ئوتتۇرا-باشلانغۇچ مەكتەپلەردە تەبىئىي پەن ئوقۇتۇش سۈپىتىنىڭ تۆۋەن بولۇشىنىڭ سەۋەبى ھەققىدە ئويلىغانلىرىم ; K1 K. T; g' e9 l0 v+ C" nسارىگۈل رىشىت 3 j$ |1 A* g o# F F(پىچان ناھىيە تۇيۇق يېزا ياڭخىي مەكتەپ ئوقۇتقۇچىسى ) " h* p8 B, X( E( u2 Q) zيىقىنقى يىللاردىن بۇيان مائارىپ ئىسلاھاتى چوڭقۇرلاشتۇرۇلۇپ، ئىمتىھان مائارىپىدىن ساپا مائارىپىغا يۈزلىنىش تەكىتلەندى. ئوقۇتۇش ئوسۇلى ئوقۇتۇش شەكلى، ئوقۇتۇش ئىدىيىسى، ئوقۇتۇش مەقسىدى ۋە دەرسلىكلەردە كۆپ خىل ئۆزگىرىشلەر بارلىققا كەلدى .گەرچە ئوقۇتقۇچىلار قوشۇن قۇرۇلۇشى ئۈزلۈكسىز كۈچەيگەن بولسىمۇ، ئوتتۇرا-باشلانغۇچ مەكتەپلىرىمىزدە تەبىئىي پەن ئوقۇتۇش سۈپىتى تۆۋەن بۇلۇشتەك ھالەت تۈپتىن ئۆزگەرتىلمىدى. ! |7 L+ O! ^+ ^9 W6 @ئۇنداقتا، نىمە ئۈچۈن مىللىي ئوتتۇرا- باشلانغۇچ مەكتەپلەردە تەبئىي پەنلەر ئوقۇتۇش سۈپىتى تۆۋەن بۇلىدۇ؟ قانداق قىلىغاندا تەبئىي پەنلەر ئۇقۇتۇش ئۈنۈمىنى يۇقىرى كۆتىرگىلى بۇلىدۇ؟. ]. @3 t9 |$ x! ` d3 ~' d مەن تۆۋەندە ئۆزەمنىڭ بۇ جەھەتتىكى قاراشلىرىمنى ئوتتۇرغا قويۇپ ئۆتىمەن. 8 }% ]; r/ h( C E1.ئوقۇغۇچىلارنىڭ تەبئىي پەنلەرنى ئۆگىنىش ئاكىتىپچانلىقى يۇقىرى ئەمەس . $ m: D# Z' V xباشلانغۇچنىڭ يۇقىرى يىللىقىغا چىققاندىن باشلاپلا ئۇقۇغۇچىلاردا تەبئىي پەنلەرنىڭ قىينلىق دەرىجسى يۇقىرى دەپ قارايدىغان خاھىش شەكىللىنىدۇ بۇنىڭ بىلەن ئوقۇغۇچىلار تۇلۇقسىزۋە تۇلۇق ئوتتۇرىغا چىققاندىن كىيىنمۇ«مەن بەرىبىر تىرىشساممۇ ياخشى ئۆگىنەلمەيمەن » دەپ قاراپ تەبئىي پەنلەرنى ياخشى ئۆگەنمەيدۇ ياكى قىزىقمايدۇ.+ h: J: y( R9 u% E5 e6 b بۇنىڭ ئۈچۈن ئوقۇتقۇچىلار ئوقۇغۇچىلار بىلەن سىردىشىش ھىسىيات ئالماشتۇرۇشقا كۆپىرەك ۋاقىت ئاجرىتىپ ئۆز ئارا چۈشۈنىشىشكە تىرىشىش كېرەك.ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئائىلە تۇرمۇش ئەھۋالى، پىسخىكىسى، قىزىقىشى، ئارتۇقچىلىقى ، يىتەرسىزلىكى قاتارلىقلارنى چۇڭقۇر تەتقىق قىلىپ ئۇلارغا بۇلغان ئىدىيۋى تەربىيەنى ياخشى ئىشلەپ ئۇقۇغۇچىلارنىڭ ئۆزىگە ئىشىنىش ئېڭىنى يىتىلىدۈرۈپ ئۇلارنىڭ تۇرمۇشقا ۋە كەلگۈسىگە بۇلغان قىزىقىشىنى ئىنتىلىشىنى يىتلىدۈرىشى كېرەك.* W' ?$ J- r0 w' E2 K; D 2.