شىنخۇا تورى ئوبزورى : 9–ئاينىڭ 24–كۈنى ، ياپونىيە ‹‹جازالاشنى ساقلاپ قېلىش›› شەكلى بىلەن ، قانۇنسىز تۇتۇپ قالغان جۇڭگو بېلىقچىلار پاراخوتىنىڭ كاپىتانى جەن چىشيۇڭنى قويۇپ بېرىدىغانلىقىنى قارار قىلدى . بۇنىڭ بىلەن ، جۇڭگو بىلەن ياپونىيەنىڭ دىياۋيۈ ئارىلى دېڭىز تەۋەسىگە يېقىن جايدىكى پاراخوت سوقۇلۇش ۋەقەسى ئاياغلىشىپ قالدى . ئەمما، جۇڭگو بىلەن ياپونىيەنىڭ دىياۋيۈ ئارىلى توغرىسىدىكى تالاش–تارتىشى بۇنىڭلىق بىلەن توختاپ قالمايدۇ . ھالبۇكى ئامېرىكا تەرەپنىڭ بۇ قېتىمقى ۋەقەدە ئىپادىلىگەن زىددىيەتلىك ۋە ئىللىق پوزىتسىيەسى ، ئامېرىكا بىلەن جۇڭگونىڭ چوڭ تاقابىللىق ئارقا كۆرۈنۈشى ئاستىدىكى جۇڭگو بىلەن ياپونىيەنىڭ ئىككىنچى ئورۇندا تۇرىدىغان تاقابىللىقىنىڭ بۇنىڭدىن كېيىن تېخىمۇ مۇرەككەپلىشىدىغانلىقىنى گەۋدىلىك ئىپادىلەپ بەردى .

    ئۇزۇندىن بويان ، ياپونىيە مەقسەتلىك ھالدا ئامېرىكىنىڭ ئاسىيادىكى جۇڭگونى تىزگىنلەيدىغان ‹‹ پىشكىسى›› بولۇۋېلىپ، ئۆزىنى ئامېرىكىنىڭ مەنپەئەتلىك جەڭ ھارۋىسىغا باغلىۋېلىپ ، ئۆزىنىڭ ئاسىيادىكى مۇھىم چوڭ دۆلەتلىك ئورنىنى ساقلاپ قالماقچى بولدى . بۇ قېتىمقى پاراخوت سوقۇلۇش ۋەقەسىنىڭ ئارقا كۆرۈنۈشىدىن قارىغاندا ، ياپونىيە ‹‹ ئىچكى پاراكەندىچىلىك ›› كە دۈچ كەلگەن 3 يىلدىن بويان باش ۋەزىر 5 قېتىم ئالماشتى ، ئىقتىسادنىڭ ئومۇمىي مىقدارى جەھەتتە دۇنيا بويىچە 2–لىك ئورنىمۇ جۇڭگو تەرىپىدىن تارتىۋېلىندى . ھالبۇكى ، جۇڭگو بۇ قېتىمقى پاراخوت سوقۇلۇش ۋەقەسىدە مەيدانى ئىزچىل قەتئىي بولۇپلا قالماستىن ، يۇقىرى قاتلاملىق ئالماشتۇرۇشنى ۋاقتىلىق توختىتىش قاتارلىق كەسكىن تەدبىرلەرنى قوللاندى ، بۇنىڭ بىلەن بىرگە ‹‹ ئىككى قىرغاق ، ئۈچ جاي ››نى ئۆز ئىچىگە ئالغان جۇڭگو پۇقرالىرى ، چەت ئەللەردىكى جۇڭگو مۇھاجىرلىرى ، جۇڭگولۇقلار بىرلىكتە دىياۋيۈ ئارىلىنى قوغداش دولقۇنى قوزغىلىپ ، ئادەتتە سەل چاغلىغىلى بولمايدىغان كۈچكە ئايلاندى .

