ئادەمگە يۇقىدىغان چوشقا زۇكىمىنىڭ ئالدىنى ئېلىش بىلىملىرى
(人感染猪流感防控知识)
تەرجىمە قىلىپ تەييارلىغۇچى: ئەمەتجان مۇھەممەت ئەركزات
چوشقا زۇكىمى ئادەتتە ئادەمگە نەپەس يوللىرى ئارقىلىق يۇقىدۇ.ئادەم بىلەن ئادەم ئوتتۇرسىدىمۇ نەپەس يوللىرى ئارقىلىق تېز يۇقىدۇ.كېسەلنىڭ يۇشۇرۇن دەۋرى قىسقا(1~3كۈن)،يۇقۇش سۈرئىتى تېز،ئۆلۈش نىسبىتى يۇقىرى(بۇلۇپمۇ ياشلاردىكى يۇقۇش نىسبىتى يۇقىرى).لېكىن بۇ كېسەلنىڭ ئالدىنى ئالغىلى ۋە كونتىرول قىلغىلى ھەم داۋالاپ ساقايتقىلى بولىدۇ.
ئادەمگە چوشقا زۇكىمى قانداق يۇقىدۇ؟زۇكام ۋىروسى چوشقىدىن ئادەمگە ھەم ئادەمدىن چوشقىغا يۇقىدۇ.بۇ كېسەل يۇقۇملانغان چوشقىدىن ياكى چوشقا زۇكىمى تارقالغان مۇھىتتىن ياكى چوشقا زۇكىمىدىن يۇقۇملانغان ئادەمدىن يۇقىدۇ.ئىنسانلارغا چوشقا زۇكىمى ۋىروسى كۈپۈنچە كېسەل چوشقىغا يېقىنلىششتىن يۇقىدۇ. مەسلەن،چوشقا قوتىنىدا ياكى مال بازىرىدا چوشقا زۇكىمى يۇقۇشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
تارقىلىش يوللىرى:يۇقۇملىنىش يوللىرى: يۆتەل ياكى چۈشكۈرۈشتىن يۇقىدۇ،ئادەم ۋىروس بىلەن يۇقۇملانغاندىن كىيىن نەپەس يولى ئارقىلىق يۇقتۇرىدۇ،لىكىن تاماقتىن يۇقمايدۇ.
ئالدىنى ئېلىش ئۇسۇلى: بالىلاردا توۋەندىكىدەك ئالامەت كۈرۈلسە بالىلارنى دوختۇرخانىغا ئاپىرىش كېرەك:
نەپەس ئىتتىك ياكى نەپەس ئېلىشى قىيىن بولسا،بەدەن كۆكۈرۈپ كەتسە ،ئىشتەي تۇتۇلسا،ئۇيقۇدىن باش كوتۈرەلمسە،ئىنكاسى ئاستا بولسا،كەيپىياتى چېچىلاڭغۇ بولۇپ،كۆتەرسىمۇ ئۇنىمىسا،زۇكام ياخشى بۇلۇپ قايتا قوزغالسا ھەم قىزىپ ھەم ئېغىر يۆتەلسە،بەدەنگە ئەسۋە چىقسا.
چوڭلاردا توۋەندىكىدەك ئالامەت بولسا دەرھال دوختۇرغا كۆرۈنۈشى كېرەك:
نەپەس قىينالسا ياكى نەپسى ئاستا بولسا، كوكرەك قىسمى ياكى قورساق قىسمى ئاغىرسا ياكى باسقاندا ئاغىرسا، تۇيۇقسىز باش قېيىش ئالامەتلىرى كۆرۈلسە .
دىققەت قىلدىغان ئىشلار:1. ئۆي تازلىقى پاكىز بۇلۇش،ھاۋا ئالماشتۇرۇپ تۇرۇش.
2. قولنى پاكىز تۇتۇش، بۇلۇپمۇ يۆتۈلۈپ چۈشكۈرۈپ بولغاندىن كېيىن قولنى پاكىزە يۇيۇش .
3. يۆتەلگەندە ياكى چۈشكۈرگەندە ئېغىز بۇرۇننى قەغەزدە ئېتىۋېتىش كېرەك.
4. تاماقنى ئوبدان يەپ ئۇيقۇنى ياخشى ئۇخلاپ ئانچە-مۇنچە ھەركەت قىلىش، ھەدىدىن زىيادە جىددىلەشمەي،تاماكا چەكمەي ئىممونتېت كۈچىنى يۇقىرى كۆتۈرسە چوشقا زۇكۇمنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.
5. ئامىمۋى سورۇنلارغا ئاز بېرىش، ئادەم توپلاشقان ئۇرۇنغا ماسكا تاقاپ بېرىش.
6. چوشقا بار يەرگە بارماسلىق، چوشقا بىلەن ئۇچىراشماسلىق.
7. زۇكام ياكى ئوپكە ياللۇغى بار ،يۇقىرى نەپەس يوللىرى يۇقۇملانغانلارغا يېقىن يولىماسلىق.
8. سوغاق تىگىپ قېلىشتىن ساقلىنىش. قىزىش،گال ئاغىرىش ئالامەتلىرى كۆرۈلسە دوختۇرخانىغا بېرىپ كۆرۈنۈش.
دېزىنفكسىيەلەش ئۇسۇلى:1. لازىر نۇرى ئارقىلىق ھاۋانى دىزىنفىكسىيە قىلىش.
2. كۈن نۇرىغا قاقلىنىش.
3. تاماق قاچىللىرنى قىزىق قايناق سۇدا دىزىنفىكسىيە قىلىش.
4. توغرا بولغان دىزىنفىكسىيەلەش ئۇسۇلى بىلەن ھاۋانى دىزىنفىكسىيەلەش.
بۇ كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا ھەرقايسى تارماقلار،ھەر بىر ئادەم ئۆزىمىزدىن باشلاپ،تۈرلۈك ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرىنى ئىزچىل ئەملىلەشتۈرشىمىز،ھەرگىزمۇ سەل قارىماسلىقىمىز كېرەك.بۇ كېسەل ئەينى يىللىرى يۈز بەرگەن سارىس(تىپىك بولمىغان ئۆپكە ياللۇغى) كېسىلىدىن تۆۋەن تۇرمايدۇ.خەلقئارا سەھىيە تەشكىلاتى ئاگاھلاندۇرۇش سىگنالىنى ئەڭ يۇقىرى چەككە يەتكۈزدى،مېكسىكىدا پۈتۈن مەكتەپلەر،ئاممىۋى سورۇنلار تاقالدى. 24 دۆلەتتە كۆرۈلۈپ ئومۇمى كېسەل سانى ئۈچ مىڭغا يېتەي دېدى،ئۆلگەن ئادەم سانى 150 تىن ئاشتى. شۇڭا ھەممەيلەن سەگەكلىكىمىزنى ئاشۇرىشىمىز تولىمۇ زۆرۈر.
ھازىرقى دۇنياۋى يۇقۇم ئەھۋالى:
http://news.dayoo.com/world/57402/200905/01/57402_5848140.htm ____ ھۆرمەت بىلەن:ئەمەتجان مۇھەممەت ئەركزات.