ئارزىگۈل ھۈسەن خالەم: ئىجادى قوشاقلار

ئىجادى قوشاقلار


ئارزىگۈل ھۈسەن خالەم




قونداقتىكى باچكىلار ،
ئۈگىنىپتۇ ئۈنلەشنى.
كىم قويۇپتۇ ئامرىقىم ،
ئۆز يارىنى كۈنلەشنى .

بېغىمدىكى ئەتىرگۈل ،
ئېچىلىپتۇ ھەر ياڭزا.
ئۈجمە كۆڭۈل ئىكەنسىز،
كۆڭلۈم يوقتۇر بالاڭزا.

كۆكتە ئۇچقان كەپتىرىم ،
كېلىپ قوندى باراڭغا .
ئەمدى كۆڭۈل بەرمەيمەن ،
نىيتى يامان ساراڭغا .

يالغۇز بېرىپ سەھەردە ،
سۇ ئەكىردىم بولاقتىن .
قىز-چوكانغا ئاز قاراڭ ،
ئۈزىۋالماي قۇلاقتىن .

يار ئۆيىگە بارمايمەن ،
يولى شېخىل ئۆزى چەت .
ياردىن كۆڭلۈم ئۈزۈلدى ،
يۈزى گۈزەل،خۇيى سەت.

سۇ بارمىكىن قاراپ باق،
كوزا بىلەن چىلەكتە .
ئوتۇڭ كۆيەر ئامرىقىم ،
قىرىغىچە يۈرەكتە .

كۆرىشەيلى چىقامسەن،
كىلىپ قاپتۇ ئەتىياز.
چىقالمىساڭ ئامرىقىم ،
تېلفۇنۇمغا ئۇچۇر ياز.

تال باراڭدىن سەن ئۈچۈن ،
ئۈزىۋالدىم ئۈزۈمنى .
خىيالىمغا سەن كەلسەڭ ،
يۇمالمايمەن كۆزۈمنى.

قولۇمدىكى ئەنجۈرنى ،
يىمىسىڭىز تاللىماڭ .
ئۆز يارىڭىز چىرايلىق ،
باشقا قىزنى مارلىماڭ.

ئوت قالىسام ئوچاققا ،
ئىس چىقىپتۇ مورىدىن .
كۆيەك ئوتى دەردىگە ،
تاپالامسەن دورىدىن .

ئېتىزلىقتا ،خاماندا ،
دۆۋلەپ قويغان بىزنىڭ چەش.
يار بىزدىن يامانلاپتۇ ،
يۈرەك پارە ،كۆڭۈل غەش.

چالما ئاتتى بالىلار،
ئاسماندىكى غازلارغا .
يار تاللاشنى كىم قويدى ،
ئۈجمە كۆڭۈل مازلارغا.

قومۇشلۇقتا بالىلار ،
قوغلاپ تۇتتى توشقاننى .
ئايرالمايدۇ دۈشمەنلەر ،
بىزدەك خۇدا قوشقاننى .

ئاسماندىكى لاچىنلار ،
قانات يايدى چۆجەمگە .
چوكانلارغا قاش ئېتىپ ،
پەشۋا يىدىم سۆجەمگە.

قاپاق تېرەك ئۆرۈلۈپ ،
توسىۋالدى يولۇمنى .
يىراق تۇرۇڭ ئامرىقىم ،
تۇتقۇزمايمەن قولۇمنى .

ئورما ۋاقتى ئاز قالدى ،
كۈچنى يىغقىن بىلەككە .
ئاخشام دىگەن گەپلىرىڭ ،
كېلىپ تەگدى يۈرەككە .

بۈگۈن كىرىپ بېغىمغا ،
تېرىۋالدىم چىلاننى .
بىراۋ بىلىپ قالمىسۇن ،
توي قىلدىغان پىلاننى .

ئاقتى سۇلار ئېرىقتا ،
بۇلدۇقلايدۇ بەك سۈزۈك.
مۇھاببەتتىن نىشانە ،
يايرىم بەرگەن شۇ ئۈزۈك .

موزايلاپتۇ سېيىرلار،
تولۇپ قاپتۇ يېلىنى .
ئاشنا ئويناپ سەتلەشكەن ،
توۋا كىمنىڭ كېلىنى .

قارماق سېلىپ دەرياغا ،
تۇتىۋالدىم بېلىقنى .
تاشلا ئەمدى بالاڭزا ،
كېپىنەكتەك قىلىقنى .

باغ ئىچىدە گۈللۈكتە ،
تاللىۋالغان گۈلۈمسەن .
چىققىن دىسەم چىقمايسەن ،
كۆرۈشكەنگە ئۆلەمسەن .

