ئۇيغۇرلارغا سالام خەت
0
باشقۇرۇش ئەسكەرىتمىسى :
بۇ يازمىنى ئۈمىد ئىلگىرلەتتى .(2009-04-13) ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم دوستلار بىر تۇركنىڭ ھاۋالىسى بىلەن سىلەرگە يازغان يۇرەك سۆزلىرىنى بۇ يەرگە يوللىماقچى بولدۇم. 33 i=SR=
#k dq4L(/.
Ri}tIvN
خەتنىڭ ئەسلى نۇسخىسى: E+
FWC
y-N^G
Selamlar, qv [
1xRN
*
'rERs
Degerli kardeslerim, size Türkiye’den yaziyorum. Ben Türkiye’de yasayan bir Türküm. Sizleri cok seviyoruz, bunu bilmenizi istiyorum. Biliyorum bin yillardir birbirimizden uzakta, ayri yasiyoruz. Siz Asya’nin basladigi yerdesiniz, biz ise bittigi yerdeyiz. Bu kadar uzakta yasamamiza ve bu kadar uzun zamandir birbirimizden ayri kalmamiza ragmen, ne kadar sasirticidir ki, degerlerimiz hala aynidir. K'!0`
ez
Dilimiz birdir, ikisi de büyük Türkcenin bir lehcesidir. Uygur Türkcesi’ni ogrendikten sonra binlerce yildir ayi, kopuk ve uzakta yasamis bu iki kardes halkin kullandiklari ortak dilin ne kadar ayni oldugunu hayretler icerisinde fark ettim. Hala ogrendigim her sozcükte bu duyguyu yasiyor, aa bu da ayni, bu da benzermis diyorum. Br ^ s>)2v
([WUm e\d+
Bati dünyasinda zaman zaman kizarim, hatalidirlar, bizi anlamaya calicmazlar, kendilerini her milletten üstün sanirlar falan ama onlar bana oyle bir imkan sagladilar ki bu imkan dünyada baska hicbir seyle degistirilemez. Bu imkan nedir biliyor musunuz? Internet xU1%Rc!
@'}6BJN
Internet sayesinde uzaktaki kardeslerim yakinima geldi, onlari anlamaya, onlari gormeye, onlarla konusmaya basladim. Ilk konustugum Uygur, Urumci’de yasayan bir kizdi. Onunla internette ilk konusmamizda o kadar mutlu olmustum ki anlatamam, sanki bir cocuk gibi heyecanliydim. Kolay degil ilk defa bir Uygur Türkü ile konusuyordum. Bu benim icin cok onemliydi. _Ml\28
L\Py Cu
Cünkü okulda, kitaplarda, Atatürk’ün sozlerinde ve her yerde, Asya’da kardeslerimizin oldugu, onlarin da Türk oldugu, onlarin da Türkce konustugu ogretilmis ancak ben Azeri kardeslerimizden baska hicbiri ile konusma ve iletisim kurma sansina sahip olamamistim. Oysa o kadar coklar ki , Iste bu konustugum kiz bir Uygur Türkü idi ve Asya’nin obür ucundaydi. Kullandigimiz Uygar (medeni) kelimesinin kokeni onun Uygur adindan geliyordu, yeni cikan meyve ve sebzeye, Turpan sehrini unutmamis gibi Turfanda dedigimiz, adi bizi anlatan o güzel ülkede yasiyordu f. Bd2n 5