    بۇ ئەھۋال ئامېرىكىنى ئىشلارغا ناھايىتى ئېھتىياتچانلىق بىلەن مۇئامىلە قىلىشقا مەجبۇرلىدى . ئۇ يەنە جۇڭگونىڭ ئۆزىنى بېسىۋېلىشىنى ئۈمىد قىلدى ھەمدە دىياۋيۈ ئارىلى ۋەقەسىدە ياپونىيەنىڭ قول تىقىشى بىلەن ، جۇڭگوغا ئازار بېرىپ قويۇشنى خالىمىدى . نېمىلا دېگەن بىلەن ئامېرىكان بىلەن جۇڭگونىڭ 400مىليارد دوللىرىلىق سودا بېرىش–كېلىشى بار . نۆۋەتتە ، ئىككى تەرەپنىڭ ئالدىنقى مەزگىلدە ئۈزۈلۈپ قالغان ھەربىي ئىشلىرىدىكى ئالماشتۇرۇشى ئەسلىگە كېلىشكە باشلىدى ، ئىككى دۆلەتنىڭ ئومۇمىي گەۋدىلىك مۇناسىۋىتىنى ياخشى دېيىشكە بولىدۇ . بىر تەرەپتىن ئامېرىكىنىڭ مۇئاۋىن زۇڭتۇڭى بايدىن: جۇڭگو–ئامېرىكا مۇناسىۋىتىنىڭ ئىلگىرىلەشكە ئېرىشىش–ئېرىشمەسلىكى ، ھەمدە مۇۋاپىق مۇناسىۋەتنى ئورنىتالىشى ‹‹ ياپونىيىگە باغلىق›› دېسە ؛ ئامېرىكا ھەربىي تەرەپ تېخىمۇ ئاشكارا ھالدا ياپونىيەدىن ئىبارەت ئىتتىپاقدىشىنى‹‹ ئىنتايىن كۈچلۈك قوللايدىغان››لىقىنى بىلدۈردى . يەنە بىر تەرەپتىن ، ئامېرىكا گوۋۇيۈەننى تەلەپپۇزىنى پەسەيتىپ : ئامېرىكىنىڭ ئادەم يۆتكەش–توختىتىش رولىنى ئوينىمايدىغانلىقىنى بىلدۈردى . دۆلەت ئىشلىرى كاتىپى ھېللارى جۇڭگو بىلەن ياپونىيەنى دىياۋيۈ ئارىلى تالاش–تارتىشىنى دىپلوماتىيە ۋاسىتىسىنى قوللىنىپ تىنچ يول بىلەن ھەل قىلىشقا چاقىردى.

    مەيلى بىر خىل ‹‹ قىزىل يۈز›› تاكتىكىسى بولسۇن ، ياكى ئامېرىكىنىڭ ئىچكى قىسمىدىكى ماسلاشماسلىق بولسۇن، ھەممىسى ئوخشاشلا كۆرۈلمەسلىكى كېرەك ئىدى . جۇڭگو–ياپونىيە مۇناسىۋىتىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا ، جۇڭگو بىلەن ياپونىيە ئوتتۇرىسىدىكى دىياۋيۈ ئارىلىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان تالاش–تارتىشلارنى ، جۇڭگو بىلەن ياپونىيەنىڭ دائىرىسى ئىچىدە ھەل قىلىش كېرەك . ئەگەر ، ئامېرىكا قول تىقىدىغان بولسا ، ياپونىيە ئامېرىكىنىڭ قوللىشى بولغان ئىكەن قورقىدىغان ئىش يوق دېگەن قاراشقا كېلىپ قېلىپ ، بۇنىڭ بىلەن خاتا ھۆكۈم چىقىرىپ ، نامۇۋاپىق ھەرىكەت قوللىنىشى مۇمكىن .

    ئامېرىكا–جۇڭگو مۇناسىۋىتىنىڭ ئومۇمىي ۋەزىيىتىدىن ئالغاندا ، ئامېرىكا بىلەن جۇڭگو ئوتتۇرىسىدا گەرچە مەنپەئەت توقۇنۇشى بولسىمۇ ، ئەمما ئەمەلىيەتتە ، خۇددى جۇڭگو زۇڭلىسى ۋېن جياباۋ ئېيتقاندەك ، جۇڭگو–ئامېرىكا ئىككى دۆلەت ‹‹ھەمكارلاشسا ، مەنپەئەتكە ئېرىشىدۇ . تىركىشىپ قالسا ، كۆڭلى ئازار يەيدۇ ›› . ئىككى دۆلەت رەھبەرلىرى ئوخشاشلا شۇنى تونۇپ يەتتىكى : پەقەت قارشىلاشماي ھەمكارلىشىشلا ، ئىككى دۆلەتنىڭ ئەڭ چوڭ مەنپەئەتىگە ئۇيغۇن كېلىدۇ . يېقىنقى مەزگىلىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا ، خۇ جىنتاۋ كېلەر يىلى ئامېرىكىدا زىيارەتتە بولىدۇ . شۇڭا ، ئامېرىكا–جۇڭگو ئوتتۇرىسىدا ، بۇ مۇناسىۋەت بىلەن ئاكتىپ ھالدا كەيپىيات يارىتىش ، مۇناسىۋەتنى ياخشىلاش ئېلىپ بېرىلىۋاتىدۇ . بۇ خىل كەيپىياتقا ياپونىيە تېخىمۇ قول تىقماسلىقى كېرەك.

    (ئامېرىكا ‹‹مۇھاجىرلار گېزىتى›› نىڭ 9–ئاينىڭ 24–كۈنىدىكى ماقالىسى)