شېئىر بىلەن ئۆتكەن ھايات (رومان)

ن.ھاشىم · ۋاقتى: 2014-1-11 13:32:39


	نۇرمۇھەممەت ھاشىم شېئر بىلەن ئۆتكەن ھايات (رومان) بىرىنچى باپ سېنى يەيمۇ گۈزەل يارىم سېلىپ ئوتقا كاۋاپ قىلىپ، سېنى ئىچەي جېنىم يارىم قويۇپ ئوتقا شاراب قىلىپ. سېنى ئېتەي سوزۇپ لەڭمەن چېچىڭدەك بولغىنە تال-تال، كۆزۈم قىيماس،چىدىمايمەن سېنى يېسەم تۈگەپ قېلىپ. ياكى بول بىر چاپان يۇمشاق سېنى كىيەيچۇ بەشيۈز يىل، بىھۇش بولۇپ يۈرەرمەنمۇ چاپان خۇشبۇي پۇراپ قېلىپ. ئادەمگە بار ئىكەن شۇنچە چوقۇنماققا ئىلاھ-مەبۇد، ماڭا سەن بىر قېتىم كۈلسەڭ ئۆتەي سېنى تاۋاپ قىلىپ. كېچە-كۈندۈز ئۇچار ئالەم ساڭا قانماي مېنىڭ روھىم، تېنىم قۇمدەك چېچىلغايمۇ ئۆتۈپ قالساڭ قاراپ قېلىپ. سېنىڭ ۋەسلىڭ زارى زار قىلدى يېشىم سەل كەبىي ئاقار ، سېنى دەپلا ئۇرۇش قوزغاي شەھەرلەرنى خاراب قىلىپ. قالار شۇندىمۇ تەشنالىق سېنى ھاپلا يەۋەتسەممۇ، يۈرىكىم يەنە قانماس نالىدە تىم-تىم قاناپ قېلىپ. مەن دوستۇم ئەركىننىڭ «سېنى يەيمۇ گۈزەل يارىم»دېگەن بۇشېئىرىنى خىيالىمدىن ئۆتكۈزۈپ، ئۇ ھەقاچان شېئىرىدە دېگەندەك ھازىر ئارزىگۈلنى «يېيىش»كە ئالدىراپ قالغان بولۇشى مۇمكىن،دەپ ئويلاپ ئۆزۈمچە كۈلۈمسىرەپ،ئۇنىڭ ئاپئاق توي كۆڭلىكى بىلەن مەلىكىلەردەك گۈزەللىشىپ كەتكەن ئارزىگۈلگە بىر نېمىلەرنى دەپ كۈلىۋاتقان خۇشخۇي ھالىتىگە قارىدىم. بۈگۈن ئەركىن بىلەن ئارزىگۈلنىڭ تويى بولغان بولۇپ،ھازىر ئۇ ئىككىسىنىڭ توي ۋېچىركىسى باشلىنىش ئالدىدا تۇراتتى .چوڭ زال ئىچى بىر-بىرىدىن ھۆسۈن تالاشقۇدەك مودا ياسىنىۋالغان چىرايلىق قىزلار ۋە ئۇلاردىن كۆزىنى ئۈزەلمەي تۇرسىمۇ يەنە پېتىدىن چۈشمەي ئېسىل سۈپەت بولۇشقا ئۇرىنىۋاتقان يىگىتلەر بولۇپ ئەللىكتەك ياش بىلەن تولغان ئىدى .ئاۋاز ياڭراتقۇدىن ئۈنلۈك چىقىۋاتقان شوخ ناخشا ئاۋازى ھەممىمىزنىڭ رومانتىك تۇيغۇلىرىنى قوزغىتىپ ، چىرايىمىزنى قىزغىن ھاياجان ۋە خۇشال كۈلكە بىلەن تولدۇرغان ئىدى . مەن نەزىرىمنى زال ئوتتۇرىسىدىكى ئۇيان بۇيان مېڭىۋاتقانلار ئارىسىدىن ئۆتكۈزۈپ مۇنەۋەر ئولتۇرغان تەرەپكە قارىدىم .ئۇ مېنىڭ قىيپاچ قارشى تەرىپىمدە ئولتۇرغان بولۇپ،ئۇ بىر نەرسىگە تىكىلىپ قاراۋاتقاندەك ياكى بىر نەرسە ھەققىدە ئويلىنىۋاتقاندەك جىمغىنە تۇراتتى.مەن ئۇنىڭغا قارىغان ۋاقتىمدا بۇنى ئۇنىڭ كۆڭلى تۇيغاندەك مەن تەرەپكە قارىدى، ئەمما ئۇنىڭ كۆزلىرى خۇددى ناتونۇش نەرسىلەرگە قارىغاندەك كۆزۈم بىلەن ئۇچراشقاندىمۇ كۆزۈمدە سەلغىنە بولسىمۇ توختىماستىن ھەم چىرايىدا قىلچە ئۆزگىرىش پەيدا بولماستىن سالقىن نەزىرى مەندىن تېزلا ئۆتۈپ كەتتى.بىر سوغۇق شامال يۈرىكىمنى سىپاپ ئۆتكەندەك ۋە بۇنىڭدىن سەل توڭلىغاندەك بولدۇم...مەن دائىم بۇ ھەقتە ئويلىماسلىققا تىرىشىمەن، چۈنكى ئۇ مېنىڭ سۆيگىنىم،بىزنىڭ ئارلىشىۋاتقىنىمىزغا بىر يىلدىن ئاشتى.مەن ئۇنىڭ ئاپئاق تىرىسىگە نەزەر سالغىنىمدا پات-پات ئۇنى خۇددى گەجدىن ياسالغان بىر ھەيكەل دەپ ئويلاپ قالىمەن.ئۇ بەك گۈزەل، چىرايى، پۇت-قوللىرى ۋە ئۇستىخنى بەكلا قاملاشقان. لېكىن،ئۆزى مۇز چىراي.ئۇ باشقا قىزلار قاقاقلاپ كۈلۈپ كېتىدىغان ئىشلاردا ئۇخلاۋاتقان بوۋاقتەك سۇسقىنە مىيىغىدا كۈلۈپ قويىدۇ ياكى كۈلمەي جىمغىنە قاراپ ئولتۇرىدۇ.مەن ئۇنىڭ بىرەر قېتىم بىرەر كۈلكىلىك ئىش ياكى قىزىقارلىق گەپ-سۆزلەر سەۋەبىدىن بولسىمۇ ھاياجانلىنىپ ئىچ-ئىچىدىن ئوخچۇپ چىققان كۈلكە بىلەن كۈلۈپ باققىنىنى كۆرۈپ باقمىدىم.ئۇ ھېچ ئىشقا ھاياجانلانمايدۇ ياكى بىرەر قىزغىن ئىپادىدە بولۇپ باقمايدۇ. جاھاندا ئۇنىڭغا تەسىر قىلالايدىغان بىرەر ئىش باردەك ئەمەس ،پەقەت مەن ھەپتە ،ئون كۈنلەردە كۆرۈشۈپ پىنھان قاراڭغۇلۇق قوينىدا باغرىمغا چىڭ بېسىپ، لېۋىنى شوراپ ئۈزۈۋالغۇدەك سۆيگەن ۋاقىتلىرىمدا ئاندىن ئۇنىڭ ۋۇجۇدىدا ئازراق ئۆزگىرىش پەيدا بولغانلىقىنى –تېنىنىڭ بوشىشىپ ،نەپەس ئېلىشى بەزى يوقىلىپ ،بەزى پەيدا بولۇپ،ئاھ دېگەن بىر شېرىن ئېڭرىغان ئاۋاز بىلەن يېنىك تىترەپ كەتكىنىنى كۆرەلەيمەن.مەن ئۆزۈمنى بەئەينى 19 –ئەسىردىكى ئەنگىلىيە تۇرمۇشى تەسۋىرلەنگەن فىلىملاردىكى تەكەببۇر ئاقسۆڭەك خېنىملار بىلەن ئارلىشىپ يۈرگەندەك ھېس قىلىپ قالىمەن.شۇڭا،مەن مۈنەۋەر بىلەن كۆرۈشكەن ۋاقىتلاردا ئۇنىڭ ئىپادىسىز چىرايى ۋە سوغۇق ئۇچقۇن چاچىرتىدىغان قاپقارا سىرلىق كۆزگە نەزىرىم چۈشكەن ھامان ئۇنىڭغا بولغان قىزغىن تەلپۈنۈشلىرىمنى ،قايناق ھېسياتىمنى بېسىۋىلىشقا مەجبۇر بولاتتىم. تەمكىن ،بىمالال قىياپەتتە سەل ئارىلىق قالدۇرۇپ پاراڭغا چۈشەتتىم . مەن ئۇنىڭ بىر-بىرىمىزگە كۆڭۈل بېرىپ ۋە ئارزۇلىشىپ ئارلىشىۋاتقان بولساقمۇ نېمە ئۈچۈن بۇنداق سوغۇق تەبىئەتلىك ۋە ھاكاۋۇر قىياپەتلىك ئىكەنلىگىنى چۈشەنمەيتتىم.ئۇ ياكى بىر ئەمەلدارنىڭ قىزى ياكى جەمىيەتتە قانداقتۇر بىر ئىشلار بىلەن نام چىقارغان داڭدار كىشىلەردىنمۇ ئەمەس.ئۇنىڭ گۈزەللىگىنى ھېسابقا ئالمىغاندا ئۇنداق تەكەببۇر قىياپەتتە يۈرۈشىگە سەۋەپ بولغۇدەك باشقا ئالاھىدىلىكلىرىمۇ يوق.«گۈزەللەر تەكەببۇر كېلىدۇ»دېگەندەك ئۇ ئۆزىنىڭ گۈزەللىگىدىن پەخىرلىنىپ مۇشۇنداق سوغۇق چىراي مىجەزگە ئادەتلىنىپ قالدىمىكىن ؟شۇڭا،مەن مۈنەۋەرنىڭ سەل ھاكاۋۇرلۇقتەك بىلىنىدىغان بۇ تەرەپلىرىنى ئۇنچە ئويلاپ كەتمەيمەن،دائىم ئۇنىڭ قاپقارا سىرلىق كۆزلىرىگە قاراپ ،يېقىملىق ئاۋازىنى ئاڭلاپ ،گۈلدەك چىرايىغا بېقىپ ئولتۇرۇشنى ئارزۇ قىلىمەن.لېكىن،مۈنەۋەر ناھىيىدىن يىراقراق بىر يېزىدا ئوقۇتقۇچىلىق قىلىدىغان بولۇپ ،ئۇنى سېغىنىپ قالساممۇ ئارزۇلىغان چاغىدا كۆرۈشكە ئامالسىز ئىدىم ، سەۋىرچانلىق بىلەن ئۇنىڭ ھەپتە ئاخىرىدىكى دەم ئېلىشىدا ئۆيىگە كېلىپ مەن بىلەن كۆرۈشۈشىنى ساقلايتتىم .بۇ توي زىياپىتىمۇ ئۇنىڭ دەم ئېلىش كۈنىگە توغرا كېلىپ قالغاچقا ئۇ بۇ يەرگە كېلەلگەن ئىدى . مەن بىر چاغدا ئەركىننىڭ مىنى چاقىرىۋاتقانلىغىنى كۆرۈپ ئۇنىڭ قېشىغا كەلدىم .ئەركىن ماڭا : -بېرىپ يۈسۈپجانغا ئېيتىپ قوي ،قورساق توقلاپ بولغاندىكىن مۇزىكىسىنى باشلىسۇن.كېچىكىپ قالغانلار ئۆزىدىن كۆرۈشسۇن،-دېدى. -ئالدىراپ قالدىڭمۇ؟...-دېدىم مەن ئەركىنگە چاقچاق قىلىپ. بۇ گېپىمدىن ئۇنىڭ يېنىدا ئولتۇرغان ئارزىگۈل خىجىل بولۇپ يەرگە قارىۋالدى. -ئالدىرمامتىم ئەمىسە! ...-ئەركىن شۇنداق دەپ كۈلۈپ بىلىكىمگە يېنىككىنە ئۇرۇپ قويدى . مەن بېرىپ زالنىڭ باش تەرىپىدىكى بوش قالدۇرۇلغان ئورۇندا قولىدىكى گىتارنى تىرىڭشىتقاچ ،ئالدىدىكى ئېلىكتېرونلۇق چالغۇنىڭ كۇنۇپكىلىرىنى تەڭشىەپ ئولتۇرغان يۈسۈپچاننىڭ قېشىغا كېلىپ ئەركىننىڭ باشلايلى دېگەن سۆزىنى ئۇنىڭغا يەيەتكۈزدۈم. يۈسۈپچان قولىغا مېكرافوننى ئېلىپ ماڭا قاراپ دېدى: -تۇنجى قول تانسىنى ئۇ ئىككىسى باشلىسۇن ،-ئۇ شۇنداق دەپ بىزگە قاراپ ئولتۇرغان ئەركىن بىلەن ئارزىگۈلگە قاراپ قويدى . مەن شۇنداق قىل دېگەن مەنىدە بېشىمنى لىڭشىتىپ قويۇپ ،بېرىپ ئۆز ئورنۇمغا كېلىپ ئولتۇردۇم . يۈسۈپچان ئاۋاز ياڭراتقۇدىن چىقىۋاتقان مۇزىكىنى ئۆچۈرۈپ،قولىغا مېكرافوننى ئېلىپ ئوتتۇرغا چىقتى . -دوستلار ،-دېگەن ئۈنلۈك ئاۋاز زال ئىچىدە ياڭراپ ھەممەيلەن ئۆزىگە قارىغاندىن كېيىن يۈسۈپچان خۇشخۇي قىياپەتتە سۆزىنى داۋام قىلدى ،-بىز بۈگۈن دوستىمىز ئەركىن بىلەن ئارزىگۈلنىڭ قۇتلۇق تويىنى مۇبارەكلەپ بۇ يەرگە جەم بولۇپ ئولتۇرۇپتىمىز ،مەن بارلىق دوستلارغا ۋاكالىتەن ئۇلارنى تەبرىكلەيمەن! ...ئۇلارنىڭ بىر ئۆمۈر بەختلىك ،خۇشال-خورام ياشىشىنى ،تاكى ئاقباش بوۋاي ،ئاقباش موماي بولغۇچە ھازىرقىگە ئوخشاش بىر بىرىدىن كۆزىنى ئۈزەلمەي بىر-بىرىگە شەيدا بولۇپ ئۆتۈشىنى تىلەيمەن !...ھازىر شوخ مۇزىكىلىرىمىز باشلىنىدۇ ،دوستلارنىڭ تارتىنىپ ئولتۇرماستىن كۆڭلىدىكى كىشىسى بىلەن ئۇسۇل ،تانسا ئوينىۋىلىشىنى تەكلىپ قىلىمەن ؛پۇرسەت ئورۇندۇقتا ئولتۇرۇپ ئۆتۈپ كەتمىسۇن ئاغىنىلەر !...مەن تۇنجى مەيدان تانسىنى يىگىت بىلەن قىزنىڭ ئويناپ بېرىشىنى تەكلىپ قىلىمەن !-يۈسۈپچاننىڭ بۇ سۆزى بىلەن تەڭ ھەممەيلەن چاۋاك چېلىپ ،ئەركىن بىلەن ئارزىگۈلنى ئوتتۇرغا چىقىشقا تەكلىپ قىلىشتى . يۈسۈپچان ئېلىكتېرونلۇق چالغۇنىڭ ئالدىدا ئولتۇرۇپ بىردىنلا شوخ ،لەرزان رىتىمدىكى مۇزىكىسىنى باشلىدى . ھەممەيلەن قارىشىپ ئولتۇرغان ئەركىن ئورنىدىن تۇرۇپ سەل تەمتىرەپ تۇرغان ئارزىگۈلگە قولىنى سۇنۇپ تانسا ئويناشقا تەكلىپ قىلىپ ،زالنىڭ ئوتتۇرىسىغا كېلىپ گالاستۇكىنى سەل بوشىتىپ قويۇپ ،چاپىنىنىڭ تۈگمىسىنى تولۇق ئېتىپ يېنىغا كەلگەن ئارزىگۈلنىڭ ئاپئاق قولىدىن ۋە ئىنچىكە بىلىدىن تۇتۇپ ئۇنىڭ چىرايىغا قاراپ كۈلۈپ قويۇپ ،يېنىك قەدەملىرىنى مۇزىكىنىڭ رىتىمىغا كەلتۈرۈپ تانسىنى باشلىۋەتتى . ئۇلار راستىنلا بىر-بىرىگە بەكلا ماس كەلگەن بىر جۈپلەردىن ئىدى.ئۇلار ئالىي مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان چاغلىرىدىن باشلاپ بىر-بىرىگە كۆڭۈل بېرىپ ئارلىشىپ ،مانا بۈگۈندىن باشلاپ ئەر-خوتۇن بولۇشتى.ئۇلار ھېلى شۇنچە ئۇزۇن ۋاقىتتىن بېرى ئارزۇلاشقان ئىشلىرىنى قىلىش ئۈچۈن كارۋاتقا چىقىپ بىر-بىرىنىڭ باغرىغا سىڭىشىپ كېتىدۇ.مەن بۇ خىيالنى كاللامدىن ئۆتكۈزىۋىدىم ئۇ ئىشنى ھازىر ئۆزۈم قىلىدىغاندەك تېنىم شېرىن جىغىلداپ ،كۆزۈم بىردىن تانسا ئويناۋاتقان بىر جۈپلەرگە قاراپ ئولتۇرغان مۈنەۋەرگە چۈشتى.مەن ئۆزىگە قاراپ تۇرغاندا مۈنەۋەرمۇ ماڭا قارىدى،مەن ئىستەكلىرىمنى ئىپادىلەپ ئاستىن لېۋىمنى تىلىم بىلەن ھۆل قىلىپ يېنىك چىشلەپ سىرىپ ،قوشۇمامنى بوشقىنە تۈرۈپ ئۇنىڭ كۆزىگە چوڭقۇر تىكىلىپ قارىدىم ۋە بىزمۇ تىزراق مۇشۇ كۈنگە يەتسەك بولاتتى ،دېگەن مەنىدە ئوتتۇردا تانسا ئويناۋاتقان ئەركىن بىلەن ئارزىگۈلنى شەرەت قىلدىم.مۈنەۋەر مېنىڭ مەقسىتىمنى چۈشەنگەندەك بولۇپ يۈزلىرى كۈلكە سىپاپ ئۆتكەندەك يېنىككىنە جىمىرلاپ ،ئۇزۇن كىرپىكلىرى لەپپىدە پەسكە چۈشۈپ كۆزىنى ئېتىۋالدى. ئىككىنچى مەيدان مۇزىكىدىن باشلاپ زالنىڭ ئوتتۇرىسى جۇپ-جۇپ ياشلار بىلەن تولدى.مەن مۈنەۋەرنىڭ ئىسسىق قولىنى چىڭڭىدە سىقىپ ،ئۇنىڭ چىرايلىق يۈزىگە قاراپ يۈرىكىم تىپچەكلىگىنىچە تانسا ئوينىدىم .ئۇنىڭ نەزىرى نامەلۇم بىر بوشلۇقتا بولۇپ،مەن ئۇنىڭ چىڭڭىدە ھېمىرلىپ تۇرغان لېۋىدىن كۆزۈمنى ئۈزمەي ،ئۇنى بۈگۈن چوقۇم قانغۇچە سۆيۈۋالىمەن،دەپ ئويلاپ : -ھېلى ماڭىدىغان ۋاقتىڭىزدا ماڭا خەۋەر قىلىڭ ،مەن ئاپىرىپ قوياي ،- دېدىم لېۋىمنى مۈنەۋەرنىڭ قۇلۇقىغا يېقىن ئەكىلىپ . ئۇ بۇ چاغدا ئاندىن مېنىڭ چىرايىمغا قاراپ ماقۇللۇق بىلدۈرۈپ بېشىنى لىڭشىتىپ قويدى.بۇ يېقىنلىشىشتىن ئۇنىڭ يۈز-كۆزىدىكى گىرىم بۇيۇملىرىنىڭ خۇشبۇي پۇرىقى بىلەن قىزلارغا خاس بىر نازۇك ۋە سىرلىق بىر ھىد دىمىقىمغا ئۇرۇلۇپ ئىچىمدىكى قىزغىن ھەۋەسلىرىمنى قوزغىۋەتكەندەك بولدى.مېنىڭ نەپسىم ئىتتىكلەپ،ۋۇجۇدۇم قىزىشىپ ھازىرلا مۈنەۋەرنى سۆيۈۋالغۇم كېلىپ تومۇرلىرىم يېنىك تىترەپ كەتتى.تېنىمدىكى شېرىن تىترەكنى مۈنەۋەر مەن تۇتۇپ تۇرغان قولى ئارقىلىق سەزگەن بولسا كىرەك، شۇئان ماڭا قاراپ قويۇپ،يەنە ئادەتتىىكى ۋاقىتلاردىكىدەك بۇنداق قىزغىنلىقنى زادى ياقتۇرمايدىغان ۋە ئارزۇ قىلمايدىغان بىر بىپەرۋا قىياپەتتە كۆزىنى ئېلىپ قاچتى.ئۇ مەن بۇ ھاياتىمدا تۇنجى قېتىم ئارلاشقان ۋە سۆيۈشكەن قىز ئىدى،ئۇنىڭدا ئەزەلدىن مەن بىلەن سۆيۈشۈش قىزغىنلىقى ياكى شۇنىڭغا يېقىنراق بىر خىل ھېسيات بولۇپ باققان ئەمەس. مېنىڭچە بۇنداق بولۇش زادى توغرا ئەمەس،مېنىڭ بىلىشىمچە قىزلارمۇ ئوخشاشلا يىگىتلەردەك شۇنداق قىزغىن ئىستەكلەرنىڭ قوزغىلىشىغا دۇچ كېلىدۇ، ئوخشاشلا ياخشى كۆرگەن يىگىتىنىڭ مەشۇقىنى سۆيۈش ئارزۇسىدا پۇچۇلانغىنىغا ئوخشاش ئۇلارنىڭمۇ ياخشى كۆرگەن يىگىتى بىلەن سۆيۈشكۈسى كېلىدۇ.لېكىن ، مۇنەۋەر زادى ئۇنداق ئەمەس، سۆيۈشۈش زادى قاملاشمىغان بىر سەت،نومۇسلۇق ئىشتەك ياكى ئۇ ئەسلا ئۇنداق ھېسياتتا بولالمايدىغاندەك ۋە ئۇنى خالىمايدىغاندەك بىر خىل سوغۇق پۇزىتسىيەدە.«سىزنى سۆيۈۋالغۇم كېلىۋاتىدۇ» ، مەن ئۇنىڭ بۇنداق سوغۇق پۇزىتسىيەسى بىلەن كارىم بولماي شۇنداق دەپ پىچىرلىدىم ئۇنىڭ قۇلۇقىغا .بۇنىڭدىن مۈنەۋەر چۆچىگەندەك بولۇپ ،ئەجەپ قاملاشمىغان چاقچاق قىلىدىكەنسىز، دېگەندەك ماڭا سوغۇق قاراپ قويدى. بىر نەچچە قول تانسا ئوينالغاندىن كېيىن يۈسۈپچان مۇزىكىنى ئۇسسۇل پەدىسىگە يۆتكەپ ،ياڭراق ئاۋازدا ناخشىسىنى باشلىۋەتتى .ئۇنىڭ ئاۋازى ئىنتايىن شوخ ۋە تەبئىي بولۇپ ،ئۇنىڭ ئېيتقان ناخشىسى كەسپىي ناخشىچىلاردىن قېلىشمايتتى. راستىن ئېيتسام ئۇسسۇل ئويناش مەن ئەڭ ياقتۇرىدىغان ئىشلارنىڭ بىرسى،مەن ئون نەچچە ياش چاغلىرىمدىن تارتىپ چوڭلارنىڭ سورۇنلىرىدا شۇلارغا پۇتلىشىپ يۈرۈپ ئوسسۇل ئويناشنى ئۆگىنىۋالغان.شۇڭا،ھازىرمۇ ھەرقانداق چاغدا،ھەتتا كوچىدا كېتىۋىتىپمۇ شوخ ئۇسۇللۇق ناخشىلارنى ئاڭلىغىنىمدا پۇت-قوللىرىمغا سۇ يۈگۈرۈپ سەكرەپلا ئۇسسۇلغا چۈشۈپ كەتكەم كېلىدۇ.مانا، ھازىرمۇ يۈسۈپچاننىڭ شوخ ئۇسسۇل مۇزكىسىنى باشلىغانلىقىنى ئاڭلاپ بىرىنچى بولۇپ سەكرەپ ئوتتۇرغا چۈشۈپ ئۇسسۇل ئويناپ كەتكۈچى مەن ئىدىم.مەن ئالدىمغا سەل ئېگىلىپ ،ئىككى بىلىكمنى كەڭرى ئېچىپ ، بارماقلىرىمنى تاك-تاك قىلىپ چېكىپ ،پۇتۇمنى مۇزىكىنىڭ دۈم-دۈم قىلغان رىتىملىق ئاۋازىغا ماس كەلتۈرۈپ يەرگە تەكشى ئۇرۇپ پىرقىراشقا چۈشتۈم.مېنىڭ بۇ جۇشقۇن ۋە قىزغىن ھالىتىمنى كۆرۈپ بىر نەچچەيلەن مېنى ئالقىشلاپ كۈچلۈك چاۋاك چېلىپ قويدى.مۈنەۋەرگە قارىسام ئۇ مېنىڭ بۇنداق قىلىشىمنى ياقتۇرمىغاندەك ۋە بۇنى ماڭا بىلدۈرۈپ قويماقچى بولغاندەك مەن قارىغان ھامان مىيىغىدا كۈلۈپ قويۇپ تەتۇر قارىۋالدى.مەنمۇ ئۇنىڭ بۇنداق سوغۇقلىقىنى ياقتۇرمايدىغانلىقىمنى ۋە قىزغىنلىقىمنىڭ ئىچىمگە سىغمايۋاتقانلىقىنى بىلدۈرۈپ قويۇش ئۈچۈن بېرىپ ئۇنىڭ يېنىدىكى قىزلاردىن بىرىنى ئۇسسۇل ئويناشقا تەكلىپ قىلدىم.ئەلۋەتتە ،مۈنەۋەر تانسىنىمۇ ئانچە-مۇنچە ئوينىغىنى بىلەن ئۇسسۇل ئويناشنى بىلمەيتتى ھەم خالىمايتتى،شۇڭا ئۇنى ئۇسسۇل ئويناشقا تەكلىپ قىلىشىمنىڭ ئورنى يوق ئىدى. مەن ئۇسسۇل ئويناۋاتقان بىر چاغدا بىرسىنىڭ چاپىنىمنى تارتقانلىغىنى سېزىپ يېنىمغا قارىسام دوستۇم ياسىن تۇرۇپتۇ ،ئۇ گەپ قىلماي مېنى كەينىدىن مېڭىشقا شەرەتلەپ قويۇپ سىرتقا ماڭدى . -ھەي ،كەيپىمنى ئۇچۇرمىساڭچۇ ! شۇنچە كۆڭۈللۈك ئويناۋاتقاندا...-دېدىم مەن سىرتقا چىقىپلا ئۇنىڭ مېنى ئۇسسۇلۇمنى يېرىم يولدا توختىشقا مەجبۇرى قىلغىنى ئۈچۈن نارازى بولۇپ.مەن ئۇنىڭ كەيپى چاغ ھالەتتە تاماكا ئېلىۋاتقانلىغىنى كۆرۈپ سۆزدىن توختاپ ،ئۇنىڭ ئۇزاتقان تاماكىسىنى چەكمەيمەن دەپ رەت قىلىپ ،گېپىڭ بولسا تىز دە ،دېگەندەك قىلىپ ئۇنىڭغا قاراپ تۇردۇم . -قەلبىنۇرنى كۆردۈڭمۇ؟-دېدى ياسىن تاماكىسىغا ئوت يېقىپ شورىغاندىن كېيىن بىسەرامجان ھالەتتە. -باياتتىن سورۇندا بار ئىدىغۇ ،ھازىر يوقما ؟-مەن سۆز بىلەن تەڭ زالنىڭ چوڭ ئىشىكىگە قاراپ قويدۇم . -ھازىر بولسا مەن سەندىن سوراپ يۈرەمتىم ... - بىر نەرسە دېيىشىپ قالغانمىدىڭلار ؟ -ياق .باياتتىن،گۈلجەننەت بار سورۇنغا مەن كەلمەيمەن ،دەۋاتاتتى .كېيىن بىردەمدىلا يوقاپ كەتتى .سىرتلاردىمۇ يوق ...-ياسىننىڭ بەكلا ئاچچىقى كەلگەن بولسا كېرەك چىشلىرىنى غۇچۇرلىتىپ ،تاماكا ئىسىنى كۈچلۈك-كۈچلۈك پۈۋلەپ قاراڭغۇلۇق ئىچىگە قاراپ قويدى . -گۈلجەننەت دېگەن كىم ؟ ئۇنىڭ بىلەن كۆز قىسىشىپ يۈرگەنمىدىڭ؟ -سەن مېنى بىلمەيدىغاندەك گەپ قىلمىساڭچۇ!...-دېگەن ياسىن مېنىڭ ئۆزىگە قاراپ كۈلىۋاتقانلىغىمنى كۆرۈپ كۈلۈپ قويۇپ دېدى ،-گۈلجەننەت قەلبىنۇرنىڭ ئالىي مەكتەپتە بىرگە ئوقۇغان ساۋاقدىشى ،بىراق ئۇلار شۇ ۋاقىتتىلا زىددىيەتلىشىپ قالغانكەن .قەلبىنۇر ئۇنى پەقەت ياقتۇرمايدۇ . -قەلبىنۇرمۇ تازا قىزىقكەن ،ئۆچ ئادەم بىلەن بىر يەردە تۇرمايمەن دېگىلى بولمايدۇ –دە .بىر ئۆيدە تۇرمىسا بىر كوچىدا ،بىر كوچىدا تۇرمىسا بىر ناھىيىدە ،بىر ناھىيىدە تۇرمىسا بىر دۆلەتتە ،بىر دۆلەتتە تۇرمىسا بىر پىلانېتتا تۇرۇشقا مەجبۇر بولىدىغان گەپتە .ئاي شارىغا چىقىپ كېتىشكە ئامالىمىز يوق دەپ باقمىدىمۇ؟ -ئۇنچىلىك كۆپ سۆزلەشكۈدەكمۇ بولمىغان . -قەلبىنۇر ساڭا ئۆچ بوپ قىلىپ باشقا بىرەرسىنى تىپىۋالدىمۇ -يە ؟... -تولا جېنىمغا تەگمىسەڭچۇ. -كېتىدىغان ئادەم سەن يىگىتى بولغاندىكىن دەپ قويسا بولمامدۇ دەيمەن. تازا تاناۋىنى تارتىدىغان يەرگە كەپتۇ ئۇنىڭ ،-مەن شۇنداق دەپ دوستۇمنىڭ ئىنكاسىنى كۆرۈپ بېقىش ئۈچۈن ئۇنىڭ چىرايىغا قارىدىم . ياسىن ئاچچىق كۈلۈپ قويۇپ تاماكىسىنى يەرگە تاشلاپ زەردى بىلەن دەسسەپ ئۆچۈردى .ئاندىن ماڭا قاراپ دېدى : -سەن كۆرمىگەن بولساڭ كىرىپ ئويۇنىڭنى ئويناۋەر. -نېمىگە ئىچىڭنى پۇشۇرىسەن ؟سەن ئۇنى تولا دېگىنىنى قىلىپ بېرىپ ئەركىلىپ كۈندۈرۈپ قويدۇڭ .بىرەر قېتىم تاش يۈرەكلىك بىلەن بىپەرۋا يۈرۈپ باقمامسەن .زال ئىچىگە ئوبدان قارىمىدىڭمۇ ،نى چىرايلىق تەنھا قىزلار كىم بىزنى تانسىغا تارتاركىن دەپ كۆزى تۆت بولۇپ ئەتراپقا قارىشىپ ئولتۇرىشىدۇ . ماڭ ،قەلبىنۇر بولمىسىمۇ كۆڭۈللۈك ئولتۇرالايسەن ،-دەپ ياسىننىڭ قولىدىن تارتتتىم مەن.لېكىن،ئۇنداق دېگىنىم بىلەن مەنمۇ مۇنەۋەرنىڭ قېشىغا كەلسەم ئۇنىڭ كۆزىگە قاراپ ئىش قىلىدىغانلاردىن ئىدىم. -سەن كىرىپ كېتىۋەر ،-دېدى ياسىن قولىنى تارتىۋىلىپ كەتمەكچى بولغاندەك ھالەتتە كەينىگە بۇرۇلۇپ . -كېتەمسەن ؟ ئەركىن رەنجىيدۇ جۇمۇ .ئۇنىڭ تويى يىلدا بىر قېتىم بولىۋەرمەيدۇ .يېقىن دوست تۇرۇپ ! ...- ياسىننىڭ كەتمەكچى بولغانلىقىنى ھېس قىلىپ ئۇنىڭ ئەيىپلىگەندەك تەلەپپۇزدا گەپ قىلىپ ئۇنىڭغا قاراپ تۇردۇم . -مەن كەتمەيمەن ...-دېدى ياسىن قولىغا يەنە تاماكا ئېلىپ كەيپىياتىنى تۇراقلاشتۇرىۋالماقچى بولغاندەك بىر چوڭقۇر نەپەس ئېلىپ . -ئەمىسە تاماكاڭنى چېكىۋىلىپ كىرگىن . مېنىڭ سۆزۈمگە ئۇ بېشىنى لىڭشىتىپ ماقۇللۇق بىلدۈرگەندىن كېيىن مەن زالغا يېنىپ كىردىم . خىلىدىن كېيىن مۇزىكا ئاخىرلاشقان بىر ۋاقىتتا ئەركىن مېنى چاقىرىپ قالدى .مەن يېنىدا ئولتۇرۇشۇمغا ئەركىن مەندىن : -ياسىنغا نېمە بوپتۇ؟تانسا ياكى ئۇسسۇل ئوينىماي قاپىغىنى سېلىپ ئولتۇرۇپ قاپتىغۇ ؟-دەپ سورىدى . -قەلبىنۇر ئۇنىڭغا خوشمۇ دېمەي كېتىپ قالغان ئوخشايدۇ ،شۇڭا ئۇ شۇنداق ئولتۇرىدۇ . -ئۇ ئىككىسى تازا تېپىشقانلاردىن ...قىزلار شۇنچە كۆپ تۇرسا،كۆڭلىنى ئېچىۋەرسە ...-دېگەن ئەركىن ئۆز گېپىگە قۇلاق سېلىپ يېنىدا ئولتۇرغان ئارزىگۈلگە قاراپ سۆزىنىڭ ئاخىرسىنى دېمەي كۈلۈپ قويدى . -گېپىڭىزنى دەۋىرىڭ ،قەلبىنۇر رەنجىپ قالغان بولسا ياسىنجان بۇنىڭغا پەرۋا قىلمىسىمۇ بولىدۇ . شۇنچە كۆپ قىزلارنىڭ ئىچىدىن خالىغان بىرسىنى تاللىۋالسا بولىۋىرىدۇ ،-دېدى ئارزىگۈل كۈلۈپ . -كۈندەشلىك قىلىۋاتامسىز؟-دېدى ئەركىن ئارزىگۈلنىڭ سۈرمە سۈرگەن كۆزىگە بېقىپ . -ئەنە قىزلار تۇرۇپتۇ ،كۆڭلىڭىز خالىغان بىر نەچچىسى بىلەن تانسا ئويناپ كېلىڭ .شۇ چاغدا قاپىغىم تۈرۈلۈپ قالسا نېمە دېسىڭىز ھېساب ،-دەپ ئارزىگۈل مىيىغىدا كۈلگىنىچە ئەركىننىڭ كۆزىگە تىكىلىپ تۇردى . ئەركىن شۇئان ئارزىگۈلنىڭ يېنىدىكى قولىنى تۇتۇپ : -ئەمىسە ھازىرلا كېتەمدۇق ؟بۇ سائەتمۇ ئەجەپ ئاستا مېڭىۋاتىدۇ ،- دەپ ھىجايدى . ئەركىننىڭ نېمە دەۋاتقانلىغىنى چۈشەنگەن ئارزىگۈل ماڭا قاراپ خىجىل بولغان ھالەتتە ئەركىنگە ھومىيىپ قويۇپ يەرگە قارىۋالدى ۋە ئۆز قولىنى تۇتۇپ تۇرغان ئەركىننىڭ قولىنى ئاستا ئاجىرتىۋەتتى . مەن ئۇلارغا چاقچاق قىلىپ دېدىم: -بولمىسا مەن بېرىپ يۈسۈپچانغا ئېيتىپ قوياي ،سورۇننى ھازىرلا ئاخىرلاشتۇرسۇن. ئەركىن ياق دېگەن مەنىدە بېشىنى چايقاپ قويدى . مەن ھەرقېتىملىق مۇزىكىدا ئۇسسۇل ئويناپ ھېچ ھارغاندەك ئەمەس ئىدىم.ئۇسسۇل مۇزىكىسى ياڭرىغان ھامان زال ئوتتۇرىسى نازۇك قەدەم ،خۇشچىراي قىياپەت بىلەن ئەۋرىشىم بويىنى تىككىدە كۆتۈرگەن قىزلار ۋە پۇتىنى يەرگە قاتتىق ئۇرۇپ،غۇلاچلىرىنى ئەركىن تاشلاپ قىزلارنى پەرۋانىدەك ئايلىنىپ يۈرگەن يىگىتلەر بىلەن تولاتتى .ھەممىمىز بەئەينى تويى بولغان يىگىت بىلەن قىز كەبىي قايناق ھېسيات ،كۈچلۈك شاد-خوراملىققا چۆمگەن ئىدۇق.بىزنىڭ ئۆز-ئارا قاراشلىر- ىمىز، قەدەم ئېلىشلىرىمىز ۋە شۇنداقلا ھەر بىر ھەركىتىمىزدە ياشلىق باھارىمىزنىڭ جۇشقۇن ھاياتى كۈچى جەۋلان قىلىپ ئۆزىمىزنى ئۆزىمىزگە مەستانە قىلاتتى .بىز تۈگىمەس شاد-خوراملىققا ئېرىشكەندەك شۇ قەدەر قىزغىن ،شۇقەدەر ئەركىن ئىدۇق . بىر قېتىملىق تانسىدىن كېيىن مۈنەۋەر ماڭا كەتمەكچى بولغانلىقىنى ئېيتىپ قويۇپلا مېنىڭ گەپ قىلىشىمنى كۈتمەستىن، ئەركىن،ئارزىگۈل بىلەن خوشلىش ئۈچۈن ئۇلارنىڭ ئالدىغا قاراپ ماڭدى.مەن ئۇنىڭ كەينىدىن بىللە كەلدىم. -خوش،مەن قايتىپ كېتەي،ــ دېدى ئۇ ئارزىگۈلگە قاراپ. ئەركىن ئۇنىڭغا چاقچاق قىلىپ : -نېمىگە ئالدىرايسىز؟ئابدۇللا سىز بىلەن تانسا ئويناپ تېخى ھېچ ھارغاندەك ئەمەس .سىز كەتسىڭىز ئۇ باشقا قىزلارغا كۆز تاشلاپ يۈرمىسۇن يەنە ،-دېدى . -ئۇنىڭ كۆڭلى خالىسا مەيلى ،-دېگەن مۈنەۋەر بوشقىنە كۈلۈپ ،ئۇلار بىلەن خوشلىشىپ ماڭا يەرنىڭ تېگىدىن قاراپ قويۇپ سىرتقا قاراپ ماڭدى . مەن مۈنەۋەر بالدۇرلا كەتمەكچى بولغانلىقىتىن ئۇنى ئۆيىگە ئاپىرىپ قويۇش ئۈچۈن دوستۇم ئەركىن بىلەن خوشلىشىپ چىقىپ كېتىشنى مۇۋاپىق كۆرمەي مۈنەۋەرنىڭ كەينىدىن قارىغىنىچە ئولتۇرۇپ قالدىم.مېنىڭ ئۇنىڭ كەينىدىن چىقمىغانلىقىمنى كۆرگەن ئارزىگۈل ماڭا قاراپ : -ئابدۇللا ئولتۇرىسىزغۇ ؟مۈنەۋەرنى ئاپىرىپ قويمامسىز ؟-دەپ سورىدى. -مەن شۇ دېيەلمەيۋاتىمەن ...-دەپ كۈلدىم ئەركىن بىلەن ئارزىگۈلگە قاراپ . -سەن كېتىسەن ؟-دېدى ئەركىن ماڭا قاراپ . -سەن رۇخسەت بەرسەڭ . -ياق . ئەركىننىڭ جاۋابىنى ئاڭلاپ مەن بىر نەرسە دېيەلمەي ئولتۇرۇپ قالدىم. بۇنى كۆرگەن ئارزىگۈل : -مۈنەۋەر قانداق يالغۇز كېتىدۇ؟-دەپ ئەركىنگە قاراپ قويۇپ ماڭا يۈزلەندى-.تۇرۇڭ ،مۈنەۋەرنى ئاپىرىپ قويۇڭ ،-دېدى ئاندىن. ئەركىنمۇ بىر نەرسىنى ئويلىغاندەك سىرلىق كۈلۈپ : -مەن ئويلىماپتىمەن .مەلىكەم توغرا دەيدۇ ،سەن مېڭىۋەرگىن،-دېدى . مەن ئالدىراپ ئورنىمدىن تۇرۇپ ئۇلارغا «خوش!»دەپ ، مۈنەۋەرنىڭ كەينىدىن سىرتقا چىقتىم . مەن سىرتقا چىقىپ مۈنەۋەرنىڭ چوڭ يول بويىدا مېنى ساقلاپ تۇرغانلىغىنى كۆرۈپ ئۇنىڭ قېشىغا كەلدىم . -سىزنى تېخى چىقالمايدىغان ئوخشايدۇ دەپ قاپتىمەن ،-دېدى مۈنەۋەر مېنى ساقلاپ قالغانلىغىنى بىلدۈرۈپ . -ئەركىن كەتكىلى قويمىۋىدى ،ئارزىگۈل «سىز مۈنەۋەرنى ئاپىرىپ قويىۋېرىڭ» دېگەندە ئاندىن چىقالدىم .بولمىسا ئەركىن كەتمەيسەن دەپ تۇرىۋالغان . ئۇ مېنىڭ سۆزۈمنى ئاڭلاپ بولۇپ جىممىدە ئالدىغا قاراپ مېڭىپ كەتتى .مەن ھازىر ئۇنىڭغا بىز ئارلىشىۋاتقاندىن بىرى ئىككىنچى قېتىم تېزراق توي قىلىش تەلىۋىمنى دېمەكچى بولۇپ تۇراتتىم.مەن ئۇنىڭ بىلەن ئارلاشقانغا بىر ئايچە بولغاندا ئۇنىڭغا تۇنجى قېتىم بىز توي قىلايلى دېگەن ئىدىم.ئۇ شۇچاغدا ئىككىمىزنىڭ ئارلاشقانلىقىمىزغا تېخى ئۇزۇن بولمىغانلىقىىنى ھەم ئۆزىنىڭمۇ يېزىدىكى خىزمىتىنى ناھىيە ئىچىگە يۆتكەپ كەلمىگىچە توي قىلىشقا ئالدىرىمايدىغانلىقىىنى ،ئۆيىدىكىلىرىنىڭ ئۆزىنىڭ خىزمىتىنى يۆتكەپ كېلىش ئۈچۈن يول مېڭىۋاتقانلىقىىنى ئېيتىپ ،مېنىڭ توي ئۈچۈن ئالدىرىماسلىقىمنى ئەسكەرتكەن ئىدى.شۇندىن كېيىن مەن ھەرقېتىم ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشكەن ۋاقتىمدا خىزمىتىنى ناھىيە ئىچىگە يۆتكەپ ئەكىلىدىغان ئىشنىڭ قانداق بولغانلىقىىنى سوراپ تۇردۇم. ئۇ ھەر قېتىمدا ئۆيدىكىلەر يول مېڭىۋاتىدۇ ،دەپ جاۋاب بېرەتتى.بىراق ، ئۇھازىرغىچە ناھىيىگە يۆتكىلىپ كېلىشنىڭ يولىنى تاپالمىغاندەك قىلاتتى.مەن بۇنداق بولۇشنىڭ سەۋەبىنى چۈشىنەتتىم،ناھىيەگە خىزمەت يۆتكەپ ئەكىلىش دېگەن چوڭ ئەمەلدار تۇغقۇنىڭ ياكى پارە بېرىشكە يەتكۈدەك بىرەر تۈمەن پۇلۇڭ بولمىسا،ياكى ھېچ بولمىغاندا ناھىيىدىكىلەرنىڭ كۆزىگە چىرايلىق كۆرۈنگۈدەك بىرەر خىزمەت نەتىجەڭ ۋە باشقىلاردىن رۇشەن پەرىقلىنىپ تۇرغۇدەك تالانت ھەم ئىقتىدارىڭ بولمىسا مۇمكىن بولمايدىغان ئىش.مۇنەۋەرنىڭ ھازىرغىچە خىزمىتىنى ناھىيىگە يۆتكەپ كېلىپ بولالماسلىقىدا يۇقۇرقى سەۋەپلەرنىڭ ھەممىسى بار بولۇشى مۇمكىن ئىدى.مەن كۆڭلۈمدە ،بىز توي قىلغان بولساق مۈنەۋەرنىڭ يېزىدىن يۆتكىلىپ كېلىشى ئۈچۈن دادام يول ماڭغان بولسا تېزراق بولاتتى ،دەپ ئويلاپ بىر قېتىم ئۇنىڭغا دېگەن ئىدىم.ئۇ شۇ چاغدا مۇشۇنچىلىك بىر كىچىك ئىشتىمۇ باشقىلارنىڭ ياردىمىگە مۇھتاج بولۇپ قېلىش ئۆزلىرىنىڭ ئىززەت-نەپسىگە تېگىدىغان،غۇرۇرىنى يەرگە ئۇرىدىغان ئىش بولۇپ قالىدۇ دەپ قاراپ ،ئۇنداق قىلىشنى خالىمايدىغان ۋە قوبۇل قىلالمايدىغان بىر تەكەببۇرلۇق بىلەن«ئۆيدىكىلەر ئۆزى بىر تەرەپ قىلالايدۇ»دەپ تۇرىۋالغان ئىدى.بىراق،ئۇنىڭغا نى ۋاقىتلار بولدى.مېنىڭ مۈنەۋەر بىلەن تېزراق توي قىلىپ بىر ئۆيگە كىرىپ،جۇشقۇن ياشلىقنىڭ شوخ ۋە شاد-خورام كۇيىنى ياڭراتقۇم بار.بىز بىر-بىرىمىزنى ياخشى كۆرگەندىكىن ھازىرنىڭ ئۆزىدە توي قىلساق بولىۋېرىدۇ،توي قىلساق بولمايدىغانغا ھېچقانداق سەۋەپ يوق. دادامنىڭ بۇنداق ئىشلاردا يولى بار ،توي قىلساقلا دادام كېلىنىنى يۆتكەپ ئەكىلىش ئۈچۈن ئۆزىلا يول مېڭىپ بىر تەرەپ قىلىۋېتەتتى.مانا بۈگۈن دوستۇم ئەركىننىڭ توي زىياپىتىنىڭ كەينىدىن چېپىپ يۈرۈپ ئۇلارنىڭ خۇشاللىققا ۋە بەكلا بىر سىرلىق ھېس –تۇيغۇلارغا تولغان چىرايلىرىنى كۆرۈپ،مېنىڭ ئىچىمگىمۇ بىر ئوت كىرىۋالدى- مۈنەۋەر بىلەن تېزراق توي قىلىش ئىستىگى مېنىڭ ئىچ تېشىمنى مەھكەپ ئوراپ ئېلىپ ،مېنى گۈزەل ھەم بىر شېرىن مەستخوشلۇققا گىرىپتار قىلماقتا ئىدى.مانا مېنىڭ يۈرىكىمدە ئشىق ئوتلىرىنى يالقۇنجاتقان بۇ ساھىپجامال قىز ئالدىمدا كۆڭلۈمدىكى ئارزۇ –ئىستەكلىرىمگە زادى پەرۋا قىلمىغان بىر ھالەتتە بېشىنى تىككىدە تۇتۇپ بىر مەغرۇر ھالەتتە ئالدىغا قاراپ كېتىۋاتىدۇ. مەن دېگەن ياشلىق ھېسياتلىرى ئوتتەك يالقۇنجاپ تۇرغان يىگىرمە تۆت ياشتىن ئاشقان بىر شائىر يىگىتمەن .مۇھەببەت مېنىڭ ھاياتىمنىڭ قىزغىنلىقىنىڭ بۇلىقى ،ئۇنىڭ بىلەن رەڭگا-رەڭ بېزەلگەن ھاياتلىق دۇنياسى مېنىڭ مەڭگۈ قوغلىشىدىغان مەنزىلىم. بىراق،مەن ھازىرغىچە چىن دىلىمدىن سۆيىدىغان بۇ چىرايلىق قىىزنى بىرەر قېتىم قانغۇدەك ۋە بىر خاتىرجەم ھالدا سۆيۈپ باققان ئەمەسمەن.نەچچە ئايدا بىرەر قېتىم كېچىنىڭ پىنھان قاراڭغۇلىقىدا ھاپلا –شاپلا ئالدىراش سۆيۈشۈش ئادەمنى ۋىسال تەشنالىقىدا تېخىمۇ بەك كۆيدۈرىدىكەن ۋە ھەردائىم ئادەمنىڭ خىياللىرىنى ئۆزى تامان ئېلىپ كېتىدىكەن.مېنىڭ كېچە-كۈندۈز ئويلايدىغىنىم ،مۈنەۋەر بىلەن تېزراق توي قىلسام ،كۆڭلۈم تارتقان ھامان ئۇنىڭ قاپقارا نۇرلۇق كۆزلىرىگە قاراپ ئولتۇرۇپ ،نازۇك بويىنى باغرىمغا مەھكەم بېسىپ غۇنچىدەك لېۋىنى چىشلەپ - چىشلەپ ئۈزۈۋالغۇدەك قانغۇچە سۆيۈپ ،ئۇنىڭ ئاپئاق ،سىلىق ۋە شۇ قەدەر نازۇك تېنىنى كۆرۈپ بىر ھوزۇرلانسام قانداق بولۇپ كېتەرمەن،دەپ تىترەپ كېتىمەن. لېكىن بۇ تەكەببۇر تاش يۈرەك قىز مېنىڭ ئۇنداق ئارزۇ- ئىستەكلىرىم ۋە قىزغىنلىقلىرىمغا زادى قىزىقمايدۇ،ھەتتا كۆرۈشنىمۇ خالىمايدۇ. ئەكسىچە،مېنىڭ شۇنداق بىر قىزغىن ئارزۇلار بىلەن يۈرىكىمنىڭ شىددەتلىك دۆپۈلدەپ سوققانلىقىنى سەزسە بىر قورقۇنچ، تەشۋىش بىلەن يىراق –يىراقلارغا قېچىپ كەتكۈسى كەلگەندەك بولۇپ قالىدۇ.ۋاي،بۇ قىز مېنى راستىنلا ياخشى كۆرەرمۇ؟مېنى ياخشى كۆرمىسە مەن بىلەن ھازىرغىچە ئارلىشىپ يۈرەرمىدى؟ ياق-ياق ،مۈنەۋەر توغرىسىدا كۆپ ئويلىمايچۇ،بولمىسا ئۇنىڭ مۇز چىرايىغا قاراپ كۆڭلۈم يېرىم بولۇپ ئۈمىدسىزلىنىپ قالىدۇ.مەن ئۇنى ياخشى كۆرۈمەن ،ئۇ چىرايلىق بىر قىز،مانا مۇشۇلار يىتەرلىك. ئىككىمىز قاراڭغۇ كىچىك يولدىن ئۆتۈپ كوچا چىراغلىرىنىڭ نۇرى سارغۇچ يورۇتۇپ تۇرغان چوڭ يولغا چىققاندىن كېيىن مەن جىملىقنى بۇزدۇم. -يۆتكىلىپ كېلىدىغان ئىشىڭىز قانداق بولدى ؟ -ئۆيدىكىلەر يول مېڭىۋاتىدۇ ،تېخى يولى بولمىدى ...-مۈنەۋەر ماڭا لەپپىدە قاراپ قويۇپ ئاستا قەدەملەر بىلەن مېڭىشىنى داۋاملاشتۇردى. -ئەمىسە بىز قاچانلىققا توي قىلىمىز ؟ئۆيىڭىزگە قاچانلىققا ئەلچى ئەۋەتىمەن؟-مەن تەقەززالىقىمنى ئىپادىلەپ ئۇنىڭ بىلىكىدىن تۇتۇپ كۆزىگە قارىدىم. -مەن سىزگە بۇرۇن ئېيتقان ،مەن يېزىدىن يۆتكىلىپ كېلەلمەي تۇرۇپ توي قىلمايمەن . ئۇنىڭ «مەن بىر گەپنى ئىككى قىلىشنى خالىمايمەن »دېگەندەك كۆزۈمگە مىختەك تىكىلىپ قارىشى،ھېچ ئىپادىسىز سوغۇق چىرايى مېنى بۇ قىش كېچىسى ئۈستى-بېشىمغا مۇزدەك سوغۇق سېپىلگەندەك ئەندىكتۈرىۋەتتى. -سىزنىڭ مەن بىلەن توي قىلغۇڭىز يوق ئوخشىمامدۇ؟-مەنمۇ ئۇنىڭ كۆزىگە جىممىدە تىكىلىپ تۇرۇپ سورىدىم . مۈنەۋەر مېنىڭ ئۆزىنى ھازىرغىچە چۈشەنمەيدىغانلىقمدىن ئەپسۇسلانغاندەك بىر ھالەتتە كۆزىنى لاپپىدەيۇمۇپ- ئاچتى.ئاندىن : -سىز مېنى سىز بىلەن كۆڭۈل خوشى ئۈچۈن مۇنداقلا ئارلىشىۋاتىدۇ دەپ ئويلامسىز ؟-دېدى . مەن يانچۇقۇمدىن تاماكا قېپىنى ئېلىپ بىر تال تاماكىنى لېۋىمگە قىستۇرۇپ ئوت ياقتىم . -ياق .مەن سىزنى خۇددى مەن مۈنەۋەرنى ياخشى كۆرگەندەك مۈنەۋەرمۇ مېنى ياخشى كۆرىدۇ ،مەن بىلەن توي قىلىپ بىر ئۆمۈر مەن بىلەن بىرگە ئۆتۈشنى خالايدۇ ،دەپ ئويلايمەن .بىراق سىز ھازىر مېنى رەت قىلىۋاتىسىز ،-دېدىم . -مەن سىزنى قانداق رەت قىلدىم ؟ -رەت قىلمىدىڭىز؟ئەمىسە مەن ئۆيىڭىزگە ئەلچى ئەۋەتەي ،بىز تېزلا توي قىلايلى ،-مەن ئۇنىڭ قولىدىن تۇتۇپ قاراپ تۇردۇم. مۈنەۋەر بوشلا كۈلۈپ يىراقتىن ئاياغ تىۋىشى كېلىۋاتقان كوچىغا قاراپ قويۇپ قولىنى قولۇمدىن ئاجىرتىۋالدى .ئۇ ئالدىغا قاراپ قەدەم يۆتكىگەچ ماڭا قاراپ قويۇپ دېدى: -كېلەر يىلى كۈزگىچە ،يەنى مۇشۇ ۋاقىتقىچە ساقلاڭ .شۇ ۋاقىتقىچە يۆتكىلىپ كېلەي ياكى كېلەلمەي سىزنىڭ دېگىنىڭىز ھېساب بولسۇن . -يەنە بىر يىل ! –مېنىڭ خاپا بولغىنىمدىن ئاۋازىم ئۈنلۈك چىقىپ كەتتى. مۈنەۋەر ئىككى قەدەم مېڭىپ توختىغاندىن كېيىن ماڭا قايرىلىپ قارىدى. -ساقلىيالمامسىز؟ئەمىسە توي قىلغاچ تۇرۇڭ ،-دەپ تەتۇر قاراپ تۇردى. مەن ئۇنىڭ قېشىغا كەلدىم. -مەن بىلەن ئارلىشىپ قالغىنىڭىزغا پۇشايمان قىلىۋاتامسىز ؟ -ياق . -مېنى ياخشى كۆرەمسىز ؟...سىز يېزىدىن قايتىپ كېلىپ بىز كۆرۈشكىچە مېنى كۆرگىڭىز كېلەمدۇ ؟ بۇ گەپنى ئاڭلاپ مۈنەۋەر كۈلىۋېتىپ،«ياق »دەپ قويۇپ ماڭا كەينىنى قىلىپ تۇرىۋالدى . مەن ئۇنىڭ بىلىكىدىن تۇتۇپ ئۆزۈمگە قاراتتىم . -سىز سەمىمىلك بىلەن راست گېپىڭىزنى ئېيتىڭ .مەن سىز بىلەن توي قىلىش تەقەززاسىدا ئوت بولۇپ كۆيۈۋاتسام ،سىز مېنى قىلچە ئويلىمايدىغاندەك بىپەرۋا ھالەتتە يۈرىۋاتىسىز . -مەن سىز بىلەن ئايرىلىپ كېتىمەن دېسەم كىم مېنى توسىۋالالايدۇ ؟-دېدى مۈنەۋەر گېپىمنى بۆلۈپ . -ھېچكىم توسىۋالالمايدۇ . -ئەمىسە مەن سىز بىلەن نېمە ئۈچۈن ئارلىشىۋاتىمەن ؟ بۇ قانداق غەلىتە جاۋاب .جاھاندا ئۆزى ئارلىشىۋاتقان يىگىتكە ئۆزىنىڭمۇ يىگىتنى ياخشى كۆرۈدىغانلىقىىنى ئىپادىلەش ئۈچۈن مۇشۇنداق بىر بىمەنە سوئال بىلەن جاۋاب بېرىدىغان يەنە بىر قىز بولمىسا كېرەك.بولدىلا، ئۇ ئۆزىنى بۇنداق چوڭ تۇتۇپ ھاكاۋۇرلۇق قىلسا،كۆڭلۈمگە شۇنداق سوغۇق سۇ سەپسە،ئۇ مېنى ھەقىقەتەن چىن دىلىدىن سۆيمىسە ئۇنىڭغا تارتىشىپ،ئۇنىڭغا يالۋۇرۇپ كۈچۈكلىنىۋاتقاندەك ئىشلارنى قىلىپ نە قىلاي.جاھاندا چىرايلىق قىز مۇشۇ بىرلامىتى... مەن شۇ خىيال بىلەن نەزىرىمنى يەردىن يۆتكەپ مۈنەۋەرنىڭ چىرايىغا قارىدىم.بۇ تاش يۈرەك قىز سىرلىق جادۇ كۆزلىرى بىلەن بىر چىرايلىق تەبەسسۇم ئىچىدە بېشىنى سەل يانتۇ قىلىپ بىر ئوماق قىياپەتتە ماڭا قاراپ كۈلۈپ تۇرۇپتۇ. ھەي، ياخشى كۆرگەن قىزىڭلا ئەمەس ،ھەرقانداق بىر قىزنىڭ بۇنداق تاتلىق كۈلكىسىنى كۆرگەندە ئادەم قانداقمۇ كۈلۈمسىرىمەي ،بىر ئىللىق كەيپىياتقا چۆممەي تۇرالسۇن؟مەن ئۇنىڭ قېشىغا يېقىن كەلدىم. -بىز توي قىلساق دادام«كېلىنىمنى يۆتكەيتتىم »دەپ ئاسانراق يول تاپالايتتى.ماقۇل دەڭ،مەن ئالدىمىزدىكى ھەپتە ئىچىدە ئۆيىڭىزگە ئەلچى ئەۋەتەي ،–مەنمۇ مۈنەۋەرنىڭ كۆزىگە چوڭقۇر نەزەردە بېقىپ كۈلۈمسىرىدىم. -دادىڭىز ئاۋال يول ماڭسۇن ،مەن يۆتكىلىپ كەلگەندىن كېيىن ئاندىن توي قىلساقمۇ بولىدىغۇ ،-دەپ سوئال بىلەن قارىدى ئۇ . بۇنداق قىلىشنى مەنمۇ ئويلىغان،بىراق توي قىلماي تۇرۇپ دادامدىن مۈنەۋەرنى يۆتكەپ ئەكىلىشنى تەلەپ قىلىش ماڭا تازا مۇۋاپىق بولمايدىغاندەك تۇيۇلاتتى ھەم بۇ ئىشنى دادامغا بۇنداق ئۇدۇلدىن ئۇدۇل ئېيتالمايتتىم. يەنى كېلىپ بالىسى بىلەن تويىنى قىلمىغان كېلىنىنى يۆتكەپ ئەكىلىش دادامغىمۇ قېيىن بولۇشى مۇمكىن ئىدى.مەن بىردىنلا دادام-ئاناملار مۈنەۋەرنىڭ ئۆيىگە ئەلچىلىككە بېرىپ ئىككىمىزنىڭ بېشى باغلانغاندىن كېيىن،دادامدىن مۈنەۋەرنىڭ يۆتكىلىپ كېلىشىگە ياردەم قىلىشنى تەلەپ قىلسام ئىشلار خىلى ئاسانغا توختايدىكەن،دەپ قاراپ مۇنەۋەرگە مۇنداق دېدىم: -مۇنداق قىلايلى،مەن ئىككىمىزنىڭ توي قىلماقچى بولغانلىقىمىزنى ئەتىلا ئۆيدىكىلەرگە ئېيتاي .ئۇلار سىزنىڭ ئۆيىڭىزگە ئەلچىلىككە بارسۇن ،ئىككىمىزنىڭ بېشى باغلانغاندىن كېيىن مېنىڭ دادامغا دېمىكىممۇ ھەم دادامنىڭ سىزنى يۆتكەپ ئەكىلىش ئۈچۈن يول مېڭىشىمۇ ئاسان بولىدۇ .قانداق ؟-مەن مۈنەۋەر بۇنىڭغا چوقۇم ماقۇل بولىدۇ دەپ خۇشال قىياپەتتە ئۇنىڭغا قارىدىم . بۇ گەپتىن مۈنەۋەر ئويلىنىۋاتقاندەك بىردەم تۇرۇپ قالدى . -دادىڭىزنىڭ يولى بولسا ماڭغاچ تۇرسۇن ...مېنىڭ كۈزگىچە توي قىلغۇم يوق ،-دېگەن مۈنەۋەر بىر جاھىللىق بىلەن ماڭا قارىدى . -نېمە ئۈچۈن ؟ -توي دېگەن ئۆمۈرلۈك ئىش ،ھېچ بولمىغاندا كۆڭلۈمدە بولسىمۇ تەييارلىق قىلىۋېلىشىم زۆرۈردۇر ؟ - سىز مېنى ياخشى كۆرمەيدىكەنسىز . -شۇنداق چۈشەنگەن بولسىڭىز بوپتۇ ،-دېگەن مۈنەۋەر بىر نەچچە قەدەم مېڭىپ ،مېنىڭ جايىدا قىمىرلىماي تۇرغانلىقىمنى سېزىپ توختاپ كەينىگە بۇرۇلۇپ ماڭا قارىدى ،- مېنى بۇيەردىن يالغۇز كەتسۇن دېمەيدىغانسىز ،-دېدى ئاندىن. مەن ئۇنىڭ قېشىغا كەلدىم. -كۆڭۈلنىڭ تەييارلىقى ياخشى كۆرۈش ،ياخشى كۆرمەسلىكتە .ياخشى كۆردىمۇ تەييارلىقى پۈتكەن بولىدۇ ،-دەپ مۈنەۋەرنىڭ كۆزىگە قارىدىم . -قانداق ئويلىسىڭىز مەيلى،لېكىن مېنى بۇنداق تېز توي قىلىشقا قىستىماڭچۇ، ئۆتۈنۈپ قالاي!بولامدۇ؟...ماڭسىڭىزچۇ ،- مۇنەۋەر مېنىڭ جاۋاب بەرمەي خاپا ھالەتتە جىممىدە تۇرغانلىقىمنى كۆرۈپ ،بىپەرۋالىق بىلەن كۈلۈپ قويۇپ قولۇمدىن تارتىپ ئېلىپ ماڭدى. بىز ئۇندىن كېيىن ھېچنەرسە دىيىشمەي جىمغىنە مېڭىپ مۈنەۋەرنىڭ ئۆيىنىڭ ئالدىدىكى تار كوچىغا يېتىپ كەلدۇق .مەن ئۇنىڭدىن خاپا بولغاچقا باشقا بىرەر ئېغىز گەپ قىلىشنى خالىماي ھەم مۈنەۋەرنىڭ چىرايىغىمۇ قارىماي ئۇنىڭغا ئۈن-تىنسىز يانداشتىم.مۈنەۋەرمۇ جىممىدە ماڭدى.بىز تاكى مۈنەۋەرنىڭ ئىشىكى ئالدىغا كەلگۈچە ئىككى تەرەپتىكى ئۆيلەرنىڭ دېرىزىسىدىن سۇسقىنە يورۇقلۇق چۈشۈپ تۇرغان قاراڭغۇ كوچىدىن ئۈنسىز ئۆتتۇق.مەن توختىغاندىن كېيىن مۇنەۋەر ئىشىكى ئالدىغا ئىككى قەدەم مېڭىپ توختاپ،«خوش!»دېدى ماڭا قاراپ. مەن ھېچنەرسە دېمەي ئىككى قولۇمنى ئىشتىنىمنىڭ يانچۇقىغا سالغىنىمچە قاراپ تۇردۇم . مەن گەپ قىلمىغاندىن كېيىن ئۇ قېشىمغا كەلدى. -مەندىن رەنجىپ قالدىڭىزمۇ ؟-دېدى بوش ئاۋازدا . -ياق... ئۇ مېنىڭ جاۋابىمغا يېنىككىنىە كۈلۈپ قويۇپ ، ماڭا يېقىنلىشىپ سەل كۆتۈرۈلۈپ لېۋىمگە يېنىككىنە سۆيۈپ قويۇپ ئۆزىنى كەينىگە تارتتتى .ئەمما ئۇ مەندىن بەك يىراقلاشماي تۇرۇپ ئۇنىڭ بىلىدىن قۇچاقلاپ تۇتىۋالدىم .ئاندىن : -سىز مېنى ئۆزىڭىزگە تەقەززا قىلىپ ئۆلتۈرەي دەمسىز ،-دەپ بوشقىنە شىۋىرلاپ ،مۈنەۋەرنىڭ جاۋابىنى كۈتمەستىن سول قولۇم بىلەن ئۇنىڭ بېشىنىڭ كەينىدىن تۇتۇپ ،ئوڭ قولۇم بىلەن ئۇنىڭ بىلىدىن قورۇپ ئۆزىمگە چىڭ چاپلاپ، لېۋىمنى ئۇنىڭ بىر نەرسە دېيىش ئۈچۈن مىدىرلىغا لېۋىگە جۇپلاپ تۇرۇپ سۆيۈپ كەتتىم . مۈنەۋەر دەسلەپ مېنىڭ بۇ قىلىقىمغا قارشىلىق قىلماقچى بولغاندەك كۈچ بىلەن مېنىڭ كۆكرىكىمدىن ئىتتىرىپ ،بېشىنى بۇراپ ئېغىزىنى ئېلىپ قاچماقچى بولدى.ئەمما ئۇ مېنىڭ ۋۇجۇمدىكى بىر ئەسەبىي ئىشتىياقنى ۋە كۈچلۈك قولۇمنىڭ ئۆزىنى بارغانسېرى تەلۋىلىك بىلەن تارتىپ ئېلىپ كېتىۋاتقانلىغىنى-مېنىڭ ئۆزىنى ئاسانلىقچە قويۇپ بەرمەيدىغانلىغىمنى ھېس قىلىپ مەن بىلەن قارشىلىشىش نىيىتىدىن ۋاز كېچىپ جىمغىنە تۇرۇپ بەردى .مەن مۈنەۋەرنىڭ تېنىگە قوشۇلۇپ كەتمەكچى بولغاندەك ئۇنىڭغا تېخىمۇ بەك چاپلىشىپ ،ۋۇجۇمدىن بارغانسېرى يالقۇنلاپ كۆتۈرىلىۋاتقان قىزغىن ھېسياتنڭ ئىستىكىدە ئۇنىڭ لېۋىگە تەلۋىلىك بىلەن سۆيەتتىم.ئۇنى سۆيگەنسېرى تەشنالىقىم تېخىمۇ ئېشىپ مۈنەۋەرنى يەنىمۇ بىر پىنھان جايلارغا ئېلىپ كېتىشنى ۋە يەنە تېخىمۇ قىزغىن ،تېخىمۇ شېرىن باشقا بىر ئىشلارنى قىلىشنى ئىستەيتتىم، شۇنداقلا مۈنەۋەرنىڭ سۆيۈشلىرىمدىن مەست بولۇپ پۈتۈن ئىختىيارىنى ماڭا تاپشۇرۇپ قۇچىقىمغا يىقىلىپ چۈشىشىنى ئارزۇ قىلاتتىم ...مەن ئۇنى خىلى ئۇزۇن سۆيدۈم.ئىچىمدە مۇشۇنداق ۋاقىتتا مۈنەۋەرنىڭ ئۆيىدىن بىرەرسى چىقىپ قېلىپ ئىككىمىزنىڭ بۇ ھالىتىنى كۆرسە ئۇنىڭ بىلەن تېزراق توي قىلىشىمغا پۇرسەت تۇغۇلغان بولاتتى،دەپ ئويلايتتىم.كېيىن ئۇ مېنىڭ ئۆزىنى ھېچ قويۇپ بېرىدىغاندەك تۇرمايدىغانلىغمىنى سېزىپ ،ئۆيىدىن بىرەرسى چىقىپ قالىدىغاندەك بىر تەشۋىش ئىچىدە «مېنى قويۇپ بېرىڭ»دەپ قەھرى بىلەن شىۋىرلاپ ئۆيى تەرەپكە قاراپ قويۇپ،كۈچ بىلەن يۇلقۇنۇپ قۇچىقىمدىن چىقىپ كەتتى.مەنمۇ شۇ چاغدا مەنەۋەرنى شۇنچە ئۇزۇن سۆيۇشلەر بىلەن تەشنالىغىمنىڭ ھېچ ئارام تاپماستىن ،ئۇنىڭ ئەكسىچە تېخىمۇ بىر كۈچلۈك ئارزۇدا يېنىۋاتقانلىغىنى سېزىپ ،ئۆزۈمنىڭ يەنىمۇ ئەسەبىلىشىپ بىرەر تەلۋە ئىشلارنى قىلىپ قويۇپ سەتلىشىپ قېلىشىمنى خالىمىدىم-دە،مەنمۇ مەنەۋەرگە قايتا يېپىشىۋالمىدىم.بولمىسا دەسلىپىدىلا ،ئەگەر ئۇ مېنى قانغۇدەك سۆيگۈلى قويمايمەن دېسە ئۇنى قۇچىقىمدىن ھەرگىزمۇ چىقارمايمەن، يامىنى كەلسە ئۇ مېنىڭ بۇنداق تەلۋىلىكىمدىن قورقۇپ كېتىپ ۋارقىراپ ئادەم چاقىرسۇن ...دەپ ئويلىغان ئىدىم.ئەمما،ھازىر ئۆز ۋۇجۇدۇمنى سەزسەم ئاجايىپ قاراڭغۇ ۋە ياۋايى بىر قاينام ئىچىگە كىرىپ كېتىۋاتقاندەك قىلاتتىم.قارىسام بۇ ھېسيات قاندۇرغىسىز بىر تەشنالىق بىلەن تولغاندەك تۇيۇلۇپ مېنى سەل قورقۇنچقا سېلىپ قويدى.بىراق كۆڭلۈم ئاشۇ تەشنالىقنى ،ئاشۇ بېسىۋالغۇسىز قىزغىنلىقنى ۋە شۇ تۈپەيلىدىن قورقۇنچقا چۈشۈشنى ،ئەسەبىلىشىشنى ئارزۇ قىلىۋاتقاندەك قىلاتتى.بۇ قانداق ئاجايىپ ئىش! قۇچاقلىشىش،بىر-بىرىگە يېپىشقان تەنلەر ،تارتىشىپ تىترەپ كەتكەن تىرىلەر،بىر-بىرىنى يېيەلمەستىن يالىشىۋاتقان لەۋلەر!ئۇنىڭ يەنە يۇمۇلاق ساغرىسى بار،بىر-بىرىگە تىرىلىپ قالغان ئىككى تىزىنىڭ ئوتتۇرىسى...مەن تىرىلدىم،سۆزلىرىم ناخشا ئېيتماقتا.مەن چېكىنمەيمەن،توختىماستىن ئالدىمغا قاراپ ماڭىمەن،تاملارنى،ھەتتا تاغلارنى كەينىگە ئىتتىرىپلا ئۆرۈۋېتىمەن.مېنى ھېچنەرسە توسىۋالالمايدۇ،شىددەت بىلەن ئالدىمغا قاراپ ماڭىمەن...قايسىدۇر بىر جايدا تاراقلىغان ئاۋاز مېنى ئېسىمگە كەلتۈردى،مەن ئەتراپتىكى ئۆيلەرنىڭ دېرىزىلىردىن خىرەر چېچىلىپ تۇرغان يورۇقلۇققا قارىدىم. مۈنەۋەر مەندىن يىراقلىشىپ ھاسىراپ –ھۆمىدەپ كېيىملىرىنى تۈزەشتۈرگەچ بىر نەچچىنى چوڭقۇر تىنىپ جىددىلىكىنى باستى .سەل-پەل دىمنى ئېلىۋىلىپ كۈچلۈك نەپەس ئالغىنىچە ماڭا قاراپ غەزەپ بىلەن«ساراڭ بوپسىز !بۇ ئىشىك ئالدى تۇرسا »دېدى ئاۋازىنى پەس چىقىرىپ مەندىن بەكلا رەنجىگەن،ھەتتا مېنىڭ قىلمىشىمدىن غەزەپلەنگەن بىر ھالەتتە . بۇ چاغدا مەن يېنىككىنە كۈلۈپ مۈنەۋەرگە بىر قەدەم يېقىنلاپ كېلىپ: -مېنى يەنە ساقلىتىۋەرسىڭىز يەنىمۇ بەكىرەك ساراڭ بولىمەن ،-دېدىم . -ئەمىسە بۇندىن كېيىن سىز بىلەن ئادەم يوق يەردە يالغۇز كۈرۈشمەيمەن. -قېنى شۇنداق قىلىپ بېقىڭ،مېنىڭ سىزنى كۆتۈرۈپلا ئۆيگە ئېلىپ كەتكۈم بار ...بولۇپمۇ ھازىر . -قېنى شۇنداق قىلىپ بېقىڭ،ئۈنۈمنىڭ بارىچە قۇتقۇزۇڭلار دەپ ۋاقىرايمەن. -ئەمىسە سىناپ باقايلى،-مەن شۇ ھامان قۇچىقىمنى ئېچىپ ئۇنىڭغا ئېتىلدىم. مۈنەۋەر كەينىگە بۇرۇلۇپلا ھويلىسىنىڭ ئىشىكىنى ئېچىپ ئىچىگە كىرىۋىلىپ«خوش!قايتىپ كېتىڭ»دەپ كۈلدى . -تولا جاھىللىق قىلماي ئويلىنىپ كۆرۈڭ ،توي قىلساق بۇنداق خۇپىيانە سۆيۈشۈپ يۈرمەيمىز ،-دېدىم مەن بېشىمنى ئىشىككە يېقىنلاشتۇرۇپ پەس ئاۋازدا . مۈنەۋەر سۆزۈمگە جاۋاب بەرمىدى-دە،«خوش»دەپ قويۇپ ئىشىكىنى يېپىپ غايىپ بولدى . مەن ئۆيىگە كېتىۋاتقاچ «مۈنەۋەر بىز توي قىلغاندىن كېيىنمۇ مۇشۇندا قھاكاۋۇرلۇق ،چوڭچىلىق قىلىپ ئۆتەرمۇ؟ بۇنىڭغا مەن ھېلىتىن چىدىمىسام ،تويدىن كېيىن بىر ئۆمۈر ئۇنداق ياشاشقا قانداق چىدايمەن؟...ئەڭ ياخشىسى ھەرخىل شەكىلدە بىسىم ئىشلىتىپ ئۇنى مىجەزىنى ئۆزگەرتىشكە مەجبۇر قىلسام ياكى بۇرۇنراق ئۇنىڭ بىلەن مۇناسىۋىتىمنى ئۈزۈپ مۇلايىمراق بىرسى بىلەن ئارلاشسام بولامدىكىن ...مەن دېگەن ئاللىقاچان توي قىلىدىغان ياشقا-24 ياشقا كىرىپ بولدۇم . ياشلىغىمنى بۇنداق ئارماندا بىھۇدە ئۆتكۈزىۋەتسەم بولمايدۇ » دەپ ئويلىدىم.ئەمما قانچە قىلسامۇ مۈنەۋەردىن مۇنداقلا ئايرىلىپ كېتىشكە كۆڭلۈمنىڭ قىيمايدىغانلىغىنى ھېس قىلدىم .مۈنەۋەرنىڭ ھېسياتى –كۆڭۈل ئالىمى ماڭا خىرە بىلىنگىنى بىلەن ،ئۇنى ھاكاۋۇر ،سوغۇق ياكى تەكەببۇر دەپ ئويلىغىنىم بىلەن ئۇنىڭ گۈلدەك بويى ۋە تولۇن ئايدەك گۈزەل چىرايىدىن ۋاز كېچەلمەيتتىم .ئۇ ھازىر مېنىڭ ئىلكىمدە ئەمەس،توي قىلىپ ئۇ مېنىڭ ئىلكىمگە ئۆتكەندىن كېيىن ئۇنىڭ ھاكاۋۇر ،چوڭچىلىقىنى خۇددى ئۇنىڭ كىيىملىرىنى سالدۇرۇپ قىپ-يالىڭاچ قلىدىغىنىمغا ئوخشاش تامامەن يوق قىلىدىغىنىمغا ئىشىنەتتىم. سەن بىر تال ئەتىرگۈل قات-قات ئېچىلغان، ھەربىر تال بەرگىڭدىن خۇشبۇي چېچىلغان. مەست بولۇپ كېتىمەن ھىدىڭنى پۇراپ، رەڭگىڭدىن چاقماقمەن گويا چېقىلغان. بەرگىڭنى بىر تالدىن ئۈزگۈم كېلىدۇ، ھىدىمنى ھىدىڭغا قاتقۇم كېلىدۇ. كۆلدىكى سۇ كەبىي جىمجىت كۆڭلۈڭنى، يالتىرغان پىچاق بوپ بۇزغۇم كېلىدۇ. راستىنلا گۈلمۇ سەن ياكى سوغۇق تاش، ئاپتاپ تۆك مەن ئۈچۈن بولۇپ بىر قۇياش. تەلمۈرۈپ مەن ساڭا ئۆتۈمەن دائىم، ئەي گۈزەلىم سەن نېمانچە باغرى تاش؟ __ ئىزگۈ تور ئەدەبىيات مۇكاپاتىغا __ داۋامى ئىنكاس شەكلىدە يوللىنىدۇ

