     
- يوقلىما
- 408

| ۋىرۇس ۋە كومپيۇتېر بىخەتەرلىكى 4 V# R ]# x% K# i0 _$ r" Vكومپيۇتېرنىڭ بىخەتەرلىكى مەسىلىدە، كىشىلەرنىڭ دىققىتىنى قوزغايدىغىنى كومپيۇتېر ۋىرۇسىدۇر. كومپيۇتېر ۋىرۇسى ھەي يىلى دۇنيا مىيقىياسىدا نەچچە مىليارد ئامېرىكا دوللىرى زىيان سالىدۇ. ئۇزۇنقتىن بىرى، كومپيۇتېر ۋىرۇسىغا تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن ھەرقايسى دۆلەت ھۆكۈمەتلىرى ۋە تەتقىقات ئورۇنلىرى نۇرغۇن مەبلەغ ئاجرىتىپ كومپيۇتېر ۋىرۇسىغا قارشى تېخنىكىلارنى تەتقىق قىلدى ۋە مۇناسىۋەتلىك مەھسۇلاتلارنى ياساپ چىقتى. 7 C1 h/ G" k: Z ! j2 |/ l; Z3 i2 f 1.ئۇنداقتا كومپيۇتېر ۋىرۇسى دېگەن نېمە؟" M- p! x0 |8 L4 k1 E8 ?7 q: T
6 z5 k8 I. ]! c كومپيۇتېر ۋىرۇسى ئۆزلىكىدىن كۆپىيەلەيدىغان ھەم كومپيۇتېر سىسىتېمىسىدا كاشىلا پەيدا قىلالالايدىغان كومپيۇتېر پىروگىراممىسى بولۇپ، بىر يۈرۈش بۇيرۇق كودىدىن تەركىب تاپىدۇ. كومپيۇتېر ۋىرۇس پىروگىراممىلىرى ئىجرا قىلغىلى بولىدىغان مەلۇم ھۆججەت، كومپيۇتېر مەشغۇلات سىسىتېمىسى ياكى ئىچكى ساقلىغۇچتا ساقلىنىدۇ ۋە تارقىلىدۇ. كومپيۇتېر ۋىرۇسى يۇمشاق دىسكا، ساقلىغۇچ، ئالاقىلىش تورى ئارقىلىق بىر كومپيۇتېردىن يەنە بىر كومپيۇتېرغا تارقىلىدىغان بولغانلىقتىن كومپيۇتېر ۋىرۇسى دەپ ئاتالغان. 2 I5 O' i+ g1 {9 P* f( t: z 3 N; G3 K B% M8 @# J# \ كومپيۇتېر ۋىرۇسى كومپيۇتېر سىستېمىسىنىڭ خزمىتىنى بىنۇرماللاشتۇرۇپ، سۈرئەتنى ئاستىلىتىۋېتىدۇ، ئېكراننىڭ نۇرمال كۆرسىتىلىشىگە توسالغۇلۇق قىلىدۇ، ئىچكى ساقلىغۇچ ياكى تاشقى ساقلىغۇچتىكى بوشلۇقنى ئىگىلىۋالىدۇ. لازىملىق ھۆججەت ياكى سانلىق مەلۇماتلارنى ئۆچۈرۋېتىدۇ، ھەتتا كومپيۇتېر سىسىتېمىسىنى پالەچ ھالغا چۈشۈرۈپ قويىدۇ.; e4 T5 \* C7 n, _- o+ { 0 |$ ]1 i) x7 @& S" K- Q T 2. كومپيۇتېر ۋىرۇسىنىڭ ئالاھىدىلىكى $ @' P9 x+ l8 s( ]0 m: q* b9 k' ~ $ b/ K9 v9 [% e+ }& x7 W/ y1) كومپيۇتېر ۋىرۇسى كىچىك ھەم چاققان بولىدۇ. شۇڭلاشقا ئۇنى ئاسانلىقچە بايقىلىغلى بولمايدۇ.$ O/ y% c; W) d& m ' g) [' i0 }2 u, n) F 2) تارقىلىشچان بولىدۇ. دىققەت قىلمىغان ئەھۋالدا، كومپيۇتېر ۋىرۇسى يۇمشاق دىسكا ساقلاش ئۈسكۈنىلىرى ۋە تور ئارقىلىق ساقلىنىدۇ ۋە تارقىلىدۇ.2 C: u, H+ I- v0 v / h1 a; r9 |. e: E 3) كومپيۇتېر ۋىرۇسى يۇشۇرۇنالايدۇ.- l; f S, C; q: X( R( }6 F6 L
