ئۇ قەلبىمىزدە مەڭگۈ ھايات
ئوت يۈرەك شائىرىمىز ئابدۇخالىق ئۇيغۇرىنىڭ جەڭگىۋار ھاياتى ئىسىل شېئىرى مىراسلىرى تارىخىمىزدىكى ئۆچمەس مەنىۋى بايلىق .
بۇ يىل 3- ئاينىڭ 13- كۈنى ئوت يۈرەك شائىرىمىز ئابدۇخالىق ئۇيغۇرىنىڭ قەتلى قىلىنغىنىغا 76 يىل بۇلىدۇ ، بىز ئۇنى كۈچلۈك ھۆرمەت ھېسياتىمىز بىلەن ئەسلەيمىز، ئۇ قەلبىمىزدە مەڭگۈ ھايات .
تورداشلارنىڭ، بارلىق ئۇيغۇرلىرىمىزنىڭ  تارىخىمىزدىكى تۈرلۈك تارىخى ۋەقەلەردىن ئىلىمى تەجرىبە ساۋاق يەكۈنلەپ شانلىق تارىخ يارىتىش ئۈچۈن تىرىشىشىنى تەۋسىيە قىلىمەن ( بۇلۇپمۇ يىشى شائىرىمىز ئابدۇخالىق ئۇيغۇرى قەتلى قىلىنغان ياشقا كەلگەنلەر ئۈتۈپ كەتكەن ھايات يۇلىغا بىر نەزەر تاشلاپ كىيىنكى ھاياتىنى قانداق ياشاش تۇغرىسىدا چوڭقور ئويلۇنۇپ ئەڭ تۇغرا يولدا ئېغىشماي تىرىشىشىنى ئۈمۈت قىلىمەن )
         ﺗﺎﻻﻧﻠﯩﻖ ﺷﺎﺋﯩﺮ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﺎﺑﺪﯗﺭﺍﺧﻤﺎﻥ ﺋﻮﻏﻠﻰ 1901 - ﻳﯩﻠﻰ 2 - ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 9 - ﻛﯜﻧﻰ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺷﻪﮬﺮﯨﺪﻩ ﺳﻮﺩﯨﮕﻪﺭ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ. ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﻰ ﺋﯚﺯ ﺩﻩﯞﺭﯨﮕﻪ ﻧﯧﺴﺒﻪﺗﻪﻥ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﻠﯩﻚ ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺋﯩﺪﻯ. ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ 5 ﻳﯧﺸﯩﺪﯨﻼ ﺳﺎﯞﺍﺩﯨﻨﻰ ﭼﯩﻘﺎﺭﻏﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ، 12 ﻳﺎﺷﻼﺭﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﻩ ﺩﯨﻨﯩﻲ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺋﻮﻗﯘﭖ، ﺋﻪﺭﻩﭖ، ﭘﺎﺭﯨﺲ ﺗﯩﻠﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯚﮔﻪﻧﮕﻪﻥ ﯞﻩ ﻛﯩﻼﺳﺴﯩﻚ ﺷﺎﺋﯩﺮﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﯨﻨﯩﺌﻰ ﺋﻮﻗﯘﺷﻘﺎ ﺑﺎﺷﻠﯩﻐﺎﻥ.