ن.ھاشىم · ۋاقتى: 2014-1-11 15:13:06


	داۋامى : ئىككىنچى باپ مەن ئىككى بېقىنى قىپقىزىل بولۇپ قىزىرىپ ئىچىدە گۆرىلدەپ ئوت كۆيىۋاتقان مەشكە قارىغىنىمچە مۆگىدەك بېسىپ ئۇخلاپ قالاي دەۋاتاتتىم. -بېشىڭىزنى كۆتۈرۈڭ،-مەن ئارزىگۈلنىڭ يۈزلىرىمنى ئالىقانلىرى ئارىسىغا ئېلىپ مىدىرلىتىشى بىلەن ئۇنىڭ يوتىسىدا قويىۋالغان بېشىمنى كۆتۈرۈپ قارىدىم. ئارزىگۈل كارۋاتتىن تۇرۇپ ماڭا قاراپ قويۇپ مەشنىڭ قېشىغا كەلدى،-مەن سىرتقا چىقىپ كىرەي،-دەپ كۈلۈپ زوڭزىيىپ ئولتۇرۇپ قولىغا زىقنى ئېلىپ مەشنىڭ تېگىنى كوچىلاپ ،ئاندىن ئورنىدىن تۇرۇپ مەشنىڭ ئېغىزىنى ئېچىپ بىر نەچچە پارچە تاش كۆمۈرنى سېلىپ ،ئۆينىڭ بۇلۇڭىدىكى داسنىڭ قېشىغا بېرىپ قولىنى يۇدى. مەن ئورنۇمدىن تۇرۇپ ئولتۇردۇم. -نەگە بارىسىز؟ -ھەپتىدىن بىرى ئۆيدىن چىقماي بەك زېرىكتىم،بۈگۈن سىرتقا چىقىپ كوچا ئايلىنىمەن،-ئارزىگۈل گېپىنى تۈگىتىپ ،بۇنداق قىلىشىمغا قارشى تۇرمايدىغانسىز ، شۇنداق قىلسام بولامدۇ،دېگەندەك بىر مەنىدە قولىنى سۈرىتىۋاتقان لۆڭگىنى تۇتقىنىچە ماڭا قاراپ تۇردى. مەن ئۇنىڭ مەن بىلەن چېقىشىۋاتقانلىغىنى بىلىپ،بۇنى چاندۇرماي ھەيران بولغان قىياپەتە ئۇنىڭغا قارىدىم. -توۋا ،توي قىلىپ بىر ھەپتە بولغاندا مەندىن زېرىكتىڭىز؟-مەن ئۈمىد- سىزلەنگەن بىر ھالەتتە ئۇنىڭغا قاراپ قالدىم. ئۇ شۇ ۋاقىتتا مېنى «خوتۇنۇمنى ئۆزۈمدىن زېرىكتۈرۈپ قويۇپتىمەن»دەپ ئازابلىنىۋىتىپتۇ،مېنىڭ چاقچىقىمنى راست دەپ چۈشىنىپ قاپتۇ ،دەپ ئويلىدى- دە،بىردىنلا كۈلۈپ كېتىپ مېنىڭ قېشىمغا كېلىپ قولىدىكى لۆڭگىنى تاشلاپ بوينىمغا گىررە سىلىپ تىزىمدا ئولتۇردى. -ۋاي،مەن سىزگە چاقچاق قىلىپ قويدۇم،مەن سىزدىن مەڭگۈ زېرىكمەيمەن. سىز ئۆزىڭىزدىن گۇمانلانماڭ ،-دەپ لېۋىنى چىشلەپ بىلىنى ئېگىپ ،بېشىنى پەس قىلىپ قەلەمدەك قاشلىرىنى ئۇچۇرۇپ كۈلۈپ كەتتى. - راست ، مەنمۇ ئۆزۈمنى سەل ئاجىزدەك ھېس قىلىپ قالدىم،-مەن ئۆزۈمدىن نومۇس قىلىۋاتقاندەك ۋە شۇ سەۋەپتىن بېشىمنى كۆتۈرەلمەي قىلىۋاتقاندەك بىر نومۇسچان قىياپەت ۋە ئوڭايسىز كۈلكە بىلەن ئارزىگۈلنىڭ كۆزىدىن كۆزۈمنى ئېلىپ قېچىپ بېشىمنى تۆۋەن قىلىۋالدىم،-چۈشتىن كېيىن تېۋىپلەرنىڭ ئالدىغا بېرىپ تومۇر تۇتقۇزۇپ قۇۋەت دورىلىرىدىن يەپ باقايمىكىن،-دېدىم ئارزىگۈلنىڭ ھېچيېرىنى تۇتماي پەسكە قارىغىنىمچە. -ساراڭ !-ئارزىگۈل بىردىنلا خاپا بولۇپ ئاچچىقلاپ ئورنىدىن تۇرۇپ كەتتى،-سىزنى كىم ئاجىز دەيدۇ؟كىم قۇۋەت دورىسىغا ئىھتىياجلىق ئىكەن؟ مەن پەقەت سىزگە چاقچاق قىلىپ «زېرىكتىم»دەپ قويسام گەپنىڭ مەنىسىنى نەلەرگە ئېلىپ كەتتىڭىز؟...سىز مېنى جىلە قىلىپ يىغلىتاي دەمسىز؟ -«قاپاق»،-مەن بىردىنلا شۇنداق دەپ قاقاقلاپ كۈلۈپ كەتتىم.ئۇ شۇ چاغدىلا مېنىڭ ئۆزى بىلەن ئوينىشىۋاتقانلىغىمنى بىلىپ ،«ئەسكى،ئەسكى» دەپ مۆرەمگە شاپىلاق بىلەن ئۇرۇپ كەتتى.مەن ئۇنىڭ بىلىدىن قۇچاقلاپ كۆتۈرۈپلا كارۋات ئۈستىدە ياتقۇزۇپ ئۇنىڭ بىرجۇپ قاپقارا نۇرلۇق كۆزىگە نەزەر تاشلىدىم. -مەن مۇشۇ بىرجۇپ شەھلا كۆزۈڭنى ياخشى كۆرۈمەن.سېنىڭ كۆزلىرىڭ مېنىڭ قەلبىمنىڭ قۇياشى ،-دېدىم ئۇنىڭ كۆزىگە جىممىدە قاراپ. ئۇ سەل ھاياجانلانغان بىر ھالەتتە شۇئان قولىنى ئەكىلىپ بىر جۇپ كۆزىنى يۆگىۋالدى. مەن سەل پەسكە نەزەر سېلىپ يەنە دېدىم: -گۈل بەرگىدەك قىپقىزىل لېۋىڭ ۋۇجۇدۇمنىڭ چاقمىقى،ھەر قېتىم لېۋىڭگە سۆيگىنىمدە تېنىم چاقماق سوقۇلغاندەك زىلزىلىگە كېلىپ بىھۇش بولىدۇ. ئۇ شۇ چاغدا يەنە بىر قولى بىلەن ئېغىزىنى توسىۋالدى. مەن نەزىرىمنى تېخىمۇ پەسكە چۈشۈردۈم. -مەن ھەر دائىم كۆڭسۈڭدىكى بىر جۇپ ئالماڭنى خىيال قىلىپ ،ئۇنى يالىڭاچ ھالدا كۆرۈشنى ئويلىسام جېنىم چىقىپ كېتىۋاتقاندەك تىترەپ كېتىمەن،-دەپلا قولۇمنى پەسكە چۈشۈرۈپ ئۇنىڭ پوپايكىسىنى ئۈستىگە كۆتۈرىۋەتتىم. -قېلىنلىق قىلمىسىڭىزچۇ!-ئۇ شۇ گەپ بىلەن پوپايكىسىنى پەسكە چۈشۈرۈپ كۈلكە بىلەن مېنى يېنىككىنە ئىتتىرىۋېتىپ ئورنىدىن تۇرۇپ كەتتى.بېرىپ يوپكا ،چاپانلىرىنى كېيىپ ماڭا قارىدى،-بولدى سىزمۇ كىيىملىرىڭىزنى كېيىڭ ،چوڭلارنىڭ قېشىغا چىقايلى. -نېمىشقا؟ -ئانام چۈشلۈك تاماق قىلسا ياردەملەشمىسەم بولماس؟ -ئۇنىڭغا خىلى بارغۇ؟ -ئىش بولمىسا كۈن بويى ئۆز ھوجىرىمىزغا سولىنىپ ئولتۇرامدۇق؟چوڭلارنىڭ ئالدىدا ئادەم خىجىل بولۇپ قالىدىكەن.تۇرۇڭ ھە ،بىرگە چىقايلى. -ئەمىسە يېنىمغا كېلىڭ،بىرنى سۆيۈۋالاي،-مەن شۇنداق دەپ ئۇنىڭ كۆزىگە قاراپ قۇچىقىمنى ئېچىپ ئولتۇردۇم. -ۋايجان!...ئادەمنى جىلە قىلماڭە.مەن ھازىرلا ئۆلۈپ قالمايمەن،بىر ئۆمۈر يېنىڭىزدا بار مەن.سۆيۈپ،يالاپمۇ زېرىكىسىز شۇ چاغدا،- ئۇ بۇ گېپى بىلەن بىردىن كۈلۈپ كەتتى.كەينىدىن ،-توۋا،سىزدەك قېلىن بىلەن بىر ھەپتە بىرگە ياشا ياشىمايلا مەنمۇ قاشاڭلىشىپ كېتىپتىمەنغۇ؟ھەي بۇرۇن بۇنداق گەپلەرنى دېيىش ئەمەس خىيال قىلساممۇ نومۇستىن ئۆلگۈدەك بولۇپ كېتەتتىم... ھەممىسىگە سىز سەۋەپكار،دىققەت قىلارسىز مەن تېخىمۇ يۈزى قېلىن قاشاڭ بولۇپ قالسام ئىگىسى سىز. -سىز قىپيالىڭاچ ھالدا ئالدىمدا مېڭىپ بەرمىسىڭىز سىزدىن مەڭگۈ رازى بولمايمەن ،-دېدىم مەن بىر جاھىللىق بىلەن قاشلىرىمنى ئۇچۇرۇپ بوشقىنە كۈلۈپ. -قىپ يالىڭاچ!ئۇخلىماي چۈش كۆرۈپسىز...خىيالىڭىزدا قانغۇچە كۆرۈۋىلىڭ ھە،-ئۇ گېپىنى تۈگىتىپ كۈلگىنىچە ئايىغىنى كېيىپ سىرتقا چىقىپ كەتتى. مەن ئۆزۈمنى كارۋاتقا تاشلاپ ئۇنى خىيال قىلىشقا باشلىدىم.ئۇ چىرايلىق ھەم بەك ئەققىللىك ،ئۇنى ئىنتايىن ياخشى كۆرۈمەن.مەن بىر ئۆمۈر بەختلىك ياشايمەن...ئۇزۇن ئۆتمەي بىزنىڭ بالىمىز بولىدۇ،مەن دادا بولىمەن... مەن خىيال سۈرۈپ يېتىپ ئۇيقۇغا كەتتىم.بىر يەردە ياسىنجان پەيدا بولۇپ «مەن يېڭىدىن بىر شېئىر يازدىم ،ھازىرلا ساڭا ئوقۇپ بېرەي.بۇ شېئىرىم ئۆزۈمگە بەك ئەرزىيدۇ»دەپ شېئىر ئوقۇشقا باشلىۋىدى،بىر يەردە ئادىل تۇنىيازنىڭ «چۆچەكلىرىم »دېگەن شېرىدىكى سۆزلەر دىككاڭلاپ سەكرەپ ئويناپ يۈرگەن بىر كىچىك بالىلار قىياپىتىدە پەيدا بولۇپ،ئۆزلىرىنى ئوقۇغىنىچە كۈلىشىپ ۋاراڭ- چۇرۇڭ قىلىپ دىققىتىمنى بۆلۈۋەتتى.مەن بۇنىڭدىن بەكلا ھاياجانلىنىپ ،ئادىل تۇنىياز قالتىس شائىر.ئۇ ئەجەپ گەپ قىلىدىغان ،سەكرەپ-تاقلاپ ئويناقلايدىغان ھەم ئۆزىنى ئۆزى ئوقۇپ سۆزلەيدىغان شېئىرلارنى ئىجاد قىپتۇ.مەنمۇ شۇلارنى دوراپ باقاي دەپ ئورنۇمدىن تۇرۇپ،مەنمۇ ئاشۇ سۆز-جۈملىلەرنى دوراپ سەكرەپ-سەكرەپ ئۇسسۇلغا چۈشۈپ كەتتىم.ياسىنجان بىر تەرەپتە ئۆز شېئىرىنى ئوقۇغۇنىچە بارغانسېرى ھاياجانلىنىپ ،تارام-تارام كۆز يېشىنى تۆككىنىچە بىر قولى بىلەن كۆكسىگە مۇشتلاپ ،نالە-پەرياد ئۇرىۋاتقاندەك بىر تەرىزدە توختىماستىن شېئىر دىكلىماتسىيە قىلاتتى.ئۇنىڭ ئەتراپىدا بىر توپ ئاپئاق چاچ-ساقاللىق بوۋاي-مومايلار بار بولۇپ ،ئۇلارنىڭ بويى ئىككى غېرىچ ئەتراپىدا كېلىشەتتى.ئۇلار ياسىنجاننىڭ شېئىر دىكلىماتسىيە قىلىۋاتقان ئاۋازىغا ۋە كۆكسىگە مۇشتلاپ نالە قىلىۋاتقان رىتىمىگە ماسلىشىپ تاقلاپ-سەكرەپ ھۆركىرەپ يىغلاپ نالە-زار قىلىشاتتى.مەن ئۆزۈم ئۆمرۈمدە كۆرۈپ باقمىغان بۇ يەرنى بەك ۋاراڭ-چۇرۇڭ ھېس قىلىپ ،ئادىل تۇنىيازنىڭ «چۆچەك»لىرىنى باشلىغىنىمچە ئۆيۈمنىڭ ئۆگزىسىگە چىقىپ كەتتىم.ئاندىن يەنە شۇ يەردە خۇشال ھالدا ۋارقىرا- جارقىراپ شۇ «چۆچەك»لەر بىلەن ئۇسسۇلۇمنى داۋاملاشتۇردۇم.مەن،ئەجەپ شېئىرلار بىلەن ئۇسسۇلغا چۈشتۈم ،بۇ ماڭىلا نىسىپ بولغان پۇرسەت،دەپ ئويلاپ قىن-قېنىمغا پاتماستىن خۇشال بولۇپ كەتكۈدەكمەن. كېيىن كېلىپ بۇ ئۆگزىنى بەك پەس كۆرۈپ ،سەل يىراقتا بەكلا ئېگىز كۆرۈنگەن بىر قاپاق تېرەكنى كۆرۈپ بىرلا سەكرەپ ئۇنىڭ ئۈستىگە چىقىپ ئۇسسۇل ئوينىغاچ،باشقىلارنىمۇ تېرەك ئۈستىگە چىقىشقا چاقىرىپتىمەن.بىر چاغدا پەستە ئابدۇللا پەيدا بولۇپ ماڭا قاراپ قاقاقلاپ كۈلگىنىچە تىزىغا مۇشتلاپ ،«ئەنە ،ئەركىن ھازىر يېقىلىدۇ،مانا مايماق كەتتى.ۋاي،ئۇ يىقىلاي دېدى. مانا ...ئەنە...يېقىلدى...»دەپ سۆزلەرنى بىر بوغۇمدىن ،بىر بوغۇمدىن ئايرىپ سۆزلەپ قاقاقلاپ كۈلۈۋاتقۇدەك.شۇ چاغدا ئايالىم ئارزىگۈل ئۇنىڭ يېنىدا پەيدا بولۇپ،«ئابدۇللا سىز ئەركىننىڭ دوستى تۇرۇپ ئۇنى شۇنداق قاغامسىز؟ئۇ شۇنداق ئېگىز تېرەكنىڭ ئۇچىدىن يېقىلىپ چۈشسە بوينى ئۈزۈلۈپ كەتمەمدۇ؟سىز ئۇنىڭ دوستى بولۇشقا يارىمايدىكەنسىز» دېسە،ئابدۇللا خىجىللىقتا كۈلكىسىنى توختاتماقچى بولسىمۇ كۈلكىسىنى توختىتىۋالالماستىن ئېغىزىنى تۇتىۋالغان ھالەتتىمۇ«پىخ-پىخ»قىلىپ كۈلۈپ بىر قولى بىلەن قورسىقىنى تۇتىۋېلىپ ئىككى پۈكلىنىپ قالغۇدەك.ئارزىگۈل شۇ چاغدا ماڭا قاراپ «ئەركىن بولدى پەسكە چۈشۈڭ،بولمىسا ھېلى يېقىلىپ چۈشىسىز...»دەۋاتقۇدەك ۋە ئۇنىڭ سۆزلىرىنىڭ ئاخىرى بارغانسىرى پەسىيىپ مەن ئاڭلىيالماي قالغۇدەكمەن.مەن ئۇنىڭ نېمە دېگەنلىكىنى ئاڭلايمەن دەپ بىر تەرەپكە يانتۇ بولسام ،ئۆز تەڭپۇڭلىقىمنى ساقلىيالماي بىرسى ئارغامچا بىلەن باغلىۋىلىپ ئاستا-ئاستا قويۇپ بېرىۋاتقاندەك بارغانسېرى قىڭغىيىپ كەتكۈدەكمەن.... شۇ چاغدا بىرسى مېنى ئىتتىرگەندەك بولۇپ چۆچۈپ كۆزۈمنى ئاچسام بېشىمدا ئايالىم كۈلۈپ«...ئۇخلاپ كەتكىنىنى بۇنىڭ ،خىيالىڭىزدا كۆرمەي چۈشىڭىزدە كۆرگەن ئوخشىمامسىز مېنى»دەپ قاراپ تۇرۇپتۇ. -ئوھ...ئويغىتىپ ياخشى قىلدىڭىز،بولمىسا تېرەكنىڭ ئۇچىدىن يېقىلىپ چۈشەي دېگەن ،-دېدىم مەن كۈلۈپ ئورنۇمدىن تۇرۇپ. ـ چۈش كۆرۈۋاتقانمىدىڭىز؟-دېدى ئارزىگۈل ھەيران بولۇپ. مەن ئۇنىڭغا كۆرگەن چۈشۈمنى ئېيتىپ بەردىم. -ۋاي«توخۇ داڭگال چۈشەپتۇ،ئۆچكە جاڭگال»دېگەندەك تاماق يەۋېتىپ ، يول يۈرىۋېتىپمۇ خىيالىدا شېئىر يازىدىغان ئادەمنىڭ چۈش كۆرسىمۇ شېئىرلار بىلەن ئۇسسۇل ئوينىغىنىغا نېمە دەي ئەمدى،-دەپ چاۋاك چېلىپ كۈلۈپ كەتتى. مەنمۇ كۈلۈپ قويۇپ ئولتۇردۇم. -تۇرۇڭ،بىزمۇ ئاللىقاچان لەڭمەننى تەييار قىلىپ بولدۇق.ئانام سىزنى تاماق يەۋالسۇن دەيدۇ،-ئارزىگۈل شۇنداق دەپ قولۇمغا چاپىنىمنى تۇتقۇزۇپ قويدى. مەن چاپىنىمنى كىيگەچ ئىشىك تۈۋىگە چىقتىم. -تويدىن كېيىن دوستلىرىمنىڭ ھېچقايسىسىنى كۆرۈپ باقماپتىمەن.چۈشتىن كېيىن ئۇلار بىلەن كۆرۈشۈپ كېلەي. -قەيەردە كۆرۈشىسىز؟ -تېلېفون بېرىپ قويۇپ ئابدۇللانىڭ ئۆيىدە كۆرۈشسەكمۇ ياكى يۈسۈپچاننىڭ چوڭ ئۆيىدە كۆرۈشسەكمۇ بولىدۇ. -يۈسۈپچاننى ئايالى بىلەن يېزىدىكى مەكتەپتە ئۆي تۇتۇپ ئولتۇرۇقلۇق دەۋاتمامتىڭىز؟ -ئۇ دەم ئېلىش كۈنىدە ناھىيىگە كېلىدۇ. -ئەمىسە ئۇلارغا تېلېفون بېرىپ مۇشۇ ئۆيگىلا تەكلىپ قىلسىڭىز بولىدىكەنغۇ؟ ياكى چوڭلار بۇنداق مېھمان چاقىرىشىڭىزنى خالىمامدۇ؟ -ئۇنداق ئەمەس،بۇرۇنمۇ دوستلىرىمنى پات-پات ئۆيگە چاقىراتتىم،-دېدىم مەن توختاپ سۆزلەپ،-بىراق ھازىر مېھمانخانا ئۆينىڭ ئىچى قالايمىقان ،ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۆينىڭ ئىچى بەك سوغۇق . -راست،راست!مېھمانخانا بەك سوغۇق ھەم قالايمىقان ،زادى مېھمان باشلىغىلى بولمايدۇ...شۇنداقتىمۇ مەن سىزگە ئېسىلىۋىلىپ سىرتقا چىققىلى قويمايمەن،- ئارزىگۈل كېلىپ ھى، ھى ،ھى دەپ بىلىكمگە ئېسىلدى.ئاندىن،-سىز ئاخشام تېلېۋىزور كۆرۈپ ئولتۇرغاندا مەن مېھمانخانا ئۆينى رەتلىك يىغىشتۇرۇپ تازىلاپ قويغان.مەشكىمۇ ئوت ياققىدەك قىلىپ ئوتۇن سىلىپ قويۇقلۇق.ئۆيگە كىرىپ چاقماقلىرىنى ۋاققىدە ياقسىلىلا بولىدۇ،-دەپ پەخىرلىنىش بىلەن كۆزۈمگە قاراپ توختىدى. مەن ئۇنىڭ قۇلىقىغا بىر نەرسە دېمەكچى بولغان قىياپەتتە ئاستا يېقىنلاشتىم، ئۇمۇ مېنى نېمە دەيدىكىن دېگەندەك قىلىپ جىممىدە چىرايىمغا قاراپ تۇردى. مەن شۇ ھامان ناھايتى چاققان ھەركەت قىلىپ ئۇنىڭ ئىڭىكىدىن تۇتۇپ ،لېۋىگە چوككىدە قىلىپ بىرنى سۆيۈپ قويۇپ بەردىم.ئارزىگۈل مېنىڭ شۇنچە تېز تاماملىغان بۇ ھەركىتىمدىن چۆچۈپ كارىدورنىڭ ئايىغىدىكى چوڭلار تۇرىۋاتقان ئۆيگە ۋە ئەتراپقا تىزلا قاراپ چىقىپ «ۋېييى،قىلىن!مىنى نومۇسقا ئۆلتۈرەي دەمسىز!»دەپ ئاچچىقتىن قوشۇمىسىنى تۇرۇپ ماڭا ھومايدى.مەن كۈلۈپ كۆزۈمنى قىسىپ قويۇپ چوڭلار تۇرىۋاتقان ئۆي تەرەپكە قاراپ ماڭدىم. مەن ئابدۇللانىڭ ئۆيىگە تېلېفون قىلسام ئۇنىڭ كىچىك سىڭلىسى«ئاكام سىرتقا چىقىپ كەتكەن»دېدى.مەن ئۇنىڭغا ئىسمىمىنى ئېيتىپ بېرىپ ،ئابدۇللا قايتىپ كەلگەن ھامان ئۇنى ماڭا تېلېفون قىلسۇن دەپ تاپىلاپ تېلېفوننى قويدۇم.يۈسۈپچانغا تېلېفون قىلسام ،ئۇ ئانىسىنىڭ ئۆيىدە بار ئىكەن ،ھازىرلا كەلمەكچى بولدى.ئۇ بىر يېزىدىكى باشلانغۇچ مەكتەپتە ئىشلەيدىغان بولۇپ ،بىز تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپتىن باشلاپ بىرگە ئوقۇغان يېقىن ساۋاقداش، شېئىرىيەت ھەۋەسكارلىرى ئىدۇق.ئۇ تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپتىنلا دارلىمۇئەللىمىن مەكتىۋىگە ئوقۇشقا كېتىپ ،بىز تولۇق ئوتۇرا مەكتەپنى پۈتتۈرۈشىمىزگە ئۇ ئوقۇتقۇچى بولۇپ خىزمەتكە ئورۇنلىشىپ بولغان ئىدى.بىز ئەمدى ئالىي مەكتەپنىڭ بوسۇغۇسىدىن ئاتلىغىنىمىزدا ئۇ توي قىلىپ بولغان بولۇپ ،ھازىر بالىسىمۇ تۆت ياشلارغا كىرىپ قالغان ئىدى. ياسىنجان بىلەن تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپتەىكى ۋاقتىمىزدىن باشلاپ شېئىرگە بولغان ئامراقلىقىمىز تۈپەيلىدىن ھازىرغىچە يېقىن دوست بولۇپ ئارلىشىپ ئۆتۈۋاتاتتۇق.ئۇنىڭ ئۆيى يېزىدا بولۇپ ،ئۆزى ناھىيىلىك تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپتە ئوقۇتقۇچىلىق قىلاتتى.ئۇنىڭ ئۆيىگە تېلېفون قىلسام ،ئۆيىدىكىلەر ئۇنىڭ ناھىيەگە كەتكەنلىگىنى ئېيتتى. مەن ئارزىگۈلنى مىۋە-چىۋە ۋە ئۇشاق-چۈشەك يىمەكلىكلەردىن ئەكىرىپ ئۈستەلگە تىزىپ قويۇشنى بۇيرۇپ ،دوستلىرىمنى ساقلاپ مېھمانخانا ئۆيدە ئولتۇردۇم. سەلدىن كېيىن تېلېفون تىتىتلىۋېدى تۇرۇپكىنى قولۇمغا ئالدىم. -ياخشىمۇ ئاغىنە!-دېگەن ئابدۇللانىڭ ئاۋازى ئاڭلاندى. -ياخشى .مەن تېلېفون قىلمىسام تېلېفونمۇ قىلمايسەنغۇ؟-دېدىم. -سېنى بەختنىڭ پەيزىنى سۈرىۋاتقاندا پاراكەندە قىلمايلى دېدىققۇ. -مېنىڭ بەختىم كۈنلۈك ياكى ھەپتىلىك ئەمەس.بىر ئۆمۈر سۈرىمەن بۇ بەختنىڭ پەيزىنى.سەنمۇچۇ مۈنەۋەرنى تېزراق يۇمشات ،ياشلىقىڭ بىھۇدە ئۆتۈپ كەتمىسۇن.ئۇ قانداقراق؟ -قويغىنا ئۇنى ،ئۇ مەن ياتلىق بولىدىغان ياشقا يەتمىدىم دەۋاتىدۇ. -سىزنى تەلپەك بىرنى ئۇرسام يىقىلىپ چۈشمىگۈدەك بولۇپ بولدىڭىز.ئەمدى چوڭ بولۇشنى ساقلىسىڭىز قېرىپ كېتىسىز دېمىدىڭمۇ؟ -تەلپەك بىلەن؟كۆسەي بىلەن ئۇرساممۇ يىقىلىپ چۈشمىگىدەك چوڭ بولۇپ بولدى ئۇ.يەنە بىر يىل ساقلاڭ دەيدۇ. -ۋاي ،ئېسىت!ياشلىق گۈلۈڭنىڭ بىر تال غۇنچىسى يەنە ئېچىلالماي توزىيدىغان بوپتۇ...بولدى،دەرھال بىزنىڭ ئۆيگە كەل.قالغان چاقچاقنى شۇ چاغدا قىلىشىمىز.ياسىنجاننى تاپساق بولاتتى. ـ ئۇھازىر مېنىڭ يېنىمدا. -ياخشى بولدى.ئۇنىمۇ بىرگە ئېلىپ كەل. شۇنداق قىلساق بولارمۇ؟ ـ تولا چىشىمنى كىرىشتۈرمەي تېز كەل. -بۇرادەر،تويۇڭ بولغىلى ھەپتە بولغاندا ئۆيۈڭگە جۇغلىشىۋالساق ئۆيۈڭدىكىلەرنى پاراكەندە قىلىپ قويارمىزمىكىن؟ -بۇ گېپىڭدىن بەكلا تەسىرلەندىم،شۇنداقتىمۇ تېز كەل. مەن شۇ چاغدا دېرىزىدىن ئارزىگۈلنىڭ ھويلىنىڭ ئىشىكىنى ئېچىپ يۈسۈپچاننى باشلاپ كىرگەنلىكىنى كۆردۈم. -يۈسۈپچانغىمۇ خەۋەر قىلامدۇق يا... مەن ئابدۇللانىڭ سۆزىنى بۆلدۈم. -ئەنە ئۇ ئىشىكتىن كىرىۋاتىدۇ.سەن ياسىنجاننى ئېلىپ كەلسەڭلا بولىدۇ. قانداق ،باشقا گەپ بارمۇ؟ -يوق. -خوش ئەمىسە.ھېلى بىزنىڭ ئۆيدە كۆرۈشەيلى. -خوش. مەن تېلېفوننى قويۇپ يۈسۈپچاننى ئۆيگە باشلاپ كىردىم.ئۇنىڭغا ئابدۇللانىڭ ياسىنجاننى ئېلىپ ھازىرلا كېلىدىغانلىقىنى ئېيتتىم. مەن يۈسۈپچانغا بىر تال تاماكا سۇنۇپ چېكىشىپ ئولتۇراتتۇق،شۇ ئارلىقتا ئابدۇللا ياسىنجاننى ئېلىپ يېتىپ كەلدى. -مەن بۇ ھەپتە يېڭى بىر نەرسە يازالمىدىم ،-دېدىم ئايالىم ئارزىگۈل كىرىپ ھەممەيلەننىڭ ئالدىغا بىر پىيالىدىن چاي قويۇپ چىقىپ كەتكەندىن كېيىن سۆزلەپ،-ئەمما كىتاب ئوقۇمىسام،شېئىر يازمىسام،ئەدەبىيات بىلەن ھەپىلەشمەي كۈن ئۆتكۈزسەم ئۆزۈمنى ياشىمايۋاتقاندەك ھېس قىلىپ قالىدىكەنمەن. لېكىن،نېمىلام بولمىسۇن يېڭى ھەم ئاجايىپ سىرلىق بىر «كىتاب» نى ئوقۇۋاتقانلىقمنى ھېس قىلدىم.شۇڭا بۈگۈن قايسىڭلار يېڭى ئەسەر يازغان بولساڭلار شۇ سۆز باشلاڭلار،-مەن سىرلىق قىلىپ شۇنداق دەپ دوستلىرىمغا قاراپ كۈلۈپ قويدۇم. -سەن قايسى يېڭى كىتابنى ئوقۇۋاتىسەن؟ -ياسىنجان شۇ ھامان قىزىقىش بىلەن سورىدى. -ھەي،سىلەر ئۇنىڭ قايسى يېڭى كىتابنى ئوقۇۋاتقانلىقىنى بىلمىدىڭلارمۇ؟ مەن سىلەرگە دەپ بەرسەم ،ئەركىن ئوقۇۋاتقان يېڭى كىتاب بايا بىزگە چاي قۇيۇپ بېرىپ چىقىپ كەتكەن سۆزلىيەلەيدىغان ھەم كۈلەلەيدىغان «ئارزىگۈل» دېگەن كىتاب.ئۇ بۇ كىتابنى ئەمدى بىر ئۆمۈر ئوقۇيدۇ... بۇ گەپ بىلەن تەڭ ھەممەيلەن كۈلۈپ كېتىشتى. كۈلكىمىز توختىغاندىن كېيىن ئابدۇللا دېدى: -بۇنداق ئېسىل كىتابنى ئوقۇۋاتقاندا ئىلھاملىرىڭ بۇلدۇقلاپ تېشىپ، شېئىر دېگەننى شارتىلدىتىپ يېزىپ كەتمىدىڭمۇ؟شېئىر دېگەننى مۇشۇنداق چاغدا يازماي قانداق چاغدا يازغۇلۇق؟ -سەنمۇ توي قىل،شۇ چاغدا بىلىسەن.ئارزىگۈلنىڭ ئۆزى بىر ئەڭ لىرىك،ئەڭ جانلىق شېئىر تۇرسا ...شېئىردەك ھوزۇرغا چۆمۈلۈپ تۇرسا قانداقمۇ شېئىر يازالسۇن ،-دېدى يۈسۈپچان ئابدۇللاغا مەن ئۈچۈن جاۋاب بېرىپ. -ياق ،-دېدى ئابدۇللا يۈسۈپچاننىڭ سۆزىنى توغرا تاپماي ،-شېئىر دېگەن نېمە ؟ھېس-تۇيغۇ .باھار پەسلى يېتىپ كەلمىسە گۈل-چېچەكلەر ئېچىلالمىغانغا ئوخشاش ئادەمنىڭ قەلبىگىمۇ تەسىر قىلىدىغان ئىشلار بولمىسا ھېس-تۇيغۇسى قوزغالمايدۇ –ئىلھامى كەلمەيدۇ .ئەركىننىڭ بولسا ھازىر دەل ئىلھامى تازا كۈۋەجەپ بۇلدۇقلاپ تۇرىدىغان ۋاقتى .بىر شائىرغا نىسبەتەن ئاشىغىنىڭ ۋىسالىغا يىتىپ سۆيگۈ شارابىنى ئۈزمەستىن ئىچىۋاتقان ۋاقتى قەلبىگە قىزغىنلىق تولۇپ تاشقان ۋاقىت ،ئۇ مۇشۇ ۋاقىتتا شېئىر يازمىسا قانداق ۋاقىتتا يازىدۇ ؟ -بۇنداق ۋاقىتتا شېئىرنى خوتۇنىنىڭ تېنىگە يازىدۇ ...قەغەز –قەلەم نە ھاجەت .. مەن يۈسۈپچاننىڭ بۇ گېپى ئۈچۈن بارمىغىنى ئۇنىڭغا چىنەپ كۈلۈپ قويدۇم . ئابدۇللا : -سەنمۇ توي قىلغان كۈنلەردە شېئىر يازمىغانمىدىڭ؟-دەپ سورىدى يۈسۈپچاندىن . -يازمىغان ... -بىز نېمە ئۈچۈن شېئىر يازىمىز ؟-دەپ سوراپ قالدى ياسىنجان شۇچاغدا . بۇ سوئال بىلەن ھەممەيلەن بىر-بىرىمىزگە قاراپ سەل ئولتۇرۇپ قالدۇق . ئاۋال يۈسۈپچان سۆز باشلىدى . -مەن نېمە ئۈچۈن شىئېر يازىدىغانلىغىمنى ئۇنچە چوڭقۇر ئويلاپ كەتمەيمەن . توي قىلىشتىن بۇرۇنقى ساددا چاغلىرىمدا قىزلارنى قىزىقتۇرۇش ئۈچۈن ياكى ئۆزۈمنى كۆرسىتىش ئۈچۈن شىئېر يېزىپتىكەنمەن .ھازىرمۇ ئۇنىڭدىن باشقىچىراق بۈيۈك غايە-ئارزۇلىرىم يوق .بىرەر ئۇسلۇپ يارىتىش ياكى نوبىل ئەدەبىيات مۇكاپىتىغا ئېرىشىش ئۈچۈنمۇ يازمايمەن .پەقەت ئوقۇغۇچىلىق دەۋرىمدە شېئىرغا ھەۋەس قىلىپ قىزىقىپ قالغىنىم ۋە شېئىر يېزىشقا ئادەتلىنىپ قالغىنىم ئۈچۈن شېئىر يازىمەن . -بۇنداق دېگىنىڭ بىلەن يازغان شېئىرلىرىڭدا ئۆزۈڭگە خاس چوڭقۇرلۇق ۋە يېڭىلىقلار بارغۇ . ئۇ مېنىڭ سۆزۈمگە جاۋاب بەرمەي يانچۇقىدىن تاماكا قېپىنى ئېلىپ ھەممەيلەنگە تاماكا تۇتتى .ئۆزىمۇ بىر تال تاماكىنى لېۋىگە قىستۇرۇپ مەن يېقىپ بەرگەن چاقماق بىلەن ئوت تۇتاشتۇرغاندىن كېيىن دېدى : -شېئىر يازغاندا باشقىلارغا تەقلىد قىلىشنى ئويلىمىساقلا ئۆزىمىزنىڭ ئۇسلۇبى تەبىئىيلا شەكىللىنىدىكەن .بىراق مەن بايا دېگەندەك ئۇسلۇب يارىتىشنى ياكى بىرەر ئېقىمغا تەۋە بولۇشنى ئويلاپ باقمىدىم .مېنىڭ قوغلىشىدىغىنىم ئۆزۈمنىڭ ئوي-پىكىرى ياكى ھېس-تۇيغۇلىرىنى ئەڭ چىن، ئەڭ تەبىئىي يېزىپ چىقىش . ـ ھازىرقى «گوگا شېئىر»دەپ ئاتىلىۋاتقان يېڭى شېئىرلارغا قانداق قارايسەن؟ -مەن بۇرۇنمۇ بۇ ھەقتىكى چۈشەنچەمنى ئوتتۇرغا قويغان .يەنە دېسەم مەن بۇ «گوڭگا» دەپ ئاتالغان شېئىرلارنىڭ تەنقىدچىلەر دېگەندەك «غەرب مۇدېرنىزم ئەدەبىياتى»دېگەن ئارقا كۆرنۈشىنى چۈشەنمەيمەن ،ئۇ ھەقتە بىر ئېنىق تونۇشقا ئىگە ئەمەسمەن . بەزى يېڭى شېئىرلار ماڭا قالتىس تۇيۇلسىمۇ،لېكىن نۇرغۇنلىرى قەستەنگە چۈشىنىكسىز سۆزلەر بىلەن سۆزلەر دۆۋىسى ياساپ قويغاندەك غەلىتە تۇيۇلىدۇ.«گوڭگا»دېگەن ئىسمىدىن بىلىنىپ تۇرغاندەك گوڭگا شېئىر يېزىشنىڭ زادى قانداق رولى ياكى ئەھمىيىت بارلىغىنى مەن زادى چۈشەنمەيمەن ھەم چۈشەنگۈممۇ يوق.بەزى «يالىڭاچ»نەرسىلەرنى چۈشىنىپ بولالمايۋاتقان يەردە ئادەمنى ئۇنداق قىزىقتۇرالمايدىغان ئۇ گوڭگا نەرسىلەرنى چۈشىنەي دېيىشكە نەدە چولا ...قېنى ئەمدى سەن دەپ باقە ،سەن نېمە ئۈچۈن شېئىر يازىسەن ؟ -دېدى يۈسۈپچان سۆزىنىڭ ئاخىرسىدا ماڭا قاراپ . مەن قولۇمدىكى تاماكىنى كۈلدانغا بېسىپ ئۆچۈرۈپ دېدىم: -مەن شېئىرنى ئۆزۈمنى بايان قىلىش ،قەلبىمنى ئىزھار قىلىش ئۈچۈن يازىمەن. كىمگە ئىزھار قىلىسەن دېسەڭلار مېنىڭ شېئىرلىرىمنى ئوقۇپ خۇددى ئۆزلىرىنىڭ ھېس-تۇيغۇلىرى ئىپادىلەنگەندەك سېزىدىغان كىشىلەرگە ئىزھار قىلىمەن .بىرەرسى مېنىڭ شېئىرىمنى ئوقۇپ ياقتۇرىدىكەن ئىككى قەلب ئۈچۈن ئۆز-ئارا ئىزھار قىلىش ۋە چۈشىنىش ئەمەلگە ئاشقان بولىدۇ .ئىككى ئادەم بىر-بىرىگە يۈزمۇ يۈز قارىشىپ تۇرغان ۋاقىتتا تاشقى قىياپەتلىرىنىڭ بىر-بىرى ئۈچۈن ئەھمىيىتى يوق .چۈنكى ئادەمنىڭ سىرتقى قىياپىتى ياكى شەكلىنى بىرلا قاراش بىلەن بىلگىلى بولىدۇ ھەم دۇنيادىكى بارلىق ئىنسانلارنىڭ شەكلى ئوخشاش بولىدۇ .بۇنداق ۋاقىتتا ئادەمنى قىزىقتۇرىدىغنى قارشى تەرەپنىڭ ئىچكى دۇنياسى، قارشى تەرەپ بىرەر نەرسە دېمىسە ياكى كۆڭلىدىكىنى ئىپادىلىمىسە ئۇنىڭ نېمە ئويلاۋاتقانلىغىنى ،قەلبىدە قانداق ھېس-تۇيغۇلارنىڭ بارلىغىنى زادى بىلگىلى بولمايدۇ .ئۇنىڭ ئۈستىگە كىشىلەر قەلبىدىكى نەرسىلەرنى باشقىلارغا بىلدۈرۈشكە مۇھتاج بولسىمۇ ،لېكىن ئادەم قەلبىدىكى ئۇ پىنھان نەرسىلەر كىشىنىڭ ئۆزىگە خاس مەخپىي ھېس-تۇيغۇلىرى بولغاچقا باشقىلارنىڭ مەسخىرىسىگە ياكى تەنقىدىگە ئۇچراشتىن ئەنسىرەپ ئاسان ئاشكارىلىغىلى بولمايدۇ .ئەمما كىشىلەر ئۆز قەلبىنى ئىزھار قىلىشنىڭ ،ئۆز ھېسياتىنى يۇشۇرۇن قويىۋىتىشنىڭ نۇرغۇن ئۇسۇللىرىنى ئىجاد قىلغان .شېئىر يېزىش بولسا بۇنىڭ ئىچىدىكى ئەڭ مۇكەممەل ،ئەڭ يۈكسەك شۇنداقلا ئەڭ گۈزەل بىر خىل ئۇسسۇلى .بولۇپمۇ شائىرلارنىڭ تىرىشچانلىقى بىلەن ئادەملەرنىڭ دەقىقە ئىچىدىكى بىرەر ئامال بىلەن تۇتۇپ ساقلاپ قويغىلى بولمايدىغان تۇيغۇ-سېزىملىرى خۇددى مۇزىكىغا ئوخشاش رىتىمگە ،رەسىمگە ئوخشاش كارتىنىغا ئىگە بولغان مۇكەممەل سەنئەت ئەسىرى شېئىرغا ئايلىنىپ ،بىر ئاددى يېزىق بىلەن ئاڭلىغىلى بولىدىغان مۇزىكا ئۈنۈمىنى ،كۆرگىلى بولىدىغان رەسىم تەسىرىنى پەيدا قىلىپ كىشىنىڭ مەنىۋى دۇنياسىغا چەكسىز ھوزۇر بىغىشلايدۇ .ئاددى ھەم يىغىنچاقلاپ دېسەم ماڭا شىئېر خۇددى ھاۋادەك زۆرۈر؛ ئادەم نەپەس ئالمىسا ياشىيالمىغانغا ئوخشاش مەن شېئىر يازمىسام قەلبىم سۇسىز قالغان گۈل كەبىي قۇرۇپ كېتىدۇ . -ئەمىسە يېڭى شېئىرلار غا قانداق قارايسەن ؟ -ئەركىننىڭ يازغان شېئىرلىرىدىن بىلگىلى بولىدۇ ،ئۇ يېڭى شېئىرلار تەرەپ- دارى ،-دېدى ياسىنجان مەن ئۈچۈن جاۋاب بېرىشتىن بۇرۇن . -توغرا دەيسەن ،-دېدىم مەن ياسىنجاننىڭ سۆزىنى ماقۇللاپ،-مەن يېڭى شېئىرلار تەرەپدارى .مەن ھەر بىر دەۋىردىكى ئادەملەرنىڭ تۇرمۇشىدا ھەم ياشاش ئۇسسۇلىدا پەرق بولغىنىغا ئوخشاش ئۆزىنى ئىپادىلەش ئۇسۇلىدىمۇ پەرق بولۇشى كېرەك دەپ قارايمەن .ئۇنىڭ ئۈستىگە يېڭى شېئىرلار قەلبنى چوڭقۇر ئىپادىلەش ،ئادەمنىڭ ئىچكى دۇنياسىغا بەكىراق يېقىنلىشىش جەھەتتە ئەنئەنىۋى ئۇسلۇبقا قارىغاندا تېخىمۇ كۈچلۈك رول ئوينىدى .ئەمىلىيەتتە يېڭى شېئىرلارنىڭ يۈزلىنىشىگە قارىساق ئۇنىڭ بىر خىل ئۇسلۇبسىز ئۇسلۇبقا ئىگە يۆنىلىشكە قاراپ مېڭىۋاتقانلىغىنى سەزگىلى بولىدۇ . -بۇ نېمە دېگىنىڭ ؟-دەپ سورىدى ئابدۇللا . -مېنىڭ بۇ «ئۇسلۇبسىز ئۇسلۇب»دېگىنىم ھېچقانداق قېلىب ياكى رامكا بېكىتىۋالماستىن ئەركىن يېزىقچىلىق قىلىش دېگەننى بىلدۈرىدۇ .چۈنكى شېئىرنىڭ ئوبىيېكتى بولغان قەلب –ئىنسان تەبىئىتى ئوبزۇرچىلىرىمىز دېگەندەك قېلىبقا چۈشمەيدۇ. -ئەمىسە سېنىڭ دېگىنىڭ بويىچە بولغاندا يېڭى شائىرلارنىڭ شېئىرلىرى ئۇلارنىڭ ئۆزلىرى چوقۇنىدىغان مۇدېرنىزملىق ئۇسلۇبلاردىنمۇ ھالقىپ كەتكەنما؟ -دېدى يۈسۈپچان مېنىڭ دېگەنلىرىدىن گۈمانلانغاندەك بولۇپ . -سەن خۇددى بەزى قارا قورساق ئوبزۇرچىلىرىمىزدەك گەپ قىلىۋاتىسەن . مۇدېرنىزم دېگەن مەلۇم بىر خىل ئەدەبىي ئېقىمنى ياكى ئۇسلۇبنى بىلدۈرىدىغان ئاتالغۇ ئەمەس .مۇدېرنىزم دېگەن 19 –ئەسىردىكى بالزاك ۋەكىللىگىدىكى ئەنئەنىۋى رېئالىزمغا قارشى مەيداندا بارلىققا كەلگەن نۇرغۇن ئەدەبىي ئېقىملارنىڭ ئورتاق نامى .بۇ يېڭى ئېقىملار ئەنئەنىۋى ئەسەرلەرگە ئىنكارچىلىق پۇزىتسىيىسى تۇتۇپلا قالماستىن ،يەنى ئۆزئارا بىر بىرىنى ئىنكار قىلىدۇ .بەزى ۋاقىتلاردا بولسا ئۆزئارا بىر بىرىگە يۇغۇرلۇپمۇ كېتىدۇ .مۇدېرنىزمنى ئەڭ ياخشىسى ئەنئەنىگە قارشى پىكىر قىلىش ئۇسۇلى دەپ چۈشەنگەن تۈزۈك . -ئۇنداقتا سېنىمۇ ئەنئەنىگە قارشى تۇرغۇچىلاردىن دەپ چۈشەنسەك بولىدىكەن- دە،-دېدى يۈسۈپچان كۈلۈپ . -ئەمىلىيەتتە ھەر بىر دەۋىردىكى ھەرقانداق بىر ياشتا ئاسىيلىق قىلىش خاھىشى بولىدۇ . سەندىمۇ شۇنداق ،ئەمما سەن ئۆز روھىي دۇنيارىڭنى چوڭقۇر قېدىرىپ چۈشىنىپ باقمىغاچقا بۇنى ئېتراپ قىلمايسەن .مېنىڭ بۇنداق دېيىشىمدىكى سەۋەپ ،ھەرقانداق بىر ئادەم ئاتا-ئانىسىدىن -يەنى ئۆزىگە نىسبەتەن كونا بولغان دۇنيادىن پەيدا بولىدۇ ۋە ئەنئەنىۋى نەرسىلەر ئىچىدە ياشايدۇ .بىراق ئۇلار بىر يېپيېڭى مەۋجۇتلۇق ،ئاتا- ئانىسىنىڭ داۋامى بولمىغان مۇستەقىل ئاڭغا ئىگە بولىدىغىنى ئۈچۈن ئۆز دۇنياسىنى ئۆز خاھىشى بويىچە ،ئۆزىگە ماس كەلگەن شەكىلدە ئۆز ئارزۇسىدەك بەرپا قىلىشنى ئويلايدۇ .بۇ يەنىلا ئىنسان تەبىئىتىنىڭ ئالاھىدىلىكى .شۇڭا ئادەملەر ھەرخىل ئىجادىيەت ئارقىلىق بىر ئىزىدا توختاپ قالماستىن ئالغا ئىلگىرلەپ ماڭىدۇ . -سەن ... -توختا،-دېدىم مەن ياسىنجاننى گېپىنى قىلغىلى قويماي،-ئەمدى نۆۋەت ساڭا كەلدى .سەن نېمە ئۈچۈن شېئىر يازىسەن ؟ ھەممەيلەن كۈلۈشۈپ بىر تالدىن تاماكىغا ئوت تۇتاشتۇردۇق.ياسىنجان تاماكا ئىسىنى پۈۋلەپ ئۆزىنى سافانىڭ يۆلەنچۈكىگە تاشلاپ ،پۇتىنى مىنگەشتۈرۈپ كېرىلىپ ئازادە ئولتۇرىۋىلىپ سۆزىنى باشلىدى . -ئومۇملاشتۇرۇپ دېگەندە شېئىر يازىدىغانلارنىڭ مەقسىدى ئىككى خىل بولىدۇ ،بىر خىلى نام -مەنپەت ئۈچۈن ،ئابرۇي تىپىش ئۈچۈن شېئىر يازىدىغانلار .يەنى بىر خىلى ئۆز ھېسياتىنى ياكى ئوي-پىكىرىنى باشقىلارغا بىلدۈرۈش ئۈچۈن شېئىر يازىدىغانلار ...ئەلۋەتتە مەن كېيىنكىسىگە تەۋە .مەن شېئىرىيەت ئارقىلىق ئاجايىپ بىر گۈزەل دۇنياغا،بىر سىرلىق ئالەمگە يېتىپ بارغىلى بولىدىغاندەك ھېس قىلىپ شېئىر يازىمەن ...يېڭى شېئىرلارغا قانداق قارايسەن دەپ سورىساڭلار ، مېنىڭ قارىشىم شېئىرلىرىمدىن مەلۇم:مەن يېڭى شېئىرلارنىڭ قىزغىن چوقۇنغۇچىسى . ياسىنجاننىڭ سۆزى تۈگەش بىلەن تەڭ ھەممەيلەن ئابدۇللاغا قارىدۇق . ئابدۇللا بىر ئىشنى ئويلاۋاتقاندەك ھەممەيلەنگە مۇنداقلا قاراپ قويۇپ ئىككى قولىنى جۇپلاپ تۇرۇپ دېدى : -«مەن نېمە ئۈچۈن شېئىر يازىمەن »دېگەن سوئال مېنىڭچە ھەر بىر شېئىر يازغۇچى كۆپ ئويلايدىغان سوئال بولۇشى مۇمكىن .بەزىلەر ۋەتەن،مىللەت ئۈچۈن ،بەزىلەر باشقىلارنى ئويغىتىش ھەم مەلۇم نەرسىلەرنى بىلدۈرۈش ئۈچۈن ھەم يەنە بەزىلەر سۆيگۈ-مۇھەببەت ئۈچۈن ياكى ئۆزىنى ئىپادىلەش ئۈچۈن شېئىر يازىمەن دەپ ئويلىشى مۇمكىن .بىراق مەن بەزىدە نېمە ئۈچۈن شېئىر يازىدىغانلىقىمنى زادى بىلەلمەي قالىمەن .مېنى باشقىلار ،قانداقتۇر ئۆزۈممۇ بىلمەيدىغان بىر سىرلىق،نامەلۈم كۈچ شېئىر يازغۇزىۋاتقاندەك ،يازغان نەرسىلىرىم مەن بىلەن قىلچە مۇناسىۋەتسىزدەك ھېس قىلىپ قالىمەن .بەزىدە بولسا مەن مۇھەببەت ئۈچۈن ،گۈزەل ئارزۇ-ئىستەكلەر ۋە گۈزەل قىزلار بولغىنى ئۈچۈن شىئېر يازىمەن دەپ، بەزىدە بولسا ئادەملەرنىڭ كۈلپەتلىك تەقدىرى ،ھەسرەت-نادامەت ۋە قايغۇ- ئەلەملىرى بولغاچقا شۇلارنى خاتىرلەش ئۈچۈن شېئىر يازىمەن،دەپمۇ ئويلايمەن . بىراق،بەزىدە بولسا نېمە ئۈچۈن شىئېر يازىدىغانلىقىمنى زادى بىلەلمەي قالىمەن ،شېئىر يېزىش بەزىدە شۇنچىلىك ھەسرەتلىك بىلىنىپ ،بولدى، ئەمدى بۇندىن كېيىن شېئىر يازمايمەن ،دەپ ئويلاپمۇ قالىمەن .ئەمما يەنىلا يازماي تۇرالمايمەن . -يېڭى شىئېرلارغا قانداق قارايسەن ؟قوللامسەن قارشى تۇرامسەن؟ -مەن ھەر ئىككى خىل شېئىرىيەتنى قوللايمەن ھەم قارشى تۇرىمەن . -ھەي ،بۇ قانداق قاملاشمىغان جاۋاب!بۇ دۇنيادا ئىككى تەرەپكە تەڭ تەۋە بولغىلى بولىدىغان ئىش يوق،سەن ياكى قوللايسەن ياكى قارشى تۇرىسەن ؛ ياكى تىرىكلەرگە تەۋە بولىسەن ياكى ئۆلۈكلەرگە تەۋە بولىسەن ...-دەپ كۈلدى يۈسۈپچان . -ھازىرقى دۇنيا مۇرەككەپلىشىپ كەتتى .ئۇنداق ئېنىق چىگرا ئايرىغىلى بولمايدۇ ،ھەممە نەرسە ئۆز-ئارا ئارلىشىپ كېتىۋاتقان ھەم ھەممە ئۆزىنى تەكىتلەپ كۆپ قۇتۇپلىشىشقا قاراپ يۈزلەنگەن.ئابدۇللا مۇشۇ دەۋىرنىڭ تەسىرىگە ئەڭ چوڭقۇر ئۇچرىغاندەك قىلىدۇ ،-دېدى ياسىنجان . -ئەمىلىيەتمۇ شۇ ،ئۆز دەۋرىنىڭ تەسىرىگە ئۇچىرمىدىم دىيەلەيدىغانلار يوق. بولۇپمۇ سەنئەتكارلار ئۆز دەۋرىنىڭ چوڭقۇر تەسىرىنى قوبۇل قىلغان بولىدۇ .مېنىڭ قارىشىممۇ مۇشۇ دەۋىردىن كەلگەن .مەن ئۆزۈمنىڭ ھېس-تۇيغۇغا ۋە ئارزۇ- ئىستەككە ناھايتى باي ۋە سەزگۈر ئىكەنلىگىمنى ،شۇنداقلا ئادەمنىڭ ئىچكى دۇنياسىنىڭ ئىنتايىن مۇرەككەپ ئىكەنلىگىنى ھېس قىلىپ ۋە يېڭى شېئىرلارنىڭ ئادەمنىڭ مۇشۇ چوڭقۇر ھەم سىرلىق قەلب ئالىمىنى ئىپادىلەشتە ئاجايىپ يۈكسەكلىككە يىتەلگەنلىكىنى ۋە شەخىسنىڭ مەۋجۇتلىغىنى نامايەن قىلىش ھەم قىممەتكە ئىگە قىلىشتا رولىنىڭ قالتىس ئۈنۈملۈك ئىكەنلىگىنى كۆرۈپ يېڭى شېئىرلارغا قىزغىن ئىشتىياق باغلىدىم .بىر ئادەم ئۈچۈن ئۆزىنىڭ مەۋجۇتلىغىنى نامايەن قىلىش ۋە كەڭ تۈردە ئىپادىلەشتىن ئۆزگە شەخىسنىڭ قىزغىنلىقىنى تېخىمۇ ئاشۇرىدىغان ئىش يوق .يېڭى شېئىرلارنىڭ ئەڭ مەركەزلىك خاھىشى ئۆزلۈكنى ،ئۆزۈڭنىڭ ئىچكى ئالىمىنى ئەڭ چوڭقۇر قىزىش ۋە ئىپادىلەپ چىقىش .مەن مۇشۇ نۇقتىدىن يېڭى شېئىرلارغا يۈزلەندىم .ئەمما،كېيىن مەن بۇلارنىڭ يىتەرلىك بولمايدىغانلىغىنى ھېس قىلىپ قالدىم .مەن بىر يەككە مەۋجۇتلۇق بولۇپلا قالماستىن بىر مىللەتكە تەۋە بولغان كوللىكتىپنىڭ ئەزاسى ئىكەنمەن .مەن خالاي ياكى خالىماي مۇشۇ كوللىكتىپ ماڭا ئۈزلۈكسىز تەسىر قىلىدىكەن ۋە مېنى ئۆز توپىدا ئېلىپ ماڭىدىكەن .مەن ئورمانلىقلاردا يەككە-يىگانە ياشاۋاتقان ھايۋانلارغا ئوخشىمايدىكەنمەن ،بىر جەمىيەتنىڭ ئەزاسى سۈپىتىدە مەۋجۇت بولىدىكەنمەن . شۇڭا،مەن مۇشۇ جەمىيەتتىن تەسىر قوبۇل قىلىدىكەنمەن ھەم شۇنىڭ بىلەن بىرگە مۇشۇ جەمىيەتكە تەسىر بېرىشىم كېرەك ئىكەنمەن .بولۇپمۇ بىزگە ئوخشاش تارىخ تەرەپىدىن تاشلىۋىتىلگەن ،ئۇزۇن جەريانلىق چۈشكۈنلىشىشنى بېشىدىن ئۈتكۈزۈپ يېڭى دەۋىرگە يېتىپ كەلگەندىن كېيىن غايەت زور ئۆزگىرىش ئىچىدە يېڭى دەۋرگە يېتىشىۋىلىش ئۈچۈن ئىزدىنىۋاتقان ،تىرمىشىۋاتقان بىر مىللەتنىڭ شائىرى بولۇش ئۈچۈن تېخىمۇ ئەنئەنىۋى بولۇش زۆرۈر ئىكەن .يېڭى شىئېرلار شەخىسكە كۆڭۈل بۆلۈدىغان ،قەلىبنىڭ مۇرەككەپلىگىنى ئىپادىلەشكە يۈزلەنگەن بولغاچقا چۈشەنمەك قېيىن ،ئاكتىۋىئاللىق يوقتەك بىلىنىدۇ.ئادەمنىڭ ئوي-پىكىر ۋە ئىلگىرلەش يۈزلىنىشىگە ئۇنچە كۈلۈك تەسىر كۆرسىتەلمەيدۇ.بىراق بىزنىڭ مىللىتىمىزدەك ھەممە نېمە ئۆزگىرىپ ئالمىشىۋاتقان ،ئۆزىنى قانداق تەڭشەپ ماسلاشتۇرۇشنى بىلمەيۋاتقان كىشىلەر كوللىكتىۋى ئۈچۈن ئەنئەنىۋى،ئاممىباپ ،تېخىمۇ چۈشىنىشلىك بولغان ،كىشىلەرنى بىر ئورتاق ئارزۇ-غايە يولىدا بىرلەشتۈرۈپ ئىلھام-مەدەت بىغىشلايدىغان ئەسەرلەر زۆرۈر دەپمۇ ئويلايمەن .شۇڭا بەزىدە ئۆزۈمنى ئىپادىلەش ئۈچۈن مۇرەككەپ سىرلىق ھېس-تۇيغۇلىرىمنىڭ تېگىگە يەتكۈسىز قاينىمىدا پىرقىراپ يۈرسەم،بەزىدە شۇ ئاممىباپ ،ئوي-پىكىرلىرى راۋان شېئىرلارنى ئوقۇپ قىزغىن ھاياجانغا چۆمۈپ مىللىتىمىزنىڭ گۈللىنىش يولىنى كۆرگەندەك بولىمەن ...-دەپ سۆزدىن توختىدى ئابدۇللا . -مەن سېنى گوڭگىچى دەپ ئويلايتتىم.شېئىرلىرىڭدىمۇ شۇنداق يۈزلىنىش مەۋجۇت ئىدى.بۇ سۆزۈڭدىن قارىسام ئەسلىدە سېنىڭ شېئىرلىرىڭ ئىككى خىل ئىدىيىۋى كۈچنىڭ تەسىرىدە يېزىلغانكەن ئەمەسمۇ...-دېدىم مەن ھەيران بولۇپ. -مەن سىلەرنىڭ ئۆزلۈكىڭلارنى چۈشىنىش ئۈچۈن ئۆز ئىچىڭلارغا قانچىلىك چوڭقۇر چۆكۈپ باققىنىڭلارنى بىلمەيمەن.مېنىڭ كۆپ ھاللاردىكى دىققىتىم ئۆزۈمنىڭ ئوي-پىكىرلىرىنىڭ ۋە ھېس –تۇيغۇ،سېزىملىرىنىڭ پەيدا بولۇش، ئۆزگىرىش،يوقىلىش جەريانلىرى ۋە ئۆز ھەركىتىمگە قانداق تەسىرلەرنى بېرىدىغانلىقى ھەم قانداق ئاقىۋەتلەرنى ئەكىلىدىغانلىقىغا بەكلا مەزكەزلەشكەن. مەن نۇرغۇن قېتىملىق مۇشۇ جەريانلار ئارقىلىق بۇنى تونۇپ يەتتىم ۋە ئىتراپ قىلدىم:ئادەم ھايۋان بىلەن پەرىشتەنىڭ بىر گەۋدىلىشى ئىكەن.مەن ئادەمنىڭ نېمە ئۈچۈن بۇنداق بوپ قالغانلىقىنىڭ سەۋەبىنى زادى بىلەلمىدىم.لېكىن ئادەمنىڭ بىر شەكسىز ھەقىقىتى شۇكى ئادەم رەزىللىك بىلەن ئالىيجاناپلىقنىڭ مېۋىسى.رەزىللىك ياۋايىلىقتۇر،ئالىيجاناپلىق مەدەنىيلىكتۇر.مەن ھېس قىلسام ئەنئەنىۋى شېئىرلار بىلەن مۇدېرنىزمچە شېئىرلار دەل مۇشۇ ئىككى لاگىرغا مەنسۇپ ئىكەن... يۈسۈپچان شۇ ھامان ئابدۇللانىڭ گېپىنى بۆلدى. -بۇ گېپىڭدىن قارىغاندا مۇدېرنىزمچە،گوڭگىچە ياكى يېڭى شېئىرلار رەزىللىك ياكى ياۋايىلىقنىڭ ئۆزىنى مەيدانغا كەلتۈرۈشى،ئەنئەنىۋى ئاممىباپ شېئىرلار مەدەنىيلىكنىڭ ياكى ئالىيجاناپلىقنىڭ مەھسۇلى ئىكەندە؟شېئىرلارنى رەزىل ياكى ئالىيجاناپ دەپ ئايرىدىغانغا بۇ قانداق پەلسەپە ئەمدى؟سەن بىر يېڭى تەلىماتنى ئوتتۇرغا قوياي دەمسەن؟ ئابدۇللا يۈسۈپچاننىڭ بۇ سۆزى بىلەن سەل قىزىرىپ تەمتىرەپ تۇرۇپ قالدى . كەينىدىن كۈلۈپ ئۇيان-بۇيان قاراپ قويۇپ ئورنىدا قىمىرلاپ قويۇپ جىم بولدى. مەنمۇ ئابدۇللانىڭ بۇ سۆزىدىن بەكلا ھەيران قالغاچقا،سەل چۆچۈش بىلەن قوشۇپ قويدۇم. -مەن سېنىڭ شېئىرلارنى بۇنداق ئەخلاقىي نۇقتىدىن چىقىپ رەزىل ياكى ئالىيجاناپ دەپ ئايرىشىڭغا پۈتۈنلەي قارشى .بۇ قاراشلىرىڭنىڭ ھېچقانداق ئاساسى يوق ۋە ھېچكىمنىڭ ئېتراپ قىلىشىغا ئېرىشەلمەيدۇ. -مەن سېلەرگە ئۆزۈمنىڭ تەلىماتىنى تارقىتىۋاتمايمەن ھەم ئۇنداق خىيالىممۇ يوق.مەن بۇ ھەقتە ئويلىغانلىرىمنى،سەزگەنلىرىمنى دوستلىرىم بىلەن ئورتاقلىشاي دەپ سىلەرگە ئېيتىۋاتىمەن.شۇڭا،سەن ،-ئۇشۇنداق دەپ بىگىز بارمىقىنى چىقىرىپ ماڭا قاراپ قويۇپ سۆزىنى داۋام قىلدى،-قازىلارچە ھۆكۈم چىقىرىشقا ئالدىراپ كەتمەي مېنىڭ دېگەنلىرىمنى تەپسىلى ئاڭلاپ ھەم ئانالىز قىلىپ،ئۆز كۆز قاراشلىرىڭنى بۇنداق تومتاقلا ئەمەس تەپسىلى ئوتتۇرغا قوي .شۇ چاغدا مۇنازىرلەشسەك بولىدۇ.-ئۇ بۇ سۆزدىن كېيىن يەرگە قاراپ ئويلىنىش بىلەن نەچچە سىكىنوت تۇرۇپ قېلىپ ،كەينىدىن بېشىنى كۆتۈرۈپ سۆزىنى داۋام قىلدى،- مېنىڭ بۇ يەردە شېئىرلارنى رەزىل ياكى ئالىيجاناپ دەپ ئايرىشىمنىڭ ئىدىيە جەھەتتىكى چىقىش نۇقتىسى ھەرگىزمۇ سىلەر چۈشەنگەندەك ئەخلاقىي قاراش ئەمەس.يەنى سۇئىي ئىجادىيەت بولغان ئەخلاقنىڭ قارشى تەرىپىدىكى تەبىئەتنىڭ تەبىئىلىك پىرىنسىپىگە ئۇيغۇن بولمىغان،ئادەملەر مەدەنىيەتكە قەدەم قويغاندىن كېيىن ئىجاد قىلغان نەرسىلەر بىلەن تەبىئىي مەۋجۇداتنى پەرىقلەندۈرۈش ئۈچۈن ھازىرچە قوللىنىپ تۇرغان بىر ئاتالغۇ.سىلەر مۇنۇ سۆزگە دىققەت قىلىڭلار،ئادەم ئەسلى تەبىئىي مەۋجۇدات ،ئەمما مەدەنىيەت ھالىتىگە كىرىپ كەلگەن ۋە ئۇندىن كېيىن ئادەملەر ئىجات قىلغان نەرسىلەر تەبىئىي ئەمەس سۇنئىي نەرسىلەردۇر. ئەمدى مۇشۇ يۆنىلىش بويىچە ئۆز ۋۇجۇدىمىزغا نەزەر سالايلى،شېئىرلار دەل بىزنىڭ روھىيىتىمىزدىن-ئىچىمىزدىن كېلىدۇ.مەدەنىيەت،ئەخلاق ياكى رېئاللىق قارىشى دەل بىزنىڭ كوللىكتىپ ئىچىدىكى مەۋجۇدىيەتلىك ئېڭىمىزدىن كەلگەن.ئەنئەنىۋى ئاممىباپ شېئىرلار مۇشۇ دۇنيادىن كېلىدۇ.بۇلاردا ئادەملە ئارىسىدىكى ئورتاقلىق ئاساسى ئورۇندا تۇرىدۇ.مۇدېرنىزمچە ياكى يېڭى شېئىرلارچۇ؟ئۇلار تەبىئىيلىكنىڭ ،تەبىئەتنىڭ ئىزناسى ياكى كۈچى بولغان يەككە ئۆزلۈكنىڭ ئۆزىنى نامايەن قىلىشى.ئۇلار مەدەنىيەت ئىچىدىكى ئادەملەرگە نىسبەتەن ناھايتى يىراقتا قالغان ۋە ھەرخىل ئىدىيىۋى قاراشلار تەرىپىدىن توختاۋسىز ئۆزگىرىشكە دۇچ كىلىۋاتقان بىر ياۋايى كۈچ...يەنە قانداق چۈشەندۈرەي؟...مېنىڭ ھېس قىلغىنىم شۇ: يېڭى شېئىرلار مەدەنىيەت ياكى ئجتىمائىيلىق دەپ ئاتالغان ئادەملەر ئىجاد قىلغان ئىدىيىلەر تەرىپىدىن چەكلىنىۋاتقان ،باستۇرىلىۋاتقان ئادەمدىكى تەبىئىي ھەم ئىپتىدائىي بولغان ئەسلىي بولغان ئۆزلۈكنى قىزىشقا ياكى شۇنى ئىپادىلەشكە كۈچەيدىكەن.شۇنىڭغا دىققەت قىلىڭلار،تەبىئەتتتە ياكى تەبىئىي نەرسىلەردە زادى ئىدىيە يوق.ئۇنىڭدا بارى تۇيغۇ ياكى كەيپىياتتەك نەرسىلەر.مەدەنىيەت ھۆكۈم چىقارغان ئىپتىدائىيلىق –ياۋايىلىق،ياۋايىلىق –رەزىللىك...ھازىرچە مۇشۇ يەردە ئاخىرلاشتۇراي،بىر كۈنلەر كېلىپ بۇ ھەقتىكى ئوي-پىكىرلىرىم مۇكەممەلەشكەندە بىر پارچە ماقالە قىلىپ ئالدىڭلارغا تاشلىسام ئاندىن مۇۋاپىق بولغۇدەك.ئىشقىلىپ مەن دوستلارنىڭ ئۆزىگە تەۋە بولغان خاسلىقىنى تونۇپ ۋە تېخىمۇ قىزىپ مۇكەممەللەشتۈرۈپ نۇرلاندۇرۇشىنى،دوستلار ياكى باشقىلار بىلەن ئورتاق بولغان تەرەپلەرنى تېخىمۇ نامايەن قىلىشىنى ئۈمىد قىلىمەن.دوستلىرىمنىڭ شۇنچە ئۇزۇن قۇرۇق گەپلىرىمنى دىققەت بىلەن ئاڭلاپ بەرگىنىگە كۆپ رەھمەت،-ئابدۇللا سۆزىنى تۈگىتىپ ھەممىمىزگە تەشەككۇر بىلدۈرگەن ھالەتتە ئوڭ قولىنى كۆكسىدە قويۇپ بېشىنى بوشقىنە تۆۋەن قىلىپ قاراپ قويدى. -توغرا دەيسەن ،ئەمىلىيەتتە ھەممىمىزنىڭ ئۆزىمىزگە تەۋە خاسلىقىمىز بولۇپلا قالماستىن يەنە نۇرغۇن ئورتاقلىقلىرىمىز بار ...ئىشقىلىپ مەن سوپى- ئىشان ،خوجىلار مالىماتاڭ قىلغان قىلغان ئوتتۇرا ئەسىرلەردە تۇغۇلۇپ قالماستىن مۇشۇ دەۋىرنىڭ -21-ئەسىرگە كىرىش ئالدىدا تۇرغان ياشلار كوللىكتىۋىنىڭ ئەزاسى بولۇپ قالغىنىمدىن ئىنتايىن رازىمەن ،-دېدىم-دە، ئورنىدىن تۇرۇپ سىرتقا چىقىپ،ئارزىگۈلگە تاماق تەييار بولغان بولسا ئەكىرىشنى ئېيتتىم.مەن دوستلىرىمنىڭ قېشىغا قايتىپ كىرىشىمگە ئارزىگۈل بىر پەتنۇستا بەش تەخسە لەڭمەننى كۆتۈرۈپ كىردى.بىز كۈلكە-چاقچاقلار بىلەن تاماق يەپ بولغاندىن كېيىن ،بىز يەنە شېئىرنىڭ پارىڭىغا كۆچتۇق . -سىلەر يېڭى شىئېرلار تەرەپدارى ئىكەنسىلەر ،ئۇنداقتا قايسىڭلار قايسى ئىقىمغا مەنسۇپ؟مەسىلەن ،سىموۋولىزم،ھالقىما رىئالىزم ،سېھرى رىئالىزم دېگەندەك .. ياكى ئۆز ئالدىڭلارغا بىرەر ئۇسلۇب ياراتماقچىمۇ ؟-دەپ سورىدى يۇسۇپچان. ئۇنىڭغا جاۋابەن مەن مۇنداق دېدىم: -بىز يېڭى شېئىرلار تەرەپدارى بولغىنىمىز بىلەن تېخى بىرەر ئېقىمغا مەنسۇپ ئەمەس .بىزنىڭ ئۇ مۇدېرنىزم ئەدەبىيات ئېقىملىرىغا بولغان تونۇشىمىز تېخى بەكلا يۈزەكى .ئۇنىڭ ئۈستىگە شېئىرىيىتىمىزدىمۇ ئەنئەنىۋى رېئالىزمچىلاردىن باشقا ئۆزىنى بىرەر ئېقىمغا تەۋە دەپ قارايدىغان بىرسىنى كۆرمىدۇق .بىزمۇ ھازىرچە ئىزدىنىۋاتىمىز ،كۈنلەرنىڭ بېرىدە بىرەر ئىزمنى مەيدانغا كەلتۈرۈش ئارزۇيىمىزمۇ بار ...مەن مۇنداق ئويلاپ قىلىۋاتىمەن ،بىز تۆتىمىز گىزىت-ژورناللاردا بىر نەچچە پارچىدىن بولسىمۇ ئەرسەرلىرى ئىلان قىلىنغان قىزغىن ئەدەبىيات ھەۋەسكارلىرى .بىز نېمىشقا ئۆزىمىزگە ماس كېلىدىغان ،باشقىلار قوبۇل قىلالايدىغان ئۇسلۇبتىكى بىرەر ئېقىمنى ياراتمايمىز؟-دەپ دوستلىرىمغا قارىدىم. -بىرەر ئۇسلۇپ ؟سېنىڭچە قانداق ئۇسلۇپ ياراتساق بولار؟-دېدى ياسىنجان بىر قىزىقىش بىلەن. -ھازىرچە مەنمۇ قانداق ئۇسلۇپ ياراتساق بولىدىغانلىغىنى ياكى قانداق ئۇسلۇپ يارىتالايدىغانلىغىمىزنى بىلمەيمەن. قايسىدۇر بىر كىتاپتا 19-ئەسىردىكى ئەنگىلىيەدە «كۆل بويى گوروھى»دېگەن بىر تۈركۈم شائىرلارنىڭ مەيدانغا كەلگەنلىكى ،ئۇلارنىڭ ئەسەرلىرىدە ئومۇمەن ئۆزلىرى ياشىغان شۇ كۆل بويىنىڭ مەنزىرسى ،شۇ يەردىكى ئۆرۈپ-ئادەتلەر ئۇلارنىڭ ئۆز ھېسياتى بىلەن بىرلەشتۈرۈلۈپ ئۆزگىچە ئالاھىدىلىك ۋە مەزمۇن بىلەن تولغان ئەسەرلەرنى مەيدانغا كەلتۈرگەنلىكى قەيت قىلىنغان .مەن ئۇلارنىڭ ئەسەرلىرىنى كۆرۈپ باقمىغان بولساممۇ،ئەمما ئۇلارنىڭ ئۆزىگە خاس ئالاھىدىلىكنى ئورتاق ھەم ئىزچىل ئىپادىلەش ئارقىلىق شېئىرىيەت تارىخىدىكى مۈنەۋەر شائىرلار قاتارىدىن ئورۇن ئالغانلىغىنى تەسەۋۇر قىلالايمەن .مېنىڭچە شۇلارنىڭ ئىزدىنىش ئۇسۇلى بىزگە ئىلھام بېرەلەيدۇ ،-دېدىم . -راست دەيسەن ،لاتىن ئامرىكىسى يازغۇچىلىرىمۇ ئۆزلىرىگە خاس يەرلىك ئالاھىدىلىكىنى يېزىپ چىقىش ئارقىلىق «سېھرى رىئالىزم»ئەدەبىياتىنى مەيدانغا كەلتۈرۈپ مۇۋاپپىقىيەت قازانغان...بەلكىم مۇشۇ تۆتەيلەننىڭ ئارىسىدىن بىرەرىمىز كۈنلەرنىڭ بېرىدە ياراتقان قالتىس يېڭى ئۇسلۇبىمىز تۈپەيلىدىن نوبىل ئەدەبىيات مۇكاپاتىغا ئېرىشىپ قالامدۇق ،تېخى ،-دېدى ياسىن ئۆز تەسەۋۇرىدىن ھوزۇرلانغاندەك كۈلۈپ . -ئۇخلىماي چۈش كۆرمىسەڭچۇ ،نوبىل مۇكاپاتىغا ئېرىشىش دېگەن بىر پارچە قەغەز چەكنى بانكىغا كۆتۈرۈپ پۇل ئالغانغا ئوخشاش ئاسان ئىش ئەمەس. ئۇنداق مۇكاپاتلارغا مېنىڭچە ئالاھىدە تالانتلىق كىشىلەر ئېرىشەلەيدۇ .سىلەردىن قايسىڭلار ،مېنىڭ يېزىقچىلىقتا ئالاھىدە تالانتىم بار ،دەپ ئېيتالايسىلەر .بىراق ، مېنىڭچە بۇ يەردە ئولتۇرغانلارنىڭ ھېچقايسىمىز ئۇنداق تالانتلىقلار قاتارىغا كىرەلمەيمىز ،-دېدى يۈسۈپچان . يۈسۈپچاننىڭ بۇ سۆزى مېنىڭ تازا دىتىمغا ياقمىدى.بۇ دېگەن رېئاللىقنى ئېتراپ قىلىپ ئەمىلىيەتچىل بولغاندەك كۆرۈنگەن بىلەن،تەگ ماھىيتىدىن ھورۇنلۇق قىلىپ ئىزدەنمەسلىك ئۈچۈن ئۆزىگە ئەقىلگە مۇۋاپىقتەك كۆرۈنىدىغان باھانە تېپىۋىلىشتىن باشقا نەرسە ئەمەس. شۇنىڭ بىلەن مەن يۈسۈپچاننىڭ بۇ سۆزىگە قارشى مۇنازىرلىشىپ بېقىش خىيالىدا دېدىم: -بۇنداق دېيىشكە نېمە ئاساسىڭ بار ؟ -ئەركىن،مېنىڭ ئۆزىمىزنى چۈشۈرگىنىم ئەمەس،ئەمما بىز مۇشۇ يېشىمىزغىچە قانچىلىك ئەسەر ئىلان قىلدۇرۇپ باقتۇق ؟ياكى قايسى بىر ئەسىرىمىز كىتاپخانىلارنىڭ ئالقىشىغا ئېرىشىپ تارىختىن ئورۇن ئالالايدىغان سەۋىيىگە يەتتى؟ ...لېكىن مەشھۇر شائىرلارنىڭ ھەممىسى بىزدەك ياشتا بىرەر ،ئىككىدىن توپلاملىرى ياكى كىشىلەرنىڭ ئالقىشىغا ئىرىشكۈدەك ئەسەرلىرى ئىلان قىلىنىپ ئۆز تالانتىنى نامايەن قىلغان . -ئۇنداق مۇتلەقلەشتۈرىۋەتمە،تالانت دېگەن تىرىشچانلىقنىڭ نەتىجىسى . دۇنيادا ئۇنداق سېھرىگەرلىككە ئوخشاش ھايت-ھۇيت دېگۈچە كىشىنىڭ ئەقلى يەتمەيدىغان ئۆزگىرىشلەرنى ياكى نەتىجىلەرنى پەيدا قىلالايدىغان تالانت مەۋجۇت ئەمەس .تالانتلىقلار دېيىلگەنلەر ئۆزلىرىدە ئالاھىدە ئىقتىدار بولغانلىغى ئۈچۈن ئەمەس ،بەلكى ئادەتتىكى كىشىلەرگە قارىغاندا نەچچە ھەسسە ،نەچچە يۈز ھەسسە تىرىشقانلىقتىن ئۇلۇغۋار نەتىجىلەرنى قازىنىپ شۇنداق «تالانتلىق »دەپ ئاتىلىپ قالغان .گەپ بىزنىڭ قايسى دەرىجىدە تىرىشچانلىق كۆرسىتەلىشىمىزدە . -ياق ،سەن بىر نەرسىگە دىققەت قىلماپسەن .دۇنيادا مۇۋاپپىقىيەت قازىنىپ تارىختىن ئورۇن ئالىدىغان كىشىلەر بىلەن توپىغا كۆمۈلۈپ يىللارنىڭ ئۆتۈشى بىلەن تەڭ ئۇنتۇلۇپ كېتىدىغان كىشىلەرنىڭ سانى قايسى دەرىجىدە پەرىقلىنەر؟-دېدى ئۇ ماڭا قاراپ. -ئەلۋەتتە ،ئاسمان-زېمىن پەرىقلىنىدۇ،-مەن كۈلۈپ قويدۇم. -توغرا دەيسەن.دۇنيادىكى مېڭىسى نورمال تەپەككۇر قىلالايدىغان ئادەملە- رنىڭ ھەممىسى تىرىشچانلىق كۆرسىتىش ئىقتىدارىغا ئىگە .نەزىريە جەھەتتىن ھەرقانداق بىر ئادەمگە ئۆزى خالىسىلا مۇۋاپپىقىيەت قازىنىش ئىمكانىيىتى بار . نورمال تەپەككۇر قىلالمايدىغان ساراڭلارنى ھېسابقا ئالمىغاندا بۇنداق تىرىشچانلىق كۆرسىتەلەيدىغان ئالاھىدىلىك ھەرقانداق بىر ئادەمدا بار تۇرۇپ نېمە ئۈچۈن مۇۋاپپىقىيەت قازىنالايدىغانلارنىڭ سانى شۇنچىلىك ئاز ؟بەزى ئادەملەر بىر ئۆمۈر تىرىشچانلىق كۆرسىتىپمۇ قىلچە مۇۋاپپىقىيەت قازىنالمايدۇ ،بۇ نېمە ئۈچۈن؟بۇ دەل تالانتى يوقلار قانچە تىرىشسىمۇ ئاز-تولا نەتىجە قازانغاندەك قىلغان بىلەن چوڭ مۇۋاپپىقىيەتلەرگە ئېرىشەلمەسلىكنىڭ سەۋەبى –ئۇلاردا تالانتنىڭ يوقلىقىدا. تالانت دېگەن تۇغما تەبىئىي بولىدۇ ،ئۇنى قانچە ئىزدەپمۇ بىرەر يەردىن تېپىۋالغىلى بولمايدۇ .تالانتلىقلار كچىگىدىن باشلاپلا ئۆزگىچە گەپ-سۆز، ھەركەت –قىلىقلىرى ۋە يەنە قانداقتۇ باشقا بىر تەرەپلىرىدىكى ئالاھىدىلىكى بىلەن باشقىلاردىن پەرىقلىنىپ تۇرىدۇ...ئەلۋەتتە ، قانچە تالانتلىقلار بولغان ھالەتتىمۇ يەنىلا تىرىشچانلىك كۆرسەتمىسە ،مۆگىدەپ ئولتۇرسا مۇۋاپپىقىيەت ئاسماندىن توككىدە قىلىپ چۈشۈپ قالىدىغان ئىش يوق . -سېنىڭچە تالانتنى تالانتلىقلارغا ئانىسى تۇغۇپ بېرىدىكەندە . -مەن بۇنى بىلمەيمەن ،مېنىڭ بىلىدىغىنىم تالانتى بارلار بىلەن تالانتى يوقلار ئوخشاش دەرىجىدە تىرىشچانلىق كۆرسەتكىنى بىلەن ئېرىشىدىغان نەتىجىسىنىڭ ئىنتايىن پەرىقلىق بولىدىغانلىقى . مەن يۈسۈپچاننىڭ بۇ سۆزلىرىنى ئاڭلاپ دېگۈدەك گەپ تاپالماي قالدىم، لېكىن تالانتنىڭ خۇددى ئادەملەرنىڭ تۇغۇلىشىدا چىرايلىق ياكى سەت بولغىنىدەك ئادەمنىڭ ئۆزگەرتىشى قولىدىن كەلمەيدىغان بىر تۇغما ئالاھىدىلىك ئىكەنلىگىگە ئىشەنمەيتتىم.تالانت دېگەن بىر خىل ئىقتىدار، مۇۋاپپىقىيەت قازانغۇچىلارنىڭ مۇۋاپپىقىيەت قازىنىشىنىڭ دەسمايىسى.ئۇنداقتا ،تالانت دېگەن زادى نېمە؟ئۇ زادى نەدىن پەيدا بولىدۇ؟... مېنىڭ ئويلىنىپ قالغانلىقىمنى كۆرۈپ ياسىنجان گەپنى باشقا ياققا بۇرىدى. -بولدى بۇ ھەقتە تالىشىۋەرمەڭلار ،تالانت دېگەننى مەن تالانتلىق ئەمەس دەپ قارىغانلارغا قارىغاندا كۆپراق ئەمگەك قىلىش دەپ چۈشىنىمەن.تالانتنى مەنمۇ ئەركىنگە ئوخشاش قانداقتۇ بىر سىرلىق نەرسە دەپ قارىمايمەن...گەپنى ئۆزىمىز ياقتۇرىدىغان تېمىغا ئەكىلەيلى،يۈسۈپ سەن ئەركىننىڭ بىرەر ئۇسلۇپ يارىتايلى ،دېگەن سۆزىگە قىزىقماماسەن ؟-دېدى ياسىنجان ئاۋال يۈسۈپجانغا ،كەينىدىن ئابدۇللاغا قاراپ ،ئاخىردا يۈسۈپجاندىن جاۋاب كۈتۈپ ئۇنىڭغا قارىغىنىچە. -قىزىقىمەن دېگىنىم بىلەن ئۇنداق ئۇسلۇپ يارىتىش مېنىڭ قولۇمدىن كەلمەيدۇ. -بۇنى سىناپ باقمىساڭ قانداق بىلىسەن ؟...ھېچ بولمىغاندىمۇ بۇ ھەقتە ئىزدىنىپ بىقىشنى خالايدىغاندۇرسەن ؟ -بولىدۇ ،سىلەر باشلاڭلار .مەن سىلەرگە ئەگىشەي ... -ئابدۇللا سەن نېمە دەپ ئىچىدە دۇرت ئوقۇۋاتقان كىشىدەك ئولتۇرىسەن؟ ياكى قانداق ئۇسلۇب يارىتىش توغرىسىدا كاللا قاتۇرىۋاتامسەن؟-دېدىم مەن خىيالى ئولتۇرغان ئابدۇللاغا قاراپ . -مەن بۇرۇن بۇھەقتە ئويلىنىپ باققان .بىراق قانداق ئۇسلۇب ياراتساق بولىدۇ ،بۇ ئۇسلۇبنى نېمىگە ئاساسلىنىپ يارىتىمىز ،بىزنىڭ شېئىرىيەتتىكى ئىستېتىك تونۇشىمىز نېمە ؟دېگەندەك سوئاللارغا ئېنىق جاۋاپ تاپالماي ،ياكى تونۇشۇمنى بىر نۇقتىغا مەركەزلەشتۈرەلمىگىنىم ئۈچۈن بۇ ھەقتە سىلەرگە بىر نېمە دېمىگەن ...ئۇنىڭ ئۈستىگە بىزنىڭ سەۋىيىمىز يېتىشمەسمىكىن دەپ ئويلايمەن ،-دېدى ئابدۇللا . -بۇ نېمە دېگىنىڭ،-دېدى ياسىن ئابدۇللانىڭ ئۆزىگە ئىشەنمەسلىك چىقىپ تۇرغان ئاخىرقى سۆزىنى مۇۋاپىق تاپماي ،-سەۋىيەمىز يېتىشمەيدىغانغا بىز بىرەر كەشپىيات ياراتماقچى ئەمەس ؛بىز ئۇسلۇپ يارىتىش ئۈچۈن مەلۇم بىر خىل كەسپىي بىلىمگە تايىنىشىمىزنىڭ زۆرۈرىيىتى يوق .بىز پەقەت كاللىمىزدىكى ئوي- پىكىرىمىزگە ،قەلبىمىزدىكى ھېس-تۇيغۇ ،ئارزۇ-ئىستەكلەرگە تايانساقلا بولدى . -ئۇنداق دېگىنىڭ بىلەن دۇتارنىڭ پەدىسىنى باسماي تارىنى چېكىۋەرسە ئاۋاز چىققىنى بىلەن مۇزىكا ھېسابلانمىغىنىغا ئوخشاش ،خىيالىمىزغا كەلگىنىچە ھېچقانداق بىر ئىدىيىۋى ئاساسى ياكى كىتابخانىلارنى قايىل قىلىش كۈچى بولمىغان ئۇسلۇبنى ئوتتۇرغا قويساق خەقنىڭ كۈلكىسىگە قالىمىز .ئۇسلۇبنى سەن دېگەندەك ئۆز تەپەككۇرىمىزدىن ،روھىي دۇنيارىمىزدىن ئالىمىز .لىكىن بۇنىڭ ئۈچۈن نۇرغۇن تەرەپلەردە بىز ئەجىر قىلىپ ئېرىشكەن مول مەنىۋىي جۇغلانمىمىز بولۇشى كېرەك .بىراق بىزنىڭ مەنىۋى جۇغلانمىمىز بۇنداق بىر ئۇسلۇب يارىتىشقا يېتىشمەسلىكى مۇمكىن . -مەنىۋى جۇغلانمىمىز يېتىشمىسە ،بۇنىڭ ئۈچۈن تىرماشساق بولىدۇ . بىز تېخى ياشقۇ ،تاگور «ئەڭ ئۇلۇغۋار كۈچ ئۆسۈپ –يېتىلىش كۈچى »دېگەن . -مەنمۇ ئىزدىنىشنى خالايمەن .بىراق شېئىرىيەتتە بىرەر ئۇسلۇب يارىتىش ئۈچۈن ئۆز مىللىتىمىز ھەم دۇنيانىڭ ئەدەبىيات-سەنئەت ھەققىدىكى تونۇش- نەزىريەلىرى ،تارىخ ،پەلسەپە ۋە ئىستېتىكا ئىزدىنىشلىرى بىلەن مەلۇم جەھەتتە تونۇشۇپ چىققان ۋاقتىمىزدا ئاندىن بىرەر ئۇسلۇب يارىتىشقا چامىمىز يېتىشى مۇمكىن ... -ۋاي ،ئۇنداق مۇرەككەپلەشتۈرىۋەتمە ،-دېدىم دېدىم مەن كۈلۈپ ئۇنىڭ سۆزىنى بۆلۈپ ،-سەن دېگەندەك ئۇنداق كۆپ تەرەپلىمە بىلىم ئىگەللەشنىڭ ئىجادىيىتىمىزگە ئەلۋەتتە پايدىسى بار .بىراق ئۇنداق كۆپ نەرسىنى ئىگەللەپ بولغۇچە ئۆمرۈمىز ئاخىرلىشىپ قالىدۇ .مېنىڭ دېمەكچى بولغىنىم ھازىرقى چۈشەنچىمىز بويىچە ،كۈچىمىزنىڭ يېتىشىچە ئىجادىيىتىمىزنىڭ ھازىرقى ھالىتىگە يېتەكچىلىك قىلىپ بىزنى مەلۇم ئورتاق ئالاھىدىلىك ۋە نىشان ئۈچۈن ئىلگىرلىتىدىغان ئۇسسۇلنى ئىزدەپ تېپىپ،شۇ بويىچە يېزىقچىلىق قىلساق دېمەكچى .مۇشۇنداق قىلساق كۈنلەرنىڭ بېرىدە ھەقىقى مۇكەممەل بىر ئەدەبىي ئۇسلۇبنى دۇنياغا كەلتۈرۈپ ،ئەدەبىيەتتىكى پارلاق نەتىجىلەرنى يارىتىش ئۈچۈن ئاساس سالغىلى بولىدۇ . نىشانىمىز ،ماڭىدىغان يولىمىز ئېنىق بولىدىكەن بىز كۈچلۈك مەسئۇلىيەت بىلەن تېخىمۇ يىراققا–تېخىمۇ بۈيۈكلۈككە يىتەلەيمىز .پويىزلارمۇ ماڭىدىغان يولى ،بارىدىغان نىشانى بولغاچقا چەكسىز يىراقلارغا يېتىپ بارالايدۇ ئەمەسمۇ ! -بۇنداق ئىزدىنىشنى ئەلۋەتتە مەن خالايمەن . ـ توختاپ تۇرغىنە ،-دېدى ياسىن سۆزلەشكە تەييار بولغان مېنى گەپ قىلدۇرماي ،-سەن دېگەندەك بولسا يېزىقچىلىقتا ئادەم بىر قېلىب ياكى ئۆلچەم ئىچىگە چۈشىلىپ قالغاندەك بولۇپ بىمالال يازالمايدىغان ئىش بولۇپ قالمامدۇ . يېزىقچىلىق دېگەن تەسەۋۇر ،ئىدىيە ۋە ھېسياتنىڭ ئۆز ئىختىيارى بويىچە ئەركىن پەرۋاز قىلىدىغان ئاسمىنى تۇرسا . -ئەلۋەتتە شۇنداق بولىدۇ .ناۋادا سېنىڭ ماڭغان يولۇڭ ئۆزۈڭ تاللىغان بولماستىن باشقىلار سېنى مىڭىشقا مەجبۇر قىلغان يول بولۇپ قالسا ،ئۇ يول سېنى جەننەتكە ئاپىرالايدىغان يول بولسىمۇ يەنىلا ماڭغۇڭ كەلمەيدۇ .ناۋادا سەن بىرەر جايغا بارماقچى بولۇپ قانداق بېرىشنى بىلمىسەڭ ،سىناپ بېقىش ئۈچۈن بولسىمۇ مەلۇم بىر تەرەپ يۆنىشلىشنى نىشانلىماي قاراملارچە مىڭىۋەرسەڭ بارماقچى بولغان يېرىڭگە ھەرگىزمۇ يېتىپ بارالمايسەن .قانات ئارزۇ قىلغانلار ئۈچۈن ئەركىن پەرۋاز قىلىش قورالى ،خالىمىغانلار ئۈچۈن دائىم كۆتۈرۈپ يۈرۈشكە مەجبۇر بولىدىغان يۈك .بىز يېزىقچىلىقتا ئۆزىمىزگە مەلۇم رامكا ياكى شەكىلدەك مەنەدىكى ئۇسلۇبنى تاللىۋالساق،ئۇ بىزنىڭ يېتىپ بارماقچى بولىدىغان يۇقۇرى پەللە –چوققىنى ئېنىق كۆرۈۋىلىشىمىزغا ۋە شۇ يۆنىلىشكە قاراپ ئىلگىرلىشىمىزگە تۈرۈتكە بولالايدۇ . يېزىقچىلىقتا ئۇسلۇب بولمىسا ھەرگىزمۇ گىگانت ئەسەرلەرنى مەيدانغا كەلتۈرگىلى بولمايدۇ.ئۇنۋىرسال ئۇسلۇبتا يېزىقچىلىق قىلىمەن دېيىش ئاقمايدىغان ئىش . -«ئۇنىۋېرسال ئۇسلۇب» دېگەندە قايسى ئېقىمنى كۆزادە تۇتىۋاتىسەن ؟ -مەن«ئۇنىۋېرسال ئۇسلۇب»دېگەندە ،ئۆزىنى ھېچقانداق بىر ئېقىمغا تەۋە دەپ قارىماي ئۆزىنى قالتىس بىر يېڭى ئېقىم يارىتىۋاتقاندەك يېزىقچىلىق قىلىپ ،بىر ئۆمۈر يېزىپمۇ كىتابخانىلارنىڭ ئېسىدە قالغۇدەك بىرەر پارچە ئەسەر يېزىپ چىقالمايدىغانلارنى دېمەكچى،-دېدىم يۈسۈپجانغا قاراپ . يۈسۈپچان يەنە دېدى: -سىلەر ئەقىدە قىلىدىغان «گوڭگا شېئىرلار» تاللىشىڭلارغا ماس كەلمەمدۇ؟ -سەن «گوڭگا شېئىرىيەت»تىكى ئاتامانلارنىڭ قايسى بىرىنىڭ ئۆزلىرىنى مەلۇم بىرخىل ئۇسلۇب ياكى ئېقىمغا تەۋە دېگەنلىكىنى بىرەر يەردە كۆرۈپ باقتىڭمۇ ؟ «گوڭگا شېئىرىيەت»تىكىلەر مەلۇم بىرخىل ئۇسلۇبنى مەيدانغا كەلتۈرمىدى ،بەلكى ئىدىيىۋى بېكىنمىچىلىك ئىچىدە قاتماللىشىپ قالغان شېئىرىيەت ئىستېتىكىسىنىڭ كونا قورغىنىنى يىمىرىپ تاشلاپ ئىنقىلاپ خاراكتىرلىك ئۆزگىرىش ئېلىپ كەلدى .بۇ ئىنقىلاپ ماھىيەتتە ھەر بىر سەنئەتكارغا ئۆزىنىڭ ئىستېتىك دۇنياسىدا ئەركىن ئىزدىنىش ھوقۇقىنىڭ بارلىغىنى تونۇتتى ...ئەلۋەتتە ،يېڭى شائىرلاردىن بەزىلەر ئۆزلىرىنڭ شىئېرىيەت قاراشلىرىنى ئوتتۇرغىمۇ قويدى.ئۇلارنىڭ كۆپىنچە قاراشلىرى غەرب مۇدېرنىزم ئەدەبىياتىدىكى ھەرخىل ئۇسلۇب ۋە ئېقىملارنىڭ ئىددىيىۋى قاراشلىرى ھەم پەلسەپەۋىلىك جەھەتتىكى ئىزدىنىش ،تونۇشلىرىنىڭ تەسىرىدە شەكىللەنگەن بولسىمۇ،لېكىن ھېچكىم ھازىرغىچە ئۆزىنى «مەن پالانى ئىزمغا»تەۋە دەپ باقمىدى .مېنىڭچىمۇ ئەمىلىيەتتە نوقۇل غەرب مۇدېرنىزىم ئەدەبىياتىغا تەۋە بىرەر ئېقىمدا يېزىقچىلىق قىلىۋاتقانلار يوق ،ھەممەيلەن ئۆزىنىڭ قۇربى يتىشىچە ئىزدىنىۋاتىدۇ .ئۇزۇنغا قالماي ئۆزىمىزگە ماس كېلىدىغان بىرەر ئۇسلۇبنىڭ مەيدانغا كېلىدىغانلىغىغا ئىشىنىمەن . -مېنىڭچە بولسا بىرەر ئىزمنى پەيدا قىلغۇچە ئاشۇ«مۇدېرنىزم ئەدەبىيات ئېقىملىرى»نىڭ بىزگە ماس كېلىدىغان بىرەر ئۇسلۇبىنى تاللىۋىلىپ شۇ بويىچە ئىجادىيەت بىلەن شۇغۇللانساق ئاسان بولىدىغان ئىشكەن . -بۇ دېگەن سەن مەكتەپتە ئىشلىيەلمىگەن تاپشۇرۇقنى باشقىلارنىڭ دەپتىرىدىن كۆچۈرىۋالغاندەك ئاددى ئىش ئەمەس .ئۇنىڭ ئۈستىگە مۇدېرنىزم ئەدەبىياتىنىڭ ئوبزورچىلىرىمىز دېگەندەك قوبۇل قىلىشقا بولمايدىغان نامۇۋاپىق تەرەپلىرىمۇ بار . يەنە كېلىپ ھېچكىم باشقىلارنىڭ سايىسى بولۇپ قىلىشنى خالىمايدۇ .يەنە بىر جەھەتتىن مەزمۇنى ئېنىق ،سۆز-جۈملىلىرى مەنا –ھېكىمەت ۋە ئۆزىمىزنىڭ مىللىي قىممەت قاراشلىرى بىلەن تولغان ئەسەرلەرگە ئادەتلىنىپ قالغان كىتابخانىلىرىمىز ،ئەمدىلەتتىن تار دائىردە يۈزەكىي بولسىمۇ تونىشىۋاتقان ئۇنداق غەربچە قىممەت قاراشلىرى ،پەلسەپەۋى ۋە ئىستېتىك ئىدىيىۋى تونوشلارىنىڭ تۈرۈتكىسىدە مەيدانغا كەلگەن ئەسەرلەرنى چۈشىنەلمەيدۇ ۋە قوبۇل قىلالمايدۇ . شۇڭا سەن دېگەندەك قىلىش ئاقمايدۇ . -«مۇدېرنىزم ئەدەبىياتى»نىڭ سەن دېگەن نامۇۋاپىق جايلىرى قايسى؟ ياسىن مەندىن سورىغان بۇ سوئالغا ئابدۇللا جاۋاپ بەردى . -مېنىڭچە ئۇلارنىڭ «ھايات ئازاب-ئوقۇبەت بىلەن تولغان ،ياشاش بىمەنە، ئىنساننىڭ بۇ دۇنيادا چىقىش يولى يوق »دېگەندەك ئۈمىدسىز قاراشلىرى بولۇش مۇمكىن . -دەل شۇ ... -ھەي ،مەن ھازىرلا بىر ئۇسلۇبنى ئويلاپ قالدىم ،-دېدى يۈسۈپچان بىردىنلا ئورنىدىن تۇرۇپ كېتىپ ھەممەيلەننى ئېغىزىغا قارىتىپ . -قانداق ئۇسلۇب ؟-دەپ سوراشتۇق ھەممەيلەن قىزىقىش بىلەن . -«گۈزەللەر رىئالىزمى»،-دېدى يۈسۈپچان تەنتەنە بىلەن جاكارلاپ بىر قولىنى ئېگىز كۆتۈرۈپ،-بۇنداق ئۇسلۇبنى ھەممە ئادەم ياخشى كۆرۈپ قالىدۇ. -قېنى تەپسىلى ئېيتىپ باقمامسەن ؟-دېدى ئابدۇللا يۈسۈپنىڭ خۇشاللىقتا ئېگىز كۆتۈرۈۋالغان قولىنى بېسىپ پەسكە چۈشۈرگۈزىۋىتىپ . -بىز پەقەت گۈزەللىكنى ،جاھاندىكى ئەڭ گۈزەل نەرسىلەرنى ،بولۇپمۇ قىز-ئاياللارنىڭ گۈزەللىگىنى ئۇلارنىڭ پۇتىنىڭ ئۇچىدىكى تىرنىغىدىن تارتىپ تاكى چوققىسىدىكى چېچىغىچە ئەڭ سېھىرلىك ،ئەڭ گۈزەل سۆزلەر بىلەن توختىماي يازايلى ...بەلكىم كۈنلەرنىڭ بىرىدە بىزنىڭ «گۈزەللەر رېئالىزمى» مىز قالتىس ئالقىشقا ئېرىشىشى مۇمكىن ... -سەن چاقچاق قىلىۋاتامسەن ياكى راست گەپ قىلىۋاتامسەن ؟-دېدى ياسىن ئۇنىڭ بۇ سۆزىگە كۈلگىسى كەلگەندەك قاراپ . -مەن راست گەپ قىلىۋاتىمەن . -ئۇنداق شېئىر يازساڭ سېنى خوتۇنۇڭلا بىر تەرەپ قىلىۋىتىدۇ.ياكى ئايتۇرسۇن ،مېنى مەدھىيەلەۋىتىپتۇ دەپ ساڭا تېخىمۇ ئامراقلىق قىلىدۇ ،ياكى بولمىسا ،يېنىدا مەن تۇرسام يۈسۈپچان قايسى بىر نېمىنى كۈيلەپ شېئىر يازغاندۇ،دەپ غەزىپى كېلىپ يازغانلىرىڭنى ئوچاققا سېلىپ كۆيدۈرىۋىتىدۇ ،-دېدى ئابدۇللا . -مەن بىر ماقالىدىن تۇنجى سىموۋولىزملىق شائىر فىرانسىيەلىك چارلىز بۇدلىرنىڭ «رەزىللىك گۈلى» دېگەن شىئېرلار توپلىمىنىڭ بارلىغىنى ھەم بۇ توپلىمىدا سىموۋوللۇق ئۇسسۇل بىلەن مۇدھىش ،يىرگىنىشلىك ،رەزىل شەيئىلەردىنمۇ بىر شىئېرىي گۈزەللىكنى نامايەن قىلغانلىقىنى ئوقۇغان ئىدىم .سېنىڭ دېگىنىڭ ئۇنىڭ ئەكسىچە ،-دېدىم مەن . -سىلەر مېنىڭ بۇ «گۈزەللەر رېئالىزمى» منى توغرا تاپمىدىڭلارما؟-دېدى يۈسۈپچان مىيىغىدا كۈلۈپ ئولتۇرغان ئابدۇللا بىلەن ياسىنغا قاراپ. -بىزنى قوبۇل قىلسۇن دېسەڭ ئالدى بىلەن بۇ«گۈزەللەر رېئالىزمى» ڭنىڭ نەزىريىۋى ئاساسىنى شەرھىلەپ ختابنامەڭنى ئوتتۇرغا قوي ،بىزنى قايىل قىل .بىز شۇ چاغدا ئاندىن سېنى بايراقدار دەپ بىلىپ ساڭا ئەگىشىپ ،ئۇ «گۈزەللەر رىئالىزمى»ڭنى تەختىراۋانغا سېلىپ كۆتۈرۈپ ئەڭ يۇقۇرى پەللىگە –چوممالاڭما چوققسىغا چىقىمىز... –ئابدۇللا چاقچاق قىلغاندەك كۈلۈپ قويدى. - ئۇنداق بولسا سەن بىر ئۆمۈر «ئايتۇرسۇننىڭ كۆزلىرى»،«ئايتۇرسۇننىڭ سۇمبۇل چاچلىرى»،«بىر سېنى سۆيىمەن گۈزەل ئايتۇرسۇن»...دېگەندەك شېئىرلارنى يېزىپ ئۆتۈپ كەتكۈدەكسەن ،-ياسىنجاننىڭ بۇ سۆزدىن ھەممەيلەن كۈلۈپ كېتىشتۇق. بىر نەچچە سائەت شۇنداق كۈلكە-چاقچاقلار بىلەن ئولتۇرغاندىن كېيىن دوستلىرىم مەن بىلەن خوشلىشىپ قايتىپ كەتتى. شۇ ۋاقىتتا ئارزىگۈل مەن بىلەن مېھمانغاخانا ئۆيگە كىرىپ نەرسىلەرنى يىغىشتۇرىۋاتقاچ بىردىن ماڭا قاراپ كۈلۈپ كەتتى. -نېمىگە كۈلگىڭىز كېلىۋاتىدۇ؟ -بىر نەچچە قېتىم ئىشىك تۈۋىدىن ئۆتكەچ ،سىلەرنى نېمە دېيىشىۋاتىدىكىن دەپ سۆزلىرىڭلارنى تىڭشاپ باقتىم.قارىسام ئەلپازىڭلار شۇنداق جىددى،خۇددى ئالەمنى چۆرگىلىتۋاتقان ئادەمدەك ھەيۋەتلىك بىر قىياپەتتە سۆزلىشىپ كېتىدىكەنسىلەر.ئۇنىڭ ئۈستىگە ئىچىڭلارغا گېپىڭلار جۇغلىشىپ قالغاندەك بىرسىڭلارنىڭ سۆزى تۈگەش بىلەن تەڭ يەنە بىرىڭلار ئاپتۇماتتەك تاتاتلاپ كېتىدىكەنسىلەر.بىرنەچچە سائەت ئىچىدە تۆتىڭلار بىرلىشىپ بىرەر ماشىنا گەپ قىلدىڭلارمىكىن... مەن ئۇنىڭغا قاراپ كۈلدىم. -ئەگەر سىزنىڭ شۇنداق گەپلەرنى ئاڭلىغۇڭىز بولسا سىزگىمۇ بىرەر ھارۋا گەپنى تۆكۈپ بېرىمەن . -ياق ،مەن ئۇنداق ئۆزۈم چۈشەنمەيدىغان كۆپ گەپلەرنى تىڭشاپ ئولتۇرسام بېشىم قېيىپ يىقىلىپ چۈشىمەن... مەن ئايالىمنىڭ قاپقارا نۇرلۇق كۆزىگە قاراپ بىردەم ئولتۇرغاندىن كېيىن قانداقتۇ بىر ئىللىق ،شېرىن ھەم بىر گۈزەل تۇيغۇلارنىڭ قەلبىمنى ئوراپ ئېلىۋاتقانلىغىنى ھېس قىلىپ ،مۇشۇ تۇيغۇلىرىمنى خاتىرلەپ شېئىر يېزىش ئۈچۈن خىيال ئىلكىدە جىمغىنە ئۈستىلىمنىڭ ئالدىغا كەلدىم.ئارزىگۈل مېنىڭ نېمە قىلماقچى بولغىنىمنى چۈشىنىپ دىققىتىمنى چاچماستىن ئۆزىنى كارۋاتقا تاشلاپ جىملا ياتتى.مەن ئۇنىڭ قاپقارا چاچلىرى يېيىلىپ تۇرغان يۈزىگە قارىدىم،ئۇ ماڭا قاراپ كۈلۈپ قويۇپ كىرپىكلىرىنى ئاستاغىنە يۇمدى.ئۇنىڭ بۇ تۇرقى بىر گۈزەل پەرىشتەگە ئوخشايتتى،ئەمىلىيەتتىمۇ ئۇ مېنىڭ روھىمنى ئۇرغۇتۇپ تۇرغان بىر سۆيۈملۈك پەرىشتە ئىدى.مەن ئۇنىڭغا بىردەم قاراپ تۇرغاندىن كېيىن قەغەزگە تۆۋەندىكى مىسرالارنى پۈتتۈم: ۋاقىت كۆزلىرىڭدە كۆيگەندە نىگار، ۋۇجۇدۇم جىمغىنە چېكىلگەن زىلتار. زىلتاردىن ئۇچىدۇ بىر توپ قۇشلىرىم، بىر ساڭا قەلبىنى قىلغۇسى ئىزھار. ...

