خۇشخەۋەر: ئاسىمجان ئوبۇلقاسىمنىڭ ‹كەشتە يوپۇرماق› ناملىق كىتابى ....   [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

ئۇيغۇر شېئىريىتىدە قەلىپتىن تەشكىل تاپقان ،-ئوز سەزگۇسىدىكى تەپەككۇر كەڭلىكلىرىدە ،تۇيغۇ چۆللۇكلىرىدە ،يۇرەكتىن يۇرەككە يول ئىلىپ شېئىريەت ئەنئەنىسىنىڭ قەلىپكە سوزلەنگەن مۇناجاتلىرىنى سۇزۇك ئوقۇپ بىرىۋاتقان ھەم سۇزۇك ئىپادىلەپ بىرىۋاتقان ،ياش شائېر –ئاسىمجان ئوبۇلقاسىمنىڭ روھىيەت ئۇچۇرلىرىنى "ئوبۇلقاسىمنىڭ يەرلىرى ""سۇ تالىشىش ""كۇن تۇغدى "(داستان )...قاتارلىق شېئىرلىرىدىن بايقاش ئۇيغۇر ئوقۇرمەنلەرنىڭ قەلبىدىكى ھىممەت ۋە قىممەت .

تالاننىتلىق شائېر ئادىل تۇنىياز بىر ماقالىسىدە "شېئىرنىڭ بىر قانىتى دىنىي تۇيغۇ ،بىر قانىتى  جىنسىي ئاڭ "دەپ قەيىتلەيدۇ .ئاسىمجان ئوبۇلقاسىم شېئىرلىرىدىكى شېئىرنىڭ يەنە بىر قانىتىدا  پىچىرلاپ تۇرغان قۇشلارنىڭ مەڭگۇلۇك بەخىتتىكى ۋىچىرلاشلىرى بىزنى" شېئىريەتتىكى لىرىكا "دا مەڭگۇلۇككە كىڭىيىپ كىتىۋاتقان ھوزۇر پەللىسىدە شېئىريەتتىكى تەسىرنى كۇزىتىش ۋە بايقاش قىيىن بولسىمۇ تەپەككۇر قىلىشقا ئۇندەيدۇ .

ئاسىمجان ئوبۇلقاسىم شېئىرلىرىدىكى جىمجىتلىقنىڭ ئىچكى مۇنۇلىگى ،شېئىرنىڭ يەنە بىر قانىتىدىكى ئىرىشىش ۋە يوقىتىشنىڭ تەپەككۇر كەڭلىكىدە ،شېئىرنىڭ ۋۇجۇتتىكى بايانى شائېر تەرىپىدىن ۋۇجۇتقا كەلتۇرۇلگەن تاۋۇش بايانلىرىنىڭ ئاڭلاش ۋە كورۇش سەزگۇمىزدىكى ئاھاڭىدىلا جەۋھەرلىنىپ قالماستىن پەسىل ئارخىپلىرىدىكى قەلىپنىڭ نۇر بايانلىرىدىمۇ پىچىرلايدۇ .لىرىكىلىرىدىكى تۇيغۇ بايانلىرى سۇزۇك قەلىپ ئىزلەيدۇ .قاراڭغۇ سوزلەرنىڭ شىۋىرلاشلىرىدىن يىراققا قىچىۋاتقان تەپەككۇرىدا مەنا بىلەن تىركىشىۋاتقان قەلبىنىڭ "سۇكۇتتىكى سىھرى"شېئىريەتنىڭ يەنە بىر قانىتىدىكى قىيىنلىق دەرىجىسى يۇقىرى بولغان بىشارەتلىك گۇزەللىكنىڭ پۇراقتىكى سەزگۇ تەرىپىدىن يارىتىلغان تىۋىشىنى كىتاپخانلارغا تەقدىم قىلىدۇ .

گۇۋالىقتىكى شېئىريەتنىڭ مەنا سەپىرى بىزنىڭ قەلبىمىزگە يىقىنلاشقاندا كورۇش سىزىمى بىلەن پۇراق سىزىمى ئوتتۇرسىدىكى باغلىنىشنى يۇرەككە تۇنۇتۇش شېئىريەت جاۋاپكارلىغىدىكى ئىمكانىيەت ۋە مەجبۇريەت .جىمجىتلىقتىكى ھەسرەتلىك مۇناجات بىلەن ئىيتىلغان تېكىسلەردە ئوزىنى ئاشكارلىغۇچى شائېرنىڭ مەنا ئىزلەش سەپىرىدىكى قۇتراش گۇل –چېچەك دۇنياسى ،قۇشلار ،...پىنھالىقىدىكى بارلىقنى "قەلىپكە بەنىت قىلىش "ئۇچۇن" يوق ئىدى" تەپەككۇرىغا تويۇنغاندا شېئىريەتتىكى قىينىلىشنىڭ ئارقا كورىنىشىدىكى تەپەككۇر، ئەبەدى گۇزەللىكنىڭ سىھرى بىلەن مەۋجۇدىيەت ئارىسىدىكى بىرلىكنى بۇگۇنگە دەپىن قىلىش ئازغۇنلىقىدا ئوقۇرمەن بىلەن كىسىشىش نۇقتىسى ھاسىل قىلىشقا كۇچەيدۇ .بىزگە شېئىريەتتىكى يىقىنلىقنى ئىلىپ كىلىش ئۇچۇن ئىزلىنىۋاتقان شائېر ئاسىمجان ئوبۇلقاسىمنىڭ شېئىرلىرىدىكى پىچىرلاۋاتقان تىنىش بەلگىلىرىمۇ سۇزۇك ،ھەم يىقىشلىق .ئاسىمجان شېئىرلىرىدا ،شېئىريەتنىڭ ئىشىگىنى بىزگە ئىچىۋەتتى .بىز باشلىنىش نوقتىسىدىن بۇ ئىشىكنى ئىچىۋاتقاندا شېئىريەتتە تەكىتلەپ كىلىۋاتقان مۇزىكىنىڭ ئەركىن شەكىلدىكى نوتىلىرى مەڭگۇلۇكتىكى مەرغۇللىرى بىلەن بىزنى قايناق شېئىري مۇھىيتقا باشلاپ كىرىدۇ .