         1916- ﻳﯩﻠﻰ ﭼﻮﯓ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﻣﯩﺠﯩﺖ ﮬﺎﺟﻰ ﺳﻮﺩﺍ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺭﻭﺳﯩﻴﯩﮕﻪ ﺑﺎﺭﻏﺎﻧﺪﺍ، ﺋﯘﻣﯘ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺑﯧﺮﯨﭗ، ﺭﻭﺳﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﺷﻪﻣﻪﻱ(ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺳﻤﭙﯩﻼﺗﻨﯩﺴﻜﻰ) ﺷﻪﮬﯩﺮﯨﺪﻩ ﺭﯗﺱ ﺗﯩﻞ - ﻳﯧﺰﯨﻘﯩﻨﻰ ﺋﯜﮔﯩﻨﯩﺪﯗ. ﺗﯘﺭﭘﺎﻧﻐﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻳﻪﻧﻪ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﻳﯧﯖﻰ ﺷﻪﮬﻪﺭﺩﯨﻜﻰ ﺷﯚﺗﺎﯕﻐﺎ ﻛﯩﺮﯨﭗ ﺧﻪﻧﺰﯗ ﺗﯩﻞ ﻳﯧﺰﯨﻘﯩﻨﻰ ﺋﯚﮔﯜﻧﯩﺪﯗ ﯞﻩ ﺋﻪﻻ ﻧﻪﺗﯩﺠﻪ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻨﻰ ﺗﺎﻣﺎﻣﻼﻳﺪﯗ. ﺑﯘ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﺪﺍ ﺋﯘ ﺧﻪﻧﺰﯗ ﻛﯩﻼﺳﺴﯩﻚ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻮﻧﯘﺷﯘﭘﻼ ﻗﺎﻟﻤﺎﻱ، ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﻰ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﯨﻤﯘ ﻣﯘﺋﻪﻳﻴﻪﻥ ﺳﺎﯞﺍﺗﻘﺎ ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﺋﻪﻳﻨﻰ ﺩﻩﯞﯨﺮﺩﻩ ﺋﯘ ﺩﻭﺳﺖ ﺑﯘﺭﺍﺩﻩﺭﻟﯩﺮﯨﮕﻪ ﺧﻪﻧﺰﯗ ﻛﯩﻼﺳﺴﯩﻚ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ " ﺳﯘ ﺑﻮﻳﯩﺪﺍ"، "ﻗﯩﺰﯨﻞ ﺭﺍﯞﺍﻗﺘﯩﻜﻰ ﭼﯜﺵ" ﺭﻭﻣﺎﻧﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻣﻪﺯﻣﯘﻧﯩﻨﻰ ﺳﯚﺯﻟﻪﭖ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ﯞﻩ ﺳﯘﻥ ﺟﻮﯕﺸﻪﻥ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﻮﻗﯘﭖ، ﺩﯦﻤﯘﮔﯩﺮﺍﺗﯩﻴﯩﮕﻪ ﻧﯩﺴﺒﻪﺗﻪﻥ ﺗﻮﻧﯘﺷﯩﻨﻰ ﺋﯚﺳﺘﯜﺭﮔﻪﻥ. ﺋﻪﻧﻪ ﺷﯘ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﻠﻪﺭﺩﯨﻼ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻧﯩﯔ ﺋﯩﺪﯨﻴﯩﺴﯩﺪﻩ ﻓﯩﺌﻮﯞﺩﺍﻝ ﻛﻮﻧﯩﻠﯩﻘﻘﺎ، ﺧﯘﺭﺍﭘﺎﺗﻠﯩﻘﻘﺎ ﯞﻩ ﻧﺎﺩﺍﻧﻠﯩﻘﻘﺎ ﻗﺎﺭﺷﻰ ﺗﯘﺭﯗﭖ، ﺋﯩﻠﯩﻢ - ﭘﻪﻧﻨﻰ ﺋﻮﻣﻮﻣﻼﺷﺘﯘﺭﯗﺵ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺟﻪﻣﯩﻴﻪﺗﻨﻰ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﺗﯩﺶ ﻏﺎﻳﯩﺴﻰ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ.