ئاينۇرى · ۋاقتى: 2014-1-12 09:13:51


	سىزگە ئۇتۇق يار بولسۇن.

ي.ت.توغراق · ۋاقتى: 2014-1-12 10:04:56


	مۇبارەك بولسۇن، بۇ روماننىڭ تېزراق ئېلان قىلىنىشىنى ئۈمۈد قىلىمەن.

yirtekin · ۋاقتى: 2014-1-12 11:31:40


	بۇ رومان ئېلان قىلىنىشنى كۈتۈپ تۇرامدۇ؟ پات ئارىدا ئوقۇرمەنلەر بىلەن يۈز كۆرۈشەمدۇ؟ ئېلان قىلىنىشتىن بۇرۇن توردا ئېلان قىلىش سىزچە مۇۋاپىقمۇ قانداق؟

ن.ھاشىم · ۋاقتى: 2014-1-12 12:38:16


	yirtekin يوللىغان ۋاقتى 2014-1-12 11:31 بۇ رومان ئېلان قىلىنىشنى كۈتۈپ تۇرامدۇ؟ پات ئارىدا ئوق ... نەشىرىياتلارنىڭ ئۆتكىلىنىڭ يۇقۇرى ئىكەنلىگىنى تەسەۋۇر قىلالايسىز،بۇندىن باشقا ئىككى رومانىم نەشىرىياتلارنىڭ ئۆتكىلىدىن ئۆتەلمىگەن،شۇڭا بۇ ئۈچىنچى رومانىمنى بۇ مۇكاپاتقا قاتناشتۇرۇش يۈزىسىدىن دوستلارنىڭ ھوزۇرىغا سۇنۇپ ئۆزۈم كۆرەلمىگەن ناباپ تەرەپلىرىنى تۈزىتىۋالماقچىمەن.دوستلار تارتىنماي تەكلىپ تەنقىد بەرگەي .

ن.ھاشىم · ۋاقتى: 2014-1-12 12:41:54


	、قانداق بولدى ،ئىككىنچى باپنىڭ ھەممە قۇرلىرىنىڭ باش تەرىپى مېنىڭ كومپىيۇتېرىمدا كۆرۈنمەيۋاتىدۇ؟بۇنى قانداق ئوشىغۇلۇق ئەمدى؟