"تىل ئوز مومكىنچىلىكىدە ھىچقانداق چەكلىمىگە ئۇچىرمىغان ھالدا شېئىردىن ئىبارەت مۇققەددەس ناخشىسىنى تۇرلۇك ئاۋازدا ئىيتىپ كەلمەكتە .تىل كويىۋاتقان قىقىنۇس !بىز ئۇنىڭ ئاتەش ئۇنىدىن مىڭ تۇرلۇك مۇزىكا .،مىڭ تۇرلۇك ناخشا تىڭشايمىز .ئۇ رەڭدار قاناتلىرىنى يىيىپ ۋۇجۇت باياۋىنىمىزنى كىزىپ يۇرىدۇ .بىز شېئىردىكى ئىزگۇلۇك ئىچىدە تىنىقلىرىمىزدىكى تەڭرىنىڭ پىچىرلاشلىرىنى ئاڭلايمىز "-دەپ شېئىريەتتىكى ئوزىنى ئاشكارلايدۇ ئاسىمجان ئوبۇلقاسىم ،-شېئىريەت ئەركىنلىكى قايەرگىچە ماقالىسىدا .(بۇ ماقالە شىنجاڭ مەدىنىيتى ژورنىلى 2000-يىللىق 2-3-قوشما سانىدا ئىلان قىلىنغان )،شائېر شېئىرنى ئەمەس ،شېئىر شائېرنى يازىدىغان مومكىنچىلىكنىڭ ئىنتىزارلىغىدىكى چۇقان بىلەن سۇكۇتتە شېئىريەتنىڭ نۇر ئىچىدىكى جۇلاسى ۋۇجۇتنىڭ ھەركەتلىنىۋاتقان سىرلىق گارمۆنىيەسىدە كىتاپخانلارنى شېئىر ئىچىگە سورەپ كىرىشتىكى ھەركەتلەندۇرگۇچى كۇچ .ئەنئەنىنىڭ ھەركەتلىنىۋاتقان مەجھۇلىدا يىڭى شېئىريەتتىكىلەر تەپەككۇر بىلەن تۇيغۇ ھاياجانلىنىشلىرىنى لەززەتكە باغلاشتا ساغلام تەپەككۇر ،سەمىمى تۇيغۇ بىردەكلىكىنى ئالاھىدە تەكىتلەپ ئوتكەن .شېئىرلىرىنىڭ تەھلىلىمىزدىكى ئوبىكتىۋى  ئاسىمجان ئوبۇلقاسىم ۋارىسلىق قىلىشنىڭ ئىغىز تىلىمىزدىكى كونا بىلەن يىڭى گىرەلەشمىسىدىن يىڭى يول ،شۇنداقلا سۇزۇك يول ئىزلەپ سەپەر قىلغان شائېر .ئۇنىڭ تەپەككۇردىكى زىدىيەت گىرەلەشمىسىدە ئۇنىڭ شېئىرلىرىدىكى ھاياجانلارنى "لىرىكىلىق پىچىرلاش "دەپ مۇييەنلەشتۇرمىز .

شېئىرنىڭ قەلىپتىكى يىنىك تىنىقلىرىدا شائېرنىڭ كولەكگىسىدىكى ئوزلۇك سايىلىرى شېئىرنىڭ مەنالىرىغا ئەسلىمە ساقاندىلىرىنى تۇيغۇ غىدىقلىشى بىلەن ئەمەس ،قاپىيە شەكىللىگىدىكى مۇنۇپۇللۇق بىلەن قىستۇرۇپ قويغاندا شەكىلنىڭ شېئىرنى قۇربان قىلىش بەدىلىدىكى شائېرغا مەيۇسلىنىمىز .شائېر بىلەن ئوقۇرمەننىڭ بىر گەۋدىگە ئايلىنىش مومكىنچىلىكىدىكى ئىزگۇلۇك، شېئىرنىڭ ئىچكى قاتلىمىغا سىڭدۇرۇلگەندە ۋۇجۇت بەركىتىدىكى زۇرۇريەت تۇيغۇ شەكىللىنىشىدىكى بىرلىكنى يىزىققا پۇتىدۇ .دۇنيا بىلەن ئوز ۋۇجۇدىدىكى پىچىرلاشنى "تەقدىم قىلىش "سەمىمىلىكدە ئىپادىلىگەن مىسرالار ئاسىمجاننىڭ شېئىرلىرىدا كوپ ئۇچرايدۇ .

(1 )   ﻣﻪﻥ ﺋﯧﺘﯩﺰﻟﻘﺘﺎ ﯮﻟﺘﯘﺭﯗﭖ

"ﻗﯘﻟﻼﺭ "ﺭﻭﻣﺎﻧﻨﯩﯩﯔ ﻣﯘﻗﻪﺩﯨﻤﯩﺴﯩﻨﻰ ﯮﻗﯘﯞﺍﺗﯩﻤﻪﻥ...