-9R7(k6
Cok mutluydum cok. Ancak ne yazik ki ilk basta alisik olmadigimiz icin Türkce konusamamis, birbirimizle Ingilizce konusmaya baslamistik. Bu durum, yani bir Türk ile yabanci bir dilde konusma zorunlulugu, canimi fena halde sikmisti. Biz onunla Türkce konusmaliydik. Iste bu yüzden ondan Uygur Türkcesi ile yazmasini istedim.Cogunu kolaylikla anlayabiliyordum. Bazi sozcükler farkliydi, onlari ise arkadasima soruyordum o da Ingilizce anlamlarini yaziyordu. Boylece ben Uygur Türkcesi’ni 10–15 gün gibi kisa sürede anlamaya basladim. Bu bazilarina gore bir mucize olabilir. Oysa sasirilacak bir durum yoktur, cünkü ikisi de Türkcedir. 7P@
Ben sizleri hic gormeden sevdim. Hala da gercek hayatımda bir tek Uygur Türkü ya da Türkmen, Kazak, Kirgiz; Tatar ya da herhangi bir Türk ile karsilasmis degilim. Ancak hepsini gonlümün en derininde büyük bir sevgi ile sevmekteyim. Neden derseniz cevabim cok kisa olacaktir, insan kardesini sevmez mi? Sever, gormese de, konusmasa da, dokunmasa da, hatta anlasmasa da sever, kalbinin derininde icerlerde bir yerde sever. Yeter ki kardesinin kardesi oldugunu bilsin. ,1O,+j4
USh'+!ky
Internet sayesinde bircok Uygur arkadasim oldu. Sükürler olsun ki sizler hakkindaki gorüslerim, size karsi olan sevgim ve saygim degismedi. Sizlerin hakkinda bircok video izledim bircok sarki dinledim. Evlerinizin ic resimlerini bile gordüm.Taklamakan colünde yasayan koylü Uygurlari, itotlarinizi, kitaplarinizi, forumlarinizi, dügünlerinizi, yemeklerinizi, camilerinizi, danslarinizi, kizlarinizi, oglanlarinizi, tarlalarinizi, baglarinizi, bahcelerinizi kisaca sizle ilgili ne varsa cogunu gorme sansim oldu.Ve her birinde cok mutlu oldum. Neden biliyor musunuz? Cünkü her bir gorüntü, her bir sarki, her bir yazi, her bir itot ve her bir resim bizim birbirimize ne kadar benzedigimizin canli bir kanitiydi. Her seyimiz o kadar cok benziyor ki, disaridan bakan birisi sanki binlerce yildir ayri yasamamisiz da daha dün ayrilmisiz sanir. e-)B<-byP+
