ئالما ئېلانى SALKIN kino 1
  • «
  • 1
  • 2
  • 3
  • »
  • Pages: 1/3     Go
تاغلان
دەرىجىسى : يېڭى ئەزا


UID نۇمۇرى : 13328
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 13
شۆھرەت: 10 كىشىلىك
پۇل : 166 سوم
تۆھپە: 0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: 10 نۇمۇر
قوللاش: 10 نومۇر
ئالقىش: 10 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 7(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-05-07
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-13
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 ئۇيغۇر دىگەن نام قاچان قويۇلغان

0
ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم قىرىنداشلار! 4 U`5=BI  
    مەن ھازىر قىرغىزلار ئولتۇراقلاشقان بىر تاغدا،ئوقۇتقۇچى.خىزمەت جەريانىدا مىللەت توغرۇلۇق گەپ چىقىپ قىلىپ بىرسى <<ئۇيغۇر>>دىگەن،نامنى تەخمىنەن1940يىللىرى ئەتراپىدا شىڭشىسەي بىرلىككە كەلتۈرۈپ بەرگەن.بولمىسا سىلەر بىر-بىرىڭلارنى،مەن تارانچى(غۇلجىلىق دىمەكچى)سەن قەشقەرلىك،سەن قاراشە لىك دەپ يۇرۇيدىغان،ئۆزەڭنىمۇ تونىمايدىغان خەختىڭ دەپ قاتتىق چىشىمغا تەگدى.ئەينى چاغدا تەبىي پەن ئۈگىنىمەن دەپ،تارىخ ،سىياسەت ئۈگەنمىگەنگە قاتتىق ئۆكۈندۇم.بەزىدە ئۇلارنىڭ بۇ زىمىندا(قىزىلسۇ تەۋەسىدە)ئۇيغۇر ياشاپ باقمىغاندەك،ئۇيغۇرنىڭ ھىچقانداق ھەققى يوقتەك گەپلىرىنى ئاڭلاپ پىغانىم ئۆرلەيدۇ،گەپ تالىشىمەن،ھەتتا تىللىشىپ كىتىمەن.بىراق مەن بۇ يۇرتتا تىكەندەك يالغۇز بىر ئۇيغۇر.ئۇرۇشسام چوقۇم زىيان تارتىمەن. JmK[7t  
شۇڭا تورداشلاردىن قىرغىزلار تارىخى شۇنداقلا،ئۇيغۇر دىگەن ئىسىمنى زادى قاچاندىن باشلاپ قوللىنىلغانلىقىنى ئىنىق ئىزاھلاپ ئىنكاس  يىزىشىنى تولىمۇ ئارزۇ قىلمەن.ياردەم قىلساڭلار!!!
تېما تەستىقلىغۇچى : مۇھەممەد-2008
تەستىقلانغان ۋاقىت : 2009-02-10, 09:38
چوققا [باش يازما] ۋاقتى : 2009-02-10 17:04 |
كاككۇك
دەرىجىسى : يېڭى ئەزا


UID نۇمۇرى : 3099
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 40
شۆھرەت: 35 كىشىلىك
پۇل : 208 سوم
تۆھپە: 0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: 46 نۇمۇر
قوللاش: 36 نومۇر
ئالقىش: 70 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 13(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2007-07-14
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-14
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

كەچۇرۇڭ  بىلمەيدىكەنمەن  
bfxki  larni   oyla
چوققا [1 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 17:40 |
erk uzun
duel
دەرىجىسى : سەلكىنداش


UID نۇمۇرى : 35025
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 549
شۆھرەت: -20 كىشىلىك
پۇل : 3764 سوم
تۆھپە: 0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: -20 نۇمۇر
قوللاش: -20 نومۇر
ئالقىش: -20 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 294(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2009-01-17
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-13
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

ئۇ ساراڭلار بېرىپ پىتىنى باقسۇن ! ئوغۇز خاقانىمىز بىزنى ئۇيغۇر دەپ ئاتىغان .. ! ئەگەر يەنە شۇنداق دەپ قالسا ئىڭەككىلا سېلىڭە ... !
armaninkas4
ئاللاھنىڭ بىزگە بەرگەن ئامانەتلىرىنى ياخشى ساقلايلى ...
چوققا [2 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 17:44 |
duel
دەرىجىسى : سەلكىنداش


UID نۇمۇرى : 35025
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 549
شۆھرەت: -20 كىشىلىك
پۇل : 3764 سوم
تۆھپە: 0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: -20 نۇمۇر
قوللاش: -20 نومۇر
ئالقىش: -20 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 294(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2009-01-17
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-13
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