(2)    خىيالىمدا بىر ئۆستەڭ لىق سۇ

       ئېقىپ كىرەر ئېتىزلىقىمغا ...

(3)  ﺳﯧﻨﯩﯔ ﯮﻏﻠﯘﯓ ﺑﻮﻟﻐﯘﻡ ﺑﺎﺭ ﺋﯩﺪﻯ ،

ﺳﺎﯕﺎ ﯮﺧﺸﺎﺵ ﺑﻮﻟﻐﯘﻡ ﺑﺎﺭ ﺋﯩﺪﻯ ...

(4)   ﺷﯘﻧﭽﻪ ﺷﯧﺮﯨﻦ ﺋﯧﺮﺳﯩﻴﻪﺗﻠﯩﻚ ﻗﺎﻥ

ﺋﯧﻘﯩﭗ ﻛﯩﺮﮔﻪﻧﺪﻩ ﻛﯚﯕﻠﯜﻣﮕﻪ

ﺳﯧﻨﯩﯔ ﺋﯩﺴﻤﯩﯔ ﭘﯜﺗﯜﻟﺪﻯ

(5)     ﺗﺎﻏﻠﯩﺮﯨﻤﯩﺰ ، ﻳﺎﻳﻼﻗﻠﯩﺮﯨﻤﯩﺰ ،

ﺩﻩﻝ - ﺩﻩﺭﯨﺨﯩﻤﯩﺰ ، ﺯﯨﺮﺍﺋﯩﺘﯩﻤﯩﺰ .

ﯬﻱ ﺗﻪﯕﺮﯨﻨﯩﯔ ﻣﯘﻧﺒﻪﺕ ﯪﻟﻘﯩﻨﻰ ،

ﺑﺎﺭﻣﯩﻘﯩﯖﻨﻰ ﻳﺎﻻﯞﺍﺗﯩﻤﯩﺰ .

(6)     ﺟﺎﻥ - ﺟﯧﮕﻪﺭ ﺩﻭﺳﺘﻠﯩﺮﯨﻢ ﻗﺎﻟﺪﻯ ﻳﯩﺮﺍﻗﺘﺎ ،

ﺑﻪﻳﺘﯘﻟﻼ ﻣﯘﻧﺎﺭﻯ ﻣﯧﻨﯩﯔ ﯪﯞﺍﺯﯨﻢ .

(7)       ﻛﯩﺘﺎﭘﻠﯩﺮﯨﻤﻨﻰ ﻳﯩﺮﺗﯩﭗ
ﺋﺎﯞﺍﻳﻼﭖ ﺳﻮﻳﺪﯗﻡ
ﺋﺎﻧﺪﯨﻦ ﻧﺎﻫﯩﻴﺘﻰ ﻳﻪﯕﮕﯩﻠﻠﯩﻚ ﺑﯩﻠﻪﻥ
ﻛﯩﺘﺎﭘﻠﯩﺮﯨﻤﻨﻰ ﻛﻮﻳﺪﯗﺭﯞﻩﺗﺘﯩﻢ

(8)       ﻣﺎﻣﻜﺎﭖ ﮔﯘﻟﻰ
ﻣﺎﻣﻜﺎﭖ ﮔﯘﻟﯩﻨﯩﯔ ﻳﻮﻏﺎﻥ ﻗﯘﻟﯩﻘﻰ
ﺋﯧﺮﯨﻖ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﭘﺎﺭﺍﯕﻼﺷﻤﺎﻗﺘﺎ .

(9)      يېشىل رەڭگىڭ ئاستىدا

ئەگىيدۇ بىر قۇش

تە قدىرى بىلەن

(10)             ﻳﯜﻛﯜﻧﯩﻤﻪﻥ
ﯲﻛﯜﻧﯩﻤﻪﻥ
ﻧﺎﺧﺸﺎ ﺋﯧﻴﺘﯩﻤﻪﻥ
ﺗﯚﺕ ﺗﺎﻡ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﯲﻟﯜﭖ ﻛﯧﺘﯩﻤﻪﻥ

.................................