          1923- ﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻣﻪﺧﺴﯘﺕ ﻣﯘﮬﯩﺘﻰ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻼﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﮔﻪ 2 - ﻗﯧﺘﯩﻢ ﺳﻮﯞﯨﺖ ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﯩﻐﺎ ﺑﯧﺮﯨﭗ، ﻳﻪﻧﻪ 3 ﻳﯩﻞ ﺋﯩﻠﯩﻢ ﺗﻪﮬﺴﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ. ﺑﯘ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﺪﺍ ﺋﯘ ﭘﻮﺷﻜﯩﻦ، ﻟﯧﺮﻣﯘﻧﺘﻮﯞ، ﺗﻮﻟﻮﺳﺘﻮﻱ ﯞﻩ ﮔﻮﺭﻛﻰ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﻮﻗﯘﭖ ﺭﯗﺱ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻮﻧﯘﺷﯩﺪﯗ. ﺷﯘﻧﺪﺍﻗﻼ ﺋﯚﻛﺘﻪﺑﯩﺮ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻨﯩﯔ ﻏﻪﻟﯩﺒﯩﺴﯩﻨﻰ ﺋﯚﺯ ﻛﯚﺯﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻛﯚﺭﯛﭖ، ﻧﻪﺯﻩﺭ ﺩﺍﺋﯩﺮﯨﺴﯩﻨﻰ ﻛﯧﯖﻪﻳﺘﯩﺪﯗ. 1926 - ﻳﯩﻠﻰ ﯞﻩﺗﻪﻧﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﯧﻠﯩﭙﻼ ﻳﯧﯖﯩﭽﻪ ﺋﯩﻠﯩﻢ - ﭘﻪﻧﻨﻰ ﺗﻪﺭﻏﯩﭗ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺧﻪﻟﻘﻨﻰ ﺋﻮﻳﻐﯩﺘﯩﺶ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﮔﯧﺰﯨﺖ ﺟﯘﺭﻧﺎﻝ ﻧﻪﺷﺮ ﻗﯩﻠﯩﺸﻘﺎ ﮬﻪﺭﯨﻜﻪﺗﻠﯩﻨﯩﭗ، ﺗﯘﺭﭘﺎﻧﺪﺍ ﺑﺎﺳﻤﺎ ﺯﺍﯞﯗﺗﻰ ﻗﯘﺭﯗﺷﻨﻰ ﺗﻪﺷﻪﺑﺒﯘﺱ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ. ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺋﻪﻛﺴﯩﻴﻪﺗﭽﻰ، ﻣﯩﻠﻠﯩﺘﺎﺭﯨﺲ ﻳﺎﯓ ﺯﯨﺸﯩﯔ ﮬﯚﻛﯜﻣﯧﺘﻰ ﺑﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ﻳﻮﻝ ﻗﻮﻳﻤﺎﻳﺪﯗ. ﺷﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺋﺎﺳﺘﺎﻧﯩﺪﯨﻜﻰ ﻣﻪﺧﺴﯜﺕ ﻣﯘﮬﯩﺘﻰ، ﭘﯩﭽﺎﻧﺪﯨﻜﻰ ﺋﯩﺴﻜﻪﻧﺪﻩﺭ ﺧﯘﺟﺎ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ 1927 - ﻳﯩﻠﻰ" ﺋﺎﻗﺎﺭﺗﯩﺶ ﺋﯘﻳﯘﺷﻤﯩﺴﻰ" ﻧﺎﻣﯩﺪﺍ ﺑﯩﺮ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺕ ﺟﻪﻣﯩﻴﯩﺘﻰ ﻗﯘﺭﯗﭖ، ﺋﯩﺌﺎﻧﻪ ﺗﻮﭘﻼﭖ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﻳﯧﯖﯩﺸﻪﮬﻪﺭﺩﯨﻜﻰ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﺳﻪﻳﭙﯘﯓ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻛﯩﺸﯩﻨﯩﯔ ﻗﻮﺭﻭﺳﯩﺪﺍ ﺑﯩﺮ ﻳﯧﯖﻰ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ، ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﻳﯧﻠﻰ ﻳﯧﯖﯩﺸﻪﮬﻪﺭ ﺋﺎﻕ ﺳﺎﺭﺍﻳﺪﺍ "ﮬﯚﺭﯨﻴﻪﺕ ﻣﻪﻛﺘﯩﭙﻰ"، ﻛﻮﻧﺎ ﺷﻪﮬﻪﺭ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﻗﯘﯞﯗﻗﺘﺎ ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﺋﺎﭼﯩﺪﯗ....
       ﺑﯘ ﺩﻩﯞﯨﺮﺩﻩ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻧﯩﯔ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﯩﺘﯩﺪﻩ ﺯﻭﺭ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﯨﻠﻪﺷﻠﻪﺭ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺷﯧﺌﯩﺮﻟﯩﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﻣﻪﺯﻣﯘﻥ، ﺋﯚﺗﻜﯜﺭ ﺋﯩﺴﻴﺎﻧﻜﺎﺭﻟﯩﻖ ﺳﺎﺩﺍﻟﯩﺮﻯ ﮬﻪﺗﺘﺎ ﺋﻪﻳﻨﻰ ﺩﻩﯞﯨﺮﺩﯨﻜﻰ ﻣﯘﺳﺘﻪﺑﯩﺖ ﮬﺎﻛﯩﻤﻴﻪﺗﻨﻰ ﺋﻪﻧﺪﯨﺸﯩﮕﻪ ﺳﺎﻟﯩﺪﯗ. ﮬﯚﻛﯜﻣﻪﺕ ﺋﯘﻧﻰ ﺷﯧﺌﯩﺮ ﻳﯧﺰﯨﺸﺘﯩﻦ، ﺧﻪﻟﻘﻨﻰ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺷﯧﺌﯩﺮﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﻮﻗﯘﺷﺘﯩﻦ ﭼﻪﻛﻠﻪﻳﺪﯗ.
       ﺋﯚﺯ ﻏﺎﻳﯩﺴﻰ ﻳﻮﻟﯩﺪﺍ ﺗﯧﺰ ﭘﯜﻛﻤﻪﺱ ﺭﻭﮬﻘﺎ ﺋﯩﮕﻪ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ 1932 - ﻳﯩﻠﻰ 11 - ﺋﺎﻳﺪﺍ"ﺋﻮﻳﻐﺎﻥ"، "ﺋﺎﭼﯩﻞ" ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺷﯧﺌﯩﺮﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﺎﻕ ﺭﻩﺧﺘﻜﻪ ﭼﻮﯓ ﺧﻪﺗﻠﯩﻚ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﻳﯧﺰﯨﭗ، ﻛﻮﭼﯩﻼﺭﻏﺎ ﭼﺎﭘﻼﭖ، ﺋﻪﻛﺴﯩﻴﻪﺗﭽﻰ ﮬﯚﻛﯜﻣﻪﺗﻨﯩﯔ ﮬﻪﻳﯟﯨﺴﯩﮕﻪ ﺗﺎﻗﺎﺑﯩﻞ ﺗﯘﺭﯨﺪﯗ.
