خەلق پۇلى قىممىتىنىڭ ئالتۇنغا ئاگاھلاندۇرۇش سىگنالى 7 W& @, f) v: l) D بىز ئالتۇن ۋە نىفىتنىڭ خەلقئارادا دوللار بۇيىچە ھىساپلىنىدىغانلىقىنى بىلىمىز. ئەمما نۇرغۇن مەبلەغ سالغۇچىلار سەل قاراۋاتقان مۇنداق بىر ئاجايىپ ئىچكى سىرنى مەن بۇگۈن دوستلار بىلەن ئورتاقلاشماقچى، بەلكىم بۇ ئىچكى سىر ئامرىكىنىڭ نىمىشقا ئەركىن پۇل سىياسىتىنى ھە دەپ يولغا قۇيۇپ دوللارنىڭ خەلق پۇلىغا ئالماشتۇرۇش نىسپىتىنىڭ ئۈسۈپ كىتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشىنىڭ ئىچكى ماھىيىتى بۇلۇشى مۇمكىن.) M8 j, ^* e) s 6 U$ k# V" _1 c- j5 {. g4 [- D- x! N ئۇنداقتا ئامرىكا دوللىرى بىلەن خەلق پۇلىنىڭ ئالماشتۇرۇش نىسپىتى ھەقىقەتەن ئامرىكا ئۈمىد قىلغاندەك ھازىرقى 6.30 يۈەندىن 3.30 يۈەنگە چۈشسە ئۇنداقتا زىيان تارتقۇچىلار كىم بۇلىدۇ؟ 6 u, L" T4 Q- v# _7 Y 9 ]+ q" q( [& ]/ {9 @# aمۇنداق مىساللار ئارقىلىق بىز بىر سىناق ئېلىپ بارايلى 9 G+ l3 Y$ o; |0 }7 u6 R/ b# P+ D0 |; v ھازىر ئالتۇن 1700 دوللار دىسەك، خەلق پۇلىنىڭ ئايرىۋاشلاش نىسپىتى 6.30 دىسەك، ئۇنداقتا خەلق پۇلى بۇيىچە بىر گىرام ئالتۇن قانچە پۇل؟ بۇنىڭ ئۈچۈن بىز 1700 دوللار دىگەن باھانى چۈشىنىشكە توغرا كىلىدۇ، 1700 دوللار دىگەن باھا ئالتۇننىڭ ئۇنسىيە بىرلىكى بۇيىچە قىممىتى، بىر ئۇنسىيە 31.1035گىرامغا تەڭداش. ئۇنداقتا ھىساپلاشنى باشلايلى) v# Y1 z* }$ R: f$ n9 r ' X. P. j6 _. M n" n9 V* P% w 1700 دوللار 31.1035 گىرام ئالتۇننىڭ دوللار باھاسى بولغاچقا بىر گىرام ئالتۇننىڭ دوللار باھاسىنى تېپىش ئۈچۈن 1700 نى 31.1035 كە بۈلىمىز. نەتىجە: بىر گىرام ئالتۇن 54.66 دوللارغا تەڭ. 1 g* a! t, u m1 o5 N5 H4 c. }. m1 F, Z( M7 X$ P+ V" V! S خەلق پۇلى بۇيىچە ھىساپلاش ئۈچۈن بۇ 54.66 دوللار دىگەن باھانى 1 دوللارنىڭ خەلق پۇلىغا ئالماشتۇرۇش نىسپىتى 6.30 غا كۆپەيتىمىز. نەتىجە: بىر گىرام ئالتۇن 344.33 يۈەن6 k+ U& |( X( `0 _. C9 V' f