شەكىلدىكى ئوبرازغا چەكلىمىسىز كىرىشىش كۇچى شەكىللەندۇرۇش بىلەن تەبىئىي ئىنتۇناتسىيە شەكىللەندۇرۇش بىزنىڭ شېئىريەتنى سىغىنىشىمىزدىكى ئەنئەنە ،بۇ ئەنئەنىگە سادىق بولغان شائېرنىڭ ھاسىلاتلىرىدىكى يىقىنلىق يۇقارقى مىسرالاردىن سىرىت تۇيغۇلىرىنى سەمىمى يىزىققا پۇتىۋاتقان ئاسىمجان ئوبۇلقاسىمنىڭ بارلىق شېئىرلىرىدا ئۇچرايدۇ .ئۇنىڭ شېئىرلىرىدىكى بالىلىق تېكىسلىرىگە خاس بولغان .ئومىمى گۇزەللىك تەرىپىدىن ئوبىكتىپلاشقان سوبىكتىپ تەپەككۇر جەۋھەرلىرى ھەر كۇندە شەكىللەنگەن زاماندا ئوبىكتىپنىڭ ئىچكى –تاشقى بارلىقىغا ئايلىنىدۇ .مانا بۇ ئاسىمجان ئوبۇلقاسىمنىڭ ئون نەچچە يىللىق شېئىريەت ئىجادىيىتىدىكى ئۇتۇقلىرى .كۇز يۇمۇلۇش ئالدىدىكى كوچىۋاتقان قۇشلار .ئىستېتېكىلىق مەرغۇلدىكى سۇ تالىشىش ئىماگلىرى ،شېئىريەتتىكى ئىزىقىشنىڭ ئىپادىلىنىش شەكلىدىكى چۇشۇنۇش دائىرسىدە ھەقىقى قىياپەت بىلەن ئىلىپ بىرىلغان سىمۋۇل چىقىلىشلىرىنىڭ بىزگە يىتىپ ئاھاڭلىرىدىكى، شېئىريەت سۇيگۇسىنىڭ پارلىنىشى .ئاسىمجان ئوبۇلقاسىمنىڭ شېئىرلىرىدىكى چۇشۇنۇش ۋە غايە لىنيەسىدە ماڭغان تەپەككۇر لىرىكىلىرىدا ئوزىگە خاس تەپەككۇر ئەندىزىسى بار .شېئىرلىرىنىڭ شەكىلنىڭ مەيىن شامالدا يەڭگىل يەلپۇنۇپ تۇرغان ئارچا ياپراقلىرىدەك شىلدىرلىشى ئۇنىڭ شېئىرلىرىدىكى ھىچقانداق ئۇيغۇر شائېرلىرىدا شەكىللىنىش مومكىنچى بار ھەم يوق بولغان خاسلىق .بولۇپمۇ تارىخنىڭ ،مىللەتنىڭ روھى تىندۇرمىسى ،ۋە كۇلتۇر پەرقىدىكى ئوزلۇكنى ئىزلەشنىڭ سىمۋۇلغا ئايلاندۇرلۇپ ئىپادىلىنىشى ،ئەينەكلىرىدە قۇملۇقنى كورىۋاتقان ۋە تەپەككۇر قىلىۋاتقان مىللەتنىڭ قۇياش پىتىش دەۋرىدىكى بىشارىتى  .گەرچە ئۇنىڭ شېئىرلىرىغا ئىزاھات يىزىش بىھاجەت بولسىمۇ شېئىرلىرىدا تەبىئي سوزلەنگەن ئوزلۇك نۇتۇقلىرى قارمۇ –قارشى ئاڭ گىرۋىكىدە ئۇچرىشىۋاتقان قەۋىمنىڭ سەنئەت فولىكلورىدىكى بىزنىڭ ئىرىشىشىمىزنى كۇتۇپ تۇرغان ھەم بىزگە تاشلانغان دىيالۇگ تەقەتسىزلىكى ۋە دىيالۇگ بىرلىكى .پاراسەتنىڭ بىرلىك يولىدىكى بۇ لىرىكا ئىچىدە ياشنىڭ كۇلكىگە ئايلىنىپ كەتكەن لىرىكىسى بار .

ﯮﺑﯘﻟﻘﺎﺳﯩﻤﻨﯩﯔﻳﻪﺭﻟﯩﺮﻯ

-ﺑﺎﻻﻡ،

ﻣﯘﺷﯘ ﻳﻪﺭﺩﻩ ﺋﯩﺸﻠﻪﻳﻠﻰ:-ﺩﯦﺪﻯ

ﺋﯩﺸﺘﯩﻨﻰ ﺗﯩﺰﯨﺪﯨﻦﯪﺷﻤﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺩﯦﻬﻘﺎﻥ

ﺋﯩﺸﺘﯩﻨﻰ ﺗﯩﺰﯨﻐﯩﭽﻪﺗﯜﺭﯛﻟﮕﻪﻥ،

ﺩﯦﻬﻘﺎﻥ

ﺋﯩﺠﺎﺭﻩ ﺋﯧﻠﯩﭗﺋﯩﺸﻠﯩﺪﻯ

ﯮﺑﯘﻟﻘﺎﺳﯩﻤﻨﯩﯔﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻘﯩﺪﺍ

ﯴﻣﯩﺪﻟﯩﺮﻯ

ﺑﯘﻏﺪﺍﻱ ﺩﺍﻧﯩﻠﯩﺮﯨﺪﻩﻙﭼﯧﭽﻪﻛﻠﯩﺪﻯ

ﯮﺑﯘﻟﻘﺎﺳﯩﻤﻨﯩﯔﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻘﻠﯩﺮﻯ

ﯬﻟﯟﻩﻙ ﺳﯘﻻﺭ ﻏﺎﭼﯩﻠﯩﺸﯩﭗ

ﻳﯧﻘﯩﻤﻠﯩﻖ ﭼﯜﺷﻪﻳﺪﯗ

ﻗﯘﺷﻘﺎﭼﻼﺭﻧﯩﯔ ﯴﻧﻰ

ﻛﯚﯕﯜﻟﻠﻪﺭﻧﻰ ﻣﻪﺳﯩﺖﻗﯩﻠﯩﺪﯗ.

ﻣﻪﻥ ﺋﯧﺘﯩﺰﻟﻘﺘﺎﯮﻟﺘﯘﺭﯗﭖ

"ﻗﯘﻟﻼﺭ "ﺭﻭﻣﺎﻧﻨﯩﯩﯔ ﻣﯘﻗﻪﺩﯨﻤﯩﺴﯩﻨﻰ ﯮﻗﯘﯞﺍﺗﯩﻤﻪﻥ...