"ئۇيغۇر" دېگەن بۇ ئىسىمنىڭ كېلىپ چىقىشى ۋە مەنىسى توغرىسىدا، جۇڭگو ۋە چەتئەللەرنئىڭ تارىخ كىتابلىرىدا كۆپ خىل خاتىرىلەر قالدۇرۇلغان. بىرىنچى خىل قاراش "ئۇيغۇر" سۆزى "بىرلىشىش"، "ئۇيۇشۇش"، "ئىتتىپاق" مەنىلىرىگە ئىگە دېگەندىن ئىبارەت. بۇ شەرھىنى 14-ئەسىردە ياسھىغان پارس تارىخشۇناسى رەشىد ئايدىن فازىل ئاراخ ئوتتۇرىغا قويغان بولۇپ، راشىد ئۆزىنىڭ "تارىخ توپلىمى" دېگەن ئەسىرىدە: "ئۇيغۇر سۆزى تۈرك تىلىدا ۋە مەنىلىرىگە ئىگە" دەپ تونۇشتۇرغان. ئىككىنچى خىل قاراش "ئۇيغۇر" سۆزى "بېقىنىش"، "يېپىشىش" ياكى "ئۇيۇشۇش" مەنىلىرىگە ئىگە دېگەندىن ئىبارەت. بۇ شەرھىنى 17-ئەسىردە ياشئىغان تارىخشۇناس ئابۇلقازى باھادىرخان ئوتتۇرىغا قويغان بولۇپ، ئۇ كۇڭزىنىڭ ئىككىنچئى يىلى(1663) يازغان ئەسىرىدە: "ئۇيغۇر سۆزىنىڭ مەنىسى ياپšگۇر (بېقىنىش ياكى يېپىشىسھ) دېگەندىن ئىبارەت" دەپ قارىغان. ئۈچىنچى خىل قاراش "ئۇيغۇر" سۆزى "ئۆز كۈچىگە تايىنىپ ياشىغۇچىلار" مەنىسىگە ئىگە دېگەندىن ئىبارەت. بۇ شەرھىنى 11-ئەسىردە ياشىغان مەھمۇت كاشىغەرى "تۈركىي تىللار دىۋانى" ناملىق ئەسىرىدە ئوتتۇرىغا قويغان بولۇپ، مەزكۇر لئۇغەتتە "ئۇيغۇر" سۆزى زۇلقەرنەيىن ئېيتقانىنار كھۇاند  سۆزىنىڭ ئۆزگىرىشىدىن بارلىققا كئەلگەن دېيىلگەن(كېيىنكى دەۋرلەردە ئالىملار زۇلقەرنەيىننىڭ ئالېكساندىر ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلىدى). زۇلقەرنەيىننىڭ بۇ سۆزىنىڭ مەنىسى "باشقىلارغا تايانماي ئۆز كۈچىگە تايىنىپ ياسھاش" دېگەندىن ئىبارەت. تۆتىنچى خىل قاراش قەھرىمانلىق تارىخىي داستانى "ئوغۇزنامە"دە ئوتتۇرىغا قويۇلغان بولۇپ، مەزكۇر قەھرىمانلىق تارىخىي داستانىدا ئېيتىلىشىچە ئوغۇز دۆلەت قۇرغاندىن كېيىن ھەممە ياققا يارلىق چۈشۈرگەن، يارلىقتا "مەن بولسام ئۇيغئۇرلارنىڭ خاقانى" دەپ يېزىلغان. بۇ رىۋايەت نۇرغۇن كىشىلەر تەرىپىدىن "ئۇيغۇر" سۆزىنىڭ مەنىسىنى شەرھلەش ئۈچۈن قوللىنىلغان بولۇپ، ئوغۇز مەزكۇر سۆز بىلەن ئۆز خەلقىنى ئاتىغان دەپ قارالغان. ئەمما بۈگۈنكى كۈندە كۆپ ساندىكى مۇتەخەسسىس، ئالىملار، جۈملىدىن بەزى مەشھۇر ئۇيغۇر مۇتەخەسسىس، ئالىملىرىمۇ "ئۇيغۇر" سۆزىنىڭ مەنىسى "بىرلىشىش"، "ئۇيۇشۇش"، "ئىتتىپاق" دېگەندىن ئىبارەت بولۇپ، بۇ ئۇيغۇرلارنىڭ تارىخىي تەرەققىيات قانۇنىيىتىگە ئۇيغۇن كېلىدۇ دەپ قارىماقتا.  iUJqAi1o  
laG@SV  
بۇ يازمىنىڭ مەنبەسى ئاققۇش مۇنبىرى . 6e3s |  
ھەي مالىم ... ئوقۇتقۇچى بولغاندىن كىيىن كۆپرەك كىتاپ ئوقۇپ ئىجتىمائىي بىلىمگە ئىگە بوپ قويغۇلۇق ھە ... ! يەنە ئاشۇنداق مات بۇلۇپ يۈزىمىزنى چۈشۈرمەڭ ھە ...
ئاللاھنىڭ بىزگە بەرگەن ئامانەتلىرىنى ياخشى ساقلايلى ...
چوققا [3 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 17:48 |
نـەشتەر
مـىنىڭ دۈشمنىم دەل ئـۆزۈم !
رەسىم يوللاش ئۇستىسى ئالاھىدە تۆھپە تەشۋىقات ئەلچىسى ئۆمۈرلۈك شەرەپ ئالىي ئەزا
دەرىجىسى : ئالىي ئەزا


UID نۇمۇرى : 8835
نادىر تېما : 17
يازما سانى : 1791
شۆھرەت: 4464 كىشىلىك
پۇل : 24999 سوم
تۆھپە: 2691 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: 4933 نۇمۇر
قوللاش: 2429 نومۇر
ئالقىش: 5071 كىشلىك
دوستلۇق توپى: ئەدىبلەر
توردىكى ۋاقتى : 629(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-01-22
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-14
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

ئۇرۇشۇش بىلەن مەسىلىنى ھەل قىلغىلى بولمايدۇ .. -B-?z?+(O  
دوستمىز توغرا ئويلاپتۇ ،،، $_CE!_G&)  
  ئۇنىڭ دىگىنىدەك مۇشۇ مەسىلىدە بىلىدىغان دوستلار ئىزاھات بەرسە .. +e?mKLw14  
  پاكىت ئارقىلىق ئۇلارنى قايىل قىلىش كېرەك .... P9= L?t.  
          ئەگەر مۇشىت كۆتۈرسە بۇ تىكەندەك دوستىمىزنىڭ زىيان تارتىقنى تارتقان . T+ey> [  
    مەن ئەمدى ھېس قىلدىمكى بىرنىڭ تارىخىمىزغا بولغان تۇنىشىمىز  بەك يۈزەكى ھەم غۇۋا ئىكەن ....... ,e{(r0  
تارىخىنى ئۇنۇتقان مىللەت ھالاك بۇلىدۇ دىگەن گەپ بار L1A0->t  
         تارىخىمىزنى بىلىشكە تىرىشساق !
********  نۇر چېچىشنى بىلمىسەڭ، مەڭگۈ باشقىلارنىڭ سايىسى بولۇپ ياشايسەن!!! ********
چوققا [4 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 17:48 |
ھېسلىرىم
ھېس قىلىپ يىتەلمىگىنىم نۇرغۇن.
سەلكىننىڭ سادىق ئەزاسى ( يىگىت ) ئالىي ئەزا
دەرىجىسى : ئالىي ئەزا


UID نۇمۇرى : 21316
نادىر تېما : 3
يازما سانى : 984
شۆھرەت: 871 كىشىلىك
پۇل : 4312 سوم
تۆھپە: 6 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: 456 نۇمۇر
قوللاش: 466 نومۇر
ئالقىش: 501 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 102(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-09-21
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-13
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

  بۇ مەسىلە ... سىياسەتكىمۇ چىتىلىپ قىلىشى مۇمكىن ... بىر ئالىم مۇشۇ سەۋەبلىك ... UmYReF<<_  
wv0d"PKTS  
بولدىلا ... سىز كىتابلارنى تەپسىلىي كۆرۈپ باقسىڭىز  بولىدۇ ... مەن مۇشۇنچىلىكلا دىيەلەيمەن ..
    ھېس قىلىپ باقتىم ، ئەمىلىيەتتە ئىرىشەلمىگەن مۇھەببەتنى ھېس-تۇيغۇ ئارقىلىق ئىرىشمەكچىمەن ،چۈنكى ،مەنمۇ بىر ھىسىياتلىق ئادەم ، ھېس-تۇيغۇ ئارقىلىق بولسىمۇ تەسەللى تاپماقچىمەن ، كىم ماڭا ھەقىقىي تەسەللى بىرەلەيدۇ؟ كىم ؟؟؟  پەقەت ئۆزۈم.......
چوققا [5 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 17:48 |
duel
دەرىجىسى : سەلكىنداش


