ئاتا-ئانىلارنىڭ بالىلىرى ئۈستىدىكى ھەقلىرى

ئاتا-ئانىلارنىڭ پەرزەنتىلىرى ئۈستىدىكى ھەقلىرى ئىنتايىن كۆپتۇر. بالىلار ئاتا-ئانىلارغا قانچىلىك كۆپ ياخشىلىق قىلسىمۇ ئاتا-ئانىلارنىڭ ئۇلارغا قىلغان ياخشىلىقلىرىنى ھەرگىزمۇ قايتۇرۇپ بولالمايدۇ، ئەلبەتتە .
ئاتا ئائىلىنىڭ يىتەرلىك ئىھتىياجلىرىنى تولۇقلاش يولىدا ھارماي-تالماي ئىشلەيدۇ،  چارچايدۇ. ئانا بولسا پەرزەنتىم دەپ 9 ئاي قوساق كۆتۈرۈپ ئاندىن ئۇنى تۇغۇش جەريانىدا ئالەمنى زىل-زىلىگە كەلتۈردىغان تولغاقلارنى بىشىدىن كەچۈرۈپ ئۇنى تۇغىدۇ. ئاندىن ئۇنى يىللار بويى ئىمىتىپ، ئاسراپ چوڭ قىلىدۇ. ئۇنى چوڭ قىلىش جەريانىدا كىچىلىرى تاتلىق ئۇيقىسىنى ئۆزىگە ھارام قىلغان ھالدا بالىسىنى ئاسراش ۋە ھىمايە قىلىش يولىدا ئۆزىنىڭ راھەتىنى ئۇنىتىدۇ.  ئاتا-ئانىلار بالىلارنىڭ خۇشاللىقى ئۈچۈن خۇشال بولىدۇ. ئۇلارنىڭ غەمكىنلىكلىرى ئۈچۈن غەمكىن بولىدۇ. ئاتا-ئانىلارنىڭ بالىلىرىنىڭ قاتارغا قوشۇلۇپ ئادەم بولغىنىنى كۆرگىنىدە قانچىلىك ھاياجانغا تولۇپ ئۆزلىرىنى قانچىلىك سائادەتلىك ھىس قىلىدىغانلىقىنى تەسۋىرلەپ بولۇش قىيىن . پەرزەنتلەر ئاتا-ئانىلارنىڭ بۈگۈنى ھەم ئەتىسىدۇر. ئۇلار ئۆزلىرىنى ئۇنۇتقان ھالدا پەرزەنتلىرى ئۈچۈنلا ياشايدۇ.
ئاتا-ئانىلارنىڭ بالىلار ئۈستىدىكى ھەقلىرى، بالىلارنىڭ ئۇلارغا ياخشىلىق قىلىشلىرىدىن ئىبارەت بىر جۈملە سۆزگە قىسقىرايدۇ. ئاتا-ئانىلارغا ياخشىلىق قىلىش دىگەن بۇ بىر جۈملە ئۇلارنى ماددى ۋە مەنىۋى جەھەتلەردىن تەمىنلەپ تۇرۇش . ئۇلارنى ئاسراش، ئۇلارغا ۋاپادارلىق قىلىش ، ئۇلارنىڭ تەۋسىيەلىرىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ،ئۇلارنى ھەمىشە ئەڭ ئالى ئىھتىرام بىلەن ھۆرمەت قىلىش  قاتارلىق كۆپلىگەن مەنىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
شۇنىڭ ئۈچۈن ئاللاھ تائالا بالىلارنى ، ئاتا-ئانىلارغا ياخشىلىق قىلىشتىن ئىبارەت بۇ بىر جۈملە سۆزگە بۇيرىدۇ. ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ،[[[ پەرۋەردىگارىڭ پەقەت ئۇنىڭ ئۆزىگىلا ئىبادەت قىلىشىڭلارنى ۋە ئاتا-ئاناڭلارغا ياخشىلىق قىلىشىڭلارنى تەۋسىيە قىلدى .ئۇلارنىڭ بىرى ياكى ئىككىلىسى سىنىڭ قول ئاستىڭدا بولۇپ ياشىنىپ قالسا ، ئۇلارغا ئۇففففففف دىمىگىن (يەنى مالاللىقنى بىلدۈردىغان شۇنچىلىك سۆزنىمۇ قىلمىغىن) ئۇلارنىڭ كۆڭلىگە ئازار بەرمىگىن ، ئۇلارغا ھۆرمەت بىلەن يۇمشاق سۆز قىلغىن ، ئۇلارغا مىھرىبانلىقتىن ناھايىتى كەمتەر مۇئامىلە قىلغىن ۋە " ئى پەرۋەردىگارىم ئۇلار مىنى كىچىكلىكىمدىن تەربىيلىگىنىدەك مەرھەممەت قىلغىن" دىگىن . پەرۋەردىگارىڭلار دىلىڭلاردىكىنى ئوبدان بىلگۈچىدۇر. ئەگەر سىلەر ياخشى بولساڭلار " يەنى ئاتا-ئاناڭلارنى قاخشاتقۇچى بولمىساڭلار ئاللاھ تائالا سىلەرنىڭ خاتالىقىڭلارنى كەچۈرىدۇ" ئاللاھ ھەقىقەتەن تۆۋبە قىلغۇچىلارنى مەغپىرەت قىلغۇچىدۇر.]]]  (ئىسرا سۈرەسى 23-25 . ئايەتلەر)