ﻣﯧﻨﯩﯔ ﺑﯘﺭﭼﯘﻡ

ﺳﻪﻫﺮﺍﻻﺭﻧﻰ ﻛﯜﻳﻠﻪﺵﯬﻣﻪﺱ

ﺷﻪﻫﻪﺭﻣﯘ ﯪﻻﻣﻪﺕ ﭼﯩﺮﺍﻳﻠﯩﻖ

ﯬﯓ ﻟﯩﺮﯨﻚ ﺷﯧﺌﯩﺮﻟﯩﺮﯨﻢﺑﯩﻠﻪﻥ

ﯪﯞﺍﺕ ﺷﻪﻫﻪﺭﻟﻪﺭﻧﻰ ﻛﯜﻳﻠﻪﻳﻤﻪﻥ

ﺩﺍﺩﺍﻡ ﻣﺎﯕﺎ

ﺷﯧﺌﯩﺮ ﻳﯧﺰﯨﺸﻨﻰﯲﮔﻪﺗﻤﯩﮕﻪﻥ

ﺑﯩﺮﺍﻕ ﯰﻧﯩﯔ ﺗﯚﺕﻣﻮ ﻳﯧﺮﯨﺪﯨﻦ

ﺩﺍﺋﯩﻢ ﺋﯩﻠﻬﺎﻡ ﯪﻻﻻﻳﻤﻪﻥ .

ﺑﯩﺰﮔﻪ

ﯬﺭﻛﻪﻛﻠﻪﺭﭼﻪﻣﯩﺠﻪﺯﻧﻰ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ

ﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻘﻼﺭ

ﺧﻮﺗﯘﻥ،ﺑﺎﻻ_ﭼﺎﻗﺎﯓ

ﻳﺎﻛﻰ  ﻛﯩﺸﻠﻪﺭ  ﻛﯚﺗﯜﺭﻩﻟﻤﯩﺴﻪ

ﺋﯧﻐﯩﺮﯨﯖﻨﻰ ﻛﯚﺗﯜﺭﮔﻪﻥﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻘﻼﺭ...

ﺗﻮﭘﯩﻠﯩﻖ

ﻧﻪﻡ

ﻣﯘﯕﻠﯘﻕ ﺗﯘﭘﺮﺍﻕ-

ﺑﯧﺴﯩﻠﯩﭗ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ﻫﻪﯞﻩﺳﻠﻪﺭﺩﯗﺭ.

_ﺑﺎﻻﻡ،

ﻣﯘﺷﯘ ﻳﻪﺭﺩﻩ ﺋﯩﺸﻠﻪﻳﻠﻰ!

ﺳﯚﺯﻟﻪﯞﺍﺗﻘﺎﻥ ﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻘﻼﺭﺩﯗﺭ:

-ﻳﻪﺭ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻐﺎ ﺯﯗﻟﯘﻡ ﻗﯩﻠﻤﺎﻳﺪﯗ

ﻳﻪﺭ ﺗﯩﻠﻠﯩﻤﺎﻳﺪﯗ، ﯰﺭﻣﺎﻳﺪﯗ

ﻳﻪﻛﻠﻪﺷﺴﻪﻛﻤﯘ ﻳﻪﺭﻳﻪﻛﻠﯩﻤﻪﻳﺪﯗ

_ﻳﻪﺭ ﯬﺑﻠﻪﺥ ﯬﻣﻪﺱ!

ﻳﻪﺭ ﻳﯧﯖﻠﻤﻪﺱ

ﻳﻪﺭ ﺳﯚﻳﯜﻣﻠﯜﻙ

ﻳﻪﺭ ﻗﺎﻥ ﺗﯚﻛﻤﻪﺱ

ﻳﻪﺭ ﻛﯚﯕﯜﻟﻠﯜﻙ

-ﯬﯓ ﭼﯩﺮﺍﻳﻠﯩﻖ

ﺋﯩﻨﺴﺎﻥ ﻳﻮﻟﯩﻤﯩﻐﺎﻥﻳﻪﺭﻟﻪﺭ...

ﻗﻮﺯﺍ ﭼﯜﺷﻠﻪﺭ ﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻘﯩﺪﺍ

ﺩﺍﺩﺍﻡ ﺋﯩﺸﻠﻪﻳﺪﯗ،ﻛﻮﺗﯘﻟﺪﺍﻳﺪﯗ

ﻳﺎﺭﯨﻤﺎﺱ ﯮﻏﯘﻟﻠﯩﺮﯨﻨﻰﯮﻳﻼﭖ

ﻫﯘﺭﯗﻧﻠﯘﻕ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻏﯘﺩﯗﺭﺍﻳﺪﯗ

ﻛﯚﻛﺘﯩﻦ ﺗﯚﻛﯜﻟﻪﺭﯪﺑﯩﻬﺎﻳﺎﺕ

ﺩﯦﻬﻘﺎﻧﻼﺭ ﻳﺎﻣﻐﯘﺭﭼﯜﺷﻪﻳﺪﯗ

ﻛﯚﻛﻠﻪﻳﺪﯗﯪﺑﯩﻨﺎﯞﺍﺕ،

ﭼﺎﻣﻐﯘﺭ ﻳﯩﻐﯩﯟﺍﻟﯩﺪﯗ

ﺋﯩﻜﻜﻰ ﻳﯩﻠﺪﯨﻦﺑﯘﻳﺎﻥ

ﺑﯩﺮﻣﯘ ﻛﯩﺘﺎﺏ ﯮﻗﯘﻳﺎﻟﻤﯩﺪﯨﻢ

ﯞﯦﻠﯩﺴﭙﯩﺘﻠﯩﻚ ﻛﯧﺘﯩﯟﺍﺗﺴﺎﻡ

ﺑﯩﺮ ﻣﻮﻣﺎﻳﻨﯩﯔ  ﭼﯩﺮﺍﻳﻰ

ﻛﯩﭽﯩﻜﯩﻤﺪﯨﻦ ﯮﻳﻨﯩﻐﺎﻥﺑﯩﺮ ﺗﺎﻝ ﻫﻮﺷﯘﻗﻨﻰﯬﺳﻠﻪﺗﺘﻰ

ﭼﻮﯕﻘﯘﺭ ﺑﯩﺮ ﺳﯜﻛﯜﺕ

ﻗﻪﻟﺒﯩﻤﯩﺰﮔﻪ ﺋﯧﻘﯩﭗﻛﯧﺮﯨﭗ

ﯪﺳﻔﺎﻟﯩﺖ ﻳﻮﻟﻼﺭﻏﺎﺗﯘﺗﯩﺸﯩﺪﯗ

ﻫﺎﻳﯟﺍﻧﺎﺗﻼﺭ ﺑﺎﻏﭽﯩﺴﯩﺪﺍ

ﯪﺗﻼﺭﻧﻰ ﭼﯜﺷﻪﭖﻗﻮﻳﻤﺎﻳﺪﯗ

ﺑﯩﺮﺍﻕ ﺑﯩﺰﻧﯩﯔﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻘﺘﺎ

ﯪﺗﻼﺭﻧﯩﯔ ﭘﯘﺗﻠﯩﺮﻯﺑﺎﻏﻼﻗﻠﯩﻖ...

ﭼﺎﯕﻘﺎﭖ ﻛﻪﺗﮕﻪﻥﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻘﻼﺭ

ﺑﺎﻏﺮﯨﻨﻰ ﻗﻮﻳﺎﺷﻘﺎﻳﯧﻘﯩﭗ ﻳﺎﺗﻤﺎﻗﺘﺎ...

ﺩﺍﺩﺍ،

ﺑﯩﺰ ﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻖﺩﻩﭖ ﻗﺎﻥ ﺑﯧﺮﯨﻤﯩﺰ،

ﺳﻪﻥ ﯪﺑﯩﻨﺎﯞﺍﺕﺑﯧﺮﯨﺴﻪﻥ.

ﺑﯩﺰ ﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻖﺩﻩﭖ ﺟﺎﻥ ﺑﯧﺮﯨﻤﯩﺰ،

ﺳﻪﻥ ﻫﺎﻳﺎﺕ ﺑﯧﺮﯨﺴﻪﻥ.

ﺋﯩﺴﺴﯩﻖ ﺗﯚﺷﻪﻛﻠﻪﺭﺩﻩﯰﺧﻠﯩﻐﯘﺳﻰ ﻛﯧﻠﯩﺪﯗ

ﯰﺑﯘﻟﻘﺎﺳﯩﻤﻨﯩﯔﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻘﻠﯩﺮﻯ

ﻗﯩﺰﯨﻞ،ﻳﺎﭘﻴﯧﺸﯩﻞﻳﺎﺳﺎﻧﻐﯘﺳﻰ ﻛﯧﻠﯩﺪﯗ

ﯰﺑﯘﻟﻘﺎﺳﯩﻤﻨﯩﯔﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻘﻠﯩﺮﻯ

ﻗﺎﺯﺍﻧﺪﺍ ﻗﺎﻳﻨﺎﯞﺍﺗﻘﺎﻥﭘﺎﻗﻼﻥ ﮔﯚﺷﻰ...

_ﻣﺎﯕﺎ ﺗﯚﺷﯩﻨﻰ ﺳﯧﻠﯩﭗ ﺑﯧﺮﯨﯖﻼﺭ!

_ﻛﺎﻟﻠﯩﺴﯩﻨﻰ ﯬﻛﯩﻠﯩﯖﻼﺭ

ﻳﯩﻠﯩﻜﻰ ﯮﻳﯘﭖ ﻳﻪﻳﻤﻪﻥ

ﯰﺳﺘﯩﺨﯩﻨﯩﻨﻰ ﻗﺎﻳﻨﯩﺘﯩﯖﻼﺭ

ﺳﯚﯕﯩﻜﯩﻨﻰ ﺋﯧﺰﯨﭗﻳﻪﻳﻤﻪﻥ

ﭼﺎﻳﻨﻰ ﻗﯧﻨﯩﻖ ﺩﻩﻣﻠﻪﯕﻼﺭ

_ﻏﯘﻧﯩﺠﯩﻦ ﯮﺭﯗﻗﻼﭖ ﻗﺎﻟﻤﯩﺴﯘﻥ

ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻧﺪﺍ ﺳﻮﻳﯘﭖﻳﻪﻳﻤﻪﻥ

_ﺑﺎﻟﯩﻼﺭﻧﻰ ﻧﺎﻣﺎﺯﻏﺎ ﯲﮔﻪﺕ

ﺑﯩﺮﺳﻰ ﯮﻗﯘﻏﯩﻨﻰﻳﯧﺘﻪﺭ

ﻗﺎﻟﻐﯩﻨﯩﻨﻰ ﯮﻗﯘﺗﻤﺎﻳﻤﻪﻥ...

ﯮﺑﯘﻟﻘﺎﺳﯩﻢ

ﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻘﻠﯩﺮﻧﻰﺳﯚﻳﯩﺪﯗ

ﭘﺎﺭﺗﯩﻴﯩﻨﻰ ﺳﯚﻳﯩﺪﯗ

ﺑﯩﺰ ﺋﯧﺘﯩﺰﻟﯩﻘﻘﺎ

ﻣﯘﻫﻪﺑﺒﻪﺕ ﺗﯧﺮﯨﻴﻤﯩﺰ

ﻳﺎﺧﺸﯩﻠﯩﻖ ﺗﯧﺮﯨﻴﻤﯩﺰ

ﻣﻮ ﻫﻮﺳﯘﻝ ﺑﻪﺭﺳﻪ ﺗﺎﻻﺷﻤﺎﻳﻤﯩﺰ

ﻗﯩﺰﻻﺭ ﻧﯩﯔ ﺭﯗﺧﺴﺎﺭﯨﻐﺎﺑﯧﺮﯨﯟﯨﺘﯩﻤﯩﺰ

ﻳﯩﮕﯩﺘﻠﻪﺭﮔﻪ ﺑﯧﺮﯨﯟﯨﺘﯩﻤﯩﺰ

ﻫﻪ...