UID نۇمۇرى : 35025
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 549
شۆھرەت: -20 كىشىلىك
پۇل : 3764 سوم
تۆھپە: 0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: -20 نۇمۇر
قوللاش: -20 نومۇر
ئالقىش: -20 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 294(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2009-01-17
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-13
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

مەن بولسام مۇشتلىشاتتىم ... قورقماڭ ... ئۇلارنىڭ يۈرىگى پاقلاننىڭ يۈرىكىگە ئوخشاش كىچىك ... بىز ئۇيغۇر ئەركەكلىرى شىر يۈرەك ئەزىمەتلەردىن ... ئۇلارنىڭ ئالدىمىزدا نوچىلىق قىلالىشىدىكى سەۋەپ شۇكى ، ئورخۇن ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ قىرغىزلار تەرىپىدىن يىمىرىلىشى ... يمىرىلىشىدكى سەۋەپ قىرغىزلارنىڭ كۈچلۈك ، ئۇيغۇرلارنىڭ ئاجىز لىقىدىن ئەمەس ، بەلكى شۇ مەزگىلدىكى ئوردا ئىچىدە يۈز بەرگەن ئىچكى نىزا ۋە خائىنلارنىڭ ساتقىنلىق قىلىپ قىرغىزلارغا سېتىلىشى ... ۋاھاكازالار ...
ئاللاھنىڭ بىزگە بەرگەن ئامانەتلىرىنى ياخشى ساقلايلى ...
چوققا [6 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 17:58 |
ئايجامال0996
دەرىجىسى : قىزىققۇچى


UID نۇمۇرى : 30946
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 85
شۆھرەت: 28 كىشىلىك
پۇل : 161 سوم
تۆھپە: 0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: 28 نۇمۇر
قوللاش: 28 نومۇر
ئالقىش: 28 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 61(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-12-19
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-13
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

بۇ سۇئالنىڭ جاۋابىنى كىم توغرا دەپبرەلە؟
چوققا [7 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 18:01 |
پاڭزا
دەرىجىسى : سەلكىنداش


UID نۇمۇرى : 13466
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 460
شۆھرەت: 295 كىشىلىك
پۇل : 666 سوم
تۆھپە: 0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: 339 نۇمۇر
قوللاش: 201 نومۇر
ئالقىش: 254 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 621(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-05-09
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-14
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

بۇ رەسىم قىرغىزىستاننىڭ 1000سوملۇق پۇلىغا بېسىلىپتۇ. l epR}  
رەسىمنىڭ ئۈستىدىكى ئىسلاۋىيانچە قىرغىز يېزىقىدىكى سۆز«قىرغىز بانكى»، ئاستىدىكى سۆز «مىڭ سوم» دېگەن گەپكەن. ئاستىغا يۈسۈپ بالاساغۇنى(yusuf balasaghuni)دەپ يېزىپتۇ. يۈسۈپ خاس ھاجىپ قىرغىزىستاننىڭ بالاساغۇن شەھرىدە تۇغۇلغانلىقى ئۈچۈن ئىسمىنى شۇنداق ئاتايدىكەن. ئەمەلىيەتتە بۇ بوۋىمىزنى چەتئەللەردە ئىككى خىل ئاتايدۇ: بىرى يۈسۈپ بالاساغۇنى يەنەبىرى يۈسۈپ خاس ھاجىپ 4\<[y]pv  
N8:?Z#z  
ئۇيغۇر لار سىزغان يۈسۈپ بۇۋامنىڭ رەسىمىلىرى ftsr-3!Vm  
qJB9z0a 
«سىمىز»لەپ كەتتىڭ دەپ مۇنبەردىن چەكلىۋېتىشىدىن  قورقىمەن ھاھاھا ~~~
چوققا [8 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 18:15 |
duel
دەرىجىسى : سەلكىنداش


UID نۇمۇرى : 35025
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 549
شۆھرەت: -20 كىشىلىك
پۇل : 3764 سوم
تۆھپە: 0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: -20 نۇمۇر
قوللاش: -20 نومۇر
ئالقىش: -20 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 294(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2009-01-17
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-13
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

تىمىغا مۇناسىۋەتسىز ئىنكاس يازمىسا ئاشۇ ...
http://www.agranum.cn/bbs
ئاللاھنىڭ بىزگە بەرگەن ئامانەتلىرىنى ياخشى ساقلايلى ...
چوققا [9 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 18:16 |
پاڭزا
دەرىجىسى : سەلكىنداش


UID نۇمۇرى : 13466
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 460
شۆھرەت: 295 كىشىلىك
پۇل : 666 سوم
تۆھپە: 0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: 339 نۇمۇر
قوللاش: 201 نومۇر
ئالقىش: 254 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 621(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-05-09
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-14
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