) Y7 }# J9 c7 F* `+ S/ |1 M% Y6 D ۋىرۇس بىلەن يۇقۇملانغان پىروگىراممىلارنى بايقىماق تەس، بەزى ۋىرۇسلار ناھايىتى ئۇزاق ۋاقىتقىچە يۇشۇرۇن ھالەتتە تۇرىدۇ، بەلگىلىك شارائىتتا ئاندىن قوزغىلىپ تەسىر كۆرسىتىدۇ. 6 ^+ c$ g/ c3 f5 }6 A+ [, c 7 q: @ u. B, }( Q( p تۆتىنچىدىن، شەكلى خىلمۇخل بولىدۇ. كومپيۇتېر ۋىرۇسىنىڭ تۈرلىرى ناھايىتى كۆپ بولۇپ، شۇنداقلا قوزغالغاندىكى ئالامىتى، يۇقۇملىشنى دائىرسى ۋە سالغان زىيىنى خىلمۇخىل بولىدۇ. - i4 o/ T0 {% D( N- B9 L% ^7 e- [6 v, m. z كومپيۇتېرنىڭ بخەتەرلىكى مەسىلىدە، كىشىلەرنىڭ دىققىتىنى قوزغايدىغىنى كومپيۇتېر ۋىرۇسىدۇر. كومپيۇتېر ۋىرۇسى ھەي يىلى دۇنيا مىيقىياسىدا نەچچە مىليارد ئامېرىكا دوللىرى زىيان سالىدۇ. ئۇزۇنقتىن بىرى، كومپيۇتېر ۋىرۇسىغا تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن ھەرقايسى دۆلەت ھۆكۈمەتلىرى ۋە تەتقىقات ئورۇنلىرى نۇرغۇن مەبلەغ ئاجرىتىپ كومپيۇتېر ۋىرۇسىغا قارشى تېخنىكىلارنى تەتقىق قىلدى ۋە مۇناسىۋەتلىك مەھسۇلاتلارنى ياساپ چىقتى. D' O6 R O; p9 M4 ~ $ @' Q* p5 _+ {0 Z; c) B: V$ M 1.ئۇنداقتا كومپيۇتېر ۋىرۇسى دېگەن نېمە؟& m% F1 m: o( g( Z8 `7 Y, `9 J+ j ) R$ W- T: _/ T h% M( r! d كومپيۇتېر ۋىرۇسى ئۆزلۈكىدىن كۆپىيەلەيدىغان ھەم كومپيۇتېر سىستېمىسىدا كاشىلا پەيدا قالالايدىغان كومپيۇتېر پروگراممىسى بولۇپ، بىر يۈرۈش بۇيرۇق كودىدىن تەركىب تاپىدۇ. كومپيۇتېر ۋىرۇس پروگراممىلىرى ئىجرا قىلغىلى بولىدىغان مەلۇم ھۆججەت، كومپيۇتېر مەشغۇلات سىستېمىسى ياكى ئىچكى ساقلىغۇچتا ساقلىنىدۇ ۋە تارقىلىدۇ. كومپيۇتېر ۋىرۇسى يۇمشاق دىسكا، ساقلىغۇچ، ئالاقە تورى ئارقىلىق بىر كومپيۇتېردىن يەنە بىر كومپيۇتېرغا تارقىلىدىغان بولغانلىقتىن كومپيۇتېر ۋىرۇسى دەپ ئاتالغان.+ B' s& C/ S* y$ A, d
! L6 S0 k3 @$ {2 Q كومپيۇتېر ۋىرۇسى كومپيۇتېر سىستېمىسىنىڭ خىزمىتىنى بىنۇرماللاشتۇرۇپ، سۈرئەتنى ئاستىلىتىۋېتىدۇ، ئېكراننىڭ نورمال كۆرسىتىلىشىگە توسالغۇلۇق قىلىدۇ، ئىچكى ساقلىغۇچ ياكى تاشقى ساقلىغۇچتىكى بوشلۇقنى ئىگىلىۋالىدۇ. لازىملىق ھۆججەت ياكى سانلىق مەلۇماتلارنى ئۆچۈرۈۋېتىدۇ، ھەتتا كومپيۇتېر سىستېمىسىنى پالەچ ھالغا چۈشۈرۈپ قويىدۇ. " N5 w: B4 }3 C: t# U' O1 q( u# R) J) o9 V2 K8 g! q7 Y 2. كومپيۇتېر ۋىرۇسىنىڭ ئالاھىدىلىكى ' e% O% @. `: M" t& Z& {, `- g) U, I& V, a6 i V/ j" d 1) كومپيۇتېر ۋىرۇسى كىچىك ھەم چاققان بولىدۇ. شۇڭلاشقا ئۇنى ئاسانلىقچە بايقىغىلى بولمايدۇ.