     

| ئالتۇنچىلىق دەۋرى (3) & n2 o! m) O1 [ ئالدىنقى يازمىدا ئالتۇننىڭ 1994-يىلدىن بۇيانقى تارىخى تەرەققىياتى ۋە تەۋرىنىش ئالاھىدىلىكى بىلەن تۇنۇشۇپ ئۆتتۇق، ئەمدى بىز ئالتۇننىڭ يېقىنقى ئەھۋالىغا ۋە سودا قىلىشتىكى ئاساسى تەھلىللەردە دىققەت قىلىدىغان نوقتىلارنى ئورتاقلىشىپ باقايلى. ئاساسى تەھلىل ھەققىدە سۆز ئاچقاندا ئالتۇننىڭ قىممىتى، پۇل پاخاللىقى، پۇل دىگەن نىمە؟، بانكا ئۈسۈمى بىلەن پۇل پاخاللىقىنىڭ مۇناسىۋىتىنى چۈشىنىشكە توغرا كىلىدۇ. ئۇنداقتا مەن يازغان ئالتۇن ھەققىدە تەھلىل ۋە پاراڭ ناملىق تېمىلارنى كۆرۈپ چىققاندىن كىيىن بۇ تېمىنىڭ داۋامىنى چۈشىنىشىڭىزگە ئاسان بۇلىدۇ. : S/ C; z- w* o2 `8 R4 s% j, X4 `" O$ `/ @0 X$ n5 M" D- D! S6 g ئاساسى تەھلىلدە ئۇزۇن يۈلىنىشتە :- ئىقتىسادنىڭ راۋاجلىنىشى، دۆلەتلەرنىڭ تەرەققىيات سۈرئىتى، ھەر قايسى دۆلەتلەرنىڭ پۇل پاخاللىق ئەھۋالى، بانكا ئۈسۈمى دىگەنلەرگە نەزەر سېلىش، ئىقتسادنىڭ كەلگۈسىنى پەرەز قىلىش، بانكا ئۈسۈمى ئۆزگىرىشىنى شۇ دۆلەتنىڭ تەرەققىيات ئەھۋالى ۋە پۇل پاخاللىق نىسپەتلىرىگە باغلاپ ئانالىز قىلىپ چىققاندا بىر قەدەر ياخشى سودا پۇرسەتلىرىنى بايقىۋالغىلى بۇلىدۇ. ئومۇمەن دۇنيا ئىقتىسادىنىڭ ئەھۋالىنى ئىگەللەپ تۇرغاندا بۇ مەسىلە ئاسان ھەل بۇلىدۇ. . c& O9 {; ]- p% Z* H E3 Y - m4 A- |7 `1 e; Zئاساسى تەھلىلدە ئوتتۇرا يۈلىنىشتە- دوللار باشچىلىقدىكى يۇقىرى ئابرويلۇق بولغان، ياۋرۇ، فونىستىرلىڭ، ياپۇنيە يىنى، كانادا دوللىرى، ئاۋىسترالىيە پۇلى قاتارلىق ئاساسى پۇل دۆلەتلىرىنىڭ ئۈسۈم خەۋەرلىرىگە، ھەپتىنى، ئاينى ۋە پەسىلنى بىرلىك قىلىپ چىقىرىدىغان سىتاستىكىلىق سانلىق مەلۇماتلارغا دىققەت قىلىش، مۇھىم سىياسى ئۇچۇر ۋە ئىقتىسادقا تەسىر كۆرسىتىدىغان خەۋەرلەرگە دىققەت قىلىشقا توغرا كىلىدۇ.6 N; f* P5 y! m1 G1 K! r7 c ; x0 i( M" I( }( E' W ئاساسى تەھلىلدە قىسقا يۈلىنىشتە – ھەر ھەپتىنىڭ ئومۇمەن ھەممە كۈنلىرىدە (بۇلۇپمۇ دۈشەنبە، چارشەنبە، جۈمە) كۈنلىرىدە چىقىرىلىدىغان ئىشسىزلىق نىسپىتى قاتارلىق نۇرغۇن كۆرسەتكۈچلەرنىڭ ئېلان قىلىنىشىغا، چوڭ دۆلەتلەردە ئېلىپ بېرىلغان مۇھىم ئىقتىسادى قارار يىغىنلىرىغا، بانكا باشلىقلىرىنىڭ ئاخبارات ئېلان قىلىش يىغىنلىرىغا ۋە قەرەرلىك مال، پاي چېكى بازارلىرىنىڭ ئۆزگىرىشىگە دىققەت قىلىشقا توغرا كىلىدۇ. + R7 |2 d) u5 C, n/ _! `" k3 U. B8 Z) m& B8 g# } (بىر قېتىم ياۋرۇپا مەركىزى بانكىسىنىڭ بانكا باشلىقى ئەتتىگەندە ئورنىدىن تۇرۇپ ئىشخانىسىغا كىلىپ خىزمەتنى باشلىدى) دىگەن خەۋەرگىمۇ ياۋرۇنىڭ چاققانلىق بىلەن 30-40 نوقتا ئۆسكەنلىكىدەك ئەھۋاللارغىمۇ ئۇچرىغان. & y9 S' R) B) @8 F: ^$ A5 h1 K4 G يەنە بىر قېتىم ئەنگىلىيە مەركىزى بانكىسىنىڭ باشلىقى بىر ئاخپارات ئېلان قىلىش يىغىنىدا 10 مىنۇت سۆزلەپ فونىستىرلىڭنى 100 نوقتا ئۆستۈرىۋەتكەن، يىغىن تۈگىگەندىن كىيىن يەنە ئەسلىدىكى باھاغا قايتىپ كەلگەن. . s- _, r' x* U6 j6 o# I' L0 O L 1 V7 I" F% ]9 g3 R$ Kشۇڭا چوڭ جەھەتتىكى ئەھۋاللارنى نەزەرگە ئېلىپ تۇرۇپ سودا ئېلىپ بېرىش. سالماق، ئېغىر بېسىق بۇلۇش. تەدبىرى مۇكەممەل بۇلۇش، چۇقۇم ئىجرا قىلىش. ئۈمۈدۋارلىق كەيپىياتىدا ئولتۇرۇپ زىياندا قېلىشتىن ساقلىنىش كىرەك. ئومۇمەن. ئىقتىساد راۋاجلانسا، پۇل تېپىش پۇرسىتى كۆپ بۇلغانلىقى ئۈچۈن، مەبلەغ سالغۇچىلار پۇلىنى ئىگىلىك ئىشلىرىغا سەرىپ قىلىپ ئالتۇن سودىسى پەسىيىدۇ. ئىقتىساد كاساتلاشسا، پۇل تېپىش پۇرسىتى ئاز بولغانلىقى ئۈچۈن، مەبلەغ سالغۇچىلار ئالتۇن سېتىۋېلىش ئارقىلىق پۇل قىممىتىنى ساقلايدۇ. پۇل قىممىتى دىگەننى چۈشەنمىدىم دەمسىز؟ , w# P) j |. q" k- X- j, q 2 ], b+ x1 V9 O( o. l% n# eبۇ يەردىكى پۇل قىممىتى دىگەن مەسىلىنى ھازىرقى قوي گۆشى باھاسىنى مىسال قىلىپ چۈشىنىۋالساق بۇلىدۇ. 900 يۈەن پۇل بانكىدا قۇيۇلغان ۋاقىتتا بۇ پۇلغا 3 قوي سېتىۋالغىلى بۇلاتتى. ھازىر بۇ پۇلنى ئېلىپ قوي سېتىۋالماقچى بولساق، 1 قوي كىلىدۇ. قېنى سىز ئويلاپ بېقىڭ، پۇلىڭىز پاخاللىشىپتىمۇ(قىممىتى چۈشۈپتىمۇ؟). گەرچە 900 دىگەن ساندا ئۆزگىرىش بولمىغان بىلەن ئۇنىڭغا تەڭ قىممەتتە ئالماشتۇرىلىدىغان بۇيۇم ئاز قالدى.) T& W, A+ ]' K# J1 c3 h5 k" K & G, t. ^5 ]" z( O2 D دىمەك بۇنىڭ ئۈزى بىر زىيان. شۇ 900 يۈەننى بانكىدا قويماي ئالتۇن ئېلىپ قويدۇق دىسەك، 10 گىرام ئالتۇن كەلگەن بولسا، ھازىر بۇ 10 گىرام ئالتۇننى ساتساق. 2700 يۈەن بۇلىدۇ. بۇنىڭغا قوي ئالغىلى بارساق، يەنىلا 3 قوي كىلىدۇ. دىمەك بىزنىڭ پۇلىمىز ئۆز قىممىتىنى ساقلىغانلىقى مانا مۇشۇنىڭدىن مەلۇم.# s) Y5 ?6 b- I# r- H( y; u