S,G=MI"  
ئۇيغۇر خاندانلىقىنىڭ ھالاك بولۇش سەۋەبلىرى  t Z\  
دىڭ زەيشۈن 1_7x'5GdA  
~K:#a$!%,  
كورىيە دۆلەتلىك سېئۇل ئۇنىۋېرسىتېتى شەرقشۇناسلىق بۆلۈمى *r:8=^C7S  
ئاساسىي مەزمۇنى:ئۇيغۇرلار مىلادىيە 745 - يىلى تۈرك خانلىقىنىڭ ئورنىنى ئىگىلەپ موڭغۇل يايلىقىدا دۆلەت قۇرۇپ، ئۈزلۈكسىز تەرەققىي قىلىپ زورايدى. 840 - يىلى ئۇيغۇر خانلىقى ھالاك بولۇپ، خانلىق ئاھالىسى باشقا جايلارغا كۆچۈپ كېتىشكە مەجبۇر بولدى. ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ ھالاك بولۇشىنىڭ سەۋەبى بىرىنچى، ھۆكۈمرانلار گۇرۇھىنىڭ ئىچكى قىسمىدىكى زىددىيەتلەر ئۆتكۈرلەشتى. ئىككىنچىى، قۇرغاقچىلىق، بوران - شىۋىرغان قاتارلىق تەبىئىي ئاپەتلەر تۈپەيلىدىن ئېغىر ئاچارچىلىق يۈز بەردى ۋە يۇقۇملۇق كېسەل تارقالدى. ئۈچىنچى، قوشنا قەۋملەر ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ ئاجىزلاشقان پۇرسىتىدىن پايدىلىنىپ  بىرلىشىپ ھۇجۇم قوزغىدى. }`5%2iG  
ئۇيغۇرلار تۈرك خانلىقىنىڭ ئورنىنى ئىگىلەپ موڭغۇل يايلىقىدا يېڭى كۆچمەن چارۋىچىلىق دۆلىتىنى قۇردى ھەم تۈرك خانلىقىنىڭ قالدۇق كۈچلىرى ۋە چۆللۈكنىڭ جەنۇبىدىكى تۈرك كۈچلىرىنىڭ ئەنلۇشەن ۋە شى سىمىڭ توپىلىڭى تۈپەيلىدىن ئاجىزلاشقان پۇرسىتىدىن پايدىلىنىپ تۈبۈتلەر بىلەن تىركىشىش داۋامىدا راۋاجلانغان.790-يىلى بېشبالىق قاتارلىق جايلار بىلەن  ئالاقە ئورنىتىپ ،820-يىلىنىڭ ئاخىرىغا كەلگەندە،ئۇنىڭ  تەرەققىياتى يۇقىرى پەللىگە يەتتى .830-يىلىنىڭ ئاخىرىدىن باشلاپ  ھۆكۈمىران گۇرۇھنىڭ ئچكى قىسمىدىكى ئختىلاپ  ۋەھەريىلى  يۈز بېرىپ تۇرغان  تەبىئي ئاپەتلەر سەۋەبىدىن  خانلىق  ھوقۇقى  زور دەرىخىدە ئاجىزلاشتى ھەم خوشنا قەۋملەرنىڭ ھۇجۇمىغا ئۇچرىدى. 840 - يىلى قىرغىز قاتارلىق 5 قەبىلە بىرلىشىپ ھۇجۇم قىلغانلىقتىن ھالاك بولۇپ، باشقا جايلارغا كۆچۈپ كېتىشكە مەجبۇر بولدى.ئۇيغۇرلار ھالاك بولۇپ، كۆچۈپ كېتىشى بىلەن يايلاق بوشاپ قالدى ھەم شەرق تەرەپتىكى موڭغۇل قەبىلىلىرى جەبۇبقا چۈشتى، شۇنداقلا، شاداپىت تۈركلىرى بىلەن تاڭغۇتلار يەنە شەرقتىكى قىتانلار قاتارلىق ئۇششاق كۈچلەر مۇشۇ پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ تەرەققىي قىلىپ زورايدى. بۇ ئەھۋال شۇندىن كېيىن شەرقىي ئاسىيانىڭ ئۆزگىرىشىگە ناھايتى زورتەسىر كۆرسەتتى .ئۇيغۇرلارنىڭ  بەربات بولۇشى  بىلەنكۆچۈشى  دۇنياۋى تارىخىي ئەھمىيەتكە ئگە،بۇ ھەقتە نۇرغۇن تەتقىقات نەتىجىلىرى  بار.ئەمما ئۇنىڭ ھالاك بولۇشىنىڭ  سەۋەبى ئۈستىدىكى  تەتقىقات تېخى تارىخىي  ماتېرىياللارنى  رەتلەش باسقۇچىدىلا بولۇپ  ،مەخسۇس تەتقىق  قىلىنمىدى  .بۇ ماقالىدە ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ  ھالاك  بولۇش  جەريانى ۋەئۇنىڭ  سەۋەبى ئۈستىدە  ئىزدىنىشنى  مەخسۇس قىلدۇق،بىز ئالدى  بىلەن  قەدىمكى  كۆچمەن  چارۋىچى دۆلەتنىڭ  ھالاك  بولۇش  سەۋەبىنى ئانالىز قىلىمىز،ئاندىن  كېيىن  ئۇيغۇرلارنىڭ  تارىخىي  تەرەققىيات  جەريانىنى  رەتلەپ چىقىپ ،9-ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىسىدىكى ياۋروپا-ئاسىيا چوڭ قۇرۇقلۇقىنىڭ  يېڭى تارىخىي  تەرەققىيات جەريانىنى چۈشىنىپ  ئۆتمەكچىمىز. .}SW`R Pk  
1.ھۆكۈمىرانلار گۇرۇھىنىڭ ئچكى زىددىيەتلىرى ۋە كۆچمەن چارۋىچى خانلىق ھوقۇقىنىڭ چەكلىمىلىكلىكى {* >$aI  
238-يىلى قۇت تېكىن تەخىتكە ئولتۇرۇپ خان بولغاندىن كېيىن ،تاڭ سۇلالىسى ئۇنىڭغا ئاي تەڭرىدە بولمىش بىلگە جاڭشىن قاغان دەپ نام بەردى(832  -  839-يىللىرى)،بىلگەقاغان تاڭ سۇلالىسى بىلەن ئالقىنى كۈچەيتىش ۋەسىرتقاكېڭىيىش داۋامىدا ئۇيغۇر خانلىقىنى ناھايىتى تېز تەرەققىي قىلدۇردى.839-يىلى ھۆكۈمرانلارگۇرۇھىنىڭ ئىچكى قىسمىدا ھوقۇق تالىشىش پەيدا بولدى.بۇ ھەقتە تاڭ سۇلالىسى تەرەپ قىسقىچە مۇنداق دەپ ئىزاھات بەرگەن:"ئىلگىرىكى قاغان ئەسلىدىكى ھاكىمىيەت باشقۇرۇش يوللىرىنى تاشلاپ ،ئادالەتنى ئۇنتۇپ ئەتراپتىكى ۋاسساللارغا ھۇجۇم قىلىپ،زوراۋانلىق قىلغاچقا،ئۆز يېقىنلىرى يۈز ئۆرىدى،قەبىلىلەر چەت جايلارغا پىتىراپ كەتتى ،دۆلەت چاك -چېكىدىن بۆسۈلۈپ كەتتى .'' بۇنىڭدىن ئەينى چاغدىكى ئەھۋالنى  بىلگىلى بولىدۇ. hrU.QF8  
بۇ تاڭ سۇلالىسى تەرەپنىڭ خاتىرىلىگىنى ،ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆزىنىڭ خاتىرىلىرى تېپىلمىدى ،ئۇنىڭ ھالاك بولۇشىنىڭ ھەقىقىي سەۋەبىنى بىلگىلى بولمىدى .يوقىرىقى خاتىرىلەردىن مەلۇمكى ،بىر تەرەپتىن بىلگە قاغاننىڭ ھۆكۈمىرانلىقى كۆچمەن چارۋىچى خەلىققە ھېچقانداق مەنپەئەت يەتكۈزمىگەنلىكى ئۈچۈن ،ئىچكى قىسمىدا ئىختىلاپ پەيدا بولغان.يەنەبىر تەرەپتىن ،قاغاننى ئۆلتۈرمەكچى بولغان بۇيرۇق ئىنەيۈن سۇغدىلاردىن بولۇپ،ئېھتىمال قاغان ئىقتىسادىي مەنپەئەت قوغلاشقان سۇغدى سودىگەرلىرىنىڭ تەلىپىنى قاندۇرالمىغانلىقتىن  شۇنداق قىلغان بولۇشى مۈمكىن .بۇ پەقەتلابىزنىڭ پەرىزىمىز خالاس . J:#B,2F+^  
