dutar pëshwasi musajan rozining dutar bilen orunlighan ‹‹hijraningmen››, ‹‹waderixa››, ‹‹sarixan›› qatarliq naxshiliri anglighuchilarning hëlihem ëside. bu pëshqedem muzika maaripchisi, Töhpikar kompozitor, Dutar pëshwasi, El söygen naxshichi, Milliy senitimizning pëshqedem ijrachisi ustaz bu yil 90 yashqa kirdi.

    musajan rozi 1925 – yili ghulja shehirining könchi mehelliside tughulghan bolup, 5 – ewlad elneghmichi. musajan rozi dadisining tesiri bilen yette yëshidin bashlap dutar, Tembur, Satar, Chang, Iskiripka qatarliq chalghularni chëlishni ögen'gen. eyni chaghlardiki dangliq sazendilerdin rozi tembur, Hüsüyin tembur, Hëzim molla, Sawut bidik, Jani yoldashof qatarliqlardin ‹‹uyghur kilassik 12 muqami››, Ili xelq naxshilirini orunlashni ögen'gen. musajan rozi 1944 – yili üch wilayet milliy armiyesige qatniship, Aldinqi septe urush qilghan, Milliy armiye senet ömikide ishligen; 1946 – yilidin bashlap ghuljidiki roshen mektipide, Tarbaghatay wilayetlik senet ömikide, Dörbiljin nahiyelik senet ömikide muzikant we senet oqutquchisi bolup ishligen; 1950 – yili shinjang senet ömikige yötkelgen; 1951 – yili gherbiy shimal senet institutining milliy senet fakultëtigha bërip ishligen. 1955 – yili sabiq shinjang senet mektipining senet fakultëtida, 1958 – yilidin 1989 – yili pënsiyege chiqquche aptonom rayonluq senet mektipi (hazirqi shinjang senet instituti)da ishligen.

    musajan rozi oqutush emeliyiti jeryanida dutar, Tembur, Ghëjek, Rawab, Ney qatarliq chalghularning uyghurche tunji derslik qollanmisini tüzüp chiqqan. u senet mektipide dutar, Tembur, Satar, Ghëjek, Chang, Iskiripka, Ney, Dap qatarliq derslerni ötken. ataqliq ressam ghazi ehmet uninggha baha bërip: ‹‹musajan rozi her qandaq sazni qoligha ëlip sayritalaydighan senetkar. bezide biz uningda birer sëhriy küch barmikin dep qalattuq, Chünki bashqilar sazliyalmighan, Tengshiyelmigen sazlarni musajan rozi qoligha alsa uningdin mung tökületti, U intayin estayidil idi. men sizghan namliq resimdiki barmaqlarning hemmisi musajan rozining barmiqi, Chünki men bu estayidil barmaqlardin ülge alghan, U bir mëhnet qilmaydighan kemter senetkar. hazir xelqning dep atalghan nurghun naxsha – muzikini emeliyette musajan rozi ijad qilghan bolup, Shunche yillardin buyan u özini teshwiq qilmighan hem teshwiq qilishnimu xalimighan››, Dëdi.

    musajan rozi senet maaripigha töhpe qoshupla qalmay, Yene uyghur chalghulirini özgertip yasash jehette köp ejir singdürgen. u tembur, Dutar, Satar qatarliq chalghularni chëlish dawamida, Bu chalghulardiki 18 türlük sewenlikni tëpip chiqip, Uzun – qisqiliqidiki nuqsanni özgertken, Xerekning ëgiz – pesliki, Pede sani, Pede orni, Hetta yaghach matëriyallirighiche omumyüzlük izdinip, Islah qilip, Dutar, Temburlarning mungi we jarangliqliqini, Ipadilesh küchini ashurghan. musajan rozi bu emgeklirini sherhlep, ‹‹dutar islahati heqqide››, ‹‹tembur islahati heqqide››, ‹‹chalghu eswablargha këreklik her xil matëriyallar we ularning xususiyiti heqqide deslepki izdinish›› qatarliq ilmiy maqalilerni yazghan.

    musajan rozi ‹‹dutar piri›› dep nam alghanliqini chüshendürüp: ‹‹bu, Mëning bir nechche ustazdin ögen'genlirimni nota ögen'gendin këyin qëliplashturghanliqim üchündur,›› dëdi. uning nurghun ijadiy naxshiliri milliy puriqi küchlük, Ammibab, Yëqimliq bolushtek alahidilikliri bilen xelq arisigha omumliship ketken.

    musajan rozining ‹‹uyghur kilassik 12 muqami›› heqqidimu bilimi chongqur. u ilida rozi tembur achqan kurslargha qatniship muqam ögen'gen; muqam heqqide tetqiqat ëlip barghan; qeshqer, Xoten, Kucha, Qumul, Turpan qatarliq jaylarni aylinip, Xelq naxshiliri we ‹‹uyghur kilassik 12 muqami››ning jaylardiki oxshimighan wariyantliri bilen tonushqan.

    musajan rozi hazir yashinip qalghan bolsimu, U özi bir ömür söygen kesip üstidiki tetqiqatni toxtitip qoymay, ‹‹uyghur kilassik 12 muqami››ning ili wariyanti, Ili ahangliri we ili kilassik muzikilirining ijadchiliri we retligüchiliri toghrisidiki tetqiqatini dawamlashturuwëtiptu. u 1994 – yilidin bashlap korla shehirining bostan yëzisida 15 yil turup, Nurghun shagirt yëtishtürdi, Korla xelqining ili naxshilirigha bolghan qiziqishini qozghidi. musajan rozi mundaq dëdi: ‹‹her küni seherde quyashning chiqishini körüshni bek arzu qilimen, Chünki illiq quyash manga ilham hem ümid ata qilidu. men shinjang uyghur aptonom rayoni qurulghanliqigha shahit, Bu yil 10 – ay kelse alte qëtimliq merikige daxil bolimen. mëni xelq terbiyelep yëtishtürüp bügünki kün'ge ulashturdi, Shunga men öz emgek mëwilirim bilen xelqimge jawab qayturushum, Ewladlargha choqum muzika maaripi we milliy muzika tetqiqatigha ait qimmetlik matëriyallarni qaldurup këtishim kërek››.