       1932- ﻳﯩﻠﻰ 12 - ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ ﺑﯧﺸﯩﺪﺍ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﯞﻩ ﻗﯘﻣﯘﻟﺪﺍ ﺩﯦﮭﻘﺎﻧﻼﺭ ﺯﯗﻟﯘﻣﻐﺎ ﻗﺎﺭﯨﺸﻰ ﻗﻮﺭﺍﻟﻠﯩﻖ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯓ ﻛﯚﺗﯜﺭﯨﺪﯗ. ﻗﯘﻣﯘﻝ ﺩﯦﮭﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﯩﻨﻰ ﺑﺎﺳﺘﯘﺭﯗﺷﻘﺎ ﺑﺎﺭﻏﺎﻥ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ 1933 - ﻳﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﺑﯧﺸﯩﺪﺍ ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﺸﯩﺪﺍ ﺗﯘﺭﭘﺎﻧﻐﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﻩ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﯞﻩ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﻗﺎﻧﭽﻪ ﺳﻪﺑﺪﯨﺸﯩﻨﻰ ﺩﯦﮭﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﻧﯩﯟﻯ ﺗﻪﺭﻏﯩﺒﺎﺗﭽﯩﺴﻰ ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﺍﭖ ﺗﯘﺗﻘﯘﻥ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺗﯘﺭﻣﯩﮕﻪ ﺗﺎﺷﻼﻳﺪﯗ. ﺟﺎﻟﻼﺕ ﺷﯩﯖﺸﯩﺴﻪﻱ 1933 - ﻳﯩﻠﻰ 3 - ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 13 - ﻛﯜﻧﻰ ﺋﯘﻧﻰ ﺳﻪﺑﺪﺍﺷﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﻮﺷﯘﭖ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺷﻪﮬﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻳﯧﯖﻰ ﺷﻪﮬﻪﺭ ﻗﺎﺯﯨﺨﺎﻧﺎ ﻣﻪﺳﭽﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﻟﺪﯨﺪﺍ ﻗﻪﺗﻠﻰ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ. ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺑﻮﻳﻨﯩﻐﺎ ﻗﯩﻠﯩﭻ ﺗﻪﯕﻠﻪﻧﮕﻪﻧﺪﯨﻤﯘ ﺩﯛﺷﻤﻪﻧﮕﻪ ﺑﺎﺵ ﺋﻪﮔﻤﻪﻱ، ﺑﺎﺗﯘﺭﻻﺭﭼﻪ ﻛﯚﻛﺮﻩﻙ ﻛﯧﺮﯨﭗ، ﺧﻪﻧﺰﯗﭼﻪ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﭼﻪ ﻳﺎﻟﻘﯘﻧﻠﯘﻕ ﻧﯘﺗﯘﻕ ﺳﯚﺯﻟﻪﻳﺪﯗ. ﺑﻮﻳﻨﯩﻐﺎ ﻗﯩﻠﯩﭻ ﺋﯘﺭﯗﻟﻐﺎﻧﺪﺍ "ﻳﺎﺷﯩﺴﯘﻥ ﺋﻪﺭﻛﯩﻨﻠﯩﻚ!"، "ﻳﺎﺷﯩﺴﯘﻥ ﺋﺎﺯﺍﺩﻟﯩﻖ!" ﺩﻩﭖ ﻳﺎﯕﺮﺍﻕ ﺷﯘﺋﺎﺭ ﺗﻮﯞﻻﭖ ﻗﻪﮬﺮﯨﻤﺎﻧﻼﺭﭼﻪ ﻗﯘﺭﺑﺎﻥ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ....
تۈۋەندە ئۇنىڭ بىر پارچە شېئرى بېرىلدى ، تورداشلارنىڭمۇ ئۇنىڭ شېئرلىرىنى ئىنكاستا يوللاپ قۇيۇشىنى ئۈمۈت قىلىمەن ، بۇمۇ بىر خىل بىزنىڭ ئۇنى ئەسلەش ئۇسولىمىز بۇلۇپ قالسۇن .