ن.ھاشىم · ۋاقتى: 2014-1-12 12:48:47


	ئۈچىنچى باپ مەن قەلبىنۇرنىڭ گۈلجەننەتكە بۇ دەرىجىدە ئۆچمەنلىك قىلىشىنى زادى چۈشەنمىدىم .ئۇنىڭ گۈلجەننەتكە بۇ قەدەر ئۆچ بولۇپ كېتىشىنىڭ سەۋەبى مۇنداق ئىكەن : قەلبىنۇر بىلەن گۈلجەننەت پىداگوكىكا مەكتىۋىدە بىرگە ئوقۇغان بولۇپ ،گۈلجەننەت سىنىپىدىكى بىر ئوغۇلغا كۆڭلى چۈشۈپ قېلىپ ئۇنىڭغا يېقىنچىلىق قىلىپ يۈرگەندە ،قېرىشقاندەك ئۇ ئوغۇلنىڭ قەلبىنۇرغا كۆڭلى چۈشۈپ قېلىپ گۈلجەننەت بىلەن كارى بولماي قەلبىنۇرنىڭ كەينىگە چۈشىۋىلىپ يۈرۈيدۇ .لېكىن قەلبىنۇرنىڭ ئوقۇۋىتىپ باشقىلار بىلەن ئارلىشىش خىيالى بولمىغاچقا ،ئۇ ئوغۇلنىڭ تەلىۋىنى رەت قىلىپ ئۆز ئۆگۈنىشى بىلەن ئۆتۈۋېرىدۇ . شۇنداقتىمۇ ھېلىقى ئوغۇل قەلبىنۇرنىڭ ئۆز تەلىۋىنى رەت قىلغانلىقىغا پەرۋا قىلماي قەلبىنۇرغا يېقىنچىلىق قىلىپ يۈرىۋېرىدۇ . بۇنىڭغا چىدىمىغان گۈلجەننەت يېقىن دوستى قەلبىنۇر بىلەن زىتلىشىپ قىلىپ ،ئۇدۇل كەلگەن يەردە قەلبىنۇرنى گەپتە چىقىۋېلىپ ياكى ئۇنىڭ كەينىدىن رەزىل سۆز-چۆچەكلەرنى تارقىتىپ يۈرۈيدۇ .قەلبىنۇر گۈلجەننەت بىلەن سۆزلىشىپ ،ئۆزىنىڭ ھېلىقى ئوغۇلنىڭ تەلىۋىنى رەت قىلغانلىقىنى ھەمدە ئۆزىنىڭ ئۇ ئوغۇل بىلەن ئەسلا ئارلىشىش نىيىتىنىڭ يوقلىغىنى ئېيتىپ ئۆزىنى چۈشەندۈرىدۇ .گۈلجەننەت دەسلەپ ئۆزىنىڭ قىلغىنىدىن خىجىل بولۇپ قەلبىنۇر بىلەن ئەپلىشىپ قالغاندەك بولىدۇ .بىراق گۈلجەننەتنىڭ قىلغانلىرىنى ئاڭلىغان ھېلىقى ئوغۇل قەلبىنۇرنى قوغدايدىغان مەيداندا تۇرۇپ ،گۈلجەننەتنى قەلبىنۇرنى ئانىي تېپىپسەن دېگەندەك قىلىپ مەلۇم باھانە-سەۋەپلەر بىلەن تىللاپ ،مەسخىرە قىلىدۇ .گۈلجەننەت بۇنىڭغا چىدىماي ھېلىقى ئوغۇل بىلەن تازا قاتتىق ئۇرىشىدۇ ھەم بۇنى قەلبىنۇردىن كۆرۈپ ئۇنىڭغا تېخىمۇ ئۆچمەنلىك قىلىدۇ .شۇندىن كېيىن بۇ ئىككى دوست بىر-بىرى بىلەن دۈشمەنلىشىپ ئوت بىلەن سۇدەك ئۆز-ئارا چىقىشالمايدىغان دەرىجىگە يېتىپ ئوقۇش پۈتتۈرىدۇ .«مەن ئۇ بىر نېمىنى كۆرسەم ئەڭ يىرگىنىشلىك جىن- ئالۋاستىلارنى كۆرگەندەك بەدىنىم تىكەنلىشىپ كېتىدۇ .ئۇ مەن بۇ ھاياتىمدا كۆرگەن رەزىل ،ئەڭ نومۇسسىز ئادەم .مەن ئۇ بارغان سورۇنغا بېرىشنى ئەمەس ،ھەتتا ئۇ ماڭغان يولدا مېڭىشنى خالىمايمەن .ئۇنىڭ ماڭا مەكتەپتە قىلغان ھاقارەتلىرى بىر ئۆمۈر ئېسىمدىن چىقمايدۇ ...»دېگەن ئىدى قەلبىنۇر ماڭا گۈلجەننەت بىلەن بولغان ئاداۋىتىنىڭ جەريانىنى سۆزلەپ بېرىپ.بىراق چاتاق يېرى گۈلجەننەت دېگەن ئۇ قىز مېنىڭ ئۆز يېزامدىكى بىر باشلانغۇچ مەكتەپتە ئوقۇتقۇچىلىق قىلىدىغان سىڭلىم بىلەن بىرگە ئىشلەيتتى ھەم يېقىن دوستلاردىن ئىدى .تېخى مەن سىڭلىم نورنىسانىڭ گۈلجەننەتنى ئۆيىگە باشلاپ كەلگەنلىكىنى بىر نەچچە قېتىم كۆرگەن ئىدىم،سىڭلىم نورنىسامۇ مېنىڭ قەلبىنۇر بىلەن ئارلىشىۋاتقانلىغمىنى گۈلجەننەتتىن ئۇقۇپ ئاندىن مەندىن ئاڭلىغان ئىدى.مەن بۇ ھەقتە قەلبىنۇرغا گەپ قىلسام ئۇ ماڭا «ئۇ ماڭا دۈشمەن ،سىڭلىڭىز ئەڭ ياخشىسى ئۇ بىر نېمە بىلەن ئارلاشمىسۇن ...»دېگەن ئىدى.مەن نورنىسا گۈلجەننەت بىلەن خىزمەتداش تۇرسا،ئۇنىڭ قەلبىنۇر بىلەن زىددىيەتلىشىپ قالغىنى ئۈچۈن سىڭلىمنى ئۇنىڭ بىلەن ئارشلاشما دېسەم مۇۋاپىق بولماس.ئۇنىڭ ئۈستىگە گۈلجەننەت نورنىساغا قەلبىنۇرنىڭ بىرەر ئېغىز يامان گېپىنى قىلغاندەك ئەمەس،بۇنداق بولغاندىكىن ئۇ ئىككىيلەننىڭ دوست بولۇپ ئۆتۈشىگە ئارلىشىۋىلىش سەل ئارتۇقچىلىق بوپ قالىدىكەن ،دەپ نورنىساغا بۇرۇن قەلبىنۇر بىلەن گۈلجەننەتنىڭ زىددىيەتلىشىپ قالغانلىقىنى ،قەلبىنۇرنىڭ گۈلجەننەتنى كۆرەرگە كۆزى يوقلىغىنى ئېيتقان ئىدىم.نورنىسا ماڭا «گۈلجەننەت ماڭا ئۇنداق گەپلەرنى قىلمىدى، ئەكسىچە ،مەن قەلبىنۇر بىلەن ئىنتايىن يېقىن،ئاكىڭىز ئۆزى چىرايلىق بىر ياخشى قىز بىلەن ئارلىشىۋېتىپتۇ ،دېدى»دېگەن ئىدى. ئەركىننىڭ توي زىياپىتى بولغان كۈنى قەلبىنۇرنىڭ گۈلجەننەتنى كۆرۈپلا ماڭا خوش دەپمۇ قويماستىن كېتىپ قالغانلىقى مېنىڭ تازا كەيپىمنى ئۇچۇردى. كېيىن مەن قەلبىنۇر بىلەن كۆرۈشكەندە ئۇنىڭ شۇ كۈندىكى مەن بىلەن خەيىرلەشمەي كېتىپ قالغانلىقىغا خاپا بولغانلىقىمنى ئېيتسام،ئۇ كۈلۈپ قويۇپ: -خاپا بولماڭ!شۇ كۈنى مەن سىزگە گۈلجەننەت بار يەردە تۇرمايدىغانلىقىمنى ئېيتىۋاتسام سۆزۈمنىڭ ئاخىرسى تۈگىمەي سىزنى دوستلىرىڭىز چاقىرتىپ كېتىپ قالدى...سىزگە دېسەم مەن گۈلجەننەتتىن شۇنچىلىك يىرگىنىمەنكى،ئۇ مېنىڭ نەزىرىمدە دۇنيادىكى ئەڭ پاسكىنا ،ئەڭ نىجىس،ئەڭ رەزىل نەرسىلەردىنمۇ ئۆتەر قەبىھ.ئەركىن ،ئارزىگۈللەرنى مەن سىزنىڭ ۋاستىڭىزدا تونىغان .ناۋادا ئۇلار مېنىڭ ئۆزۈمنىڭ دوستلىرى ياكى تۇغقانلىرىدىن بولغاندا ،ئەگەر گۈلجەننەتنى توي زىياپىتىڭگە چاقىرىدىكەنسەن مېنى چاقىرما،مېنى چاقىرىدىكەنسەن ئۇنى چاقىرما ،دەپ ئوچۇق تەلەپ قويغان بولاتتىم.-دېدى شۇنداق بىر ئۆچمەنلىك بىلەن. شۇنىڭ بىلەن مەن ئابدۇللانىڭ دېگەن گېپى ئېسىمگە كېلىپ شۇنداق دېدىم: -ئۇنداق جاھىللىق ،قاتتىقلىق قىلىپ كەتمەڭ.كۆزۈڭگە سەت كۆرنىدىغان ئۆچ ئادەم بىلەن بىر ئۆيدە تۇرمىغان بىلەن بىر شەھەردە تۇرۇشقا توغرا كېلىدۇ،بىر شەھەردە تۇرمىغان بىلەن بىر ئۆلكىدە تۇرۇشقا توغرا كېلىدۇ،بىر ئۆلكىدە تۇرمىغان بىلەن بىر دۆلەتتە تۇرۇشقا توغرا كېلىدۇ،بىر دۆلەتتە تۇرمايمىز دېسەك بىر پىلانېتتا تۇرۇشقا توغرا كېلىدۇ،بىر پىلانېتتا بىرگە ياشىمايمەن دىسەك ئاي شارىغا چىقىپ كېتىشكا ئامالىمىز يوق. -مېنىڭ ئامالىم بار:ئۇ بار يەرنى تاشلاپ كېتىمەن،ئۇ نەپەس ئالغان ھاۋادىن مەن ھەرگىز نەپەس ئالمايمەن،ئۇ تۇرغان سورۇندا مەن ھەرگىز تۇرمايمەن... مەن شۇ چاغدا ئۇنىڭ گېپىنى بۆلۈپ دېدىم: -ئۇ بەزى ۋاقىتلاردا نورنىسا بىلەن بىزنىڭ ئۆيگە كېلىدۇ،ئەگەر شۇنداق بىر پۇرسەتتە بىر تاسادىپىي ئەھۋالدا ئۇنىڭ قولى مېنىڭ بىرەر يېرىمگە تېگىپ كەتسە مەندىن ۋاز كېچىدىغان ئوخشىمامسىز؟ - مەن سىزگە چاقچاق قىلمىدىم،شۇنداق تېگىپ كېتىشتىن ئىھتىياد قىلارسىز. سىز «دۈشمىنىمنىڭ دوستى مېنىڭ دۈشمىنىم »دېگەن سۆزنى ئاڭلىغانمۇ؟مەن ھازىرچە نورنىسادىن گۈلجەننەت بىلەن ئارلاشماسلىقنى ھەم ئۇنى ئۆيۈڭلەرگە ئېلىپ كەلمەسلىكنى تەلەپ قىلالمايمەن. نورنىسا يەنىلا كىچىك بالا ،بېشىدىن ئىش ئۆتمىگەن.گۈلجەننەت بەك رەزىل ھەم نومۇسسىز بىر ئالۋاستى.سىڭلىڭىزغا ئەسكەرتىپ قويۇڭ ،ئۇ بىز توغرىسىدا بولسۇن ياكى ئۆزى ھەم ئائىلەڭلەر توغرىسىدا بولسۇن ئېيتىشقا تېگىشلىك بولمىغان ھەرقانداق بىر گەپنى گۈلجەتكە ئېيتىپ سالغۇچى بولمىسۇن... مانا مېنىڭ سۆيگىنىم قەلبىنۇر ئۆزى نازۇك تەبىئەتلىك بىر چىرايلىق قىز بولسىمۇ مىجەز خۇلىقى بىر ئۆتكۈر پىچاقتەك كەسكىن،ئۆزى قىلىشقا تېگىشلىك ئىشتا ھەرگىزمۇ ئىكى،مىكى دەپ ئولتۇرمايدۇ،سالا-سۇلھى بىلەن ئىش قىلىش ئۇنىڭ لۇغىتىدە يوق.ھەرقانداق بىر ئىشنى ئىتتىك قىلىچنى شارت-شۇرت قىلىپ چاپقاندەك دەرھال كەسكىن بىر تەرەپ قىلىۋىتىدۇ.مەن ئۇنىڭ بۇ خىل مىجەزىدىن سەل تەشۋىشلەنسەممۇ بۇ تەرىپىنى ئۇنىڭ گۈل بەرگىدەك چىرايلىق لېۋىگە ئوخشاشلا ياخشى كۆرۈمەن.لېكىن ئۇنىڭ ئەكسىچە مېنىڭ مىجەزىم ئۇنداق كەسكىن ئەمەس،مەن سەل لىڭتاسما.ئىشلاردىلا ئەمەس شېئىر يازغاندىمۇ كۆپ ھاللاردا مەلۇم بىر جايغا قايسى بىر سۆزنى ئىشلتىشتە مۇۋاپىق بىر تونۇشقا كېلەلمەي خىلى ئارسالدى بولۇپ قالىمەن.بۇنى نېمە ئۈچۈن دېگەندە جاھاندىكى ھەرقانداق بىر ئىشنىڭ قېلىبى يوق،ھېچقانداق بىر ئىش ،نەرسە ياكى ئادەم ھېچقاچان مۇكەممەل ئەمەس ئىكەن ۋە ئۈزلۈكسىز ئۆزگىرىپ تۇرىدىكەن.خۇددى سانلار بىردىن باشلانسا مىڭدە ،ئونمىڭدە توختىغاندەك قىلغان بىلەن ،يۈزمىڭ مىللىيونغا ،مىللىيون مىللىيارتقا يېتىپ بېرىپ ۋە يەنە ئۈزلۈكسىز داۋاملىشىپ ئايىغى چىقمىغاندەك،ھېچبىر ئىش ۋە نەرسىلەر بىر جايدا توختىمايدىكەن.قايسى پەيلاسوپنىڭ «ئالەم سان-سىفىردىن تۈزۈلگەن»دېگنى مۇشۇ سەۋەپتىنمىكىن؟ بۈگۈن يېڭى يىلنىڭ ھارپا كۈنى،بۈگۈن كەچتە قەلبىنۇر بىر نەچچە خىزمەتدىشى بىلەن يېڭى يىلنى تەبرىكلەپ رېستۇراندا ئولتۇرماقچى بولغانكەن ، مېنىڭمۇ بېرىشىمنى تەلەپ قىلغان ئىدى .ئۇلار تەڭ پۇل چىقىرىپ بىردىن يېىقىن كىشىسىنى –ئەرلەر خوتۇنىنى ،ئاياللار ئەرلىرىنى ياكى بويتاقلار بولسا ئارلاشقان كىشىسىنى ئېلىپ بېرىشقا كىلىشكەن ئىكەن.مەن قەلبىنۇر ئېيتقان رېستۇرانغا ۋاقىتىدا بېرىش ئۈچۈن دەرىستىن چۈشۈپلا ياتىقىمغا كېلىپ چېچىمنى يۇيۇپ ،ساقىلىمنى ئالدىم .كىيىملىرىمنى ئالماشتۇرۇپ ئۆزۈمنى تۈزەشتۇرۇپ ئەينەككە قاراپ ،ئۆزۈمنىڭ خىلى سالاپەتلىك ئىكەنلىكىمنى ھېس قىلىپ مەمنۇنلۇق بىلەن سىرتقا چىقتىم . مەن موتۇسىكىلىتىمنى ھەيدەپ مەكتەپنىڭ ئالدىدىكى چوڭ يولغا چىقىشىمغا مۇشۇ تەرەپكە قاراپ ئالدىراپ كېلىۋاتقان گۈلجەننەتنى كۆردۈم .ئۇ كىمنى ئىزدەپ كەلدىكىنە؟مەن ئۇنىڭغا مۇنداقلا قاراپ قويۇپ ئۆتۈپ كەتمەكچى بولىۋىدىم گۈلجەننەت مېنى موتۇسىكىلىتىمنى توختىتىشقا شەرەت قىلدى . بۇ قىزنىڭ ماڭا نېمە گېپى بولغىدى؟ئەگەر ئۇنىڭ بىلەن پاراڭلىشىپ تۇرغىنىمنى قەلبىنۇر كۆرۈپ قالسا نېمە دەپ چۈشەندۈرەرمەن؟...مەن شۇ خىيال بىلەن موتۇسكىلىتىمنى توختىتىپ ئۇ قىزغا قارىدىم . -مەن سىزنى ئىزدەپ كەلگەن،-دېدى گۈلجەننەت ئالدىراپ.ئۇ بىرەر ئىش ئۈچۈن جىددىلىشىۋاتقاندەك قىلاتتى،-قەمەرخان ئاچام ھازىر دوختۇرخانىدا قالدى ،نورنىسا يېنىدا ...مەن سىزگە خەۋەر قىلىش ئۈچۈن كەلگەن . -ئانام دوختۇرخانىدا ؟نېمە ئىش بولدى ؟ -نورنىسا بىلەن مەكتەپتىن يېنىپ ئۆيگە كەلسەك قەمەرخان ئاچام يېقىلىپ كارۋاتتا بىھۇش يىتىپتۇ،ئۆيدە ھېچكىم يوق ئىكەن .بىز بەك قورقۇپ كەتتۇق ، نورنىسا يىغلىدى ...كېيىن نېمە قىلىشنى بىلمەي كىرا ماشىنىسى چاقىرىپ قەمەرخان ئاچامنى ناھىيىلىك دوختۇخانىغا ئىلىپ كەلدۇق. -ھازىر ئەھۋالى قانداق ؟-دەپ سورىدىم مەن يۈرىكىم«قارت» قىلىپ . -دوختۇرلار جىددى قۇتقۇزىۋاتىدۇ ... بۇ گەپنى ئاڭلاپ ئالدىراپ موتۇسكىلىتىمنى «گۈر »قىلىپ ئوت ئالدۇرۇپ ، ماڭا قاراپ قالغان گۈلجەننەتنى «تېز بولۇڭ » دەپ موتۇسىكىلىتىمگە مىنىشكە چاقىردىم . مەن موتۇسىكىلىتىم بىلەن گۈلجەننەتنى ئېلىپ ناھايتى تىز ماڭدىم.ئانامنىڭ يۇقۇرى قان بېسىم كېسىلى بار ئىدى،خۇدايىم ئۇنىڭغا بىرەر يامان ئەھۋال كېلىشتىن ئۆزۈڭ ساقلىغايسەن!يۈرىكىم بىردىن جىددى سوقۇپ كەتتى .كۆزۈمگە ھېچنەرسە كۆرۈنمەيتتى.ناھىيىلىك دوختۇرخانىنىڭ ئالدىغا كېلىپ موتۇسىكىلىتىمنى توختاتتىم.گۈلجەننەت «بۇ تەرەپتە »دەپ مېنىڭ بالنىسىت بىناسىنىڭ ئىچىدىكى جىددى قۇتقۇزۇش بۆلۈمىنىڭ ئالدىغا باشلاپ كەلدى.ئۇ يەردە سىڭلىم نورنىسا كۆزلىرى ياش ئۈنسىز يىغلاپ ئولتۇرۇپتۇ. نورنىسا مېنى كۆرۈپ «ئاكا ...ئانام ...»دەپ ،باشقا گەپ قىلالماي ئۆكسۈپ يىغلىۋەتتى .مەن ئۇنىڭدىن : -نېمە ئىش بولدى ،ئانامنىڭ ئەھۋالى قانداقراق ؟-دەپ سورىدىم . -بىز مەكتەپتىن كېلىپ ئۆيگە كىرسەك ئانام كارۋاتتا غەلىتە ھالدا يېتىپتۇ. ئۆيدە باشقىلار يوق ئىكەن، مەن نېمە قىلىشنى بىلمەي قورقۇپ كەتتىم ... گۈلجەننەت خوشنىلاردىن بىرسىنى چاقىرىپ كىرىۋىدى ،دەرھال ناھىيىلىك خەلىق دوختۇرخانىسىغا ئېلىپ بېرىڭلار ،دەپ ماشىنا چاقىرىپ ئانامنى ماشىنىغا ئەپ چىقىشىپ بەردى ...بۇ جەرياندا ئانام غەلىتە تىنىپ ،كۆزلىرى ئالىيىپ قېلىپ ئۇققۇلى بولمايدىغان گەپلەرنى قىلدى ...دوختۇرلار ئانامنىڭ يۇقۇرى قان بېسىم كېسىلىنىڭ بارلىىقىنى ئۇقۇپ ،مېڭىسىگە قان چۈشكەن ئوخشايدۇ ،دېدى ...-دەپ يىغلاپ تۇرۇپ سۆزىنى تۈگەتتى . يۈرىكىم تەشۋىشتىن ئېغىپ تۇرسىمۇ «ئانامغا ھېچ ئىش بولمايدۇ،ئانام تېزلا ساقىيىدۇ »دېدىم ئۆزۈمنى ھەم سىڭلىمنى خاتىرجەم قىلىش ئۈچۈن.بىز جىددى قۇتقۇزۇش بۆلۈمىنىڭ ئالدىدا ساقلاپ تۇرغاندا دادام ،ئاكام ۋە ھەدەم يىتىپ كەلدى .ئۇلار نورنىسانىڭ ئانام توغرىسىدا ئېيتقانلىرىنى ئاڭلاپ ،ھەدەم ئامانگۈل «ۋاي،ئانام !»دەپ ھۆڭرەك ئېتىپ يىغلىۋىدى ، ئاكام «بولدى قىل! بۇنداق ۋارقىراپ يىغلاپ دوختۇرلارنىڭ جىددى قۇتقۇزىشىغىمۇ تەسىر يەتكۈزىسەن .ئانامغا ھېچ ئىش بولمايدۇ ...»دېدى ئاچچىقلاپ.ھەدەم ئۈنىنى پەسەيتكەن بولسىمۇ نورنىسانى قۇچاقلىغىنىچە خىتىلداپ يىغلاۋەردى .دادام بىردىن دۈمچىيىپ قالغاندەك بولۇپ بېرىپ بىر ياقىدا قويۇپ قويۇلغان ئۇزۇن ئورۇندۇققا كېلىپ ئولتۇردى.مەن ئۇنىڭ يېنىغا كېلىپ «دادا ئانامدىن ئەنسىرىمەڭ ،ئانامغا ھېچ ئىش بولمايدۇ»دېدىم.دادام بىردەمدىلا قىزىرىپ كەتكەن كۆزلىرىنى ماڭا تىكىپ مەڭدەپ قالغاندەك ھېچنەرسە دېمەي بىردەم كۆزۈمگە قارىغاندىن كېيىن يەرگە قارىغىنىچە مۆكچىيىپ ئولتۇرۇپ قالدى.«ئانامغا قازايى قەدىر يېتىپ قالسا ئەڭ ئېغىر كېلىدىغىنى دادام .ئۆلۈم بەك قورقۇنچلىق...»بىردىن ئىچىم مىژىلداپ باشقا بىر نەرسىلەرنى ئويلىغۇم كەلمىدى.ئانامنىڭ ئېغىر قەدەملەر بىلەن ئۆي ئىچىدە مېڭىپ يۈرگەن ھالىتى خۇددى شامال ئۇچۇرتىپ ئەكىتىۋاتقان لەگلەكتەك ئەلەڭلەيتتى.نەلەردىندۇ بىر يەردىن كەلگەن قاراڭغۇلۇق بىقىنىمدىن تۆشۈك ئېچىپ ئىچىمگە ۋىشىلداپ كىرىپ كېتىۋاتقاندەك ئىدى. بىز شۇ تەرىقىدە ئۈچ سائەتكە يېقىن ۋاقىت ساقلىغاندا ئاندىن دوختۇرلار جىددى قۇتقۇزۇش بۆلۈمىدىن چىقتى.بىر دوختۇر دادامنىڭ قېشىغا كېلىپ « بىمارنىڭ مېڭىسىگە يېنىك دەرىجىدە قان چۈشۈپتۇ، دوختۇرخانىغا ۋاقتىدا ئېلىپ كەپسىلەر.ھازىرچە قان چۈشۈش كونتىرول قىلىندى،ئەمما،خەتەردىن ئۆتۈپ كەتمىدى،يەنە يىگىرمە تۆت سائەت ئەتراپىدا مېڭىگە داۋاملىق قان چۈشۈش سادىر بولمىسا بىمارنىڭ ھاياتىنى ساقلاپ قالالدۇق دېگەن گەپ.بىزنىڭ قولىمىزدىن كېلىدىغان ئىشمۇ چەكلىك.ناۋادا ۋىلايەتلىك دوختۇرخانىغا يۆتكەيمىز دېسەڭلارمۇ ئىختىيارىڭلار،لېكىن بىز بۇنى تەشەببۇس قىلمايمىز.چۈنكى ئارىلىق يىراق ، بۇنداق ئۇزۇن يولدا بىمارنىڭ مېڭىسىگە يەنە قان چۈشۈشى مۇمكىن...» دەپ كېلىپ ،بىزنىڭ بىلمەكچى بولغان باشقا ئەھۋاللارنىمۇ ئېيتىپ بەردى. بىز دوختۇرلارنىڭ رۇخسىتى بىلەن ئانامنىڭ قېشىغا كىردۇق.ئۇ بۇرنىغا ئوكسىگىن نەيچىسى سىلىپ قويۇلغان ،ئىككى تەرىپىدە ئىككى قولىغا ئاسما ئوكۇل ئېسىلغان ھالەتتە يېنىك تىنىپ ئۇخلاۋاتاتتى-ئۇ ھۇشسىز ئىدى. شۇ ۋاقىتقىچە يېنىمىزدا تۇرغان گۈلجەننەت ئانامنى كۆرۈپ چىققاندىن كېيىن بىز بىلەن خوشلىشىپ قايتىپ كەتمەكچى بولىۋىدى،دادام مېنى موتۇسىكىلىىت بىلەن ئۇنى ئاپىرىپ قويۇشقا بۇيرىدى.مەن گۈلجەننەت بىلەن سىرتقا چىقىتىم، تالادا ئاللىقاچان قاراڭغۇ چۈشۈپ كەتكەن بولۇپ ،كوچا چىراغلىرى ۋىلىلداپ يېنىپ كەتكەن ئىدى.گۈلجەننەت مەن ئۆزۈم كېتىۋىرەي ،دېگەن ئىدى،مەن ئانام قېشىدا باشقىلار بولغاندىكىن ئاپىرىپ قوياي دەپ موتۇسىكىلىتىمنى ئوت ئالدۇردۇم.شۇ چاغدا ئاندىن قەلبىنۇرنىڭ مېنى رېستۇراندا ساقلاۋاتقانلىقى ئېسىمگە كېلىپ ،ھېلى گۈلجەننەتنى ئۆيىگە ئاپىرىپ قويۇپ قايتاشىمدا ئۇنىڭغا چۈشەندۈرۈپ قويارمەن ،دەپ ئويلىدىم. مەن گۈلجەننەتنى ئېلىپ دوقمۇشقا كەلگەندە،يىراقتىنلا رېستۇراننىڭ ئۈستىدىكى رەڭدار چىراغلار ئاستىدىن ئاڭلىنىىۋاتقان مۇزىكا ئاۋازىنى ئاڭلاپ ئۇ يەرگە قارىدىم،ئىشىك ئالدىدا قەلبىنۇرندەك بىرسى كۆزۈمگە چىلىقتى.رېستۇراننىڭ ئۇدۇلىغا كېلىپ قارىسام ئۇ دەل قەلبىنۇر بولۇپ چىقتى.بۇ چاغدا مەن كەينىمدە موتۇسىكىلىتتا ئولتۇرغان گۈلجەننەتنى قەلبىنۇرنىڭ كۆرۈدىغانلىقىنى ئېسىمگە ئېلىپ،ھەي،باشقا يوللاردىن ماڭساممۇ بوپتىكەن.قەلبىنۇر ئۆچ كۆرۈدىغان بۇ قىزنى كۆرۈپ ئۇ ماڭا ئاچچىقلاپ سەكرەپ كېتىشى مۇمكىن.لېكىن،نېمە ئۈچۈن بۇنداق بولغانلىقىنى چۈشەندۈرسەم ئۇ گۈلجەننەتنى موتۇسىكىلىتىمغا مىندۈرگىنىمنى كۆڭلىگە ئېلىپ كەتمەس ،دېگەن خىيال بىلەن موتۇسىكىلىتىمنى يول بويىدىلا توختىتىپ ،گۈلجەننەتكە ،مەن قەلبىنۇرنىڭ قېشىغا بېرىپ كېلەي،دەپ قويۇپ، يىراقتىنلا ماڭا غەزەپلىك قاراپ تۇرغان قەلبىنۇرنىڭ ئالدىغا كەلدىم. -قەلبىنۇر كەچۈرۈڭ !مەن بۇ يەرگە سىز دېگەن ۋاقىتتا كېلەلمىدىم ...- مەن قەلبىنۇرنىڭ قېشىغا كېلىپ سۆز باشلىشىمغا ئۇ گېپىمنى ئاڭلىماي ،كوچا چىراغلىرىنىڭ يورۇقىدا تۇرغان گۈلجەننەتكە قارىغىنىچە مېنىڭ سۆزۈمنى بۆلدى: -ئۇ بىر نېمىنى نېمە دەپ موتۇسكىلىتىڭىزغا مىندۈرۈپ كوچا چۆرگىلىتىپ يۈرۈيسىز ؟-دەپ سورىدى يىراقتىكى گۈلجەننەتكە مەڭسىتىش بىلەن قاراپ قويۇپ ،ماڭا ئىچ-ئىچىدىن ئۆرلەۋاتقان بىر ئاچچىق بىلەن تىكىلىپ. -مەن گۈلجەننەت بىلەن كوچا چۆرگىلەپ يۈرمىدىم،دوختۇرخانىدىن كېلىشىم. -نەچچە سائەتنىڭ ئالدىدا ئۇنى بىر تەرەپكە ئېلىپ كېتىۋاتاتىڭىز ،ئويۇنىڭىز تۈگەپ ئەمدى ئۇنى ئېلىپ قايتىپ كېتىۋاتامسىز؟-قەلبىنۇر سۆزۈمنى بۆلۈپ يەنە شۇنداق دېدى .مەن بۇنىڭدىن ئۇنىڭ مەن گۈلجەننەت بىلەن دوختۇرخانىغا ماڭغان ۋاقتىمدىمۇ كۆرگەنلىكىنى ياكى بىرەر ئىتتىك كۆز دوستىنىڭ نەزىرىگە چۈشۈپ قېلىپ خەۋەر تاپقانلىقىنى چۈشەندىم. -قەلبىنۇر،گىپىمنى ئاڭلاڭ !...مەن گۈلجەننەتنى ئېلىپ بىر يەرگە ئوينىغىلى بارمىدىم ،دوختۇرخانىغا بېرىپ شۇ يەردىن كېلىشىم ،-دېدىم مەن ئېغىر بېسىق بولۇپ.قەلبىنۇر سەل پەسكويغا چۈشۈپ سۆزۈمنى دىققەت بىلەن ئاڭلاشقا تۇتۇنغاندىن كېيىن ،مەن گۈلجەننەت بىلەن قانداق بولۇپ بىرگە بولۇپ قالغانلىغىمنى ۋە ئانامنىڭ دوختۇرخانىدا بىھۇش يېتىۋانقانلىقىنى ئېيتىپ بەردىم . ئۇ سۆزلىرىمنى دىققەت بىلەن ئاڭلاپ،كۆزىمگە قاراپ بىردەم تۇرغاندىن كېيىن «بولدى ،بۇ يەردە نېمىگە تۇرىسىز ؟بېرىپ گۈلجەننەتنى ئۆيىگە ئاپىرىپ قويۇپ ئىشىڭىزنى قىلىڭ»دېدى-دە،ئۇ ئىشلارغا-گۈلجەننەتكىمۇ ،مېنىڭ قىلغانلىرىمغىمۇ ياكى ئانامنىڭ دوختۇرخانىدا يېتىپ قالغانلىقىغىمۇ پىسەنت قىلمايدىغان بىر ھالەتتە مېنىڭ گېپىم بار-يوقلىقىمغا پەرۋا قىلماستىن كەينىگە ئۆرۈلۈپلا رېستۇرانغا كىرىپ كەتتى . «ئۇنىڭ بۇنداقلىغىىنى بىلمەپتىكەنمەن، ئۇنىڭ ئىچى نېمانداق تار–ھە ! ئانامنىڭ ئەھۋالىغا كۆڭۈل بۆلۈپ بىرەر ،ئىككى ئېغىز گەپ قىلىش ئۇياقتا تۇرسۇن ،خۇددى مېنى ھەيدىگەندەك ‹ئىشىڭىزنى قىلىڭ ›دەپ كېتىشلىرىنى». قەلبىنۇرنىڭ بۇ قىلىقلىرى بىلەن ئىچىمگە ئۈمىدسىزلىكنىڭ بىر مۇزدەك سۇيۇقلىقى سىرغىپ كىرگەندەك بولدى.مەن گۈلجەننەتنىڭ قېشىغا كېلىپ «ماڭايلى » دېدىم. -قەلبىنۇر بىرەر ئىشتىن رەنجىپ قالغان ئوخشىمامدۇ؟-دېدى ئۇ ماڭا قاراپ . -كارىڭىز بولمىسۇن ،-دەپ موتۇسكىلىتىمغا مىندىم مەن. -سىزنى كۆپ ئاۋارە قىلدىم ،مەن مۇشۇ يەردىن ئۆزۈم مېڭىپ كېتەي . سىز قەلبىنۇرنىڭ قېشىغا كىرىڭ ،-دەپ توختىدى گۈلجەننەت . «بۇنداق قىلىشنىڭ نېمە زۆرۈرىيىتى»مەن شۇ خىيال بىلەن«مەن سىزنى ئۆيىڭىزگە ئاپىرىپ قويىمەن ،قېنى موتۇسكىلىتقا مىنىڭ »دەپ ،موتۇسىكىلىتىنى ئوت ئالدۇردۇم. گۈلجەننەت موتۇسىكىلىتقا مىنگەندىن كېيىن،ئۇنىڭ كۆرسەتكەن يولى بويىچە مېڭىپ بىر تار كوچىنىڭ ئالدىغا كېلىپ موتۇسىكىلىتىمنى توختاتتىم . -مەن سىزدىن بىر ئىشنى سوراپ باقاي دېگەن ،-دېدىم مەن موتۇسىك- ىلىتىمدىن چۈشۈپ غۇۋا يورۇقلۇق ئىچىدە تۇرغان گۈلجەننەتكە قاراپ. -نېمە ئىش ئىدى ؟ -قەلبىنۇر ئىككىڭلار زادى نېمە بولۇشقان ؟... بۇ سوئالدىن گۈلجەننەت سەل تۇرۇپ قالدى.ئەمما بۇ تار كوچا ئېغىزى قاراڭغۇ بولغاچقا مەن ئۇنىڭ چىرايىدا قانداق ئىپادىلەرنىڭ پەيدا بولغانلىقىنى ئېنىق كۆرەلمىدىم . -قەلبىنۇر سىزگە بىر نەرسە دېگەن ئوخشىمامامدۇ ؟ئۇ ھەقاچان مېنى سىزگە تىللاپ بەرگەندۇ،-دېدى گۈلجەننەت . -ئۇنداق ئەمەس...-مەن ئارتۇق گەپ قىلىشنى خالىمىدىم. شۇ چاغدا گۈلجەننەت : -ئىككىمىزنىڭ بىرگە ئوقۇغانلىقىمىزنى ئۇنىڭدىن ئاڭلىغان بولۇشىڭىز مۇمكىن ،ئىككىمىز ناھايتى يېقىن دوستلاردىن ئىدۇق.بىراق...قەلبىنۇر كېيىن سىنىپىمىز- دىكى بىر ئوغۇل بىلەن يېقىن بوپ قىلىپ ،مېنى ئۇ ئوغۇلدىن كۈنلىگەندەك قىلىپ ماڭا دۈشمەنلىك قىلىپ يۈردى .مەن ئۇنىڭغا «مەن ئۇنىڭ بىلەن ھېچنېمىچى ئەمەس ،مەن يېقىن دوستۇم ئارلاشقان ئوغۇلنى تالىشىدىغان پەس ئورۇنغا چۈشۈپ قالغىنىم يوق .ماڭا ئىشەنگىن »دېدىم .لېكىن ئۇ يەنىلا ماڭا ئىشەنمىدى . مەكتەپ پۈتتۈرگەندە قەلبىنۇر ئۇ ئوغۇل بىلەن ئايرىلىپ كەتتى ... بىراق ئۇ ھازىرغىچە ماڭا ئىچىدە غۇم ساقلاپ يۈرۈيدۇ ،-دېدى . «قەلبىنۇر مەكتەپتە بىر ئوغۇل بىلەن ئارلاشقان ... ياق-ياق ،گۈلجەننەت يالغان ئېيتىۋاتىدۇ.مەن بۇ گەپكە ئىشەنمەيمەن ،مەن قەلبىنۇرغا ئىشىنىمەن .ئۇ بۇنداق يالغان گەپ قىلىپ نېمە قىلماقچىدۇ؟ئۇنىڭدىن گەپ سورىمىساممۇ بوپتىكەن»مەن شۇ خىيال بىلەن گۈلجەننەتكە قارىدىم: -بۈگۈن بىزگە كۆپ ياردەم قىلدىڭىز ،سىزگە يەنە بىر قېتىم رەھمەت ئېيتىمەن!-دەپ خوشلاشماقچى بولدۇم . -ئۇنداق دېمىسىڭىزمۇ بولىدۇ ،مەن قەمەرخان ئاچامنىڭ قولىدىن كۆپ تۇز-تاماق يىدىم ...مەن ئانىڭىزنى ئۆز ئانامدەك كۆرۈمەن ،مەن ھازىرمۇ قەمەرخان ئاچامدىن ئەنسىرەپ تۇرىۋاتىمەن ...بولمىسا مەن ئەتىلىككە مەكتەپكە بېرىپ رۇخسەت ئېلىپ كېلىپ قەمەرخان ئاچامغا قارىشىپ بېرەي ...-دېدى ئۇ بىردىنلا ئاۋازىغا قايغۇرىۋاتقاندەك تۈس بېرىپ.مەن ئۇنىڭ بۇ ھېسداشلىغىدىن سەل خىجىل بولۇپ قالدىم. -ھاجىتى يوق .ھېلىمۇ سىزنى كۆپ جاپاغا سالدۇق...ھازىر ئۆيۈڭىزدىكىلەر سىزدىن ئەنسىرەپ ئولتۇرىدىغاندۇ ،ئۆيىڭىزگە كىرىپ كېتىڭ ،-دېدىم ئاندىن. گۈلجەننەت مېنى ئۆيىگە تەكلىپ قىلدى. مەن چىرايلىق رەت قىلغاندىن كېيىن ئۇ مەن بىلەن خوشلىشىپ قاراڭغۇ تار كوچىغا كىرىپ كەتتى . «بۇ قىز قاراپ تۇرۇپ يالغان ئېيتالىدى ،ئەجەپ يامان ئىكەن !بۇندىن كېيىن قەلبىنۇر ئېيتقاندەك ئۇنىڭدىن ئىھتىياد قىلىپ يۈرسەم بولغۇدەك».مەن ئۇنىڭ كەينىدىن قاراپ قويۇپ،قەلبىنۇر بىلەن بولغان باياتتىنقى كۆرۈشۈشنى ئېسىمگە ئېلىپ كۆڭلىم غەش بولۇپ موتۇسىكىلىتىمغا مىندىم.موتۇسىكىلىتىمنىڭ ئاچقۇچىنى ئىشتىنىمنىڭ ياكى چاپىنىمنىڭ يانچۇقىغا سالغانلىقمىنى بىلەلمەي ئىزدەۋاتسام قاراڭغۇلۇق ئىچىدىن گۈلجەننەتنىڭ «ۋاي!...كىم سەن ؟»دېگەن قورقۇنۇچلۇق ئاۋازى ئاڭلىنىپ مېنى چۈچۈتىۋەتتى .مەن شۇھامان موتۇسىكىلىتتىن چۈشۈپ گۈلجەننەت تەرەپكە يېقىنلىشىپ «گۈلجەننەت ،نېمە ئىش بولدى ؟»دەپ سورىدىم . ئەمما دەل شۇ چاغدا گۈلجەننەت ماڭا جاۋاب بېرىشكە ئۈلگۈرىمەستىن «ۋاي ،ئانا!»دەپ ۋارقىرىۋەتتى .بۇنىڭلىق بىلەن مەن ئالدىراپ قاراڭغۇلۇق ئىچىگە كىرىپ گۈلجەننەتكە يېقىنلاپ كەلدىم .مەن ئالدىمغا قاراپ يۈگۈرۈپ دېگۈدەك ئون نەچچە قەدەم مېڭىپ ،قاراڭغۇلۇق ئىچىدىكى بىر گەۋدىنى كۆرۈپ ،ئۇنىڭ گۈلجەننەت ئىكەنلىگىنى پەرق ئەتتىم . مەن گۈلجەننەتنىڭ قېشىغا كېلىپ ئۇنىڭ ئالدىدىكى يەردە ئاستا ئۆمىلەپ ئورنىدىن تۇرۇشقا ئۇرنىۋاتقان بىر گەۋدىنى كۆرۈپ ،ئۇنىڭ بىر مەست ئەر ئىكەنلىگىنى،ئۇنىڭدىن ئەنسىرىگۈدەك ئىش يوقلىغىنى ھېس قىلدىم . ھېلىقى ئەر كىشىلەر چاچقان سۇ مۇز بولۇپ قاتقان يەردىن ئىغاڭلاپ مىڭ بىر جاپادا ئورنىدىن تۇرۇپ ،ئىككى پۇتىنى كەرىپ تىكلىنىپ گۈلجەننەتكە قارىدى. دەلدۈگىنىپ مېڭىپ گۈلجەننەتكە يېقىنلىشىۋىدى ،مەن ئۇنىڭ ئالدىنى توسۇپ : -ئاغىنە،مەست بولۇپ قالغاندا ياخشىسى ئۆيۈڭگە كېتىپ ئۇخلاپ قال،- دەپ ئۇنىڭغا قاراپ تۇردۇم . ئۇ گەۋدە مەندىن سەل ئېگىز بولۇپ ،ئۇ ماڭا يېقىنلىشىپ بېشىنى پەس قىلىپ مېنى ئېنىق كۆرۈۋالماقچى بولغاندەك تىكىلىپ قارىدى .بىراق ئەتراپ بەك قاراڭغۇ بولغاچقا مەن ئۇ ئادەمنىڭ چىرايىنى ئېنىق كۆرەلمىدىم . ئەمما دەل شۇ چاغدا مەن ئۇ مەستنىڭ سول قولىنى شىلتىغانلىقىنى كۆرۈپ ،ئۇنى توسىۋالماقچى بولدۇم . مەن بۇ ۋاقىتتا ئۇ مەستنىڭ ئوڭ قولىدىكى بىر نەرسىنىڭ خىرە يورۇقتا «ۋىل»قىلىپ چاقنىغان شولىسىنى كۆرۈپ ،«پىچاق !»دەپ ئويلىدىم .لېكىن مەن ئۇنىڭ قولىدىكى نەرسىنىڭ پىچاق ئىكەنلىگىنى بىلگىنىم بىلەن ئۆزۈمنى ئېلىپ قېچىشقا ئۈلگۈرەلمەي قالدىم:ھېلىقى مەستنىڭ ئوڭ قولىدىكى پىچاق مېنىڭ قورسىقىمغا زەرىپ بىلەن ئۇرۇلۇپ،چاپىنىم ۋە قىلىن پوفايكامنى تىشىپ ئۆتۈپ قورسىقىمغا كىرىپ كەتتى .مەن دەسلەپ مۇزدەك سوغۇق تىغنى ،ئاندىن پۈتۈن بەدىنىگە تارىغان قاتتىق ئاغرىقنى ھېس قىلىپ «ۋاي...»دەپ سول قولۇم بىلەن قورسىقىمنى تۇتۇپ ،ئوڭ قولۇم بىلەن ئۇنى ئىتتىردىم. يېنىمدا تۇرۇپ نېمە ئىش بولغانلىقىنى كۆرگەن گۈلجەننەت «ۋاي،قاتىل!»دەپ ۋارقىرىۋەتتى .ھېلىقى مەست بۇ ئاۋازدىن چۆچىگەندەك بولۇپ قولىدىكى پىچاقنى تاشلىدى-دە ، قەدەملىرىنى يوغان ئېلىپ دار ئۈستىدىكى دارۋازدەك ئىككى قولىنى كەرىگىنىچە ئىككىمىزدىن ئەگىپ ئۆتۈپ،لەپپەڭشىپ يۈگۈرگىنىچە چوڭ كوچا تەرەپكا قاراپ قاچتى .«مەن سېنى تونىيمەن ،قېچىپ كېتەلمەيسەن...» دەپ ۋارقىرىدى گۈلجەننەت .ئەمما ھېلىقى كىشى قاراڭغۇلۇقتىن چوڭ كوچا تەرەپكە بۇرۇلۇپلا كۆزدىن غايىپ بولدى . بۇ چاغدا مەن قورسىقىمدىكى پىچاق سانچىلغان جاراھەتنىڭ ئاغرىقىدىن پىشانەمدىن بۇژۇلداپ سوغۇق تەر چىقىپ،پۇت-قوللىرىمدا جان قالمىدى-دە، ئۆرە تۇرالماي تۇرغان جايىدا ئولتۇرۇپ قالدىم .گۈلجەننەت مېنى يۆلەپ تۇرۇپ«ياسىن ،ئەھۋالىڭىز قانداقراق ؟»دەپ سورىدى .«مەن ھازىرلا ئۆلۈپ كېتەرمەنمۇ؟»مەن قورقۇنچ ۋە ئاغرىق سەۋەبىدىن ئۇنىڭغا جاۋاب بەرمەي ،ئىنجىقلاپ چوڭقۇر نەپەس ئالدىم .بۇنى كۆرۈپ ئەقلىنى تاپقاندەك بولغان گۈلجەننەت «مەن ئۆيدىكىلەرنى چاقىراي »دەپ مېنى ئاستا قويۇپ بېرىپ ،«دادا!»دەپ ۋارقىرغىنچە ئۆيىگە قاراپ يۈگۈردى . مەن ھۇشۇمدىن كېتىپ يېقىلىپ چۈشمىگەنلىكىمنى ۋە ئاغرىقنى ھېس قىلىپ ،مەن ئۆلۈپ كەتسەم بولمايدۇ،دەپ ئويلاپ ،مەن قان ئېقىۋاتقانلىقىنى ھېس قىلغان يېرىمنىڭ ئۈستىدىن پوفايكامنى چىڭ بېسىۋىلىپ قاننى توختاتماقچى بولدۇم. ئاغرىقتىن مىڭەم زىڭىلداپ ،بەدىنىم مۇزلاپ كەتكەندەك بولدى،بېشىم قېيىپ ،پۈتۈن بەدىنىم ئاستا-ئاستا ماغدۇرسىزلىنىپ يەرگە يېقىلىپ چۈشىدىغاندەك قىلاتتىم.شۇ ۋاقىتتا دوختۇرخانىدا ھۇشسىز ياتقان ئانام ئېسىمگە كەلدى.قەلبىنۇر مېنى مۇشۇ ھالەتتە كۆرسە يىغلارمۇ؟بۇ خىيالدىن ئۆزۈمنىڭ يىغلىغۇسى كەلدى. «قەلبىنۇر مېنىڭ گۈلجەننەتنى دەپ پىچاق يىگەنلىكىمنى ئۇقسا ،بەلكىم ماڭا مۇنداقلا قاراپ قويۇپ ئۆتۈپ كېتىشى مۇمكىن...ئەگەر ھاياتلا قالسام ئۇ ماڭا پەرۋا قىلمىسا ئۇنىڭدىن ۋاز كېچىمەن.چۈنكى مەن ھەرگىزمۇ بىر خاتا ئىش قىلمىدىم،بەلكى بىر ئەركەك قىلىشقا تېگىشلىك ئىشنى قىلدىم...»يەنە نېمىلەرنى ئويلىغانلىقىم ئېسىمدە يوق،سېزىمىم ۋە تەپەككۇرۇم بارغانسىرى خىرەلىشىۋاتاتتى. بىر ۋاقىتتا گۈلجەننەت دادىسى بولسا كېرەك بىر چوڭ ياشلىق ئەر بىلەن يېنىمدا پەيدا بولۇپ مېنى يۆلەپ تۇرغۇزۇپ چوڭ يول تەرەپكە ئېلىپ ماڭدى.ئۇلار ماڭا بىر نەرسىلەرنى دېدى،لېكىن نېمە دېگەنلىكىىنى ئۇقالمىدىم،بارلىق سەزگۈلىرىم نەملىشىپ قالغان قەغەزدەك ئاجىزلىشىپ كەتكەن ئىدى. مېنىڭ خىيالىم« ئەگەر جاراھەت ئېغىزىنى چىڭ بېسىۋالمىسام قانلىرىمنىڭ ھەممىسى ئېقىپ تۈگەپ مەن ئۆلۈپ كېتىمەن »دېگەن بىر قورقۇنچ سەۋەبىدىن ئىككى قولۇم ئۈستىدىن چىڭ بېسىپ تۇرغان جاراھەتلەنگەن يېرىمگە مەركەزلىشىپ قالغان ئىدى.گۈلجەننەت بىلەن دادىسى مېنى چوڭ يولغا ئېلىپ چىقىپ، دۇچ كەلگەن ئىككى ماشىنىنى توسىدى،ئۇلار توختىماي ئۆتۈپ كەتكەندىن كېيىن كەلگەن بىر ئۈچ چاقىلىق كىرا موتۇسىكىلىتى توختىدى.ئۇلار مېنى شۇنىڭ ئۈستىدە ياتقۇزۇپ دوختۇرخانىغا ئېلىپ كېلىشتى. دوختۇرلار جاراھىتىمنى تەكشۈرۈپ كۆرۈپ دەرھال قۇتقۇزۇشقا كىرىشتى. مەن دوختۇرلارنىڭ گەپ-سۆزلىرىنى غۇۋا ئاڭلاپ ،جاراھەت ئەتراپىغا ناركوز ئوكۇلى سېلىپ ،جاراھەت تىكىدىغان يىپ-يىڭنىنى قورساق مۇسكۈلۈمغا سانچىپ تارتىۋاتقانلىقىنى ھېس قىلىپ ياتتىم.دوختۇرلار يارىنى تىكىپ بولغاندىن كېيىن ئۆزۈمنى ،پىچاق كىرىپ كەتكەن يەردىن قېچىپ چىقىپ كېتىۋاتقان جېنىم توختىتىۋېلىنىپ ھايات قالغاندەك ھېس قىلىپ ،پۇت-قولۇمدا سەل ماغدۇر پەيدا بولغاندەك بولدى.بىر دوختۇر شۇ چاغدا ماڭا يېقىن كېلىپ «ئەنسىرىمەڭ ،پىچاق چوڭقۇر كىرىپ كەتمەپتۇ،قورۇققۇدەك ئىش يوق.ھەپتە ئون كۈنلەردە ياتاقتىن چىقىپ كېتەلەيسىز»دېدى كۈلۈپ.سېستىرالار كېلىپ قولۇمغا ئاسما ئوكۇل سېلىپ ئېسىپ قويدى.كەينىدىن مېنى بىمارلار ياتىقىغا يۆتكەپ ئېلىپ چىقتى. شۇ ۋاقىتتا قېشىمدا دادام،ئاكام،ھەدەم ھەم سىڭلىم پەيدا بولدى.نورنىسا قېشىمغا كېلىپلا «نېمە كەلگۈلۈك بۇ»يىغلاپ كەتتى.ھەدەم «ئۇكام ئەھۋالىڭ قانداقراق؟»دەپ سورىدى ياش تۆكىنىچە.مەن جاۋابەن كۈلۈپ قويدۇم.ئاكام شۇ چاغدا قېشىمغا كېلىپ«قەھرىمانغۇ سەن»دېدى قولۇمنى سىقىپ كۈلۈپ.ئۇندىن كېيىن ئۇلار گۈلجەننەتنىڭ بايانلىرىنى ئاڭلاپ ،مەسلىھەت قىلىشىپ ساقچىغا مەلۇم قىلىشقا كېلىشىپ ،ئاكام ساقچىغا مەلۇم قىلىش ئۈچۈن سىرتقا چىقىپ كەتتى. مەن ئەتىسى ئويغىنىپ،ئۆزۈمنىڭ سەل ماغدۇرسىزلىغىنى ھېس قىلغاندىن باشقا ئۆزۈمنى ئۇنداق ئېغىر جاراھەتلەنگەندەك سەزمىدىم.ئۈستۈمدە قىلىن قىشلىق كىيىم بولغانلىقتىن پىچاق قورسىقىمغا ئۇنچىلىك چوڭقۇر كىرىپ كەتمىگەن بولۇپ،دوختۇرخانىغا كېلىپ بولغۇچە سەل كۆپراق قان ئېقىپ كەتمىگىنىنى ھېسابقا ئالمىغاندا زادى ئەنسىرىگۈدەك ئىش يوق ئىدى،ئۆزۈممۇ قورسىقىمنى ئاۋايلاپراق ھەركەت قىلالدىم.ھېلىقى مەستمۇ گۈلجەننەتنىڭ ئېيتىپ بېرىشى بىلەن تۇتۇلغان بولۇپ،ئۇ نەچچە ۋاقىتتىن بېرى گۈلجەننەتنىڭ كەينىگە كىرىۋىلىپ يۈرگەن بىر بىكار تەلەپ ياش بولۇپ ،كەچتە ھاراق ئىچىپ مەستلىكتە گۈلجەننەتنىڭ ئىشىكى ئالدىغا كېلىپ،يېقىلىپ ئولتۇرۇپ قالغان ۋاقىتتا گۈلجەننەتكە ئۇچراپ قېلىپ گۈلجەننەت قورقۇپ كەتكەندە مەن پەيدا بولۇپ،ئۇ مېنى گۈلجەننەتنىڭ يىگىتى ئوخشايدۇ دەپ ئاچچىقىدا كەيىپلىكتە ماڭا پىچاق تىقىۋەتكەن ئىكەن .ساقچىلار تۇتۇپ قولىغا كويزا سېلىپ ئېلىپ ماڭغاندا ،قىلغان ئىشلىرى ئېسىگە كىلىپ قورۇققىنىدىن يىغلاپ ئولتۇرۇپتۇ.ساقچىلار ئەتىگەندە قېشىمغا كېلىپ مېنىڭ دېگەنلىرىمنى خاتىرلىۋالغاچ شۇلارنى ئېيتىپ بەردى. -ياسىن ،سىز مېنى دەپ مۇشۇنداق پىچاق يېدىڭىز .ئۇنىڭ ئۈستىگە ئانىڭىزمۇ ئاغرىق ،ھەر ئىككىڭلارغا قارايدىغان ئادەم بولمىسا بولمايدۇ .مەن مەكتەپتىن رۇخسەت ئېلىپ سىزگە ئۆزۈم قاراي ،-دېدى ئەتىگەندە قېشىمغا تاماق كۆتۈرۈپ كىرگەن گۈلجەننەت،بىر ئەيىپكارلارچە قىياپەت بىلەن ماڭا كۆيۈنىۋاتقان بىر ھالەتتە قاراپ. -بۇنىڭغا سەن ئەيىپلىك ئەمەس ،بۇ دېگەن تاسادىپىي يۈز بەرگەن بالا- قازا .ئانام بىلەن ئاكامغا ئۆزۈم يىتىشىمەن .بولمىغاندا ھەدەمنىڭ ئۆيى يېقىنلا يەردە بولغاندىكىن ئۇ كېلىپ ياردەملىشىدۇ ،-دېدى نورنىسا . -جاراھىتىم ئېغىر ئەمەس ،ماڭا بىرسى قارىمىسىمۇ بولىدۇ .ئۆزۈمنىڭ ھۆددىسىدىن چىقالايمەن،-دېدىم مەن. گۈلجەننەتنى موتۇسىكىلىتىغا مىندۈرگىنىم ئۈچۈن مەندىن رەنجىپ تۇرغان قەلبىنۇرغا ،يەنە شۇ گۈلجەننەتنى دەپ پىچاق يىگەنلىكىمنى قانداق چۈشەندۈرەرمەن،دەپ ئويلاپ بىر خارامۇشلىق بىلەن . -نېمىلام دېگەن بىلەن ياسىن مېنى قوغدايمەن دەپ پىچاق يىدى .ناۋادا ياسىن بولمىغان بولسا نېمە ئىشلار بولاتتى ،بۇنى خۇدا بىلىدۇ ،-دەپ يەرگە قاراپ قويدى گۈلجەننەت،-ئۇنىڭ ئۈستىگە مەن سىنىپ تۇتمىغاچقا ساڭا قارىغاندا رۇخسەت ئالمىغىم ئاسان .ھازىر مەۋسۇملۇق ئىمتىھان باشلىناي دەپ قالدى ... -دوختۇرلار ئاكامنى بىر نەچچە كۈنگىچە ماڭماسلىقنى ،ھاجەت ئۈچۈنمۇ سىرتقا چىقماي مۇشۇ يەردە داسقا...-دەپ كۈلگەن نورنىسا گۈلجەننەتكە قاراپ قويدى، -سەن بۇ ئىشلارنىڭ ھۆددىسىدىن چىقالمايسەن ،ھەم سېنى بۇ ئىشلارغىمۇ سالغىلى بولمايدۇ .ياخشى كۆڭلۈڭگە رەھمەت! -مەن كىچىك بالا بولمىسام داسقا ئولتۇرىدىغانغا ...-دېدىم مەن نورنىساغا قاملاشمىغان گەپ قىلمىساڭچۇ دەپ ئەيىپلىگەندەك ئالىيىپ قاراپ . -دوختۇرلار ئېنىق دېدى ،سەن كۆپ يول ماڭساڭ ياكى كۈچەپ كەتسەڭ تىككەن يەر تېز تۇتماي ئاۋارىچىلىق بولىدىكەن .سەن ئەڭ ياخشىسى ياۋاشلىق بىلەن دوختۇرنىڭ گېپىنى ئاڭلاپ،دوختۇرخانىدىن تېزراق ساقىيىپ چىقىپ كېتىدىغاننىڭ ئىشىنى قىل ،-دېدى نورنىسا ئورنىدىن تۇرۇپ ،-مەن ئانامنىڭ قېشىغا چىقىپ باقاي . -ئانام ھازىر قانداقراق ؟-دەپ سورىدىم ئانام ئاغرىپ دوختۇرخانىدا يېتىپ قالغاندا ئۆزۈمنىڭ بۇ كېلىشمەسلىككە ئۇچراپ قالغانلىقىمدىن ئىچىم پۇشۇپ. -ئانام تېخى ھازىرغىچە كۆزىنى ئاچمىدى،ئەمما نەپەس ئېلىشى خىلى نورمال. جىمغىنە ئۇخلاۋاتىدۇ. ئىككى قىز بىرگە چىقىپ كەتتى .مەن تۈپتۈز ياتقىنىمچە تىڭىپ قويۇلغان قورسىقىمنى تۇتۇپ قويۇپ،بىردىن قەلبىنۇرنى كۆرگۈم كېلىۋاتقانلىقىنى ھېس قىلدىم.ئۇ مېنى قاچانلاردا يوقلاپ كېلەر؟يەنە گۈلجەننەتمۇ بار... بۇ خىيالىم بىلەن تەڭ ئۆزۈمنىڭ نېمە سەۋەپتىن كارۋاتتا يېتىپ قالغانلىقىمنىڭ جەريانى ئېسىمگە كېلىپ،قەلبىنۇر ھەققىدىكى شېرىن خىياللىرىم خۇددى يۈگۈرۈپ كېتىۋىتىپ تۇيۇقسىزدىن تامغا ئۈسۈۋالغاندەك غايىپ بولدى.راست،مېنىڭ دوختۇرخانىغا كىرىپ قىلىشىم گۈلجەننەت بىلەن- قەلبىنۇر ئۆچ كۆرۈدىغان ھەم زادى كۆرۈشنى خالىمايدىغان قىز بىلەن مۇناسىۋەتلىك ،قەلبىنۇر بۇنى بىلگەن كۈنى غەزەپلىنىپ مېنى دوختۇرخانىغا يوقلاپ كېلىش ئۇياقتا تۇرسۇن ماڭا قارىمايلا قويۇشى مۇمكىن .مەن بۇنداق بولۇشنى خالىمايمەن،مەن ئۇنى ياخشى كۆرۈمەن، تېخى بىز يازدا توي قىلىشقىمۇ پۈتۈشۈپ بولغان. ئەگەر ئۇ راستىنلا مېنى كۆرگىلى كەلمىسە...مەن ئۇنىڭ مېنى يوقلاپ كەلمەسلىكىگە ئىشەنگۈم كەلمىدى، ئەمما گۈلجەننەتكە ئۆچلۈكىنى دەۋاتقان ۋاقىتتىكى چىراي ئىپادىسى كۆز ئالدىمغا كېلىپ،ئۇ مېنى دوختۇرخانىغا يوقلاپ كەلمەيدىغاندەك ،ھەتتا بۇ سەۋەپتىن ئۇ ماڭا ئاچچىقلاپ مېنى ئەيىپلەيدىغاندەك تۇيۇلدى.ئۇ راستىنلا مېنىڭ ئۆزىنى ئىنتايىن ياخشى كۆرۈدىغانلىقىمنى ھەم مەن دوختۇرخانىغا كىرىپ قالغان ئىشلارنىڭ تاسادىپىي يۈز بەرگەن ئىشلار ئىكەنلىگىنى بىلىپ تۇرۇپ شۇنداق تاش يۈرەكلىكمۇ قىلارمۇ؟مېنىڭ بۇلارنى ئويلىغۇم كەلمەي ،مەن مۇشۇنداق كارۋاتتا ياتقاندا قەلبىنۇر مېنىڭ بېشىمدا تۇرۇپ ھالىمدىن خەۋەر ئالسا،تاتلىق گەپلەر بىلەن كۈلكە ئىچىدە ماڭا چاي قۇيۇپ بېرىپ ئولتۇرۇسا قانداق ياخشى بولاتتى، دەپ ئويلاپ قالدىم.لېكىن دوختۇرخانىغا كىرىپ قېلىشىمنىڭ جەريانى ۋە قەلبىنۇرنىڭ گۈلجەننەتنى موتۇسىكىلىتىمغا مىندۈرگىنىمنى كۆرۈپ رەنجىپ قالغان چىرايى ئېسىمگە كېلىۋىدى،قەلبىنۇرنىڭ مېنى يوقلاپ كېلىشىدىن گۇمانلىنىپ ئىچىم ئاچچىق بولۇپ قالدى.شۇنىڭ بىلەن كېيىن قانداق بولىدىغانلىقىغا ئېنىق بىر نېمە دېگىلى بولمايدىغان بۇنداق خىياللار بىلەن ئىچىمنى ئاچچىق قىلغۇچە تەسەۋۇرۇمدا شېئىر توقۇشقا باشلىدىم.لېكىن،كەيپىياتىمنىڭ جايىدا بولمىغانلىقى ئۈچۈن شېئىرلىرىمنىڭ قاپىيىسى كەلسە ،مەزمۇنى باغلاشمىدى،مەزمۇنىنى باشلاشتۇرسام قاپىيىسى كەلمىدى.تۇرۇپ سىمۋولىزملىق شېئىرلار ئېسىمگە كېلىۋىدى،سىمۋولىزملىق شېئىرلارنى چۈشەنسەممۇ ئۇنداق شېئىرلاردىكى سىمۋولىزملىق ئالاھىدىلىكنىڭ زادى قانداق نەرسە ئىكەنلىگىنى چۈشەنمە- يدىغانلىقمنى ھېس قىلىپ قالدىم.بۇنىڭ ئۈچۈن كېيىنكى قېتىم دوستلىرىم بىلەن جەم بولغاندا مۇشۇ ھەقتە سوراي دەپ ئويلىدىم. قەلبىنۇرنىڭ قاپقارا بىر جۇپ كۆزى خىيالىمغا كېلىۋىدى،مۇشۇ ھەقتىكى شېئىرىي جۈملىلەرنى قوراشتۇرۇشقا باشلىدىم. چۈشكە يېقىن ئەركىن بىلەن ئابدۇللا مېنى يوقلاپ كەلدى. ئۇلار كۆتۈرۈپ كەلگەن نەرسىلىرىنى ئۈستەلدە قويۇپ ،ماڭا قاراپ كۈلۈپ كېتىشتى.ئەركىن : -ھەي ،تۇرقۇڭغا قارىسام ئەجەپ دوختۇرخانىدا يېتىشقا تىگىشلىك ئادەمدەك قىلمايسەنغۇ ،-دېدى مېنىڭ ئۇزاتقان قولۇمنى سىقىپ قويۇپ . ئابدۇللا كارۋىتىمنىڭ قېشىغا كېلىپ سورىدى : -ئەھۋالىڭ قانداقراق ؟ مەن «چوڭ ئىش يوق»دەپ قويۇپ ،بىر مەستكە ئۇچراپ قىلىپ بولغان بۇ ئىشلارنى ئۇلارغا ئېيتىپ بەردىم. -ھەي ،گۈلجەنەنت دېگەن بۇ قىزئۆتكەندە ئەركىننىڭ ۋېچىركىسىدا قەلبىنۇر ،مەن ئۆچ،كۆرۈشنى خالىمايمەن ،دەپ كېتىپ قالغان قىز شۇمۇ نېمە؟-دەپ سوراپ قالدى ئابدۇللا.ئۇ مېنىڭ«شۇ»دېگىنىمنى ئاڭلاپ ،-ھەي كۆرگىلىكىڭ باركەن سېنىڭ ،ئەمدى قەلبىنۇرغا نېمە دەپ چۈشەندۈرۈپ ،ئۆزۈڭنى قانداقمۇ ئاقلارسەن؟تەقدىر قېرىشقانىدەك بۇ ئىشنىڭ شۇنداق ئۇدۇل كېلىپ قالغىنىنى كۆرمەمدىغان،-دېگەن ئابدۇللا ھەيرانلىقتا قاراپ قالدى. ئابدۇللا مېنىڭ كۆڭلۈمدىكى تەشۋىشنى بىلىپ يەتكەندەك قىلاتتى.ئەگەر قەلبىنۇر مېنىڭ ئەھۋالىمنىڭ گۈلجەننەت بىلەن مۇناسىۋەتلىك ئىكەنلىگىنى ئۇقسا راستىنلا مېنى دوختۇرخانىغا يوقلاپ كەلمەيلا قالماي ،كېيىن ماڭا قارىمايلا قويارمۇ؟مەن بۇ ئەنسىرىشىمنى چاندۇرماي دوستلىرىمغا قاراپ كۈلۈپ قويدۇم. ئىككى دوستۇم قېشىمدا پاراڭلار بىلەن بىر دەم ئولتۇرغاندىن كېيىن مەن بىلەن خوشلىشىپ قايتماقچى بولدى.ئەركىن قەلبىنۇرنىڭ ئۆيىنىڭ تېلېفون نومۇرىنى مەندىن سوراپ،ئۆيىگە قايتىپ بارغاندىن كېيىن ئارزۇگۈلنى قەلبىنۇرنىڭ ئۆيىگە تېلېفون بەرگۈزۈپ مېنىڭ ئەھۋالىمنى خەۋەر قىلىپ قويماقچى بولدى.مەن بۇنىڭدىن ئىنتايىن خوش بولدۇم.مەن ياخشى كۆرۈپ مۇھەببەتلىشىۋاتقان قىزىم مەن دوختۇرخانىدا يېتىپ قالسام خەۋەرسىز قىلىپ يوقلاپ كېلەلمىسە بەك ئەپسۇسلىنارلىق ،ئادەمنىڭ كۆڭلىنى يېرىم قىلىدىغان ئىش بولمامدۇ؟ دوستلىرىم قايتىپ كەتكەندىن كېيىن مەن قەلبىنۇرنىڭ كېلىشىنى تۆت كۆز بىلەن كۈتۈپ ياتتىم. كۆڭلۈمدە بولسا مۇنۇ مىسرالار پەيدا بولدى: كەلسەڭچۇ گۈزەل يار كۈلۈپ قېشىمغا، جاراھەت تېنىمنى قىلدى بىماجال. سېنى ئىزدەپ بېرىشقا يوق ئىمكانىم، كەلسەڭچۇ ئەي جانان،كەلسەڭچۇ دەرھال! سېغىنىپ مەن سېنى دەرتكە چۆككەندە، شاماللار ئىپ كەتتى تىترەكلىرىمنى. سەزدىڭمۇ شامالنىڭ سىپاشلىرىدىن، زارىققان كۆڭلۈمنىڭ پىغانلىرىنى. تەلمۈرۈپ قارايمەن يولۇڭغا دائىم، سۆيگەن شۇ گۈزەل يار كېلەر قاچان دەپ. قولۇڭنى تۇتقۇم بار –شىپادۇر ماڭا، سەۋەپنى بىلگەندە قىلمىغىن غەزەپ...

ن.ھاشىم · ۋاقتى: 2014-1-12 12:50:31


	تۆتىنچى باپ چۈشتە مەكتەپكە ماڭاي دەپ تۇرسام ،دادام سىزگە تېلېفون،دەپ چاقىرىپ قالدى.بېرىپ تېلېفون تۇرۇپكىىسىنى قولۇمغا ئېلىپ «ۋەي»دېدىم. -قەلبىنۇرمۇ؟-تېلېفوندىن بىر قىزنىڭ يېقىملىق ئاۋازى ئاڭلاندى. -مەن قەلبىنۇر،-دېدىم قارشى تەرەپنىڭ كىملىكىنى دەماللىققا بىلەلمەي. -قەلبىنۇر ،مەن ئەركىننىڭ ئايالى ئارزىگۈل.ياخشى تۇردىڭىزمۇ؟ -ياخشى تۇردۇم.ئۆزىڭىزمۇ ياخشى تۇردىڭىزمۇ؟-دېدىم مەن ئۇنىڭ كىملىكىنى بىلىپ.ئارزىگۈل بىلەن ئارلىشىپ كەتمىسەممۇ سىرتتىن بىلەتتىم،ئۇ يېقىندا ياسىنجاننىڭ دوستى ئەركىنجان بىلەن توي قىلغان قىز شۇ ئىدى.ئۇ قانداق بولۇپ ماڭا تېلېفون بېرىپ قالدىكىنە؟ -مۇنداق ئىش ئىدى...سىز ياسىنجان توغرىسىدا بىرەر گەپ –سۆز ئاڭلىدىڭىزمىكىن؟...-ئۇ شۇنداق دەپ توختاپ قالدى. ياسىنجانغا بىرەر ئىش بولغان ئوخشىمامدۇ؟مەن بۇ خىيال بىلەن تەڭ،ئەگەر ئۇنىڭغا بىرەر ئىش بولسا چوقۇم تۈنۈگۈن كەچ ئۆزى موتۇسىىكىلىتىغا مىندۈرۈپ ئۇيان –بۇيان قاتىراپ يۈرگەن گۈلجەننەت بىلەن مۇناسىۋەتلىك ،دەپ ئويلاپ : -ئۇنىڭغا بىرەر ئىش بوپتىمۇ؟مەن ئاڭلىماپتىمەن؟-دېدىم جاۋاب بېرىپ. -ئاخشام ئۇنىڭغا بىر مەست پىچاق تىقىىۋېتىپتىكەن،ياسىنجان ھازىر دوختۇر- خانىدا.ئەلۋەتتە ،ئەھۋالى دەپكەتكۈدەك ئۇنچىلىك ئېغىر ئەمەس ئىكەن،پەقەت تىرىسىلا زەخمىلىنىپتۇ دېيىشىدۇ.ئەركىن سىزنى خەۋەر تاپمىغان بولسا خەۋەرلەندۈرۈپ قويۇڭ دېگەن ئىدى ،شۇڭا سىزگە تېلېفون قىلىشىم. -سىزنى ئاۋارە قىپتىمەن،سىزگە رەھمەت! -بۇ دېگەن رەھمەت دېگۈچىلىكى يوق كىچىك ئىشلار.بۇندىن كېيىن ۋاقتىڭىز يەتسە بىزنىڭ ئۆيگە كېلىپ ئولتۇرۇپ كېتىڭ ،ئىزدىشىپ ئۆتەيلى. -بولىدۇ... -ۋاقتىڭىزنى ئېلىپ قويدۇم،خوش ئەمىسە! -خوش! مەن ياسىنجاننىڭ ئەھۋالىنى ئۇقۇپ ئىچىم ئاچچىق بولۇپ ۋۇجۇدۇمنى بىر غەزەپلىك ھېسيات ئوراپ ئالدى.ياسىنجاننىڭ باشقىلاردىن پىچاق يېگەنلىكىگە ئىچىم ئاغرىماستىن ،ئەكسىچە خوپ بوپتۇ دەپ ئويلىدىم.ئۇ ئاخشام گۈلجەننەتنى ئېلىپ مېنىڭ قېشىمدىن كېتىپ،قايسى بىر سورۇنلاردا چۆرگىلەپ يۈرگەن.ئۇ ماڭا ،ئانام دوختۇرخانىدا يېتىپ قالدى،ئانام ئۆيدە يېقىلىپ چۈشكەندە گۈلجەننەت سىڭلىمغا ياردەملىشىپ ئانامنى دوختۇرخانىغا ئەكىلىشىپ بېرىپتىكەن ،ھازىر ئۇنى ئۆيىگە ئاپىرىپ قويۇش ئۈچۈن كېتىۋاتىمەن،دېگەندەك گەپلەرنى قىلغان ئىدى.ئۇ ماڭا يالغان ئېيتىپتىكەندە.ياسىنجانغا پىچاق تىقىۋىتىدىغان مەستلەر گۈلجەننەتنىڭ ئۆيىدە ساقلاپ تۇرمىغان بولغىدى؟بۇ چوقۇم ئۇ ئىككىسى بىرەر سورۇندا كۆڭۈل ئاچىمىز دەپ پالاقلاپ يۈرگەندە سادىر بولغان ئىش.ھەقىقەتەن شۇنداق! ئاھ خۇدا! مەن ئۇنىڭغا مېنى چىن قەلبىدىن ياخشى كۆرۈدۈ،ئۆزى ئەخلاق- پەزىلەتلىك ياخشى يىگىت .بىر سەمىمى شائىر ،دەپ ئىشەنسەم مېنى مۇشۇنداق ئالدىغانمىدۇ ؟باشقا ئادەم ئەمەس دەل ئاشۇ يىرگىنىشلىك گۈلجەننەت بىلەن...مەن ئۇنى دوختۇرخانىغا يوقلاپ بارامدىمەن؟ئۇخلىماي چۈش كۆرۈپتۇ!مېنىڭ ئۇنداق رەزىل ئەبلەخنى كۆرەر كۆزۈم يوق! چۈشتىن كېيىن مەكتەپتە ئىچىم مىژىلداپ ئاچچىق بىلەن تولدى.بىر خىزمەتدىشىم ياسىنجان توغرىسىدىكى ئىشلارنى باشقىلاردىن ئاڭلاپتۇ«ياسىنجان ئانىسىنى دوختۇرخانىغا ئەكىلىشىپ بەرگەن گۈلجەننەتنى قاراڭغۇ چۈشكەندە ئۆيىگە ئاپىرىپ قويۇش ئۈچۈن موتۇسىكىلىتى بىلەن بېرىپتۇ.ئابلىكىم ئىسىملىك گۈلجەننەتنىڭ كەينىگە كىرىۋىلىپ يۈرگەن بىر يىگىت مەستلىكتە گۈلجەننەتنىڭ ئۆيىنىڭ ئالدىدا ئۇنى ساقلاپ تۇرغاندا گۈلجەننەت كەپتۇ.ئۇ مەست گۈلجەننەتنىڭ ئالدىنى توسۇۋالغاندا ياسىنجان ئۇنى ھەيدەپتۇ.مەست شۇ ۋاقىتتا ياسىنجانغا پىچاق تىقىۋىتپتۇ.لېكىن ئەھۋالى ئۇنچىلىك ئېغىر ئەمەس ئىمىش».بۇ راست شۇنداقمىدۇ؟مېنىڭ بۇنداق توغرا كېلىپ قىلىشقا ئەقىلىم يەتمەي قالدى. ئەھۋال ھەقىقەتەن مەن پەرەز قىلغاندەك ئەمەس ،ئاڭلىغىنىمدەك بولسا مەن ياسىنجاننى خاتا چۈشەنگەن ،ئۇنىڭغا ئۇۋال قىلغان بولىمەن.لېكىن... لېكىن ئۇ ئىشلار ماڭا ئىزچىل دۈشمەنلىك قىلىپ كېلىۋاتقان،ھەرقانداق بىر ئامال بىلەن مېنىڭ ئىشلىرىمغا بۇزغۇنچىلىك قىلىشنى ئويلايدىغان ئاشۇ رەزىل گۈلجەننەت بىلەن مۇناسىۋەتلىك.ئەلۋەتتە ،ئۇنىڭ بۇنداق تاسادىپىيلىقلارنى ئورۇنلاشتۇرۇشقا ياكى بۇنداق ئىشلارنى قىلىش قولىدىن كەلمەيدۇ.ئەمما قولىدىن كەلسە ئۇ مېنى بەختسىز قىلىشنى،ھەتتا ئۆلۈم يولىغا ئىتتىرىۋېتىشنى ئارزۇ قىلىدۇ. بۇ ئەھۋالدا ياسىنجان دۇچ كەلگەن ئۇ ئىشلاردا ئۇنىڭ قولى بولمىسىمۇ ،لېكىن گۈلجەننەت ماڭا ئىزچىل دۈشمەنلىك قىلىپ كېلىۋاتقان تۇرۇقلۇق نېمە دەپ ياسىنجاننىڭ سىڭلىسىغا يېقىنلىشىپ ،ئۇنىڭ بىلەن دوست بولىۋىلىپ ئۇلارنىڭ ئۆيىگە كېلىپ-كېتىپ يۈرۈيدۇ؟ئۇنىڭ مەقسىتى مېنىڭ ئىشلىرىمغا ،ياسىنجان بىلەن ئىككىمىزنىڭ ئارلىشىشغا بۇزغۇنچىلىق قىلىش.مەن ئۇنى چۈشىنىمەن ،ئۇنىڭ مۇشۇنداق پۇرسەت كۈتىۋاتقىنى ئېنىق...ئاھ...مەن ياخشى كۆرۈدىغان ياسىنجاننىڭ مەن بۇ ھاياتىمدا ھەممىدىن بەك نەپرەتلىنىدىغان ۋە كۆرۈشنى خالىمايدىغان ئادەم ئۈچۈن پىچاق يېگىنى نېمىسى؟!بۇ تەقدىر نېمانداق تەتۇر؟ تۈنۈگۈن كەچ ياسىنجان گۈلجەننەتنى ئېلىپ دوختۇرخانىغا ماڭغان ئىدىم دەپ چۈشەندۈرگەن ئىشتا ،مەن رېستۇران ئالدىغا چىقىپ ئۇنى ساقلاۋېتىپ ياسىنجاننىڭ گۈلجەننەتنى موتۇسكىلىتىغا مېندۈرۈپ كېتىۋاتقانلىغىنى كۆرگەن ئىدىم.ئۇ چاغدا ياسىنجان مېنى كۆرمىدى.بىراق،ئۇنىڭ كەينىدە ئولتۇرغان گۈلجەننەت رېستۇراننىڭ ئالدىدا ئۆزلىرىگە قاراپ تۇرغان مېنى كۆرۈپ ،ماڭا كۆزىنىڭ قۇيرىقىدا قاراپ مىيىغىدا كۈلۈپ قويۇپ،ياسىنجاننى قۇچاقلاپ ماڭا كۆرسىتىپ قويماقچى بولغانداك چاپلىشىپ ئولتۇردى.ياسىنجان بۇنى سەزمەيلا ئۆتۈپ كەتتى.ئۇ نەقەدەر نومۇسسىز-ھە!ئۇنىڭ بىر قىز بالا تۇرۇپ مۇشۇنداق رەزىل ئىشلارنى قانداقسىگە يۈزى قىزارماستىن قىلالايدىغانلىقىغا ھېچ ئەقىلىم يەتمەيدۇ.ياق-ياق!ئۇ بىر نېمە يېقىنلاشقان ھەرقانداق ئادەم ياكى نەرسە بولسىمۇ مەن ئۇنىڭدىن مەڭگۈ يىراق تۇرىمەن،ئۆزۈمنى ئېلىپ قاچىمەن.ئۇ يېقىنلاشقانلىكى ئادەمنى نەس باسىدۇ. مەن ياسىنجاننى دوختۇرخانىغا يوقلاپ بارايمۇ-بارمايمۇ؟ئۇ تېخى ئاناممۇ ياتاقتا يېىتىپ قالدى دەۋاتاتتى.بىز يازدا توي قىلماقچى بولۇشقان ،شۇڭا چوقۇم ئۇلارنى يوقلاپ بېرىشىم كېرەك.ئەمما گۈلجەننەت ياسىنجاننىڭ سىڭلىسىغا ياردەم قىلىپ ئۇلارنىڭ ئانىسىنى دوختۇرخانىغا ئەكىلىشىپ بەرگىنى ئۈچۈن ئۇلارغا تېخىمۇ يېقىن دوست بولۇپ قالدۇ.بۇخىل ئەھۋالدا ئۇ ھەرقانداق ۋاقىتتا ئۇلارنىڭ ئۆيىگە خالىغان چاغدا كېلىپ-كېتىپ يۈرۈيدىغان ئادەمگە ئايلىنىدۇ،بۇ يېقىنلىق ياسىنجان ئىككىمىز توي قىلغاندىن كېيىنمۇ داۋاملىشىدۇ دېگەن گەپ. ئەمما مەن ئۇنى ئۆزۈم كېلىن بولۇپ كىرىدىغان ئۆيدە كۆرۈش ئەمەس،ھەتتا يوللاردا كۆرۈشنىمۇ خالىمايدىغان تۇرسام.چۈنكى مەن بىلىمەن ،ئۇ ھەرقانداق ۋاقىتتا قانداق قىلىپ بولسىمۇ ماڭا دۈشمەنلىك قىلىش ۋە مېنى ئازابلاش نىيىتىدە يۈرۈيدۇ، مەن بۇنى ئېنىق كۆرۈپ يېتەلەيمەن. مەن مۇشۇ ئەھۋالدا ياسىنجان بىلەن توي قىلسام گۈلجەننەتنىڭ بىر نېمە ئىشلارنى قىلىپ بۇزغۇنچىلىق قىلىشى بىلەن چوقۇم بەختسىز بولۇپ قالىمەن.توغرا،ئەگەر ياسىنجان بۇندىن كېيىن سىڭلىسىنى گۈلجەننەت بىلەن ئارلىشىشتىن ،گۈلجەننەتنى ئۆزلىرىنىڭ ئۆيىگە كېلىشتىن چەكلىيەلسە ئۇنىڭ بىلەن توي قىلىدىغان،بولمىسا يېنىشىپ كېتىدىغانلىقىمنى ئۇنىڭغا ئېيتاي.مەن ئۆمۈرلۈك ئىشتا كۆز ئالدىمدا ئېنىق تۇرغان بۇنداق خەتەرگە تەۋەككۇل قىلالمايمەن.ئۇنداقتا بۇ ئىشنى –تەلىۋىمنى ياسىنجانغا قاچان ئېيتسام بولار؟ئۇ مېنىڭ دېگىنىمدەك قىلالارمۇ؟راست،ئۆزلىرىگە ياخشىلىق قىلغان كىشىگە ھېچ سەۋەپسىز سوغۇق مۇئامىلىدە بولۇپ ئۆيدىن ھەيدەش ئۇنچە مۇۋاپىق ئەمەستەك بىلىنىدۇ،لېكىن مۇشۇنداق قىلمىسا ،بىر كۈنلەر كېلىپ بۇ گۈلجەننەت دېگەن ئىپلاس بىزنىڭ بېشىمىزغا بىرەر بالايى-ئاپەت كەلتۈرمەي قالمايدۇ.چوقۇم شۇنداق قىلىش كېرەك.بوپتۇ،مەن ئۆزۈمنىڭ ياسىنجاننىڭ گۈلجەننەت ئۈچۈن پىچاق يىگەنلىكىىنى قوبۇل قىلمايدىغانلىقىمنى ۋە بۇ ئىشقا بولغان نارازىلىقمنى بىلدۈرۈپ بىر نەچچە كۈننى ئۆتكۈزۈپ ئاندىن ئۇنى يوقلاپ باراي.ياسىنجان مېنى چىن قەلبىدىن ياخشى كۆرسە،مەندىن ئايرىلىپ قېلىشنى خالىمىسا مېنىڭ تەلىۋىمنى ئورۇنلىشى كېرەك . مەن شۇ خىياللار بىلەن ئۈچ كۈننى ئۆتكۈزىۋىتىپ ياسىنجاننى يوقلاش ئۈچۈن دوختۇرخانىغا كەلدىم.تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمىگە كىرىپ بىلگىنىم بويىچە ياسىنجان ياتقان ياتاقنى ئىزدەپ بىر ئىشىكنىڭ ئالدىغا كەلدىم.ئىشىكنىڭ ئەينىگىدىن ئىچىگە قارىسام ياسىنجان ئۇدۇلدىكى كارۋاتتا قولىدا ئاسما ئوكۇل ئۇخلاپ يېتىپتۇ،يەنە بىرەيلەن ،مەن كۆرۈشنى خالىمايدىغان ئادەم خۇددى ئۇنىڭ خوتۇنى ياكى ئىنتايىن يېقىن ئادىمىدەك كارۋاتقا يېقىن قويۇلغان ئورۇندۇقتا ئولتۇرۇپ،ئۇنىڭ بىقىنىدا بېشىنى قويۇپ ئۇخلاۋىتىپتۇ.بۇ كۆرۈنۈشنى كۆرۈپ مېنىڭ قانچىلىك ئازابلانغىنىمنى بىر خۇدا بىلىدۇ.ئۇلار بۇ قەدەر يېقىن بولۇپ كەتكەنمىدۇ؟...مەن كۆزۈمگە لىققىدە تولۇپ يىپى ئۈزۈلگەن مارجانلاردەك تۆكۈلەي-تۆكۈلەي دەپ قالغان ياشلىرىمنى ئىچىمگە يۇتۇپ كەينىمگە ياندىم. تونۇش كىشىلەرنىڭ چىرايىمنى ۋە كۆزۈمدىكى ياشلارنى كۆرۈپ قېلىشىنى خالىماي يەرگە باققىنىمچە سىرتقا چىقتىم. «ياسىن ،ئەمدى سىزنى كۆرەر كۆزۈم يوق .مەن سىزنىڭ ئۇ بىر نېمە بىلەن بۇنداق يېقىن بولۇپ كېتىشىڭىزنى ھەرگىزمۇ قوبۇل قىلالمايمەن.مەن گۈلجەننەتكە نەپرەتلىنىمەن،سىزدىن نەپرەتلىنىمەن...ئەلۋىدا!» مەن ئىچىمدە شۇنداق غەزەپلەنگىنىمچە ئۇنىڭ بىلەن خىيالىمدا خوشلىشىپ ئۆيگە قايتتىم. يۈرىكىمنى تىلغىدىڭ مېنى قىلدىڭ ئۈمىدسىز، ئازاب تولدى قەلبىمگە ساڭا قالدىم ئامالسىز. شۇنچە يېقىن تۇرۇپسەن رەقىبلەرگە دوست بولۇپ، ساڭا ئەمدى باقمايمەن ،مېنى كۈتمە ئەي يۈزسىز. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا ن.ھاشىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014-1-12 15:27

ن.ھاشىم · ۋاقتى: 2014-1-12 12:54:22


	بەشىنچى باپ ھەر قېتىم «نېمە ئۈچۈن؟»دېگەن سوئال مىڭەمدە پەيدا بولسا ،بىرسى يۈرىكىمگە پىچاق سانچىغاندەك ئازابلىناتتىم،چۈنكى بۇ سوئالغا زادى جاۋاب تاپالمىدىم. ئۇنىڭ جاۋابىنى بەرگۈچى قەلبىنۇر ئىدى.ئەمما،ئۇ مەن دوختۇرخانىدا ئون كۈن يېتىپ تاكى ياتاقتىن چىققۇچە بىرەر قېتىم يوقلاپ كېلىپمۇ قويمىدى.ئۇ مەن ياخشى كۆرۈدىغان ۋە جېنىمنى تەسەددۇق قىلىشنى خالايدىغان قىز ،ئۇ مېنىڭ جاراھەتلىنىپ دوختۇرخانىدا يېتىپ قالغانلىقىمدىن خەۋەر تېپىپ تۇرۇپمۇ مېنى، ھالىڭ نىچۇك،دەپ يوقلاپ كېلىش كېلىش ئۇياقتا تۇرسۇن ،ئالدىراش بولۇپ چولىسى تەگمەي قالغان ياكى گۈلجەننەتكە ئۆچلۈكىدىن مېنىڭ ئۇنى دەپ پىچاق يىگەنلىكىمگە خاپا بولغان بولسا ،مۇشۇ ھېسياتىنى ئىپادىلەپ بىرەر ئېغىز گەپمۇ ئەۋەتمىدى.ئىككىمىزنىڭ يازدا توي قىلىشقا تەييار بولغانلىقمىزنى ئۆيدىكىلەر ۋە تونۇش –بىلىشلەرنىڭ ھەممىسى بىلەتتى.باشقىلار سوراپ قالغاندا دېگۈدەك ھېچ گەپ تاپالماي زادى قاملاشمىسىمۇ «چولىسى تەگمىگەن ئوخشايدۇ»دەپ قويدۇم. ئون كۈنلەردە قورسىقىمدىكى جاراھەت ساقىيىپ دوختۇرخانىدىن چىقتىم، ئەمما قەلبىنۇرنىڭ مېنى يوقلاپ كەلمىگەنلىكى يۈرىكىمدە بىر جاراھەت پەيدا قىلغان ئىدى. مەن ئۆيدە تۆت كۈن ئەتراپىدا ئارام ئالغاندىن كېيىن قورسىقىمدىكى جاراھەتنىڭ يىپىنى سۆكتۈرۈش ھەم ئانامنى يوقلاش ئۈچۈن دوختۇرخانىغا قايتا كەلدىم.ھازىر ئانام خىلى ياخشى بولۇپ قالغان بولۇپ ،بىز بىلەن پاراڭلىشالايدىغان ھالەتكە كەلگەن ئىدى.ئانامغا ھەدەم بىلەن سىڭلىم نۆۋەتلىشىپ قاراۋاتاتتى. مەن كەچكىچە ئانامنىڭ قېشىدا تۇرۇپ ،قەلبىنۇر مەكتەپتىن قايتىدىغان ۋاقىتتا ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشۈش ئۈچۈن ئۇنىڭ مەكتىپىنىڭ ئالدىغا قاراپ ماڭدىم. ئۇنىڭدىن سوئاللىرىمغا جاۋاب ئالاتتىم،ئۆزۈم ئۇنىڭ مېنى يوقلاپ كەلمەسلىكىنى گۈلجەننەت سەۋەبىدىن بولۇشى مۇمكىن دەپ قارىساممۇ ،بىزدەك توي قىلىدىغان ھېسيات باسقۇچىغا كېلىپ بولغان ئاشىق-مەشۇقلارنىڭ ئاشۇ تىلغا ئالغۇچىلىكى يوى،ھەتتا باشقىلارنى ئەسلا قايىل قىلالمايدىغان ئاشۇ بىر تاسادىپىي ۋەقە سەۋەبىدىن بىر-بىرىمىزنى ئازابلاش دەرىجىسىگە بېرىپ قالىدىغانلىقىمىزغا زادى ئىشەنگىم كەلمەيتتى،ئەقىلىمغىمۇ سىغدۇرالمايتتىم.ئەگەر قەلبىنۇر راستىن مەن ئويلىغان سەۋەپ تۈپەيلىدىن ماڭا مۇشۇنداق پەرۋا قىلمىغان بولسا ئۇنىڭ مېنى ھەقىقى ياخشى كۆرۈدىغانلىقىدىن گۇمانلىنىش كېرەك بولاتتى.ئۇ راستىنلا مېنى چىن دىلىدىن سۆيمىسە مەن بىلەن نېمە ئۈچۈن ئارلىشىدۇ ھەم توي قىلىشقا پۈتىشىدۇ؟ بىزنىڭ ئوتتۇرىمىزدا بوران-چاپقۇنلاردا ھەيۋەت بىلەن قەد كىرىپ تۇرغان مەزمۇت تاغلاردەك يىمىرىلمەس ساپ مۇھەببەت يوقمىدۇ؟...ياق،مەن قەلبىنۇرنىڭ مېنى ھەقىقى ياخشى كۆرۈدىغانلىقىدىن گۇمانلانمايمەن،ئۇنىڭ ماڭا بولغان ھېسياتى ھەرگىز ساختا ئەمەس.ئەمىسە ئۇنىڭ مېنى دوختۇرخانىغا يوقلاپ كەلمەسلىكىدىكى سەۋەپ مېنىڭ ئۇ ئۆچ ئادەم ئۈچۈن پىچاق يىگەنلىكىمدىن بولسا ئۇ توغرا قىلغان بولامدۇ؟ئۇ مېنىڭ بۇ سەۋەپتىن ۋە ئۇنى سېغىنغانلىقىمدىن يۈرىكىمنىڭ ئازاب ئىلكىدە پارا-پارا بولغانلىقىنى بىلەلمەيدىغانمىدۇ ياكى پەرۋا قىلمىغانمىدۇ؟لېكىن ئۇ ئىشلار پەقەتلا بىر تاسادىپىي بولغان ۋەقە تۇرسا ؟مەن ياخشى كۆرگەن ،بىر ئۆمۈر بىرگە ئۆتۈش خىيالىدا يۇرگەن قىز ئىچى شۇ قەدەر تار ،مېڭىسى تەرەققىي قىلمىغان بىر شەخسىيەتچى قىزمىدۇ؟بۇنى ھەقىقى ياخشى كۆرۈش،چىن مۇھەببەت دېگىلى بولامدۇ؟ ...مەن شۇنداق نۇرغۇن نەرسىلەرنى ئويلىدىم.بىراق ئۇنىڭ بىلەن ھېلى كۆرۈشسەم ئۇنىڭ مېنى يوقلاپ كەلمىگەنلىگىگە قانداق چۈشەنچە بېرىدىغانلىقىنى ،ئۆزۈمنىڭ نېمىلەرنى دېيىشىم كېرەكلىكىنى زادى ھېچ بىلەلمىدىم. مەن قەلبىنۇرنى ساقلاۋىتىپ ئۇنىڭ بىر چىرايلىق ئايالچە موتۇسكىلىت بىلەن كېلىۋاتقانلىقىنى كۆرۈپ يۈرىكىم ھاياجاندىن دۆپۈلدەپ سوقۇپ كەتتى .ئۇ يەنە بۇرۇنقىدەك چىرايلىق تۇرۇپتۇ.مەن ياتاقتا يېتىپ قېلىشنىڭ ئالدىدا بىز ھەركۈنى بولمىسىمۇ ئىككى كۈندە بىر كۆرۈشۈپ تۇراتتۇق.ئوننەچچە كۈن ئۇنى كۆرمەي سېغىنىشىم شۇنچىلىك كۈچلۈك بولىدىكى،يىراقتىنلا ئۇنىڭ چىرايلىق يۈزىنى كۆرۈپ ئىچىمدىكى ئاغرىنىشلار نەگىدۇ غايىپ بولدى.خۇشاللىقتىن گۈلقەقەلىرىم ئېچىلىپ ئۇنىڭغا قاراپ تۇردۇم.«ئۇ گۈلجەننەت تۈپەيلىدىن مېنى دوختۇرخانىغا يوقلاپ كەلمىگەن بولسا ئۇنى ئەپۇ قىلىمەن ۋە ئۆتكەن ئىشلارنى تەگەپ ئولتۇرمايمەن» دەپ ئويلىدىم ئۇ موتۇسىكىلىتىنى ئاستىلىتىپ ماڭا يېقىنلاپ كەلگەندە. قەلبىنۇر مېنىڭ ئۇدۇلىمغا كەلگەندە موتۇسكىلىتىنى توختىتىپ ماڭا جىممىدە قارىدى .موتۇسكىلىتىدىن چۈشكەن بولسىمۇ،ئۇنى تىكلەپ قويۇپ قويماستىن ، ھازىرلا كەتمەكچى بولغاندەك موتۇسكىلىتنىڭ رولىنى تۇتقىنىچە تۇردى . چىرايىدىن ئون نەچچە كۈن كۆرۈشمىگەن يىگىتى بىلەن كۆرۈشكىلى كەلگەن قىزلارغا ماس كىلىدىغان بىر خۇشاللىق ياكى قىزغىنلىققا ئوخشاش ئوتلۇق تۇيغۇلاردىن ئەسەرمۇ يوق بولۇپ،مەن كۈلۈپ نەزەر سالغان كۆزلىرى ئادەم تىگىگە يىتىپ بولماس بىر مۇرەككەپ تۇيغۇلار بىلەن قىش كېچىسىدىكى يۇلتۇزلاردەك سوغۇق چاقنايتتى. مەن قەلبىنۇرنىڭ بىر قىسما تۇرغانلىقىنى كۆرۈپ ،بەلكىم بۇ قېتىمقى ئىشلار سەۋەبىدىن مەندىن رەنجىشلىرى تېخى تۈگىمىگەن ئوخشايدۇ ،دەپ ئويلاپ ئۇنىڭ قېشىغا يېقىن كېلىپ : -مېنى سېغىنمىدىڭىزمۇ ؟-دەپ كۈلكە بىلەن باقتىم قەلبىنۇرنىڭ كۆزىگە. بۇ گەپنى ئاڭلاپ قەلبىنۇر مېنىڭ كۆزىمگە لەپپىدە بىر قاراپ قويۇپ ،بىر ئىشقا كۈلگىسى كەلگەندەك بولۇپ يانغا قارىۋالدى . -نېمىشقا گەپ قىلمايسىز ؟ماڭا شۇنداق ئۆچ بولۇپ كەتتىڭىزما ؟-دېدىم قەلبىنۇرنىڭ بۇ بىپەرۋا تۇرقىدىن يۈرىكىم ئۇيىغاندەك بولۇپ . بۇ چاغدىمۇ قەلبىنۇر ھېچنەرسە دېمەي بىردەم يەرگە قاراپ تۇردى .كېيىن بىر قاراغا كەلگەندەك بولۇپ بېشىنى كۆتۈرۈپ ماڭا بىر ئازابلىق قارىدى . -ياسىن مەن...-دەپ سۆزىنى توختىتىپ كۆزىنى يۇمۇپ سەل تۇرىۋالدى، كەينىدىن- بىزنىڭ ئىشىمىز مۇشۇ يەرگىچە بولسۇن ،بىز بۇندىن كېيىن ئىزدەشمەيلى ،-دېدى ئاندىن قەتئىي نىيەتكە كەلگەندەك مېنىڭ كۆزۈمگە ئۇدۇل تىكىلىپ قاراپ. بۇ گەپتىن مەن قەلبىنۇر مەندىن رەنجىگەنلىكىنى ئىپادىلەۋاتىدۇ دەپ ئويلاپ ،ئۇنى تەسىرلەندۈرۈش ئۈچۈن : -مەن سىزدىن ئايرىلىپ قلىشقا چىدىمايمەن ،-دەپ كۈلدىم، قەلبىنۇرنىڭ موتۇسكىلىتنىڭ رولىنى تۇتۇپ تۇرغان قولىنىڭ دۈمبىسىگە يېنىككىنە چېكىپ قويۇپ،-ئۆتكەن ئىشلارنىڭ ھەممىسى بىر تاسادىپىيلىق ...شۇنداقتىمۇ مېنى كەچۈرۈڭ!...سىزنىڭ مېنى چۈشىنىشىڭىزنى ئۈمىد قىلىمەن،-مەن مۇشۇ گەپلەرنى دېگەندىمۇ قەلبىنۇرنىڭ ماڭا قىلچە پەرۋا قىلمىغان بىر خىل ھالەتتە ئازراقمۇ كۈلمەستىن تۇرغانلىقىنى كۆرۈپ ،كىسلاتادەك بىر ئاچچىق سۇيۇقلۇقنىڭ كۆكسىمدە قاينىغاندەك بولغانلىقىنى سەزدىم. -مەن ئەمدى سىزنى چۈشىنىشنى خالىمايمەن ھەم ھەرقانداق چۈشەند- ۈرۈشىڭىزنى ئاڭلىغۇممۇ يوق.ئىككىمىزنىڭ ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەت مۇشۇ يەردە ئاخىرلاشسۇن،-دەپ كۆزۈمگە تىكىلىپ تۇرغان قەلبىنۇر مەڭزىگە سىرغىپ چۈشكەن ئىككى تامچە يېشىنى سۈرۈتۈپ،كۆزىنى مەندىن ئېلىپ قاچتى . مەن قەلبىنۇرنىڭ ئاللىقاچان بىر قارارغا كېلىپ بولغانلىقىنى ھېس قىلىپ، ئۇ بىر تاسادىپىيلىق تۇرسا،ئۇ مېنىڭ ئۆزىنىڭ ئالدىدا تېزلىنىپ يالۋۇرۇشۇمنى ئارزۇ قىلامدۇ؟بىر –بىرىنى ياخشى كۆرۈدىغان قەلبلەر ئۈچۈن بۇنداق چوڭچىلىق قىلىش كېتەمدۇ؟ئۇ مېنى چىن يۈرىكىدىن ياخشى كۆرسە مېنىڭ چۈشەندۈرۈشلىرىمنى ئاڭلىغان ،ئۆتۈنۈشلىرىمگە قۇلاق سالغان بولاتتى.ئىككىمىزنىڭ سۆيگۈ قىسمىتى بۇ بىر قېتىملىق سىناققا دۇچ كەلگەندە ئۇ ئۆزىنىڭ مېنى ھەقىقى ياخشى كۆرمەيدىغانلىقىنى ھېس قىلىپ قېلىپ مەندىن ئايرىلىپ كېتىش نىيىتىگە كەلگەن گەپ.بولمىسا بىر-بىرىنى ھەقىقى سۆيىدىغان كىشىلەر مۇشۇنچىلىك تىلغا ئېلىشقىمۇ ئەرزىمەيدىغان بىر تاسادىپىيلىق سەۋەبىدىن ئايرىلىپ كېتىش خىيالىغا كېلەمدۇ؟سىزنىڭ ھېسياتىڭىز بۇقەدەر ئاجىز بولسا مەن ئۇنىڭغا قانداق تارتىشاي، قانداق ئامال قىلاي؟قېنى ئۇنىڭ يەنە نېمىلەرنى دەيدىغانلىقىنى ئاڭلاپ باقاي. -سىز راست دەۋەتامسىز ؟...-دەپ سورىدىم تەمكىن ھالەتتە. -ھەئە ...- قەلبىنۇر ماڭا قارىماي تۇرۇپ جاۋاب بەردى. -بۇ نېمە ئۈچۈن ؟ -بۇ ...مەن يەنىلا بۇ ھەقتە بىر نېمە دېيىشنى خالىمايمەن ھەم سىزنىڭ ئۆزىڭىزنى ئاقلىشىڭىزنىمۇ ئۈمىد قىلمايمەن .قانچە چۈشەندۈرگەن بىلەنمۇ سادىر بولغان ئىشلارنى ئۆزگەرتكىلى ھەم يوققا چىقارغىلى بولمايدۇ ...سىزنىڭ پىچاق يېيىشىڭىز ھېچكىم ئۈچۈن ئەمەس بەلكى شۇ گۈلجەننەت ئۈچۈن بوپ قالغىنى ... بەلكىم بىزگە بىرگە ئۆتۈش تەقدىرىمىزدە پۈتۈلمىگەن بولسا كىرەك ،-دېگەن قەلبىنۇر ئۆزىنى مەسخىرە قىلغاندەك كۈلۈپ قويدى . -قەلبىنۇر سىز چۈشىنەلەيسىز ،ئۇ ئىشلار راستىنلا بىر تاسادىپىيلىق ... -توغرا ،مەن ئۇنىڭ تاسادىپىيلىق ئىكەنلىگىنى ئېنىق چۈشەنگەچكە سىزنىڭ يەنە چۈشەندۈرۈپ ئولتۇرۇشىڭىزنىڭ ھاجىتى يوق دەۋەتىمەن ...قانچە چۈشەندۈرگەن بىلەنمۇ سىز يەنىلا گۈلجەننەت ئۈچۈن پىچاق يىدىڭىز ،بۇ ئەمىلىيەت .ئۇمۇ سىزگە بەك كۆيۈنىدىكەن ...مەن بۇنداق ئىشلارنى ھەرگىز قوبۇل قىلالمايمەن ...-دېگەن قەلبىنۇر بىردىن ئازابلانغاندەك بولۇپ ئۇنسىز ياشلىرى سىرغىپ چۈشۈپ،ئاخىرقى سۆزلىرى ئۆكسۈشكە ئايلىنىپ سۆزدىن توختىدى . ئۇنىڭ بۇ ھالىتىنى كۆرۈپ بەكلا گاڭگىراپ قالدىم.ئۇ مېنى ياخشى كۆرمىسە نېمە دەپ ئايرىلىپ كېتىش ئالدىدا ياش تۆكۈدۈ؟ئايرىلىپ كېتىش ئالدىدا ياش تۆككەنكەن يۈرىكى جۇدالىشىشقا چىدىماي ئازابلانغان بولىدۇ،بۇنىڭ سەۋەبى ياخشى كۆرۈش.ئۇنداقتا ياخشى كۆرۈپ تۇرۇپ تىلغا ئالغۇچىلىكى يوق كىچىككىنە بىر ئىش ،بىر تاساپىيلىق ئۈچۈن ئايرىلىپ كېتىش نىيتىگە كېلىشى زادى نېمە سەۋەپتىن؟توغرا ،قەلبىنۇر گۈلجەننەتكە بەك ئۆچ بولغاچقا مېنىڭ ئۇنىڭ ئۈچۈن پىچاق يېگەنلىكىمنى پەقەت ئىچىگە سىغدۇرالماي مۇشۇ نىيەتكە كەلگەن گەپ .مەن ئۇنىڭغا كۆپراق چىرايلىق گەپ قىلاي،كۆڭلىنى يۇمشىتاي. -قەلبىنۇر مەن سىزنى ياخشى كۆرۈمەن ! ...مەن ئەزەلدىن سىزگە يۈز كىلەلمەيدىغان ئىش قىلىپ باقمىدىم ھەم ئۇنداق خىيالىممۇ يوق.بىز ئاشۇ تىلغا ئالغىچىلىكىمۇ يوق كىچىككىنە ئىش سەۋەبىدىن ئايرىلىپ كەتسەك مۇۋاپىق بولامدۇ؟سىز بۇنىڭدىن نېمىگە ئېرىشىسىز؟...-مەن ،سىز مۇشۇنداق قىلىپ غۇرۇرىڭىزنى قوغداپ قالماقچىمۇ،دەپ سورىماقچى ئىدىم،لېكىن بۇ گەپ ئۇنىڭ كۆڭلىگە تېگىپ كەتمىسۇن دەپ ئىچىمگە يۇتىۋەتتىم. -خوش ! ...مېنىڭ يەنە سۆزلەشكۈم يوق.مەن سىزنىڭ بەختلىك بولۇشىڭىزنى تىلەيمەن !-دېگەن قەلبىنۇر كىرپىكىدە ياش تامچىلىرى لىغىرلاپ تۇرغان ھالەتتە ماڭا قاراپ كۈلۈشكە تىرىشتى . مەن قەلبىنۇرغا قاراپ ئۆز كۆزلىرىمنىڭمۇ نەملەشكەنلىگىنى سەزدىم .چۈنكى ئۇنىڭ سۆزلىرىدىن ئۇنىڭ مەن بىلەن ئايرىلىپ كېتىش ئۈچۈن ئاللىقاچان بىر قاراغا كېلىپ بولغانلىقى ئېنىق بىلىنىپ تۇراتتى .بىراق،مېنىڭ قەلبىنۇرنىڭ مەندىن ئايرىلىپ كېتىشىگە سەۋەپ بولغان ئىشنىڭ گۈلجەننەت تۈپەيلىدىن سادىر بولغان ئاشۇ تاسادىپىي ئىشلار ئىكەنلىگىگە ھېچ ئىشەنگۈم كەلمەيتتى .قەلبىنۇرنىڭ ئۇ ئىشلارنىڭ شۇنداقلا بىر تاسادىپىي يۈز بەرگەن ئىشلار ئىكەنلىگىنى چۈشىنىدىغان تۇرۇپ ،يەنە مەندىن ئايرىلىپ كەتمەكچى بولۇشى بۇ ئىشتا قەلبىنۇرنىڭ ماڭا ئېيتالمايدىغان ياكى ئېيتىشنى خالىمايدىغان باشقا بىر سەۋەبى بولۇشى مۇمكىنچىلىگىدىن بىشارەت بېرىۋاتقاندەك قىلاتتى.بۇ قانداق سەۋەپ؟« ئۇ مېنى چىن يۈرىكىدىن ياخشى كۆرمىگەچكە پۇلدار باشقا بىرەيلەننى تېپىۋىلىپ ، گۈلجەننەتنى باھانە قىلىپ تۇرۇپ مەندىن ئايرىلىپ كەتمەكچى بولغان بولۇشى مۇمكىن »دەپ ئويلاپ ،قەلبىنۇرنىڭ مەندىن ئايرىلىپ كېتىش ئۈچۈن ھېچقانداق سەۋەپ كۆرسەتمىگەنلىكى ۋە مېنى يوقلاپ دوختۇرخانىغا بىرەر قېتىممۇ بارمىغانلىقىنى بىرلەشتۈرۈپ قاراپ،ئۇنىڭ مېنى ياخشى كۆرمەيدىغانلىقىغا ئىشەندىم. شۇسەۋەپتىن مەن ئۇنىڭ كۆزىگە مىختەك قادىلىپ قاراپ: -سىز مېنى ياخشى كۆرۈپ باققانمۇ ؟-دەپ سورىدىم . -مەن ئۈچۈن ھازىر بۇ سوئالغا جاۋاب بېرىشنىڭ قىلچە ئەھمىيىتى يوق . -ياق ،سىز ئۈچۈن ئەھمىيىتى يوق ئەمەس بەلكى سىز ئەزەلدىن مېنى چىن يۈرىكىڭىزدىن ياخشى كۆرۈپ باقمىغان .سىز ھازىر مەندىن ئايرىلىپ باشقا بىرسىنى تاپماقچى ،شۇنداقمۇ ؟-مەن يەنە قەلبىنۇرنىڭ كۆزىگە مىختەك تىكىلىپ قاراپ تۇردۇم. بۇ سۆزلەرنى ئاڭلاپ قەلبىنۇرنىڭ كۆزىدىن تاراملاپ ياشلىرى تۆكۈلۈپ ، لېۋىنى چىشلەپ يەرگە قاراپ يېشىنى سۈرۈتتى .بېشىنى كۆتۈرۈپ ماڭا قاراپ ئازابلىق كۈلدى. -ھازىر قانداق ئويلىسىڭىز بولىۋىرىدۇ ...ئەمدى خوشلىشايلى . قەلبىنۇرنىڭ بۇنداق رەھىمسىزلىكىگە ۋە جاھىللىقىغا بەكلا ئاچچىقىم كەلدى. بوپتۇ ،ئايرىلىپ كەتسەك ئايرىلىپ كېتەيلى ،لېكىن ئۇ بۇنىڭ سەۋەبىنى ئېنىق ئېيتىپ بېرىشى كېرەك .مەن شۇ ئوي بىلەن ئۇنىڭ موتۇسكىلىتنىڭ رولى ئۈستىدىكى قولىنى تۇتۇپ : -سىز چوقۇم پۇلدار باشقا بىرىنى تىپىۋالدىڭىز،شۇنداقمۇ؟ماڭا نېمىشقا ئوچۇق ئېيتىشقا جۈرئەت قىلالمايسىز؟مەن سىزنىڭ تاللىشىڭىزنى ھۆرمەت قىلىمەن قەلبىنۇر.سەۋەپ زادى نېمە ؟ماڭا ئېيتىڭ،-دېدىم مەن ماڭا جىن چاپلىشىۋالغا- ندەك پۇت-قولۇم تىتىرگەن بىر ھالەتتە ئۇنىڭ كۆزىگە قادىلىپ تۇرۇپ. قەلبىنۇر ئەپسۇسلانغاندەك قىياپەتتە ماڭا قاراپ قويدى. -سىز ھازىرغىچە مېنى چۈشەنمەيدىكەنسىز ،-دەپ سۇسقىنە كۈلدى ئۇ ،-مۇشۇ ھالەتتە يەنە ئارتۇقچە گەپلەر بىلەن ئۆز قەلبىمىزنى زىدە قىلغاننىڭ نېمە ئەھمىيىتى...مەن بايا سىزگە دېدىم،سىز گۈلجەننەت ئۈچۈن ئۈچۈن پىچاق يېدىڭىز،سىز بۇ ھەقتە ماڭا چۈشەنچە بەرمەڭ،بۇنىڭ بىر تاسادىپىيلق ئىكەنلىگىنى بىلىمەن.لېكىن مەن بۇنى مەڭگۈ قوبۇل قىلالمايمەن...ياق،ياق،بۇ ھەقتە ھەرقانداق بىر چۈشەنچە بېرىشىڭىزنىڭ زۆرۈرىيىتى يوق... ياسىن ،بىز ئەمدى چىرايلىق خوشلىشايلى .قولۇمنى قويۇپ بېرىڭ. مەن قەلبىنۇرنىڭ قولىنى قويۇپ بېرىپ كەينىمگە بىر قەدەم چېكىندىم. -يول بولسۇن ! ...كۆڭلىڭىزدىكى ئادىمىڭىز بىلەن بەختلىك بولغايسىز،- دېدىم يۈرىكىم ئېچىشىپ تۇرسىمۇ قەلبىنۇرنى مەسخىرە قىلغاندەك كۈلۈپ قاراپ . -سىزمۇ بەختلىك بولۇڭ...خوش!-قەلبىنۇر بىردىن كۆزلىرىدىن تاراملاپ ياش تۆكۈلىدىغاندەك كۆزلىرى ۋىل-ۋىل چاقناپ قىلىپ لېۋىنى چىشلى-دە ،يۈزىنى مەندىن شارتلا ئېلىپ قېچىپ ئالدىغا قارىغىنىچە موتۇسىكىلىتىغا مېنىپلا كېتىپ قالدى.مەن ئۇ يىراقلاشقۇچە بىردەم قاراپ تۇرۇپ كەينمىگە ياندىم. مەن شۇ ۋاقىتتا قەلبىمدىكى گۈزەل ۋە ئوتلۇق سۆيگۈنىڭ بىردىن مۇزدەك نەپرەتكە ئايلانغانلىقىنى ھېس قىلدىم.مەن «قەلبىنۇر مېنى ئەزەلدىن ياخشى كۆرۈپ باقمىغان ،مەن بىلەن كۆڭۈل خوشى ئۈچۈن مۇنداقلا ئارلىشىپ قالغان .ئۇ دېگەن بىر ئالدامچى ،ئۇچىغا چىققان بىر بۇزۇق خوتۇن ! ...مەن ئەمدى ئۇنىڭ ئۈچۈن ئازابلانماسلىقىم ،ھەسرەت چەكمەسلىكىم كېرەك .ئۇنى كۆڭلۈمدىن مەڭگۈلۈك چىقىرىۋېتىپ ئۇنىڭغا نەپرەتلىنىپلا يۈرۈشۈم كېرەك ...ياق-ياق ،ئۇنى تامامەن ئۇنتۇپ كېتىشىم ،قەلبىنۇر ھەققىدىكى ھەرقانداق ئوي-خىياللىرىم ،ھېس-تۇيغۇلىرىمنى خۇددى كۆيدۈرۈلگەن قەغەز پارچىسدەك تامامەن يوق قىلىشىم كېرەك. مەن ئۇنى تېخىمۇ تېز ئۇنتۇپ كېتىش ئۈچۈن يەنە نېمە ئىشلارنى قىلسام بولاركىن ؟...گۈلجەننەت !توغرا ،ئۇ خىلى چىرايلىق،ئادەمگە كۆيۈنۈشنى بىلىدىغان قىز.ئۇنىڭ بىلەن توي قىلسام نېمە ئۈچۈن بولمايدىكەن ! ...تېخى قەلبىنۇر ئۇنىڭغا ئۆچقۇ ،ئۇنى كۆرۈش تۈگەل گۈلجەننەت ماڭغان يوللاردىمۇ مېڭىشنى خالىمايدۇ . ئەمدى ياخشى بولدى ،قەلبىنۇر مېنى ياخشى كۆرۈدىغان –ئۇ مەن بىلەن ئايرىلىپ كېتىش ئالدىدا شۇنداق مەنىدە گەپ قىلغان بولسىمۇ،ئەمما مەن ئۇنىڭغا ئىشەنمەيمەن –تۇرسىمۇ گۈلجەننەت ئۈچۈن پىچاق يېگەنلىكىم سەۋەبىدىن مەندىن ئايرىلماقچى بولدى .قېنى،مەن بىر كۈنى گۈلجەننەت بىلەن توي قىلىپ بىر ئۆيگە كىرىمەن ،سەن شۇ چاغدا سېنى سۆيگەن مۇشۇ لەۋلىرىم بىلەن گۈلجەننەتنىمۇ سۆيىدىغانلىقىمنى ،ساڭا ئېيتقان شېرىن گەپلىرىمنى ئۇنىڭغىمۇ ئېيتىدىغانلىقىمنى تەسەۋۇر قىلساڭ قانداق بوپ كېتەرسەنكىن !مېنى ئالدىغانلىقىڭ ئۈچۈنمۇ سەنمۇ ئازابنىڭ تەمىنى تىتىپ كۆرىسەن ،رەھىمسىزلىكنىڭ قانداق ئاقىۋەت ئېلىپ كېلىدىغانلىقىنى چۈشىنىسەن ...بولدى ،مەن گۈلجەننەت بىلەن تېزلا كۆرۈشۈپ ئۇنى مەن بىلەن توي قىلىشقا كۆندۈرىمەن .قېنى قاراپ تۇرسۇن ...» دەپ ئويلاپ،مۇشۇ ۋاقىتتا گۈلجەننەتكە توي قىلىش تەكلىۋى قويۇش ئۈچۈن ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشەي دەپ ئۇدۇل يېزىدىكى ئۆيىگە قايتىپ كەتتىم . مەن ئۆيىگە قايتىپ كېلىپ ئەتىسى سىڭلىسىم نورنىسا بىلەن ئۆيىگە كىرىپ كەلگەن گۈلجەننەتنى كۆرۈپ ،ئۇنى ئايرىم پاراڭلىشىشقا چاقىردىم . گۈلجەننەت مەن بىلەن يالغۇز سىرتقا چىققاندىن كېيىن ئۇنىڭغا قاراپ: -گۈلجەننەت مەن بىلەن توي قىلىشنى خالامسىز ؟-دەپ ئۇدۇللاسورىدىم. بۇ گەپنى ئاڭلاپ چۆچۈپ كەتكەندەك تۇرۇپ قالغان گۈلجەننەت سەل ئوڭايسىزلانغاندەك بولۇپ كۈلۈپ : -نېمە دەۋەتىسىز ؟سىز دېگەن قەلبىنۇر بىلەن ئارلىشىۋاتقان ئادەم ،تېخى ئۇزۇن ئۆتمەي ئۇنىڭ بىلەن توي قىلماقچى –مەن بۇنى نورنىسادىن ئاڭلىغان –شۇنداق تۇرۇپ يەنە ماڭا مۇشۇنداق گەپ قىلامسىز .مەن ھەرقانچە ئەسكى بولساممۇ ئۆز دوستۇمنىڭ ئارلاشقان ئادىمىنى تارتىۋالىدىغان دەرىجىگە بارمىدىم ،-دېگەن گۈلجەننەت ،مېنى بۇنداق زاڭلىق قىلماڭ ،مەن رەنجىيمەن دېگەندەك قىلىپ دومسىيىپ يەرگە قارىدى . مەن شۇ چاغدا ئۇنىڭ بىر قولىدىن تۇتۇپ ،ئۇنىڭ ماڭا ھەيران بولۇپ تىكىلىپ قالغان كۆزىگە قارىدىم. -مەن سىزگە راست گەپ قىلىۋاتىمەن .قەلبىنۇر بىلەن ئىككىمىزنىڭ ئوتتۇرىسىدىكى ئىش ئاللىقاچان تۈگىدى ،ئۇنى ئەمدى مەڭگۈ تىلغا ئالمايمەن . ئەگەر سىز خالىسىڭىز مۇشۇ تەتىل ئىچىدە توي قىلايلى ...سىز ھازىر جاۋاب بېرەلمەيمەن ،ئويلىنىپ جاۋاب بېرەي دېسىڭىزمۇ مەيلى . مېنىڭ راستىنلا سىز بىلەن توي قىلغۇم بار،-دەپ قەتئىي نىيىتىمنى بىلدۈرۈپ ئۇنىڭ قولىنى چىڭ سىقىپ سەمىمىلىك بىلەن كۈلۈپ قارىدىم. -قەلبىنۇر بىلەن راستىنلا ئايرىلىپ كەتتىڭىز؟نېمە ئۈچۈن ؟-دېدى گۈلجە- ننەت مېنىڭ دېگىنىمگە ئىشەنمىگەندەك قاراپ . -كەچۈرۈڭ،مېنىڭ ئۇ ھەقتە بىر نەرسە دېگۈم يوق .ئىشقىلىپ سىز مېنىڭ دېگەنلىرىمنىڭ راستلىقىغا ئىشەنسىڭىز بولىدۇ ...قەلبىنۇر ئىككىمىزنىڭ ئوتتۇرىسى پۈتۈنلەي ئوچۇق بولۇپ كەتتى .سىز مەن بىلەن توي قىلىشنى خالامسىز –يوق ،مۇشۇ ھەقتە ئوبدان ئويلىنىپ بېقىڭ .مەن جاۋابىڭىزنى ساقلايمەن ،- مەن گېپىىمنى تۈگىتىپ گۈلجەننەتنىڭ قولىنى قويۇپ بېرىپ بىر تال تاماكا ئېلىپ ئوت تۇتاشتۇردۇم . -مېنىڭ سەۋەبىمدىنمۇ ،سىز مېنى قوغدايمەن دەپ باشقىلارنىڭ پىچىقىدا يارىلانغىنىڭىز ئۈچۈنمۇ ؟...بېشىڭىزنى چايقىماڭ ،ئەگەر سىلەر مېنىڭ سەۋە – بىمدىن ئايرىلىپ كەتكەن بولساڭلار مەن قەلبىنۇر بىلەن كۆرۈشۈپ ئۇ ئىشلارنى ئۇنىڭغا چۈشەندۈرەي ،-دېدى گۈلجەننەت . -سىز ئارتۇقچە ئويلاپ كېتىپسىز ،قەلبىنۇر ئىككىمىزنىڭ ئايرىلىپ كېتىشى سىز بىلەن قىلچە مۇناسىۋەتسىز ... مېنىڭ راستىنلا قەلبىنۇر بىلەن بولغان ئىشلار ھەققىدە زادى پاراڭلاشقۇم يوق ،ئۇنى پۈتۈنلەي قەۋرىگە كۆمۈلگەن جەسەتتەك يوقالغان دەپ بىلىڭ ...ئۆتۈنۈپ قالاي ،قەلبىنۇرنى ئەمدى تىلغا ئالمىسىڭىز! بىز پەقەت ئىككىمىزنىڭ ئىشى توغرىسىدا سۆزلىشەيلى ،بولامدۇ؟ -سىز ئۇنداق دېگىنىڭىز بىلەن سىلەر بىر چىرايلىق ئۆتۈپ كېتىۋىتىپ توساتتىن ئايرىلىپ كېتىپ ،سىز مەن بىلەن توي قىلسىڭىز باشقىلار نېمە دەيدۇ ،مېنى سىلەرنىڭ ئوتتۇراڭلارغا بۇزغۇنچىلىق قىلىپ ئۆزى ياسىنجانغا تىگىۋاپتۇ دەپ قالمامدۇ ،-دېدى ئۇ شۇنداق بولۇشىنى خالىمايدىغان بىر ھالەتتە . -خەقنىڭ سۆز-چۆچىگىدىن قورۇقساق ھېچ ئىش قىلمىساق بولىدۇ .سىز ئەڭ ياخشىسى باشقا ئىشلارنى ئويلىماي مەن بىلەن توي قىلىشنى خالايدىغان ياكى خالىمايدىغانلىقىنى كۆڭلىڭىزدىن سوراپ بېقىڭ ،-دەپ كەتمەكچى بولۇپ توختاپ قوشۇپ قويدۇم ،-مەن سىزنىڭ جاۋابىڭىزنى كۈتىمەن . -مېنىڭ سىلەرنىڭ ئايرىلىپ كەتكىنىڭلارغا راستىنلا ئىشەنگىم كەلمەيۋاتىدۇ. -ئىشەنسىڭىز بولىدۇ ،-مەن گېپىمنى تۈگىتىپ ئۆيگە كىرىپ كەتتىم . مەن گۈلجەننەتكە توي قىلىش تەكلىۋىنى قويغىنىم بىلەن خوشال بولۇشنىڭ ئەكسىچە كۆڭلۈم بەك يېرىم ئىدى.گۈلجەننەت مەن بىلەن توي قىلىشقا قوشۇلىدىغاندەك قىلاتتى.بىراق مېنىڭ ئۇنىڭ بىلەن توي قىلماقچى بولۇشۇم گۈلجەننەتنى ياخشى كۆرگىنىم ياكى ئۇنىڭغا قىزىقىنىم ئۈچۈن ئەمەس ،پەقەت قەلبىنۇرنىڭ بىر تاسادىپىيلىق ئۈچۈن مەندىن ئايرىلىپ كەتكىنىدىن ئۈچ ئېلىش ئۈچۈن ئىدى. قەلبىنۇرنىڭ مەندىن ھېچقانداق خاتالىق ئۆتۈلمىگەن،پەقەت بىر كىچىك سەۋەنلىك ئۆتۈلگەن ئەھۋالدىمۇ مەندىن ئايرىلىپ كېتىشى ،مەندە ئۇنى ئازابلاشقا كۆزۈم يەتسىلا قانداق ئاقىۋەت ئېلىپ كېلىشىدىن قەتئىي نەزەر ھەرقانداق ئىشلارنى قىلىشنى خالايدىغان خىياللارنى پەيدا قىلغان ئىدى. ھازىرچە گۈلجەننەت بىلەن توي قىلىش ماڭا نىسبەتەن مېنى ئازاب ۋە ئۈمىدسىزلىك دېڭىزىغا تاشلىغان قەلبىنۇرغا ئازابنىڭ تەمىنى تىتقۇزۇپ ئۆچ ئالغىلى بولىدىغان(ئەگەر ئۇ مېنى ھەققى ياخشى كۆرسە ۋە مېنى ياخشى كۆرۈپ تۇرۇپمۇ ئاشۇ كىچىككىنە ئىش ئۈچۈنمۇ رەھىمسىزلىك قىلىپ مەن بىلەن ئايرىلىپ كەتكەن بولسا) بىردىنبىر ئامال ئىدى.ناۋادا ئۇ مېنى راستىن ياخشى كۆرمىگەن بولسا گۈلجەننەت بىلەن توي قىلسام ئۇ قېتىغا ئېلىپمۇ قويمايدۇ.ئۇنداق بولسا ھازىر گۈلجەننەت بىلەن –مەن ياخشى كۆرمەيدىغان ۋە مېنىمۇ ياخشى كۆرمەيدىغان ئادەم بىلەن توي قىلىش قارارىغا كېلىشىم ،مەن ياخشى كۆرۈمەن ۋە مېنىمۇ ياخشى كۆرۈدۇ دەپ قارىغان قەلبىنۇر بىلەن توي قىلىپ كۈنلەرنىڭ بېرىدە ئۇنىڭ مېنىڭ ياخشى كۆرمەيدىغانلىقىنى بىلگەن ۋاقتىمغا قارىغاندا ئۇنچىلىك ھەسرەتلىك ۋە ئازابلىق ئىش ئەمەس بولۇشى چوقۇم.بولدىغۇ!قولۇم يەتمەيدىغان شاپتۇلنىڭ ھەسرىتىنى چەككۈچە ،قولۇمغا ھازىرلا كېلىدىغان غورىنىڭ تەمىنى تىتايچۇ. گۈلجەننەت چوقۇم مەن بىلەن توي قىلىشنى خالايدۇ،ياشلىقىمنى بۇنداق بىھۇدە ئۆتكۈزگۈچە توي قىلىپ خوتۇننىڭ راھىتىنى كۆرمەيمەنمۇ! كەچتە ئۆيدە خىيال بىلەن ئولتۇرسام نورنىسا قىشىمغا كىرىپتۇ،ئۇ «گۈلجە- ننەنتى مېنىڭ قېشىمدىن باشقا يەرگە چاقىرىپ ئاپىرىپ دەيدىغان نېمە گېپىڭ بار ئىدى؟»دەپ سورىدى.قەلبىنۇر بىلەن ئارلىشىۋاتقىنىمنى ۋە ئۇنىڭ بىلەن يازىچە توي قىلماقچى بولغانلىقىمىزنى ئۆيدىكىلەرنىڭ ھەممىسى بىلەتتى،ئەمدى ئۇ ئىش يوققا چىققان بولغاچقا ھەم مەن گۈلجەننەت بىلەن توي قىلىش نىيىتىدە ئۇنىڭغا تەلەپ قويغاچقا،بۇ ئىشلارنى ئۆيدىكىلەر ياكى باشقىلاردىن مەخپىي تۇتۇشنى خالىمايتتتىم.شۇڭا مەن سىڭلىمغا : -مەن ئۇنىڭغا توي قىلىش تەكلىۋىنى قويدۇم ،-دەپ ئوچۇق جاۋاب بەردىم. -ساراڭ بولدۇڭمۇ !سەن قەلبىنۇر بىلەن توي قىلىمەن دەپ يۈرسەڭ ،يەنە گۈلجەننەتكە ئۇنداق گەپ قىلغىنىڭ نېمىسى،-دېدى چۆچۈپ كەتكەن نورنىسا . -قەلبىنۇر ئىككىمىز ئايرىلىپ كەتتۇق .ئەمدى ئۇ ئىشلارنى تىلغا ئالمىغىن . -ئىككىڭلار ئايرىلىپ كەتتىڭلار؟...-دەپ ئېغىزىنى ئېچىپ قالغان نورنىسا ماڭا ئىشەنمىگەندەك قاراپ قالدى . مەن گەپ قىلماي مۆرەمنى كۆتۈرۈپ قويدۇم . -نېمە بولۇپ ئايرىلىپ كەتتىڭلار ؟ -بولدى سورىما ،مېنىڭ قەلبىنۇر توغرىسىدىكى ئىشلارنى ئەمدى تىلغا ئالغۇم يوق...گۈلجەننەت ماقۇل بولسا ئۇنىڭ بىلەن توي قىلىش قارارىغا كېلىپ بولدۇم. -زادى نېمە بولۇپ ئايرىلىپ كەتتىڭلار؟تېخى سىلەر توي قىلماقچى بولغان. -بولدى ئۇنىڭ گېپىنى قىلما ،مېنىڭ ھېچنېمە دېگۈم يوق ،-دېدىم مەن بۇندىن كېيىن «قەلبىنۇر »دېگەن ئىسىمنى تىلغا ئېلىشنىڭ مەن ئۈچۈن ئازاب ۋە نەپرەتتىن دېرەك بېرىدىغانلىقىنى ھېس قىلىپ . -مېنىڭچە سىلەرنىڭ ئايرىلىپ كېتىشىڭلارغا گۈلجەننەت سەۋەپچى بولدىغۇ دەيمەن ؟...-دېدى نورنىسا بىردەم خىيال بىلەن تۇرۇپ قىلىپ توساتتىن بىر نەرسىنى ئىېسىگە ئالغاندەك سۆزلەپ ،-مەن گۈلجەننەتنى مۇناسىۋىتڭلارنى قەستەنگە بۇزىۋەتتى دېمەكچى ئەمەس .بۇرۇن گۈلجەننەت ماڭا ئۆزىنىڭ قەلبىنۇر بىلەن ساۋاقداش ئىكەنلىگىنى ،دەسلەپتە يېقىن دوستلاردىن بولسىمۇ،ئەمما سىنىپىدىكى بىر ئوغۇل ساۋاقدىشى سەۋەپلىك قەلبىنۇرنىڭ ئۆزىنى خاتا چۈشىنىپ ئۆچلۈك قىلىپ يۈرۈيدىغانلىقىنى ،ئۆزىنىڭ بولسا ئۇنى يەنىلا يېقىن دوست قاتارىدا كۆرۈدىغانلىقىنى ئېيتىپ بەرگەن ئىدى .سەنمۇ بىر قېتىم ماڭا قەلبىنۇرنىڭ گۈلجەننەتنى ياخشى ئادەم ئەمەس دېگەنلىكىنى ،شۇڭا مېنىڭ ئۇنىڭ بىلەن ئۇنداق بەك يېقىن بولۇپ كەتمەسلىكىمنى ئەسكەرتكەن ئىدىڭ .شۇنىڭدىن قارىغاندا بۇ ئىككى قىز بىر-بىرىگە ئۆچ ...مېنىڭچە قەلبىنۇر سېنىڭ ئۆزى ئۆچ ئادەم گۈلجەننەت ئۈچۈن يارىلانغانلىقىڭنى ئاڭلاپ سېنى خاتا چۈشىنىپ قالغان گەپ ...يەنە تېخى باشقا بىر ئىشمۇ بار ،-دەپ توختاپ قالدى نورنىسا . -قانداق ئىش ؟ -سەن دوختۇرخانىدا يېتىپ قالغىلى بىر نەچچە كۈن بولغان بىر چۈشلۈك تاماق ۋاقتى ئىدى .مەن سەن بىلەن ئانامغا تاماق ئەكىرىش ئۈچۈن سىرتقا چىقىپ،تاماق ئېلىپ ياتاققا قايتىپ كېلىۋاتسام قەلبىنۇر ئۇچىردى .قارىسام ئۇ بىر قىسما ھالەتتە ماڭا دىققەت قىلماستىن يېىنىمدىن ئۆتۈپ كەتتى.مەن ئۇنىڭغا نېمە بولدىكىن،بىرەر يېقىن كىشىسى ئاغرىپ قالغان ئوخشايدۇ، دەپ ئويلاپ ياتاققا قايتىپ كېلىپ قاراپ ،نېمە ئىش بولغانلىقىنى سەل چۈشەنگەندەك قىلىۋىدىم .ئەمدى بولسا تېخىمۇ ئېنىق چۈشەنگەندەك قىلىۋاتىمەن. -ياتاقتا نېمىنى كۆردۈڭ ؟ھازىر نېمىنى تېخىمۇ ئېنىق چۈشەندىڭ ؟ -مەن ئۇ كۈنى قەلبىنۇرنى كۆرگەندە قولىدا كېسەل يوقلاشقا ئېلىۋالغان نەرسىلەر ،كۆزى ياش يۇقى ،بىر قولى بىلەن ئېغىزىنى تۇتىۋىلىپ يەرگە قارىغىنىچە چىقىپ كېتىۋاتقان ئىكەن ،مەن بۇنىڭدىن ھەيران بولۇپ ياتاققا كىرىپ قارىسام سەن ئۇيقۇغا كېتىپسەن ،ئۇ كۈنى «مەن بۈگۈن بىر كۈن ھالىڭىزدىن ئۆزۈم خەۋەر ئالىمەن »دەپ ئەتىگەندىلا كەلگەن گۈلجەننەت كارۋىتىڭنىڭ قېشىدا ئورۇندۇقتا ئولتۇرۇپ ،بېشىنى ساڭا چاپلاپ ئۇيقۇغا كېتىپتىكەن .بەلكىم قەلبىنۇر سىلەرنىڭ شۇ ھالىتىڭلارنى كۆرۈپ رەنجىپ ،سەن بىلەن كۆرۈشمەيلا كەتكەن بولۇشى مۇمكىن.مەن شۇ ۋاقىتتا «قەلبىنۇرنىڭ ئىچى بەك تارمۇ نېمە ؟گۈلجەننەت ئاكامنىڭ يارىلىنىپ قىلىشىنى ئۆزىنىڭ سەۋەبىدىن كۆرۈپ ،ئاناممۇ ئاغرىق تۇرغان بۇۋاقىتتا بىزگە ياردەملىشىپ ئاكامغا قارىغانغا ۋە ئۇنىڭ ئاكامنىڭ كارۋىتىغا بېشىنى قويۇپ ئۇخلاپ قالغىنىغا بۇنداق رەنجىپ يۈرۈشنىڭ نېمە ھاجىتى .ئۆزى پات يېقىندا ئاكام بىلەن توي قىلىدىغان ئادەم بولغاندىكىن ئۆزى كېلىپ ئاكامغا قارىغان بولسا ياخشى بولاتتى » دەپ ئويلىغان ئىدىم .ئەمدى ئېسىمگە ئالسام شۇ ۋاقىتتا ئويلىغانلىرىم راستىنلا توغرا ئىكەن ...مېنىڭ دېگىنىم راستمۇ ،سىلەر گۈلجەننەتنىڭ ئاشۇ ئىشلىرى سەۋەبىدىن ئايرىلىپ كەتتىڭلار،شۇنداقمۇ؟-دېگەن نورنىسا ماڭا قاراپ تۇردى . -قەلبىنۇر شۇنداق دېدى ،بىراق مەن ئۇنداق قارىمايمەن .ئۇ ئىشلارنىڭ ھەممىسى تاسادىپىي يۈز بەرگەن ئىشلار ،گۈلجەننەتنىڭ مەقسەتلىك قىلغان بىرەر ئىشى بار دەپ ئويلىمايمەن . -بۇ گېپىڭ توغرا ...سەن قەلبىنۇرغا چۈشەندۈرمىدىڭمۇ ؟ -چۈشەندۈردۈم ،بىراق،ئۇ چۈشەندۈرۈشۈمنى ئاڭلىماي،ئۇ ئىشلارنىڭ تاسادىپىي يۈز بەرگەن ئىشلار ئىكەنلىگىنى ئۆزىنىڭ چۈشىنىدىغانلىقىنى،لېكىن ئۇ ئىشلارنى–مېنىڭ گۈلجەننەت ئۈچۈن پىچاق يىيىشىمنى زادى قوبۇل قىلالمايدىغا- نلىقىنى ئېيتىپ ،بۇ تەقدىر ئىكەن،بىز بۇندىن كېيىن ئىزدەشمەيلى،دەپ تۇرىۋالدى . مەنمۇ ئۇنىڭ جاھىللىقىنى كۆرۈپ كۆپ يالۋۇرۇشنى ،ئۆزۈمنى چۈشەندۈرۈۋىرىشنى خالىمىدىم .ئاق يول بولسۇن دەپ ئۇزۇتۇپ قويۇپ يېنىپ كەلدىم . -قەلبىنۇر نېمە دەپ بۇنچىلىك ئىچى تارلىق قىلىدىغاندۇ !...لېكىن،سەنمۇ بۇنداق يېنىكلىك بىلەن ۋاز كەچمىسەڭ بولاتتى .بىر مەزگىل ئۇنىڭ ئاچچىقى يېنىپ بولغۇچە قەلبىنۇر بىلەن كۆرۈشمەي ،كېيىنچە ئۇنىڭ بىلەن قايتا سۆزلىشىپ باققان بولساڭ بولاتتى .بۇنداق ئالدىراپ-تىنەپ گۈلجەننەتكە بىز توي قىلايلى دېمەسلىكىڭ كېرەك ئىدى ،-دېدى نورنىسا مېنى ئەيىپلەپ . -مەن قەلبىنۇرغا يەنە يالۋۇرۇپ ئۆزۈمنى چۈشەندۈرۈپ ئولتۇرۇشنى خالىمايمەن. ئۇ ھەم ئىچى تارلىق ،ھەم يوغانچىلىق قىلىۋاتىدۇ .بوپتۇ،ئۇ ئۆز يولىغا ماڭسۇن ،مەن ئۈچۈن جاھاندا تېخى قىزلار تۈگەپ قالغىنى يوق ،-مەن قەلبىنۇرنى ئېسىمگە ئالساملا ئىچىم ئاچچىق بولۇپ غەزىپىم كېلەتتى.ئۇنىڭدىن ئايرىلىپ قىلىشقا چىدىمايۋاتقانلىقىمنى ئېنىق سەزسەممۇ ،باشقىلارنىڭ ئالدىدا ئۇنىڭ ئۈچۈن ھەسرەت چېكىپ بىچارە ھالغا چۈشۈپ قالغان ھالەتتە كۆرۈنگۈم يوق ئىدى.شۇڭا سىڭلىمنىڭ ئالدىدا ئۆزۈمنىڭ قەلبىنۇردىن ئايرىلىپ قېلىشقا ئۇنچىلىك قىلىپ كەتمەيدىغانلىقىمنى ئىپادىلەپ خۇشخۇي قىياپەتتە كۈلۈپ مۆرەمنى كۆتۈرۈپ قويدۇم . -سىلەر ئوغۇللارمۇ بەك پوچى .ياخشى كۆرگەن ئادىمىڭلاردىن ئايرىلىپ قالساڭلار ھېچ ئىش بولمىغان قىياپەتكە كىرىۋىلىپ ھىجىيىپ يۈرۈيسىلەر ،ئەمما دەردىڭلارنى ئىچىڭلاردا بىلىسىلەر .بۇنداق تۇرۇپ ئۇنداق ياسالمىلىق قىلغۇچە سەل كەڭ قورساق ،تېخىمۇ سەۋىرچان بولۇپ ئوچۇق –يورۇق پۇزىتسىيە تۇتساڭلار بولمامدۇ دەيمەن .ئۆزۈڭلارنى ھەم باشقىلارنىمۇ ئازابلاپ كېيىن پۇشايماننى ئالىدىغان قاچا تاپالماي ھەسرەت يۇتۇپ ئۆتىسىلەر شۇ .مەن سېنى بىر شائىر ،ئۆزى ئەقىللىق،ئىش قىلسا باشقىلارنى قايىل قىلغۇدەك ئىش قىلىدۇ،دەپ يۈرسەم سەنمۇ تازا بىر ئالدىراڭغۇ ئىكەنسەن ،-دېدى نورنىسا مېنى سەنمۇ پوچىلىق قىلىۋاتىسەن دېگەندەك كۆزىنىڭ قۇيرىقىدا قاراپ . نورنىسانىڭ دېگەن گەپلىرى جېنىمغا تەككەچكە : -سەن نېمىنى بىلەتتىڭ !ئىم ...-دەپ ئاچچىق بىلەن دېمىقىنى قىقىپ قويۇپ ئۇنىڭ قېشىدىن كەتتىم. مەن يالغۇز قالغاندا ئويلىنىپ كۆرۈپ «راستىنلا ئالدىراڭغۇلۇق قىلىپ قويدۇممۇ نېمە؟ بەلكىم گۈلجەننەتكە توي قىلىش تەكلىۋىنى قويماي تۇرۇپ بىر مەزگەل ۋاقىت ئۆتكۈزۈپ قەلبىنۇر بىلەن كۆرۈشسەم ئۇ نىيىتىدىن يېنىپ قالار بولغىمىدىكىن »دەپ پۇشايمان قىلغاندەك بولۇپ قالدىم .ئەمما،يەنە تۇرۇپ ئويلىنىپ قېلىپ قەلبىنۇر «مەن قوبۇل قىلالمايمەن»دېگەن ئىشلاردا ئۆزۈمنىڭ بىرەر خاتالىغى ياكى باشقىچە يۈز بەرگەن بىرەر سەۋەنلىكىم بار دەپ قارىمىغاچقا،ئىچىمدە قەلبىنۇر مېنى ھەقىقى ياخشى كۆرمىگەچكە كۆڭلىدە باشقىچە نىيىتى بولغانلىقتىن مېنىڭ ئاشۇ ئىشلىرىمنى باھانە قىلىپ مەندىن ئايرىلىپ كەتتى ،دەپ ئەيىپلەپ كۆڭلۈمنى تەسكىن تاپقۇزماقچى بولدۇم . مېنىڭ دەم ئېلىش ۋاقتىم توشۇپ قالغاچقا ئىشقا چۈشۈپ دوستلىرىم بىلەن كۆرۈشكەندە قەلبىنۇر بىلەن ئايرىلىپ كەتكەنلىگىمنى ۋە گۈلجەننەتكە توي قىلىش تەكلىۋى قويغانلىقىمنى ئېيتىپ بەردىم .ئۇلار بولغان ئىشلارنى تەپسىلى ئۇققاندىن كېيىن ئەركىن مېنى «سەن راستىنلا ئالدىراڭغۇلۇق قىپسەن ،سېنى ياخشى كۆرۈدىغان بىر قىز سەن ئۇ ئۆچ كۆرۈدىغان باشقا بىر قىز ئۈچۈن پىچاق يەپ يارىلىنىپ يۈرسەڭ ئەلۋەتتە ئىچى ئاچچىق بولۇپ ئازابلىنىدۇ .سەن مەندە سەۋەنلىك يوق دەپ قارىغنىڭ بىلەن يەنە قىزلارنى چۈشەنمەيدىكەنسەن .سەن گۈلجەننەتكە تەلەپ قويماي تۇرۇپ بىر ئاي ئۆتكۈزۈپ قەلبىنۇر بىلەن قايتا كۆرۈشۈپ سۆزلەشكەن بولساڭ ،ئىككىڭلار قايتا ئەپلىشىپ قالغان بولاتتىڭلار » دەپ ئەيىپلىدى . -سەن گۈلجەننەتكە قىزىقامسەن ؟مېنىڭ دېمەكچى بولغىنىم سەن قەلبىنۇر بىلەن ئايرىلىپ كەتكەن بۇ ۋاقىتتا دەرھال ئۇنىڭغا تەلەپ قويغۇدەك بىرەر سەۋەبىڭ بارمۇ؟-دەپ سورىدى ئابدۇللا . -ئېنىق تۇرمامدۇ،ياسىن ئەڭ چوڭ خاتالىق سادىر قىلىپ ئۆزىدىن ئايرىلىپ كەتكەن قەلبىنۇرنىڭ ئۆچ ئادىمى بىلەن توي قىلىش ئارقىلىق ئۇنىڭدىن ئۆچ ئالماقچى .بۇ دېگەن ساپ قەلبكە ئىگە بىر ئادەم ئۈچۈن چاكىنىلىق ھەم رەزىللىك.مەن گۈلجەننەت دېگەن ئۇ قىزنى بىر نەچچە قېتىم كۆرگەن ،ئۇنى قەلبىنۇرنىڭ ئېلىۋەتكەن تىرنىقىغىمۇ تەڭ قىلغىلى بولمايدۇ .سەن راستىنلا كىچىك بالىغا ئوخشاش ئىش قىلىپ سەن ،-دېدى ئەركىن . -ئۆزى ياخشى كۆرگەن ئادەمدىن بۇنداق ئۆچ ئېلىش راستىنلا چاكىنىلىق ياسىن.قەلبىنۇر بىلەن ئايرىلىپ كەتكەن بولساڭمۇ گۈلجەننەت دېگەن قىزغا ئۇنداق ئالدىراپ توي قىلىش تەكلىۋى قويماسلىقىڭ كېرەك ئىدى،بىر مەزگىل سۈكۈت قىلاتتىڭ .قەلبىنۇر بىلەن قايتا يارىشىۋىلىشنى ئويلىمىساڭمۇ چوقۇم شۇنداق قىلىشىڭ كېرەك ئىدى...سەن ئۇ گۈلجەننەت دېگەن قىزنى قانچىلىك چۈشىنىسەن ؟ئۇنى ئازراق بولسىمۇ ياخشى كۆرەمسەن ؟توي قىلغاندىن كېيىن بىر ئۆمۈر ئۇنىڭ بىلەن ئۆتۈپ كېتەلىشىڭگە كۆزۈڭ يىتەمدۇ؟...-دېدى ئابدۇللا مېنىڭ يەنە ئويلىنىشقا تىگىشلىك نۇرغۇن ئىشلىرىم باردەك كۆزۈمگە قارىغىنىچە. مەن قانچە ئويلىنىپمۇ دوستلىرىمنىڭ دېگەنلىرىنى توغرا تاپمىدىم. مەن قەلبىنۇرغا شۇنچە سەمىملىك ۋە ۋاپادارلىق قىلدىم،ئەزەلدىن ئۇنى ئالداش ياكى ئەخمەق قىلىش خىيالىدا بولۇپ باقمىدىم.مەن ئۇنىڭغا شۇنداق ئەقىدە قىلسام ،ئۇ قوپۇپ سىڭلىمغا ياردەم قىلىپ ئانامنى دوختۇرخانىغا جىددى قۇتقۇزۇشقا ئېلىپ كەلگەن(ئەلۋەتتە ئانامنى قۇتقۇزغانلار دوختۇرلار،ئەمما نورنىسانىڭ يېنىدا ياردەم قىلغىلى ئۇ بولماي دوختۇرخانىغا ئەكىلىش كېچىككەن بولسا نېمە ئىشلارنىڭ بولۇپ كېتىدىغانلىقىنى بىر خۇدا بىلىدۇ)گۈلجەننەتنى موتۇسىكىلىتقا مىندۈرگىنىم ،ئۇنى ئۆيىگە ئاپىرىپ قويۇش جەريانىدا تاسادىپىي پىچاق يېگىنىم ۋە گۈلجەننەتنىڭ قەستەن قىلغان بولسۇن ياكى ھەقىقەتەن ئۇيقۇسى كېلىپ مەن ياتقان كارۋاتتا بېشىنى قويۇپ ئۇخلاپ قالغان بولسۇن ،بۇلار مېنىڭ ساداقەتسىزلىگىمگە ،قەلبىنۇرنىڭ مەندىن ئايرىلىپ كېتىشىگە ئاساس بولالمايدۇ.ئەمما،قەلبىنۇر مۇشۇ سەۋەپلەر بىلەن مەندىن ئايرىلىپ كېتىمەن دېسە،مەندە زادى خاتالىق بولمىسىمۇ ئۇنىڭغا يالۋۇرامدىم؟ئۇنىڭ ئۈچۈن كۆز يېشى قىلامدىم؟ياق ،بۇ مۇمكىن ئەمەس.مەن ئۇنداق ئۆز غۇرۇرۇمنى يەرگە ئۇرۇپ ئۆزۈمنى پەسلەشتۈرمەيمەن.مەن دېگەن روھىي دۇنياسى ئاشۇ بىر قىزغا تايىنىپلا مەۋجۇت بولۇدىغان بىچارىلەردىن ئەمەسمەن.ئۇنىڭدىن ئايرىلىپ قالغىنىم ئۈچۈن ئازابلىنارمەن،ئەمما ئەسلا چۈشكۈنلىشىپ كەتمەيمەن.مەن ئۇنىڭدىن ئايرىلىپ قېلىپ قايتا يارىشىۋېلىش ئۈچۈن پۇرسەت كۈتمىگەنلىكىمدىنمۇ قىلچە ئەپسۇسلانمايمەن.مېنىڭ يۈرىكىم مۇھەببەت بىلەن لىق تولۇقلۇق،ئۆزۈم ئارزۇ قىلغان بەختكە گۈلجەننەت بىلەن توي قىلىپمۇ ئېرىشەلەيمەن...مەن مۇشۇلارنى ئويلاپ دوستلىىرىمغا قارىدىم. -سىلەر ئالدىراڭغۇلۇق قىپسەن دەۋەتىسىلەر ،بەلكىم شۇنداق قىلغان بولشۇممۇ مۇمكىن .ئەمما مەن ئۆزۈمنى مۇشۇ ۋاقىتتا قىلىشقا تىگىشلىك ئىشىمنى قىلدىم دەپ ئويلايمەن ...مېنىڭ بىلىدىغىنىم مەن قەلبىنۇرنى مەندىن ئايرىلىپ كېتىشكە مەجبۇر قىلغۇدەك بىرەر سەۋەنلىك سادىر قىلمىغانلىقىم .بىراق ئۇ شۇنداق قىلدى . سىلەر مېنىڭ بۇ ئىشتىن قانچىلىك ئۇۋاللىق ھېس قىلغىنىمنى چۈشىنەمسىلەر!مەن ئەمدى پۇشايمان قىلمايمەن.قەلبىنۇرسىزمۇ ئۆز بەختىمنى تاپالايمەن،-دېدىم مەن بىر مەغرۇر ھالەتتە . -مۇنداق قىلايلى،-دېدى ئەركىن مېنىڭ قولىنى تۇتۇپ ،-سەن ھازىرچە گۈلجەننەت دېگەن قىز بىلەن بولغان ئىشىڭنى قويۇپ تۇر .مەن بىر پۇرسەت تېپىپ قەلبىنۇر بىلەن ئۆزۈم كۆرۈشۈپ باقاي ،بەلكىم ئۇمۇ سەندىن ئايرىلىپ كەتكىنى ئۈچۈن پۇشايمان قىلىپ ئولتۇرغان بولۇشىمۇ مۇمكىن . - ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشۈپ ئاۋارە بولما،مەنمۇ گۈلجەننەتكە توي قىلىش تەكلىۋى قويۇپ بولدۇم .ئۇ ماقۇل بولسا ئۇنىڭ بىلەن توي قىلىمەن.قەلبىنۇر مېنىڭ قەلبىمنىڭ نۇرى بولۇشنى خالىمىدى،بوپتۇ،مەنمۇ ئۇنى قەلبىمدىن ئۆچۈرىۋەتتىم. ،-دېدىم قەلبىنۇرنىڭ ھەتتا ماڭا چۈشەندۈرۈش پۇرسىتىمۇ بەرمەستىن ،مەن ئۇ ئىشلارنىڭ بىر تاسادىپىيلىق ئىكەنلىگىنى چۈشىنىمەن،دېگەنلىرىنى ئېسىمگە ئېلىپ. ئۇ ئاللىبۇرۇن مەندىن كېچىش نىيىتىگە كېلىپ بوپتىكەن.ئۇنىڭ مەندىن ئايرىلىپ كېتىشىنىڭ سەۋەبى گۈلجەنەنت ئەمەس بەلكى باشقا بىر سەۋەپ ياكى مەندىن قالتىس بىلگەن پۇلدار بىرسى دېگەننى خىيالىمدىن ئۆتكۈزۈپ،قەلبىنۇر بىر ۋاپاسىز ئالدامچى ،دەپ ئىچىمدە ئۇنى غەزەپ بىلەن تىللاپ. بۇ گەپلەر بىلەن ئەركىن بىلەن ئابدۇللا نېمە دېيىشنى بىلمەي قىلىشتى . -بولدى ،ئەمدى بۇ گەپلەرنى قىلىشمايلى .راست گەپنى قىلسام مېنىڭ بەكلا ئىچىم پۇشۇپ تۇرىۋاتىدۇ ،ئەركىننىڭ تويى بولغاندىن بېرى بىرەر قېتىم ئىچىشىپ باقماپتۇق .بۈگۈن مەن مىھمان قىلاي ،بىر يەردە ئولتۇرۇپ تازا چىلاشقۇدەك ئىچىشەيلى ،-دېدىم كۈلۈپ . -بىر كىتابتا «ئەرلەر ئازابلانسا يالغۇز ئولتۇرۇپ ھاراق ئىچىدۇ»دەپتىكەن. -نېمە دېگۈڭ بولسا دەۋەر ،-دېدىم ئەركىننىڭ مۆرىسىگە ئۇرۇپ قويۇپ. -ئولتۇرساق ئولتۇرايلى،مەن ئەتىگەندە يۈسۈپچان بىلەن تېلېفوندا كۆرۈشكەندە ئۆزىنىڭ ناھىيىگە كېلىدىغان ياكى كېلەلمەيدىغانلىقى ھەققىدە بىر نەرسە دېيەلمەيمەن دېگەن ئىدى .ئەگەر ئۇ بىزنىڭ جۇغلىشىپ ئولتۇرماقچى بولغانلىقىمىزنى ئاڭلىسا ئۇ چوقۇم كېلىدۇ .مەن ئۇنىڭغا تېلېفون ئېلىپ باقاي ،-دېدى ئابدۇللا . مەن ھازىر دوختۇرخانىغا بېرىپ ئانامنى يوقلايدىغانلىقىنى ئېيتىپ، كەچتە بارىدىغان رېستۇراننى ھەم ۋاقتىنى كېلىشىۋىلىپ دوستلىرىم بىلەن خوشلاشتىم . -ياسىن توغرا قىپتۇ ،-دېدى كەچتە رېستۇراننىڭ ئايرىم خانىسىدا جەم بولۇپ ئولتۇرغاندا مېنىڭ قەلبىنۇر بىلەن ئايرىلىپ كەتكەن ئىشلىرىمنى ئاڭلىغان يۈسۈپچان سۆزلەپ،-قىزلارغىچۇ ،يالۋۇرۇپ ئىش پۈتمەيدۇ .بىرسى كەتسە يەنە باشقىسى بار .ياسىندەك قاملاشقان ئاغىنىمىزغا قىز بالا چىقماي قالامتى . -مۇھەببەتچۇ ؟!سېنىڭ نەزىرىڭدە ياخشى كۆرۈپ قىلىش شۇنچىلىك ئاددى ئىشما ؟-دېدى ئەركىن ئۇنىڭ سۆزىگە قوشۇلماي . -مېنىڭچە سەنمۇ ئۇزۇن ئۆتمەي مەندەك ئويلايدىغان بولىسەن ،مۇھەببەت دېگەن ئادەمنىڭ ئىش ئۇقمايدىغان سەبىي ساددا چاغلىرىدىكى شېرىن خىيال . مېنى دېسەڭ مەن جاھاندىكى چىرايلىق قىزلارنىڭ ھەممىسىنى ياخشى كۆرۈپ قالىمەن ،بۇ ئىش دېگەن ئادەمنىڭ روھىنى ئۇرغۇتىدۇ ،-دەپ كۈلدى يۈسۈپچان. -سەن ياخشىسى ئۆز روھىڭنى ئوبدان تەكشۈرۈپ باقساڭ بولغۇدەك،سەن چۈشكۈنلىشىشكە قاراپ يۈز تۇتۇپسەن .مۇھەببەتتە ،بولۇپمۇ ئادەم مەنىۋىيىتىنىڭ تۈۋرۈكى بولغان قەلىبنىڭ ئىشەنچ ۋە ئۈمىدۋارلىق ئىچىدە مەۋجۇت بولۇشى ئۈچۈن كىشنىڭ ئەقىدە-ئىخلاسى ئىنتايىن موھىم .بۇلاردىن ئايرىلىپ قالغان ئادەم شەكسىز خاتا يولغا كىرىپ قالىدۇ . -بۇ سىلەرگە ئوخشاش غايەپەرەسلەرنىڭ خىيالى ،ھاياتنىڭ مەنىسى ئۆز ئارزۇيۇڭ بويىچە ئەركىن ياشاش .ئادەمنىڭ بۇ دۇنياغا كېلىشىنىڭ ھېچقانداق ۋەزىپىسى يوق ،ھېچقانداق مەسئۇلىيەت يۈكلەنمىگەن ئەھۋالدا ھاياتتىن ئەركىن بەھرىمان بولۇش ئۈچۈن چەكسىز ھوقۇق بەخشەندە قىلىنغان .سەن بۇنى ھېس قىلمىدىڭمۇ ؟ئادەم بۇ دۇنياغا كەلگەندە پىشانىسىگە خەت يېزىلغان ھالەتتە تۇغۇلمايدىغۇ! –دەپ دەپ ئەركىنگە قارىدى يۈسۈپچان . -توغرا ،-دېدى ئەركىنمۇ قىزىشىپ ،-ئادەم بۇ دۇنياغا بىرەر مەقسەد بىلەن كەلمەيدۇ ،ئەمما ياشىغان ئادەمنىڭ بىرەر مەقسىدى،ئۇلۇغ غايىسى بولۇش كېرەك .شۇ چاغدا ئان ھاياتنىڭ ھەقىقى مەنىسى بولىدۇ ...توغرا ،بۇ دۇنيادا ياشاۋاتقان ئادەملا ئەمەس ھايۋانلارنىڭمۇ مەقسىدى بولىدۇ .بىراق،ئادەم بىلەن ھايۋاننى ماھىيەتلىك پەرقكە ئىگە قىلىدىغىنى ئادەمنىڭ مەقسىدى-ئىتىقاد بىلەن قوراللىنىپ غايە ئاسمىنىدا پەرۋاز قىلىدىغانلىقى. -ئەمىلىيەتتە ھەممىسى ئوخشاش ... -بولدى تالىشىۋەرمەڭلار ،-دېدى ئابدۇللا ئۇلارنىڭ مۇنازىرسىنى بۆلۈپ. مەن دوستلىرىم بىلەن بىرگە بولغاندا بۇنداق گەپلەرنى كۆپ ئاڭلايمەن، ئۆزۈممۇ نۇرغۇن ئارزۇ-خىياللاردا بولىمەن،لېكىن زادى نېمىلەرنىڭ ئۇلۇغۋار غايە ئىكەنلىگىنى ئېنىق جەزىملەشتۈرەلمەيمەن.پەقەت مەڭگۈ ئەدەبىيات كوچىسىدا ئىجتىھات بىلەن چېپىپ يۈرۈپ،ئەسىردىن ئەسىرگە ھالقىپ بارالايدىغان ئۆلمەس ئەسەرلەرنى ئىجاد قىلىشنى ئۆزۈمنىڭ ئەڭ بۈيۈك ئارزۇسى ھېساپلايمەن.ئەمما ،ھازىرچە ئۇنداق ئەسەرلەرنى قاندااق ئىجاد قىلىشنى بىلمەيمەن.شۇڭا، بەزىدە كۆپ پۇل تېپىپ كۈن بويى ھاراق ئىچىپ كەيىپ بولۇپ،چىرايلىق قىزلارنى قۇشلاپ ئولتۇرۇپ ھاياتنىڭ پەيزىنى سۈرۈشنى خىيال قىلسام ھەممىنى ئۇنتۇپ قالىمەن.ئىچىمدە شۇنچە ئېسىل ئەسەرلەرنى ئەۋەتسەم بىرەرسىنى گېزىت- ژورناللارغا باسمىغان مۇھەرىرلەرنى ھەممىسى ساپاسىز،ئاچكۆز بىرنېمىلەر، خوشامەت قىلىپ سوۋغات بەرگەنلەرنىڭ ئەسەرلىرىنى ياكى يېقىنلىرىنىڭ ئەسەرلىرىنى بېسىپ بىزدەكلەر قانچە سەرخىل ئەسەر ئەۋەتسىمۇ باسمايدۇ.شۇلار مۇشۇنداق ئەخلاقسىز ،شەخسىيەتچى بولغاچقا ئۇيغۇر ئەدەبىياتى تەرەققىي قىلالماي ئۆتۈپ كېتىدۇ. شۇڭا بىزدىن نوبىل مۇكاپاتىغا ئېرىشەلەيدىغان بىرەر يازغۇچى،شائىرمۇ چىقمايدۇ، دەپ ئۆزۈم تونىمايدىغان مۇھەرىرلەرنى تىللاپ ئۆتۈپ كېتىمەن؛بەزىدە ئۆزۈمنى قولىدىن قالتىس ئىشلار كېلىدىغان خاسىيەتلىك ئادەمدەك ھېس قىلسام ،بەزىدە بويى مەن بىلەن تەڭ چىقىپ قالىدىغان سىنىپىمدىكى شۇمتەكلەرنى باشقۇرۇپ بولالماي ،بىر كۈنلەر كېلىپ خىزمىتىمدىن ئايرىلىپ قېلىپ ،ئۆزۈمنى ھېچقانداق بىر قىممىتى يوق يوپۇرماققا ئوخشاپ قالىدىغاندەك ھېس قىلىپمۇ قالىمەن. ئويلايدىغانلىرىم شۇنچىلىك كۆپكى،بەزىدە دۇنيادا مەن ئويلىيالمايدىغان ھەم ئويلىمىغان ھېچنەرسە قالمىغاندەك ،ئۆزۈمنى ھاياتلىقنىڭ قارشى قىرغىقىغا بېرىپ قالغاندەك بەك مەنىسىز ھېس قىلىپ قالىمەن.يەنە كۈلۈپ كېتىپ يىغلىغۇممۇ كېلىدۇ. ئۇنداق چاغدا قىپيالىڭاچ قىزلار خىيالىمغا كىرىۋالىدۇ. شۇنداق ئاجايىپ مەنزىرلەر كۆز ئالدىمغا كەلسە بېرىپ پاھىشە قىزلارنى ئىزدىگۈم كېلىدۇ. ئەمما،بۇنداق ئەخلاقسىزلىق قىلسام بولمايدۇ،مەن قەلبىنۇرغا مەنسۇپ، قەلبىنۇر ماڭا مەنسۇپ.ھەر ئىككىمىز بىر-بىرىمىز ئۈچۈن مەڭگۈ پاك بولۇشىمىز كېرەك دەپ قارايمەن...لېكىن،بۇندىن كېيىن قەلبىنۇرنى زادى خىيال قىلمايمەن.ئۇ يوقالسۇن، بېرىپ ئانىسىنىڭ ئوچۇقىغا ئوت قالىسۇن،ئومىچىنى ئىچسۇن!ئۇنىڭسىزمۇ خۇشال ياشىيالايمەنغۇ. دوستلىرىم ھاراق ئىچىشكەچ يەنە شېئىرىيەتنىڭ پارىڭىغا چۈشتى .مەن ئۆزۈمنى ئاللىقاچان مەست بولۇپ قالغاندەك سەزدىم. قەلبىنۇر بىلەن ئايرىلىپ كەتكەنلىگىمنى ۋە ئۇنىڭ ئۈچۈن تارتىشىپ پۇشايمان يېمەيدىغانلىقمنى ئېيتىپ تۇرۇپ ،بىكار بەك مەست بولۇپ يىغلاپ سالسام ياكى بىرەر كۈلكىلىك گەپ-سۆز ياكى ئىش ھەركەتتە بولسام دوستلىرىمنىڭ كۈلكىسىگە قالماي،دەپ ئويلاپ سەگەك تۇرۇشقا تىرىشتىم.ئۇلار يېڭى ئۇسلۇپ يارىتىش ھەققىدە بىر نېمىلەرنى دېۋىدى ،مەنمۇ سۆزلىدىم،ئۇلار ،ئالدىدا دېگەن گېپىڭ بىلەن كېيىن دېگەن گېپىڭ بىر-بىرىگە زىت .سەن مەست بولۇپ قاپسەن دەپ كۈلۈپ كېتىشتى.ئاندىن سورۇننى مۇشۇ يەردە ئاخىرلاشتۇرايلى، دېگەن يەرگە كېلىشتى. يۈسۈپچان بۇنداق مەست ھالەتتە ئېگىز-پەس دەسسەپ ئانىسىنىڭ ئۆيىگە بېرىشنى خالىماي ،بىرەر مىھمانخانىغا كەتمەكچى بولىۋىدى ،ئابدۇللا بىلەن ئەركىن ئۇنى ئۆز ئۆيىگە ئېلىپ كەتمەكچى بولدى . مەن يۈسۈپچانغا،مېنىڭ ياتىقىمغا بارايلى،دېدىم.يۈسۈپچان بۇ كەچتە يەنىلا دوستلىرىنىڭ ئۆيىدىكىلەرنى ئاۋارە قىلىشنى خالىماي مەن بىلەن كېتىشنى توغرا تاپتى . يۈسۈپچان ئىككىمىز ئەركىن،ئابدۇللا بىلەن خوشلىشىپ مېنىڭ ئىجارە ئالغان ياتىقىم تەرەپكە بىللە مېڭىپ كەتتۇق.مېنىڭ پۇت-قوللىرىم سەل كالۋالىشاتتى.بىز مېڭىپ –مېڭىپ بىر يەرگە كەلگەندە يۈسۈپچان مېنىڭ قولۇمدىن تارتىپ توختاتتى. -ھەي،مۇشۇنداق كۆڭلىمىز ئوچۇق،ۋۇجۇدىمىز خوشكەيىپ بولغاندا ياتاققا بېرىپلا ئۇخلاپ قالامدۇق؟-دېدى ھىجىيىپ. مەن ئۇنى ھاراققا قانمىغان ئوخشايدۇ،دەپ ئويلاپ: -ھاراقنى يېقىلىپ چۈشكۈدەك ئىچەي دەمسەن؟يەنە ئىچكۈڭ بولسا ئۆزۈڭ بېرىپ ئىچ ،مەن ئىچمەيمەن ،-دېدىم ئالدىمغا بۇرۇلۇپ . -ۋۇي لاتا!بۇنداق ۋاقىتتا ئادەم بىرەر قىزنى قىچىقلاپ ياتمىسا قانداقمۇ ئۇيقۇسى كېلىدۇ.سەنغۇ ئەزەلدىن بىلى بوش بىر نېمە.كېچە ئۆلۈپ قالساڭ ،مۇشۇ يېشىڭغىچە قىز بالىنىڭ تەمىنىڭ قانداق بولىدىغانلىقىنى بىلمەي ئارماندا كېتىسەنغۇ سەن... -ۋۇ بۇزۇق،-دېدىم مەن ئۇنىڭ مۆرىسىگە بىر مۇشت سېلىپ،-مەن قانداق ئۆلسەم ئۆز ئەجىلىمدە ئۆلۈمەن.سەن بولساڭ ئەيدىز كېلىسى بىلەن ياكى پاھىشىلەرنىڭ پىچىقى بىلەن ئۆلىسەن. -مېنىڭ قىلىدىغان ئىشىم بار ،ياتىقىڭغا يالغۇز كېتەلەمسەن؟-ئۇقولۇمدىن سىلكىشلەپ سورىدى.مەن يانچۇقۇمنى ئاختۇرۇپ تاماكا تاپالماي يۈسۈپچاننىڭ ياقىسىدىن ئالدىم. -ئەگەر سەن بۇزۇقچىلىق قىلغىلى باردىغان ئىش بولسا پاسكىنا ھالەتتە ياتىقىمغا بارغۇچە بولما .ساڭا ئىشىك ئېچىپ بەرمەيمەن...ماڭا تاماكا بەر ،-دەپ ئۇنىڭ ياقىسىنى قويۇپ بەردىم. ئۇ يانچۇقىدىن تامكا ئېلىپ ماڭا بىر تال بېرىپ ،ئۆزى بىرتال ئېلىپ لېۋىگە قىستۇردى.چاقمىقىنى يېقىپ ئوت تۇتاشتۇرۇپ بولغاندىن كېيىن ماڭا كۆزىنى قىسىپ قارىدى. -خاتىرەڭنى جەم قىل ،ئاكاڭ قارىغاي بىر كېچە نازىنىنلارغا ھەمرا بولىدۇ. سېنى ئىزدەشكە چولىسى تەگمەيدۇ...قارىسام خىلى مەستتەك قىلىسەن ،ياتىقىڭغا كېتىشكە كۆزۈڭ يېتەمدۇ؟-دەپ سورىدى ئاخىردا. -مەن كېتەلەيمەن...سەن راستىنلا شۇنداق ئىش قىلغىلى بارامسەن؟بۇنداق قىلسا خوتۇنىڭغا قانداقمۇ يۈز كېلەلەيسەن؟مەن ئايتۇرسۇن بىلەن كۆرۈشۈپ سېنىڭ ئۇنى ئالداپ بۇزۇقچىلىق قىلىغىنىڭنى ئۇنىڭغا ئېيتىپ قويىمەن... -ئىشىڭنى قىلە كاسكا ،مەن نەدە بۇزۇقچىلىق قىلىمەن دېدىم.مەن ئانامنىڭ ئۆيىگە كېتىمەن.خوش ئەمىسە! ئۇ مېنىڭ مۆرەمگە ئۇرۇپ قويۇپ بۇرۇلۇپ ماڭدى. -ۋۇ بۇزۇق !پاھىشىلەرنىڭ ئاستىدا قېلىپ ئۆلەرسەن! ئۇ مېنىڭ ئېغىزىمدىن ئۈنلۈك چىقىپ كەتكەن بۇ سۆزدىن سەل چۆچۈپ ئەتراپقا قاراپ قويۇپ،كۈلۈپ ماڭا قولىنى شىلتىپ قويدى-دە،ئىتتىك ماڭغىنىچە قاراڭغۇلۇق ئىچىدە غايىپ بولدى. مەن ئەتىسى يەنەئويلىنىپ كۆرۈپ ئۆزۈمنىڭ قىلغىنىنى توغرا تاپتىم-دە، گۈلجەننەتنىڭ جاۋابىنى بىلىش ئۈچۈن ئۇنى ئىزلەپ باردىم .مەن ئۇنى ئۆيىگە ماڭىدىغان يول بويىدا ساقلاپ تۇرۇپ شۇ يەردە كۆرۈشتۈم . -مەن ئويلاندىم ،-دېگەن گۈلجەننەت خىجىللىق بىلەن يەرگە قاراپ قويدى،-ئەمما سىز ئالدى بىلەن ئۆيگە ئەلچى ئەۋەتىڭ . -بولىدۇ ،ئەمما ئۆيۈڭىزدىلەر سىزنىڭ خىيالىڭىزدىن خەۋەرسىز قىلىپ ئەۋەتكەن ئەلچىلىرىمنى قۇرۇق قول قايتۇرىدىغان ئىش بولۇپ قالمىسۇن . -بۇنىڭدىن خاتىرجەم بولۇڭ ،ھەرگىز ئۇنداق بولمايدۇ . مەن ئۇنىڭغا ،ئانامنىڭ كارۋاتتىن تۇرۇپ ھەركەت قىلغۇدەك بولغانلىقىنى، ئۇ دوختۇرخانىدىن چىقىپ بىمالال ھەركەت قىلغۇدەك بولغاندا ئانامنى ئۇلارنىڭ ئۆيىگە ئەلچىلىككە ئەۋەتىدىغانلىقىمنى ئېيتىپ ،ئىمكان بار تېز توي قىلىشقا تۇتۇش قىلىشنى تەلەپ قىلدىم.ئۇ ماقۇل بولدى. ئۇزۇن ئۆتمەي ئانام دوختۇرخانىدىن چىقتى ،ئەمما ئۇنداق بىمالال ھەركەت قىلالمايتتى،ئۆيدە بىر ھەپتە ئارام ئالغاندىن كېيىن ۋىلايەتلىك دوختۇخانىغا ئېلىپ بېرىپ يەنە بىر مەزگىل داۋالاتتۇق.ئۇندىن كېيىن ئۇنىڭ سالامەتلىكى ئاساسەن دېگۈدەك ئەسلىگە كەلدى.شۇ چاغدا ئاندىن مەن ئۆيدىكىلەرگە قەلبىنۇر بىلەن توي قىلىدىغان ئىشىمنىڭ يوققا چىققانلىقىنى ،گۈلجەننەت بىلەن توي قىلماقچى بولغانلىغىمنى ۋە ئۇنىڭ ئۆيىگە ئەلچىلىككە بېرىشنى ئېيتتىم.ئۇلار قەلبىنۇر بىلەن قانداق بولۇپ ئۆزلۈشۈپ كەتكەنلىكىمنى نورنىسادىن ئاڭلىغان بولسا كېرەك،مەندىن ئارتۇقچە گەپلەرنى سوراپ ئولتۇرماي گۈلجەننەتنىڭ ئۆيىگە بېرىشتى. گۈلجەننەتنىڭ ئۆيىدىكىلەرمۇ ئىككىمىزنىڭ توي قىلىشىغا قوشۇلدى. بىراق،چوڭلار مەسلىھەت قىلىشىپ توينى بۇ قىشنىڭ سوغۇقىدا قىلماي ،ئۈچىنچى ئاينىڭ ئاخىرىدا ياكى تۆتىنچى ئاينىڭ بېشىدا قىلىشقا كېلىشتى . سۆيگۈ يوق قەلبىمدە قۇرۇپ كەتتىم، ئۆزۈم يوق ئىچىمدە چىقىپ كەتتىم. قىپقىزىل پورەك ئاچقان گۈللەرگە تاشتەك جىمجىت قاراپ تۇرۇپ كەتتىم. باغلىرىم خازان،تاغلىرىم ۋەيران، بۇ خارابىلەردە ئۆزۈم سەرسان. قۇشلار ماڭا قاراپ سايرىمايدۇ، ئۆز تىنىقىمنى ئاڭلايمەن ئاران. مېنى يىغلاتتىڭ بەكمۇ زارى-زار، مېنى ئۆلتۈردۈڭ ئەي پاۋاسىز يار. نالە-ئەپغانلىرىم تۇتقاي سېنى، سۆيگۈ سېنىمۇ قىلسۇن خارۇ-زار. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا ن.ھاشىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014-1-12 15:28

ن.ھاشىم · ۋاقتى: 2014-1-12 12:56:11


	ئالتىنچى باپ مەن ئۆز خانامدە جىممىدە ئولتۇرۇپ شېئىر يېزىۋاتاتتىم. بىر چاغدا ئىشىك غىچ قىلىپ ئېچىلىپ ئىشىكتە مارىيەنىڭ بېشى ،كەينىدىن ئۇنىڭ قىزىقىش بىلەن تولغان ئوماق،ئاق سېرىق يۈزى كۆرۈنۈپ،مېنىڭ ئۆزىگە سوئال بىلەن قارىغىنىمنى كۆرگەندىن كېيىن ئۆيگە تولۇق كىرىپ ئىشىكنى يېپىپ،مېنىڭ بىر تال قەلەمنى تۇتقۇنىچە جەڭگە تەييارلانغان ئەسكەردەك ئۈستەل ئۈستىدە تۇرغان قولۇمغا قارىدى. مېنىڭ نېمە ئىشىڭ بار ئىدى،دېگەندەك قارىشىمغا پەرۋا قىلماستىن ،سەندىن قورۇقمايمەنغۇ دېگەندەك كۈلۈمسىرەپ قويۇپ ئۇدۇل قېشىمغا كېلىپ ئۈستەل ئۈستىدىكى قەغەزگە قارىدى .ئاندىن : -يېزىپ بوپسىز ،ھازىر كۆرۈپ باقسام بولامدۇ ؟-دەپ سورىدى . مەن ئالدىمدىكى قەغەزنى ئېلىپ مارىيەگە بەردىم .مارىيە شېئىر يېزىلغان قەغەزنى ئېلىپ ئۆرە تۇرغىنىچە يېنىك،ھېسياتلىق ئاۋازدا ئۈنلۈك ئوقۇشقا باشلىدى. سەن ئىدىڭ سەن ئىدىڭ ئۇ چاغدا بىر پارچە گۈلخان ، بىپايان چۆلىمدە كۆيگەن يالقۇنلاپ . ئوت كەبىي سېزەتتىم ئۆزۈمنى ھەمدە ، شادلىنىپ تۇرغاندەك كۆيۈپ –چاراسلاپ . سەن ئىدىڭ ئۇ كۈنى ئۆركەشلىگەن سۇ ، بىپايان چۆلىمگە لىققىدا كەلگەن . ئاقاتتىم مەن گويا ئويناپ-دولقۇنلاپ ، ئىھ ،ئۆزۈمگە پاتماستىن تېشىپ كەتكەن . سەن ئىدىڭ شۇ دەقىق بىر تال قىزىل گۈل ، باغرىمدا ئېچىلىپ خۇشپۇراق چاچقان . يۈرىكىم تەلپۈنۈپ ئايلىنىپ گۈلگە ، سېنى دەپ شادلىنىپ ھەم پورەك ئاچقان . سەن ئىدىڭ شۇ كېچە نۇرلۇق يۇلتۇزۇم ، ئاسمىنىم كۆكسىدە تۇراتتىڭ چاقناپ . تەلمۈرۈپ يىراققا چەكسىز بوشلۇققا ، ۋە تەشۋىشتە تۇراتتىم قاراپ . ئۈمىد مارىيە شېئىرنى ھاياجانلىق ئاۋازدا ئوقۇپ تۈگىتىپ،مېنىڭ بىر سرىمنى بايقىۋالغاندەك قىياپەتتە لېۋىنى چىشلەپ،كۆزىنى يوغان ئېچىپ كۈلۈپ قارىدى . -مەن بۇ شېئىرىڭىزدىن كۆڭلىڭىزدە نېمىلەرنىڭ بارلىغىنى بىلىۋالدىم، قەلب سىرىڭىز ئاشكارە بولۇپ قالدى ،-دېدى شوخلۇق بىلەن. -مەسىلەن ،سەن بۇ شېئىردىن نېمىلەرنى چۈشەندىڭ ياكى ھېس قىلدىڭ؟ -دەۋىتىمەنمۇ ؟ -ئەلۋەتتە ! -سىرىڭىزنى ئاشكارە قىلىۋەتسەم مەندىن رەنجىمەيسىز ؟ -زادى . بۇ گەپ بىلەن مارىيە قولىدىكى شېئىر يېزىلغان قەغەزگە قايتىدىن قاراپ ئۇنى يەنە بىر قېتىم ئوقۇپ چىقتى .ئاندىن ئىشەنچ بىلەن ماڭا قاراپ : -سىز بۇ شېئىردا بىر كىشىگە بولغان مۇھەببەت ھېسياتىڭىزنى ئىپادە قىلغان. سىز دەسلەپ قارشى تەرەپنى گۈلخانغا ئوخشىتىپ ئۆزىڭىز ئېرىشكەن ئىللىقلىقتىن كۆيۈۋاتقاندەك بولغانلىقىڭىزنى ئىپادە قىلغان .كېيىنكى كۈبلىتلاردا كۆڭلىڭىزدىكى كىشىنى سۇغا ،گۈلگە ئوخشىتىپ ئۆزىڭىزنىڭ قىزغىن ئىنتىلىشىنى ،«ئۇ»نىڭ ۋىسالىغا يىتىپ چەكسىز شادلىققا چۆمگەنلىكىڭىز ئىپادە قىلغان. كېيىنكى كۈبلىتتا بولسا «ئۇ»نىڭ سىز ئۈچۈن مەڭگۈلۈك ئىكەنلىگىنى-يەنى بىر يۇلتۇز ئىكەنلىگىنى ،بىراق ئۇنىڭ نېمە ئۈچۈندۇر سىزدىن يىراق ئىكەنلىگىنى ،يەنە ... يەنە باشقا نەرسىلەرنى ئىپادىلىگەن ،-دېدى ئەستايىدىل قىياپەتتە سۆزلەپ . مەن ئۇنىڭ بۇ تەھلىلىنى ئاڭلاپ كۈلۈپ كەتتىم.ئەجەپ كىتاب ،شېئىرلار بىلەن خوشى يوق بۇ قىز ئەمدى شېئرلارنى ئوقۇپ چۈشەنگۈدەك بولۇپ قاپتۇ ،دەپ ئويلىدىم. -يەنە باشقا نېمىلەرنى چۈشەندىڭ ؟-دەپ سورىدىم . مارىيە قاشلىرىنى ئۇچۇرۇپ تىلىنى چىقىرىپ كۈلۈپ قويدى. -يەنە ئۈمىد ۋە تەشۋىش ھەققىدە سۆز ئېچىپ ئۆزىڭىزنىڭ قارشى تەرەپكە بولغان مەلۇم بىرخىل گۇمانىڭىزنى ،كەلگۈسىدىن خاتىرجەم ئەمەسلىكىڭىزنى ئىپادە قىلغان ،-دەپ ،قانداق دېگەنلىرىم توغرىمۇ دېگەندەك قىلىپ قارىدى . -توۋا!مەن سېنى كىچىك دەپ يۈرسەم،بۇ نەرسىلەرنى قانداق چۈشىنەلدىڭ؟ -دېدىم ھەيرانلىق ئىچىدە مارىيەگە قاراپ . -مانا ،سىز شېئىرىڭىزدا ئوچۇق يېزىپسىزغۇ .شېئىرىڭىزنى كۆرگەنلا ئادەم مەن چۈشەنگەندەك چۈشىنىدۇ ،-دېدى ئۇ قولىدىكى قەغەزنى كۆرسىتىپ تۇرۇپ. -ھەي نېمە بوپ كەتكىنى بۇ!خەقنىڭ «بۇ كەمنىڭ باللىرى زاكىسىدا تۇرۇپ چوڭلاردەك بوپ قالىدۇ»دېگىنى بىكار ئەمەسكەندە ،-مەن ئولتۇرغان ئورۇندۇقتىن تۇرۇپ ،مارىيەنىڭ چوڭ بولغانلىقىنى ئەمدى كۆرۈۋاتقاندەك ئۇنىڭ ئەتراپىدىن بىر ئايلىنىپ چىقتىم . -ئىم ،دېگەن گېپىنى ،-دېدى مارىيە ئۆزىنى كىچىك كۆرۈۋاتقان ماڭا دىمىقىنى قېقىپ ،مېنى ئۆز ئەتراپىدا ئايلىنىشتىن توختىتىپ ،-مەن دېگەن ھازىر يىگىرمە ياشقا كىردىم ،ھەرگىز كىچىك بالا ئەمەس . -راستىنلا كىچىك بالا ئەمەسكەنسەن ،-مەن ئۇنىڭ بېشىغا يىنىككىنە ئۇرۇپ قويدۇم. مارىيە ئۆزىنىڭ چوڭ ئادەم بولغانلىقىنى ئىپادىلەپ ئىككى قولىنى كەينىگە قىلىپ ،بېشىنى تىككىدە كۆتۈرۈپ ،قەددىنى رۇسلاپ ئۆز ئورنىدا بىر ئايلىنىپ چىقتى . -سەن بىر چوڭ قىز ،قىز بولغاندىمۇ ئىنتايىن چىرايلىق بىر قىز بوپسەن... ساڭا چوقۇم ئوغۇل ساۋاقداشلىرىڭ توختىماي خەت يازىدىغاندۇ –ھە؟-دېدىم مەن بىر قىزىق ئىشنى تىڭتىڭلاۋاتقاندەك تەلەپپۇزدا . بۇ گەپنى ئاڭلاپ نومۇستىن يۈزى قىزىرىپ خاپا بولۇپ كەتكەن مارىيە «ئاكا، سىزنى !...سىز بەك ئەسكى ئىكەنسىز!» دەپ ئاچچىقلاپ مېنى ئۇرۇپ كەتتى . -رەنجىمە ...ئوينىشىپ قويدۇم ،-دەپ ئۇنى تەستە پەسكويغا چۈشۈرۈپ ئۆز يېنمدا ئولتۇرغۇزدۇم . مەن مارىيەنى كۈلدۈرۈش ئۈچۈن بىرنەچچە يۇمۇر ئېيتتىم.ئۇ كۈلۈپ ئولتۇرۇپ توساتتىن بىر ئىشنى ئېسىگە ئالغاندەك ۋە بۇنىڭدىن خىجىل بولۇپ قالغاندەك ماڭا يەر ئاستىدىن قاراپ كۈلۈپ كەتتى.مەن: -نېمە ئىش بولدى؟-بولدى دەپ سورىدىم.ئۇ دېمەكچى بولغان گېپى تۈپەيلىدىن مەندىن خىجىل بولۇپ قالغاندەك مەندىن كۆزىنى ئېلىپ قاچتى. -يېنىمدىكى ئىلھام قىزىنى قاچۇرىۋەتتىڭ،دەيدىغان گېپىڭ بولسا تېز دە. بولمىسا چىقىپ ئۇخلا،-مەن ئۇنىڭغا قىلىدىغان ئىشىم بارلىقىنى بىلدۈرۈپ قولۇمغا قەلەمنى ئېلىپ قەغەزگە قارىدىم.يەنىلا خىجىللىق بىلەن ماڭا قاراپ-قاراپ قويۇپ تۇرغان مارىيەگە يۈزلىنىپ دېدىم،-مەن قارىماي تۇراي ،ئېيتىۋەر. -ئەسلىدە بۇ گەپنى دادام بىلەن ئانام ئۆزلىرى سوراشماقچى بولغانكەن، بىراق سىزنى خىجىل بولۇپ قېلىپ كۆڭۈل سۆزلىرىنى ئېيتالماي قالمىسۇن ،دەپ ماڭا ھاۋالە قىلدى .مەنمۇ ئىززا تارتىپ سىزدىن سورىيالمايۋاتىمەن...-دېگەن مارىيە ماڭا يەرنىڭ تېگىدىن قاراپ قويدى. -سەن ئىزا تارتىپ سورىيالمىغۇدەك نېمە ئىش ئىكەن ئۇ؟-مەن سورىدىم. -سىزنىڭ توي ئىشىڭىز ...-مارىيە شۇنداق دەپ سىرلىق كۈلۈپ قويدى. -مېنىڭ توي ئىشىم ؟...ئۇلار مېنىڭ تويۇمنى قىلماقچى ئىكەن ؟ مارىيە شۇنداق دېگەن مەنىدە بېشىنى يۇقۇرى–تۆۋەن لىڭشىتتى. -كىم بىلەن تويۇمنى قىلماقچى ئىكەن؟-دەپ ھەيرانلىق بىلەن سورىدىم. -بىرەرسى بىلەن سىزنىڭ تويىڭىزنى قىلماقچى ئەمەس،سىزدىن كۆڭلىدىكى ئادەم بولسا ئېيتسۇن ،ئۇنداق بولمىسا ئۆزىمىز تېپىپ بۇيىل تويىنى قىلىپ قويساق ماقۇل بولامدىكەن،دەپ سورىماقچى ئىكەن .مەن شۇلارنى بىلىش ئۈچۈن قېشىڭىزغا ئەلچىلىك قىلىپ كىرىشىم ،- مارىيە مېنىڭ توي قىلىشىم بىر كۈلكىلىك ئىشتەك كۈلۈپ كېتىۋاتاتتى. -مەن تېخى «گۈرۈچنىڭ خەۋرى يوق ،سەۋزە دەم يەپ قاپتۇ»دېگەندەك مېنىڭ خەۋرىمسىز مەن بىلەن توي قىلىدىغان قىزنى تەييار قىلىپ بولغان ئوخشايدۇ دەپ قاپتىمەن. -سىزمۇ ئالدىراپ قاپسىزغۇ ئەنە ،-دېدى مارىيە مېنى زاڭلىق قىلغاندەك كۈلۈپ . -بوپتۇ،دادام بىلەن ئانامغا ئېيتىپ قويغىن : مېنىڭ ئۆزۈمنىڭ كۆڭلۈمگە پۈككەن ئادىمىم بار .ئىككىمىز كېچىكسەك بۇيىل كۈزدە ،بولمىسا بۇرۇنراق توي قىلىشقا پۈتۈشتۇق .ۋاقتى كەلگەندە مەن ئۆزۈم ئېيتىمەن ،-دېدىم مارىيەگە . مارىيە مېنىڭ دېگەنلىرىمنى ئاڭلاپ تۇرۇپ قالدى،ئۇ بەئەينى ئادەم ئىشەنگىلى بولمايدىغان بىر غەلىتە ئىشنى كۆرگەندەك ياكى ئادەمنىڭ ئەقلى يەتمەيدىغان بىر ئەپسانىنى ئاڭلاپ قالغاندەك ھاڭۋىقىپ قاراپ قالغان ئىدى.ئۇ مېنى تېخى توي قىلىش يېشىغا يەتمىگەن بىر كىچىك بالا دەپ قارامدۇ نېمە؟ -نېمە بولدۇڭ ؟ئاكاڭنىڭ توي قىلىدىغانلىقىنى ئاڭلاپ ئىشەنگىڭ كەلمەي- ۋاتامدۇ؟ -دېدىم جىمىپ قالغان مارىيەنىڭ بۇرنىدىن تۇتۇپ بوشقىنە چىمداپ ،ئۇنىڭ بېشىنى چايقىتىپ . -ياق ...سىز راستىنلا بىر قىز بىلەن ...ئارلىشىۋاتامسىز؟-دېدى مارىيە سەل ھودۇقۇش بىلەن قوشۇمىسى تۈرۈلۈپ تەمتىرگەندەك بولۇپ . -شۇنداق ،ئۇ ئىنتايىن چىرايلىق ...-دەپ كۈلۈپ قويدۇم مەن. -سىلەر ئارلىشىۋاتقىلى قانچىلىك بولدى ؟-دەپ سورىدى چىرايىدا بىر جىملىق پەيدا بولغان مارىيە . -بىر يىلدىن ئاشتى ،تېخى ئىككى يىل بولدى . -ئۇ قىزنىڭ ئىسمى نېمە ؟ -مۈنەۋەر . بۇ گەپ بىلەن نېمە ئۈچۈندۇر بىر ئاز جىددىلەشكەندەك بولغان مارىيە تۈكۈرۈكىنى يۇتۇپ ئورنىدىن تۇرۇپ كەتتى . -بولىدۇ ئەمىسە ،مەن دادام-ئاناملارغا سىزنىڭ دېگىنىڭىزنى يەتكۈزۈپ قويىمەن ،-دەپ ،مەن شۇنداق قىل دېگەن مەنىدە بېشىمنى لىڭشىتىپ قويغاندىن كېيىن ئۇ ئاستا قەدەملەر بىلەن چىقىپ كەتتى . مەن مارىيەنىڭ كەينىدىن قارىغىنىمچە ئولتۇرۇپ ئۇنى بىردەمدىلا چوپچوڭ قىز بولۇپ كەتكەندەك ھېس قىلىپ قالدىم. ۋاقىت نېمە دېگەن تېز ئۆتكەن ھە! مېنىڭ ئانام تۈگەپ كەتكەندىن كېيىن دادام مارىيەنىڭ ئانىسى نۇرىمانگۈل بىلەن توي قىلىپ ئۇلار بىزنىڭ ئۆيگە كەلگەندە ،مارىيە يەتتە ياشلاردا،مەن ئونبىر ياشلاردا ئىدىم.مەن ئۇ ۋاقىتلاردا كىچىك بولغاچقا نۇرىمانگۈل ئانام ۋە مارىيەنى يات كۆرۈپ زادى قوبۇل قىلالمىدىم.ئۇلارنى بىزنىڭ ئۆيىمىزگە ئېلىپ كەلگەن دادامغىمۇ خاپا بولۇپ ،ھېچكىمگە گەپ قىلماستىن مەكتىپىمگە بېرىپ كېلىپ ،ئۆز ئويۇنىمنى ئويناپ يۈردۈم.مارىيەمۇ مەن قىلچە يېقىنچىلىق قىلمىغاچقا يىتىرقاپ ،ئۆيدە تاپشۇرۇقىنى ئىشلەپ،قونچىقىنى ئويناپ ئولتۇراتتى.ھەرئىككىلىمىز دۈشمەنلىشىپ قالغان ئىككى ئەلنىڭ پادىشاھىدەك تەتۇر قارىشىپ بىر-بىرىمىزگە بىر ئېغىز گەپ قىلماستىن كۈنلەر ،ھەپتىلەرنى ئۆتكۈزدۇق. بىزنىڭ بۇ ھالىتىمىزنى كۆرۈپ دادام مېنى يېنىغا تارتىپ «بالام ،بۇندىن كېيىن بىز نۇرىمانگۈل ئاناڭ ،مارىيە سىڭلىڭ بىلەن بىر ئائىلە كىشىلىرى بولۇپ بىرگە ياشايمىز.مارىيە سېنىڭ سىڭلىڭ بولىدۇ. ئۇنىڭدىن ئۆزىڭنى ئېلىپ قاچماي بىرگە ئوينا،قىلالمايدىغان ئىشلىرى بولسا قىلىشىپ بەر...»دەپ بىر مۇنچە گەپلەرنى قىلدى.مەنمۇ كۆڭلۈمدە بىر ئۆيدە ياشايدىغان بولغاندىكىن پاراڭلىشاي دەپ ئويلىدىم،لېكىن ئۇنداق بىر تەبىئىي ھالەتتە يېقىنلىشىپ كېتەلمىدىم. بىزنىڭ بىر ئائىلە كىشىلىرى بولۇپ بىرگە ياشاۋاتقىنىمىزغا بىر ئايچە بولغان ۋاقىت ئىدى.بىر كۈنى چۈشتىن كېيىن مەكتەپتىن قويۇپ بەرگەندە ئۆيگە قاراپ كېتىۋاتسام،مارىيە بىلەن تەڭ كىچىك ئىككى ئوغۇل بالىنىڭ مارىيەنىڭ ياغلىقىنى ئېلىۋىلىپ بىر-بىرىگە ئېتىپ ،مارىيە ياغلىقىنى ئېلىۋىلىش ئۈچۈن كەلسە ئۇنى ئىتتىرىپ يېقىتىۋىتىپ بوزەك قىلىۋاتقانلىقىنى كۆرۈپ ،ئۇلارغا كۈچى يەتمەي يىغلاپ ئولتۇرغان مارىيەگە قاراپ ئىچىم ئاغرىپ قالدى .كۆڭلۈمدە ،بىز قېرىنداش بولمىساقمۇ مەن سېنىڭ ئاكاڭ بولدۇم ،بۇنداق بولغانكەن مەن سېنى قوغدىشىم كېرەك ،دەپ ئويلىدىم-دە،يۈگۈرۈپ بارغىنىمچە ئۇ ئىككى ئوغۇل بالىنى ئۇرۇپ –تىپىپ ھەيدىۋىتىپ ،سىڭلىمنى يەنە بوزەك قىلىشساڭ كۆرگىلىكىڭنى كۆرسىتىپ قويىمەن ،دەپ قورقۇتۇپ قويۇپ مارىيەنىڭ ياغلىقىنى بېشىغا ئارتقۇزۇپ، يېشىنى سۈرۈتكىنىمچە ئۇنى ئۆيىگە ئېلىپ كەلدىم . ئۆيگە كەلگەندىن كېيىن : -مارىيە ،بۇندىن كېيىن باشقىلار سېنى بوزەك قىلسا ماڭا دېگىن .مەن ئۇنداق ھارىمىلارنىڭ جازىسىنى ئۆزۈم بېرىمەن ،-دەپ ئۆزۈمنىڭ ئۇنى سىڭلىم سۈپىتىدە قوغدايدىغانلىقىمنى بىلدۈردۈم . -ئاكا ،ئەمىسە سىزمۇ مەن بىلەن بىرگە ئويناڭ،-دېدى مارىيە خۇشال بولۇپ . شۇ كۈندىن باشلاپ ئىككىز بىر تۇغقان قېرىنداشلاردەك بولۇپ كەتتۇق . مارىيە ماڭا قارىغاندا كىچىك بولغاچقا ئۇ نۇرىمانگۈلنىڭ كۆندۈرۈشى بويىچە دادامنى «دادا »دەپ چاقىرىپ ئادەتلەنگەن ئىدى .ئەمما مەن مېنى تۇغۇپ بېقىپ چوڭ قىلمىغان باشقا بىر ئايالنى ئانا دېسەم ،ئۆلۈپ كەتكەن ئانامغا يۈز كېلەلمەيدىغاندەك ،قانداقتۇ بىر يەرلىرى مۇۋاپىق بولمايدىغاندەك ھېس قىلىپ نۇرىمانگۈلنى دەسلەپتە «ئۇ » ياكى «نۇرىمانگۈل»دەپ چاقىرىپ ،ئامال بولمىغاندا بولسا « نۇرىمانگۈل ئاچا»دەپ چاقىرىپ يۈرگەن ئىدىم .بىرنەچچە يىل ئۆتۈپ مارىيە خىلى بىر نەرسىلەرنى چۈشەنگەندەك بولغاندا مېنىڭ بۇنداق چاقىرىشىمنى ئادىل بولمىدى دەپ ئويلاپ قاپتۇ-دە،ماڭا « مەن سىزنىڭ دادىڭىزنى ‹دادا› دەپ چاقىرىدىكەنمەن ،سىز بولسىڭىز مېنىڭ ئانامنى خۇددى يات ئادەمنى چاقىرغاندەك‹ئاچا› دەپ چاقىرىدىكەنسىز .بۇندىن كېيىن سىز مېنىڭ ئانامنى ‹ئانا› دەپ چاقىرمىسىڭىز ،مەنمۇ سىزنىڭ داداڭىزنى‹دادا› دەپ ،سىزنى ‹ئاكا› چاقىرمايمەن ...سىزگە ئۆچ بولۇپ ھەر كۈنى سىز بىلەن قېرىشىمەن»دېدى ماڭا تەلەپ قويۇپ.مەن دەسلەپ قانداق قىلغۇڭ بولسا شۇنداق قىل ،دەپ ئويلاپ كۈلۈپ قويۇپ مارىيە بىلەن كارىم بولمىدى . بۇ ۋاقىت بىزنىڭ يېڭى قېرىندىشىمىز كىچىك ماينۇر ئەمدى بىر ياشقا كىرگەن چاغ بولۇپ ،مارىيە دېگىنىنى قىلىپ ماڭا تەتۇر قاراپ ماڭا گەپ قىلىشتىن ئۆزىنى قاچۇرۇپ ،مەن گەپ قىلسام جاۋابمۇ بەرمەستىن ماينۇرنى ئوينىتىپ ئۆز ئىشى بىلەن بولدى . مارىيە بىردىن مەن بىلەن كارى بولماي ماينۇرنى ئوينىتىپلا يۈرگەچكە ،ئۆيدە ئۆزۈمنى يالغۇز قالغاندەك ھېس قىلىپ قېلىپ بىر نەچچە كۈن شۇنداق جىممىدە يۈرۈپ بېقىپ بۇنىڭغا چىدىمىدىم.ئويلاپ كۆرۈپ نۇرىمانگۈلنىڭ ماڭا ناھايتى ياخشى مۇئامىلە قىلىپ ئۆز ئانامدەك كۆيۈنىدىغانلىقىنى ،دادامنىڭمۇ مەندىن نۇرىمانگۈلنى«ئانا»دەپ چاقىرىشنى تەلەپ قىلىدىغانلىقىنى ئويلاپ، نۇرىمانگۈلنى «ئانا »دەپ چاقىرايمىكىن دەپ ئويلىدىم.بىراق نۇرىمانگۈلنى ئانا دېيىشنى ئادەم خىجىل بولىدىغان بىر قېيىن ئىشتەك ھېس قىلىپ نېمە قىلىشنى بىلمەي بىر نەچچە كۈننى ئۆتكۈزدۈم.شۇ كۈنلەردە مارىيەگە بىرەر ئېغىز گەپ قىلسام،«سىز ئانامنى ئانا دېمىسىڭىز سىزگە گەپ قىلمايمەن»دەيتتى تەتۇر قاراپ.ماينۇرنى ئەركىلىتىپ قۇچىقىمغا ئالماقچى بولسام،«ماينۇر دېگەن ئانامنىڭ بالىسى ،مېنىڭ ئۇكام .سىز ئانامنى ئانا دېمىسىڭىز ماينۇرنى قۇچىقىڭىزغا ئېلىشقا ھەرگىز ئۇنىمايمەن»دەپ ئانىسىنىڭ توسۇشلىرىغا قارىماي ماينۇرنى ماڭا ھەرگىز بەرمەيتتى.مېنىڭ بۇنىڭغا قانچە ئاچچىقىم كەلسىمۇ ،ئۆزۈمنى قائىدىسىزلىك قىلىۋاتقاندەك سېزىپ ئارتۇق بىر نەرسە دېيەلمىدىم.مەن بىر كۈنى تاپشۇرۇق ئىشلەپ ئولتۇرغان مارىيەنىڭ قېشىغا كېلىپ : -ماڭا قاچانغىچە مۇشۇنداق تەتۇر قاراپ يۈرۈيسەن ؟-دەپ سورىدىم. مارىيە ماڭا قارىماي تۇرۇپ : -سىز ئانامنى «ئانا» دېگۈچە شۇنداق قىلىمەن ،سىزگە قارىمايمەن ،-دەپ جاۋاب بەردى . -«ئاچا»دېسەم بولمىدىمۇ؟ -ياق ،بولمايدۇ.مەن سىزنىمۇ ،دادىڭىزنىمۇ«ئاكا» دېسەم بولامدۇ؟-دېگەن مارىيە ماڭا جاھىللىق بىلەن قاراپ قويدى . مەن سەل تۇرىۋىلىپ : -ئەمىسە ...مەن ئانىڭىزنى «ئانا» دەي،-دېدىم . -بولىدۇ ،ھازىرلا ،-دېگەن مارىيە ئورنىدىن تۇرۇپ مېنىڭ قولۇمدىن تارتىپ ئېلىپ مېڭىپ ئۆي ئىشى بىلەن مەشغۇل بولىۋاتقان ئانىسىنىڭ قېشىغا ئېلىپ كەلدى .ئاندىن ئانىسىغا قاراپ : -ئانا ئابدۇللا ئاكام سىزنى «ئانا »دەيدىغان بولدى ،-دېدى. -ياخشىغۇ !...-دېدى نۇرىمانگۈل ئىككىمىزگە قاراپ كۈلۈپ . -قېنى دېمەمسىز ،-دېدى شۇچاغدا مارىيە مېنى ئالدىرىتىپ. -ئانا!...-دېدىم مەن نۇرىمانگۈلگە قاراپ سەل ئوڭايسىزلانغاندەك كۈلۈپ . نۇرىمانگۈل خۇشاللىق ئىچىدە كۆزىگە ياش كەلگەندەك بولۇپ كېلىپ ئىككىمىزنى تەڭ قۇچاقلاپ تۇرۇپ« سىلەر مېنىڭ ياخشى باللىرىم...»دەپ پىچىرلىدى. شۇندىن كېيىن مارىيە ئىككىمىز يېقىن قېرىنداشلاردىن بولۇپ كەتتۇق. سىڭلىمىز ماينۇردىن كېيىن ئەڭ كىچىك قىرىندىشىمىز ئابلەت دۇنياغا كەلدى. مانا ھازىر بىز تۆت قىرىنداش ۋە ئاتا-ئانىمىز بولۇپ ئالتە جان بىر ئۆيدە ئىجىل- ئىناق،خۇشال-خورام ياشاپ كېلىۋاتىمىز. ھازىر تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان ماينۇر بىلەن باشلانغۇچ مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان ئابلەت مەن بىلەن مارىيەنىڭ قېرىنداشلىق جەھەتتە ئۆزلىرى بىلەن ئوخشىمايدىغانلىقىمىزنى بىلمەيدۇ. مانا مېنى كىچىكىدە ئۆزىنىڭ دېگىنىگە كەلتۈرگەن مارىيە بىر چوڭلا قىز بولۇپ قالدى.ئۇ تېخنىكومدا ئوقۇۋاتقان بولۇپ ،قىشلىق تەتىلدىن كېيىن بىر مەكتەپتە پىراكتىكا قىلىۋاتىدۇ،يازلىق تەتىلدە ئۇنىڭ ئوقۇشى تۈگەيدۇ.مەن ئۇنى ئۆزۈمنىڭ بىر تۇغقان سىڭلىسىدەك ياخشى كۆرۈمەن،ئۇمۇ ھەم شۇنداق . مەن خىياللىرىمنى ئاخىرلاشتۇرۇپ،كىتاب ئىشكاۋىمنىڭ قىشىغا كەلدىم.قايسى كىتابنى ئوقۇسام بولاركىن؟ مەن كىتابلىرىمغا قاراپ بىر دەم تۇرۇپ كېتىپ،بىردىن مارىيەگە ئاتاپ بىر پارچە شېئىر يېزىش خىيالىدا قەلەمنى قولۇمغا ئالدىم.قەغەزنىڭ ئۈستىگە «سەن مېنىڭ سۆيۈملۈك سىڭلىم»دەپ ماۋزۇ قويدۇم. مارىيە سەن مېنىڭ سۆيۈملۈك سىڭلىم، ئېچىلىپسەن گۈل كەبىي بەرق ئۇرۇپ. بەرگىدەك چىھرىڭدە نۇرلۇق شولىلار، تۇرىدۇ ھەم ناخشىدەك شادلىق ئۇرغۇپ. غەمگۈزار ئاكاڭمەن سېنىڭ ھەر دائىم، چىن قەلبىمدىن مەن ساڭا بەخت تىلەيمەن. ئۇۋىدىن ئۇچۇشقا ئىنتىلگەن قۇشسەن، ئۇچقىن،قانىتىڭ قايرىلمىسۇن دەيمەن. ئىككىمىز مەڭگۈگە ئامراق قېرىنداش، ھەم يەنە يۆلەكداش بولۇپ ئۆتۈمىز. مەن ساڭا ھەرۋاقىت بېرىمەن مەدەت، زەپەر قۇچ ھاياتتىن ،بىرگە كۈلىمىز. ئەي ئوماق مارىيە قەدىردان سىڭلىم ، لېۋىڭدىن ئۆچمىسۇن مەڭگۈ تەبەسسۇم. ئۈمىد ۋە ئىشەنچتە باققىن بۇ ھاياتقا، پەرۋاز قىل بۇ سەن ئۈچۈن گۈزەل مەۋسۇم. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا ن.ھاشىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014-1-12 15:29

ن.ھاشىم · ۋاقتى: 2014-1-12 12:58:52


	يەتتىنچى باپ ماڭا ناھايتى يېقىن ،ئەمما مەن كۆرەلمەيدىغان قايسىدۇر بىر يەرلەردە بىر تال گۈل ئېچىلىپ توزۇپ كەتكەندەك بولدى.مەن دادام،ئاناملارغا ئابدۇللا ئاكامنىڭ توي قىلىشقا پۈتۈشكەن قىزى بارلىقىىنى ،كېيىن قالسىمۇ مۇشۇ كۈزگىچە توي قىلىشماقچى بولۇشقانلىقىنى ئېيتىپ قويۇپ ئۆز خانەمگە يېنىپ كىردىم. مەن مۇشۇ ۋاقىتتا ئاكامنىڭ ئارلاشقان ئادىمى بارلىغىنى ئاڭلىغاندىن باشلاپ قەلبىمدە قانداقتۇر بىر ئۆزگىرىشلەرنىڭ پەيدا بولغانلىقىنى سەزدىم.بۇنىڭغا بەكلا كۈلگىم كېلىدۇ،ئۇنىڭدىن بەكىراق يىغلىغۇم كېلىدۇ.ئاشۇ ناخشىچىلارنىڭ ھەسرەت- نادامەت ۋە قايغۇغا تولغان ئاۋازىدەك بىر ئەلەملىك سادا مېنى ئوراپ ئېلىۋاتقاندەك قىلاتتى.بۇ نېمە ئۈچۈن ئەمدى؟ «ئابدۇللا ئاكام توي قىلماقچى،ئۇنىڭ ياخشى كۆرۈدىغان ئادىمى بار»بۇنىڭ مەن بىلەن نېمە مۇناسىۋىتى؟ئۇنىڭ بىر قىزنى ياخشى كۆرۈدىغانلىقى مېنى سىڭلىسى سۈپىتىدە ياخشى كۆرمەيدىغانلىقىدىن دېرەك بەرمەيدىغۇ؟ئۇ تېخى بايام مەن ئۇنىڭدىن رەنجىسەم ماڭا يۇمۇر ئېيتىپ بېرىپ مېنى كۈلدۈرىشكە ئۇرۇندى ، ئۇ ماڭا ئەزەلدىن ئامراق .ئابدۇللا ئاكام ...ياق-ياق،ئۇ مېنىڭ بىر تۇغقان قېرىنداش ئاكام ئەمەس...ياق ،بىز كىچىكىمىزدىن بىر ئۆيدە چوڭ بولغان ھەقىقى قېرىنداشلاردىن چارە يېقىن ئاكا-سىڭىللاردىن .ئۇ ماڭا مەڭگۈ سىڭلىسى سۈپىتىدە ئامراق ،دائىم ماڭا غەمخورلۇق قىلىشنى ئويلايدۇ. ۋاي تەڭرىم!مەن نېمە بولدۇم؟ئانا مەن غەلىتە ھېسياتتا بولۇپ قېلىۋاتىمەن،مەن ئەمدى قانداق قىلاي؟ بۇ نېمانداق قاملاشمىغان ئىش!ياق-ياق،بۇ ئوي-خىياللىرىمنى باشقىلارغا ئېيتسام زادى بولمايدۇ.مەن راستىنلا بىر نومۇسسىز ئادەممۇ؟نېمە دەپ بۇنداق رەزىل خىياللاردا بولىدىغاندىمەن؟مەن ھەممىنى ئۇنتۇپ كېتىمەن ،ئىچىمدىكى ئۇ غەلىتە نەرسىلەرنى چوقۇم يوق قىلىمەن...زادى بۇنداق ئىشلارنى ئويلىسام بولمايدۇ. باشقا نەرسىلەرنى خىيال قىلاي ،باشقا نەرسىلەرنى ئويلاي .نېمىلەرنى ئويلىسام بولىدىكىن؟توغرا ،ئاينۇر .ئاينۇرمۇ ئابدۇللا ئاكامغا ئوخشاش شېئىر ئوقۇشنى،شېئىر يېزىشنى ياخشى كۆرۈدۇ.ئۇ مەندىن ئابدۇللا ئاكامنىڭ ئۆزىگە ئوخشاش شېئىر يازىدىغان دوستلىرى بىلەن پات-پات بىرسىنىڭ ئۆيىگە جەم بولۇپ شېئىر ۋە باشقا نەرسىلەر توغرىسىدا شۇنداق قىزغىن سۆھبەتلەردە بولىدىغانلىقىنى ئاڭلاپ ،ئۆزىنىڭمۇ شۇنداق سورۇنلارغا قاتنىشىپ باققۇسى بارلىغىنى ئېيتقان ئىدى.مەن ئۇنى ئابدۇللا ئاكامغا ئېيتاي،بەلكىم ئۇلار ئاينۇرنىمۇ بىر شېئىر ھەۋەسكارى سۈپىتىدە ئۆزلىرىنىڭ ئارىسىغا قوشۇۋىلىشى مۇمكىن...ياق ،بولدى ئەمدى ھېچنەرسىنى ئويلىماي ئۇخلىشىم كېرەك.سائەت نەچچە بولىدىكىن . ھوي،ماينۇرمۇ ئۇخلاپ قاپتىغۇ !ئۇ قاچانلاردا كىرىپ ئۇخلاپ قالدىكىن؟ئەتە مەكتەپكە بېرىشىم كېرەك ،تېزراق ئۇخلاي.راست پىراكتىكىمىز تېزراق تۈگىسە بولاتتى.مەنمۇ ئۇزۇن ئۆتمەي ئوقۇش ھاياتىمنى ئاخىرلاشتۇرۇپ جەمىيەتكە چىقىپ خىزمەتچى بولىمەن. ئاھ،ئىچىم سىقىلىپ ۋارقىرغۇم كېلىۋاتىدۇ...بۇ كىمنىڭ ئاۋازى؟توغرا شېئىر ئوقۇۋىتىپتۇ.ئابدۇللا ئاكام دائىم ئۆز ئۆيىدە يالغۇز ئولتۇرۇپ شېئىر دىكلىماتسىيە قىلىپ كېتىدۇ،ئۇ شېئىرنى ئىنتايىن ھېسياتلىق ئوقۇيدۇ. ئۇ ھازىرمۇ بىر دەريا بويىدا ئۆزى يالغۇز ئولتۇرۇپ شېئىر ئوقۇۋىتىپتۇ.توۋا ئۇ «سېنى سۆيىمەن » دەۋەتىدىغۇ؟ھوي،دەريانىڭ ئۇ قېتىدا بىرسى باردەك قىلامدۇ نېمە؟ئۇ كىم بولغىتى ؟بىر قىز بالىدەك قىلىدۇ.ھە ،ئەسلىدە ئابدۇللا ئاكام دەريانىڭ ئۇ قىرغىقىدىكى قىزغا قاراپ شېئىر ئوقۇۋىتىپتىكەندە.راست ،ئابدۇللا ئاكام ياخشى كۆرۈدىغان ۋە توي قىلماقچى بولغان قىز چوقۇم شۇ.ئۇنىڭ چىرايىنى مەن بىر كۆرۈۋالايچۇ. ئۇ قىز نېمە دەپ ئاكام شۇنچە قىزغىن ھېسيات بىلەن ئۆزىگە قاراپ شېئىر ئوقۇۋاتسىمۇ بۇنىڭغا پەرۋا قىلماي ھەم ئاڭلىمىغاندەك بىزگە كەينىنى قىلىپ تۇرۇپ ئاسماندىكى بۇلۇتلارغا قارايدىغاندۇ؟ئۇ قىز ئاكامنى ياخشى كۆرمەمدىغاندۇ ؟ ۋاي جېنىم ئاكا، ئۇ قىز سىزگە پەرۋا قىلمىسا يەنە نېمە دەپ ئۇ قىزغا قارىتىپ شېئىر ئوقۇۋېرىدىغانسىز؟...ئۇ قىز بىزگە قارىسىا ئۇنىڭ كىملىگىنى كۆرۈۋالسام بولاتتى. ئۇ قىز مىدىرلاۋاتىدۇ،ھە ،ئەنە بىز تەرەپكە قاراۋاتىدۇ.ئۇنىڭ يۈزىنى توسىۋالغىنى نېمە بولغىتى؟ئەجەپ ئۇ قىزنىڭ يۈزىنى كۆرەلمىدىمغۇ!..ياق! ئاھ، ئۇ قىز نېمە دەپ دەرياغا سەكرەيدىغاندۇ؟دەريانىڭ سۈيى نېمە دېگەن كۆپ،نېمە دېگەن ئۇلۇغ! ياق، ئابدۇللا ئاكام ئۇ قىزنى قۇتقۇزىمەن دەپ دەريا سۈيىگە سەكرىسە بولمايدۇ،بۇ ئۇلۇغ سۇ ئاكامنى ئېقىتىپ كېتىدۇ.ئابدۇللا ئاكا ،دەريا سۈيىگە سەكرىمەڭ. ئاكا ئاۋازىمنى ئاڭلىدىڭىزمۇ؟نېمە دەپ مەن تەرەپكە قارىمايسىز؟ ئۇ ئەجەپ مېنىڭ ئاۋازىمنى ئاڭلىمىغاندەك دەريا تەرەپكە قاراپ كېتىۋاتىدۇ.ياق، ئابدۇللا ئاكا دەرياغا كىرمەڭ !...ئۇ يەنىلا مېنىڭ ئاۋازىمنى ئاڭلىمىدى.مەن يۈگۈرۈپ بېرىپ ئۇنى تۇتىۋالاي ،دەريادىكى ئۇلۇغ سۇ ھېلىقى قىزنى نەلەرگە ئېقىتىپ كەتتى،ئۇنى ئەمدى قۇتقازغىلى بولمايدۇ.مەن ئۇنى تۇتىۋالاي.ۋۇي ،بۇ نېمە بولغىنى ؟مەن نېمە دەپ ئورنىمدىن قوزغىلالمايدىغا- ندىمەن؟ياق ،ئاكا دەرياغا سەكرىمەڭ!...ئانا ،قاراڭ ئاكام دەرياغا سەكرىدى.ئۇ ئەمدى ھېچيەردە كۆرۈنمەيۋاتىدۇ.ئاھ،خۇدا! ئاكا...ئاكا... ئوھ،نېمانداق غەلىتە چۈش كۆرگەندىمەن؟تاڭ ئاتاي دەپ قاپتۇ. -بۈگۈن نېمە بولدۇڭ؟سۈرە يادلاۋاتقان قارىيدەك دىمىڭ ئىچىڭگە چۈشۈپ كېتىپتۇ. مەن ئاينۇرنىڭ سوئالىغا «ھېچ ئىش بولمىدى»دەپ قويۇپ كۈلۈپ قويدۇم. ئاخشامدىن بىرى ئويلىغانلىرىم ۋە ھېس قىلغان نەرسىلىرىم توغرىسىدا ئاينۇرغا بىر نەرسە دېيەلمەيمەندە.ئاھ رەھىمسىز تەقدىر!ئەمدى قانداق قىلسام بولاركىن؟بۇنى ھېچكىمگە ئاشكارە قىلمايمەن...«مۈنەۋەر»،ئۆيدىكىلەر بۇ ئىسىمنى تىلغا ئېلىپ نېمە قىلىدىغاندۇ؟توغرا ،ئۇ ئابدۇللا ئاكام توي قىلماقچى بولغان قىزنىڭ ئىسمى. ئۇ قانداقراق بىر قىز بولغىدى؟مەندىنمۇ چىرايلىقتىمۇ؟ھەي ،مەن نەدىمۇ چىرايلىق.... مەن زادى چىرايلىق ئەمەس.مەن بەكلا سەت! سىنىپىمىزدىكى ماڭا خەت يازغان ئوغۇللار پەقەت مېنى تەسىرلەندۈرۈش،ئىندەككە كەلتۈرۈش ئۈچۈنلا «سەن مەلىكىلەردەك گۈزەلسەن.كۆزۈمگە سەندىن باشقا قىزلار كۆرۈنمەيدۇ.ئەگەر تەلىمگە ماقۇل بولمىساڭ بىر باھادىر يىگىتنى مەڭگۈ بويتاق ئۆتۈشكە مەھكۇم قىلغان بولىسەن»دېگەندەك گەپلەرنى خەتلىرىدە يېزىشقان ،سۆيگۈسىنى ئىزھار قىلغانلىرىدە دېيىشكەن.بۇلار پەقەت ئۇلارنىڭ ئېغىزىدىكى گەپلەر خالاس... -ئانا سىز مۈنەۋەر دېگەن ئۇ قىزنى بىلەمسز؟ -ئازراق بىلىمەن،ئۇ ھەقىقەتەن چىرايلىق قىز،ئەمما ئائىلىسى ئادەتتىكىچە. ئانام شۇنداق دەۋاتىدىغۇ.بۇنىڭدىن قارىغاندا مۈنەۋەر راستىنلا بەك چىرايلىق قىز ئوخشايدۇ.مەن ئۇ قىزنى بىر كۆرۈپ باقسام بولاتتى.ئابدۇللا ئاكامدەك قاملاشقان يىگىتكە شۇنداق چىرايلىق قىزلار ماس كېلىدۇ...مەن زادى چىرايلىق ئەمەس. -ئانا مەن چىرايلىقمۇ؟ -نېمە دەپ بۇ گەپنى سوراپ يۈرۈيسەن؟ -سىز مېنى كىچىمكىمدىن باشلاپ «سەن ھەممىدىن چىرايلىق»دەيتتىڭىز. لېكىن مەن ھازىر ئۆزۈمنىڭ ئۇنچە چىرايلىق ئەمەسلىكىمنى،زادى چىرايلىق دېيىشكە ماس كەلمەيدىغانلىقىمنى ھېس قىلىپ قالدىم. -ساراڭ قىز !خاتالاشتىڭ.سەن دېگەن شاھزادىلەرگە ماس كەلگۈدەك چىرايلىق قىزسەن.قارىغىنا ،ھېچبىر گىرىمسىزمۇ تىرىلىرىڭ شۇنچىلىك سۈزۈك ،قاش ،كۆز ،لەۋلىرىڭ بەكلا قاملاشقان .ئۆزۈڭ بەكلا ئوماق ھەم نازۇك ،خۇددى بىر تال گۈلدەكلا. -ئانا ،سىز يەنە مېنى ئالداۋاتىسىز... -قىزىم ،ساڭا نېمە بولدى؟سېنى كىم سەت دەيدۇ؟ماڭا بىر ئېيتىپ بەرگىنە شۇنداق دېگۈچىلەرنى...ۋاي،جېنىم قىزىم !نېمە دەپ كۆزۈڭگە ياش ئالىسەن؟ بۇياققا كەلگىنە ،قېنى ئەينەككە قارا.چېچىڭ سارغۇچراق ،چاچلىرىنى سېرىققا بوياپ جاپا تارتىۋاتقانلارغا قارىغاندا سېنىڭ چاچلىرىڭ تەبىئىي گۈزەل.نۇرلۇق كۆزلىرىڭگە قارىغىنە.پاكلىق ،غۇبارسىزلىق ۋە جۇشقۇن ھاياتى كۈچىڭ يۇلتۇزدەك چاقناپ تۇرۇپتۇ.گۈل بەرگىدەك لېۋىڭ،قاشتىشىدەك سۈزۈك يۈزۈڭ،ئېقىپ چۈشكەندەك سىلىق ۋە چىرايلىق بۇرنۇڭ،بىر-بىرىگە شۇنچىلىك پار كەلگەن بەش ئەزايىڭ.نازۇك گۈل-غۇنچىدەك بويۇڭ.قارىغىن قىزىم سەن شۇنچىلىك گۈزەل. خۇددى چايغا سېلىپ بىللە يۇتىۋەتكۇسى كېلىدىغان بىر چوكا ناۋاتقىلا ئوخشايسەن قىزىم...كۈلگىنە قىزىم،ئەنە ،چىشلىرىڭ خۇددى تىزىپ قويغان مەرۋايىتتەك شۇنچىلىك تەكشى ۋە سىلىق ،سەدەپتەك ئاپئاق ۋە ئۈنچىدەك ئۇشاق. ئاللاغا مىڭ قەتلە شۈكۈر دە قىزىم.سەندىكى گۈزەللىك جاھاندىكى مىڭ قىزنىڭ ئىچىدىن بىرەرسىدىن تېپىلسا تېپىلىدۇ،بولمىسا يوق گەپ. ئانامنىڭ بۇ گەپلىرنى ئاڭلاپ كۆڭلۈم كۆتۈرۈلۈپ قالغاندەك بولدۇم.كۈلكە بىلەن چاقناپ تۇرغان خۇشخۇي چىرايىم ئۆزۈمگىمۇ خىلى گۈزەل كۆرۈندى. لېكىن...بىردىن ئانامنى چىڭ قۇچاقلاپ كۆزۈمگە كەلگەن ياشنى ئىچىمگە يۇتىۋەتتىم.كۆڭلۈمدە ،مەن قانچە چىرايلىق بولاي يەنىلا مەن يەنىلا مۈنەۋەر دېگەن قىزغا يەتمەيمەن ،دەپ ئويلايتتىم. شۇندىن كېيىن بىزنىڭ ئۆيدە ئابدۇللا ئاكام بىلەن ئۇ توي قىلماقچى بولغان مۈنەۋەر دېگەن قىزنىڭ ۋە تويغا مۇناسىۋەتلىك ئىشلارنىڭ گېپى. ئەلچىللىككە قانداق بېرىش ،نېمىلەرنى ئېلىپ بېرىش ،توينى قاچان قىلىش ،قىزنىڭ تويلۇقى ئۈچۈن ئالىدىغان نەرسىلەر،يەنە ئاكام تويدىن كېيىن ئولتۇرىدىغان ئۆي ۋە كەلگۈسىدىكى باشقا ئىشلار.مەن بۇنىڭغا چىدىمايلا قالدىم. بەزى ۋاقىتلاردا كوچىغاچىقىپلا ئۈنۈمنىڭ بارىچە«ئابدۇللا ئاكا ،مەن سىزنى ياخشى كۆرۈمەن » دەپ ئۈنۈمنىڭ بارىچە ۋاقىرغۇم كېلەتتى. لېكىن مەن دېگەن يۈزى تۆۋەن نومۇسچان بىر تارتىنچاق قىز بالا،ئابدۇللا ئۆزۈمنىڭ ئاكىسى بولمىسىمۇ ئىككىمىز كىچىكىمىزدىن باشلاپ ھەقىقى ئاكا-سىڭىللاردەك بىر ئۆيدە چوڭ بولغان قېرىنداشلاردىن ،ھەسرەت يۇتۇپ ئۆتۈپ كېتىدىغان ئىش بولسىمۇ ،مەن ئابدۇللا ئاكامنى ياخشى كۆرۈمەن دەپ ھېچكىمگە ئېيتىشقا جۈرئەت قىلالمايمەن.مەن بىر ئىرادىلىك قىز ،بۇلارنى چوقۇم ئۇنتۇپ كېتىشىم كېرەك دەپ ئۆزۈمگە ۋەدە قىلدىم. ماي ئېيىنىڭ ھاۋا تازا ئىسىشقا باشلىغان بىر كۈنى مەن ئابدۇللا ئاكامنىڭ بۈگۈن دوستلىرىم بىلەن بىزنىڭ ئۆينىڭ جەم بولىمىز ،چۈشلۈك تاماقنى ئۇلار بىزنىڭ ئۆيدە يەيدۇ.ئانامغا ياردەملىشىپ چۈشتە تاماقنى كۆپراق ئەتكىن،دېگەن سۆزىنى ئاڭلاپ شۇ ھامانلا ئاينۇرغا خەۋەر قىلدىم .بۈگۈن شەنبە كۈنى بولۇپ بىز دەم ئالغان ئىدۇق.ئاينۇرنىڭ ئۆزىگە ئوخشاش شېئىر ھەۋەسكارلىرى بىلەن ھەمسۆھبەتتە بولۇش ئارزۇسى بۈگۈن ئىشقا ئاشىدىغان بولدى . ئاينۇر بۇرۇنلا يېتىپ كېلىپ مەن بىلەن قازان بېشىنىڭ ئىشلىرىغا ياردەملەشكەچ تۇرغاندا ئابدۇللا ئاكامنىڭ دوستلىرى بىر بىرلەپ كېلىپ ئۇنىڭ ئۆيىگە كىرىپ كېتىشتى.مەن شۇ چاغدا ئاينۇرنى باشلاپ ئۇلار ئولتۇرغان ئۆينىڭ ئالدىغا باشلاپ كىلىپ ئابدۇللا ئاكامنى سىرتقا چاقىردىم .ئۇنىڭغا ئاينۇر توغرىسىدا بۇرۇن سۆزلەپ بەرگەن ھەم ئابدۇللا ئاكام ئاينۇرنى بىلىدىغان بولغاچ، ئاينۇرنىڭ بۈگۈندىن باشلاپ پۇرسەت بولسا ئۇلارنىڭ ئارىسىغا قوشۇلماقچى بولغانلىغىنى ئېيتىپ ،ھازىر بولىدىغان،بولمايدىغانلىقىنى سورىدىم . -ئاينۇرنى ھازىرلا باشلاپ كىرىپ دوستلىرىمغا تونۇشتۇرساڭ بولىدۇ،-دېدى ئابدۇللا ئاكام قارشى ئالىدىغانلىقىنى بىلدۈرۈپ . ئىككىمىز ئابدۇللا ئاكامنىڭ كەينىدىن ئۇنىڭ دوستلىرىنىڭ قېشىغا كىردۇق. ئابدۇللا ئاكام دوستلىرىغا : -بۇ قىز مەن ئۆتكەندە سىلەرگە گېپىنى قىلىپ بەرگەن شائىرە سىڭلىمىز ئاينۇر بولىدۇ .ئۇنىڭ بىزنىڭ بۇ ئاۋانگارتلار ئەتىرتىگە قوشۇلغۇسى بار ئىكەن . مەن سىلەرگە ۋاكالىتەن بۇنىڭغا ماقۇل بولۇپ ئاينۇرنى باشلاپ كىردىم ،-دەپ ئاينۇرنى كۆرسەتتى . -قىزغىن قارشى ئالىمىز !-دېدى ناخشىچى يۈسۈپچان چاۋاك چېلىپ،ئەركىن بىلەن ياسىنجانمۇ يۈسۈپچانغا ئەگىشىپ «قارشى ئالىمىز!»دەپ چاۋاك چېلىپ كۈلۈشتى.يۈسۈپچان دېگنى مېنى قەيەردە كۆرسە ئىككى ئېغىز چاقچاق قىلىۋىلىپ ھىجىيىپ ئۆتۈپ كېتىدىغان ناخشىچى يىگىت ئىدى.ئۆزى يېزىدا بىر باشلانغۇچ مەكتەپتە ئىشلەيتتى. ئاكام ئىككىمىزگە ئورۇن كۆرسىتىپ ئولتۇرۇشقا تەكلىپ قىلدى .مەن ئاينۇر بىلەن ياقىغا كېلىپ ئولتۇرۇشىمىزغا يۈسۈپچان سۆزلەپ : -بىزنىڭ ئەتىرتىمىزگە قوشۇلىدىغان ئادەم بىزنىڭ ئالدىمىزدا ئۆرە تۇرغىنىچە ئۆزىنىڭ قىسقىچە تەرجىمالىنى تونۇشتۇرۇپ ،ئەتىرتىمىزگە ئاسىيلىق قىلمايدىغانلىقى ھەم ئەتىرتىمىزنىڭ بۇيرۇقىنى شەرتسىز ئورۇندايدىغانلىقى ھەققىدە قەسەم ئىچىشى كېرەك .قېنى ئاينۇر سىز دەسلەپ بۇ قەدەم باسقۇچنى ئورۇنداڭ ،-دېدى ئۇ خۇددى بىر رەسمىي تەشكىلاتنىڭ ئەزا قوبۇل قىلىدىغان رەھبىرىدەك جىددى تۈستە ئاينۇرغا قاراپ . ئاينۇر بۇ سۆزنى ئاڭلاپ بىردىنلا تەمتىرەپ ماڭا قاراپ قالدى.مەن ئەزەلدىن ئاكامدىن ئۇلارنىڭ بۇنداق قائىدىسى بارلىقىىنى ئاڭلاپ باقمىغان ھەم يۈسۈپچاننىڭ شۇنداق گەبدانلىق قىلىشقا ئامراق ئىكەنلىگىنى بىلىدىغان بولغاچ ،ئۇ چوقۇم چاقچاق قىلىپ ئاينۇرنى تەمتىرەتمەكچى بولىۋاتىدۇ دەپ ئويلاپ ،بىر نەرسە دەي دەپ تۇراتتىم،بۇ چاغدا ئابدۇللا ئاكام: -قويساڭچۇ بۇ چاقچىقىڭنى ،نەدىكەن ئۇ تەشكىلاتىڭ ،قائىدىلىرىڭ . ئاينۇرنى قورقىتىۋەتمە !...-دەپ كۈلدى . يۈسۈپچاننىڭ دېگەن سۆزىنى راست ئوخشايدۇ دەپ ئويلاپ قالغان ئاينۇر ئابدۇللا ئاكامنىڭ سۆزىنى ئاڭلاپ ھەم باشقىلارنىڭ كۈلىۋاتقانلىقىنى كۆرۈپ خىجىللىق بىلەن يەرگە قارىۋالدى . بۇ چاغدا مەن تۇرۇپ : - يۈسۈپچان ئاكا ،دوستۇم ئاينۇر ئاراڭلارغا يېڭى قوشۇلغاچقا ئۆزىنى قانداق تونۇشتۇرۇشنى ،قانداق قەسەم ئىچىشنى بىلمەيدۇ .ئالدى بىلەن سىز شۇنداق قىلىپ كۆرسىتىپ قويسىڭىز قانداق ؟-دېدىم ئۇنىڭ سۆزىنى ئۆزىگە قايتۇرۇپ. -ئەمدى يېڭى ئەزايىمىزدىن باشلاپ شۇنداق قىلايلىمىكىن دەيمىنا ،-دېدى يۈسۈپچان گەدىنى قاشلاپ كۈلۈپ . -ئاينۇرنى يەنە شۇنداق قالايمىقان گەپ-سۆزلەر بىلەن رەنجىتىپ قويسىڭىز مەندىن ھەرگىز ياخشىلىق كۆرمەيسىز ،-دەپ قاپىقىمنى تۈردۈم مەن. بۇ گەپتىن ھەممەيلەن كۈلۈشۈپ كېتىشتى .ئاكام ئاينۇرغا دوستلىرىنىڭ ئىسمىنى تونۇشتۇرۇپ كىلىپ : -ھەرگىز قورۇنۇپ قالماڭ ،سىزنىڭ بىزنىڭ ئارىمىزغا قوشۇلغانلىقىڭىزنى چىن كۆڭلىمىزدىن قارشى ئالىمىز !...ئۆزىڭىزنى ئەركىن-ئازادە تۇتۇڭ، يۈسۈپچاندەك گەپ قىلغانلارغا تەشۋىشلەنمەستىن ئۆز جاۋابىڭىزنى ئېيتىۋىرىڭ ،- دەپ ئاينۇرنى ئىلھاملاندۇردى . -بىر مەزگىل ئۆتسە ئۆزلىشىپ قالىمىز ،سىزنىڭ بۈگۈنلا قوشۇلغىڭىز بارمۇ ياكى دائىم ئارلىشىپ تۇرماقچىمۇ ؟-دەپ سورىدى بۇ چاغدا ئەركىن ئاينۇرغا قاراپ. -مېنىڭ سىلەر بىلەن دائىم ئارلاشقۇم بار ،-دېدى ئاينۇر جاۋاب بېرىپ يەرگە باققىنىچە.مەن ئۇنىڭ ئاكامنىڭ بۇ دوستلىرى ئالدىدا سەل تارتىنىپ قىلىۋاتقانلىقىنى سەزدىم،بولمىغىنىدا مېنىڭ بۇ دوستۇم بىزنىڭ سىنىپىمىزدىكى ئەڭ سۆزمەن مۇنازىرچىلەردىن ،مەن ئۇنىڭ ئەزەلدىن بىرەرسى بىلەن بەس-مۇنازىرىگە چۈشۈپ قارشى تەرەپنىڭ سۆزىگە جاۋاب بېرەلمەي توختاپ قالغىنىنى كۆرۈپ باقمىغان.بىر مەزگىل ئۆتسۈن قېنى ،ئۇلار بۇ دوستۇمنىڭ قانداق سۆزمەن ئىكەنلىگىنى كۆرۈپ قالىدۇ. -ياخشى بولدى!بىزنىڭ بۇ توپىمىز مۇشۇنداق يېڭى دوستلار بىلەن كىڭىيىپ ئەزالىرىمىز كۆپەيسە ،ئەتە-ئۈگۈن ئۆز گۇرۇپپىمىزغا بىر ئات قويۇپ ،ئەدىبىيات تارىخىمىزدىن ئورۇن ئالغۇدەك ئېسىل ئەسەرلەرنى ۋۇجۇدقا كەلتۈرەمدۇق تېخى.بۇندىن كېيىن ھەر بىرىمىز ئاينۇر سىڭلىمىزغا ئوخشاش ئەدەبىيات ھەۋەسكارلىرىنى ئەتراپىمىزغا يىغايلى.بۇ بىز ئويلىنىپ بېقىشقا تېگىشلىق يېڭى ئەھۋال ئىكەن .سىلەر بۇنىڭغا قوشۇلامسىلەر؟–دىگەن ئەركىن باشقىلار«بولىدىغان ئىشكەن.چوقۇم شۇنداق قىلايلى»دېيىشكەندىن كېيىن،-باياتتىن سۆزلەپ قەيەرگە كەلگەنتۇق؟-دەپ سورىدى . -يېڭى ئۇسلۇب يارىتىش توغرىسىدا ئابدۇللا سۆزلەۋاتقان ،-دېدى ياسىنجان. -ئۇ گېپىمىزمۇ شۇنىڭ بىلەن ھازىرچە تۇرۇپ تۇرسۇن.يېڭى ئۇسلۇب يارىتىش باياتتىن دېگەندەك بالىلارنىڭ قوراشتۇرۇپ ئوينايدىغان ئويۇنچۇقىدەك خالىغانچە قىلىۋالغىلى بولىدىغان ئىش ئەمەس.يەنە ئىزدىنەيلى ،ئويلىنايلى !-دېدى ئاكام. بۇ گەپ بىلەن ئەركىن يۈسۈپچانغا قاراپ : -ساڭا نېمە بولدى ؟ھورۇنلىشىپ قالغان ئوخشىمامسەن؟ يېقىنقى بىر نەچچە قېتىملىق جەم بولۇشتا ئىككى قولۇڭنى بۇرنىڭغا تىقىپ قۇرۇق قول كەپسەن ، دېسەم دېمىسەم بۈگۈنمۇ يەنە ھېچنەرسە يازالمىدىم ،دەپ ئىككى قولۇڭنى يانچۇقىڭغا سېلىپ مۆرەڭنى چىقىرىپ ئولتۇرىدىغان ئوخشايسەن ؟-دېدى . -بۈگۈنمۇ شۇ ،ئامال يوق .ئىلھام پەرىسى زادى مەن بىلەن قېرىشقاندەك قېشىمغا كېلىپ يۈرەك تارەمنى چەكمەيدىغان بولىۋالدى.ۋاقتىم چىققاندا سائەتلەپ -سائەتلەپ قەغەز –قەلەمنى قولۇمغا ئېلىپ ئېڭىكىمنى يۆلىگىنىمچە «ئەي گۈزەل ئىلھام پەرىسى ،سەن قەيەردە ؟مېنى نېمە ئۈچۈن يوقلاپ كەلمەيسەن؟مەن ئۈچۈن سەن بولمىغان ھاياتنىڭ قىلچە مەنىسى يوق .مەن سەنسىز بىر تىرىك مۇردىغا ئايلىنىپ قالىمەن .ئۇنداق قىلما ،مەندىن ۋازكەچمە ! مەن ئەمدى نېمە قىلسام ،قانداق سوۋغات بەرسەم سېنى ئۆز يېنىمغا قايتۇرۇپ ئەكىلەلەيمەن» دەپ نالە قىلىپ ئولتۇرىمەن .بىر كۈنى شۇنداق ئېڭىكىمنى يۆلەپ ئاھ ئۇرۇپ ئولتۇرغىنىمدا ئاۋازىم سىرتىمغا چىقىپ كەتكەن بولسا كىرەك ،مېنىڭ خىيالغا پاتقىنىمچە «مەن ئۈچۈن سەن بولمىساڭ بۇ ھاياتنىڭ قىلچە مەنىسى يوق. مەن سەنسىز بىر تىرىك مۇردىغا ئايلىنىپ قالىمەن » دېگەن سۆزلىرىمنى كەينىمدە تۇرۇپ ئاڭلاپ قالغان ئايتۇرسۇن بۇ سۆزلىرىمدىن مېنى باشقا بىرسىگە كۆڭلى چۈشۈپ قېلىپ ئاھ ئۇرغۇلى تۇرۇپتۇ ،دەپ ئويلاپ قېلىپ ،بۇنىڭغا چىدىماي يىغلىۋىتىپتۇ .مەن بۇنىڭدىن خەۋەرسىز ئىلھام پەرىسىنى يېنىمغا چاقىرىپ ئەكىلەلمەي نالە قىلىپ ئولتۇرسام ،بىر چاغدا قۇلىقىمغا بىرسىنىڭ يىغلىغان ئاۋازى ئاڭلاندى .قارىسام ئايالىم يىغلاۋىتىپتۇ .«ساڭا نېمە بولدى ؟مەن ئىلھام پەرىسىنى چاقىرىپ ئەكىلەلمەي ئاھ ئۇرىۋاتسام سەن نېمىگە يىغلاپ دىققىتىمنى چاچىسەن ؟» دەپ سورىسام«مەندىن كۆڭلۈڭىز سوغۇپ باشقا بىرسىنى ياقتۇرۇپ قىلىپ ئاھ ئۇرىۋىتىپسىز » دېمەمەدۇ .مەن «ۋاي خوتۇن ،سەنمۇ شېئىر يېزىشنى ياخشى كۆرىدىغان ئادەم .ئادەمگە ئىلھام پەرىسى مەدەت بەرمىسە شېئىر يازغىلى بولمايدىغانلىقىنى سەنمۇ بىلىسەن .كۆرۈپ تۇردۇڭ ،نەچچە ۋاقىتتىن بېرى مەن زادى شېئىر يازالمىدىم .ئىلھام پەرىسى مېنى ئۇزۇن ۋاقىتتىن بېرى يوقلاپ كەلمىدى ،شۇڭا مەن ئىلھام پەرىسىنى يېنىمغا چاقىرىپ كېلىش ئۈچۈن ئىچىمدە نالە قىلىۋاتسام سەن شۇ سۆزلەرنى ئاڭلاپ قاپسەن .مەن سەندىن باشقا ھېچكىمنى ياخشى كۆرمەيمەن ...»دەپ مىڭ بىر جاپادا ئۆزۈمگە ئىشەندۈرۈپ يىغىدىن توختاتتىم...شۇنداق قىلىپ ئىلھام پەرىسى مەندىن ۋاز كەچتى ،ئىلھام پەرىسىنىڭ ئىلھامىسىز زورقۇپ يازغان نەرسىلىرىم ئۆزۈمگە يارىماي يىرتىپ تاشلىدىم. شۇڭا ھازىرمۇ ئىلھام پەرىسىنى ساقلاپ يۈرىۋاتىمەن ،-دەپ كۈلدى . -چاقچاق قىلىۋاتامسەن ياكى راست شۇنداق بولدىمۇ ،-دەپ كۈلۈشتى باشقىلار . -مەن دېگىلى گەپ تاپالمىسام خۇددى ئوغۇرلىغىلى نەرسە تاپالماي ئۆز ئۆيىدىكى نەرسىنى سىرتقا ئوغۇلاپ چىقىپ يەيدىغان ئوغۇرىغا ئوخشاش ئۆز ئىشىمنى كۈلكە قىلىش ئۈچۈن سۆزلەپ بېرىدىغانلاردىن ئەمەس جۇمۇ ئاغىنىلەر مەن !- دېدى يۈسۈپچان راست دېگەنلىكىنى بىلدۈرۈش ئۈچۈن چىرايىغا جىددى تۈس بېرىپ . ئۇلار بىردەم كۈلۈشۈپ ئولتۇرغاندىن كېيىن ياسىنجان«يېڭىدىن يازدىم »دېگەن بىر پارچە شىئېرىنى ئوقۇدى : گۇگۇمدىكى نالە كەتمىگىن قۇياشىم نۇرلۇق چىرىغىم ، زاۋالدىن قورقىمەن كېچە زۇلمەتلىك . جۇدالىق پەيتلىرى كەلمەكتە ئېغىر ، قايغۇدا يۈرىكىم سوقىدۇ دەرتلىك . باغرىڭدىن تامغاندا قانرەڭلىك شەپەق ، نالىلەر چېكىمەن سېلىپ داد _ پەريات . كەتمىگىن ، كەتمىگىن نۇرلۇق قۇياشىم ! كەينىڭدىن ئۇچۇشقا مەندە يوق قانات . كۆزيېشىم ئىچىدىن قارايمەن ساڭا ، ئۈمىد ۋە ئارزۇلار بولماقتا بەربات . سوغ شامال ئۇرۇلسا قۇرۇق شاخلارغا ، چىرىسلاپ سۇنىدۇ ئاپئاق سۆڭەكتەك . مىسكىنلىك چىرماپلا ئالغاچ روھىمنى ، كېچىدە ھۇۋلايمەن گويا ئەرۋاھتەك . ئەتراپنى باسماقتا زۇلمەت قاراڭغۇ ، قەدىمىي يېزىدىن شەھەرگە قەدەر . ھېسلىرىم خارابتۇر، چۈشلىرىم سەرسان ، بەئەينى كولانغان قەۋرىدەك بەتتەر . كەتمىگىن قۇياشىم نۇرلۇق چىرىغىم ، قايتىپ كەل كېچىگە يورۇتقىن ئۇنى . بولمىسا ئېلىپ كەت مېنى كۈل قىلىپ ، تەييارمەن كۆيدۈرەي قېنى ئۆزۈمنى . ياسىن شىئېرىنى ئوقۇپ بولۇپ باشقىلارغا قاراپ دېدى: -مەن بۇ شىئېرنى ساق ئۈچ كۈن ۋاقتىمنى سەرپ قىلىپ يازدىم ، لېكىن ئۆزۈم ئىپادىلىمەكچى بولغان نەرسىلەرنىڭ پەقەت يېرىمىنىلا يازالغاندەك قىلىمەن،بىر يەرلىرى چالىدەكلا ھېس قىلىمەن .ئەمما نېمىنى چالا قالدۇرغىنىمنى ئۆزۈممۇ بىلەلمىدىم ...مېنىڭ ئالدىدىن دەيدىغىنىم سىلەر شېئىردا ئىپادىلەنگەن ھېسياتنىڭ مەن بىلەن بولغان مۇناسىتى ياكى سىلەر چۈشىنىدىغان ياسىننىڭ قانچىلىك چوڭقۇرلۇقتا ئىپادىلەنگەنلىكىىنى ئەمەس بەلكى شېئىرنىڭ ئۆزىنىڭ بەدىئىلىكىنىڭ قايسى دەرىجىگە يىتەلگەنلىكى ۋە ئىستېتىك ئۈنۈمىنىڭ مۇكەممەل بولغان ياكى بولمىغانلىقى نۇقتىسىدىن تەھلىل قىلىشىڭلارنى تەلەپ قىلىمەن . -بۇ گېپىڭ جايىدا بولدى ،شېئىر دېگەن شائىر تەرىپىدىن يېزىلسىمۇ، ئەمما ئۆزىگە خاس ئىستېتىك ئۆلچەم ۋە مەۋجۇتلۇق قائىدسى بولغان ئوبىيىكتىپ مەۋجۇدىيەت .شېئىرنى ئۆزىنىڭ پىرىنسىپى بويىچە ئانالىز قىلىش كىرەك ...قېنى ،شېئىرىڭنى ئۆزۈم يەنە بىر كۆرۈپ چىقاي ،-دېگەن ئەركىن ياسىننىڭ قولىدىكى قەغەزنى قولىغا ئېلىپ شېئىرنى قايتىدىن بىر كۆرۈپ چىقتى .ئاندىن،-سەن شېئىرىڭدا قۇياشنى سىمۋول قىلىش ئارقىلىق بەربات بولغان ھېسياتنىڭ ئاخىرقى دەقىقىدىكى ئۈمىدسىزلىگىنى ئىپادىلىمەكچى بولغان .بىراق ئىشلەتكەن سۆزلىرىڭدىكى تۇيغۇنىڭ ئىپادىلىنىش ئۇسۇلى ئىزچىل بولمىغان ،مەنە رىتىملىرىنىڭ ئۇدارى ئۆز ئارا جىپسىلاشمىغان .مەسىلەن «سوغ شامال ئۇرۇلسا قۇرۇق شاخلارغا ،چىرىسلاپ سۇنىدۇ ئاپئاق سۆڭەكتەك . مىسكىنلىك چىرماپلا ئالغاچ روھىمنى ،كېچىدە ھۇۋلايمەن گويا ئەرۋاھتەك » دېگەن بۇ كۈبلىتقا قارايلى ،ئالدىنقى ئىككى مىسرا ياخشى چىققان ،ئەمما ئۈچىنجى مىسرا ئالدىدىكى مىسرالار بىلەن ماس ئۇسلۇپتا يېزىلماي تۇيغۇنىڭ ئىقىشچان شەكىلدە داۋملىشىشىنى ئۈزۈپ قويغان .«مىسكىنلىك چىرماپلا ئالغاچ روھىمنى » دېگەن مىسرا بۇنداق بىۋاستە ئوچۇق يېزىلماي ،شۇ خىل تۇيغۇنى ئىپادىلىيەلەيدىغان سىمۋوللۇق سۆزلەر بىلەن يېزىلغان بولسا قالغان ئۈچ مىسرا بىلەن ھېسسى مەنە رىتىمدارلىقى ياخشى ماس كەلگەن بولاتتى .مېنىڭچە سەن يازماقچى بولغان ئوي-پىكىرىڭنى ئۆزۈڭنىڭ ئاڭقىرغىنىڭ بويىچە يېزىشقا كۈچىگەنۇ،ئەمما ئىدىيە يۈكسەكلىكىگە كۆتۈرۈلگەن ئىستېتىك ئاڭنىڭ قوماندانلىقىدىن ئايرىلىپ قالغان ...ئەلۋەتتە ،بۇخىل يىتەرسىزلىك سەندىلا ئەمەس بىزگە ئوخشاش نۇرغۇن ئەدەبىيات ھەۋەسكارلىرىنىڭ ئورتاق ئاجىزلىقىمىز .چۈنكى بىز پىشىپ- يىتىلمىدۇق ،ئۇنىڭ ئۈستىگە بىزگە زۆرۈر بولغان ئۇزۇن جەريانلىق تونۇش جەريانىنى تېخى بېشىمىزدىن ئۆتكۈزمىدۇق ...بولدى،مېنىڭ دەيدىغانلىرىم مۇشۇنچىلىك ...-دەپ سۆزىدىن توختىدى . مەن بىردەم ئولتۇرغاندىن كېيىن قازان بېشىدىكى ئانامغا قارىشىپ بېرىش ئۈچۈن ئاينۇرغا ئېيتىپ قويۇپ چىقىپ كەتتىم. كەچتە باشقىلار ئالدى بىلەن قايتىپ ئاينۇر كېيىنراق مەن بىلەن خوشلىشىپ كەتمەكچى بولغاندا مەن ئۇنىڭدىن سورىدىم: -قانداق ،ئۇلارنىڭ ئولتۇرۇشى قىزىقارلىقمىكەن ؟ -بەكلا قالتىس!مەن بۇنداق شېئىر مەستانىلىرىنىڭ بولىدىغانلىقىنى، بۇنچىلىك يېڭى ھەم ئۆزگىچە پىكىرلەرنى ئاڭلىيالايدىغانلىقىمنى تەسەۋۇر قىلىپ باقمىغان ،-دېدى ئۇ قايىل بولغانلىقىنى بىلدۈرۈپ . -ئەمىلىيەتتە بىز ھېچقانداق چەكلىمىگە ئۇچىرمىغان ھالدا ئەركىن تەسەۋۇر ۋە ئوي-پىكىرلەرنى بولۇشنى ئىستەيمىز.بۇنداق قىلىشتا بىز ئۆزىمىزگە خاس ئىزدىنىش يولىنى تىپىۋىلىشنى كۆزدە تۇتقان .شۇڭا كۆپلىگەن قاراشلىرىمىز تېخى پىشمىغان ساددا ئوي-پىكىرلەر ياكى باشقىلارنىڭ قاراشلىرى بىلەن زىد بوپ قالغان بولۇشىمۇ ،ھەتتە پۈتۈنلەي خاتا بوپ قالغان بولۇشىمۇ مۇمكىن .شۇڭا سىزمۇ كېيىنكى قېتىمدا ئەركىن پىكىر بايان قىلىڭ ،خاتا سۆزلەپ قويارمەنمۇ ،باشقىلار مەسخىرە قىلارمۇ دەپ ھەرگىز ئەنسىرمەڭ.كېلەر قېتىم سىزمۇ يازغان شېئىرلىرىڭىزنى ئېلىپ كېلىڭ .بىزمۇ ئالدىمىز گېزىت-ژورناللاردا بىر نەچچە پارچىدىن شېئىر ئىلان قىلدۇرغان شائىر دەپ ئاتلىشقا سالاھىتى توشمايدىغان ھەۋەسكار بولساقمۇ ،شېئىرلىرىڭىزغا ھېچ بولمىغاندا گىرامماتىكا تەرەپتىن بولسىمۇ تەكلىپ پىكىر بېرەلەيمىز،-دەپ كۈلدى. ئاينۇر شۇنداق قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈرۈپ بىز بىلەن خوشلاشتى. مەن شۇ ۋاقىتتا ئۇنىڭ يازغان بىر پارچە شېئىرىنى ئېسىمگە ئالدىم: ھايات گويا بىر سىرلىق تېپىشماق، ئۇنىڭ سىرىنى ئىزدەيمەن ھەرۋاق. ئۇ شۇنچە گۈزەل ئېزىپ قالىمەن، جەريانغا رازى بولساممۇ شۇنداق. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا ن.ھاشىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014-1-12 15:30

ن.ھاشىم · ۋاقتى: 2014-1-12 13:00:43


	سەككىزىنچى باپ -مېنى ياخشى كۆرەمسىز ؟ گۈلجەننەت ماڭا مەھكەم چاپلىشىپ يېىتىپ تۇرۇپ سورىغان بۇ سوئالغا جاۋاب بېرىشكە ئالدىرماي ،ئاۋال ئۇنىڭ لېۋىگە يىنىك سۆيۈپ قويدۇم.چۈنكى مەن ئۇنى ياخشى كۆرمەيدىغانلىقىمنى بىلىمەن، گۈلجەننەتمۇ بۇنى بىلىدۇ.مەن قەلبىنۇر بىلەن ئايرىلىپ كېتىپلا گۈلجەنەنت بىلەن توي قىلدىم.بۇنىڭ نېمە ئۈچۈنلىگى ئىككىمىزگە ئايان. شۇنداق تۇرۇپ،ئۆزۈڭ ياخشى كۆرگەن قىزدىن ئايرىلىپ كېتىپ بىر نەچچە ئاي ئۆتمگەن ئەھۋالدا يەنە بىر قىزنى ،مەيلى ئۇ سېنىڭ خوتۇنۇڭ ياكى بىر تەڭداشسىز ساھىپجامال بولسىمۇ ئۇنداق ئاسان ياخشى كۆرۈپ قالغىلى بولمايدىغانلىقى،بىرسىنى ياخشى كۆرۈپ قېلىشنىڭ قانداق ھېسيات ئىكەنلىگىنى بىلىدىغان ھەرقانداق بىر ئادەمگە چۈشىنىشلىك ئىش. ئەگەر شۇنداق بولسا بۇنى قانداقمۇ ھەقىقى ياخشى كۆرۈش ، چىن مۇھەببەت دېگىلى بولسۇن. قەلبىنۇردىن ئايرىلىپ كېتىپ ھەسرەت- نادامەت يۇتۇپ يۈرگىنىمنى ھېچكىمگە ئېيتىپ باقمىدىم.ئەمما قەلبىنۇر ئىككىمىزنىڭ نېمە ئۈچۈن ئايرىلىپ ،ئۆزى بىلەن قانداق توي قىلىپ قالغانلىقىمنى ئېنىق بىلىدىغان گۈلجەننەتنىڭ ئۆزى بىلەن توي قىلغانلىقىم تۈپەيلىدىن ئۇنى ياخشى كۆرۈپ قالغان بولمايدىغانلىقىمنى ، مەندىن بۇنداق سوئال سورىسا،مېنىڭ راست گەپ قىلىپ ئۇنى رەنجىتىپ قويۇشنى خالىماي يالغان گەپ قىلىشقا مەجبۇر بولىدىغانلىقىمنى ،بۇنىڭ ئۇنىڭ چۈشىنەلەيدىغانلىقىنى ،شۇ سەۋەپتىن ئۇنىڭ «مېنى ياخشى كۆرەمسىز»دېگەن سوئالىغا جاۋاب بەرسەم بولمايدىغان ،جاۋاب بەرمىسەم تېخىمۇ بولمايدىغان سوئال ئىكەنلىگىنى –ھەرقانداق ئەھۋال ئاستىدا ئۆزىنىڭ كۆڭلىنى يېرىم قىلىۋالىدىغانلىقىىنى چۈشەنمىگەنلىگىدىن ياكى چۈشىنىپ تۇرسىمۇ كالۋالىق قىلىپ سورىغانلىقىدىن ھەيرانمەن.بۇ سوئالنى ھېچ بولمىغاندا يەنە بىرەر يىلدىن كېيىن سورىسا مۇۋاپىق بولامدىكىن؟ئۇغۇ قەلبىنۇردەك چىرايلىق ئەمەس،لېكىن ئۇنىڭ بىلەن توي قىلغانكەنمەن قەلبىنۇرنى ئۇنتۇپ گۈلجەنەنتنى چىن ھېسيات بىلەن ياخشى كۆرۈپ قېلىشىم كېرەك.مەن بۇنىڭ ئۈچۈن تىرمىشىمەن، گۈلجەننەتمۇ بۇنىڭ ئۈچۈن بارلىق ئېىسىل مىجەز-خۇلقىنى،مېھرى-مۇھەببىتىنى ۋە قىزغىنلىقىنى خۇددى ئاسماندىن گۈل-غۇنچىلار ياغقاندەك ئۈستى- بېشىمغا تۆكۈۋىتىشى كېرەك. يەنە كېلىپ ھەر ئىككىلىمىز خۇشال بولمايدىغان ،ئۆتمۈشنى ئېسىمىزگە سالىدىغان نازۇك پاراڭلاردىن ئۆزىمىزنى تارتساق بولاتتى. لېكىن،قارىسام بۇ خوتۇن سەل قاپاقباشتەك قىلىدۇ.بولدىلا بۇ سوئالنى ئۇنىڭ ئۆزىدىن قايتۇرۇپ سورايچۇ. -سىزنىڭچىچۇ ؟ -ياخشى كۆرۈسىز...-دېگەن گۈلجەننەت ماڭا چىڭراق يېپىشتى.بۇ سۆزدىن كېيىن گۈلجەننەت باشقا گەپ قىلمىدى .ئەمما شۇ سۆزدىن كېيىن ئىككىمىزنىڭ كەلگۈسى تۇرمۇشىغا نىسبەتەن بىر غۇۋا ئۈمىدسىزلىك ،كېچە قاراڭغۇلۇقىدىكى ناھايتى بىر يىراق جايدا غىل-پال چاقناپ ئۆچكەن ئۇچقۇندەك بىلىنەرـ بىلىنمەس ھەسرەت مېنىڭ ئىچىمدىكى ناھايتى سەزگۈر نامەلۇم بىر جايلىرىمنى سوغۇق شامال كەبىي سىپاپ ئۆتكەندەك بولدى . چۈنكى بۇنىڭ بىرىنچى سەۋەبى ،گۈلجەننەت مېنىڭدەك چىن دىلىدىن سۆيگەن ئادىمىمدىن ئايرىلىپ باشقا بىرىنى ئۇنداق تېز ياخشى كۆرۈپ قالالمايدىغانلىقىمنى بىلەلمىگۈدەك دەرىجىدەكالۋا،مەن مۇشۇنداق خوتۇن بىلەن يېقىندا توي قىلدىم ۋە بۇندىن كېيىن بىرگە ياشىماقچى، ئىككىنچىسى ،گۈلجەننەت ئۆزى مېنى ياخشى كۆرمەيدۇ ۋە مېنىڭ ئۆزىنى ياخشى كۆرمەيدىغانلىقىمنىمۇ بىلىدۇ،ئەمما ھەر ئىككىلىمىز مۇشۇنداق تۇرۇپ مۇمكىن بولمايدىغان نەرسىلەردىن ئۈمىد كۈتۈپ ئۆزىمىزنى ئۆزىمىز ئالداپ قاراپ تۇرۇپ ساختىلىق ئىچىدە بىرگە ياشىماقچى. ياق، دېدىم مەن ئۆز- ئۆزۈمگە.مەن قەلبىنۇردىن –ياخشى كۆرۈدىغان ئادىمىمدىن ئاللىقاچان ئايرىلىپ باشقا بىر قىز بىلەن توي قىلىپ بولدۇم. قەلبىنۇرنى ۋە ئۆتكەن ئىشلارنىڭ ھەممىسىنى ئېسىمدىن چىقىرىۋېتىپ رېئاللىققا ،كۆز ئالدىمدىكى ئەمىلى تۇرمۇشقا يۈزلىنىشىم كېرەك. مەن يەنە قەلبىنۇرنى ئويلاۋەرسەم ،گۈلجەننەتتتىن قۇسۇر ئىزدەپ ئۆزۈم تاللىغان بۇ تۇرمۇشتىن رازى بولماي قۇرۇق ھەسرەت-نادامەت ئىچىدە ئۆتسەم ئۆز ئۆزۈمنى نابۇت قىلىمەن.گۈلجەننەتكە بېرىلىشىم، ئۇنىڭ ياخشى تەرەپلىرىنى كۆپراق كۆرۈپ ئۇنى چىن قەلبىمدىن ياخشى كۆرۈپ قېلىشقا تىرىشىشىم كېرەك.مانا،ئۇ ماڭا بىر ئامراقلىق بىلەن ۋۇجۇدۇمدا تاتلىق ھېسياتلارنى ئويغىتىپ چاپلىشىپ يېتىپتۇ.ئۇ بەلكىم مېنىڭ ئويلىغىنىمىنىڭ ئەكسىچە مېنى چىن دىلىدىن سۆيۈپ قالغان بولۇشىمۇ مۇمكىن...مۇشۇنداق ئويلىۋىدىم بىردىن كۆڭلۈم كۆتۈرۈلۈپ شات-خوراملىق بىلەن تولغاندەك بولدى.قەلبىمدىن ھاياجانلىق تۇيغۇلىرىم رەڭدار بۇلۇتلاردەك كۆتۈرۈلۈپ ،خىياللىرىم ھاياتى كۈچكە تولۇپ چاپچىپ تۇرغان ئارغىماقتەك چاپچىشقا باشلىدى.مەن يەنە ئويلاشقا باشلىدىم:مەن دېگەن تەقدىرگە باش ئېگىدىغانلاردىن ئەمەس ،ھەرقانداق قىينچىلىق –مۈشكۈلاتلار ۋە ئازاب- كۈلپەتلەر مېنى تىز پۈكتۈرەلمەيدۇ .مەن دېگەن قالتىس قۇدرەتلىك ئىرادىگە ، كۈچلۈك ئەقىل-پاراسەتكە ئىگە ئادەم .مېنىڭ غايەم تارىختىكى ھەر قانداق بىر بۈيۈك كىشىنىڭ نەتىجىسىدىن قىلىشمايدىغان دەرىجىدە ئۇلۇغۋار .مەن دېگەن تاغنى دېڭىز،دېڭىزنى تاغ قىلالايمەن .مەن ئىشىكتىن چىقسام قۇياش ئۆزىنىڭ ئالتۇنرەڭ نۇرلىرىنى چىكەمگە سېپىپ مەن ئۈچۈن تەنتەنە قىلىدۇ ،يەرلەر تەۋرەپ ،دېڭىز شاۋقۇن كۆتۈرۈپ دولقۇنلىرى ئاسمان پەلەككە ئۆرلەيدۇ...مەن شېئىرنى ياخشى كۆرۈمەن ،شېئىردىكى يالقۇنلۇق سېھرى گۈزەللىككە چوقۇنىمەن .مەن شېئىر يازسام ياكى ئوقۇسام ئاجايىپ ھوزۇرغا چۆمۈمەن ؛ھەر بىر ھۈجەيرەمگىچە ئاجايىپ مەنەلەرنى ھېس قىلىدۇ.مەن مۇنداق شېئىرلارنى يازسام دەپ ئويلايمەن ...زۇلمەتلىك شەھەرنىڭ كۆلەڭگىسىدە ،ئۇخلايدۇ ناتىۋان بىر گۈزەل ئەرۋاھ .ئۇنىڭ يالىڭاچ تىنى ئۈستىدە ،قەدىمىي بىر ناخشا بولىدۇ گۇۋاھ .ياڭرىغان شۇ كۈينىڭ پايانىدا ،بىر يۈرەك سوقىدۇ تامچىتىپ قان .تامچىغان قانلاردىن ئۇچقان قارا قۇش ، شادلىنىپ دوزاققا بولىدۇ راۋان ...بۇ پەقەت قاملاشمىدى ،ئۇنىڭ پۇشۇلدىشى ،كۆلەڭگىسى ۋاقىتنى توسىۋالدى .ئىچىدىن چىقىۋاتقىنى كىم؟ ئۇنىڭ بىر پۇتىدا ئاياغ يوق ،قولىدا بىر ئوچۇم كۈلكىنىڭ كۈلىنى كۆتۈرىۋالغان .ئۇنى ماڭا ئۇزاتتى ،مەن بۇنى كۆرۈپ يىغلىۋەتتىم ...مەن بۇنىڭغا ئىشىنىمەن ،ئۆزگىلەر ئۇنىڭ ئۆزىگە قايتىش يولىدىكى كۈلپەتلىرىنى چۈشەنمەيدۇ .بۇ قارڭغۇلۇق ئەمەس، بۇ مۇھەببەت ئەمەس ،بۇ يامغۇردىن كېيىنكى چۈشلۈك ئاپتاپتا ئۆز چېچىنى يەلپۈتۈپ تۇرغان سۈزۈك ھاۋانىڭ چاچلىرىنى سىلاش ئەمەس؛يوتام ھۆل بولۇپ قاپتۇ ،مەن بۇنىڭغا قارشىلىق قىلىشقا ئاجىزلىق قىلىمەن .ئۇ ئۆچۈپ قالغان چىراغ ،ئۇنى ياندۇرۇش كېرەك .بىراق قانداق ياندۇرۇش كېرەك؟مەندە ئوت يوق .ئوت نەدە ؟ئەۋلىيالارنىڭ قولىدا .ئەۋلىيالار نەدە ؟كونا سامانلىقتا... بۇ ئامالسىزلىققا كۆنۈپ قالغانلىقتىن ئەمەس ،خازان بولغان گۈللەرنى ئەسلەش ئۈچۈن ئەمەس ،ياقا يۇرتلارغا سەرسان بولۇپ چىقىپ كەتكەنلەرنى قايتۇرۇپ ئەكىلىش ئۈچۈن ئەمەس ،ئۆز ۋەدىسىگە ئەمەل قىلالمىغانلار ئۈچۈنمۇ ئەمەس ؛بۇ ئازابلىنىشنى ئارزۇ قىلغانلار ،گۈمران بولغان قەلئەگە قاراپ ھاياجاندىن ۋارقىرىۋەتكەنلەر ياكى سۆزلەش ئۈچۈن تىلىنى كېسىۋىتىپ گاچا بولىۋالغانلار ئۈچۈن .مېنىڭ سىياقىمدا ئۇنىڭ ئاۋازى ،مېنىڭ ئىشتىياقىمدا ئۇنىڭ تەلپۈنۈشى ،يۈرىكىمدە ئۇنىڭ سېغىنىشى ،لېۋىمدە ئۇنىڭ ھىدى !كۆزلىرىمدە ئىزدەيمەن ئۇنىڭ كۆزىنى ،باغلىرىمدا ئۇنىڭ ئېچىلغان گۈللىرىنى .باقىمەن يوللارغا بولۇپ ناتىۋان ،يىگانە قۇشلىرىمنى قىلدۇرۇپ پەرۋاز ...ئۇخلايمەن شۇ قەدەر يىگانە- تەمكىن ...ئۇخلايمەن شۇقەدەر ...ئۇخلايمەن ...مەن شۇنداق غەلىتە خىياللار ۋە قالايمىقان ئىستەك ھەم غۇۋا شېرىن سىزىملەر ئىچىدە ئۇيقۇغا كەتتىم . ئۇخلاۋىتىپ چۈشىمدە دەسلەپ ئۆزىمنى قىپ يالىڭاچ ھالەتتە ئۇياتلىق جايلىرىمنى قولۇم بىلەن يۆگىۋېلىپ بىر كوچىدا تۇرغان ھالەتتە كۆردۈم .نېمە ئۈچۈندۇر ئۈستى-بېشىمدا بىرەر تال يىپقا چاغلىق نەرسە يوق ئىدى .مەن ئۆزۈمنىڭ خەلقى-ئالەم ئالدىدا بۇ نومۇسقا قالغان ھالىتىدىن ئىزتىراپ چېكىپ ،تۆت ئەتراپقا قاراپ ئۆزۈمنى يۇشۇرغۇدەك بىر جاي ئىزدەيتتىم .مەن ئۆزۈمنى بىر تامنىڭ كەينىگە يۇشۇرىۋالماقچى بولۇپ بېرىپ قارىسام ،ئۇ يەر بىر ئاۋات بازار بولۇپ كىشىلەر مىغىلدايتتى .لېكىن،كىشىلەر مېنىڭ قىپ-يالىڭاچ تۇرقۇمنى كۆرمىگەندەك ھېچكىم ماڭا قارىمايتتى .مەن ئادەملەرنىڭ كۆپلكىگىنى كۆرۈپ ،ئۇلار چوقۇم مېنى كۆرۈپ قالىدۇ ،دەپ ئەنسىرەپ كەينىمگە ياندىم.مەن ئۆيىگە قايتىپ بېرىپ كىيىملىرىمنى كېيىۋالماقچى بولدۇم .بىراق تۆت ئەتراپ پۈتۈنلەي ناتونۇش ئىدى ،مەن ئۆز ئۆمرۈدە كۆرۈپ باقمىغان بىر كوچىدا تۇراتتىم .مەن بۇ يەرنىڭ ئۆز يۇرتۇم ياكى باشقا بىر جاي ئىكەنلىگىنى زادى بىلەلمىگۈدە- كمىشمەن .مەن بۇ يەرنىڭ قەيەر ئىكەنلىگىنى ،ئۆيىگە قانداق بارىدىغانلىقىمنى باشقىلاردىن سورىماقچى بولدۇم .ئەمما بىرەر ئادەم ماڭا قارىمىغاچقا كىمدىن سوراشنى بىلەلمەي خيالىم باشلىغىنى بويىچە بىر كوچىغا قاراپ ماڭدىم . مەن ئۇزۇن ئۆتمەي بىر يەرگە توپلىشىۋالغان بىر توپ ئاياللارنى كۆردۈم ،ئۇ ئاياللارنىڭ ھەممىسى ئاپئاق كىيىملەرنى كىيىپ قارىلىق تۇتىۋالغان بولۇپ ،ئۇلارنىڭ ئوتتۇرىسىدا بىر پارچە كىگىز ئۈستىدە قىپيالىڭاچ بىر ئۆلۈك بالا ياتقۇزۇپ قويۇلغان ئىدى.بىرنەچچە ئايال ئۇ ئۆلۈك بالىنىڭ بېشى تەرىپىدە ئۆرە تۇرغۇنىچە ھۇ تارتىپ يىغلايتتى ،سەل نېرىدا بىر نەچچە ئايال بىرنېمىلەرنى دەپ ئۇرۇشىۋاتقاندەك ئۈنلۈك ۋارقىرىشاتتى .ئىككى ئايال كېلىپ بالىنىڭ ئۆلۈكىنى ئوڭدىسىغا قىلىپ تۈپتۈز قىلىپ ياتقۇزۇپ قويدى ،ئاندىن بىر نېمىلەرنى دەپ ،بالىنىڭ سىيگۈسى كەلسە قانداق سىيگۈزۈپ قويارمىز ،دېيىشىپ بالىنىڭ ھىلىقى نەرسىسىنى ئۇيان-بۇيان مىدىرلاتتى.بۇنى كۆرۈپ مېنىڭ ئاچچىقىم كەلدى . مەن،ئۆلۈپ قالغان بالا قانداقمۇ سىيەلسۇن ،دەپ ئويلاپ ئۇ ئاياللارغا بىر نەرسە دېمەكچى بولدۇم.ئەمما ئۆزۈمنىڭ قىپ يالىڭاچ ئىكەنلىگى ئېسىمگە كېلىپ ،بەكلا نومۇس ھېس قىلىپ كەينىمگە يانماقچى بولدۇم.لېكىن ئۇ ئاياللارنىڭ ئارىسىدا بىر تونۇش چىراينى كۆرگەندەك بولۇپ ،جايىمدا تۇرۇپ ئۇنىڭغا قارىدىم .ئۇ قەلبىنۇر بولۇپ ،ئۇ ئاپئاق چوڭ ياغلىقنى قاتلىماي ئارتىۋالغانلىقتىن ئۇنىڭ يۈزىنىلا كۆرگىلى بولاتتى .ئۇ قېشىدىكى بىر ئايالغا بىر نەرسىلەرنى دېگەچ كۆز يېشىنى سۈرۈتەتتى . مەن قەلبىنۇر بىلەن كۆرۈشمەكچى بولۇپ ،بۇنداق يالىڭاچ ھالەتتە ئۇنىڭ قېشىغا قانداق بارارمەن ،دەپ ئويلىشىمغا ئۈستىمدە كىيىم پەيدا بولۇپ قالغانلىقىنى كۆرگۈدەكمەن. مەن بۇنىڭلىق بىلەن خاتىرجەم بولۇپ قەلبىنۇرنىڭ قېشىغا كەلدىم. قەلبىنۇر منى كۆرۈپ كۈلۈپ قويدى .مەن: -بۇ يەردە نېمە ئىش قىلىسىز ؟-دەپ ئۇنىڭدىن سورىدىم.قەلبىنۇر مېنىڭ ئۆزىدىن بۇنداق سوئال سورىشمنى مۇۋاپىق تاپمىغاندەك نارازى بولغان بىر خىل نەزەر بىلەن ماڭا قاراپ : -كۆرمىدىڭىزمۇ؟ئۇ بىر شۇنداق ياش بالا تۇرسا ئۆلۈپ كەتكىنىگە ھەرقانداق بىر ئادەمنىڭ ئىچى ئاغرىيدۇ ...مەن ئاشۇ بالا ئۈچۈن يىغلاي دەپ كەلگەن ،-دەپ جاۋاب بەردى . مەن بۇنى توغرا قىپتۇ ،دەپ ئويلاپ : -مەن يالىڭاچ بولۇپ قېلىپ كىيگىلى كىيىم تاپالماي،ئۆلۈپ قالغان ئاشۇ بالىنىڭ كىيىمىنى كېيىۋالدىم ،-دېدىم قەلبىنۇر مېنىڭ كىيىۋالغان كىيىمىمنى تۇتۇپ كۆرۈپ بېقىپ«بەك يارىشىپتۇ » دېدى كۈلۈپ .بىر كىچىك بالىنىڭ كىيىمى ماڭا قانداق ياراشسۇن ،مەن كىيىم تاپالمىغانلىقتىن بىر بالىنىڭ كىيىمىنى كېيىۋالغان تۇرسام ،دەپ ئويلاپ ھىلىقى ئۆلۈك بالا ياتقان جايغا قارىۋىدىم بالا كۆرۈنمىدى.سەل يىراقتا بىر قىپ يالىڭاچ بالا باشقىلارغا پەرۋا قىلماستىن كېتىپ باراتتى .مەن «ئۆلۈك بالا تىرىلىپ قاپتۇ»دەپ بەكلا خۇشال بولۇپ ،بالىنىڭ كەينىدىن كەلدىم .قەلبىنۇر مېنىڭ كەينىدىن ئەگىشىپ كېلىپ «قەيەرگە بارىسىز »دەپ سورىدى .مەن قەلبىنۇرغا «ئۆلۈپ كەتكەن بالا تىرىلىپ قاپتۇ»دېمەكچى بولۇپ ئۇنىڭ بىر نېمە دېمەكچى بولغاندەك قىياپەتتە تۇرغانلىقىنى سېزىپ گەپ قىلمىدىم . مەن قەلبىنۇرنىڭ بىر نېمىلەرنى دېگەنلىكىنى ئاڭلاپ،خىلى ئۇزۇنغىچە ئۇنىڭ نېمە دەۋاتقانلىقىنى ئۇقالمىغۇدەكمەن .بىر چاغدا قەلبىنۇرنىڭ ھېلىقى ئۆلۈك بالا ياتقان كىگىز ئۈستىدە يېتىپ ھەم قورۇققان،ھەم خۇشال بولغان ھالەتتە ئالدىراپ « مېنىڭ سىز بىلەن ياتقۇم بار »دېگەن ئاۋازىنى ئاڭلاپ ،مەن باشقىلار بىزنى كۆرۈپ قالمىسۇن ،دېگەن ئوي بىلەن چاپىنىمنى سېلىپ قەلبىنۇرنى يېپىپ قويماقچى بولدۇم .ئەمما ئەتراپتا ئادەملەر كۆپ بولۇپ ،بۇ يەر بىردەمدىلا مەن ئالدىدا كۆرگەن بازارغا ئايلىنىپ قالغۇدەك .مەن قەلبىنۇرنىڭ سىز بىلەن ياتقۇم بار ،دېگەن سۆزىدىن يۈرىكىم بەك دۆپۈلدەپ سوقۇپ كەتكەچكە ،ئالدىراپ ئۇنىڭ قولىدىن تۇتۇپ باشقا يەرگە بارايلى دەپ ئېلىپ ماڭغۇدەكمەن . بىز بىر دوقمۇشتىن قايرىلغاندا بىر دوختۇرخانىنى كۆرۈپ،مەن داۋالىنىۋاتقان دوختۇرخانا مۇشۇ شۇ ،ياتاققا كىرىپ مەن ياتقان كارۋاتتا ياتساق بولىدۇ،دەپ ئويلاپ قەلبىنۇرنى باشلاپ دوختۇرخانىغا كىردىم .ئەمما دوختۇخانىنىڭ ھېچبىر يېرى مېنىڭ ئېسىمدىكى دوختۇرخانىغا ئوخشىماي تۇرغۇدەك . مەن ئۆز خىيالىمدا مېنىڭ ياتىغىم دەپ بىلگەن بىر ياتاققا كىرسەم ئىشىك تۈۋىدىكى بىر كارۋاتتا دادام ئانامغا قارىغىنىچە «سېستىرالارنىڭ ھەممىسى ئۇسسۇل ئويناشنى ئۈگەنگىلى بارىمىز دەپ كېتىپ قالغاچقا ئوكۇل سېلىپ قويىدىغان ئادەم قالماپتۇ »دەپ ،ئانامغا تەسەللى بېرىپ ئولتۇرغۇدەك .مەن كۆڭلۈمدە «مەن قەلبىنۇر بىلەن بىردەم يىتىۋالاي ،ئۇندىن كېيىن بېرىپ سېستىرالارنى ئۆزۈم ئىزدەپ تېپىپ كېلىمەن »دەپ ئويلاپ ،قەلبىنۇرغا بۇلۇڭدىكى بىر بېكار تۇرغان كارۋاتنى كۆرسىتىپ تۇرۇپ ۋۇجۇدۇم بىر شېرىن سېزىمدىن تىتىرگەن ھالەتتە «تېز بولۇڭ مۇشۇ يەردىلا ياتايلى»دېگۈدەكمىشمەن .قەلبىنۇر گەپ قىلماي كارۋاتنىڭ قېشىغا بېرىپ «قاراڭە ،بۇ كارۋات بەك پاسكىنا ئىكەن»دېسە ،مەن بېرىپ قارىغۇدەك بولسام،كارۋاتتا بىر دۆۋە ئەخلەت تۇرغۇدەك .بايا پاكىز تۇرغان كارۋاتتا بۇ ئەخلەت نەدىن پەيدا بولدى ،دەپ ئويلاپ يېقىن كېلىپ قارىسام ،بىر ئەينىكى چېقىلىپ كەتكەن دېرىزىدىن غۇر-غۇر شامال ئەخلەت ئۇچۇرتۇپ ئەكىرىۋاتقۇدەك. مەن دېرىزىدىن سىرتقا قاراپ تاغدەك دۆۋلەنگەن قۇرۇق ئوت-چۆپ دۆۋىسىنى كۆرۈپ قەلبىنۇرغا «بىز ئاۋۇ ئوت-چۆپ دۆۋىسى بار يەرگە چىقايلى » دېيىشىمگىلا ئۆزىمىزنى ئوت-چۆپ دۆۋىسىنىڭ قېشىدا كۆرگۈدەكمىشمەن . بۇ چاغدا قەلبىنۇر بىردىنلا دېگەن گېپىدىن يېنىۋىلىپ : -ياق،مەن سىز بىلەن ياتمايمەن.سىز توي قىلغان خوتۇنىڭىز گۈلجەننەت بىلەن يېتىڭ ،-دېگۈدەك . مەن قەلبىنۇرنىڭ بۇ گېپىدىن بەك ئازابلىنىپ : -مېنىڭ ئۇنىڭ بىلەن ياتقۇم يوق ،پەقەت سىز بىلەنلا ياتقۇم بار. سىزدىن ئايرىلغاندىن بېرى سىزنى بەك سېغىندىم .سىز مەندىن ھېلىقى ئەبلەخنى دەپ ئايرىلىپ كەتتىڭىز، سىز ياخشى كۆرۈدىغان ئادەم مەن تۇرۇپ مەن بىلەن ياتماي باشقىلار بىلەن ياتىسىڭىز بەك نومۇسسىزلىق بولىدۇ .سىز ئاۋال مەن بىلەن ياتىسىز ،بولمىسا سىز ئۇنىماي قەيەرگە بارسىڭىز مەن كەينىڭىزدىن ئەگىشىپ شۇ يەرگىچە بارىمەن ،-دېگۈدەكمىشمەن . قەلبىنۇر : -سىز بەك ئەسكى،مەن ئەمدى سىزگە قارىمايمەن.سىز مەن بىلەن ياتىمەن دەپ قويۇپ خوتۇنىڭىزنىمۇ مۇشۇ يەرگە كېلىشكە چاقىرىپ قويغان .گۈلجەننەت ھازىرلا بۇ يەرگە كېلىدۇ ،-دەۋاتقۇدەك ماڭا ئۆچمەنلىك بىلەن قاراپ . مەن بۇ گەپتىن ئۆزۈمنىڭ راستىنلا گۈلجەننەت بىلەن مۇشۇ يەردە كۆرۈشۈشكە كېلىشىپ قويغانلىقىمنى ئېسىمگە ئېلىپ ،تۆت ئەتراپقا قارىغۇدەك بولسام ئايالىم گۈلجەننەت بىردىنلا يېنىمدا پەيدا بولۇپ قالغۇدەك .بۇنىڭلىق بىلەن مەن گۈلجەننەت بىلەن كارىم بولماي : -ئەمىلىيەتتە مەن سىزنى ياخشى كۆرۈمەن،شۇڭا بۇنى گۈلجەننەتكە بىلدۈرۈپ قويۇش ئۈچۈن ئۇنى بۇ يەرگە كېلىشكە چاقىرغان .ئۇ ئىككىمىزنىڭ بىرگە ياتقانلىقىنى كۆرسە ئاندىن مېنىڭ سىزنى ياخشى كۆرۈدىغانلىقىمغا ئىشىنىدۇ .ئۇندىن كېيىن ئىككىمىز خالىغان ۋاقىتتا كۆرۈشسەك ئۇ ھېچنەرسە دېمەيدىغان بولغان .ھازىر ئىككىمىز بىرگە ياتساق بولىۋىرىدۇ .تىز بولۇڭ ،ئۇ كېتىپ قالسا قىلغان ئىشىمىز ،بىر -بىرىمىزنى ياخشى كۆرۈدىغانلىقىمىز يوق بولىدۇ ،-دېگۈدەكمەن . قەلبىنۇر كىيىمىنى سېلىشتىن خىجىل بولغانلىقىنى ئېيتسا ،مەن سىزنى توسۇپ تۇرىمەن ،دەپ چاپىنم بىلەن قەلبىنۇرنى توسۇپ تۇرغۇدەكمەن .قەلبىنۇر كىيىمىنى سېلىپ ياتقاندىن كېيىن ،مەن ئۇنىڭ بىلەن ياتماقچى بولۇپ كىيىمىمنى سېلىپ قارىسام مېنىڭ بىلىمنىڭ ئاستىنى پۈتۈنلەي يوق بولۇپ ، مېنى بىرجۇپ ياغاچ پۈت كۆتۈرۈپ تۇرغۇدەك .بۇنىڭلىق بىلەن مەن نومۇس قىلىپ لەسسىدە ئولتۇرۇپ قىلىپ « مەن بايا كۆرگەن ئۆلۈك بالىغا بىلىمنىڭ ئاستىنى بېرىۋەتكەچكە ئۇ تىرىلىپ قوپۇپ ئويناپ يۈرىدۇ . مەن ئەمدى بۇندىن كېيىن ئاياللار بىلەن بىرگە ياتالمايمەن » دەپ يىغلاشقا باشلىغۇدەكمەن . مېنىڭ ئەھۋالىمنى كۆرۈپ قەلبىنۇر ئورنىدىن تۇرۇپ ھېچنەرسە دېمەي يىغلىغىنىچە كېتىپ قالغۇدەك .گۈلجەننەت بولسا كۈلۈپ «ماڭا سىز ئۆزىڭىزنىڭ ئەركەك ئىكەنلىگىڭىزنى كۆرسەتمەكچى ئىدىڭىزغۇ ؟ ھازىر سىز ھېچبىر ئادەمگە ئوخشىمايدىغان غەلىتە مەخلۇققا ئايلىنىپ قاپسىز .مەن ئەمدى سىز بىلەن بىرگە ئۆتمەيمەن ،بۈگۈندىن باشلاپ سىز بىلەن ئاجراشتىم .مانا بۇ مېنىڭ ئىسپاتىم »دەپ ،كۆينىگىنىڭ بىر پارچىسىنى كېسىپ ماڭا تاشلاپ بېرىپ كېتىپ قالغۇدەك . مەن ئويلىنىپ كۆرۈپ،مەن بۇ ھالەتتە ئادەملەرنىڭ ئارىسىدا ياشىيالمايمەن .ئەڭ ياخشىسى ئادەم يوق چۆل-جەزىرىلەرگە كېتىپ يالغۇز ياشاي ،دەپ ئورنۇمدىن تۇرۇپ ماڭغۇدەكمەن . مەن بىر يەرگە كېلىپ قارىسام،ئەركىن يول بويىدا ئۆرە تۇرىۋىلىپ قىزغىن ھاياجان ئىچىدە شېئىر دىكلىماتسىيە قىلىۋاتقۇدەك .ئۇنىڭ ئەتراپىدا نۇرغۇن ئادەم توپلىشىۋالغان بولۇپ ،ئۇلار ئەركىننىڭ دىكلىماتسىيە قىلىۋاتقان شېئىرىدىن تەسىرلىنىپ،بەزىدە ھۆركىرەپ يىغلىشىپ قولىنى يەرگە ئۇرۇپ نالە-پەرياد سالسا،بەزىدە قاقاقلاپ كۈلۈپ يەردە دومىلىشىپ كەتكۈدەك .مەن«ئەركىن ئاخىرى داڭلىق شائىر بولۇپ كېتىپتۇ » دەپ ئويلاپ،مەن ئەمدى ھېچقانداق كارغا كەلمەيدىغان ئادەم بولۇپ قالغاندىكىن بىر خىلىۋەتكە بېرىپ ئۆمۈر بويى شېئىر يېزىپ ،تەبىئەت دۇنياسىدىكى ھايۋانلارغا شېئىر ئوقۇپ بېرىپ شۇلار بىلەن بىرگە ياشاي ،دېگەن خىيال بىلەن ئالدىغا قاراپ مېڭىۋەرگۈدەكمەن. مەن بەك ئۇزۇن يول مېڭىپ ھېرىپ كەتكەنلىكمدىن يول بويىدا ئولتۇرۇپ ھاردۇق ئېلىۋاتسام ، قېشىمغا بىر ئادەم(مەن كۆرگەن ئۆلۈپ تىرىلىپ قالغان بالىنى مۇشۇنداق چوڭ بوپ كېتىپتۇ دەپ بىلگۈدەكمەن) كېلىپ «سىز ئىزدەۋاتقان يەرگە يېتىپ كەلدىڭىز ،مۇشۇ تاغ ئۈستىگە چىقسىڭىزلا ئۇنى كۆرىسىز .سىز ماڭا قانداق سىيىشنى ئۆگۈتۈپ قويغاچقا ،سىزنى ئىزدەۋاتقان نەرسىڭىزنى تاپالماي كۆپ چۆرگىلەپ قالمىسۇن دەپ سىزگە ئېيتىپ قويغىلى كەلدىم » دېگۈدەك .مۇشۇ جەرياندا ئۇنىڭ ساقال-بۇرۇتلىرى بىردىنلا ئۆسۈپ چىقىپ كۆكسىگە ساڭگىلاپ چۈشۈپ ،ئۇ بىر ئاپئاق ساقاللىق بوۋايغا ئايلىنىپ قالغۇدەك . مەن ئۇ ئادەمنى بىر بىشارەتچى ئەۋلىيا ئىكەن،دەپ تونۇپ ئۇنىڭغا تازىم قىلىپ تەشەككۇر بىلدۈرىمەكچى بولسام ئۇ كىشى بىردىنلا غايىپ بوپ كەتكۈدەك .مەن بۇنىڭ مۇشۇنداق بولىدىغانلىقىنى چۈشىنىدىغانلىقىمنى ھېس قىلغان ھالەتتە ،ئالدىمدىكى تاغقا يامىشىپ چىقىشقا باشلىغۇدەكمەن . مەن تاغ چوققىسىغا چىقىپ قارىسام ئۇ يەردە ھەممە يېرى ئەينەكتىن سېلىنغان بىر ئۆي تۇرغۇدەك .مەن ئۇ ئۆي ئىچىگە كىرىپ نەزەر تاشلىسام ،ئۆي ئىچى لىققىدە كىتاپ ئىشكاۋى بىلەن تولغان بولۇپ ،ھەممە ئىشكاپقا تولۇق كىتاب تىزىپ قويۇلغان ھالەتتە تۇرغۇدەك .مەن شۇنچە كۆپ كىتابنى كۆرۈپ «بەك ياخشى بولدى ! ماڭا ئەمدى مۇشۇ كىتابلاردىن باشقا ھېچنەرسە لازىم ئەمەس .مەن ئەمدى مەڭگۈ مۇشۇ كىتابلارنىڭ ئارىسىدا ياشايمەن .ئۇيقۇم كەلسە كىتابلار ئۈستىدە يىتىپ ئۇخلايمەن ،قورسىقىم ئاچسا مۇشۇ كىتابلارنى يەيمەن » دەپ خۇشال بولۇپ ،كىتابلارنى قولىغا ئېلىپ كۆرۈشكە باشلىغۇدەكمەن . بىر كىتابنى قولۇمغا ئېلىپ قارىسام،ئۇنىڭدا بۇ كىتاب بەشيۈز يىل بۇرۇن قەشقەردە ياشىغان داڭلىق ئۇيغۇر يازغۇچىسىنىڭ چىڭگىزخاننىڭ تارىختا ھېچكىم بىلمەيدىغان مەخپىي ئىشلىرى ھەققىدە يازغان رومانى. باشقىلار بۇنى دۇنيانىڭ بىلىپ كېتىشىدىن ئەنسىرەپ مۇشۇ يەرگە ئەكىلىپ يۇشۇرۇپ قويغان ،دەپ تۇرغۇدەك .مەن بۇنىڭدىن بەك خۇشال بولۇپ ،بەشيۈز يىل بۇرۇن رومان يازغان ئۇيغۇر يازغۇچىسىنىڭ بارلىغىنى ھېچكىم بىلمەيدۇ ،بۇنى مەن باشقىلارغا بىلدۈرىمەن ،دەپ ئويلاپ باشقا كىتابلارنىمۇ قولىغا ئېلىپ قارىسام ،ھەممىسى بىر بىرىدىن يېڭى ھەم ئاجايىپ ئۇلۇغ ئەسەرلەر ،دۇنياۋى مەشھۇر يازغۇچىلارنىڭ مەن ئىسمىنى ئاڭلاپمۇ باقمىغان كىتابلىرى بولۇپ چىققۇدەك . مەن شۇنچە كۆپ مەشھۇر كىتاپلارغا ئېرىشكىمنىدىن خۇشال بولۇپ ھەم يىغلاپ،ھەم كۈلۈپ ھەممە كىتابلارنى بىر بىرلەپ قولىغا ئېلىپ كۆرگۈدەكمىشمەن. بىر چاغدا قولۇمدىكى بىر نېپىز كىتابنىڭ مۇقاۋىسىغا قارىسام،ئۇ ئۆزۈمنىڭ يازغان كىتابى بولۇپ چىققۇدەك.مەن كىتابنىڭ ۋارىقىنى ئېچىپ قارىسام ئۇنىڭ بەتلىرىدە بىرمۇ خەت يوق تۇرغۇدەك. بۇنى كۆڭلىمدە ،گۈلجەننەت مەندىن ئۆچ ئېلىش ئۈچۈن نەشىرياتتىكىلەرنى ئالداپ مۇشۇنداق كىتاب نەشىر قىلدۇرغان ،مېنىڭ قول يازمامنى بولسا ئۇ كۆيدۈرۈپ يوق قىلىۋەتكەن ،دەپ بىلگۈدەكمىشمەن . مەن شۇ ھالەتتە يېڭى كىتابلارنى ئوقۇپ ھېرىپ كېتىپ ئاستا- ئاستا ئۇيقۇغا كەتكۈدەكمەن .ئۇيقۇلۇق ھالەتتە ناھايتى گۈزەل بىر توپ پەرىزاتلارنىڭ مېنى بىر ئۇلۇغ كىشى بىلىپ يوقلاپ كەلگەنلىىكىنى ھەم ماڭا ھوزۇر بىغىشلاش ئۈچۈن ئەتراپىمدا ئاستا ئايلىنىپ ئۇچۇپ لەرزان ئۇسۇل ئويناشقا باشلىغانلىقىنى خىرە كۆرۈپ ياتقۇدەكمەن . پەرىزاتلار بىر چاغدا مېنى كۆتۈرۈپ ئۇچۇپ مەنزىرسى كۆركەم بىر كۆل بويىغا ئېلىپ كېلىپ ،مېنى سۇ ئىچىدە ياتقۇزۇپ قويۇپ ،بىرلىرى ناخشا ئوقۇپ كۆل بوشلىغىدا ئۇسۇل ئويناپ ئۇچۇپ يۈرسە ،بىرلىرى مېنىڭ بەدىنىمنى غىدىقلاپ ھەم سىلاپ مېنى چەكسىز بەختكە چۆمدۈرگۈدەك .مەن بۇ ھوزۇردىن مەست بولۇپ كۆزلىرىمنى يۇمۇپ ياتسام ،تۇيۇقسىزدىن كۆلنىڭ ئىچىدىن بىر غايەت زور مەخلۇق ئېتىلىپ چىقىپ ،ئاۋال قېچىش ئۈچۈن كۆككە ئۇچقان پەرىزاتلارنى ،ئاندىن ھاڭۋىقىپ نېمە قىلىشنى بىلمەي قالغان مېنى دەم تارتىپ يۇتىۋەتكۈدەك ... مەن ۋارقىرىماقچى بولدۇم ،بىراق ئاۋازىم چىقمىدى؛قاچماقچى بولدۇم، ئەمما پۇت-قولۇم مەھكەم باغلىۋىتىلگەندەك مىدىرلىيالمىغۇدەكمەن.شۇنداقتىمۇ مەن پۈتۈن كۈچىم بىلەن يۇلقۇنۇپ تىپىرلىدىم،چىڭقىلىپ تۇرۇپ سىلكىندىم-دە، بىردىنلا ئۇيقۇدىن ئويغىنىپ كۆزىمنى يوغان ئېچىپ ئۆز ئۆيۈمدىكى قاراڭغۇلۇقنى ۋە يېنىمدا ياتقان ئايالىمنى كۆرۈپ ،قورقۇنچۇمنى بېسىش ئۈچۈن بىردەم جىمغىنە ياتتىم . يۈرىكىم ھېلىھەم چۈشىدىمكى قورقۇنچتىن جىددى دۆپۈلدەپ سوقىۋاتاتتى ،تېنىمدە پەرىزاتلار ئاتا قىلغان شادلىقتىن ئەسەرمۇ يوق ئىدى .مەن كۆرگەن چۈشۈمدە بىر بىشارەت باردەك ھېس قىلىپ چۈشۈمنىڭ تەپسىلاتىنى قايتىدىن كۆز ئالدىمغا كەلتۈرمەكچى بولدۇم ،بىراق چۈشلىرىم بىردەمدىلا ناھايتى بۇرۇنقى ۋاقىتلاردىكى كەچۈرمىشلەردەك خىرەلىشىپ قالايمىقان بولۇپ كەتكەن بولۇپ، ئانچە تولۇق ئېسىمگە ئالالمىدىم. لېكىن يۈرىكىم چۈشۈمدىكى ۋەھىمىدىن خىلى ئۇزۇنغىچە جىددى سوقۇپ چىقتى . بۇ چۈشۈم قەلبىنۇرغا بولغان چوڭقۇر سېغىنىش ھېسياتىمنىڭ ھەم ئۇنىڭدىن ئايرىلىپ قالغانلىقتىن بولغان جۇدالىق تەشۋىشىنىڭ سىمۋوللۇق ئىپادىلىنىشى. قارىغاندا بۇندىن كېيىن مەن قەلبىنۇر ئۈچۈن بىر ئۆمۈر ھەسرەت يۇتۇپ دەرت-ئەلەمدە ئۆتۈپ كېتىدىغان ئوخشايمەن . مەن گۈلجەننەت بىلەن توي قىلىپ خاتا قىلدىممۇ ؟قەلبىنۇرنى ئۇنتۇپ كېتەلمەسمەنمۇ ؟بۇ ئىشلارغا باشقىچە ئامال يوقمىدۇ ؟... مەن شۇ چۈشۈم تۈپەيلىدىن خىل كۈنلەرگىچە كۆڭلىم ئۈمىدسىزلىك بىلەن تولغاندەك بولۇپ ،كۆزلىرىمدىن غەمكىنلىكنىڭ سايىسى تۆكۈلۈپ چىرايىمدىن شادلىق ئۆچتى . مەن ھازىرچە گۈلجەننەت بىلەن ئاتا-ئانام تەييار قىلىپ بەرگەن چوڭ قورۇ ئىچىدىكى بىر ئېغىز ئۆي ئىچىدە يېتىپ قوپۇۋاتاتتىم .شۇڭا ھەر كۈنى موتۇسىكىلىت بىلەن ناھىيىگە بېرىپ مەكتەپتىكى بىر كۈنلۈك خىزمىتىنى تۈگەتكەندىن كېيىن يەنە كەچتە ئۆيگە قايتىپ كېلەتتىم .ناھىيە بىلەن ئۆيۈم بار يېزىنىڭ ئارلىقى يېرىم سائەتلىك يول بولسىمۇ،لېكىن مەن بەكلا ئالدىراش بولۇپ كەتتىم.تويدىن بۇرۇن ئىشتىن بۇرۇنراق بىكار بولسام يېزىدىكى ئۆيگە قايتىپ كېلەتتىم.بولمىسا ئەرزان باھادا ئىجارىگە ئېلىپ قويغان ياتىقىمدا يېتىپ قوپۇپ، دوستلىرىم بىلەن كۆرۈشۈپ شېئىر ياكى يېڭى كىتابلار توغرىسىدىكى سوقا-سۆھبەتلەر بىلەن ئەركىن،ئىختىيارى كۈن ئۆتكۈزەتتىم . ئەمدى بولسا بۇنىڭغا پۇرسەت يوق،قانچە كەچ قالساممۇ يېڭى توي قىلغان خوتۇنۇمنى ئۆيدە كېچىچە يالغۇز قالدۇرماسلىق ئۈچۈن دەرھال قايتىپ كېلىشىم كېرەك.تويدىن كېيىن گۈلجەننەتنىڭ گۇمانلىق قاراش ۋە تەلەپلىرى بىلەن ئىجارىگە ئالغان ئۆينى قايتۇرىۋەتكەن.مانا مۇشۇنداق ئەھۋالدىمۇ بەزى كۈنلىرى قايسىدۇر ئالدىراش ئىشلار بىلەن ئۆيگە سەل كېيىنراق قايتىپ كەلسەم گۈلجەننەت خۇددى مېنىڭ ئۇنىڭدىن يۇشۇرۇن بىرسى بىلەن كۆرۈشۈپ مۇشۇنداق بولۇپ قالغاندەك سائىتىگە قاراپ قويۇپ غەلىتە نەزەر بىلەن «كېيىن قالدىڭىزغۇ؟»دەپ،گۇمانلىق قاراشلىرىنىڭ باشلانغىنىغىمۇ خىلى بولدى. مەن ئۇنىڭ بۇنداق قىلغىنىنى مېنى باشقۇرىمەن دەۋاتامدۇ نېمە،دەپ كەيپىم ئۇچقان بولسىمۇ ،لېكىن بۇنى يەنىلا ،ئۇ ماڭا كۆڭۈل بۆلۈپ ياكى ياخشى كۆرۈش ھېسياتى بىلەن ئامراقلىق قىلىپ شۇنداق قىلىۋاتىدۇ،دەپ كۆڭلۈمنى تەسكىن تاپقۇزدۇم. گۈلجەننەت ھازىرغىچىغۇ مەندىن قەلبىنۇر توغرىسىدا ئۇ ،بۇ ئىشلارنى تىلغا ئېلىپ بىر نەرسە سورايدىغان ئىشلارنى قىلمىدى .مەنمۇ ھەرقانداق بىر سەۋەپ قەلبىنۇرنى تىلغا ئالمىدىم.بۇ مېنىڭ قەلبىنۇرنى ئۇنتۇپ كېتىشكە تىرمىشىشىم ۋە گۈلجەننەتنى قەلبىنۇردىن تولۇق ۋاز كەچكىنىمگە ئىشەندۈرۈپ،بىر ئىناق ئائىلە قۇرۇپ چىقىىش ئۈچۈن ئىدى.لېكىن مەن قەلبىنۇر بىلەن ئاللىقاچان ئادا-جۇدا بولۇپ بولدۇم ،ئۇنى ئۇنتۇپ كېتىشىم كېرەك دەپ قارىغىنىم بىلەن يەنە قەلبىنۇرنى يۇشۇرۇن سېغىنىپ ھەم ئويلاپ ،ئۇنىڭ ئۈچۈن ھەسرەت يۇتۇپ يۈرگەنلىكىمنى بىر ئۆزىملا بىلەتتىم.قەلبىنۇردىن ئايرىلىپ قالغىنىم ئۈچۈن يۈرىكىم قانچىلىك پۇچىلىنىۋاتىدۇ-ھە!جۇدالىق ئازابى خۇدا ئىنسان بالىسىغا سالغان ئەڭ قورقۇنچلىق ئازاب ئىكەن.ئۇنى ئۇنتۇپ كېتەي دېگىنىم بىلەن قەلبىنۇر بىر ئەرۋاھقا ئايلىنىپ قالغاندەك كېچە-كۈندۈز خىيالىمدىن چىقمايدۇ،كۆرگەن ھەر بىر چۈشۈمگىمۇ ئۇ ئارلىشىۋالغان.مەن دېگەن ئەقىللىق ئادەم ،ھېسياتقا بېرىلسەم بولمايدۇ،شېئىر مىللىتىگە خاس ئەمەس بەلكى ئويغانغان پەلسەپە مىللىتىگە خاس ئەقىل-پاراسەت ،ئەمىلىيەت ۋە رېئاللىققا ماس ھايات كەچۈرۈشۈم كېرەك،ھېس-تۇيغۇغا ئەگىشىپ ،ئۈمىدسىزلىككە باش ئېگىپ چۈشكۈنلەشسەم بولمايدۇ.ھازىر مېنىڭ خوتۇنۇم ۋە ياخشى كۆرۈپ قەدىرلىشىم ھەم خىيالىمدىن چىقارماي ئويلىشىمغا تىگىشلىك ئادەم گۈلجەننەت ،دەپ ئويلىغىنىم بىلەن سايىدەك مېنى ئەگىپ يۈرگىنى يەنىلا قەلبىنۇر.يىغلىغۇم كېلىدۇ،لېكىن يىغلىيالمايمەن.«سىزنى ياخشى كۆرۈمەن » دەيمەن گۈلجەننەتكە قاراپ كۈلۈپ ئولتۇرۇپ .بىر قېتىم مەن گۈلجەننەتنى ئېلىپ ئۇنىڭ ئۆيىگە ماڭغاندا يولدا قەلبىنۇرنى ئۇچىرتىپ قالدىم.ئۇ بىر چاغدا مەن كۆرگەن چىرايلىق ئايالچە موتۇسكىلىتقا مېنىپ كېلىۋاتقان ئىكەن، گۈلجەننەت موتۇسكىلىتىمنىڭ كەينىدە ماڭا چاپلاشقىنىچە ئولتۇراتتى.مەن،گۈلجەننەت مېنىڭ قەلبىنۇرغا قارىغىنىمنى كۆرۈپ قالسا مەن بىلەن ئۇرۇشمىسۇن ،دەپ نەچچە ئايدىن بېرى كۆرمەي يۈرىكىم سېغىنىش پىراقىدا ئوت-كاۋاپ بولۇپ كۆيگەن ئاشۇ قىزغا كۆزىمنىڭ ئۇچىدا بولسىمۇ شۇنداقلا قاراشتىن ئۆزۈمنى تۇتىۋالدىم . ئۇنىڭ ئۈستىگە قەلبىنۇرنى كۆرسەم بەكىراق ئازابلىنىپ كېتىشىم مۇمكىن ،دەپ ئويلاپ باشقا تەرەپكە قاراپ ئۆتۈپ كەتتىم . شۇ ۋاقىتتا گۈلجەننەتنىڭ مېنىڭ قەلبىنۇرغا قارايدىغان ياكى قارىمايدىغانلىقىغا سەزگۈرلۈك نەزەر سېلىپ تۇرغانلىقىنى ھېس قىلاتتىم. كېيىن بىر قېتىم چۈشلۈك تاماق ۋاقتىدا بازاردىكى ئاشخانىلاردىن تاماق يېگىلى پىيادە كېتىۋىتىپ قەلبىنۇرنى ئۇچىرتىپ قالدىم.ئۇنى كۆرۈپلا پۇتلىرىم تاش باشلاپ قويغاندەك ئېغىرلىشىپ كەتتى.يۈرىكىم پىژىلداپ ئېچىشىپ،كۆزلىرىم ئۇنىڭغا تەلمۈرۈپ ئېقىپ كېتەي دېدى.ئەمما مېنىڭ ئۆزىگە قاراپ تۇرغانلىقىمنى كۆرۈپ ماڭا مىيىغىدا قاراپ كۈلۈپ قويغان قەلبىنۇرنىڭ كۆزلىرىگە قارىغىنىمدىن كېيىن ئۆزۈمنىڭ ئۇنىڭ يۈزىگە قارىغۇدەك يۈزۈم يوقلىغىنى ھېس قىلىپ يېتىپ ،قەلبىنۇر مېنىڭ ئۇدۇلۇمدىن ئۆتۈپ كېتىش ۋە نەزىرىنى مەندىن ئېلىپ كېتىشتىن بۇرۇن بېشىمنى تۆۋەن قىلىپ نومۇس ۋە ئەلەمدە ئالدىمغا قاراپ مېڭىپ كەتتىم.ئېسىت!مەن دۆت ئىكەنمەن ،ئەقلى يوق بىر ئالدىراڭغۇ ئىكەنمەن!نېمە دەپ دوستلىرىمنىڭ سۆزىنى ئاڭلاپ ، گۈلجەننەتكە توي قىلىش تەكلىۋى قويماي بىر نەچچە ئاي ساقلاپ قەلبىنۇر بىلەن قايتا كۆرۈشۈپ ئۇنىڭ ئەپۇ قىلىشىغا ئېرىشىپ ئەپلىشىۋىلىشنىڭ ئىشىنى قىلمىغان بولغىدىم؟ئاھ،خۇدا !مەن خاتا قىپتىمەن.مەن قەلبىنۇرنى مەڭگۈ ئۇنتۇپ كېتەلمىگۈدەكمەن.ئەمدى قانداق قىلاي ،بىر ئۆمۈر مۇشۇنداق ياشامدىمەن؟توغرا قەلبىنۇرمۇ مەن ئۇنىڭ ئۈچۈن ئازابلانغاندەك ئۇمۇ مېنى ياخشى كۆرۈدۇ ۋە مەندىن ئايرىلىپ قىالغىنى ئۈچۈن ئازابلىنىدۇ.بۇنداق بولغانكەن،مەن پۇشايمان بىلەن تولغان قاچامنى كۆتۈرۈپ بېرىپ قەلبىنۇر بىلەن كۆرۈشۈپ ئۇنىڭدىن تېزلىنىپ ئولتۇرۇپ بولسىمۇ كەچۈرۈم سوراي.ئۆزۈمنىڭ گۈلجەننەت بلەن ئاجرىشىپ كېتىشكە تەييار ئىكەنلىگمنى ئېيتىپ مېنى ئەپۇ قىلىشىنى ئۆتۈنەي،دەپ ئويلاپ بىر كۈنى كەچتە قەلبىنۇر ئۆيىگە قايتىدىغان يولدا ساقلاپ تۇردۇم. ئۇ كۈنى قەلبىنۇر مېنى يىراقتىنلا كۆرۈپ ماڭا قارىماي ئۆتۈپ كەتمەكچى بولدى.مەن ئۇنىڭ ئۇدۇلىغا كېلىپ «قەلبىنۇر»دەپ بىر ئۆتۈنۈش بىلەن چاقىردىم. قەلبىنۇر ماڭا مۇنداقلا قاراپ قويۇپ موتۇسىكىلىتىنى توختاتتى.مەن ئارتۇق گەپلەرنى قويۇپ ئۇنىڭغا مەقسىتىمنى ئۇدۇللا دېدىم: -قەلبىنۇر ،ئۆتۈنۈپ قالاي! مېنى ئەپۇ قىلىڭ! سىزنى مەڭگۈ ئۇنتۇپ كېتەلمىگۈدەكمەن.سىزنى ھېلىھەم ياخشى كۆرۈمەن ۋە سىز ئۈچۈن ھەرقانداق ئىشنى قىلىشقا تەييارمەن... -ياسىن ،نېمە دەۋاتىسىز؟سىز خوتۇنى بار ئادەم. -مەن ھازىرلا قايتىپ بېرىپ ئۇنى ئانىسىنىڭ ئۆيىگە يولغا سېلىپ قويۇمەن... -قىلچە ئەھمىيىتى يوق،پەقەت ئارتۇقچە...بۇنداق ئارتۇقچە خىياللاردا بولۇپ يۈرمەي خوتۇنىڭىز بىلەن ياخشى ئۆتۈڭ... -سىزنىڭ ۋەسلىڭىز ئۈچۈن ئۆلۈپ كەتسەم ئازابلانمامسىز؟ -بەك كېچىكتىڭىز،مېنىڭمۇ يەنە ئون كۈن ئىچىدە تويۇم بولىدۇ. -ياق!يېنىشىپ كېتىڭ.ئۆتۈنۈپ قالاي! -مۇمكىن ئەمەس .خوش!..مېنى ئۇنتۇپ كېتىڭ ھەم بۇندىن كېيىن بۇنداق بالىلارچە خىياللاردا بولۇپ يۈرمەڭ... -قەلبىنۇر!... ئۇ شۇ كۈنى مېنىڭ ئىلتىجالىرىمغا قىلچە پەرۋا قىلماستىن موتۇسىكىلىتىغا مىنىپلا كېتىپ قالدى. مەن شۇ كۈنى چوڭقۇر ئۈمىدسىلىككە پېتىپ ،يېزىغا قايتىپ بېرىپلا بىر نەچچە تونۇشىم بىلەن يېرىم كېچىگىچە ھاراق ئىچىپ قاتتىق مەست بولۇپ كەتتىم. ئەي گۈزەلىم باغرى تاش، كۆزلىرىمنى قىلدىڭ ياش. كۆيۈشۈپمۇ ئايرىلدۇق، بۇ زادى قانداق تاللاش؟ پۇشمان قىلساڭ بىر كۈنى، ياش تۆكۈسەن ھەركۈنى. مەنمۇ چۆكۈپ ھەسرەتكە، مەڭگۈ ئەسلەيمەن سېنى. ساڭا قاغىش ئوقۇيمەن، ئەپسانىلەر توقۇيمەن. ئۆزۈمدىن چىقىپ كەتتىم، سەرسان بولغان قۇرغۇيمەن. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا ن.ھاشىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014-1-12 15:31

ن.ھاشىم · ۋاقتى: 2014-1-12 13:02:52


	توققۇزىنچى باپ مەن توي قىلماقچى ، تويۇم بولىدىغانغا يەنە بىرنەچچە كۈنلا قالدى. بۇ توي بولغان كۈندىن ئىتىبارەن مەن ئاتا-ئانامدىن ،قېرىنداشلىرىم ۋە كۆكتە ئۇچقان قۇشلاردەك ئەركىن ھاياتىمدىن ،بولۇپمۇ ئۆزۈم ياخشى كۆرۈمەن دەپ ئارلىشىۋاتقان ئادىمىمدىن ئايرىلىمەن .چۈنكى مېنىڭ توي قىلىدىغان ئادىمىم ئابدۇللا ئەمەس باشقا بىرسى . مەن ئابدۇللاغا ياكى باشقا دوستلىرىمغا ئۆزۈمنىڭ توي قىلىدىغانلىقىنى تېخى ئېيتمىدىم،مەن مۇشۇ تاپتا ئابدۇللاغا بۇ ئىشنى قانداق چۈشەندۈرۈشنى ۋە قانداق دېيىشنى بىلمەي قىينىلىپ ئولتۇرۇپتىمەن .مەن ئۆزۈمنىڭ ۋىجدانسىزلىق قىلغانلىقىمنى ئېنىق بىلىدىغان بولغاچقا ئابدۇللا بىلەن كۆرۈشۈشكە يۈزىم چىدىمايۋاتاتتى،ئۇنىڭ ئۈستىگە ئابدۇللانىڭ بۇ ئىشنى ئۇقۇپ مەندىن سورايىد- ىغانلىرىغا جاۋاب بېرىپ بولالايدىغان جۈرئىتىممۇ يوق ئىدى . مەن ئۇيان ئويلىنىپ ،بۇيان ئويلىنىپ ئاخىرى بۇ ئىشنى ئابدۇللاغا بىر پارچە خەت يېزىپ ،خەتنى بىرەر دوستىدىن ئەۋەتىپ ئۇقتۇرماقچى بولدۇم .ئىش بۇ يەرگە يەتكەندە مېنىڭ ئابدۇللا بىلەن زادى كۆرۈشكۈم يوق.چۈنكى مەن ئۆزۈم ياخشى كۆرمىسەممۇ،لېكىن،ياتلىق بولۇشقا رازى بولغان ئۇ ئادەم ئوتتۇز ياشتىن ئاشقان ئادەم بولسىمۇ ھوقۇق-كۈچى ھەم بايلىقى بار ئادەم. مەن پەقەت مۈشۇ سەۋەپتىنلا ئابدۇللادىن ئايرىلىپ شۇ كىشى بىلەن توي قىلىش قارارىغا كەلگەن ئىدىم. بۇ بىر ئاچكۆزلۈكتەك ۋە نومۇسسىزلىقتەك بولۇپ قالىدىغىنى ئۈچۈن مېنىڭ ئابدۇللا بىلەن كۆرۈشۈپ بۇ ئىشلار ھەققىدە زادى ئىغىز ئاچقۇم يوق ئىدى . مېنىڭ ئابدۇللا بىلەن ئارلىشىۋاتقىمنى ئۆيىدىكىلەردىن ھېچكىم بىلمەيدىغان بولۇپ ،ھەدەم تۈنۈگۈن مەن بىلەن توي قىلىدىغان ئادەمنىڭ مېنىڭ تويلىقىم ئۈچۈن زىبۇ-زىننەت ۋە كىيىم كېچەك سېتىۋىلىشقا ئەۋەتكەن يىگىرمە بەش مىڭ كوي پۇلنى كۆتۈرۈپ كېلىپ ،ئىككىز يالغۇز قالغاندا ئۆز قىلغىنىمدىن –ئابدۇللاغا شۇنداقلا بولسىمۇ «بىز ئايرىلىپ كېتەيلى»دەپمۇ قويماي ،يۇشۇرۇنچە باشقا ئادەم بىلەن توي قىلىشقا پۈتۈشىۋالغىنىمدىن خىجىل بولۇپ يىغلىۋەتتىم .مېنىڭ بۇ يىغام ئەلۋەتتە جۇدالىق يىغىسى ئەمەس،ئەكسىچە ئۆزۈمنىڭ قىلغان ئىشلىرىدىن خىجىل بولۇپ ۋە تەشۋىشلىنىپ ،شۇنداقلا كەلگۈسىدە ئۆزۈم ياخشى كۆرمەيدىغان ئادەم بىلەن توي قىلسام قانداق ئىشلارنىڭ سادىر بولۇدىغانلىقىنى بىلمەي قورقۇپ تۇرغانلىقىمدىن پەيدا بولغان قورقۇنچ يىغىسى ئىدى . ھەدەم مېنىڭ خۇشال بولۇشنىڭ ئورنىغا يىغلاۋاتقانلىغىمنى كۆرۈپ ۋە بۇنى تويى بولۇش ئالدىدىكى نۇرغۇن قىزلارنىڭ ئاتا-ئانىسىدىن ئايرىلىپ كېتىدىغانلىقىدىن ھەم كەلگۈسى يېڭى تۇرمۇشتىن تەشۋىشلەنگەنلىكىدىن يىغلايدىغان يىغىسىغا ئوخشىتىپ : -بولدى ،يىغلاۋەرمە .تويى بولىدىغان قىزلار مۇشۇنداق تولا يىغلاپ ئۆزىنى سەتلەشتۈرىۋىتىدۇ ،سەن بۇنداق ھاماقەتلىق قىلما . يىغا دېگەن ئادەمنىڭ كۆزىنى قىزارتىپ نۇرسىزلاندۇرۇپ قويىدۇ،چىرايىنىمۇ خۇنۈكلەشۈرۈپ گىرىممۇ ياپالمايدىغان سۇلغۇنلۇق بىلەن ئادەمنى سەتلەشتۈرىۋىتىدۇ...مانا ئۆز ئارزۇيىڭدىكىدەك ناھىيىگىمۇ يۆتكىلىپ كېلىۋالدىڭ.بولۇپمۇ يىگىرمە بەش مىڭ يۈئەنلىك تويلۇق! ...سەن بۇ ناھىيىدە بىرەر قىزنىڭ يىگىرمە بەش مىڭ يۈئەنلىك تويلۇق ئالدۇرۇپ توي قىلغانلىقىنى ئاڭلاپ باققانمۇ ؟بۇ بەك كۆپ تويلۇق بولدى سىڭلىم !...ناۋادا بىرەرسى ماڭىمۇ مۇشۇنداق كۆپ تويلۇق ئالىدىغان بولسا ،مەن ئېرىمدىن ئاجرىشىپ بىر كاتتا توي قىلغان بولاتتىم ...-دېدى سەلىمە خۇشاللىقتىن ئېغىزىنى يوغان ئېچىپ ئىككى قولىنى بىر بىرىگە سۈركەپ . مەن بىردەم ھەدەمگە ھېچنەرسە دېمەي يىغلاپ ئولتۇرغاندىن كېيىن يېشىمنى سۈرۈتۈپ : -ئاچا،مەن سەن ئويلىغاندەك ئىشلار ئۈچۈن يىغلاۋاتمايمەن .مېنىڭ ئارلاشقان ئادىمىم بار ئىدى ...-دېدىم يەرگە قاراپ . -نېمە دېدىڭ ؟-دېدى سەلىمە سۆزۈمنى ئاڭلاپ چاچراپ ئورنىدىن تۇرۇپ، -ئارلاشقان ئادىمىم بار ئىدى دەۋاتامسەن؟...پوق يەپسەن ! نېمە دەپ بۇ گەپنى بۇرۇن دېمەيسەن ؟...سېنى بۇ تويغا ھېچكىم مەجبۇرلىمىغان ،شۇ ۋاقىتتا دېگەن بولساڭ يېپىقلىق قازان يېپىقلىق پېتى قالاتتى،ئەمدى كېلىپ تويغا ھەپتە، ئون كۈن قالغاندا دېسەڭ نېمە قىلغىلى بولىدۇ –ھە؟ سەن ،سەن ...مەن ساڭا شۇنى ئېيتىپ قوياي مۈنەۋەر ،ئەگەر سەن ئەمدى بولغاندا بۇ توينى قىلمايمەن دەپ يۈزۈمنى پوق قىلىدىغان بولساڭ ،مەن ساڭا ئۆزۈمنى بىر نېمە قىلىپ بېرىمەن ...بۇ ئىشنىڭ باش-ئاخىرسىغا مەن ئىگە بولۇپ مېڭىۋاتقان تۇرسام مېنى شەرمەندە قىلغىنىڭ ئەمەسمۇ بۇ!...-دەپ ۋارقىرىۋەتتى ئۇ. -بوشراق ۋارقىرىغىن ،مەن بۇ توينى قىلمايمەن دەۋەتقىنىم يوق ،-دېدىم مەن ئاچامنىڭ گېپىمنى خاتا چۈشىنىپ قالغانلىقىنى بىلدۈرۈپ ،-مەن ھازىرغىچە ئۇ ئارلاشقان ئادىمىمگە ئۆزۈمنىڭ باشقا بېرسى بىلەن توي قىلىدىغانلىقىمنى ،ئۇنىڭدىن ئايرىلىپ كېتىدىغانلىقىمنى دېمىگەچكە نېمە قىلىشنى بىلەلمەي يىغلاۋاتىمەن. سەلىمە شۇندىلا ئۆز ئورنىغا كېلىپ ئولتۇرۇپ : -ۋۇ ساراڭ ! مېنى ئەجەپ قورقىتىۋەتتىڭ.سەن نېمە دەپ بۇ ئىشنى بۇرۇنراق ئېيتمىغان ؟ئەمدى نېمە قىلاي دەيسەن؟ سەن ئارلاشقان ئۇ بالا سەن ئىشلەۋاتقان يېزىدىنمۇ ؟-دەپ سورىدى . -ياق ،ئۇ مۇشۇ ناھىيىدىن،«ناھىيىلىك يۇقۇملۇق كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش پونكىتى»دا ئىشلەيدۇ ...مەن ئۇنى ياخشى كۆرەتتىم ...-دېدىم يەنە كۆز يېشمنى تۇتىۋالالماي يەرگە قاراپ . -ئۇنداق ئادەم نېمە دەپ بۇ تويغا رازى بولدۇڭ؟... قوي ،ئەمدى ئۇنداق گەپلىرىڭنى ! ھازىردىن باشلاپ سېنىڭ ياخشى كۆرۈدىغان ئادىمىڭ ئوبۇلقاسىم فۇشاڭجاڭ. ئەمدى ئۇ ئارلاشقان ئادىمىڭنى ئۇنتۇپ كەت! ئۇنىڭ بىلەن بۇندىن كېيىن زادى كۆرۈشكۈچى بولما ،ناۋادا ئوبۇلقاسىم كۆرۈپ قالىدىغان بولسا چوڭ ئاۋارىچىلىق تېىپىپ بېرىسەن . -مېنىڭمۇ ئابدۇللا بىلەن كۆرۈشكۈم يوق ،بۇنىڭغا يۈزۈم چىدىمايدۇ ... مېنىڭمۇ بۇنداق قىلغۇم يوق ئىدى .بىراق يەنە داۋاملىق ئاشۇ ئۆلگۈر يېزىدا ئىشلەۋىرىشكە سەۋىر –تاقىتىم قالمىدى .بىزنىڭ ياكى باشلىق ئۇرۇق-تۇغقىنىمىز ،ياكى ئەمەلدارلارغا بەرگۈدەك ئۇنداق ئارتۇقچە پۇلىمىز يوق بولغاچقا ئۈچ يىلدىن بېرى ئۇ يېزىدىن يۆتكىلىپ كېلىشكە ئامال قىلالماي شۇنچە كۆپ جاپالارغا چىداپ ئىشلەپ كەلدىم...ئەمدى بۇ ئىشقا پۇشايمان قىلمايمەن ،مەن يۆتكىلىپ كىلەلگىنىمگە ئىنتايىن خوش.ئاچا،ياكى مېنىڭ قىلغىنىم خاتامۇ ؟- مەن يىغامنى توختىتىپ يېشىمنى سۈرۈتۈپ سەلىمەگە قارىدىم . -قىلغىنىڭ توغرا.بۇ دۇنيادا ھېچكىم زىيان تارتىشنى خالىمايدۇ .ئادەم ياش چاغلىرىدا «مۇھەببەت ،ياخشى كۆرۈش » دېگەن ئىشلارنى كۆپ ئويلىغىنى بىلەن تويدىن كېيىن ئۇنداق نەرسىلەرنىڭ ھەممىسى يوق بولىدۇ .غېرىپچان بىلەن سەنەمجانغىمۇ يەيدىغانغا تاماق ،ئولتۇرىدىغانغا ئۆي بولمىغان بولسا ئۇلارنىڭ كۆيدۈم-پىشتىم دېگەنلىرىمۇ نولگە تەڭ بولغان بولاتتى ...سەن ھازىر تەييار تۇتۇپ قويغان ئۆي ،توققۇزى تەل باياشات تۇرمۇشقا ئېرىشىۋاتىسەن .ئوبۇلقاسىممۇ ئەمەلدارلار ئارىسىدا يۈز-ئابرۇيى ،ئۆسۈش ئىستىقبالى بار ياش ئەمەلدار .سەن بۇ تويدىن ھەرگىز پۇشايمان قىلىپ قالمايسەن ...شۇڭا سەن ھازىردىن باشلاپ ھېلىقى ئارلاشقان يىگىتنى پۈتۈنلەي كۆڭلىڭدىن چىقىرىۋېتىپ ،ئۇنىڭ بىلەن ئادا-جۇدا بولغىن ...بىرەر خاتالىق سادىر قىلىپ قويساڭ ھەممىمىزنى شەرمەندى قىلىسەن ،-دېدى سەلىمە ئاخىردا مېنىڭ بىرەر خاتالىق سادىر قىلىپ قويغان، قويمىغانلىقىمدىن گۇمانلانغاندەك ۋە مېنى ئاگاھلاندۇرغاندەك كۆزۈمنىڭ تېگىگە قاراپ. -خاتىرجەم بول ،مەن ھېچقانداق خاتالىق سادىر قىلىپ قويمامەن. سەلىمە ماڭا قاراپ بىر دەم تۇرۇپ قىلىپ : -سەن ...ئۇ يىگىتىڭ بىلەن ھىلىقىدەك ئىش قىلىپ قويمىغانسەن؟...- دەپ ئاۋازىنى سىلىقراق چىقارماقچى بولغاندەك كۈلۈپ قويۇپ كۆزۈمگە تىكىلىپ قاراپ تۇردى. -مېنى كىم كۆرۈپ قالدىڭ !...-دەپ ۋارقىرىدىم مەن ئۇنىڭ گېپىدىن ئاچچىقىم كېلىپ. -مەن سەندىن مۇنداقلا سوراپ قويدۇم...بۇ جەمىيەتتىكى ئۆز ئامانىتىنى ئۆز ئىگىسىگە تاپشۇرماي ئوغۇرغا ئالدۇرۇپ قويۇپ شەرمەندە بولغان قىزلارنىڭ ئىشىنى تولا ئاڭلاپ يۈرەك ئالدى بولۇپ قالىدىكەن ئادەم.مېنىڭمۇ بىر ئوغلۇم ئىككى قىزىم بار ،خۇدايىم شۇلارنىڭ كۆڭلىگە ئىنساپ بەرسۇن !...سەنغۇ ئەقىللىق ،ئۆزۈڭنى قەدىرلەشنى بىلىدىغان قىز ،ئىشقىلىپ توي بولىدىغانغا ئاز قالغاندا چاتاق چىقىپ قالمىسۇن ...راست ،ھېلىقى دوختۇرىڭ بىلەن كۆرۈشمەيلا مۇشۇنداق ئايرىلىپ كەتمەكچىمۇ ياكى كۆرۈشمەكچى بولىۋاتامسەن ؟ -مېنىڭ ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشكۈم يوق ،بۇ ئىشنى ئۆزۈم بىۋاستە دېيىشكە يۈزۈم چىدىمايدۇ. -ياخشىسى ئۇنىڭ بىلەن ئاراڭلارنى بۇرۇنراق ئوچۇق قىلىۋەت ،بىكار توي كۈنى بىرەر چاتاق چىقىرىپ يۈرمىسۇن ...بولمىسا سەن كۆرۈشەلمىسەڭ ئۇ يىگىت بىلەن ئۇچراشقىلى بولىدىغان جايغا ئۆزۈم بېرىپ «مۈنەۋەرنى بۇندىن كېيىن ئىزدىمەڭ ،ئۇ ئۆيدىكىلەرنىڭ مەجبۇرلىشى بىلەن باشقا بىرسى بىلەن توي قىلماقچى .ئۇنى ئۇنتۇپ كېتىڭ»دەپ قويۇپ كېلەيمۇ –يە؟ -دېدى سەلىمە. مەن بۇ ئىشقا ئاچامنى ئارلاشتۇرۇشنى توغرا تاپماي ، ئابدۇللاغا « مەن ھازىردىن باشلاپ سىز بىلەن ئايرىلىپ كېتىپ ،باشقا بىرسى بىلەن توي قىلماقچى .بۇندىن كېيىن مېنى ئىزدىمەڭ ،ئىككىمىزنىڭ ئايرىلىپ كېتىشى توغۇرلۇق سىزگە ھەرقانداق چۈشەندۈرۈش بېرىشنى ۋە سىز بىلەن كۆرۈشۈشنى خالىمايمەن .ئىككىمىزنىڭ ئايرىلىپ كېتىشىدە سىزدىن ھېچقانداق سەۋەنلىك ئۆتكىنى يوق .كەچۈرۈڭ ! مەن ئىككىمىزنىڭ ئايرىلىپ كېتىشى توغۇرلۇق بۇنىڭدىن ئارتۇق بېر نېمە دېيەلمەيمەن. بۇندىن كېيىن مېنى ئۇنتۇپ كېتىڭ » دېگەن مەزمۇندا قىسقىچە بىر پارچە خەت يېزىپ بىرەر دوستىمدىن ئەۋەتمەكچى بولغانلىقىمنى ئېيتتىم .سەلىمەمۇ بۇنى توغرا تېپىپ،تىزراق شۇنداق قىلىشنى، ئەتىدىن باشلاپ بازارغا چىقىپ دۇكان ئايلىنىپ تويلۇق كىيىم-كېچەك ئېلىشقا تۇتۇش قىلىش كېرەكلىكىنى ئېيتىپ قويۇپ چىقىپ كەتتى . ھەي،مەن ئابدۇللا بىلەن ئارلىشىپ ئۇنى خىلى چۈشەندىم دەپ قارىغاندىن بىرى ئۇنىڭدىن ئايرىلىپ كېتىشنى ئەسلا ئويلاپ باقمىغان .مەندە يۆتكىلىپ كەلسەملا ئابدۇللا بىلەن توي قىلىمەن دېگەن نىيەت بار ئىدى. ئۆزۈممۇ ئابدۇللانى ياخشى كۆرۈمەن دەپ قارايتتىم.لېكىن مەندە ئەزەلدىن ئابدۇللا «سىزنى سىغىندىم»دەپ كۆزلىرىمگە تەلمۈرۈپ قارىغان ۋاقىتلاردا ئۇنىڭدا ئىپادىلەنگەندەك قىزغىنلىق ،تاقەتسىزلىك ۋە ئىنتىزارلىق يوق ئىدى .مەن شۇنى رۇشەن ھېس قىلاتتىم ، مەندە ئۆز ئەتراپىمدىكى باشقا ياش قىزلارغا ئوخشاش مۇھەببەت ياكى بىرەر يىگىت ئۈچۈن مەستانە بولۇپ خۇشاللىقتىن سەكرەپ كېتىدىغان ۋە بىرەر كۆڭۈل ئاغرىقى ئۈچۈن ئازابلىنىپ يىغلاپ كېتىدىغان ھېسياتچانلىقلار ئەزەلدىن بولۇپ باقمىغان ،ئۆزۈممۇ ئۇنداق قىلىشنى پەقەت كۆزىمگە سىغدۇرالمايتتىم ھەم بىر قاملاشمىغان قىلىق ،دەپ ھېسابلايتتىم .چۈنكى مېنىڭ ئەقلىمنى بىلگەن چاغلىرىمدىن باشلاپ مېنى ئۆزىگە ئەڭ بەك قىزىقتۇرغان ئىش بۇ جەمىيەتتە نامدار ياكى پۇلدار ئادەم بولۇش،ھېچ بولمىغاندىمۇ بىر ھوقۇقلۇق ئەمەلدەر بولۇش ئىدى .مەن كىچىكىمدىلا دادامنىڭ ئەتراپتىكى بەزى ئادەملەردەك باشقا ئادەملەر كۆرسە ئۆزگىچە ھۆرمەت ۋە ئىھتىرام بىلەن نەزەر سالمايدىغان ، ئەكسىچە بىزگە خەجلەپ بېرەي دېسىمۇ ئۇنچە كۆپ پۇلى يوق بىر ئادەتتىكى ئادەم –ئىشچى ئىكەنلىگىنى بىلىپ ۋە بىزنىڭ باشقىلاردا بار،ئەمما ئۆزىمىزدە يوق بولغان ئاشۇ نەرسىلەر سەۋەبىدىن باشقىلاردىن تۆۋەن تۇرىدىغانلىقىمىزنى ھېس قىلىپ ،ئاشۇ پۇل،ھوقۇق ۋە نام-ئابرۇي دېگەن نەرسىلەرلا مېنىڭ نەزىرىمدە ئەڭ قىممەتلىك موھىم نەرسە بولۇپ قالغان ئىدى .بولۇپمۇ مەن تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپتە ئوقۇغان چاغلىرىمدىن باشلاپلا نام چىقىرىپ داڭدار ئادەم بولۇشقا ،كۆپ پۇللۇق باي بولۇشقا ياكى بولمىسا كۈنلەرنىڭ بىرىدە ھوقۇقلۇق ئەمەلدار بولۇشقا نىيەت قىلغان ئىدىم.مەن كۈنلەرنىڭ بېرىدە چوقۇم ئاشۇ ئۈچ نەرسىنىڭ بىرەرسىگە ئېرىشىش ئۈچۈن پەقەت مەكتەپتە ياخشى ئوقۇش ئارقىلىقلا ئېرىشەلەيدىغانلىقىمنى تونۇپ يېتىپ ،بارلىق زېھنىمنى ۋە تىرىشچانلىقىمنى ياخشى ئوقۇشقا قارىتىپ ،نامرات دادامنىڭ لېۋىنى چىشلەپ چىداشلىق بېرىشى بىلەن ئالىي مەكتەپنى پۈتتۈرۈپ بىر ئوقۇتقۇچى بولدۇم-ھۆكۈمەتنىڭ تۆمۈر تاۋىقىدىن ئاش يەيدىغان ئادەمگە ئايلاندىم.دادام نەچچە ئون يىلدىن بېرى بىر ئىدارىدا ۋاقىتلىق ئىشچى بولۇپ ئۆمرى يۈگۈر –يىتىم ئىشلارنى قىلىپ ،بىرەر ھۆرمەت –ئېتىبارغا ئېرىشىش ئۇياقتا تۇرسۇن قولى تۈزۈك پۇل كۆرمەي ئۆتۈپ كېلىۋاتقان ئادەم،ئاكام باشقىلارنىڭ ماشىنىسى ھەيدەپ بېرىپ كۈنىنى ئالىدۇ،چوڭ ھەدەم بىلەن كىچىك ھەدەم كۈن بويى ئۆي ئىشلىرىدىن نىرى بارالمايدىغان ئائىلە ئايالى بولۇپ ئۆتۈپ كېتىۋاتىدۇ.مانا ئىنىم ئالىمجان مېنىڭ ئىش ھەققىمگە تايىنىپ ئوقۇۋاتىدۇ. لېكىن بىر كۈنلەر كېلىپ ،مەن ئابدۇللا بىلەن ئارلىشىۋاتقاندىن بېرى بۇلار –مەن خىزمەتچى بولۇپ ئېرىشكەن نەرسىلەرىنىڭ مېنى زادى قانائەتلەندۈرەلمە- يدىغانلىقىنى بىلىپ يەتتىم ،چۈنكى بۇ ئوقۇتقۇچىلىق خىزمىتى ماڭا نىسبەتەن باشقىلارغا چوڭچىلىق ياكى ھاكاۋررلۇق بىلەن نەزەر سالغۇدەك نام –ئابرۇي ،ھوقۇق ۋە بايلىق ئەكىلىپ بېرەلمەيدىكەن، بۇلار مېنىڭ پەقەت شۇنداق بىر يۆنىلىشكە قاراپ مىڭىشىغا پەلەمپەيلا بولالايدىكەن خالاس .ئۇنىڭ ئۈستىگە بۇ ئوقۇتقۇچىلىق خىزمىتى بەكلا جاپالىق بولۇپ ،يازدا دېھقانلارنىڭ بۇغدىيىنى ئورۇش ،كۈزدە كېۋەزلىكلەردە پاختا تىرىش ،مەكتەپتىن باشقۇرۇپ پايدىسىنى كۆرەلمەي بىزگە مەجبۇرى تاڭغان يەرلەرنىڭ كەينىدىن قاتىراش قاتارلىق ئىشلار ئۆيىدە ئانامنىڭ ئائىلە ئىشلىرىگە ياردەملەشكەندىن باشقا ئىش قىلىپ باقماي چوڭ بولغان بۇ مەندەك نازۇك تەبىئەتلىك ،نۇرغۇن گۈزەل غايىلىرى بار بىر قىزغا ھار كەلدى . ھەر قېتىم ھەپتە ئاخىرىدا يېزىدىن ئۆيىگە دەم ئېلىشقا كەلگىنمدە ئانامغا ئۆز جاپالىرىمدىن دەرت-تۆكۈپ يىغلاشلىرىم ،ئۆيدىكىلەرنىڭ ماڭا بەرگەن تەسەللىلىرى مېنىڭ جاپاللىق يېزا ئوقۇتقۇچىلىقىدىن قۇتۇلۇپ ناھىيىگە يۆتكىلىپ كېلىش ئىرادەمنى تېخىمۇ كۈچەيتتى. ئابدۇللا مېنى ياخشى كۆرۈدۈ،مېنى كۆرگەن ھامان پۇرسەت بولسا مېنى قۇچاقلاپ سۆيۈۋالسام دەپلا ئويلايدۇ،لېكىن يېزىدا ئوقۇتقۇچى بولۇپ تارتىۋاتقان جاپالىرىمنى ،ياداپ كەتكەن چىرايىمنىڭ تېگىدىكى سۇلغۇنلىقلىرىمنى سەزمەيدۇ ياكى سېزەلمەيدۇ . «بىز توي قىلساق دادام سىزنىڭ يۆتكىلىشىڭىزگە ئاسانراق يول تاپالايتتى» دېگىنى بىلەن ،توي قىلماي تۇرۇپ مېنى ئۇ جاپالاردىن قۇتقۇزۇشقا ياردەم قىلىشنى ئويلاپ باقمىدى .يەنە كېلىپ ئۇنىڭ دادىسى ناھىيىلىك ھۆكۈمەتتە ئىشلىگىنى بىلەن چوڭ ھوقۇقى يوق ئادەتتىكى ئىشخانا خادىمىدەك قىلىدۇ.ئابدۇللانىڭمۇ گەپ-سۆز،قىلىىقلىرىدىن شېئىر يازالايدىغانلىقى ئۈچۈن قالتىس بىر چوڭ ئىش قىلالايدىغان ئادەمدەك پوچىلىق چىقىپ تۇرىدۇ.ئۇنىڭ بىلەن ئارلىشىشتىن بۇرۇن تونۇشلىرىم ،ئۇ ئۇنداق قاملاشقان ،مۇنداق ئېسىل،دەپ ماختاپ كېتىۋىدى،ئۇنىڭ ئۇ ياخشى مىجەز-خۇلقىنى يا پۇل قىلىپ خەجلىگىلى،يا كېيىم قىلىپ كىيگىلى بولمىسا ،تۆت قۇر خەت يېزىۋىلىپ ئاشۇلارنى شېئىر دەپ ئۆزىچە ھاياجانلىنىپ ئوقۇپ ئولتۇرسا ،بىرەر كىتاب يېزىپ پۇل تاپالمىغىنى بىلەن كارى يوق،كىيىمنى قاتۇرۇپ كېيىپ يۈرسە نېمە ئەھمىيىتى؟جاھاندا يازغان نەرسىنى ئۆز-ئارا ماختىشىپ ياكى ئوقۇشۇپلا ئۆتۈپ كېتىدىغان شائىرلاردىن ئۆتەر ئەخمەق ئادەملەر بولمىسا كىرەك.شۇ ،مېنىڭدەك شائىرنىڭ شېرىن سۆزلىرىگە ئالدىنىپ يۈرۈپ قالىدىغان ئادەممۇ ئوخشاشلا ئەخمەق.مانا ئەمدى ئاشۇ ئەخمەقلىقىمنىڭ دەردىنى تارتىپ ئابدۇللادىن قانداق قىلىپ ئايرىلىپ كەتسەم بولاركىن دەپ تەڭقىسلىقتا ئولتۇرۇپتىمەن.ئۇنىڭ بىر سەمىمى تەرىپى بار ،بولمىغىنىدا كەچۈرۈڭ ،سىزنىڭ مەن تارتىشقۇدەك ھېچنەرسىڭىز يوق ئىكەن،بۇندىن كېيىن ھەر ئىككىلىمىز ئۆز يولىمىزغا ماڭايلى،دەپ يۈزىدىن يۈزىگە ئوچۇقلا دېگەن بولاتتىم.مەن ئەسلىدە ئابدۇللا بىلەن ئارلىشىپ قالغىنىمدا بىز دېمەتلىك ياشلار ئارىسىدا شائىر دەپ ئاتىلىپ نامى بارلىقىنى ،ئۆزىنىڭ قاملاشقان سالاپىتى بار يىگىت ئىكەنلىگىنى ھەم ناھىيىلىك ھۆكۈمەتتە ئىشلەيدىغان دادىسى بارلىغىنى بىلىپ ،كۆڭۈلدىكۈدەك نامزات ئىكەن ،دەپ تەلىۋىگە ماقۇل بولغان ئىدىم.لېكىن ئۇنىڭ نامى بىرەر باشلىقنىڭ ئالدىدا ئەزقاتمايدىغان قۇرۇق نام ئىكەن،ئۇنىڭكىدەك سالاپەتنى چىرايلىق كىيم كىيگۈزۈپ قويغان قۇرۇق ياغاچتىنمۇ كۆرگىلى بولىدىكەن،دادىسى بولسا بىرەر ھۆججەت، تەستىقنامىنىڭ بېشىغا ئىسمىنى يېزىش پۇرسەت كەلمەيدىغانلاردىن ئىكەن.تېخى ئۇنىڭ ئۈگەي ئانىسىمۇ بار.ئۆيدىكىلەرنىڭ ئارقا ئىشىكتىن ماڭغۇدەك پۇلى ياكى تايانغۇدەك بىرەر ئەمەلدار تۇغقىنى يوق،مۇشۇنداق ئەھۋالدا ئۆزۈمگە تايانماي نېمە ئامال.خۇدايىم مېنى نامرات ئائىلىدە دۇنياغا كەلتۈرگەن بولسىمۇ ئەقىل- پاراسەت ۋە ھۆسىن –جامالدىن بېرىپتىكەن.بولمىسا جاھاندىن ئۈمىدسىزلىك بىلەن ھەسرەت-ئەلەمدە ئۆتۈپ كېتەر بولغىمىدىم.مانا شۇلارنىڭ شاراپىتى بىلەن ھازىر ناھىيىگە يۆتكىلىپ كېلىپ بولدۇم،يازلىق تەتىل ئاخىرلاشسىلا ناھىيە ئىچىدىكى بىر مەكتەپكە ئىشقا چۈشىمەن. ئەسلىدىغۇ ئوبۇلقاسىم كەينىمگە كىرىۋېلىپ يۈرمىگىنىدە ماڭا نىسبەتەن ھازىرچە ئابدۇللادىن ياخشى نامزات يوق ئىدى.بەلكىم ئابدۇللاغا بەرگەن ۋەدەم بويىچە ناھىيىگە يۆتكىلىپ كېلەلمىسەم كۈزدە ئۇنىڭ بىلەن تويۇممۇ بولاتتى. لېكىن،ھازىر مەن ئوبۇلقاسىمنىڭ ياردىمىدە ناھىيىگە يۆتكىلىپ ،توي خېتى ئېلىپ ئۇنىڭ بىلەن توي مەرىكىسى ئۆتكۈزۈشكە تەييار بولۇپ تۇرۇپتىمەن. ئوبۇلقاسىمنىڭ ئەمىلىىنى ،تۇتۇپ قويغان چىرايلىق ئۆيىنى،ھوقۇقدارلار ئارىسىدىكى ئىناۋىتىنى دېمىسەم ئۇنىڭدەك قارامۇتۇق،يوغان قورساق ،مولۇن كۆز 35 ياشلىق ئادەمنى نېمە قىلاتتىم،ئۇ بۇ جەھەتتىن ئابدۇللانىڭ قولىغا سۇ قۇيۇپ بېرەلمەيدۇ.ئەمما «ئوتى بار يەرنىڭ سۈيى يوق،سۈيى بار يەرنىڭ ئوتى يوق »دېگەندەك ،ئابدۇللادا مەن ئوبۇلقاسىمغا ياتلىق بولۇشقا رازى بولغان ئارتۇقچىلىقلار يوق.مەن ئابدۇللادا بار نەرسىلەرگە قارىغاندا ئوبۇلقاسىمدا بار ئارتۇقچىلىقلارنى ئەلا بىلدىم. مەن ئەسلىدە ئوبۇلقاسىمنى تونىمايتتىم،قىشلىق تەتىلدە بىزنى يېزىدىكى مەكتەپ ھەپتىلىك تەتىلگە قويۇپ بېرىپ ،ناھىيىگە يۆتكىلىپ كېلەلمىگەنلىكىمدىن ئىچىم پىشۇپ ئۆيدە ئولتۇرغان بىر كۈنى ئاچام « ئۆيۈمگە مېھمان چاقىرماقچى ئىدىم ،سەن بىكار بولغاندىكىن ئۆيۈمگە بېرىپ ياردەملەشكىن »دەپ مېنى ئۆيىگە ئېلىپ باردى.ئاچامنىڭ يولدىشى ناھىيەگە يېقىن بىر يېزىلىق ھۆكۈمەتتە شوپۇرلۇق قىلىدىغان بولۇپ ،ئۆز باشلىقلىرىنى مېھمان قىلىش ئۈچۈن ئۆيىگە چاقىرغان ئىكەن . شۇ كۈنى مەن ئاچامىنىڭ ئۆيىدە قازان بېشىدىكى ئىشلىرىغا بىر ۋاقلارغىچە ياردەملىشىپ ئۇنىڭ ئۆيىدە قونۇپ قالدىم.مەن شۇ كۈنى مېھمانلار بار ئۆيگە تاماق توشۇپ يۈرۈپ خىلى جىق قاترىدىم.ئاچامنىڭ ئۆيىدە خىلى كۆپ ئەر-ئايال مېھمانلار بار بولۇپ،مەن ئۇلارنى تونىمىغاچقا ھېچكىمگە دىققەت قىلمىغان.شۇ كۈنى كەچتە مەن ئاچامدىن ئوبۇلقاسىم دېگەن بىر مۇئاۋىن يېزا باشلىقىنىڭ مېنىڭ كىملىگىمنى سۈرۈشتۈرگەنلىكىنى ئاڭلاپ بۇنىڭغا پەرۋا قىلىپ كەتمىگەن ئىدىم .چۈنكى مەن ئەزەلدىن ئۆزۈم قىزىقمايدىغان ئىشلارغا پەرۋا قىلىپ كەتمەيتتىم .مەن ئۆزۈم ئوقۇتقۇچىلىق قىلىدىغان يېزىدا ماڭا كۆز تاشلاپ يېقىنچىلىق قىلىپ «بىز توي قىلايلى» دەيدىغانلار بولىسۇن ياكى ماڭا سۆز تاشلاشقا پۇرسىتى بولماي ئۆيىگە ئەلچى ئەۋەتكەنلەر بولسۇن خىلى كۆپ كۆرگەن بولغاچقا «مېنىڭ توي قىلىدىغان ئادىمىم بار»دەپ ھەممىسىنى قۇرۇق قول قايتۇرغان ئىدىم .بۇ ئابدۇللا بىلەن ئارلىشىشتىن بۇرۇنمۇ ھەم ئارلاشقاندىن كېيىنمۇ شۇنداق بولۇپ كىلىۋاتاتتى. چۈنكى ئۇلارنىڭ ھېچقايسىسى مېنىڭ كۆزلىگەن نىشانىمدىكىدەك – يەنى نام –ئابرۇيلۇق ياكى پۇلدار بايلاردىن ياكى بولمىسا ھوقۇقلۇق ئەمەلدارلاردىن ئەمەس ئىدى .شۇ كۈنى ئاچامنىڭ دېگىنىگە قارىغاندا ئوبۇلقاسىم دېگەن ئۇ ئادەم ئاچام ئېيتىپ بېرەلەيدىغان ھەممە ئەھۋاللىرىمنى سوراپ بىلىپتۇ.لېكىن مەن ئۇ ئادەمنى سورۇندا كۆرگەن بولۇشۇم مۇمكىن بولسىمۇ ،دىققەت قىلمىغاچقا ئۇنىڭ قانداقراق ئادەملىكىىنى ئەسلا بىلمەيتتىم.ئاچام ئۇ ئادەمنىڭ ماڭا قىزىقىپ قالغانلىقىنى ئېيتىپ كېلىپ ئۇ ئادەمنىڭ ئۆزى بىلىدىغان ئەھۋاللىرىنى تەپسىلى ئېيتىپ بېرىپ ،ئەگەر ئوبۇلقاسىم فۇشاڭجاڭ بىلەن يىقىنلاشقىلى بولسا سېنىڭ ناھىيىگە يۆتكىلىپ كېلىشىڭ ئاسانغا توختايتتى،ئۇنىڭ تەسىرى چوڭ ،قولىدىن جىق ئىشلار كېلىدۇ ،دەپ چۈشەندۈردى. مەن ئۇنىڭ ئاچام دېگەن تەرەپلەردە خىيالىمغا ماس كەلسىمۇ ،ئەمما يېشىنىڭ چوڭراق،ئۆزى سەت دېگىلى بولمىسىمۇ كۆرۈمسىزراق ئىكەنلىگىنى ئاڭلاپ،ئۇنداق ئادەملەرنىڭ گېپىنى ماڭا قىلما دەپ ئۈزۈپ رەت قىلىۋەتكەن ئىدىم. قىشلىق تەتىلدىن يىغىلىپ مەكتەپنىڭ نورمال ئوقۇتۇشى باشلانغان بىر كۈنى مەن دەرىستىن چۈشۈپ چۈشلۈك تاماق يەپ ياتىقىمدا ئارام ئېلىپ ئولتۇرغان بىر ۋاقىتتا ئوبۇلقاسىم توساتتىن مېنى ئىزدەپ كېلىپ قالدى . ئۇ ياتىقىمغا كىرىپ : -مەن ھەدىڭىزدىن مۇشۇ مەكتەپتە ئىشلەيدىغانلىقىڭىزنى ئاڭلىغان. بۇ يېزىغا خىزمەت بىلەن كەلگەن ئىدىم،يېقىن بۇرادىرىمنىڭ ئايالىنىڭ سىڭلىسىنى بولغان سىزنى يوقلاپ ئۆتۈپ كېتەي دەپ كېلىشىم ،-دەپ مەندىن ئادەتتىكى بەزى ئىشلارنى سورىغاندىن كېيىن ،كۆتۈرۈپ كەلگەن بىر يەشىك نەرسىنى « ئازراق مىۋە-چىۋە ،سىزنى زىرىككەندە دوستلىرى بىلەن يەمدىكىن دەپ ئالغاچ كەلدىم» دەپ قويۇپ قويۇپ چىقىپ كەتتى . مەن شۇ چاغدا ئاندىن ئۇنىڭ ھەدەم گېپىنى قىلغان ئوبۇلقاسىم ئىكەنلىگىنى ،ھەدەمنىڭ ئۆيىدە ھېلىقى كۈنى كۆرگەنلىكىمنى خىررە ئېسىمگە ئالدىم.مەن شۇ ۋاقىتتا ئۇنىڭ ھەدەمنىڭ يولدىشى بىلەن ئۇنى بىر شوپۇر دەپ ئۇنداق بۇرادەرچىلىك قىلىشىپ كەتمەيدىغانلىقىنى،ئۇنىڭ پەقەت باشقىچە بىر مەقسەت بىلەن ماڭا يېقىنچىلىق قىلىشقا باشلىغانلىقىنى سەزگەندەك بولدۇم.مەن ئۇ ئادەمنى قىلچە ياقتۇرمىغان بولساممۇ ،ئاچامنىڭ دېگەنلىرىنى ئېسىمگە ئېلىپ ،بەلكىم بىر كۈنى ناھىيىگە يۆتكىلىشىمگە ياردىمى تېگىپ قالار ،دەپ كۈلۈپ قارشى ئېلىپ چىرايلىق سۆزلەر بىلەن ئۇزىتىپ قويدۇم.بېرىپ يەشىكنى ئېچىپ قارىسام ئۇنىڭ ئىچىدە يالتىراق خالتىغا سېلىنغان بىر توخۇ گۆشى ،يەنە شۇنچىلىك چوڭلۇقتىكى ئىككى نان ئارىسىغا ئېلىنغان كاۋاپ ۋە ئۇلارنىڭ ئاستىدىكى بىر قوغۇن ھەم بىر مۇنچە ئالما-نەشپۈتلەر تۇراتتى. مەن توي قىلىدىغان يىگىتىم بار بۇنداق ئەھۋال ئاستىدا مەن بىلەن ھېچقانداق مۇناسىۋىتى يوق –ياكى خىزمەتداش ،ياكى تونۇشلۇقى ،ياكى ئۇرۇق –تۇققانچىلىقى يوق بىر يات ئادەمنىڭ بەرگەن نەرسىلىرىنى ئېلىشقا بولمايدىغا – نلىقىنى بىلەتتىم .ئوبۇلقاسىم يەشىكنى «ئازراق مىۋە-چىۋە»دەپ قويۇپ ماڭغاندا ،ئۇنى ئۆزىڭىز ئېلىپ كېتىڭ ،دېيىشكە يۈزىم چىدىمىغان ئىدى .ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۇ ئاچام ئەيمىنىدىغان ،يەزنەم بۇيرۇقىنى ئاڭلايدىغان بىر «ئەمەلدار» بولغاچقا مەن رەت قىلىشنى مۇۋاپىق تاپمىدىم.بولمىغىنىدا مەن ئەزەلدىن ئاتا-ئانامدىن باشقىلارنىڭ يەڭ دەپ بەرگەن نەرسىلىرىنى ئېلىپ باققان ئادەم ئەمەس ئىدىم.ھەتتا ئابدۇللامۇ بىر نەچچە قېتىم مەن يېزىغا كېتىدىغان ۋاقىتتا مېنى ئۇزىتىپ بېكەتكە چىقىپ ،ماڭا يوللۇق تۇتقان يىمەكلىكلىرىنى مەن ئالغىلى ئۇنىماي ،ئۇ رەنجىپ قالغان چاغلارمۇ بولغان. ھەپتىدىن كېيىن مەن ئۆيىگە دەم ئېلىشقا بارغاندا ئاچام ماڭا ئوبۇلقاسىمنىڭ ماڭا قىزىقىپ ،مەن بىلەن توي قىلىش ئارزۇسىدا بولغانلىقىنى بىلدۈرۈپ، ئوبۇلقاسىمنىڭ ئوتتۇز تۆت ياشقا كىرگەنلىكىنى ،سەككىز يىل بۇرۇن بىر قېتىم توي قىلىپ ،نېمە ئۈچۈندۇر ئۇزۇن ئۆتمەي ئايالى بىلەن ئاجرىشىپ كېتىپ شۇندىن بېرى يالغۇز ئۆتۈۋاتقانلىقىنى ،ئۇنىڭ ھەممە نېمىسى تەل،كاتتا سالغان ئۆيى ۋە كۆپ پۇلى بارلىغىنى ،ئەڭ موھىمىنىڭ ئوبۇلقاسىمنىڭ ناھىيىدىكى چوڭ باشلىقلار بىلەن قويۇق مۇناسىۋىتى بار ئىستىقباللىق ياش ئەمەلدار ئىكەنلىگىنى ،مېنى ناھىيىگە يۆتكەپ كېلىشتەك ئىشلارنىڭ ئۇنىڭ قولىدىن ئاسان كىلىدىغانلىقىدەك ئەھۋاللارنى ئېيتىپ بەردى . مەن ئاچامنىڭ دېگەنلىرىنى ئاڭلاپ «مەن ئابدۇللا بىلەن ئارلىشىۋاتقان ھەم ئۇنىڭ بىلەن كىچىككەندىمۇ كۈزدە توي قىلىشقا پۈتۈشكەن تۇرسام»دەپ ، ئابدۇللا بىلەن ئارلىشىۋاتقانلىقىنى ئاچامغا ئېيتماي ،مەن ئۇنداق ئۆزۈمدىن ئون نەچچە ياش چوڭ چىقىدىغان ئادەم بىلەن توي قىلمايمەن ،دەپ ئۇنىڭغا قىزىقما - يدىغانلىقىنى بىلدۈردىم.بىراق سەلىمە ئاچام ماڭا ئوبۇلقاسىم بىلەن توي قىلىشنىڭ پايدىلىق تەرەپلىرىنى ،بولۇپمۇ مېنىڭ ئەڭ كۈچلۈك ئارزۇيۇم بولغان ناھىيىگە يۆتكىلىپ كېلىش خىيالىمنىڭ ئوبۇلقاسىمنىڭ ياردىمى بىلەن ئاسان ئەمەلگە ئاشىدىغانلىقىنى ئېيتىپ ،ئوبۇلقاسىمنىڭ مەن ئۆزى بىلەن توي قىلىشقا رازىلىق بەرسەم مېنى تىزلا يۆتكەپ ئەكىلىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەنلىكىنى دەپ ،مېنى ئۇنىڭغا سەل قىزىقتۇرۇپ قويدى . مەندىكى بۇ قىزىقىش ئاخىرى مېىنى ئوبۇلقاسىم بىلەن كۆرۈشىدىغان يەرگە ئېلىپ كەلدى .تۇنجى كۆرۈشۈشتىلا مېنى بىر رېستۇراننىڭ ئايرىم خانىسىدا مېھمان قىلغان ئوبۇلقاسىم مەندە خىلى چوڭقۇر تەسىر قالدۇردى .ئوبۇلقاسىم ماڭا يېشى ئۇنچە چوڭ ئەمەستەك ،ئۆزى ئىسىل سۈپەت قاملاشقان ،بارلىق ھەركەت ،گەپ- سۆزلىرىدە ئەمەلدارلارغا خاس سالاپەت نامايەن بولۇپ كىشىنى سەل ئەيمەندۈرۈپ ھۆرمەت تۇيغۇسىنى پەيدا قىلىدىغان يېتىلگەن بىر ئادەم بولۇپ كۆرۈندى .مەن كېيىن تۇرۇپ ئويلىنىپ قالدىم،مېنىڭ ئەسلى خىيال قىلىدىغان كىشىم دەل ئوبۇلقاسىمدەك ھوقۇقى ،پۇلى ۋە ئابرۇيى بار ئادەم ئەمەسمۇ. بۇ قانداق توغرا كېلىپ قالغىنى! ئۇنىڭ يېشىنىڭ سەل چوڭلىقىنى ھېسابقا ئالمىغاندا ئۇ ئابدۇللادىن نەچچە ھەسسە ئارتۇق تۇرىدىكەن ،تېخى يېشىنىڭ چوڭلىقى بىر ئارتۇقچىلىق ئىكەن ،كشىنىڭ نېمە ئويلاۋاتقانلىقىنى ،نېمە دېمەكچى بولغانلىقىنى ئاسان بىلىۋىلىپ كۆڭۈلگە ياقىدىغان سۆزلىرى بىلەن ئادەمنى بىردەمدىلا ئۆزىگە قىزىقتۇرىۋالىدىكەن ... مەن نېمە دېگەن بىلەن ئابدۇللا بىلەن ئارلىشىۋاتقان بولغاچقا دەسلەپ ئارسالدى بولۇپ قالدىم ،ياكى ئوبۇلقاسىمنى پۈتۈلەي رەت قىلىدىغان ،ياكى ئابدۇللادىن كېچىپ كېتىدىغان بىر قارارغا كېلەلمەي يۈردىم. ئوبۇلقاسىم بىلەن ئارقىمۇ –ئارقا ئۈچ قېتىم كۆرۈشۈپ،ھەدەمنىڭ قىزىقتۇرۇپ دەۋەت قىلىشلىرى ۋە كەلگۈسىدىكى راھەت-پاراغەتتە ئۆتكۈزىدىغان تۇرمۇشۇمنى تەسۋىرلەپ بېرىشلىرى بىلەن ،بۇرۇندىنلا ئۆزۈم ئارزۇ قىلىپ كەلگەن تۇرمۇشقا –گۈزەل ھەم مۇكەممەل ھاياتقا ئىرىشەلەيدىغانلىقىمغا كۆزۈم يېتىپ،شۇنىڭ بىلەن ئابدۇللادىن ۋاز كەچتىم. مەن ئوبۇلقاسىمغا ئاچام ئارقىلىق «مەن ئۇنىڭ بىلەن توي قىلىشقا رازى ،ئەمما مېنى ناھىيىگە يۆتكەپ ئەكىلىپ بولغاندىن كېيىن ئاندىن توي قىلىشقا قوشۇلىمەن»دېگەن گەپنى يەتكۈزدىم .شۇنىڭ بىلەن مەن ھەپتە ئىچىدە ئۆزۈمنىڭ خىزمىتىنى ناھىيىەگە يۆتكەش رەسمىيىتى قولۇمغا ئالدىم ۋە بىراقلا توينى ئاخىرلاشتۇرۇپ يازلىق تەتىلنى تۈگىتىپ ئىشقا چۈشسەم بولىدىغانلىقىنىڭ خەۋرىنى ئاڭلىدىم. مەن بۇ جەرياندا قىلىۋاتقان ئىشلىرىمنى ئابدۇللاغا سەزدۈرمەي ،ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشۈشكە توغرا كېلىپ قالسا يوللاردا قىسقىغىنە ۋاقىت كۆرۈشۈپ ئالدىراشلىقىمنى باھانە قىلىپ ئۆزۈمنى قاچۇرۇپ يۈردىم .ئابدۇللا بىلەن ئادا-جۇدا بولماي تۇرۇپ ئاستىرىتتىن ئوبۇلقاسىم بىلەن توي قىلىشقا پۈتۈشىۋالغانلىقىمدىن خىجىل بولۇپ،ئابدۇللاغا «بىز ئايرىلىپ كېتەيلى »دېيىشكە يۈزۈم چىدىمايۋاتاتتى.پەقەت ساپدىللىقى ۋە مېنى چىن دىلىدىن ياخشى كۆرۈدىغانلىقىنى ھېسابقا ئالمىسام ئۆزۈمدە ئۇنىڭدىن ئايرىلىشقا قىيمىغۇدەك ھېچقانداق بىر ئازابلىق ھېسياتنىڭ يوقلىغىنى ھېس قىلاتتىم.شۇ سەۋەپتىن بولسا كېرەك ،مەن ھازىر ئوبۇلقاسىمدىن ئېرىشكەن ۋە ئېرىشمەكچى بولغان نەسرسىلىرىم سەۋەبىدىن ئۆزۈمنى گۈزەل كېلىچەكتىكى بەخت چوققىسىغا قاراپ ئىلگىرلەۋاتقا- ندەك ھاياجانلىق ۋە خۇشال سېزىپ ئابدۇللادىن كۆڭلۈمدە زادى كېچىپ بولدۇم.پەقەت ئۇنىڭغا بۇ خەۋەرنى قانداق يەتكۈزۈش مېنى سەل ئارسالدى قىلىپ قويدى.ئەگەر ئۇنىڭ بىلەن ئۆزۈم كۆرۈشۈپ ،ئۇنىڭغا باشقا ئادەم بىلەن توي قىلماقچى بولغانلىقىمنى ئېيتسام ،ئۇ چوقۇم ماڭا غەزەپ-نەپرەتلىك سوئال- سوراقلارنى ياغدۇرىۋىتىدۇ،دەپ قاراپ ،بىر پارچە قىسقىچە ئايرىلىپ كېتىش خېتى يېزىپ بىر يېقىن دوستۇمدىن ئەۋەتىش قارارىغا كەلدىم. مەن بۈگۈن ئابدۇللاغا ئايرىلىپ كېتىش خېتىنى ئەۋەتىش پىلانىنى قىلىپ ، تويلۇق نەرسىلەرنى خوتەن شەھرىگە بېرىپ ئېلىشنى ئويلاشقان ئىدىم.مۇشۇنداق قىلسام ئابدۇللا مېنىڭ ئايرىلىپ كېتىش خېتىمنى تاپشۇرىۋىلىپ مەندىن نېمە ئۈچۈنلىكىىنى سورايمەن دەپ مېنى ئىزدەپ قالسا مېنى تاپالمىسۇن دەپ ئويلايتتىم. خوتەنگە بارساق تويلۇق نەرسىلەرنى ئېلىشقا ئىككى،ئۈچ كۈن كېتىشى مۇمكىن ئىدى.مەن ئابدۇللاغا ئەۋەتىدىغان خەتنى يېزىپ تەييار قىلىپ يېقىن دوستۇم ئايتىللانىڭ ئۆيىگە تېلېفون قىلىپ ئۇنى بىزنىڭ ئۆيگە كېلىشكە چاقىردىم. مەن ئابدۇللاغا يازغان خېتىمنى شۇ دوستىمدىن ئەۋەتمەكچى ئىدىم . مەن دوستىم ئايتىللا كەلگەندىن كېيىن ئۇنىڭدىن ئابدۇللاغا بىر خەت ئەۋەتمەكچى بولغانلىقىمنى ئېيتىپ ياردەم قىلىشنى ئۆتۈندىم . ئايتىللا بۇ سۆزۈمدىن ھەيران قىلىپ : -سەن ئابدۇللا بىلەن يېقىنلا يەردە تۇرۇپ مېنى زاڭلىق قىلىپ مېنى پوچتا- كەچلىك قىلغۇزماقچىمۇ ؟-دەپ كۈلۈپ كېتىپ ،كەينىدىن،-ئىككىڭلار ئۇرۇشۇپ قالغان بولساڭلار كۆرۈشۈشكە يۈزۈڭ چىدىمايۋاتامدۇ –يە؟-دەپ سورىدى . مەن سەل ئارسالدى بولۇپ قېلىپ ئاندىن دوستۇمغا كۈلۈپ قارىدىم ۋە: -مەن يېقىندا توي قىلماقچى،-دەپ،ئايتىللا«كىم بىلەن توي قىلماقچى؟» دەپ سورىغاندىن كېيىن ،ئۆزۈمنىڭ ئابدۇللا بىلەن ئايرىلىپ كېتىپ ئوبۇلقاسىم بىلەن توي قىلماقچى بولغانلىقىمنى ۋە ئۇ ئابدۇللاغا يەتكۈزۈپ بېرىدىغان خەتنىڭ قانداق خەت ئىكەنلىگىنى ئۇنىڭغا تەپسىلى ئېيتىپ بەردىم. ئايتىللا مېنىڭ ئوبۇلقاسىم بىلەن نېمە ئۈچۈن توي قىلماقچى بولغانلىقىمنى ئاڭلاپ بىردەم خىيال بىلەن تۇرۇپ قېلىپ: -سەن ئوچۇقلا ۋىجدانسىزلىق قىلغىلىۋىتىپسەن،سەن ئابدۇللانى ياخشى كۆرمەمسەن؟-دەپ سورىدى. -جاھاندىكى ھەممە ئەر ئوخشاش ،مېنىڭ ياخشى كۆرۈدىغىنىم ئادەملەرنى بىر-بىرىدىن پەرىقلەندۈرىدىغان نەرسىلەر ،-دەپ غەلىتە جاۋاب بەردىم مەن. -بۇنداق دەپ نېمىنى كۆزدە تۇتىۋاتقانلىقىڭنى چۈشەنمىدىم. -ساڭا كېيىن چۈشەندۈرۈپ قويىمەن ،-مەن شۇنداق دەپ دوستۇمدىن ئابدۇللاغا يېزىپ قويغان خېتىمنى ئاپىرىپ بېرىشنى ئۆتۈندۈم. -ئىشقىلىپ بۇ سېنىڭ ئۆمۈرلۈك ئىشىڭ،بۇ قىلغىنىڭدىن كېيىن پۇشايمان قىلىپ قالمىساڭلا بولدى ...مەن سېنىڭ يېقىن دوستۇڭ بولغاندىكىن قولۇمدىن كېلىدىغان ئىشلاردا ساڭا چوقۇم ياردەم قىلىمەن ،-دەپ ئورنىدىن تۇردى دوستۇم. مەن ئايتىللاغا رەھمىتىمنى بىلدۈرۈپ ،ئابدۇللاغا يازغان خېتىمنى ئۇنىڭغا بەرگەندىن كېيىن ،ئۇنى ئەتە مەن بىلەن بىرگە خوتەنگە بېرىپ تويلۇق ئېلىشىپ بېرىشكە تەكلىپ قىلدىم .ئايتىللا بۇنىڭغا ماقۇل بولۇپ ماڭماقچى بولغاندا مەن ئۇنىڭغا : -خەتنى «مۈنەۋەر سىزگە بېرىپ قويۇڭ دەپ ئەۋەتكەنتى» دەپ بېرىپلا، باشقا گەپ قىلماستىن كېتىپ قال .گەپ سورىسا ئۇقمايمەن دەپ ھېچنەرسە دېمە.ئۆيۈڭگە بارغاندىن كېيىن ماڭا تېلېفون قىل ،-دەپ تاپىلىدىم . ئايتىللا قېشىمدىن كەتكەندىن كېيىن ،ئابدۇللا خېتىمنى كۆرۈپ ئايرىلىپ كېتىشكە رازى بولۇپ ،ئارتۇقچە ئىشلارنى قىلماي جىممىدە ئۆتۈپ كېتەرمۇ ياكى مېنى ئىزدەپ كېلىپ ،ئايرىلىپ كېتەيلى دېيىشىمنىڭ سەۋەبىنى سۈرۈشتە قىلىپ ۋە يەنە ئۇ،بۇ گەپلەرنى قىلىپ كەينىمگە كىرىۋىلىپ مېنى ئاۋارە قىلىپ يۈرەرمۇ، دېگەن ئوي بىلەن تەشۋىشلىنىپ،ئەگەر ئۇ مېنىڭدىن جىممىدە ۋاز كەچمەي كەينىمگە كىرىۋىلىپ يۈرسە ئوبۇلقاسىم بىلەن بولغان توي ئىشىم يوققا چىقارمۇ ،دەپ قورقۇپ ئولتۇردۇم. يۈرىكىم پۇك-پوك سوقىدۇ، يارىمنى كۆرسەم قورقىدۇ. بۇ ئاق يۈزۈم قارا بولدى، يارىم لەنەتلەر ئوقىدۇ. مەن تېپىۋالدىم باشقىنى، تاشلىۋېتىپ كونا يارنى. ھېچكىمگە ئاشىق ئەمەسمەن، ئەقلىم شۇ تاللىدى بۇنى. بۇ ھايات دېگەن مۇرەككەپ، ئاجىزلىق ئەمەستۇر شەرەپ. يەتكەيمەن ئارزۇلىرىمغا، تۇرمايمەن ھەرگىزمۇ تىترەپ. ئەپۇنى قىلمايمەن ئۈمىد، مېنى سەن ئۇنۇتقىن ،ئۇنۇت. تەقدىرىمىز شۇنداق ئىكەن، ساڭا تىلەيمەن بەخت ۋە قۇت. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا ن.ھاشىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014-1-12 15:32

ن.ھاشىم · ۋاقتى: 2014-1-12 13:04:23


	ئونىنچى باپ ئىككى ھەپتىدىن بېرى مۈنەۋەرنى كوچىدا ئۇچۇرتالماي،ئۆيىگە تېلېفون قىلىپ ئادەم تاپالماي ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشكۈم كىلىپ ئىچىم تىتىلداپ ئولتۇرغىنىمدا ئۇنىڭ يېقىن دوستى ئايتىللا ئىشخانامغا كىرىپ كەلدى. مەن ئايتىللانى ئولتۇرۇشقا تەكلىپ قىلىپ ،مۈنەۋەرنىڭ خەۋرىنى ئالاي دەپ ئويلىدىم. ئايتىللا ماڭا ئۆزىنىڭ ئالدىرايدىغانلىقىنى ئېيتىپ بىر لىپاپنى سۇنۇپ : -بۇ خەتنى سىزگە مۈنەۋەر ئەۋەتكەن ،-دېدى ئۆرە تۇرغىنىچە. مەن لىپاپنى قولۇمغا ئېلىپ بۇنىڭدىن سەل غەلىتىلىك ھېس قىلىپ : -مۈنەۋەر ئۆزى جىندەك يوقاپ كېتىپ ماڭا خەت ئەۋەتىپ قاپتىغۇ؟ئۆزى قەيەرگە كېتىپتۇ؟..-دەپ كۈلدىم . -مەندىن ھېچنەرسە سورىماڭ ئابدۇللا.خەتنى كۆرسىڭىز ھەممىنى چۈشىنىسىز، -دېگەن ئايتىللا كۆپ سۆزلەشنى خالىمىغاندەك مەن بىلەن خوشلىشىپ تېزلا چىقىپ كەتتى . مەن ئۈستىگە ھېچقانداق خەت يېزىلمىغان يېڭى لىپاپقا قاراپ ،مۈنەۋەرنىڭ ماڭا نېمە دەپ بۇنداق خەت يازغانلىقىنى تېپىپ باقماقچى بولغاندەك بىردەم ئولتۇردۇم .لېكىن خەتنى ئېچىپ كۆرمىسەم ھېچنەرسىنى پەرەز قىلالمايدىغانلىقىمنى ھېس قىلىپ،لىپاپنىڭ ئېغىزىنى ئېچىپ ئۇنىڭدىكى بىر ۋاراق قەغەزگە قىسقىچە يېزىلغان خەتنى ئوقۇدۇم : « ئابدۇللا ،مېنى كەچۈرۈڭ .بۇ ئىككىمىزنىڭ ئايرىلىش خېتى،مەن ھازىر باشقا بىرەيلەن بىلەن توي قىلماقچى . مەن بۇ ئىشلارنى سىزگە قانداق چۈشەندۈرشنى بىلمەيمەن ھەم ھەرقانداق چۈشەندۈرۈشنىڭمۇ ئەھمىيىتى يوق دەپ قارايمەن .مېنىڭ بۇنداق قىلىشىمدا سىزنىڭ ھېچقانداق سەۋەنلىكىڭىز يوق ،چۈنكى مەن سىزگە يۈز كېلەلمەيمەن . شۇڭا مەن سىز بىلەن يۈز تۇرانە كۆرۈشۈشتىن خىجىل بولۇپ ئۆزۈمنى قەستەنگە سىزدىن ئېلىپ قاچتىم . ئابدۇللا ئىككىمىزنىڭ تەقدىرى مۇشۇ يەرگىچە ئىكەن ،شۇڭا سىز بۇندىن كېيىن ھەرقانداق سەۋەپ بىلەن مېنى ئىزدىمىسىڭىز ياكى مەن ھەققىدە باشقىلارغا بىر نەرسە دېمىسىڭىز ! مەن سىزدىن شۇنى ئۆتۈنۈپ قالاي .مېنى مەڭگۈگە ئېسىڭىزدىن چىقىرىۋىتىپ ئىچىڭىزدە ماڭا لەنەت ئوقۇڭ !كوچىلاردا ئۇچرىشىپ قالساق مېنى تونىمايدىغان كىشى بولۇپ ئۆتۈپ كېتىڭ .مېنىڭ سىزدىن يەنە ئۆتۈنىدىغىنىم ،مەن بىلەن زادى كۆرۈشىمەن دېمەڭ .مەن سىزنىڭ ھەرقانداق سوئالىڭىزغا جاۋاب بېرەلمەيمەن ھەم مېنىڭمۇ ھېچنەرسە دېگۈم يوق . مېنى كەچۈرۈڭ! مەن بۇنىڭدىن ئارتۇق بىر نەرسە دېيەلمەيمەن » مەن بۇ خەتنى ئوقۇپ ۋۇجۇدۇم تىترەپ ،يۈرىكىم نەشتەر سانچىلغاندەك بولدى .بۇ قانداق ۋىجدانسىز ،نومۇسسىز قىز ھە !ئۆزىنىڭ قىلغىنىنىڭ يۈزسىزلىك ئىكەنلىگىنى ئېنىق بىلىدىغان ھەم بۇنى ئېتراپ قىلغان تۇرۇپ يەنە شۇ ئىشىنى قىلماقچى ئىكەن .ئۇ مەندىن ئايرىلىپ باشقا بىرسى بىلەن توي قىلماقچى؟مەن نەچچە ۋاقىتتىن بىرى ئۇنىڭ بۇ قەدەر نومۇسسىز ئىش قىلىدىغان ئادەم ئىكەنلىگىنى قىلچە ھېس قىلماپتىمەن دېسە.بۇ راستمۇ ھە؟!مەن خەتنى يەنە بىر قېتىم ئوقۇپ چىقىپ يەنە نۇرغۇن نەرسىلەرنى چۈشەنگەندەك بولدۇم . مەن خەتنىڭ ئىنتايىن چوڭقۇر ئويلىنىشلار ئارقىلىپ پۇختا يېزىلغانلىقىنى ھېس قىلدىم،شۇ ئازغىنە سۆزلەر بىلەن مۈنەۋەر ئۆزىنى ماڭا تولۇق بايان قىلىپ ،خۇددى كۆز ئالدىدىكى سۈرەتتەك ئېنىق كۆرسىتىپ بەرگەن ئىدى .بۇ خەتتە نە ئارتۇق كەتكەن ياكى كەم قالغان يەرلەر يوق بولۇپ،مەن مۈنەۋەرنىڭ مېنى زادى ياخشى كۆرمەيدىغانلىقىىنى ۋە مەن كۆرگەن تەكەببۇرلىقى ھەم سوغۇقلىقنىڭ تېگىگە يۇشۇرۇنغان بىر نومۇسسىز،چاكىنا قەلبنىڭ كۆرۈنۈشىنى كۆرگەندەك بولدۇم. ئۇ مەن بىلەن بۇرۇن بولسۇن ياكى كېيىن بولسۇن مېنى ياخشى كۆرۈپ ئارلىشىۋاتقان ئەمەس،مەن بىلەن بىر ئادەتتىكى قىزىقىش بىلەن ئارلىشىپ قالغان،ئۇ ئەمدى كېلىپ بىرەر پۇلدار بىلەن تېپىشىپ قالغان بولسا مەندىن ئايرىلىپ كېتىش نىيىتىگە كەلگەن گەپ.بۇنداق ئادەم زادى تارتىشىپ ئولتۇرۇشقا ۋە ياخشى كۆرەتتىم دەپ يەنە قوغلىشىپ يۈرۈشكە ئەرزىمەيدۇ.بوپتۇ ،ئۇ ئۆزىنىڭ خالىغان ئادىمى بىلەن توي قىلسۇن،بۇنداق ئەھۋالدا ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشىنىڭ قىلچە ئەھمىيىتى يوق ۋە ھىجران دەردىدە ئۆلۈپ كېتىدىغان ئىش بولسىمۇ ئۇنى ئىزدىمەيمەن.ئەنە ئۇ ئۆزىمۇ خېتىدە ئوچۇقلا قىلىپ «مېنى ئىزدىمىسىڭىز ...سىزنىڭ ھەرقانداق سوئالىڭىزغا جاۋاب بېرەلمەيمەن»دەپ يېزىپتۇ.بۇ ئۇنىڭ ئۆزىنىڭ نومۇسسىزلىقى ئۈچۈن ،مەن ئىزدەپ بېرىپ كۆرۈشسەم ياكى بۇ ئىشلارنىڭ سەۋەبىنى سورىسام ماڭا قارىغۇدەك ياكى جاۋاب بەرگۈدەك يۈزى يوقلىغىدىن شۇنداق دېگەن.مانا ،ئۇ خېتىدە ماڭا ۋىجدانسىزلىق قىلغانلىقىنى ئاقلايدىغان بىرەر گەپنى يازماپتۇ. مەن مۈنەۋەرنىڭ ئايرىلىپ كېتىش خېتىنى يانچۇقۇمغا سېلىپ قويۇپ بىر كۈننى ئۆتكۈزدۈم.بۇ ھەقتە ھېچكىمگە بىرەر ئېغىز گەپمۇ قىلمىدىم.مېنىڭ بىلگىنىم مۈنەۋەرنىڭ مېنى زادى ياخشى كۆرمەيدىغانلىقى.بولمىسا ئىككىمىز كۈزىچە توي قىلىمىز دەپ پۈتۈشكەن ئەھۋالدا ئۇنىڭ ماڭا قىلچە تارتىشىدىغانلىقىنى بىلدۈرىدىغان بىرەر ئىپادىدىمۇ بولماستىن ۋە بۇ ھەقتە بىرە ئېنىق چۈشەنچە بېرىش نىيىتىدە بولماستىن ئايرىلىپ كېتىشى بولغاچقا ،ئۆزۈمنى بۇ ئىش سەۋەبىدىن ئۈمىدسىزلەنگەندەك ياكى چوڭقۇر ھەسرەت-نادامەتكە قالغاندەك سەزمىدىم.پەقەت قەلبىمدە خۇددى ئوچۇق ئاسمان كۆكسىدە يىنىككىنە ئۇچۇپ يۈرگەن بىرەر پارچە بۇلۇتتەك ئازغىنە ئازابنى كۆرگەندەك بولدۇم.بىراق بۇلارغا قارىغاندا مەندە ،ئۆزۈمنى ھەممە جەھەتتىن قاملاشقان ،ئەقىللىق بىر يىگىت ھېسابلاپ يۈرگەن تۇرۇقلۇق شۇنداق چاكىنا ،مۇھەببەتكە خۇددى بىر ئويۇندەك يېنىكلىك بىلەن مۇئامىلە قىلىدىغان مېنىڭ سۆيۈشۈمگە ئەرزىمەيدىغان قىزنى ياخشى كۆرۈپ ،ئۇ توغرىسىدا –ئىككىمىزنىڭ كەلگۈسى ھەققىدە نۇرغۇن گۈزەل تەسەۋۇر،شېرىن ئارزۇلاردا بولۇپ يۈرۈپ ھېسياتىمنى ۋە ۋاقتىمنى بىھۇدە ئىسراپ قىلغىنىم ئۈچۈن ئۆكۈنىدىغان پۇشايمانلىق تۇيغۇلار كۈچلۈكراق ئىدى.بۇمۇ بولغىنى،ئەگەر مەن كۈنلەرنىڭ بېرىدە مۈنەۋەر بىلەن توي قىلىپ قېلىپ ،شۇ چاغدا ئاندىن ئۇنىڭ مېنى چىن دىلىدىن سۆيمەيدىغانلىقىىنى بىلگەن بولسام ئۇ ماڭا بۇنىڭدىن تېخىمۇ ئېغىر كېلەر بولغىدى.مېنىڭ مۇھەببەتنىڭ نېمىلىكىنى بىلگەن ۋاقتىمدىن باشلاپ ئەقىدەم شۇ ئىدى:مەن ياخشى كۆرۈدىغان قىز مېنى چىن قەلبىدىن ياخشى كۆرۈدىغان بولۇشى كېرەك.مەن شۇ قىزنى مەڭگۈ سۆيۈپ قەدىرلەپ،ۋاپادارلىق ھەم غەمگۈزارلىق ئىچىدە بىر ئۆمۈر شۇ قىزنى بەخىتلىك قىلىمەن.لېكىن ،ئەپسۇس!مەن ئۆزۈم ياخشى كۆرۈدىغان قىز تەرىپىدىن تاشلىۋىتىلدىم.بۇنى ئويلىسام مېنىڭ ئۆزۈمنى مەسخىرە قىلىپ كۈلگىم كېلىپلا تۇردى.مۈنەۋەرنىڭ خېتىدىن قارىغاندا ئۇ يېقىندا توي قىلماقچى بوپتۇ،بۇ ئۇنىڭ مەندىن ئايرىلىپ كېتىش قارىغا كېلىشتىن بۇرۇن ئۆزىگە مەندىنمۇ بەكىراق ماس كېلىدىغان ئادەمنى تېپىپ بولغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.ئۇ ئۆزى ئارلىشىۋاتقان مەن بىلەن يەنە بىر ئادەمنى خۇددى باققالنىڭ سېۋىتىدىكى مېۋىلەرنى تاللىغاندەك ئىككىمىزنى كۆز ئالدىدا تېزىپ قويۇپ قايسى ماڭا ئوبدانراق مەنپەئەت ئەكىلىدۇ دەپ تاللىغان ،ھەرگىزمۇ ،مەن قايسىسىنى چىن دىلىمدىن سۆيىمەن،قايسىسى مېنى ھەقىقى ياخشى كۆرۈپ ماڭا ۋاپادارلىق كۆرسىتىپ،مېنى بەختلىك قىلالايدۇ، دەپ تاللىمىغان .ئۇنداقتا ئۇ نېمىنى ئاساس قىلىپ تۇرۇپ تاللىغان؟ شەكسىزكى ئۇنىڭ تاللىغىنى پۇل-بايلىق.مۈنەۋەر توي قىلماقچى بولغان ئادەم چوقۇم بىر سودىگەر ياكى شۇنىڭغا يېقىنراق بىر پۇلدار ئادەم.ئىھ،ئەسلىدە مەن ياخشى كۆرۈمەن،بىر ئۆمۈر قەدىرلەپ جېنىمنى تەسەددۇق قىلىپ ئۆتۈشۈم كېرەك دەپ قارىغان قىز مۇشۇنداق بىر قىز ئىكەن.مېنىڭ نەزىرىمدا بۇنداق قىزئەسلەشكە ،ھەتتا نەپرەتلىنىشكىمۇ ئەرزىمەيدۇ.ئۇ«مېنى ئىزدەپ بىر نەرسە سورايمەن دېمىسىڭىز»دەپتۇ.ئۇ خېتىدە باشقا بىرى بىلەن توي قىلماقچى بولغانلىقىنى يېزىپ مەن بىلەن نېمە ئۈچۈن ئايرىلىپ كەتمەكچى بولغانلىقى ھەققىدە ئوچۇق بىر نەرسە دېمەپتىيۇ،ئەمما مېنىڭ بۇنىڭ نېمە ئۈچۈنلىكىىنى ئۆزىنىڭ يازغان خەتلىرى ئارقىلىق بىلىۋالغۇدەك دەرىجىدە خەتتە ئۆزىنى ئاجايىپ ياخشى ئىپادىلەپتۇ. ئۇنىڭ يېزىقچىلىق ئىقتىدارى بولۇپ قالىدىكەن جۇمۇ.مەن ئۇنىڭ يېرىم بەت كېلىدىغان ئايرىلىپ كېتىش خېتىدىن ئۇنىڭ قانداق ئادەم ئىكەنلىگىنى ،قانداق ياشايدىغانلىقىنى ۋە ئۇنىڭدىن باشقا كۆپ نەرسىلەرنى بىلگەندەك بولدۇم. مەن ئۇنىڭ خېتىنى قايتا-قايتا بىر نەچچە رەت ئوقۇپ ئۇنىڭ قەلەم قۇۋىتىگە راستىنلا قول قويدۇم،ئەگەر ئۇ يازغۇچى بولۇپ قالغان بولسا قالتىس يازغۇچى بولۇپ قالاتتىكىەن.توغرا،مەن بىر ماقالىدىن ئېرنېست ھېمىڭۋاي ھەققىدە«تېلېگىرامما شەكلىدە قىسقا يىغىنچاق جۈملىلەر بىلەن ئاجايىپ چوڭقۇر مەنىلەرنى ئىپادىلەيدىغان تىل ئۇستىسى»دېگەندەك بايانلارنى ئوقۇغان ئىدىم، مانا ھازىر مەن قولۇمدا كۆتۈرۈپ تۇرغان بۇ ئايرىلىش خېتىنىمۇ شۇنداق قىسقا يېزىلىپ، ئاجايىپ چوڭقۇر ۋە كۆپ مەنىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان سەرخىل ئەسەر دەپ قاراشقا بولىدۇ.بۇ دېگەن بىر تالانتتە!بىراق بۇ تالانت ئەمدى ئۆزىنى بايقىيالمىغان ئاچكۆزلۈك سەۋەبىدىن بىكارغا ئىسراپ بولۇپ كېتىدىغان بولدى .ئۇ ناۋادا يېزىقچىلىق بىلەن شۇغۇللانغان بولسا قالتىس ئۇلۇغ ئەسەرلەرنى يېزىپ چىقالىشى مۇمكىن بولاتتىكەن.راست،بۇ خەتنى دوستلىرىمغا كۆرسىتىپ باقاي ،ئۇلارمۇ چوقۇم بۇ خەتنىڭ قالتىس يىغىنچاق يېزىلىپ چوڭقۇر مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالالغىنىنى كۆرۈپ يېتەلىشى مۇمكىن. مەن مۈنەۋەرنىڭ خېتىنى تاپشۇرىۋېلىپ بەش كۈندىن كېيىن مۈنەۋەرنىڭ توي باغىقى تارقىتىلىپ،تۇنجى بولۇپ بۇنىڭدىن بەكلا ھەيران بولغان ئەركىن ماڭا تېلېفون ئالدى . -ئاغىنە مەن بۈگۈن بىر باغاق تاپشۇرىۋالدىم،ئۇنىڭغا «پەرزەنتىمىز ئوبۇلقاسىم بىلەن مۈنەۋەرنىڭ توي مەرىكىسىگە تەكلىپ قىلىمىز »دەپ يېزىلىپتۇ .مەن ئوبۇلقاسىم دېگەننى بىلمەيمەن ،مۈنەۋەر ئىسىملىك قىزلاردىنمۇ سېنىڭ مۈنەۋىرىڭدىن باشقا مەن تونۇشىدىغان ياكى مېنى تويىغا تەكلىپ قىلىدىغان مۈنەۋەر ئىسىملىك قىز يوق .ئۇنىڭ ئۈستىگە توي باغىقىدىكى ئادېرىسمۇ سېنىڭ مۈنەۋىرىڭنىڭ ئادېرىسى.ئارزىگۈلمۇ ،باشقىلاردىن ئاڭلىسام مۈنەۋەر ناھىيىگە يۆتكىلىپ كەپتۈ .بۇ دەل ئابدۇللا ئارلىشىۋاتقان مۈنەۋەرنىڭ تويى ئىكەن ،دەۋاتىدۇ .سىلەرگە زادى نېمە ئىش بولدى ؟توي ئىشلىرىڭغا بىزنى ھە-پە دېگۈزمەستىن توي قىلماقچى بولغان بولساڭ ،ئابدۇللا دېگەن ئىسىم«ئوبۇلقاسىم» دەپ خاتا يېزىلىپ قالدىمۇ يە؟-دەپ سورىدى . -ئۇ توي قىلىدىغان ئادەم ئوبۇلقاسىممىكەن ؟...مەنمۇ ھېچنەرسىنى بىلمەيلا قالدىم .مۈنەۋەر بىلەن كۆرۈشمىگىلى ئىككى ھەپتىدەك بولغان ئىدى ،ئۇ بىر دوستىدىن بىر پارچە ئايرىلىش خېتى ئەۋەتىپتۇ.بۇنىڭغىمۇ بەش كۈن بولدى . بۈگۈن توي باغىقى تارقاتقان بولسا تويى قاچان بولىدىكەن؟...-دېدىم مەن ،ئۇنداق ۋىجژدانسىز قىز ئۈچۈن ھەسرەت چەكمەيمەيۋاتقانلىقىمنى دوستلىرىم بىلىپ قالسۇن،دېگەن ئوي بىلەن ئۆزۈمنى تەمكىن تۇتۇپ ئوچۇق-يورۇقلۇق بىلەن. شۇنداقتىمۇ مەن يۈرىكىمنىڭ بىر ئۆرتىنىش بىلەن ئىتتىك سوقۇپ كەتكەنلىكىنى ھېس قىلىپ نەپسىمنى قىستىم . -توي ئۈگۈنلىككە –شەنبە كۈنى ئىكەن.ئاراڭلاردا بىرەر كۆڭۈلسىزلىك بولغانمۇ ؟-ئەركىننىڭ ئاۋازىدىن بىر دوستانە ھېسداشلىق بىلىنىپ تۇراتتى . -ھېچ ئىش بولمىغان ... - بۇ قىز ئەجەپ ...بۇ ھەقتە بىزگە بۇرۇنراق بىر نەرسە دېسەڭ بولما- سمىدى ؟بەلكىم ئوتتۇراڭلاردا بىرەر ئۇقۇشماسلىق بولغان بولسا بىز ئارىغا كىرگەن بولساق بۇنداق بولماس ئىدى . -بۇنىڭدا ھېچقانداق ئۇقۇشماسلىق يوق.مۈنەۋەر مۇشۇنداق قىلىشنى تاللىغان ئۇ خېتىدە شۇنداق يېزىپتىكەن . -مۈنەۋەر ۋاپاسىزلىق قىلدى؟ -شۇنداق . -ھەي!...بولدى،ئۇنداق ۋىجدانسىز قىزلار ھەسرەت چېكىشكە ئەرزىمەيدۇ. سەن ئۇنى تېزلا ئۇنتۇپ كېتەلەيسەن . -سەن مېنى بىلىسەنغۇ ،ئۇنداق كۆڭلۈمنى ياسايدىغان گەپلەرنى قىلىشىڭ ھاجەتسىز ،-مەن شۇنداق دەپ كۈلۈپ قويدۇم . مەن كەچتە ئولتۇرۇپ مۈنەۋەرگە بولغان ھېسياتىمنى ئىپادىلەپ مۇنداق بىر پارچە شېئىر يازدىم: مەندىن ئايرىلىپ كەتسەڭمۇ كەت جانان، لېكىن سەن زادىلا قىلما پۇشايمان. بەختلەر تىلەيمەن چىن قەلبىمدىن ساڭا، مېنى ئەمدى قايتا قىلمىغىن ئارمان. خەتلىرىڭدە ئۆزۈڭنى قىلدىڭ ئايان، تولۇق كۆرۈپ يەتتىم سەن قانداق ئىنسان. ئۆزۈمگە بەك كەلدى غەزىبىم،سېنى مەن چۈشەنمەي قانداقسىگە يار قىلغان. مەن سېنى بىلىپتىمەن مەڭگۈ يار دەپ، ئۇزۇن ئۆتمەي جۇپ بولغۇسى قوشماق دەپ. قانداق ساددا،قانداق ئەخمەق يىگىتمەن، ئويلاپتىمەن يار كۆڭلىدە مەن بار دەپ. سېنىڭ ئۈچۈن زادى ھەسرەت چەكمەسمەن، كېچە-كۈندۈز سېنى ئويلاپ يۈرمەسمەن. غەم يېمىگىن سېنى ئىزدەپ بارمايمەن، ئۇچراپ قالساڭ كۆزلىرىڭگە باقماسمەن. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا ن.ھاشىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014-1-12 15:33

شېئىر بىلەن ئۆتكەن ھايات (رومان)

باھا سۆز