1 X* g3 t. y( S6 ^$ K& z' M! dچەتئەللەردىكى مىليونىرلار ئۈچۈن ئېيتقاندا پۇلىنىڭ قىممىتى ساقلاش تۇلىمۇ مۇھىم. چۈشەنسەك چەتئەللىكىلەر ئۈچۈنلا ئەمەس بىز ئۈچۈنمۇ ئوخشاشلا مۇھىم. شۇڭا پايچەك، ئالتۇن سودىسى قىلىپ پۇلىمىزنىڭ سانىنى ئاشۇرۇش يۇلى بىلەن ئۇنىڭ ئەسلىدىكى قىممىتىنى ساقلاپ قالماقچى بۇلۇپ بۇ تورغا ئۇيۇشتۇق ئەمەسمۇ؟$ n9 F& p$ ]4 ?! f: I
6 @9 s6 o% j$ x: ^3 {' i" ^بۇرۇن ئاشلىق ۋە ئۆي مۈلۈك ئارقىلىق پۇل قىممىتىنى ساقلاش ئاساسى ۋاستە ئىدى، بىراق بۇنى يۆتكەش، پۇل قىممىتى يۇقىرى رايۇنلاردا ئوبرۇت قىلىش مۇمكىنچىلكى تۆۋەن بولغاچقا، ھازىر ئالتۇننىڭ دۇنياۋى ئورتاق ئىتىراپ قىلىنىدىغان خارەكتىرى - بايلارنىڭ پۇل قىممىتىنى ساقلاشتىكى ئاساسى ۋاستىسىگە ئايلىنىپ قالدى. . [, p" @5 J( b. M0 B4 K) P, \% o% ]4 u ئىقتسادى ئاڭ دىگەن مانا مۇشۇ، 900 يۈەن ئۈچۈن شۇنچە زور زىيان چىققان تورسا، 9 مىلىيۇن، 900 مىلىيۇن پۇلى بار ئادەملەر ئۈچۈن ئۈچۈن قانچىلىك زىيان چىقىدۇ. مۇشۇ قېتىملىق ئىقتىسادى كىرزىستا، بانكىدىكى پۇلىنى مىدىرلاتماي تاشلاپ قۇيۇپ، مىليونىرلىق نامىدىن ئايرىلىپ قالغانلار قانچىلىك بىلەمسىز؟ ; q2 T& r" \9 }7 w t9 a 5 J9 W" h7 f8 _بۇرۇن پۇل قىممىتى بار ۋاقىتتا 10 مىڭ يۈەنلىك ئائىلە دىسە چوڭ كۆرەتتۇق. ھازىر كىممۇ 10 مىڭ يۈەنلىك ئائىلە ئەمەس. مىليونىر دىگەن ئۇقۇم بايلىقنىڭ سىموۋۇلى ئىدى، ھازىر مىليادىر بولغاندا ئاندىن بايلىق ئوقۇمى ئەكىس ئىتىدۇ. پۇل پاخاللىقى ئەۋىج ئېلىۋەرسە، ئادەتتىكى ئادەملەرمۇ ئارىسىدىمۇ مىليادىرلار كۈرمىڭ بۇلۇپ كىتىدۇ. ئۇ ۋاقىتتا تىليۇندىر دىگەن سۆز ئاندىن بايلىق دىگەن مەنىدە بۇلىشى مۇمكىن. گەرچە كەينىگە نۆل قۇيۇلۇپ ماڭغان بىلەن تەڭ قىممەتتىكى بۇيۇم ئوخشاش.$ |' P2 l/ o( y4 t" V$ C( @ ( ~+ @6 O; C$ O5 K: n, x* S مەنبە:كۆكلەن يازمىسى |
|