0 W5 k* j/ N+ Z' Cخوش، ئۇنداقتا ئامرىكا كۈنلەرنىڭ بىرىدە مەخسىتىگە يىتىپ دوللارنىڭ خەلق پۇلىغا ئالماشتۇرۇش نىسپىتىنى 3.30غا ئەكىلەلىسە. ھەمدە دوللار باھاسىنى بىز باشتا دىگەن 1700 دوللارلىق باھانى ساقلىسا ئۇنداقتا قانداق نەتىجە چىقىدۇ؟8 v; G& r& q% D9 K$ l" c' { 6 U% \0 Y. d( P8 u2 G% Z* r' T يەنە ھىساپلاشنى باشلايلى. 1 S. p5 \ \: j$ R2 t* X' S# k. I- g; s$ R, C بۇ ۋاقىتتىمۇ ئالتۇننىڭ ئۇنسىيە بىرلىكىدە ئۆز گىرىش بولمىغاچقا بىز بىر گىرام ئالتۇن 54.66 دوللارغا تەڭداش بۇلىدىغان نەتىجىدە ئۆز گىرىش بولمايدۇ. ئەمما خەلق پۇلى بۇيىچە ئالتۇننى ھىساپلىغاندىكى نەتىجە ئادەمنى ھەيران قالدۇرىدۇ.& r% k) ]& {0 @3 S' m" T
! `( M# g5 c1 ], Z$ b* O0 `$ ~خەلق پۇلى بۇيىچە ھىساپلاش ئۈچۈن بۇ 54.66 دوللار دىگەن باھانى 1 دوللارنىڭ خەلق پۇلىغا ئالماشتۇرۇش نىسپىتى 3.30 غا كۆپەيتىمىز. نەتىجە: بىر گىرام ئالتۇن 180.38 يۈەن+ m7 v9 @2 K; I; } 0 K+ |, K; B3 Z( `8 b قاراڭلا دوستلار. كەلگۈسىدە ئامرىكىدا دوللار باھاسى 1700 دوللاردا تۇرىۋاتقان ئەھۋالدا ئامرىكىدا بىر گىرام ئالتۇن يەنىلا 54.66 دوللارغا تەڭداش بۇلىۋېرىدۇ. ئەمما جۇڭگۇدىچۇ؟ دوللارنىڭ پاخاللىقى ئېشىپ خەلق پۇلىغا ئالماشتۇرۇش نىسپىتى 6.30 دىن 3.30 غا كىلىپ قالغاندا ئالتۇن باھاسى ھازىرقىدەك 344.33 يۈەن بولماستىن بەلكى 180.38 يۈەن بۇلىدۇ. دىمەك كەڭ جۇڭگۇ خەلقى ھازىرقىدەك قىزغىنلىق بىلەن ئالتۇن سېتىۋېلىشىنى كۆرۈش دەل ئامرىكا ۋالسىرترىست كوچىسىدىكى ئىقتىسادشۇناش پەيلاسوپلارنىڭ كىچە- كۈندۈز ئارزۇ قىلىدىغان مەخسىتىمۇ دەپ قالدىم. كەلگۈسىدە ئامرىكىدا ئالتۇن 3000 دوللارغا چىقسا بىر گىرام ئالتۇن 96.5 دوللارغا چىقىپ ئامرىكىدا دوللارغا ئالتۇن ئېلىپ ساقلاپ قويغان خەلق ۋە شىركەتلەر پايدا ئالىدىكەن. ئەمما جۇڭگۇدا ئۇ ۋاقىتتا ئالتۇن ھازىرقى ئۆلچەم بۇيىچە ھىساپلىغاندەك ھەر گىرامى 608 يۈەن بولماستىن، ئەكسىچە 318.5 يۈەن بۇلۇپ، ئالتۇن ساقلىغان خەلقىمىز ئامرىكا پۇقرالىرىدەك پايدا ئالماستىن ئەكسىچە زىيانغا پېتىپ قېلىشى مۇمكىن. ) Z4 O5 h) l' V" X6 Q% g \$ t) i3 z; A3 S4 }4 r Zئەگەر جۇڭگۇ ئىقتىسادى ھازىرقى سۈرئەتتە ئېشىپ دوللارغا ئالماشتۇرۇش نىسپىتى بىز پەرەز قىلغان 3.30 دىنمۇ تۆۋەنلەپ 2.00يۈەنگە كىلىپ قالسىچۇ؟ ' @+ `4 |: x; r6 q& w& U 1 j- Z( }) i8 B+ I3 pئوخشاشلا ئامرىكىدا 3000 دوللارغا چىقسىمۇ جۇڭگۇدا ئالتۇننىڭ گىرامى 193يۈەنگە چۈشۈپ قېلىپ، بار زىياننى تارتقۇچىلار كۆپ مىقداردا ئالتۇن ساقلىغۇچىلار بۇلۇپ قېلىشى مۇمكىن، مانا بۇ ئىقتىساد بازىرىدىكى ئاجايىپ بىر تەتۈر تاناسىپلىق قانۇنىيەت. دوللارنىڭ قىممىتىنىڭ چۈشىشى جۇڭگۇ ئىقتىسادى ئۈچۈن ھەرگىزمۇ ياخشىلىقتىن بىشارەت ئەمەس، ئوخشاشلا پاي بازىرى ۋە جۇڭگۇ خەلق ئۈچۈن كۈرۈنمەس بالايى ئاپەت دەپ قارايمەن.7 o4 l) ^' y3 V2 T2 F P+ [& j- ? G2 e. A: J بۇنىڭغا تاقابىل تۇرۇشنىڭ ئۈنۈملۈك ئۇسۇلى ھازىرقى خەلق پۇلى قىممىتىنى ساقلاش، بۇنىڭ ئۈچۈن دۆلىتىمىز چۇقۇم ئامرىكا ئەركىن پۇل سىياسىتىغا ئوخشاش زەھەرنى زەھەر بىلەن قايتۇرۇش ئۇسۇلىنى قوللىنىشقا توغرا كىلىدۇ. ئەمما بۇ يەنىلا ئوزاق مەزگىللىك ئۈنۈملۈك چارە ئەمەس، بۇنىڭ ئۈچۈن خەلق تۆلەيدىغان بەدەل ئاز بولمايدۇ. يەنىلا بارچە خاپىلىقلارنى خەلق ئاممىسى تارتىشقا توغرا كىلىدۇ. ئايلىنىپ يۈرىدىغان ئېشىنچە مەبلەغ كۆپىيىدۇ. مال باھاسى ئۆرلەيدۇ. نۇرغۇن پۇلغا ئازغىنە نەرسە كىلىدۇ. قارىماققا كۆپ پۇل تاپىمىز، ئەمما تۇرمۇشىمىز ئاز پۇل تاپقاندىنمۇ خاراپلىشىپ كىتىدۇ. & @+ |0 F: Q( r9 G+ Q 1 Q3 x# N& n- ^0 j9 Pئامرىكىنىڭ جۇڭگۇ بىلەن بولغان دوستانە مۇناسىۋىتى ياخشىلىنىشقا قاراپ يۈزلىنىۋاتىدۇ. بۇلۇپمۇ ئىقتىسادى جەھەتتە، نىمىشقا ؟& G' ^! z2 n7 W/ A0 ]) y3 n+ T ; Q' ~, i; K. T: J2 O( ^: i ئامرىكىنىڭ مەخسىتىمۇ دوللارنى يۇقىرى قىممەت بىلەن خەلق پۇلىغا ئالماشتۇرۇپ، جۇڭگۇ ئىچىگە مەبلەغ سېلىش، شىركەت قۇرۇش قاتارلىق باھانىلەر بىلەن كىرگۈزۈش، قانچە كۆپ كىرگۈزەلىسە شۇنچە ياخشى. بۇ پۇل ئامال قىلىپ ئۆي مۈلۈك قاتارلىق كەلگۈسىدە قىممىتىنى