قوناقلىقنىڭ ئىچىگە ،
ئۈنۈپ كەتتى يۆگىمەچ.
يار يېلىمدەك چاپلاشتىم ،
سىزدەك يارنى كۆرمىگەچ.

يول بويىغا تىكىلگەن ،
سۈگەت بىلەن ئاق تېرەك .
سىزدەك نوچى  يىگىتكە  ،
بىزدەك ئېسىل قىز  كېرەك.

توپا يېغىپ ئاسماندىن ،
ھاۋا بولدى تۇمانلىق .
ئىشەنمەيمەن يار ساڭا ،
بولۇپ قالدىڭ گۇمانلىق.




باغ ئىچىگە تېرىدىم ،
رەيھان بىلەن قىزىل گۈل .
يايرىم ئۆزى چىرايلىق ،
لېۋەن ،تاتلىق قولى گۈل .
                                        كۆزنى يۇمۇپ ئاچقۇچە ،
                                        ئۆتۈپ كەتتى ئەتىياز .
                                         يايرىم مېنى سېغىنساڭ ،
                                         تېلفونۇمغا ئۇچۇر ياز .
باغ ئىچىدە قوناقلىق ،
ئۆزۈم چىقىپ تاقلىدىم .
كېلەمدىكىن يايرىم دەپ ،
كونا جايدا ساقلىدىم .
                                  ئۆگزىدىكى كەپتەرلەر،
                                  ئۇچۇپ ئۆتكەچ ئۈنلەيدۇ .
                                 ئوتۇم يامان بولغاچقا ،
                                 يايرىم مېنى كۈنلەيدۇ
رەڭدار گۈللۈك ئەتلىسىم ،
كەيسەم ئەجەپ ياراشتى .
ئۇز خېنىم دەپ يىگىتلەر ،
ئوغۇرلۇقچە قاراشتى .
                                  شامال چىقىپ كېچىدىن ،
                                   ئۆرىۋەتتى باراڭنى .
                                    ئۇزۇن بولدى ئامرىغىم ،
                                   كۆرسەتمىدىڭ قاراڭنى.
تاڭ سەھەردە ئۆگزىدە،
قىزىل خوراز چىللايدۇ .
چالما ئاتسام ھويلاڭغا ،
ئاكاڭ چىقىپ تىللايدۇ .
                                سۇغا چىقتىم سەھەردە ،
                               دوقمۇشتىكى بۇلاققا .
                              ئالتۇن ھالقا ئالامسىز ،
                                تاقىۋالاي قۇلاققا .
قولۇمدىكى نەشپۈتنى ،
پىچاق بىلەن ئاقلىدىم .
سىزگە كۆيگەچ ئامرىقىم ،
ھازىرغىچە ساقلىدىم .
                                 چىلان تورۇق يەتمەيدۇ ،
                                 قارا رەڭلىك قاشقىغا .
                                 سىزگە كۆڭلۈم تارتىدۇ ،
                                 قارىمايمەن باشقىغا .
يايرىم ئۆزى كېلىشكەن ،
ئىگىز بويلۇق قارا قاش .
يار سەپەرگە ماڭغاندا ،
كۆزلىرىمدىن ئاقتى ياش.
                                      ساڭا بەردىم ئالمىنى ،
                                      يىمىسەڭمۇ پۇراپ قوي .
                                      كۆيۈپ قالدىم ئامرىقىم ،
                                      سۆيمىسەڭمۇ قاراپ قوي .
دۆۋلەپ قويغان خامانغا ،
بۇغداي بىلەن سامانكەن.
ئاش ئۆتمەيدۇ گېلىمدىن ،
ئوتۇڭ ئەجەپ يامانكەن .
                                    .
                                    تاۋۇزلىققا بارغاندا ،
                                    بىر تىلىممۇ تىلمىدىڭ .
                                    پۇلى يوق دەپ ياراتماي ،
                                   مېنى كۆزگە ئىلمىدىڭ .
گىلەم ساتسام بازاردا ،
تالىشىدۇ خېرىدار .
ئىككىمىزنى باغلىغان ،
يېڭى چىققان ئۈندىدار .
                                 باغ ئىچىدە ئەتىرگۈل ،
                                 ئېچىلىپتۇ ھەر ياڭزا .
                                 توي قىلايلى دىگەنتىڭ ،
                                 پۇلۇڭ بارمۇ بالاڭزا.
يېتىۋاپتۇ توخۇلار،
يەرگە قويۇپ پوكاننى .
تاپالمايسىز جاھاندىن ،
بىزدەك ئېسىل چوكاننى .
                                     قوغلىۋەتتى بالىلار ،
                                      كۆلچەكتىكى غازلارنى.
                                      كىممۇ يايرىم دەيدىكىن،
                                      ئۈژمە كۆڭۈل مازلارنى .
ئىچىم پۇشۇپ ئاخشىمى ،
يۇلتۇزلارغا سانايمەن  .
يار سېنى سېغىنغاندا ،
سۈرىتىڭگە قارايمەن .
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   Erchin تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2014-1-30 18:03  