بىلگە قاغان ۋەزىرلىنىڭ يۈز ئۆرىگەنلىكىنى سېزىپ قېلىپ ،ئاۋۋال قول سېلىپ ئىنەيۇن بىلەن سايغا تېكىننى ئۆلتۈردى .بىلگە قاغانغا قارشى چىقىپ ،جەنۇپقا قېچىپ كەتكەن ۋەزىر كۆلۈگ شاداچىتلارنىڭ  قاغاننىڭ ياردىمىدەبىلگە قاغانغا ھۇجۇم قىلىپ ،ئۇنى ئۆزىنى ئۆلتۈرۈۋېلىشقامەجبۇر قىلدى.شۇنىڭ بىلەن كۆلۈگ چوڭ ھوقۇقنى چاڭگىلىغا كىرگۈزۈۋېلىپ ،خان جەمەتىدىن كاسار تېكىننى قاغان قىلىپ تىكلىدى.ئەمما كۆلۈگكە قارشى چىققان كۈلۈگ باغا شىمالدىكى قىرغىزلارنىڭ قېشىغا قېچىپ بېرىپ، ئۇلاردىن ياردەم سوراپ، ھاكىمىيەتنى قايتۇرۇۋالماقچى بولدى لېكىن قىرغىزلار بۇ پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ، 840- يىلى 100 ئەتراپىدا لەشكەر چىقىرىپ چوڭ كۆلەملىك يىراققا يۈرۈش قىلىپ، ئۇيغۇر خانلىقىنى بىراقلا يوقاتتى. خۇددى ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ ھەش-پەش دېگىچە ھالاك بولغىنىغا ئوخشاش، قەدىمكى يايلاق كۆچمەن چارۋىچىلىق دۆلەتلىرى گەرچە تېزلىك بىلەن سىرتقا كېڭەيگەن بولسىمۇ، ئىچكى نىزا ۋە خانلىق چەكلىمىلىكى تۈپەيلىدىن ناھايىتى تېزلا پارچىلىنىپ كەتكەنىدى. كۆچمەن چارۋىچىلىق جەمئىيىتىنىڭ سىياسىي ۋە ئىقتىسادى ئولتۇراقلاشقان دېھقانچىلىق جەمئىيىتىگە ئوخشىمايتتى، خانلىق ھاكىمىيەت ئىنتايىن ئاجىز بولۇپ، دۆلەتنىڭ مەۋجۈتلۈكى ۋە ھالاكىتىگە ئالاقىدار ئىدى. ئولتۇراقلاشقان دېھقانچىلىق دۆلەتلىرى ھاكىمىيەتنى تۈزۈم ۋە قانۇنغا تايىنىپ ساقلايتتى. كۆچمەن چارۋىچى دۆلەتنىڭ ھاكىمىيىتى خاننىڭ شەخسىي قابىلىيىتىگە تايىنىپ ساقلىناتتى، ئۇنىڭدىن باشقا خاننىڭ بايلىققا قانداق ئېرىشىشى ۋە ئۇنى قانداق تەقسىم قىلىشى دۆلەت ھاكىمىيىتىنى قوغداشتا ئىنتايىن مۇھىم رول ئوينايتتى. خان كۆچمەن چارۋىچى دۆلەتنىڭ ئىچكى قىسمىدىكى تۈرلۈك ئامىللارنى تەڭپۇڭلاشتۇرۇپ تۈزۈشى زۆرۈر ئىدى. دۆلەتنىڭ ئىچكى تەڭپۇڭلىقى بۇزۇلغان ھامان خاننىڭ نوپۇزىمۇ تەۋرىنىپ قالاتتى، ئىچكى تىنچلىق كاپالەتسىزلىنىپ، خاننىڭ ۋارسلىق ھوقۇقىنى چۆرىدىگەن ھالدا ھاكىمىيەت تالىشىش ئەۋج ئېلىپ، دۆلەتنىمۇ ساقلاپ قالغىلى بولمايتتى.تۈرك 1-،2-خانلىرىنىڭ بەربات بولۇشى بىزگە شۇنى ئۇقتۇرۇدىكى، قاغاننىڭ ھاكىمىيىتىگە ئەجەللىك زەربە بېرىدىغىنى ھۆكۈمرانلار گۇرۇھىنىڭ ئىچكى قىسمىدىكى ھوقۇق تالىشىش كۈرىسىدىن ئىبارەت. ئىچكى نىزا قاغاننىڭ ئۆز قابىلىيىتىگە تايىنىدىغان دۆلەت تەرتىبىنى كۆزنى يۇمۇپ ئاچقىچە ئارىلىقتا بەربات قىلىدۇ. قاغاننىڭ ئىچكى قىسمدىكى ھۆكۈمرانلىقنىڭ ئاجىزلىشىشىغا ئەگىشىپ، ئۇنىڭ قول ئاستىدىكى كۆچمەن چارۋىچى قەۋملەر توپىلاڭ قىلىشقا باشلاپ، كۆچمەن چارۋىچى دۆلەتنى پارچىلايدۇ، ھەتتا ھۆكۈمرانلار گۇرۇھىنىڭ ھوقۇقىنى ئالماشتۇرىدۇ. 790 - يىلدىن كېيىن، ئۇيغۇرلارنىڭ ياغلاقار ئۇرۇقى ئاجىزلىشىپ، ئادىز ئۇرۇقىدىن چىققان قۇتلۇقنىڭ قاغان بولۇشى ھۆكۈمران ئۇرۇقنىڭ ئىچكى قىسمىدا زىددىيەت تۇغۇلغانلىقىدىن بولغان. Ywr^uy1V,/  
     ئەلبەتتە، ئەگەر قاغان ھوقۇقنىڭ ئاجىزلىشىشى قول ئاستىدىكى قەۋملەرنىڭ توپىلىڭىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان  دەرىجىگە يەتمىگەن، شۇنداقلا تاڭ سۇلالىسىنىڭ ئارىنى بۇزۇش سىياسىتىنىڭ بۇزغۇنچىلىقىغا ئۇچرىمىغان بولۇپ، پەقەت ئىچكى قىسمىدىلا زىددىيەت تۇغۇلغان بولسا، ئۇ ھالدا كۆچمەن چارۋىچى دۆلەتمۇ تېزدىن ھالاك بولمىغان بولاتتى، مەسىلە چىققان تەغدىردىمۇ قاغان ئاكتىپ تەدبىر قوللىنىپ، تۇزۇلمىنى تەرتىپكە سېلىش ئارقىلىق ئىمتىيازىنى ئەسلىگە كەلتۈرگەن بولاتتى. ئۇيغۇرلارنىڭ ھۆكۈمىرانلار گۇرۇھىنىڭ ئىچكى قىسمىدا زىددىيەت چىققاچقا كۈچى ئاجىزلاپ كېتىپ ،قول ئاستىدىكى قەۋىملەرنىڭ ئاسىيلىقىنى توسۇۋېلىشقا كۈچى يەتمىدى،مۇشۇنداق بولۇپلا قالماستىن، خوشنا كۈچلەرنىڭ بىرلىشىشى ۋە كېڭىيىشىگە ئەگىشىپ، ئۇيغۇر خانلىقى قىرغىزلارنىڭ قولىدا تېزلا مەغلۇب بولدى. بۇنىڭدىن ئىلگىرى قىرغىزلار مۇستەقىل كۈچ ھېسابىدا تۇبۇتلار بىلەن ئىتتىپاق تۈزۈپ، ئۇيغۇر خانلىقى بىلەن قارشىلاشقانىدى. 820 - يىلىدىن كېيىن، ئۇيغۇر خانلىقى زورايدى، قىرغىزلار ئۇلارنىڭ ھۆكۈمرانلىقىنى ئېتىراپ قىلىپ، ئوتۇغان نامىغا ئېرىشتى. لېكىن قىرغىزلار ئىزچىل تۈردە مۇستەقىل ھالىتىنى ساقلاپ قېلىش ئىجازىتىگە ئىگە بولغانىدى. ئۇيغۇرلارنىڭ ھۆكۈمرانلىق كۈچى ئاجىزلاشقاندىن كېيىن، قىرغىزلار تەدرىجىي ھالدا قارشىلىقنى ئاشكارىلاپ، ئۇلارنىڭ ئاقساقىلى ئۆزىنى قاغان دەپ ئاتىدى، ئەمما ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ بىر نەچچە قېتىملىق زەربىسىدە مەغلۇب بولغانىدى. 