ئاتا-ئانىلار ھەققىدە تەۋسىيەلەر

ھۆرمەتلىك پەرزەنتلەر سىلەر دۇنيا ۋە ئاخىرەتنىڭ ياخشىلىقلىرىنى قولغا كەلتۈرمەكچى بولساڭلار مۇنۇ تەۋسىيەلەرگە ئەمەل قىلغايسىزلەر، ئاتا-ئانىغا ياخشىلىق قىلىش تۆۋەندىكىدىن ئىبارەت.:
1. ئاتا-ئانىغا ھەر ۋاقىت ئەدەپ بىلەن سۆز قىلىش .
2. ئاللاھقا ئاسىيلىق بولمايدىغان ھەر قانداق ئىشتا ئۇلارغا ئىتائەت قىلىش .
3.ئۇلارغا مىھرىبانلىقنى كۆرسۈتۈش ھىچ ۋاقىت ئۇلارغا غەزەپ بىلەن قارىماسلق. بەلكى ھەمىشە تەبەسسۇم بىلەن قاراش .
4. ئۇلارنىڭ ئابرويىنى ۋە ھۆرمىتىنى ساقلاش ،ئۇلارنىڭ رۇخسىتىسىز ئۆيلىرىدىن بىرنەرسە ئالماسلىق.
5. ئۇلار مەمنۇن بولىدىغان ئىشلارنى قىلىش،ھەمىشە دۇئالىرىنى ئىلىپ تۇرۇش .
6. ھەر قانداق بىر ئىشنى باشلاشتىن بۇرۇن  ، ئۇلاردىن مەسلەھەت سوراش.
7. ئۇلارنىڭ چاقىرقىغا ھەر ۋاقىت "خوش ئاتا، خوش ئانا " دەپ تەبەسسۇم بىلەن ھازىر بولۇش.
8. ئۇلارنىڭ دوست-يارەنلىرىنى ھۆرمەتلەش ، دۈشمەنلىرىگە ساداقەت باغلىماسلىق .
9. ئۇلار بىلەن مۇنازىرە قىلىشماسلىق ، ئۇلارنىڭ خاتالىقى بولسا ، سىلىق يول بىلەن كۆرسىتىپ بىرىش .
10. ئۇلارغا سۆز قىلغاندا ئاۋازىنى كۆتۈرۈپ ، ئۇلارنى راھەتسىز قىلماسلىق ، ئۇلارنىڭ سۆزلىرىنى ئەدەپ بىلەن قۇلاق سىلىپ ئاڭلاش.
11. ئۇلارنىڭ ئۆي ئىچىدىكى ، سىرتتىكى بارلىق ئىشلىرىغا ياردەملىشىش.
12. ئۇلارنىڭ رۇخسىتىسىز سەپەرگە چىقماسلىق ، ئەگەر ئالدىراش يۈزسىدىن كىتىپ قالغان تەغدىردىمۇ ئۇلاردىن ھامان كەچۈرۈم سوراش.
13. ئۇلارنىڭ ئۆيلىرىگە خۇسۇسەن، ئۇلار ئۇخلاۋاتقان ۋاقىتلىرىدا رۇخسىتىسىز كىرمەسلىك.
14. ئۇلارنىڭ مىھمانلىرى كەلگەندە قول باغلاپ تۇرۇپ خىزمەت قىلىش. زۆرۈر ئىشى بولسىمۇ قويۇپ ئۇلارنى مىھمانلىرى ئالدىدا يالغۇز تەرك ئەتمەسلىك.
15. ئۇلار بىلەن بىرگە تاماق يىگەندە ئۇلاردىن بۇرۇن داستىخانغا قول ئۇزاتماسلىق.
16. ئۇلارغا ھەرگىز يالغان سۆزلىمەسلىك .
17. ئايالىنى ۋە پەرزەنتلىرىنى ئۇلاردىن ئۈستۈن كۆرمەسلىك .
18. بىرگە يول يۈرگەندە ئۇلارنىڭ ئالدىدا يۈرمەسلىك ، بىرگە ئولتۇرغاندا ئۇلاردىن يۇقىرى ئولتۇرماسلىق.