ئويغان

ﺋﻪﻱ ﭘﯧﻘﯩﺮ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﻮﻳﻐﺎﻥ، ﺋﯘﻳﻘﯘﯓ ﻳﯧﺘﻪﺭ،
ﺳﻪﻧﺪﻩ ﻣﺎﻝ ﻳﻮﻕ، ﺋﻪﻣﺪﻯ ﻛﻪﺗﺴﻪ ﺟﺎﻥ ﻛﯧﺘﻪﺭ.
ﺑﯘ ﺋﯚﻟﯜﻣﺪﯨﻦ ﺋﯚﺯﯛﯕﻨﻰ ﻗﯘﺗﻘﺎﺯﻣﯩﺴﺎﯓ،
ﺋﺎﮪ، ﺳﯧﻨﯩﯔ ﮬﺎﻟﯩﯔ ﺧﻪﺗﻪﺭ، ﮬﺎﻟﯩﻖ ﺧﻪﺗﻪﺭ.

ﻗﻮﭖ، - ﺩﯦﺪﯨﻢ، ﺑﯧﺸﯩﯔ ﻛﯚﺗﻪﺭ! ﺋﯘﻳﻘﯘﯕﻨﻰ ﺋﺎﭺ!
ﺭﻩﻗﯩﺒﯩﯔ ﺑﺎﺷﯩﻨﻰ ﻛﻪﺱ، ﻗﺎﻧﯩﻨﻰ ﭼﺎﭺ!
ﻛﯚﺯ ﺋﯧﭽﯩﭗ ﺋﻪﺗﺮﺍﭘﻘﺎ ﺋﻮﺑﺪﺍﻥ ﺑﺎﻗﻤﯩﺴﺎﯓ،
ﺋﯚﻟﯩﺴﻪﻥ ﺋﺎﺭﻣﺎﻧﺪﺍ ﺑﯩﺮ ﻛﯜﻥ ﻧﺎﺋﯩﻼﺝ.

ﮬﯧﻠﯩﻤﯘ ﺟﺎﻧﺴﯩﺰﻏﺎ ﺋﻮﺧﺸﺎﻳﺪﯗ ﺗﯧﻨﯩﯔ،
ﺷﯘﯕﺎ ﻳﻮﻗﻤﯘ ﺋﺎﻧﭽﻪ ﺋﯚﻟﯜﻣﺪﯨﻦ ﻏﯧﻤﯩﯔ؟
ﻗﯩﭽﻘﺎﺭﺳﺎﻡ ﻗﯩﻤﯩﺮﻟﯩﻤﺎﻳﻼ ﻳﺎﺗﯩﺴﻪﻥ،
ﺋﻮﻳﻐﺎﻧﻤﺎﻱ، ﺋﯚﻟﻤﻪﻛﭽﯩﻤﯘ ﺳﻪﻥ ﺷﯘ ﭘﯧﺘﯩﯔ؟!

ﻛﯚﺯﯛﯕﻨﻰ ﻳﻮﻏﺎﻥ ﺋﯧﭽﯩﭗ ﺋﻪﺗﺮﺍﭘﻘﺎ ﺑﺎﻕ،
ﺋﯚﺯ ﺋﯩﻘﺒﺎﻟﯩﯔ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺋﻮﻳﻼ ﺋﯘﺯﺍﻕ.
ﻛﻪﺗﺴﻪ ﻗﻮﻟﺪﯨﻦ ﺑﯘ ﻏﻪﻧﯩﻤﻪﺕ ﭘﯘﺭﺳﯩﺘﻰ،
ﻛﯧﻠﻪﭼﻪﻙ ﺋﯩﺸﯩﯔ ﭼﺎﺗﺎﻕ، ﺋﯩﺸﯩﯔ ﭼﺎﺗﺎﻕ.

ﺋﯧﭽﯩﻨﺎﺭ ﻛﯚﯕﻠﯜﻡ ﺳﺎﯕﺎ ﺋﻪﻱ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﯗﻡ،
ﺳﻪﺑﺪﯨﺸﯩﻢ، ﻗﯧﺮﯨﻨﺪﯨﺸﯩﻢ، ﺑﯩﺮ ﺗﯘﻏﻘﯩﻨﯩﻢ.
ﻛﯚﻳﯜﻧﯜﭖ ﮬﺎﻟﯩﯖﻐﺎ ﺋﻮﻳﻐﺎﺗﺴﺎﻡ ﺳﯧﻨﻰ،
ﺋﺎﯕﻠﯩﻤﺎﻳﺴﻪﻥ ﺯﺍﺩﻯ ﻧﯧﻤﻪ ﺑﻮﻟﻐﯩﻨﯩﯔ؟

ﻛﯧﻠﯩﺪﯗ ﺑﯩﺮ ﻛﯜﻥ ﭘﯘﺷﺎﻳﻤﺎﻥ ﻗﯩﻠﯩﺴﻪﻥ،
ﺗﻪﻛﺘﯩﮕﻪ ﮔﻪﭘﻨﯩﯔ ﺷﯘ ﭼﺎﻏﺪﺍ ﻳﯧﺘﯩﺴﻪﻥ.
"ﺧﻪﭖ!" ﺩﯦﺴﻪﯓ ﺋﯘ ﭼﺎﻍ ﺋﯜﻟﮕﯜﺭﻣﻪﻱ ﻗﺎﻻﺭ،
ﺷﯘﻧﺪﺍ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺳﯚﺯﯨﮕﻪ ﺗﻪﻥ ﺑﯧﺮﯨﺴﻪﻥ.