+ W! o$ r9 i: ^0 v % E1 x+ m+ [, `( X- m# ~ 2) تارقىلىشچان بولىدۇ. دىققەت قىلمىغان ئەھۋالدا، كومپيۇتېر ۋىرۇسى يۇمشاق دىسكا ساقلاش ئۈسكۈنىلىرى ۋە تور ئارقىلىق ساقلىنىدۇ ۋە تارقىلىدۇ.0 r/ Q7 c" Y7 h8 x
. d; Y: C0 E. F6 R/ D3)كومپيۇتېر ۋىرۇسى يوشۇرۇنالايدۇ. # p* L( y( x- X w7 Y3 t h " [% J6 }2 F0 S5 I9 @. g! o# j! Kۋىرۇس بىلەن يۇقۇملانغان پروگراممىلارنى بايقىماق تەس، بەزى ۋىرۇسلار ناھايىتى ئۇزاق ۋاقىتقىچە يوشۇرۇن ھالەتتە تۇرىدۇ، بەلگىلىك شارائىتتا ئاندىن قوزغىلىپ تەسىر كۆرسىتىدۇ., h* U1 s9 q* x# p3 m) V
0 u5 M$ x b3 @& o# |) E4) شەكلى خىلمۇخىل بولىدۇ. كومپيۇتېر ۋىرۇسىنىڭ تۈرلىرى ناھايىتى كۆپ بولۇپ، شۇنداقلا قوزغالغاندىكى ئالامىتى، يۇقۇملىنىش دائىرىسى ۋە سالغان زىيىنى خىلمۇخىل بولىدۇ. كومپيۇتېر ۋىرۇسى دىسكىنى ئېغىر دەرىجىدە زىيانغا ئۇچرىتىدۇ. شۇنىڭ بىلەن ھۆججەت تەقسىمات جەدۋىلى بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرايدۇ، دىسكىدىكى ئۇچۇرلار يوقاپ كېتىدۇ ياكى يوقاپ كېتىدۇ؛ ھۆججەت نامىنى تونۇمايدىغان بولۇپ قالىدۇ، دىسكىدىكى سانلىق مەلۇمات ھۆججىتى ياكى ئىجرا قىلغىلى بولىدىغان ھۆججەت ئۆچۈرۈلۈپ كېتىدۇ. يەنە ھۆججەت بىنورمال بولۇپ قالىدۇ. ھۆججەت چوڭلۇقىدا بىنورمال ئۆزگىرىش كۆرۈلىدۇ، ھۆججەتتىكى سانلىق مەلۇماتلار ئۆزگىرىپ كېتىدۇ ياكى يوقاپ كېتىدۇ؛ ھۆججەت نامىنى تونۇمايدىغان بولۇپ قالىدۇ، دىسكىدىكى سانلىق مەلۇمات ھۆججىتى ياكى ئىجرا قىلغىلى بولىدىغان ھۆججەت ئۆچۈرۈلۈپ كېتىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا ئېكران ياكى ئاۋاز ياڭراتقۇچ غەلىتە بولۇپ قالىدۇ. ئېكراندا غەلىتە ئۇچۇر ياكى رەسىملەر كۆرۈلىدۇ، ئاۋاز ياڭراتقۇچتىن ئاۋاز چىقمايدىغان بولۇپ قالىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا سىستېما نورمال ئايلانمايدىغان بولۇپ قالىدۇ، بىر پۈتۈن سىستېمىنىڭ خىزمەت سۈرئىتى ئاستىلايدۇ، كومپيۇتېر قېتىپ قالىدۇ ياكى نورمال قوزغالمايدۇ، سىستېما ئىچكى ساقلىغۇچى ۋە دىسكا ساقلىغۇچىنىڭ بوشلۇقى زور دەرىجىدە ئازلايدۇ، دىسكىدا نۇرغۇنلىغان بۇزۇق سېكتور رايونى پەيدا