمە قىلىپ قارا كۆمۈرنى ، ئەڭلىك قىلدىم  چىلان توپىنى ،  ئالغاش باراي دەپ ، ئىلى دىيارىنىڭ ئىللىق ھېددىنى ...

يايلاقتەك ئېتەكلىرىمگە تېرىپ ئالدىم،  ئاۋرالدىكى   يۇپۇرماقلارنى. تەلكىنىڭ  قۇچىغىدا ئولتۇرۇپ تۇرۇپ ، سايرامغا يۈرىكىمنى چىلاپ تۇرۇپ ، سۈزىۋالدىم  رەڭدار تاشلارنى  .  
سىلەر  ئالدىمغا چىققاندا دوستلار ، سوۋغاتلىغىم قىلاي دېگەن  پەقەت موشۇنى ...

ئەمما،
مەن قەشقەرگە كېتىۋاتقاندا ،  ئارقامدىن ئۇزۇراپ كەلدى تۇرمۇشنىڭ قولى ، مېنى ئىلىپ كەتتى تارتقۇلۇقنىڭ مۇشاقىتىگە ، مەن ئارمىنىمنى ئىچىمگە يۇتۇپ،  چۆكۈپ كەتتىم ھايات غېمىگە . مەن قەشقەرگە بارماقچى بولۇپ،   ھەر يىلى ئېلپ  يۈرگەن سوۋغاتلىقلىرىم ، پاتماي قالدى ساندۇق  ئىچىگە ...

مەن قەشقەرگە بېرىپ باقمىدىم  . دېدارىغا يېتىپ باقمىدىم. ئەجدادىمغا يۈز كېلەي قانداق؟ كېلىپ -چىقىش يىلتىزىم شۇ ياق.   ئەمما بىر رەت قېنىپ  باقمىدىم ، بۇ ئىشىقتىن يېنىپ باقمىدىم،ئەقىدەمدىن چېنىپ باقمىدىم . ..

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قەلبىنۇر ئېلياس تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2015-7-18 14:39  

مەن قەشقەرگە بېرىپ باقمىدىم  . دېدارىغا يېتىپ باقمىدىم. ئەجدادىمغا يۈز كېلەي قانداق؟
======================================================
قەلبىنۇر، شەخسنىڭ قەشقەرگە بارغان ياكى بارمىغان بولۇشى بىلەن ئەجدادلارغا يۈز كېلىش ياكى يۈز  كېلەلمەسلىك ئوتتۇرىسىدا سىزچە مەلۇم بىر خىل باغلىنىش مەۋجۇتمۇ؟ ئەگەر ئۇنداق بولمىسا مەن نەقىل ئالغان جۈملىنى مۇشۇ خىل شەكىلدە تۈزۈش نېمە ئۈچۈن زۆرۈر بولۇپ قالدى؟

قەلبىنۇر، شەخسنىڭ قەشقەرگە بارغان ياكى بارمىغان بولۇشى بىلەن ئەجدادلارغا يۈز كېلىش ياكى يۈز  كېلەلمەسلىك ئوتتۇرىسىدا سىزچە مەلۇم بىر خىل باغلىنىش مەۋجۇتمۇ؟ ئەگەر ئۇنداق بولمىسا مەن نەقىل ئالغان جۈملىنى مۇشۇ خىل شەكىلدە تۈزۈش نېمە ئۈچۈن زۆرۈر بولۇپ قالدى؟