v@;
>?KtM3t6$
Bu mektubu, bir kardesiniz olarak yaziyorum. Tek istedigim sizleri ne kadar sevdigimizi ve sizlere ne kadar deger verdigimizi bilmenizdir. yurdunuzu kendi yurtum olarak gorüyorum, benim yurdum sizin de yurdunizdir. Buralarda sizi seven, sizin gibi yasayan, sizinle üzülen sizinle sevinen, sizin gibi düsünen, ayni Allah’a inanan, ayni degerlere sahip, ayni dili konusan milyonlarca yürek, milyonlarca kardesiniz oldugunu unutmayin. ](=Zz?Q #
rC?N+,:9f
Gonlümün derinliklerinden kücüklerime sevgi ve büyüklerime saygilarimla…. 17q+ZR?Jl
#L`gL6TdW
خەتنىڭ ئاساسى مەزمۇنى: c0B3U} c
_Kt)f
q cb47qc`
سالاملەر: k fjgYS
roxYIL$l
قەدىرلىك قېرىنداشلىرىم، سىلەرگە تۇركىيەدە تۇرۇپ بۇ سالام خەتنى يېزىۋاتىمەن. مەن تۇركىيەدە ياشاۋاتقان بىر تۇرك. بۇ سالام خەتنى يېزىشتىكى مەخسەت، بىزنىڭ سىلەرنى نە قەدەر سۆيىدىغانلىقىمىزنى ئاڭلاتماقچىمەن. بىلىپ تۇرۇپتىمەن،مىڭ يىللارچە بىربىرىمىزدىن ئۇزاقتا ۋە ئايرىم ياشاۋاتىمىز، سىلەر بولساڭلار ئوتتۇرا ئاسيانىڭ شەرقىدە، بىز بولساق غەرىبىدە.بۇ قەدەر ئۇزۇن زامان ئايرىلىپ ياشاپتۇرۇپمۇ ئەڭ ھەيران قالارلىق يېرى شۇكى مىللىي مەدەنىيىتىمىز تاكى ھازىرغىچە ئوخشاشتۇر. e^% Zt)
]
تىلىمىز بىردۇر.ئىككىسىلا بۇيۇك تۇركچىنىڭ بىر لەخچەسىدۇر(شىۋە). ئۇيغۇرتۇركچىسىنى ئۆگەنگەندىن كېيىن،مىڭ يىللارچە ئايرىلىپ ئۇزاقتا ياشىغان بۇ ئىككى قېرىنداش خەلقنىڭ تىللىرىنىڭ نە قەدەر ئوخشاش ئىكەنلىكىنى ھەيرانلىق ئىچىدە ھېس قىلدىم. تاكى ھازىرغىچە ئۆگەنگەن ھەر بىر كەلىمە سۆزلەردە بۇ تۇيغۇلار ئۆرتەنمەكتە ۋە ئۆز-ئۆزۇم بىلەن :( ئا بۇ سۆزلەر ئوخشاشكەن،بۇمۇ ئوخشايدىكەن ) دەپ. u}7k
Q'
بەزىدە غەرىپ دۇنيالىرىدىن ئاغرىنىپمۇ قالىمەن. خاتالاشقانلار، بىزنى چۇشەنمەيدىغانلار،ئۆزلىرىنى باشقا مىللەتلەردىن ئۇستۇن تۇتىدىغانلار. ئەمما ئۇلار ماڭا شۇنداق بىر ئىمكانىيەت يارىتىپ بەردىكى،بۇ ئىمكانىيەت دۇنيادە باشقا ھېچ قانداق بىر نەرسىگە تېگەشكۇسىزدۇر. بۇ ئىمكان نىمە بىلەمسىلەر؟ ئىنتېرنت تور دۇنياسى...... d0Qz_qzc