بولۇپ قالىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا يەنە پرىنتېر كومپيۇتېرغا نورمال ئۇلانماسلىقتەك ئەھۋاللارمۇ كۆرۈلىدۇ. - P/ c& l% [3 j- A8 Y$ `' m( u6 V. f3 x1 |! I {* Q) \ 3. كومپيۇتېر ۋىرۇسىغا دىئاگنوز قويۇش ۋە ئۇنىڭدىن مۇداپىئەلىنىش) o# H6 L9 @; ?' ?" g& N( Z# C 1 ^2 n3 _! l! t; U& T: X/ B نۆۋەتتە دۆلەت ئىچى ۋە سىرتىدىكى ۋىرۇس يوقىتىش يۇمشاق دېتاللىرى كۆپ ساندىكى ۋىرۇسلارنى بايقىيالايدۇ ۋە يوقىتالايدۇ. ۋىرۇسلارنى بايقاش ھەم بالدۇر يوقىتىش ئۈچۈن ئىنتايىن ھوشيار بولۇشىمىز كېرەك. تەجرىبىلىك كىشىلەر تۆۋەندىكى بىر قانچە تەرەپتىن كومپيۇتېر ۋىرۇسىنىڭ بارلىقىغا ھۆكۈم قىلالايدۇ:' p" z! C( k3 f7 U
: Y' R, h8 h5 a3 ^8 Q$ s! \8 C1) ھۆججەت قاچىلاش ۋاقتى ئۇزۇن بولۇش# _1 b3 z. x- c/ k* M: h2 B* F+ G
7 e A/ V- f+ E3 v2) دىسكىنى زىيارەت قىلىش ۋاقتى ئۇزۇراپ كېتىش; R: C5 W6 C) L3 P$ y; C; ` m : v5 |' R* J0 k2 a 3) ئىشلىتىلمىگەن ئۈسكۈنىدىمۇ << ئالدىراش>> دەپ ئۇچۇر كۆرۈلۈش 1 {$ R0 G; k/ ~: P, d% N7 f3 N, k7 o 4) ھۆججەتلەر غەلىتە ھالدا يوشۇرۇن ھالەتكە ئۆتۈش S: m7 G( f3 l+ K+ P& e* }0 T ) V/ _! ?7 v9 t9 d8 h( I 5) قانۇنىيەتلىك ھالدا نورمالسىزلىق كۆرۈلۈش( ]! ^- D1 _( N8 n j+ a 8 }1 P# i! o4 J8 Y5 \! o 6) ئىشلەتكىلى بولىدىغان بوشلۇق تۇيۇقسىز ئازلاپ كېتىش 3 R- [$ f. O, h4 k1 F/ ] \* h, N+ Z* X ~5 U9 J7) پروگرامما ياكى سانلىق مەلۇماتلار يوقاپ كېتىش* N: T: T9 q; P5 q0 i3 q & @& Q0 v5 ]- H- i# L 8) ئىجرا قىلغىلى بولىدىغان ھۆججەتلەرنىڭ چوڭ-كىچىكلىكى ئۆزگىرىپ كېتىش5 M7 r* o9 K! B7 b% u* d
4 h2 C2 Q, J) T9) دىسكا بوشلۇقى تۇيۇقسىز ئازلاپ كېتىش 2 q# X$ j7 ^5 w# L/ a ) f" B5 j' S; S, D10) ھۆججەت قۇرغان ياكى ئۆزگەرتكەن ۋاقىت ئۇچۇرى ئۆزگىرىپ كېتىش. 9 r5 V6 J% i. B. f( i4 a G* G4 o ' K, n7 T% n$ q# a* a11) ھۆججەتنىڭ ھەممىسىنى ئوقۇغىلى بولماسلىق # p% A9 w- v, p5 }- y8 I! f9 ~( F & A! q1 U. A# v' l k) X6 J12) پارچە دىسكا پولى بۇزۇلغانلىق ئۇچۇرى كۆرۈلۈش * X% |9 l* V& G4 R5 ?