ئۇقۇتقۇچىلاردا دەرس بايلىقىنى قېزىشقا ئەھمىيەت بەرمەسلك خاھىشى بىر قەدەر ئېغىر . 8 j3 g6 H6 d3 T+ E6 K5 }/ a( e: L/ Jكۆپ قىسىم تەبئىي پەن ئوقۇتقۇچىلىرى دەرس ئۆتۈشتە پەقەت كىتاپتىكى نەزىرىيىۋى بىلىملەر بىلەنلا چەكلىنىپ قىلىپ ، كىتاۋى بىلملەرنى تۇرمۇش ئەملىيىتى بىلەن باغلاشتۇرۇشقا سەل قارايدۇ، بۇنىڭ بىلەن ئۇقۇغۇچىلاردا تەبئىي پەنلەردىن زىرىكىش تۇيغۇسى پەيدا بۇلىدۇ.بۇنىڭ ئۆچۈن ئوقۇتقۇچىلار تۇرمۇشنى ، ئەتراپتىكى تەبئىي ۋە سۈنئىي شارائىتلارنى تەپسىلىي ئەتراپلىق كۈزىتىپ ئەمىلىي مىسال ،ئەمىلىي تەجىرىبە ۋە ئەمىلى مەشىقلەر ئارقىلىق كىتاۋى بىلىملەرنى تۇرمۇش ئەمىلىيىتى بىلەن زىچ بىرلەشتۈرۈپ ئىكىسكۇرسىيە ، زىيارەت ، ساياھەت ۋە تەتقىقات پائالىيەتلىرى ئارقىلق ئۇقۇغۇچىلارنىڭ نەزەرىيە بىلەن ئەمىلىيەتنى بىرلەشتۈرۈش نەزەرىيەنى ئەمىلىيەتتىن ئۆتكۈزۈش ئىقتىدارىنى يۇقىرى كۆتىرىپ ئۇلارنىڭ تەبئىي پەنلەرگە بولغان قىزىقىشىنى ئاشۇرۇش كېرەك. 5 P' I7 k4 b7 Z8 G3. ئوقۇغۇچىلاردا مەشىقلىنىش كەمچىل بۇلماقتا . 4 {4 @) a1 T) {8 j( R% I$ rبازار ئىگىلىكىنىڭ يۇلغا قۇيۇلىشى ، ئىقتىسادنىڭ تەرەققىي قىلىشى تۇرمۇش ئۇسۇلىنىڭ ئۆزگىرىشى ۋە خىزمەت بىسىمى قاتارلىقلار تۈپەيلىدىن بىر قىسىم ئۇقۇتقۇچىلار ئۆزى بىرىۋاتقان پەنلەرنى تەتقىق قىلىش ، ئىزدىنىشكە ئەھمىيەت بىرەلمەيۋاتىدۇ، بۇنىڭ بىلەن ئوقۇغۇچىلار مەيلى مەكتەپتە ياكى ئائىلىدە بولسۇن مەشقلىنىش پۇرسىتىدىن مەھرۇم قىلىۋاتدۇ. بۇنىڭ ئۆچۈن ئۇقۇتقۇچىلار ئائىلە تاپشۇرۇقى، دەرسخانا تاپشۇرۇقى ۋە ئادەتتىكى مەشىقلەرنى كۆپەيتىش ۋە كۆچەيتىش ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارغا كۆپ مەشقلىنىش ۋاقتى ۋە شارائىتنى يارىتىپ بىرىپ نەزەرىيىۋى بىلىملەرنى ئۆز بىلىمىگە ئايلاندۇرۇشىغا يېتەكلىشى كېرەك . 5 Z& C8 F( h' T# _/ I" f8 c+ Y4.ئوقۇغۇچىلار ئۆز ئەجرى ۋە تىرىشچانلىقىغا چۇشلۇق نەتىجىگە ئېرىشەلمەيۋاتىدۇ.# \- B, a/ ~4 V" v7 u N# n9 z تەبئىي پەنلەر ئىمتىھان سۇئال شەكلى كۆپ خىل ۋە مۇرەككەپ بۇلۇپ ، بوش ئورۇن تولدۇرۇش جاۋاب تاللاش، ھۆكۈم قىلىش نامىدا چىققان سۇئاللار ئەمىلىيەتتە 3-5 مىنۇتقىچە ۋاقىت سەرىپ قىلىمىسا ھەل قىلغىلى بولمايدىغان ئەمەلىي مەسىلىلەر بۇلۇپ، تۈرى ۋە سانى كۆپ، ۋاقتى قىس، بۇنىڭ بىلەن ئۇقۇغۇچىلار ئىمتىھاندا جىددىيلىشىش، ئالدىراش ، ھۇدۇقۇش سەۋەبىدىن ئەسلىدە ئۆزى ھەل قىلىپ كېتەلەيدىغان مەسىلىلەرنىمۇ توغرا بىر تەرەپ قىلالمايدۇ- دە نۇمۇرى بىراقلا چۈشۈپ كىتىدۇ. 