مەنبە : بالدۇر ئويغانغان ئادەم

شۇنداق.خەلقىمىز مۇشۇنداق ئوغلانلىرمىزنى ئەبەدى ئۇنتىمايدۇ

    مەن ئوت يۈرەك شائىرىمىز ئابدۇخالىق ئۇيغۇرنىڭ مۇنۇ شېئىرىنى سۈيۈپ ئوقۇيمەن:

                            كۆرۈنگەن تاغ يىراق ئەمەس
  
          مەنزىلى مەقسەت ئۇزاق،تېز ماڭمىدى مىنگەن ئۇلاغ،
          تاش قۇراملىقتا مېڭىپ،ئاسقاپ يامان بولدى ياداپ.

          ئازغىنا بىر ئىستىراھەتنى قىلاي ھاسىل دېسەم،
          ھېچ ئارام بەرمەس ماڭا تۆت تەرەپتىن ئىت قاۋاپ.

         گاھى ئوخشارمەن مۇھىت ئاتلاسىدا بىر كېمىگە،
         تاغ كەبى دولقۇن ئىچىدە خەس كەبى ھالىم خاراب.

         بىر چۆكۈپ بىر چىقىمەن،تۇنجۇقۇپ بىر تىنىمەن،
         كۆرۈنەر ساھىل قاچان،دەپ كۆزلىرىم كەتتى قاماپ.

         ھەققە باغلىدىم دىلىمنى،ئىشقا سالالماي تىلىمنى،
         زوقلىنىپ سوقۇر يۈرەك،مىڭ پارە قىلسىمۇ چاناپ.

         جان ئۆلۈم خەۋپىدە قالدى،كۆزلىرىمدىن ياندى ئوت،
         ئۆلمىسەم غازى ئەگەر،ئۆلسەم شېھىتلەردىن ھىساب،

         ئېقى ئاق قارىسى قارا،ھەرگىزمۇ ئاق بولماس قارا،
         ئاجرىسۇن مىستىن تازا ئالتۇن كۆيۈپ ئوتتا چىداپ.

         كۆرگۈلۈكنى كۆگۈلۈك يا ئابدۇخالىق ئۆلگۈلۈك،
         ئىككىنىڭ بىرىگە تۇرماق،ھەر جانغا بولسۇن شۇ خىتاب.

                                    1930-يىل
                                  

ئۇلۇغ شائىرىمىز ئابدۇخالىق ئۇيغۇرنىڭ « ئايرىلمىغىل » دىگەن شىئېرىنى بەكلا ياقتۇرىمەن .

       ئىشەنچ سىڭلىم مەندەك گۈلخۇمارمۇ  نىمە؟گۈلنى ياخشى كۆرىدىغانلار ئاق كۆڭۈل كېلىدۇ.

راس بىز ئۇت يۈرەك شائىرلىرىمىزنى ئۇنتۇپ قالماسلىقىمىز كېرەك .
ئۇلار يازغان شېىرلار جانغا شۇنچىلىك ھۇزۇر بېرىشتىن سىرت بىزنڭ مىڭىمىزنى تازلاشتىمۇ ناھايتى زۇر رۇلى بار شۇنڭ ئۈچۈن ئابدۇخالىق ئۇيغۇر ،ئۆتكۇرئەپەندىم قاتارلىق داڭلىق شائېرلىمىزنىڭ ئەسەرلىرىنى ئۆزىمىزگە رۇھى ئۇزۇق قىلىشىمىز كېرەك .

شۇنداق ئادەملىرىمىز ئۆتكەن  شۇدەۋىرلەردە ،      


ئەمما   ..............