ئەسىرىمگە نەزەر كۆزىڭىزنى سالغىنىڭىزدىن تولىمۇ سۆيۈندۈم  كۆك بۆرە ئەپەندى. بۇ سۇئالىڭىزغا نىمە دەپ جاۋاپ بەرسەم بولا ؟
مەنچە شەخىس بىلەن ئەجداد ھامان باغلانغان بولىدۇ . دۇنيادا ئۆزىنىڭ شانۇ- شەۋكەتلىك  تارئېخىي سەلتەنەتىگە سېمۇۋۇل بولىدىغان ئورۇنلارنى كۆرگۈسى كەلمەيدىغان كىم بار دەيسىز ؟
يېقىندا (جاغىستاي تەزكىرىسى ) دىن مۇنداق بىر نەرسىنى ئوقۇپ قالدىم .
ئاپپاق خۇجا زامانىسىدا 1000غا يېقىن ‹‹ قارا تاغلىق ›› سۈرگۈنلەر قەشقەر دىيارىدىن
ئىلى رايۇنىغا كەلتۈرۈلگەنكەن . بۇ سۈرگۈنلەر ئىچىدىن نەچچە يۈز ئادەم قاينۇقتىكى كۈمۈش قۇبىلىق ئىبادەتخانىنى ( غالدان زامانىسىدا ) ياساشقا تەخسىم قىلىنغانكەن. بۇنىڭ ئىچىدە يەنە 300دەك ئادەمنى جاغىستاي غولىغا ئېلىپ چىقىپ جاغىستاي غولىنىڭ غەرىپ تەرىپىدىكى دۆڭلۈكلەرنى كولىتىپ ‹‹ خاڭ ›› ئاشقۇزغانكەن.  كېيىنچە بۇ سۈرگۈنلەر جاغىستايدىكى يەرلىك خەلىقلەر   بىلەن بىرلىشىپ بۇ گۈزەل دىيارنى ئاۋات قىلىپ، بۇ يۇرتنىڭ ئاۋاملىرىغا ئايلىنىپتۇ .
بەلكىم ئەسەردىكى ‹‹ مەن ›› ئاددىي بىر شەخىسلا بولماسلىغى مۈمكۈن   شۇ تارىختا ئۆتكەن  ئەنە شۇ سۈرگۈنلەرنىڭ  ئەۋلادىمۇ تېخى ...
ئەجداتنىڭ ئەقىدىسىگە مىراس بولۇپ ئۇ ياشىغان جايلاردىن كىملىگىمىزنى ئىزدەش مەجبۇريىتىمىز بار دەپ ئويلايمەن . بەلكىم مۇشۇ ئىدىيىنىڭ تۈرىتكىسىدە يېزىپ قالدىممىكىن .

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قەلبىنۇر ئېلياس تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2015-7-16 17:57  

قەشقەرگە ئەمدى بارسىڭىزمۇ كېچىكمەيسىز. مۇشۇ پەيت قەشقەرنىڭ ئەڭ گۈزەل پەسلى. قەشقەرگە بارسىڭىز،  بىزنىمۇ يوقلىغاچ ئۆتەرسىز-ھە....!

تەبرىكلەيمەن!!

بەكمۇ سۆيۈندۈم بۇ تىمىدىن ،ئاپتۇرغا رەھمەت ،

لىرىك ھىسىياتنى قارشى يۈلىنىشتىن چىقىپ يىڭىچە شەكىلدە ياخشى ئىپادىلەپسىز. ئوتۇق سىزگە يار بولسۇن.

ئەكبەركامنىڭ بۇ سوئالى پىكرى يېتىلمىگەن ئىنكاسچىنى ئەسلەتتى.

قەلبىنۇر، مەن نەسىرىڭىز ھەققىدە بىرنەرسە دېمەيمەن ھازىرچە، ئەمما قەشقەرگە كەلسىڭىز ، ھەردەم يولىڭىز ئوچۇق ھەم قولىمىز كۆكسىمىزدە...گۈزەل پەيتلەرنى ھەرگىز قولدىن بېرىپ قويماڭ...قەشقەر سىزگە مەڭگۈ قۇچاق ئاچىدۇ!

.



ئەكبەركام ئۇستىلىق بىلەن ئېغىز تاتلاپتۇ

ئۇنداق ئەمەس ئىپپار. مەن بۇ تېمىدا ئەڭ سەمىمىي رەۋىشتە ئەڭ راست گەپ قىلدىم. ھەممىمىزنىڭ ئوق يىلتىزى قەشقەردە، قەشقەرگە چوڭقۇر مۇھەببىتىمىز بار. لىكىن قەشقەرگە بارالماسلىقنى ئەجدادلارغا يۈز كېلەلمەسلىك دەپ قارىساق شىمالدا بۇنداق نانكور، تۇزكور بولۇپ كىتىدىغانلار ساماندەك. لېكىن بۇلار ئۇنداق ئەمەس. مەن پەقەت قەلبىنۇرنى بۇ جۈملىىنى خاتا تۈزگەن دەپلا قارىدىم.