ئىنتېرنت تورى ئارقىلىق يىراقتىكى قېرىنداشلىرىم بىزگە يېقىن بولدى، ئۇلارنى چۇشۇنۇشكە،كۆرۇشكە، ئۇلار بىلەن سۆزلىشىشكە باشلىدۇق. بىرىنچى قېتىم سۆزلەشكەن ئۇيغۇر بولسا، ئۇرۇمچىدە ياشايدىغان بىر قىز ئىدى. ئۇنىڭ بىلەن تۇنجى قېتىم سۆزلەشكىنىمدە شۇنچىلىك خوش بولدۇمكى، بۇ خوشاللىقىمنى تىل بىلەن تەسۋىرلىگۇسىز.خۇددى كىچىك بالىلاردەك بۇ ھاياجانىمنى باسالمايلا قالدىم. ئاسان ئەمەستە،تۇنجى قېتىم بىر ئۇيغۇرتۇركلىرى بىلەن سۆزلەشكىنىم.ئەمما، بۇ مېنىڭ ئۇچۇن بەك مۇھىم. چۇنكى مەكتەپلەردە،كىتاپلاردا،ئاتاتۇركنىڭ سۆزلىرىدە ۋە ھەر يەردە ئاسيادە قېرىنداشلىرىمىزنىڭ بارلىقىنى، ئۇلارنىڭ تۇرك ئىكەنلىكىنى ۋە تۇركچە سۆزلىشىدىغانلىقىنى ئۆگىتەتتى. ئەمما،شۇ چاغقىچە مەن پەقەت ئەزەرى قېرىنداشلىرىمىزدىن باشقا ھىچبىرى بىلەن سۆزلىشىش ۋەياكى ئالاقە قىلىشىپمۇ باقمىغانتىم. بولمىسا شۇنچىلىك نۇرغۇنكى......... مانا بۇ سۆزلەشكىنىم قىز ئۇيغۇرتۇركلىرىدىن ئىدى ۋە ئاسيانىڭ بىر چېتىدە ياشايتتى، بىز قوللىنىۋاتقان .(ئۇيغار)مەدەنىيەت كەلىمەسىنىڭ نەسلى، ئەسلى شۇ ئۇيغۇر سۆزىدىن كېلەتتى، يازنىڭ كېلىشى بىلەن يېڭى چىققان مېۋىلەر ۋە سەۋزىلەرگە خۇددى تۇرپان شەھىرىنى ئۇنۇتمىغاندەك تۇرفاندا دەپ نام بىلەن ئاتىشىمىز،( ئەسكەرتىش :تۇرپاننىڭ ئىسسىقلىقىدىن ھەر نەرسىنىڭ بالدۇر پىشىدىغانلىقىغا قاراپ تۇركلەر يېڭى پىشقان نەرسىلەرنى تۇرفاندا دەپ ئاتايدىكەن). ناملىرىدىن بىزنىڭ ئەسلىمىزنىڭ نەردىن كېلىدىغانلىقىنى بىلدۇرگەن شۇ گۇزەل دىياردا ياشايتتى. zI8Omit
بەك بەك بەك خوشالمەن،ئەمما ئۇ قىزنىڭ تۇركچە بىلمىگەنلىكى ئۇچۇن بىز ئىنگىلىزچە سۆزلىشىشكە باشلىدۇق.بۇ ئەھۋال ،يەنى بىر تۇرك بىلەن چەتئەل تىلى بىلەن پىكىر ئالماشتۇرۇشۇم مېنىڭ جېنىمنى سىقىشقا باشلىدى. ئەسلى بىز بىربىرىمىز بىلەن تۇرك تىللىرى ئارقىلىق سۆزلىشىمىز كېرەكتى. شۇنىڭ بىلەن مەن ئۇنىڭدىن ئۇيغۇرتۇركچىسى بىلەن يېزىشنى تەلەپ قىلدىم. نۇرغۇن سۆزلەرنى ئاسانلا چۇشىنەلەيتتىم،ئەمما بەزى سۆزلەرنىڭ پەرقى بولغاچقا،بىلمىگەنلىرىمنى دوستۇمدىن سورايتتم، ئۇمۇ مېنىڭ بىلمىگەن ۋە چۇشىنەلمىگەن سۆز-جۇملىلىرىمنى ئىنگىلىزچە بىلەن يېزىپ چۇشەندۇرەتتى. مۇشۇ ئۇسۇل بويىچە مەن ئۇيغۇرتۇركچىسىنى 10-15 كۇندەك قىسقا زاماندا ،چۇشۇنۇشكە باشلىدىم.بۇ باشقىلار ئۇچۇن بىر مۆجىزە بولاتتى،ئەمما بىزگە نىسبەتەن ھەيران قالارلىق ئىش ئەمەستى.چۇنكى، ئۇيغۇرچىمۇ ئوخشاشلا تۇرك تىلى ئىدى. Gzt;#@X L