ﯮﺑﯘﻟﻘﺎﺳﯩﻤﻨﯩﯔﺑﯩﺮ ﻣﯧﺘﯩﺮﻣﯘ ﻳﯧﺮﻯ ﻳﻮﻕ

يەر بىلەن لىرىكا تۇقۇغۇچى ئوتتۇرسىدىكى بوشلۇقنىڭ ھەركەتچان تارىختىكى ئاھاڭلىرىدا "سوزلەۋاتقان ئىتىزلىقتا "ئىلىپ بارغان ئىماگلىرى ھەر مىنۇتتىكى زاماننىڭ ئوزلۇككە تاشلىغان سۇئاللىرى .بۇ بوشلۇق ئىچىدىكى ھازىر جاۋاپنىڭ شېئىر ئوقۇغۇچىدىكى شەكىللىنىشى رىتۇرىك سوراق بىلەن ئاخىرلىشىدۇ .لىكىن بۇنىڭ لىرىكىدىكى بايانى چەكسىز .ئوقۇرمەننىڭ بۇنى ماكان ھەم زاماندا داۋاملاشتۇرۇش مومكىنچىلىكى چەكسىزلىككە سوزۇلغان .بۇ لىكىدىكى ئېتىزدىن ئىبارەت تەسەۋۋۇر ئايدىڭلىشىدىكى ئوبراز بىزنىڭ قەلبىمىزدىن ئوتىدۇ .قەلىپنىڭ ئاخىرلىشىش مومكىن ئەمەس .ئىتېز بىزدىكى قارارگاھ .ئىتېزدىكىدىكى غايىلەر ،بىزنىڭ تەسسەۋرىمىزدىكى ئىلگىرلىشىمىزنى كۇتۇپ تۇرغان مەنىدىكى كوچۇش .شائېرنىڭ "قۇللار رومان"ىن ىڭ مۇققەددىمىسىنى ئوقۇشتىكى كوچمە مەنىنى ۋاقىت پەرقىدىكى يەنە بىر مەنا چەكسىزلىكى دەپ ئاتاش شېئىر ئوقۇغۇچىنىڭ تۇيغۇسىغا ھەم ئەقلىگە باغلىق .ئىنتېناتسىيەنىڭ ئوز رىتىمىدىكى لىرىكىسى بولغان "ئوبۇلقاسىمنىڭ يەرلىرى "نى شائېر ئاسىمجان ئوبۇلقاسىم ئىجادىيىتىنىڭ ئەڭ يۇقىرى پەللىسى دەپ قاراش بىزنىڭ قەلىپ چولىمىزدىكى ئۇندەش ،كىيىنكى ئۇندەشنىڭ قانداق داۋاملىشىدىغانلىغى يەنىلا شائېرنىڭ ھىممىتىگە ۋە ئازاپلىرىغا باغلىق .

شېئىريەتتىكى ھازىرلىقنىڭ  ئازاپ بىلەن باشلىنىپ ئازاپ بىلەن ئاخىرلىشىش دەۋرى شېئىريەتدىكى ئېشىكنى سەمىمىلىك بىلەن ئىچىۋاتقان ئوقۇرمەننىڭ قەلبىدە .كەلمىش ۋە كىتېشلىرىمىزدىكى توزاننىڭ ھاياجان بىلەن يوق بولۇپ كىتىشىنى ئېتنىك رېتىملىرىمىز قوبۇل قىلمايدۇ .بىزدىكى سويۇش ئىقتىدارى ،مۇھەببەت قىممەتلىرى بىزنىڭ باشلىنىشىمىزدىكى زەيتۇن ھىكمەتلىرىدە شېئىريەتنىڭ زاماندىكى قىممىتىنى جاكالىغان بولسىمۇ ئۇنىڭدىن ھالقىپ كىتىش نۇسرىتى شائېرلار ئۇچۇن ھاياجان شەكلىدە ساقلىنىپ كەلدى .ھەر تىنىقى ئۇچۇن مەقسەتنى لىرىكا ئولچىمى قىلغان شائېرلار چىن ئادىمىلىكى بىلەن قەلىپلەرگە مۇراجەت قىلىش ئەمگىگى ئۇستىدە قەبرىلەردىن چىقىۋاتقاندا تۇرلۇك ئادەملەرگە تۇرلۇك چۇشىنىش مومكىنچىلىكى ھازىرلاپ بەرگەن قەسىدىلىرىدە، ھايات تەلقىنلىرىدە، شەكىلسىز جان تالىشىشقا مەجبۇر بولدى .ئىچكى تىندۇرمىسىدىكى ئازاپنىڭ قەلىپلەر جەريانىغا ئايلىنىش ئىھتىماللىغىدا ۋۇجۇدنىڭ سوزلىشىگە يول ھازىرلىغان شېئىريەت تىراگدىيەدە ئويغاندى .