840 - يىلى ئۇيغۇر خانلىقى ئىچكى ماجىرا تۈپەيلىدىن ئاجىزلاشقاندىن كېيىن، قىرغىزلارنىڭ ئاقساقىلى ئارو ئۇيغۇرلارغا يەنە بىر قېتىم ھۇجۇم قىلدى، ئۇ:"سېنىڭ ئەجلىڭ توشتى! مەن سېنىڭ ئورداڭنى ئالىمەن، ئورداڭنىڭ ئالدىدا ئېتىمنى ئوينىتىمەن، تۇغۇمنى قادايمەن، كۈچۈڭ بولسا تېز كېلىپ مەن بىلەن ئېلىش، بولمسا تېز يوقال" دەپ قەسەم قىلدى. بۇ جەتياندا قىرغىزلار قىتان، تاتار، قومۇق، سىرۋى قاتارلىق ئىلگىرى ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ ھۆكۈمرانلىقىدا بولغان قەۋملەر بىلەن ئىتتىپاق تۈزۈۋالدى.يۇقىرىدا بايان قىلغىنىمىزدەك كۆچمەن چارۋىچى دۆلەتنىڭ قۇدرەت تېپىشى گەرچە تاڭ سۇلالىسىغا تەھدىت بولغان بولسىمۇ، ئەمما كۈچى يەتمىگەچكە ئۇيغۇر خانلىقىغا ھېچقانداق ئاكتىپ تەدبىر قوللىنالمىغانىدى. بۇنىڭدىن كۆرۈۋالغىلى بولىدۇكى، ئۇيغۇر خانلىقى ئۆزلۈكىدىن ھالاك بولغان دېگەن سۆز پۇت تىرەپ تۇرالايدۇ. 832 - يىلى ئۇيغۇر خانلىقىدا ئاي تەڭرىدە قۇت بولمىش قۇچ بىلگە قاغان (824  -  832) نى قول ئاستىدىكىلەر ئۆلتۈرگەن ۋەقە سادىر بولغانىدى. ئەمما ئۇ چاغدا باشقا مەسىلىلەر يۈز بەرمىگەنىدى، ئايتەڭرىدە بولمىش كۈلۈگ بىلگە قاغانمۇ شۇ يىلى تەختكە ئولتۇرغانىدى. 840 - يىلى ئۇيغۇرلارنىڭ ئىچىدە يەنە بىر قېتىم زىددىيەت چىققاندىن كېيىن، ئاندىن ناھايىتى تېزلا ھالاك بولدى. بۇنىڭغا كۈلۈگنىڭ ئورنىغا كەلتۈرگىلى بولمايدىغان ئاقىۋەت كېلىپ چىقىدىغانلىقىنى بىلمەيلا، چۆلنىڭ جەنۇبىي يايونىدىكى شاداپىتلارنىڭ شىمالدىكى قىرغىزلارغا تايىنىپ، ئۇيغۇرلارنىڭ ئىچكى قىسمىدىكى زىددىيەتنى ھەل قىلىشقا يول قويغانلىقى سەۋەب بولدى. ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆزلۈكىدىن ھالاك بولۇشىدىكى ئاچقۇچ ئىچكى پارچىلىنىشنى تىزگىنلىيەلمىگەنلىكى ھەم ئىچكى زىددىيەتنى ئىچكى قىسىمدا ھەل قىلالمىغانلىقى، شۇنىڭدەك، قول ئاستىدىكى قەۋملەرنىڭ ئاسىيلىق قىلىشى بىلەن تاشقىي لەشكىرىي كۈچلەرنىڭ كىرىپ كەلگەنلىكىدىن ئىبارەت. )P:TVe9`  
2. ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ ھالاك بولۇشى ۋە يايلاقتىكى تابىئىي ئاپەتلەر ecA0z c~  
1) موڭغۇل يايلىقىدىكى ئېغىر قەھەتچىلىك ۋە ئاپەتلەر خەنزۇچە تارىخ ماتېرىياللىرىدا خاتىرىلىنىشچە، 840 - يىلى ئۇيغۇر خانلىقى ھالاك بولغاندىن كېيىن، غەرب تەرەپكە كۆچكەندە، 15 قەبىلە قارلۇقلارغا، قالغانلىرى تۈبۈت ۋە ئەنشىگە كۆچتى، قاغان ئوردىسى ئەتراپىدىكى 13 قەبىلىگە باشچىلىق قىلىۋاتقان ئۆگە تېكىن توپى بىلەن ھورمۇزدا باشچىلىقىدىكى يەنە بىر بۆلىكى جەنۇبقا مېڭىپ، چۆللۈكنىڭ جەنۇبىغا كەلدى. ئۇنىڭدىن باشقا، شەرق تەرەپتىكى قىتانلار تەرەپكە كەتكەن توپلارمۇ بار ئىدى. خاتىرىلىنىشچە:"قىرغىزلار ھۇجۇم قىلغاندا قوشۇن مەغلۇب بولۇپ، قەۋملەر ئاسىيلىق قىلدى، چارۋىلار ئىنتايىن خوراپ كەتتى، خەلق ئاچارچىلىقتا قېلىپ، ھەر تەرەپكە پىتراپ، چۆللۈكتىن ئۆتۈپ كەتتى". بۇنىڭدىن مەلۇمكى، قىرغىزلارنىڭ ھۇجۇم قىلىشى ئۇيغۇرلارنىڭ ئانا يۇرتى بولغان يايلاقنى تاشلاپ باشقا يۇرتلارغا كۆچۈپ كېتىشىدىكى ئاساسلىق سەۋەب بولغان. قىرغىزلار ھۇجۇم قىلىشتىن ئىلگىرى موڭغۇل يايلىقىدا ئۆي چارۋىلىرى ئۆلۈپ كەتكەنلىكتىن ئېغىر ئاچارچىلىق يۈز بەرگەن، بىز بۇ ئەھۋالنى ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ ھالاك بولۇشى بىلەن باغلاپ قارايدىغان بولساق دىققىتىمىزنى تارتماي قالمايدۇ. بولۇپمۇ ئۇيغۇر خانلىقى ھالاك بولۇشتىن ئىلگىرى، يايلاقتىكى چارۋىچىلار ئاللىقاچان "ھەر يىلى ئۇدا يۈز بەرگەن ئاچارچىلىق ۋە كېسەللىك" سەۋەبىدىن ئىنتايىن قىيىن ئەھۋالدا قالغانىدى. .[= 0(NO  
  تۆۋەندە ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ ھالاك بولۇشىدىكى يەنە بىر سەۋەب − قەھەتچىلىك ئۈستىدە  مۇلاھىزە يۈرگۈزىمىز.ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ ئاخىرقى مەزگىلىدىكى قەھەتچىلىك توغرىسىدا"تاڭ سۇلالىسىگە دائىر مۇھىم خاتىرىلەر"نىڭ 89-جىلد "ئۇيغۇرلار"دا "يىلمۇ-يىل ئاچارچىلىق بولۇپ ،كېسەل تارقالدى ،قوي ،ئات تاپلىرى ھەممە يەرنى قاپلىدى يەنە قېلىن قار ئاپىتى بولدى."،دەپ خاتىرىلەنگەن ."يېڭى تاڭنامە"712-جىلىد "ئۇيغۇرلار 2"دە "يىلمۇ-يىل ئاچارچىلىق بولۇپ ،كېسەل تارقالدى ،يەنە قېلىن قار ياغدى، قوي ئاتلار جان ساقلىيالماي ،نۇرغۇنى ئۆلۈپ كەتتى."دەپ خاتىرىلەنگەن ."ئەلنى ئىدارە قىلىشقاپايدىلىق ئومۇمىي ئۆرنەكلەر "نىڭ 642-جىلىدىدا"يىلمۇ-يىل كېسەل تارقىلىپ ،قېلىن قار يېغىپ ،قوي-ئاتلارنۇرغۇن ئۆلۈپ كەتكەنلىكتىن ،ئۇيغۇرلار بارا-بارا ئاجىزلاشتى"دەپ ىاتىرىلەنگەن .