6 g: W- Z ^5 @2 r* T/ ]; cبۇنىڭ ئۈچۈن ئۇقۇتقۇچىلار قىسقا ، ئاددىي بولغان ھەپتىلىك ، ئايلىق سىناقلارنى ئورۇنلاشتۇرۇش، زىھنىڭىزنى سىناپ كۆرۈڭ ۋە كۈرژىك پائالىيىتى قاتارلىق شەكىللەر ۋە ۋاستىلەر ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارغا ئۆزىنى كۆرسىتۋىلىش پۇرسىتى يارىتىپ بىرىش ، نۇمۇر ئارقىلىق ئوقۇغۇچىلارنىڭ روھى جەھەتتىكى ھارغىنلىق، بىزارلىق تۇيغۇسىنى تۈگىتىش ئارقىلىق ئۇلارنىڭ تەبئىي پەنلەرگە بۇلغان قىزىقىشىنى ئاشۇرۇش كېرەك.+ u9 ^3 r$ m' G/ O0 A8 [' o7 D 5. ئۇقۇغۇچىلاردا توغرا ھەم ئىلىمىي بولغان ئۆگىنىش ئۇسۇلىنى تۇرغۇزۇشقا ئەھمىيەت بىرىلمەيۋاتىدۇ * D+ c$ h% x7 m5 fيېڭى دەرىس ئىسلاھاتى يولغاقويۇلۇپ بولغان ، ئوقۇتۇش ئوسۇلىدا ۋە دەرسلىكلەردە ئاللىقاچان ئۆزگىرىش بولغان بۇلسىمۇ لېكىن بىرقىسىم ئۇقۇتقۇچىلار يەنىلا ئەنئەنىۋى ئوقۇتۇشنىڭ ئاسارىتىدىن قۇتۇلالمايۋاتىدۇ يەنە ئوقۇتۇشتا كىتاب بىلەن دەرسخاندىن ھالقىيالمايۋاتىدۇ بۇنىڭ بىلەن ئوقۇغۇچىلاردا پەقەت ئوقۇتقۇچىنىڭ ئۆگەتكىنىنى ئۆگىنىش ، ئۆگىنشتە كىتابقىلا باغلىنىپ قىلىشتەك خاتا ئوسۇل شەكىللىنىپ قىلىۋاتىدۇ. 7 L$ D2 j: z/ a- Z' Z5 @4 ^6. تەبىئىي پەن ئوقۇتۇشىغا دائىر تەجرىبە ئەسلىھەلىرى تۇلۇق بولماسلىق، بارلىرىدىن ئۈنۈملۈك پايدىلانماسلىق ئەھۋاللىرى مەۋجۇت# X. {, \1 a- I# d+ l8 f7 _( j بۇنىڭ ئۈچۈن ئوقۇتقۇچى ئۇقۇغۇچىلارغا ئۆگىنىش نىشانىنى ، ئۆگىنىش مەقسىتىنى ، كىم ئۆچۈن ، نىمە ئۆچۈن ئۆگىنىدىغانلىقى ، نىمىلەرنى، قانداق ئۆگىنىدىغانلىقى ھەققىدە چۈشەنچە بىرىپ ئۇقۇغۇچىلارغا ئوقۇتقۇچىلاردىن ئۆگىنىش، جەمىيئەتتىن ئۆگىنىش ، تۇرمۇشتىن ئۆگىنىش ، ماتىرىياللاردىن ئۆگىنىش ، رادىئو –تېلىۋىزۇرۋە كۇمپىيۇتېر قاتارلىق زامانىۋى قۇراللاردىن پايدىلىنىپ ئۆگىنىش قاتارلىق ئۆگىنىش ئوسۇللىرىنىڭ بارلىقىنى ھىس قىلىدۇرۇپ ، ئۇلاردا توغرا ۋە ئىلمىي بولغان ئۆگىنىش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈشى كېرەك' ~( Z7 t8 V* H7 v& s . N; m& I& V" rمەنبە: پىچان مائارىپ تورى |