# g( j* U% x0 u% y* y {% b/ M كومپيۇتېر ۋىرۇسىدىن مۇداپىئەلىنىشتە تۆۋەندىكى تەرەپلەردىن باشلاش كېرەك:* |; `8 Y5 t( ?7 Z* f6 w , T/ X2 n7 R" i# G6 u0 }9 L! p" V 1) قاتتىق دېتال8 T* i: p8 e% `4 @0 G3 Z % K% z4 o# ?" ~" A% w8 A كومپيۇتېر ۋىرۇسىدىن ساقلىنىشتىكى ئۈنۈملۈك ئۇسۇل كومپيۇتېر سىستېمىسىنىڭ كېڭەيتىلگەن ئوقۇرىغا كومپيۇتېر ۋىرۇسىدىن ساقلىنىش كارتىسىنى سانجىپ قويۇپ. بۇ خىل كارتا كومپيۇتېر ۋىرۇسىنىڭ يۇقۇملىشىدىن خەۋەر بېرەلەيدۇ ھەم ئالدىنى ئالالايدۇ. 3 Y y8 N) Y$ @' g k& R! w$ P 8 w2 Q# y5 c7 p 2) يۇمشاق دېتال 9 I: l# W$ P8 r' p& T& h8 {) U 1 F6 @; j$ \# K; z% S) h! ? كومپيۇتېر مۇداپىئە تېمى، ۋىرۇس يوقىتىش يۇمشاق دېتالى قاتارلىقلارنى قاچىلاپ، كومپيۇتېر سىستېمىسىنىڭ ئايلىنىشنى نازارەت قىلىپ، ۋىرۇسنىڭ كىرىشىنى توسۇش.! V p& Y; Z1 ^# }+ q! b* m 3 h$ K$ \( l; ^2 l2 `; n f 4. كومپيۇتېر ۋىرۇسىنى يوقىتىش ۋە ئالدىنى ۋىرۇس يوقىتىش يۇمشاق دېتال . c: G. l4 W6 d , n% e+ M' Z! R/ B2 ]1 }1 A2 Q كومپيۇتېرنى ئىشلەتكەندە ۋىرۇس بايقالسا، ۋاقتىدا يوقىتىش كېرەك. ۋىرۇس يوقىتىش يۇمشاق دېتالى مەلۇم خىلدىكى ۋىرۇسلارنى تەكشۈرۈپ تاپالايدۇ چە يوقىتالايدۇ. ئىشلىتىش بىخەتەر، قۇلايلىق بولۇپ، سىستېما سانلىق مەلۇماتلىرىغا زىيان يەتكۈزمەيدۇ.) @5 A- o* W* P- h' U% f! S " w, `/ l. [6 d4 d- O ۋىرۇس يوقىتىش يۇمشاق دېتاللىرى كۆپ بولۇپ، ئۇلارنىڭ كۆپرەك ئىشلىتىلىدىغىنى تۆۋەندىكىچە:& f0 z4 s1 S% C5 F$ w; V
. G5 ?# `5 g3 |/ f' {& q1) ج خ مىنىستىرلىقى ياسىغان KILL يۇمشاق دېتال" n/ p& G; H" x3 K- F2 ~5 }
0 J: B5 _, W6 R5 o/ p7 ]' B8 @, |2) بېيجىڭ جياڭمىن يېڭى تەتقىقات چەكلىك شىركىتىنىڭ KV3000 ۋىرۇس تازىلاش يۇمشاق دېتال 0 h! T; X9 Q; g3 z 6 X: c2 F; y; b3 L3) بېيجىڭ رۈيشىڭ پەن - تېخنىكا پاي چەكلىك شىركىتىنىڭ رۈيشىڭ ۋىرۇس تازىلاش يۇمشاق دېتالى , @1 t/ A0 h! Z4 e1 j; ]/ Q! w$ V" O ۋىرۇس تازىلاش يۇمشاق دېتالى قاچىلانغاندىن كېيىن، كومپيۇتېرنى قەرەللىك تەكشۈرۈپ، ۋىرۇسلارنى بايقىيالايدۇ ۋە يوقىتالايدۇ، شۇنداقلا تور ئارقىلىق ئۈزلۈكسىز يېڭىلىنىپ يېڭى پەيدا بولغان ۋىرۇسلارنىمۇ بايقىيالايدۇ.- f' `3 y- F' A - a, ]1 [ ~- P& Z كومپيۇتېرنى بىخەتەر ئىشلىتىشتە سىستېمىنىڭ بىخەتەرلىكىگە ۋە ۋىرۇستىن مۇداپىئەلىنىشكە دىققە قىلىش، ئەڭ مۇھىمى بىخەتەرلىك مۇداپىئە ئېڭىنى كۈچەيتىپ، ۋىرۇسنىڭ ھۇجۇمىدىن ھوشيار تۇرۇش، ۋىرۇس بار يوقلۇقىنى دائىم تەكشۈرۈپ تۇرۇش ۋە ۋىرۇس بايقالسا دەرھال يوقىتىش كېرەك. |
|