مەن سىلەرنى ھىچ كۆرمەي تۇرۇپ سۆيدۇم،تاكى ھازىرغىچە ئۆز كۆزۇم بىلەن بىر ئۇيغۇر تۇركنى ياكى تۇركمەن،ئۆزبەك.تاتار قاتارلىق قېرىنداشلىرىم بىلەن يۇزمۇيۇز ئۇچۇرۇشۇپ باقمىغانمەن.پەقەت كۆڭلۇمنىڭ ئەڭ چوڭقۇر يېرىدىن كۇچلۇك مۇھەببىتىم بىلەن سۆيمەكتىمەن.نېمىشقا؟ دەپ سورىسىڭىز،جاۋابىم شۇكى، ئىنسان ئۆز قېرىندىشىنى سۆيمەسمۇ!؟ ئەلۋەتتە سۆيىدۇ.كۆرمەي تۇرۇپمۇ،سۆزلەشمەي تۇرۇپمۇ،ھەتتاكى چۇشۇنۇشمەي تۇرۇپمۇ سۆيىدۇ. قەلبىنىڭ چوڭقۇر يېرىدىن،بىر يەرلىرىدىن سۆيىدۇ،شۇنى يېتەركى،قېرىندىشىنىڭ قېرىندىشى بولغانلىقىنى بىلسۇن. P6hORI(E%Z
تور دۇنياسىدىن نۇرغۇنلىغان ئۇيغۇر دوستلىرىم بولدى،كۆپ شۇكۇر سىلەر ھەققىدە ئۇچراشقانلىرىم ، سىلەرگە بولغان سۆيگۇ ۋە ھۆرمىتىم ھېچ ئۆزگەرمەس. سىلەر ھەققىدە نۇرغۇنلىغان قىسقا فىلىملەر،ناخشىلارنى ئاڭلىدىم،ھەتتاكى ئۆيۇڭلارنىڭ ئىچىنىڭ ياسىلىشىغا ئائىت تارتىلغان رەسىملەرنى كۆردۇم. تەكلىماكان چۆلى بويىدا ياشايدىغان ئۇيغۇرلارنى، ئىتوتلىرىڭلارنى،كىتاپلىرىڭلارنى،مۇنبەرلىرىڭلارنى، توي مۇراسسىمىڭلارنى، يېمەكلىرىڭلارنى،مەسچىدلىرىڭلارنى، ئۇسۇللىرىڭلارنى،قىز-ئوغۇللۇرۇڭلارنى، قىسقىچە قىلىپ ئېيتقاندا سىلەرگە مۇناسىۋەتلىك ھەممە نەرسىلەرنى كۆرۇشكە مۇيەسسەر بولدۇم ۋە ھەر بىرسىدىن شۇنداق خوش بولدۇمكى، نېمىشقا بىلەمسىلەر؟ چۇنكى ھەربىر كۆرۇنۇش، ھەر بىر سۆز،ھەر بىر ئىتوت،ھەر بىر ئادەتلەر.......... بىزنىڭ بىر-بىرىمىز بىلەن نە قەدەر ئوخشىشىدىغانلىقىمىزنىڭ ھەقىقىي ئىسپاتىدۇر.ھەممە نەرسىمىز شۇنچىلىك ئوخشايدۇكى،بىرنى باشقىلار كۆرسە دەيدۇكى:( بۇلار ئايرىلغىنىغا مىڭ يىللارچە ئەمەس،خۇددى تۇنۇگۇن ئايرىلغاندەكلا) دەپ ھېس قىلىشى مۇمكىن. (Wz@e a}~j
بۇ مەكتۇپنى بىر قېرىنداشلىرىڭىز بولۇش سۇپىتىم بىلەن يېزىۋاتىمەن، بىر تەك ئارزۇيۇم شۇكى،سىلەرنى قانچىلىك سۆيىدىغانلىقىمىزنى ۋە سىلەرگە نە قەدەر قەدىر بېرەلەيدىغانلىقىمىزنى بىلىشىڭلارنى ئۇمۇت قىلىمەن. يۇرتۇڭلارنى ئۆز يۇرتۇمدەك كۆرىمەن،مېنىڭ يۇرتۇممۇ ئوخشاشلا سىلەرنىڭ يۇرتۇڭلاردۇر،بۇ يەردە سىلەرنى سۆيىدىغان،سىلەردەك ياشايدىغان،سىلەر بىلەن بەخت-سائادەتتە ۋە قايغۇ -ھەسرەتتە بىللە بولالايدىغان،ئوخشاش بىر تەك ئاللاھ قا ئىشىنىدىغان ،ئوخشاش تىلدا سۆزلىشىدىغان مىليونلارچە يۇرەك، مىليونلارچە قېرىنداشلىرىڭلارنىڭ بارلىقىنى ئۇنۇتماڭلار........... <+ Gs{W?Rc
^&Tufh
قەلبىمنىڭ چوڭقۇر يېرىدىن چوڭلىرىڭلارغا ھۆرمەت ۋە سالام،كىچىكلەرگە ئىززەت ۋە ئېھتىرام بىلدۇرىمەن............... vF#;X]a
3 {DDQi(r
2009-يىلى 4- ئاينىڭ 11-كۇنى ( تۇركىيە) ~sI#>fr
(M.lZ4 ^7/
3w3 * oD"
تېما تەستىقلىغۇچى : مۇنقەرىز
تەستىقلانغان ۋاقىت : 2009-04-13, 02:40
|