يۇقىرىدىكى خاتىرىلەردە ئېيتىلغىنىدەك،ئۇيغۇر خانلىقى دۇچ كەلگەن قەھەتچىلىك موڭغۇل يايلىقىدا يۈز بەرگەن تەبىئىي ئاپەتلەر بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك .بۇ كۆچمەن چارۋىچىلىق ئىشلەپچىقىرىش شەكلىنىڭ ئۆزىدىكى تۇغما ئاجىزلىق بىلەن مۇناسىۋەتسىز .ئولتۇراقلاشقان دېھقانچىلىق رايونلىرى بىلەن سېلىشتۇرغاندا كۆچمەن چارۋىچىلىق جەمئىيىتى ھاياتلىقنى تەبىئىي مۇھىت بەلگىلەيدىغان ئىنتايىن يامان ئەھۋالداتۇراتتى .تەبىئىي مۇھىت بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىغان ھامان دەرھال ئەسلىگەكېلەلمەيتتى ،ئەسلىگە كەلگەن تەغدىردىمۇ ،ئۇنىڭغا ناھايتى ئۇزاق ۋاقىت كېتەتتى .يايلاقتىكى ئاجىز كۆچمەن چارۋىچىلىق ئىقتىسادى توساتتىن كەلگەن ئاپەتتىن ئەجەللىك زەربىگە ئۇچراپ ،ئىشلەپچىقىرىش قۇرۇلمىسى تامامەن بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراپلا قالماستىن ،جان ساقلايدىغان ئوت يىلتىزى قاتارلىق نەرسىلەرمۇ ئاسانلىقچە تېپىلمايتتى . qZKU=HM  
كۆچمەن چارۋىچى دۆلەت تەبىئىي ئاپەتكە ئۇچرىشى بىلەن ئۇنىڭ ئىشلەپچىقىرىش ئاساسى بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراپ چاك -چېكىدىن بۆسۈلۈپ كېتەتتى ،شۇنداقلا خانلىق ھوقۇقى ئاجىزلىشىپ ،ئىچكى مالىمانچىلىق يۈز بېرەتتى-دە،ئاسانلاتاشقى كۈچلەرنىڭ ھوجۇمىغا ئۇچرايتتى .ئۇنىڭدىن باشقا قول ئاستىدىكى قەۋملەر ئەمدى قاغاننىڭ ھۆكۈمىرانلىقىغا بوي سۇنۇشنى خالىماي ،مۇستەقىل ھايات يۇلى تېپىشقا ئۇرۇنۇپ خانلىقتىن چەتلىشەتتى ،بۇنىڭ بىلەن دۆلەتمۇ پارچىلىنىشقا دۇچ كېلەتتى .ئۇيغۇرخانلىقىنىڭ ئاخىرقى مەزگىلىدە ئۇنىڭغا قاراشلىق ھەر قايسى كۆچمەن چارۋىچى قەۋملەرنىڭئۆز ئالدىغا بولۇۋېلىشى ،قەھەتچىلىك ۋە تەبىئىي ئاپەت تۈپەيلىدىن ھايات كەچۈرۈش  شارائىتى يامانلىشىپ،قەۋملەرنىڭ ئۆش ئالىغا تۇرمۇش يولىنى ئىزدىگەنلىكىنىڭ ئىپادىسى.ئىلگىرى ئۇيغۇر خانلىقى تەبىئىي ئاپەت كەلتۈرگەن قەھەتچىلىك سەۋەبىدىن ھالاك بولغانىدى.7-ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىدىن كېيىن تاڭ سۇلالىسىنىڭ ئۆزىگە  قارىتىۋېلىش ھۆكۈمرانلىقى ئاستىدا، ئۇيغۇر خانلىقى چۆللۈكنىڭ شىمالىنىڭ ھۆكۈمرانى سۈپىتىدە ھاكىمىيەت يۈرگۈزگەنىدى.681-يىلى چۆللۈكنىڭ جەنۇبىدىكى تۈركلەر روناق تېپىپ،چۆللۈكنىڭ شىمالىنى تارتىۋالغاندا،ئۇيغۇر خانلىقى تاڭ سۇلالىسىغا تەسلىم بولۇشقا توغرا كەلدى.بۇمۇ تەبىئىي ئاپەت بىلەن مۇناسىۋەتلىك ئىدى.686-يىلى چېن زىئىاڭ مۇنداق خاتىرىلىگەنىدى:"ئالدىنقى 9قەبىلە ئېغىر قۇرغاقچىلىققا ئۇچرىغىلى 3يىل بولدى ،دالا قاغىجىراپ ،ئوت-چۆپ ئازىيىپ كەتتى ،قوي -ئاتلاردىن 10نىڭ ئىچىدە 7-8ى ئۆلۈپ كەتتى ،تىرەزرەكلىرى ھازىرغىچە تىرىك قالدى ۋاھاكازالار  يەنە تۈزۈكرەك ئوت -چۆپ بولمىغاچقا،قوي -ئاتلار ئۆلۈپ تۈگىدى،دالاچاشقانلىرىمۇ ئوت -چۆپلەرنىڭ يىلتىزىنى يەپ ياكى بىر-بىرىنى يەپ جان ساقلىدى"خانلىقنىڭ ئاخىرقى دەۋرىدىكى تەبىئىي ئاپەتلەر ھەققىدىكى خاتىرىلەر دۆلەتنىڭ تۈزۈلمە،تەرتىپنىڭ مۇداپىئە كۆرۈش قابىلىيىتىنىڭ ئاجىزلىشىشىغا ئەگىشىپ يىمىرىلگەنلىكىنى ئەكىس ئەتتۈرۈپ بېرىدۇ.كۆچمەن چارۋىچىلىق جەمئىيىتىدە 3يىلدا بىر قېتىم كىچىك ئاپەت،5يىلدا بىر قېتىم ئوتتۇراھال ئاپەت ،10يىلدا بىر قېتىم چوڭ ئاپەت يۈز بەرگەنلىكى توغرىسىدىكى خاتىرىلەر ئەينى ۋاقىتتا تەبىئىي ئاپەتنىڭ نەقەدەر كۆپ يۈز بەرگەنلىكىنى چۈشەندۈرۈپ بېرىدۇ.شۇڭلاشقا دۆلەت يىمىرىلىشكە يۈز تۇتقان ۋاقىتتا ،تەبىئىي ئاپەتلەرنىڭ يىغىلىپ كېلىشى دۆلەتنى ھالاك قىلىدۇ ،دەيدىغان ساپ نەزەرىيىۋى سۆزلەر پۇت تىرەپ تۇرالمايدۇ. قاغان ناۋادا ئىمتىيازنى قەتئىي قوغدىيالمىسا، كۆچمەن چارۋىچى خەلققە ھۆكۈمرانلىق قىلىش كۈچىنى ئىگىلىيەلىسە، ئۇ ھالدا ھەرقانچە تەبىئىي ئاپەتمۇ ئۇنىڭغا دال كېلەلمەيدۇ. تېزدىن ئۇنىڭغا لايىق پەدبىر قوللىنالمىغان تەغدىردىمۇ ئەتراپتىكى دۈشمەنلەر دەھدىت سالمىغان ئەھۋالدا بىر مەزگىلدىن كېيىن كۆچمەن چارۋىچى جەمئىيەتنىڭ نورمال ھالىتىدىن ئەسلىگە كەلتۈرۈۋالالايدۇ. لېكىن ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ ئاخىرقى مەزگىلىدە يۈز بەرگەن تەبىئىي ئاپەتلەر كۆچمەن چارۋىچى دۆلەتنىڭ خانلىق ھوقۇقىنى ئاجىزلاشتۇرۇپلا قالماستىن، بەلكى ئاجىز كۆچمەن چارۋىچىلىق جەمئىيىتىنى تېزدىن ئاجىزلاشتۇرۇۋەتتى، بۇنىڭدىن مەلۇمكى بۇمۇ دۆلەتنىڭ ھالاك بولۇشىدىكى بىر سەۋەب.  1k{ E7eL  
مەنبە :خانتەڭرى مۇنبىرى
«سىمىز»لەپ كەتتىڭ دەپ مۇنبەردىن چەكلىۋېتىشىدىن  قورقىمەن ھاھاھا ~~~
چوققا [10 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 18:25 |
پاڭزا
دەرىجىسى : سەلكىنداش