19. ئۆزى قانچىلىك چوڭ مەنسەپلىك كىشى بولسىمۇ ياكى كاتتا ئالىم بولسىمۇ ئاتا-ئانىسىغا مەنسۇپ بولىشتىن تەكەببۇرلۇق قىلماسلىق ،ئۇلار ئالدىدا ھەمىشە كەمتەر بولۇش.
20. ئۇلارغا ماددى ياردەمدىن بىخىللىق قىلماسلىق ،ئۇلار ئۈچۈن ئۆزلىرىنى ئۇنۇتۇش.
21. ئۇلارنىڭ مىھنەتلىرىنى قەدىرلەپ تۇرۇش، ئۇلارنى زىيارەت قىلىپ تۇرۇش، ھەدىيە ۋە سوغاتلارنى تەقدىم قىلىپ تۇرۇش.
22. ئۇلارنى غەزەپلەندۈرىشتىن ساقلىنىش ، كۆڭۈللىرىنى ئاسراش.
23. ئۇلار بەرگەن نەرسىلەرنى تەشەككۈر ئىيتىش بىلەن قوبۇل قىلىش.
24. ئۇلارنىڭ خۇشاللىقىلىرىنى تەبرىكلەپ بىرگە خۇشال بولۇش، مۇسىبەتلىرىگە تەسەللى بىرىش.
25. ئۇلارنىڭ يۈز خاتىرىسى ئۈچۈن ، ئۇلار ياخشى كۆردىغان پەرزەنتلىرىنى ياخشى كۆرۈش.
26. ئايالى ئۇلار بىلەن جىدەللىشىپ قالغاندا ، ئۇلارنىڭ ئوتتۇرسىدا ئادىللىق بىلەن ئىش كۆرۈش.
27. ئاتا-ئانا ۋاپات بولۇپ كەتكەندىن كىيىنمۇ ، ئۇلارنىڭ قەۋرىلىرىنى زىيارەت قىلىپ تۇرۇش. ئۇلارنىڭ ۋەسىيەتلىرىنى يۈرگۈزۈش.
28. ئۇلارنىڭ ھەققىدە خەيرى-ئىھسانلارنى قىلىپ تۇرۇش .
29. ئاتا-ئانا ھايات بولسۇن ۋە ياكى ۋاپات بولۇپ كەتكەن بولسۇن ،ئۇلارنىڭ ھەققىدە "رب اغفــرلى ولوالــــدي (ئى ئاللاھ مىنى ۋە ئاتا-ئانامنى مەغپىرەت قىلغىن) " دەپ ھەمىشە دۇئا قىلىپ تۇرۇش.
30. ھەر قانداق كىشى ئاتا-ئانىسىغا قىلغان مۇئامىلىسىنىڭ ئوخشىشىنى ئۆز پەرزەنتلىرىدىن چوقۇم كۆرىدۇ. يەنى ئاتا-ئانىسىنى قاخشاتقانلارنى ئۇلارنىڭ بالىلىرىمۇ قاخشىتىدۇ، ئاتا-ئانىسىنى رازى قىلغانلارنى ئۇلارنىڭ بالىلىرىمۇ رازى قىلىدۇ، شۇنىڭ ئۈچۈن بۇ ئالەم "ئۆتنە ئالەم" دىيىلىدۇ. بۇ، جەمىيتىمىزدە ۋە ئۇزۇن يىللىق تارىخىمىزدا كۆپ تەجرىبە قىلىنىپ، ھەر كىشىنىڭ نەزەرىدە رىئاللىققا ئايلانغان بىر ھەقىقەتتۇر.
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بۇ ھەقتە مۇنداق دەيدۇ: ((ئاتا-ئانىلىرىڭلارغا ياخشىلىق قىلىڭلار سىلەرگىمۇ پەرزەنتىڭلار ياخشىلىق قىلىدۇ.))
  

مەنبە: ئىسلام تەربىيىسى ناملىق كىتاپتىن ئىلىندى
  

قەلىمىڭىز ھېرىپ قالمىسۇن ، تەشەككۈرلەر سىزدىن ئايلانسۇن .

ئاللاھنىڭ كۆرسەتكەن ، پەرمان بەرگەن يولىدا ماڭىمىز . ھېچ بولمىغاندا كېيىنلىگىمىزنى

ئويلاپ بولسىمۇ ...............