بۇ قوشاقلاردىن قەشقەر، ئاقسۇ، كورلا،غۇلجا، خوتەن، ئاتۇش، ئۈرۈمچىلارنىڭ سىماسى جىلۋىلىنىپتۇ. ھەممە يەردە يۈرۈپ ۋەزىخانلىق قىلمىغانسىز.

مەن ھەر قايسىڭىزلاردەك ئۇستازلاردىن تەلىم ئالاي دەپ دەپ كىرگەن، دەر ھەقىقەت نوقسانلىرىم كۆپ ، ئەمما تەنقىد قامچاڭلار تېگىپ نوقسانىمىنى ئوڭشىۋالسام ئەجەپ ئەمەس . شۇ تاپتا يوللىمىساممۇ بوپتىكەن دەپ پۇشايمانمۇ قىلىپ قالدىم ، باشقۇرغۇچى ئۆچۈرۋاتسىمۇ مەيلى ئىدى ...

ھېچ بولمىغاندا ئۇنىڭ خەلىق قۇشاقلىرىغا مۇھاببىتى باركەن..
_______________________________________
شۇنداق دەيمەن ئۈزەمگە ياخشى يازالمىسام مەيلى..توختاپ قالمىساملا مەن غەلبە قىلغۇچى..

ياخشى چىقىپتىغا بۇ قوشاقلار ،داۋاملىق يېزىپ تۇرۇڭ  ئىجادىيىتىڭىزگە بەركەت تىلەيمەن.

مەنمۇ قوشاق ئوقۇشقا ئامراق،  قوشاقلىرىڭىز ياخشىكەن، ئىلھاملىرىڭىز ئۈزۈلمىسۇن!

بەزىلەرنىڭ ھۆل تامغا ئېشەك تەپكەندەك گەپ قىلىشلىرىنى قانداق چۈشەنگۈلۈك؟ گەپ بولسا ئىلمىي دېمەي...

ئارزۇگۈل قەدىمىڭىزگە مەرھابا..


تېما يوللىغىنىڭىز ياخشى بوپتۇ.تور مەۋھۈم دۇنيا  ،يەنە ھەرخىل ئادەم كىرىدۇ.

ئىنكاسنىڭ ئورۇنلۇق ياكى ئورۇنسىزلىىقىنى ئايرىسىڭىز كۇپايە.

يوقاپ كەتلە ئۇكىجان،
بۇ دۇنيادا با مۇ يا.
تىلفۇن قىلسام ئالمايلا،
چەنپى تىڭجى كا مۇ يا.
سەمرىپ قاپلا قارىسلا،
قوساقلىردا با مۇ يا.
---------- بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   mahatjan تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2014-1-30 23:12  