UID نۇمۇرى : 13466
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 460
شۆھرەت: 295 كىشىلىك
پۇل : 666 سوم
تۆھپە: 0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: 339 نۇمۇر
قوللاش: 201 نومۇر
ئالقىش: 254 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 621(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-05-09
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-14
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

HC!$Z`}Y  
مىللەت نامى ۋە مەنبەسى N'2u`br4KP  
O-  r"G  
    «قىرغىز»(qirghiz) سۆزى ئالتاي تىلى سىستېمىسىنىڭ تۈركىي تىللار تۈركۈمىگە مەنسۇپ بولۇپ، قىرغىزلا ئۆزلىرىنى شۇنداق ئاتايدۇ، باشقا مىللەتلەرمۇ قىرغىزلارنى شۇنداق ئاتايدۇ. «قىرغىز» سۆزى ھازىرقى زامان خەنزۇ تىلىغا 柯尔克孜 دەپ ئاھاڭ تەرجىمىسى قىلىنغان بولۇپ، جۇڭگو تەۋەسىدە ياشاۋەتقان قىرغىز مىللىتىنى كۆرسىتىدۇ؛ ئەمما 吉尔吉斯بولسا قىرغىزىستان جۇمھۇرىتى ۋە باشقا چەت ئەللەردە ياشاۋاتقان ئوخشاش مەنبەلىك مىللەت نامىنىڭ خەنزۇچىدىكى ئوخشىمايدىغان تەرجىمىسىدىن ئىبارەت. 2005-يىلىنىڭ ئاخىرىغا قەدەر دۆلىتىمىزدىكى قىرغىزلانىڭ ئومