ئۇيغۇر تىلى

 

Uyghur tili

 

 

ئابدۇرېھىم زۇنۇن

(مۇخەممەس )

 

 

بىل شۇنى ، ئۇيغۇر ئۈچۈن پۇتمەس گۆھەر ئۇيغۇر تىلى،

مەڭگۈ پاتماس زەر قۇياش ، نۇرلۇق قەمەر ئۇيغۇر تىلى،

بىپايان تىل كۆكىدە چولپان ، ئۈكەر ئۇيغۇر تىلى،

مەنىلەرگە باي ، تېرەندۇر شۇ قەدەر ئۇيغۇر تىلى ،

بولدى تارىختىن بېرى بىزگە پەدەر ئۇيغۇر تىلى

 

ئانا تىل ھەردەم قۇۋم - مىللەت ئۈچۈن روھ تۈۋرۈكى ،

ئانا تىل پەن - مەرىپەت ئالماشتۇرۇشنىڭ كۆۋرۈكى ،

ئانا تىل چوڭۇ- كىچىكنىڭ يۈرىكى ، تاغ - يۆلىكى،

ئانا تىل ۋاسىتە - قورال ئالاقىدە ، قەلب ئەينىكى ،

بىزنى قۇچتۇرغان جىمى ئىشتا زەپەر ئۇيغۇر تىلى .

 

پەڭە ئاشىق - بىقارار قىلدى مېنى دىلبەر تىلىم ،

تارىتتى رايىمنى ئۆزىگە ھەر قاچان ئەنبەر تىلىم ،

ئەلگە دىل رىشتىمنى چاتتى بال - شېكەر ، كەۋسەر تىلىم ،

بولدى ئەل دۈشمەنلىرىگە تىغ - تەبەر ، نەشتەر تىلىم ،

ھەممىمىزنى قىلدى دائىم بەھرىۋەر ئۇيغۇر تىلى .

 

<a> بىلەن كىردى ئېغىزغا ، تىل - زۇۋانغا مەڭگۈ تەم ،

قىلدى تىل ئاقىل ، نادانلارغا بېرىپ ئىدراكۇ پەم ،

تىل چېچېلغاننى يىغىپ قىلدى ھامان بىر يەرگە جەم ،

تىل بىمار ، ئاجىز - ئورۇققا ئەم - داۋا ، ئاچلارغا يەم ،

خاسىيەتلىك تىل تۇمار ، قالقان - سىپەر ئۇيغۇر تىلى .

 

يۈرىكىمگە كەلدى سۆزلەپ مۇشۇ تىلدا جان بوۋام ،

مەن ئىجات ئەتتىم مۇشۇ تىلدا ، قىلىپ پەرۋاز داۋام ،

مۇشۇ تىلدا سايرىدى بۇلبۇل كەبى ھەقدار بالام ،

مۇشۇ تىل بەردى چىدام ، مەردلىك ، ۋاپادارلىق مۇدام ،

قان قېرىنداشلارغا رىشتە ، جانجىگەر ئۇيغۇر تىلى .

 

سۇ بېرىپ ياشناتتى بىزنى ئانا تىل - ئالتۇن بۇلاق ،

ئۇ - چىراغ ، پەرۋانە بىز ، ھەرگىزمۇ كەتمەيمىز يىراق ،

ئانا تىل يىلتىز ، ئوزۇق ئالغۇچى بىز _ نوتا - ئۇلاق ،

ئانا تىلدا دەرس ئېلىپ ، تاپتۇق ئەقىل ، سەمرىپ قۇلاق ،

بىزگە پۇتمەس كان ، خەزىنە شام - سەھەر ئۇيغۇر تىلى .

 

قويدى تاڭ دۇنيانى شۇ تىلدا قىلىپ بۇلبۇل ناۋا ،

تاپتى شۇ تىلدا پۈتۈلگەن كۈي - غەزەل يۈكسەك باھا ،

ھەر تەرەپتىن ياغدى ئالقىش ، <مىڭ ياشا !>دېگەن سادا،

مۇشۇ تىل شۆھرەتكە ناىل ئەيلىدى، سالدۇق ساما ،

ئىپتىخارغا پۈركىدى ئۇيغۇرنى زەر ئۇيغۇر تىلى .

 

 

شاھ مۇقامنى مۇشۇ تىلدا ئاڭلىدى ئەھلى جاھان ،

مۇشۇ تىل دىللارنى دىلغا ئۇلىغان رىشتە ھامان ،

مۇشۇ تىل بىرلە يۈسۈپ ، ھەزرەت ناۋاىي تاپتى شان ،

مۇشۇ تىلغا جان بېرىپ مەھمۇد بوۋام تۈزدى دىۋان ،

مەڭگۈ ئەڭۇشتەر ، يېزىشتا شاھ ئەسەر ئۇيغۇر تىلى .

 

 

مۇشۇ تىل بىزگە جاھاندا تەڭدىشى يوق ، بىباھا ،

مۇشۇ تىل بىرلە بىلىپ يەتتۇق نېمە توغرا ، خاتا ،

مۇشۇ تىل مەڭگۈ قەدىردان ، مېھرى ئاتەش جان ئانا ،

مۇشۇ تىلنىڭ شۆھرىتىنى قىل ھىمات ، جاننى ئاتا ،

پىر بولۇپ بىزگە ئۆگەتتى كەسىپ - ھۈنەر ئۇيغۇر تىلى .

 

 

 

ئانا تىل قالغان ئانامنىڭ ئانىسىدىن يادىكار ،

ئانا تىلغا يۇغۇرۇلغان چىن غۇرۇر ۋە ئېپتىخار ،

ئانا تىلنى ئاڭلىسام جۇتنى سېزەرمەن گۇلباھار ،

ئانا تىل بار - ئەلمۇ بار ، ھېكمەت ، مۇھەببەت ... ھەممە بار ،

بىزگە ئاش - ناندەك زۆرۇردۇر ، ھەمسەپەر ئۇيغۇر تىلى .

 

 

بولغۇسى قەدرىم پاخال - خەس ، بولمىسا گەر ئۆز تىلىم ،

ئۆز تىلىم بار ، ئاي ، قۇياشتەك تۇرىدۇ پارلاپ دىلىم ،

بارمۇ مەندەك باي جاھاندا ، ئۆتتى شاد ھەر ئاي ، يىلىم ،

ئۆز تىلىمدا بۇ ھايات دەرياسىدىن سۈزدۈم بىلىم ،

ماڭا ئۇستاز ، رەھنەما چىن ئىچ كۆيەر ، ئۇيغۇر تىلى .

 

 

خىسلىتى يازغانغا پۇتمەس ، تىل ھايات ، بىزمۇ ھايات ،

مۇشۇ تىل بەركاتىدىن تاپتۇق روناق ، ئەل - يۇرت ئاۋات ،

كۇنسېرى ئۆرلەشكە بولدى مۇشۇ تىل تالماس قانات ،

مەن بۇڭا دىل بەرگىنىمچۈن ، ئارمىنىم بىخ ياردى شاد ،

ئۇتتى مەيلىمنى ، بېرىپ دىل ، ھۆددىگەر ئۇيغۇر تىلى .

 

 

تىزگىنىن چىڭ تۇت ۋاقىت تۇلپارىنىڭ ، باش قاشلىما ،

بولسا بىل كۆپ تىل ، ئەقىل ، كۈچ تاپ ھامان ، يانپاشلىما ،

بۇ قورالدىن پايدىلان ياخشى ، كېيىن كۆز ياشلىما ،

شاھ بولۇپ كەتسەڭمۇ ، ئەمما ئۆز تىلىڭنى تاشلىما ،

قىلغىنى بىزنى مۇزەپپەر ، مۆتىۋە ر ئۇيغۇر تىلى .

 

 

ھەر كىشى كۆپ زوق ئالار سۆز سۆزلىسە ئۆز تىلىدا ،

شۇڭا مەن ئانا تىلىمغا قىلىمەن چىن ئىقتىدا ،

ئانا تىلسىز گال ، كېكەچ مەن ، بولىمەن جاندىن جۇدا ،

چىن يۈرەكتىن ئەيلىدى ئابدۇرېھىم مۇنداق نىدا ،

سۈيىدە ئاق ، ئوتىدا كۆيدۇر - گۆھەر ئۇيغۇر تىلى !