قوشاقلار مەيلى ئىجادىي بولسۇن ياكى تارىخىي بولسۇن شۇئارلىىشپ قېلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئىنتايىن مۇھىم. ئەمما بىزنىڭ بىر قىسىم قەلەمكەشلىرىمىزدە شۇئارۋازلىق ھادىسىسى ئوخشاش بولمىغان ھالدا ئاڭلىق ھەم ئاڭسىز رەۋىشتە سادىر بولۇپ تۇرىدۇ. ئېھتىمال بۇ ئۇزۇن مەزگىللىك ئادەتلىنىشنىڭ نەتىىسىدىن شۇنداق بولسا كېرەك. بۇ تېمىدىكى قوشاقلاردىمۇ ئاشۇ خىل نۇقسان مەلۇم دەرىجىدە ساقلانغان. يەنە بىر تەرەپتىن سۆزلەرنىڭ تاللىنىشىدا قوپاللىق بار. قوشاق بىزگە سۆزلىرى ئاددىي، يېقىشلىق، گۈزەل ھالەتتە تونۇلغان. شۇڭا يازما ئاپتورىنىڭ بۇ نۇقتىلارغا كېيىنكى قەدەمدە يەنىمۇ ئەھمىيەت بېرىشىنى ئۈمىد قىلىمەن.
بۇ تېما ۋە تېما چۈشكەن ئىنكاسلارنى كۆرۈپ بولغاندىن كېيىن يازما ئاپتورىنىڭ بۇ تېما بىلەن ئالدى كەينى بولۇپ يوللانغان بىر نەچچە تېمىلىرىنىمۇ كۆرۈپ چىقتىم. مېنىڭچە ئۇ تېمىلاردا بۇ تېمىدا سادىر بولغاندەك مەسىلىلەر يوق ئىكەن ياكى جۈملىلەرنىڭ تۈزۈلىشىدە مەلۇم كۆلەمدە خاسلىق باركەن. بۇ بىزگە يازما ئاپتورىنىڭ ئۆزىگە خاس جۈملە تۈزۈش شەكلىدە ئىجادىيەت ئېلىپ بارسا تامامەن بولىدىغانلىقىنى ھەم نەتىجىگە ئېرىشەلەيدىغانلىقىدىن بىشارەت بېرىدۇ. ئەلبەتتە بۇ يازما ئاپتورىنىڭ بىر تەرەپ قىلىش ئۇسۇلىغا باغلىق ئىش. بىز پەقەت بۇ يەردە تەكلىپلا بېرەلەيمىز، قارارنى يەنىلا يازما ئاپتورى ئۆزى چىقىرىدۇ.
ئەلبەتتە، بۇ مەسىلىلەر بۇ تېمىدىن چەتنەپ كەتكەن پىكىرلەر. تېمىغا مۇناسىۋەتلىكى بولسا يازما ئاپتورىنىڭ پۇشايمانلىق ھېسسىياتى. شېئىر يازىدىغان ھەر قانداق بىر ئادەم بىر پارچە شېئىرىنى يېزىپ بولغاندا بىر قېتىم ھاردۇقى چېقىدۇ، يازغان شېئىرى ئېلان قىلىنىپ بولغاندىن كېيىن بىر قېتىم پۇشايمان قىلىۋالىدۇ. گەرچە بۇ ھەر بىر پارچە شېئىردا كۆرۈلمىسىمۇ مۇتلەق كۆپ شېئىرلىرىدا كۆرۈلۈپ تۇرىدۇ. چۈنكى شېئىر يېزىۋاتقان ئادەم يۈرىكىدىكى بىر سۆزنى دەپ بولالماي تەكرار - تەكرار شېئىر يازىدۇ. شېئىر يېزىشنىڭ تەكرارلىقى پۇشايمان قىلىشنىڭ تەكرارلىقىنى مەيدانغا كەلتۈرىدۇ. بۇ خىل تەكرارلىق بىر ئادەمنى بىر ئۆمۈر شېئىر يېزىشقا مەجبۇر قىلىدۇ ۋە شۇ بىر ئادەم بىر ئۆمۈرىدە بىر نەچچە يۈز پارچە ياكى تەلىيى ئوڭدىن كېلىپ قالغانلىرى بىر نەچچە مىڭ پارچە شېئىرلىك بولۇپمۇ قالىدۇ. شۇڭا شېئىر يازغان ئادەمدە قولدىن چىققان ئەسىرىنى يوق قىلىشنىڭ ئازابىنى چەكمەسلىكى كېرەك. پەقەت ئىككىنچى قەدەمنى قانداق بېسىش ھەققىدە ئويلىنىشى كېرەك. شېئىرنىڭ ئوخشاش بولمىغان ئاپتورلاردا قەلەمگە ئېلىنىدىغان مويەن ۋاقتى بولىدۇ. ئاشۇ ۋاقىت يېتىپ كەلمەي تۇرۇپ قەلەمگە ئېلىنغان شېئىرلار كىشىنى ئەپسۇسلاندۇرۇپ قويىدۇ. شۇڭا شېئىر يېزىۋاتقان ئادەم قەلبىنىڭ تەكتىدىكى نىداغا قۇلاق سالالايدىغان بولۇشىمۇ كېرەك. قەلب تەكتىدە قوزغالغان ئاشۇ نىدا بىزگە شېئىردىن ھالال رىزىق ئاتا قىلىدۇ.
ئادەم مەڭگۈ ھەر دائىم ئەڭ توغرا ئىشنى، ئەڭ توغرا سۆزنى قىلالمايدۇ. مەڭگۈ ھەر دائىم ئەڭ توغرا ئىش قىلىش، سۆز قىلىش پەقەت خۇداغىلا تەئەللۇق ئىمكانىيەت. شۇڭا سىزنىڭمۇ بىھۇدە پاراكەندە بولماي قولىڭىزدىكى ئاق قەغەزگە كېيىنكى قەدەمدە نېمىلەرنىڭ يېزىلىدىغانلىقى ھەققىدە ئەمەس نېمىلەرنىڭ خاتىرلىنىدىغانلىقى ھەققىدە ئىزتىراپلىق خىياللارنى سۈرۈپ بېقىشىڭىزنى تەۋىسىيە قىلىمەن. سىز ھەققىدە ئوتتۇرىغا تاشلانغان ئىنكاس - پىكىرلەر قاتتىق - يۇمشاق بولسۇن سىزگە نېمە قىلىش، قانداق قىلىش ھەققىدە بىشارەت بېرىدۇ. ئەمما ئىنكاسنىڭ ئەڭ ساختىسى سىزنىڭ ئۆزىگە ئوخشايدىغانلىقى ياكى ئۆزىنىڭ سىزگە ئوخشايدىغانلىقى ھەققىدىكى ئىنكاسلاردۇر. چۈنكى بىر ئادەم مەڭگۈ ئۆزىگىلا ئوخشايدۇ. بىر ئادەمنىڭ ۋۇجۇدىدىكى ئىلىممۇ پەقەت شۇ كىشىنىڭ ئۆزىنىڭ ۋۇجۇدىدىكى ئىلىمگىلا ئوخشايدۇكى، ئىككىنچى بىر ئادەمنىڭ ۋۇجۇدىدىكى ئىلىمگە ئوخشاپ قېلىشى مۈمكىن ئەمەس. شۇڭا ئەدەبىيات نۇقتىسىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا ئۇيغۇرلاردا بىرلا مەمتىمىن ھوشۇر، بىرلا زوردۇن سابىر، بىرلا توختى ئايۇپ، بىرلا ئەخمەتجان ئوسمان...لار بار. سىزنىڭ كېيىنكى قەدەملىرىڭىزنىڭ يەنىمۇ ئۇتۇقلۇق بولۇشىنى بۇ مۇنبەردىكى ھەممە ئاپتورلارغا ئوخشاشلا ئۈمىد قىلىپ سۆزۈمنى ئاخىرلاشتۇراي. كەيپچىلىكتە سەل كۆپ سۆزلەپ سالغان بولۇشۇممۇ مۈمكىن. شۇنداق بولسىمۇ سىلەرنى توغرا چۈشۈنىدۇ، دەپ ئويلايمەن.