   ئەسسالام ئابلاجان، روزى ھېيتىڭ قۇتلۇق بولسۇن!
   سەن دېمىسەڭ، مەن ئويلىغىنىمنى دەپ باقاي. ناۋادا، قاراشلىرىمىز ئوخشىمىسا سەنمۇ بىر نەرسە دەرسەن.
   مېنىڭچە، بۇ نەسىردىكى «قەشقەر»نى ئوبيېكتىپ ھالدىلا، بۇ ئۇيغۇر دىيارىدىكى ئالتە شەھەرنىڭ بىرى، ياكى تۆشۈك دەرۋازا، قۇم دەرۋازا، قارقى دەرۋازا، يارباغ دەرۋازىسى قاتارلىق تۆت دەرۋازىنىڭ ئىچى، ۋە ياكى ئوردائالدى، خان بازىرى... دەپلا چۈشەنگەندىن كۆرە، ھەممىگە تونۇش ئاشۇنداق ئوبيېكتىپ تارىخىي بەلگىگە ئىگە قەدىمىي ماكاننى ئۆزىگە ئارقا كۆرۈنۈش قىلغان بەدىئىي ئوبراز، يەنى، «مەن» ئۆز تۇيغۇسىدا تەلپۈنىۋاتقان، ۋەسلى-ۋىسالىغا زارىققان ۋەتەن، دەپ چۈشەنسەك ئورۇنسىز بولماسمىكىن دەيمىنا؟ سېنىڭچە قانداق؟

روزى ھېيىتىڭىزغا مۇبارەك بولسۇن  قەلبىنۇر!
نەسىرىي شېئىرىڭىزنى سۈزۈك بىر ھاياجان ئىچىدە ئوقۇپ چىقتىم.بەك تاتلىق يېزىپسىز.ھۇزۇرلاندىم.
قەشقەر ئۇيغۇر مەدەنىيتىنىڭ قەدىمىي بۆشۈكى،سىزنىڭ قەشقەرگە بولغان مېھرىڭىز  ۋە سېغىنىشڭىزنى شۇنداق گۈزەل لېرىكلىق تىل بىلەن ئىپادىلىگىنىڭىزدىن قەلبىم تىترىدى.قەلمىڭىزگە بەرىكەت تىلەيمەن!

قەلبىنۇر،مەيلى قانداق شەكىلدە ئېنكاسلار يېزىلغان بولسۇن،سىزنىڭ «مەن قەشقەرگە بېرىپ باقمىدىم»نامىلىق بۇ نەسىرىڭىز ناھايتى ياخشى يېزىلىپتۇ.بەك ياخشى يېزىلىپتۇ.ئارتۇقچە چۈشەنچە بىرىشىڭىز ھاجەتسىز.
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ghenizatuyghur تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2015-7-18 10:27  

باشقىلار قەشقەرگە بارالماي ھەسرەتتە ....
بىزلەر بولساق قەشقەرنى مەدىھلەپ بولالماي ھەسرەتتە ...

مىنىڭ يۇرتۇم قەشقەردىن ،
ئەركەك چىقار بۇ شەھەردىن.
داڭقىمىزنى ئاڭلىغان ھەركىشى ،
ئىزدەپ كىلەر نە-نەدىن !.

سىزنىڭمۇ ھېيتىڭىزغا مۇبارەك بولسۇن !
پىكرىڭىز  ئورۇنلۇق .چۈشەنچە بېرىشتىن ساقلىنىمەن .

ئىنكاس يازغان بارلىق قېرىنداشلارغا تەشەككۈر!
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قەلبىنۇر ئېلياس تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2015-7-18 14:43