ئاسىمجان شېئىرلىرىدىكى چوڭقۇرلۇقتىن زاماننى تاللاش زۇرۇريىتىدىكى نەملىكنى ،تۇرغۇنلۇقتىن قىچىپ چىققان نۇرنى بايقاش تەس ئەمەس .ئەمىلىيەتتىمۇ شائېرلارنىڭ تۇيغۇسىدىكى ماكان چوللۇككە ،قۇم بارخانلىرىنىڭ چوڭقۇرلىقىغا جايلاشقان .ماكاندىكى مەنىسىزلىكنىڭ تەسەۋۋۇردىكى كۇچ قۇدرەتتە تىنىپ كەتكەن شائېر ھاياجىنىدىكى تۇيغۇ  تەرىپىدىن زاماندا كويلىنىشى بەدئىي قۇدرەتنىڭ ئىككىلەمچى ئامىلى .بۇ ئامىلدىكى نەپەسلىنىش تىنىقنى شائېرنىڭ  قەلبىدىن ئوقۇرمەن قەلبىگە كوچۇرۇشتىكى ھالقا .

ﻛﯚﺗﯜﺭﯛﻟﯜﭖﻳﯧﺸﯩﻞ ﭼﯩﻤﻠﯩﻘﺘﯩﻦ
ﺗﻪﻧﺘﻪﻧﯩﻠﯩﻚ ﺳﯚﺭﻩﭖ ﻗﯘﻳﺎﺷﻨﻰ
ﭘﻪﺭﯨﺸﺘﯩﻠﻪﺭ ﭼﯜﺷﺘﻰ ﺯﯨﻤﯩﻨﻐﺎ
ﺩﻩﻝ - ﺩﻩﺭﻩﺧﻨﻰ
ﺋﯧﺮﯨﻘﻨﻰ
ﺳﯘﻧﻰ
ﻗﻮﻧﺪﯗﺭﯗﭖ ﻛﻪﯓ ﻗﺎﻧﺎﺗﻠﯩﺮﯨﻐﺎ
ﻳﯧﺸﯩﻠﻠﯩﻘﻨﻰ ﭼﺎﭼﺘﻰ ﺯﯨﻤﯩﻨﻐﺎ ...
ﺳﻪﻫﻪﺭ
ﻧﯘﺭﻻﺭ ﭼﯧﭽﯩﭗ ﻛﻪﻟﺪﻯ ﻗﯧﺸﯩﻤﻐﺎ

ﺳﻪﻫﻪﺭﻳﺎﺗﺘﻰ
ﺳﻪﻫﻪﺭﯮﻳﻐﺎﻧﺪﻯ
ﺳﻪﻫﻪﺭﭼﻪﻛﺴﯩﺰ ﻫﻮﺯﯗﺭ

ﻳﯜﻛﯜﻧﯩﻤﻪﻥ
ﯲﻛﯜﻧﯩﻤﻪﻥ
ﻧﺎﺧﺸﺎ ﺋﯧﻴﺘﯩﻤﻪﻥ
ﺗﯚﺕ ﺗﺎﻡ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﯲﻟﯜﭖ ﻛﯧﺘﯩﻤﻪﻥ

ﻳﯜﮔﯜﺭﯨﻤﻪﻥ


ﻛﯚﺭﻣﯩﺪﯨﻢ ﺳﯧﻨﻰ ﻳﯜﺯ ﻳﯩﻞ ﺑﯘﺭﯗﻧﻘﯩﺪﻩﻙ
ﻳﯜﮔﯜﺭﯨﻤﻪﻥ
ﻛﯧﭽﯩﻜﯩﭗ ﻗﺎﻟﯩﻤﻪﻥ

ﻳﯜﺭﯨﺪﯗ ﻛﯩﺸﯩﻠﯩﺮﯨﯔ
ﻣﯩﯔ ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻨﻤﯘ ﺑﺎﻳﺎﻣﻘﯩﺪﻩﻙ ...

ﻛﯜﻥ
ﺋﯧﺰﯨﻘﺘﯘﺭﺍﺭ ﻛﻮﭼﯩﻼﺭ ﻣﯧﻨﻰ

ﺋﯧﺰﯨﻘﺘﯘﺭﺍﺭ
ﯲﻳﺪﯨﻦ، ﺧﯩﺰﻣﻪﺗﺘﯩﻦ

پەرىشتە زىمىنغا چۇشتى .سەھەر ياتتى ،سەھەر ئويغاندى .ئويغانغان  سەھەردە ئوغۇزخاننىڭ چىدىرىغا قەدەم ئالدۇق ."كۇن تۇغدى "داستاندىكى مەنا ئىھتىماللىقلىرىدا سەپەرنىڭ ئەلمىساقتىن بۇگۇنگىچە سوزۇلغان يوللىرى، ۋۇجۇددىن شېئىريەتنىڭ يەنە بىر قانىتىدا  سەپەرگە چىققان كارۋانغا پىچىرلىدى .ئەي !!تەبىئەتتىكى بارلىق .سەن ئۇچراتقان دەرەخنىڭ سىنىڭ شېئىرلىرىڭغا ئۇسۇل ئويناۋاتقانلىغىنى كوردۇڭمۇ .؟!پەقەت شۇنچىلىك قۇدرەتنىڭ نۇسرىتىنى قوبۇل ئەت .ئىزىققان تامچىلاردىكى رەڭ سىنىڭ كوز –يىشىڭ ئەمەس .بەلكى قەلبىڭدە تاشقىنلىغان سوزلەر لىرىكىسى .سەن يەنىلا شۇ سەپەردە .

2008-يىلى 3-ئاينىڭ 9-كۇنى (يەكەن )

ئىملا خاتالىقلىرى سەۋەبىدىن تورداشلاردىن ئەپۇ سورايمەن