مەردان: رابىيە شېئىرلىرىدىن ئۈچ پارچە

رابىيە خانىم چاچما شېئىرنىڭ چوڭ ئانىسى ئىكەنغۇ ؟

سوفىست، شائىر: رابىيە ئەل ئاداۋىيا

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مەردان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-9-22 13:47  

پەلسەپىسى

رابىيە ئىسلام زاھىدچىلىقىنىڭ سوفىزىمغا ئۆتۈشىدىكى ئەڭ مۇھىم رول ئوينىغۇچىسى. ئۇنىڭدىن ئاۋۋال زاھىدلارنىڭ ئارىسىدا "ئىشىق" ئاتالغۇسى يوق بولۇپ، رابىيە تۇنجى بولۇپ زاھىدلىققا "ئىشىق" ئاتالمىسىنى ئېلىپ كىرگۈچى، شۇنداقلا سوفىستلىققا يول ئاچقۇچىدۇر. شۇڭلاشقا ئۇ سوفىزىمنىڭ ۋە تەسەۋۋۇپ شېئىرىيتىنىڭ بارلىققا كېلىشىگە بىۋاستە تەسىر كۆرسەتكەن، ئاساس سالغان دەسلەپكى كىشىلەرنىڭ بىرى دەپ سانىلىدۇ.
رابىيە ئىسلام پەلسەپىسى تارىخىدا "ئىشىق"نى ئەڭ يۈكسەك پەللىگە كۆتۈرگەن شائىر ھېسابلىنىدۇ. ئاللاھقا بولغان سۆيگۈ ئۇنىڭ شېئىرلىرىدىكى ۋە شاگىرتلىرى بىلەن قىلىشقان دىئالوگلىرىدىكى ئاساسلىق تېما. ئۇ ھىجرىيەنىڭ ئىككىنچى ئەسىرىدە ئەۋج ئالغان زاھىدلىق ھەركىتىنىڭ "ئىشىق"نى ئاساس قىلغۇچى بىردىنبىر ۋەكىلى، ئۇ ۋاقىتتىكى ئاساسىي ئېقىم زاھىدلىقتا جەبىرنى ۋە ئوقۇبەتنى تەكىتلەيتتى. رابىيە شاگىرىتلىرىغا دائىم: " بارلىق ئىبادەتنىڭ، ھەركەتنىڭ،ھەتتا ھاياتلىقنىڭ ۋە ئاللاھنىڭ مەنىسى پەقەتلا ئاشۇ ئىشىقتىندۇر" دەپ تەلىم بېرەتتى. ئۇنىڭ نۇرغۇن سۆزلىرى كېيىنكى سوفىستلار تەرىپىدىن كەڭ كۆلەمدە ئىشلىتىلگەن.
رابىيە يەنە بەلكىم ئىسلام تارىخىدىكى تۇنجى ئايال زاھىد سانالسا كېرەك، شۇنىڭدىنمۇ بىر قىسىم غەرب تەتقىقاتشۇناسلىرى رابىيەنىڭ بىر ئۆمۈر ياتلىق بولمىغانلىقى ۋە ئۇنىڭ ھەرقانداق شەكىلدىكى قۇللۇقنى رەت قىلغانلىقىدىن ئۇنى فىمىنىزمنىڭ ئەڭ بۇرۇنقى ۋەكىللىرىدىن بىرى دەپ قارىشىدۇ ھەم ئۇنىڭ ئەينى ۋاقىتتىكى تەسىر دائىرىسىنىڭ كەڭلىكىگە ئاساسەن ئۇنى ئىسلام قۇللۇق جەمىئىيىتىنىڭ  تېخىمۇ مۇكەممەل بىر مۇسۇلمان جەمئىيىتىگە ئايلىنىشىدا بەلگىلىك رول ئوينىغان دىيىشىدۇ.
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مەردان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-9-22 13:49  

ھېكايەتلەر

بىركۈنى كىشىلەر رابىيەنىڭ بىر قولىدا چۆگۈن، يەنە بىر قولىدا ئوتقاش كۆتۈرۈپ، كوچىلاردا ئالدىراپ يۈرىۋاتقانلىقىنى كۆرۈشىدۇ. ھەممەيلەن ئۇنىڭ بىر ساراڭ خوتۇن ئىكەنلىكىنى بىلىشەتتى، كېلىپ ئۇنىڭدىن سورىشىدۇ:" نېمە بولدۇڭ؟ نېمىشقا بىر قولۇڭدا ئوت، بىر قولۇڭدا سۇ كۆتۈرۈۋالدىڭ؟" رابىيە ئۇلارغا جاۋاب بېرىپ مۇنداق دەيدۇ:" ئوڭ قولۇمدىكى سۇدا دوزاخنى ئۆچۈرىمەن، سول قولۇمدىكى ئوتتا جەننىتىڭلارنى كۆيدۈرۋېتىمەن. مۇشۇ ئىككى نەرسە پۈتۈنلەي يوقالمىغۇچە، كىشىلەر ئىماننىڭ نېمىلىكىنى مەڭگۈ چۈشەنمەيدۇ."

بىر قېتىم ئۇ ئۆزىنىڭ شەيتاندىن قورقمامدىغانلىقى، ئەجىبا ئۇنى ئۆچ كۆرمەمدىغانلىقى توغرىسىدا سورالغاندا، مۇنداق دەپ جاۋاب بېرىدۇ:" ئاللاھ سۆيگۈسى ئىچىمگە شۇنچىلىك توشۇپ كەتتىكى، شەيتانغا ئۆچمەنلىك قىلغۇدەك جاي قالمىدى."

بىركۈنى سوفىيان ساۋلۇر( ئەينى دەۋىردىكى ئوقۇبەت دەرۋىشلىرىنىڭ ۋەكىلى) ئۇنىڭ بىلەن مۇلاقەت بولۇشقا كېلىدۇ. پاراڭ ئارىسىدا ئۇنىڭغا:" سىز ھەددىدىن زىيادە چۈشكۈن." دەيدۇ. رابىيە بولسا :" توغرا دەيسىز، بىراق بۇ چۈشكۈنلۈك ئاللاھقا بولغان چۈشكۈنلۈك بولسا، ئۇنداقتا بۇ تېخى يېتەرلىك ئەمەس!" دەپ جاۋاب بېرىدۇ.

يەنە بىر قېتىم سوفىيان ئۇنىڭدىن:" ھەرقانداق بىر ئېتىقادنىڭ مۇددىئاسى، ھەرقانداق بىر ئىبادەتنىڭ مەقسىدى بولىدۇ، ئۇنداقتا سىزنىڭ ئىبادىتىڭىزنىڭچۇ؟" دەپ سورايدۇ. رابىيە مۇنداق جاۋاب بېرىدۇ:" ئەگەر ئىبادىتىم جەننەتكە كىرىش ئۈچۈن بولسا، ئۇ مېنى جەننەتتىن قوغلىسۇن،  ئەگەر ئىبادىتىم دوزاختىن قورققانلىقىمدىن بولسا، ئۇ مېنى دوزاخقا تاشلىسۇن! مېنىڭ ئىبادىتىم پەقەت ۋە پەقەت ئاللاغا بولغان  چەكسىز سېغىنىشىمدىن ۋە مۇھەببىتىمدىندۇر. ھەرقانداق ئۈمۈد ۋە قورقۇنچ ئاللانىڭ جامالىغا يېتىشىمىزگە توسقۇنلۇق قىلىدۇ."









بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مەردان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-9-22 17:44  

"ھەقىقەتەن، ئۇ ئىشىق ئەھلىنىڭ ئەڭ كاتتىسىدۇر."
                                                                  -- ئىبن خەبباد

رەھمەت پاسئان ئەپەندى، مەن ئەلۋەتتە ئۆزەمنىڭ نىمە دەۋاتقان، نمىلەرنى ئويلاۋاتقان، نىمىلەرنى ئىزدەۋاتقىنىنى ئوبدان بىلىمەن،تېخى ئېزىۋاتقىنىم يوق... يول كۆرسەتكىنىڭىزگە كۆپ رەھمەت.

مەرداننىڭ ئەجرىگە كۆپ تەشەككۈر! مۇشۇ خىل ئەسەرلەر بىلەن كۆپىرەك تونىشىش پۇرسىتى يارتىپ بېرۋاتقان بىر تۈركۈم ياشلارغا ھەۋەس قىلىدۇ كىشى .
پاسئىاننىڭ  شەرھئىيلىرىگە   قايىل بولماي تۇرالمىدىم .

بىر كۈنى كىشىلەر رەبىئەدىن سوراپتۇ:
-ئېي رەبىئە، شەيتاننى ئۆچ كۆرەمسىز؟
-ياق.
-نېمىشقا؟
-چۈنكى مېنىڭ قەلبىم ئاللاغا بولغان ئىشىق بىلەن توشوپ كەتكەن، قەلبىمدە شەيتاننى ئۆچ كۆرگۈدەك ئورون يوق،_دەپتۇ.

پاسئاننىڭ تەھلىلى شېئىرنىڭ ھۆسنىگە ھۆسىن قېتىپتۇ . رابىيەگىمۇ، پاسئانغىمۇ، مەردانغىمۇ سالام بولسۇن.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مەردان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-9-27 10:30  

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مەردان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-9-27 11:29  

مەنبە: http://www.onelittleangel.com/wisdom/quotes/saint.asp?mc=51 بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مەردان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-9-27 12:11