ئەزىزلەرنىڭ ئىلىھاملاندۇرغىندىن چەكسىز شادلىققا چۈمدۈم .بولۇپمۇ ئەكبەر ئاكامنىڭ بەرگەن تەكلىۋى ئىجادىيەت قىزغىنلىقىمنى خېلى كۈچلۈك زەرەتلىدى ،ماڭا ئېلىھام ئاتا قىلدى . ئېمېرسۇن : ‹‹ بىر ئادەم مەيلى قانچىلىك تالانتلىق بولسۇن ، ئەگەر ئۇ ئىجاد قىلمىسا ، تەڭرى ئاتا قىلغان ۋاقتتتىن نېسىۋىسى بولمايدۇ ،ئۇنىڭدىن داشقال ۋە ئىس پەيدا بولىشى مومكىن ، لىكىن يالقۇن پەيدا بولمايدۇ .›› دىگەنكەن ، شۇڭا بىز  بىر -بىرىمىزگە ئىجابىي تەسىر كۆرسەتكەن ئاساستا بىرلىكتە ئىلگىرلەيلى ، يالقۇن پەيدا قىلىش ئۈچۈن ۋاقتنى قەدىرلىگەن ئاساستا سۈپەتلىك مەنىۋى مەھسۇلاتلارنى ئىجاد قىلايلى !!!

سىزنىڭ قوشاقلىرىڭىزنى ئوقۇپ بىر قىسىمىنى يېزىۋالدىم.سىز چوقۇم مۇشۇ يول بىلەن ماڭسىڭىز ئۆزىڭىزگە خاس دولقۇن پەيدا قىلالايسىز. گۈزۈتىشلىرىڭىزنى تېخىمۇ شاخلاندۇرۇڭ،ئامەت سىزگە يار بولسۇن...

ھارماڭ پاكنۇر،مەيلى قانچىلىك يازايلى  پەقەت ئاخىرغىچە داۋالاشتۇرالىساقلا  چوقۇم نەتىجە چىقىدۇ،بەركەتلىك بولۇڭ.

قوشاق دېگەن پارە-پارە بولۇپ بولۇپ كېتىپتۇ.