ئابلىمىت مۇھەممىدى ئاقيولى

   شائىر،يازغۇچى ئابلىمىت مۇھەممىدى ئاقيولى 1949-يىل 10-ئايدا بۈگۈر ناھىيسىنىڭ چېدىر يېزىسىدا دېھقان ئائىلىسىدە تۇغۇلغان.تۇلۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپنى تاماملىغاندىن كېيىن،ئائىلە ئەمگىكى بىلەن شۇغۇللانغان.1965-يىلى 12-ئايدا چاقىرىق بويىنچە خەلق ئازادلىق ئارمىيىسىگە قاتنىشىپ،قەشقەر سابىق مىللىي ئاتلىق 3-پولكتا مۇنتىزم ھەربىي تەلىم-تەربىيە ئالغان.روتا ۋە پولك شىتابلىرىدا كاتىپ،پولك سىياسىي باشقارما تەشۋىقاتچىسى بولغان،تەكلىماكاندىكى چاسا دېھقانچىلىق مەيدانىدا بوز يەر ئېچىپ تېرىقچىلىق قىلغان،شىزاڭنىڭ ئالى رايۇنىدىكى قارا قۇرۇم -گاندىس چېگرا مۇداپىيە قىسمىدا روتا سىياسىي يېتەكچىسى بولغان.ئۇ 1973-يىلى كەسىپ ئالماشتۇرۇپ،قاغىلىق تاشيول باش ئوچاستېكا شىنجاڭ-شىزاڭ چېگرا مۇداپىيە تاشيولىنىڭ شەيدۇللا ئوچاستېكىسى،باش ئوچاستىكا يول-كۆۋرۈك قۇرۇلۇش ئەترەتلىرىدە سىياسىي يېتەكچى،باش ئوچاستېكا يول-كۆۋرۈك قۇرۇلۇش ئەترەتلىرىدە سىياسىي يېتەكچى،باس ئوچاستېكا ئىتىپاق كومىتېتىنىڭ دائىمىي ئىشلار مەسئۇل خادىمى بولغان.1976-يىل 10-ئايدا كورلا تاشيول باش ئوچاستېكىسىغا ئالمىشىپ،قوغداش خادىمى،شوپۇر يېتىشتۈرۈش ئەترىتىنىڭ يېتەكچىسى،ئىنتىزام تەكشۈرۈش خادىمى،باش ئوچاستېكا ئىشچىلار ئۇيۇشما رەئىسى،باش ئوچاستېكا باشلىق ياردەمچىسى ۋەزىپىلىرىنى ئۆتىگەن.1981-يىل9-ئايدىن 1985-يىل7-ئايغىچە ئاپتۇنۇم رايۇنلۇق پارتىيە مەكتىپىنىڭ پارتىيە-ھۆكۈمەت كادىرلىرىنى يېتىشتۈرۈش سىنىپىدا ئاساسىي نەزەرىيە كەسپى بويىنچە ئوقۇپ،ئالىي تېخنىكۇم دېپلۇمىغا ئېرىشكەن.1991-يىلى 11-ئايدا شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتۇنۇم رايۇنلۇق شىنخۇا 2-باسما زاۋۇتىغا يۆتكىلىپ،پارتكۇم ئىشخانىسىنىڭ مۇدىرى،ئىنتىزام تەكشۈرۈش كومىتېتىنىڭ مۇئاۋىن سېكرىتارى،زاۋۇت پارتكۇمنىڭ مۇئاۋىن سېكرىتارى ۋەزىپىلىرىنى ئۆتىگەن.1997-يىلى ئالىي سىياسىي خادىم ئۇنۋانىغا ئېرىشكەن.
    ئابلىمىت مۇھەممىدى ئاقيولى ئاتىسىدىن كىچىك يېتىم قېلىپ،خەلق ئەدەبىيات-سەنئىتىنىڭ نەمۇنىلىرىنى پىششىق بىلدىغان ئانىسىنىڭ تەربىيسىدە ئۆسكەن.مۇڭلۇق خەلق ناخشىلىرى،چۆچەك-رىۋايەتلەر،دېھقانلار تۇرمۇشى،تەبىئەتنىڭ ئۆزگىچە خوۋلۇقلىرى ئۇنىڭ سەبىي قەلبىدە لىرىك ھېس بىخلاتقان،ئوقۇشقا ھېرىسمەن بولۇپ،بەدىئىي ئەدەبىياتقا ئىشتىياق باغلاپ،ھەرخىل تۈر ۋە ژانىرلاردا ئىجاد قىلىشقا كىرىشكەن.ئۇنىڭ تۇنجى شېئىرى 1975-يىلى <<قەشقەر گېزىتى>>دە ئېلان قىلىنغاندىن باشلاپ،ھازىرغا قەدەر 400پارچىدىن ئارتۇق شېئىر،21پارچە ھېكايە،30پارچە نەزەرىيىۋى ماقالە،500پارچىدىن ئارتۇق چوڭ-كىچىك تەرجىمە ئەسەر،800پارچىدىن ئارتۇق ئاخبارات ماقالىرىنى ئېلان قىلغان.يەنە 20پارچىدىن ئارتۇق رىۋايەت ۋە چۆچەك،300كۇبلىتتىن ئارتۇق خەلق قوشاقلىرىنى توپلاپ،رەتلەپ ئېلان قىلغان.بايىنغولىن ئوبلاستلىق خەلق ئېغىز ئەدەبىياتىنى توپلاش،رەتلەش،بېكىتىش،نەشىر قىلىش ۋە <<ئۈچ توپلام>>خىزمىتىگە تەكلىپ بويىنچە باشتىن-ئاياغ قاتناشقان.ئۇنىڭ ئەدەبىي ئىجادىيەت ئىش-ئىزلىرى <<جوڭگۇنىڭ زامانىمىزدىكى سەنئەتكارلىرى قامۇسى>>،<<جۇڭخۇا مەشھۇر كىشىلىرى،دەۋرىمىز مەدەنىيەت تومى>>،<<دۇنيانىڭ مەدەنىيەت ساھاسىدىكى مەشھۇر شەخسلەر لۇغىتى،جوڭگۇلۇقلار تومى>>قاتارلىق قامۇسلارغا كىرگۈزۈلدى.مەركىزىي مىللەتلەر نەشرىياتى تەرىپىدىن نەشىر قىلىنغان <<توي تەنتەنىسى>>ناملىق كوللېكتىپ شېئىرلار توپلىمىغا،<<نەشپۈتزارلىقتا>>ناملىق يەرلىك توپلامغا ئۇنىڭ بەزى ئەسەرلىرى كىرگۈزۈلدى.<<ئېمپىراتۇر تۆمۈرلەڭ >>ناملىق تەرجىمە كىتابى (باشقىلار بىلەن بىللە)شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى تەرىپىدىن 200-يىلى نەشىر قىلىنىپ تارقىتىلدى.ئۈچ پارچە ئەدەبىي ئەسىرى ۋە 16پارچە ئاخبارات ماقالىسى ھەرخىل مۇكاپاتلارغا ئېرىشتى.ئۇ18يىل ئۇدا<<مۇنەۋەر ئىختىيارىي مۇخبىر>>بولۇپ مۇكاپاتلاندى.ئۇنىڭ <<غۇبارسىز بالىلىق>>ناملىق شېئىرلار توپلىمى ئۇنىڭ 30يىللىق ئىجادىيەت توپلىمى بولۇپ ،ئۇ كىتاب قەشقەر ئۇيغۇر نەشرىياتى تەرىپىدىن 2004-يىلى نەشىر قىلىندى.ئاپتۇر كىتابىدا دەۋرىمىزدىكى بالىلارنىڭ پاك ئىچكى دۇنياسىنى ئۆسمۈرلەرنىڭ ئالاھىلىدىككە ماس ھالدا ساددا،تاڭسۇق تىل،قايناق ھېسىيات بىلەن ئەكس ئەتتۈرگەن.