ساقلايدىغان، دوللار قىممىتى چۈشكەنسىرى، خەلق پۇلى قىممىتى ئۆسكەنسىرى تەڭ ئۆسىدىغان تۈرلەرگە كىرىدۇ. كەلگۈسىدە دوللار قىممىتى تۆۋەنلەپ ئالماشتۇرۇش باھاسى 2 يۈەنگە كىلىپ قالغاندا. ئاندىن قايتىپ ئامرىكىغا كىتىدۇ. ئەسلىدە 1 دوللار 6 يۈەن بۇلۇپ كىرگەن بولسا چىقىپ كىتىدىغان ۋاقىتتا 6 يۈەن 3 دوللار بۇلۇپ ئامرىكىغا قايتىپ كىتىدۇ. مانا بۇ دەل تەرەققى تاپقان دۆلەتلەرنىڭ تەرەققى قىلىۋاتقان دۆلەتلەرنىڭ ئىقتىسادىنى بۇغۇپ قۇيۇدىغان چارىسى، سېسىق نامى پۇر كەتكەن «كۆيدۈرگۈچى مەبلەغ» دىگەن شۇ. 3 l9 W) s) F& ~ t; [4 I% A3 d0 Q3 _. h- P ئويلاپ باقايلى، نىمە دىگەن قورقۇنۇچلۇق. يانچۇققا پاتماي قالغان پۇللار ئىز دىرەكسىز يۇقىلىپ كەتكەندەك، ئېغىر كۈنگە قالىمىز. دۆلەت ئىقتىسادى چىكىنىپ خەلق پۇلى كۈچلۈكلىكتىن ئاجىزلىققا ئۈتىدۇ. قايتا پاخالىققا مېڭىپ 6 يۈەنگە چىقىدۇ.& I7 Z$ i- g7 m: z4 e7 ^+ X " {' i/ b& y$ @1 C7 J" z. c5 ? بۇنداق «ئىس تۈتەكسىز ئۇرۇش» ئارقىلىق ئامرىكا قولىدىكى چوڭ كوزۇر يەنى ئالتۇن ۋە نىفىت باھاسىنىڭ دوللار بۇيىچە ھىساپلىنىدىغان بۇ چوڭ كوزۇرغا تايىنىپ، ئۇرۇش قىلمايلا ئۆزىدىن ئېشىپ كىتىش ئېھتىماللىقى بولغان بىر دۆلەتنى بىر پاي ئوقسىز ئۆز خائىشى بۇيىچە ئۆز كىچىكىگە ئەكىرەلەيدۇ. + u$ y+ `8 R2 u! o2 a( ~" w6 S$ e% `: `0 `* g) ^& t% C3 V" O جۇڭگۇ ئىقتىسادىنى مۇشۇنداق قالايمىغان قىلىپ، ئۇزۇنغا سۇزۇلغان ئىقتىسادى كىرزىس پاتقىقىغا پاتقۇزۇپ قۇيۇشتىكى ئوزاق مەزگىللىك بۇ رەزىل مەخسەتنى مىنىڭچە ھەربىر جۇڭگۇ پۇخراسى چۈشۈنۈپ يىتىشى كىرەك دەپ قارايمەن. 2 u: c# ?7 H8 d' q# G* I; G6 p, u" V يېقىندا ئېلان قىلىنغان سانلىق مەلۇماتتا دوللارنىڭ خەلق پۇلىغا ئالماشتۇرۇش نىسپىتىنىڭ 6.30 يۈەنلىك مۇھىم ئۆتكەلدىن چۈشۈپ 6.29 لۇق باھانى كىرگەنلىكى ئېلان قىلىندى. بۇ ھەرگىزمۇ خۇشاللىنارلىق نەتىجە ئەمەس. بەلكى بىر ئاگاھلاندۇرۇش سىگنالى.3 q! f# B) J" s4 _6 { 6 y" R4 b& |/ w1 @: j& x6 X% I, Q% \ مەنبە:كۆكلەن يازمىسى |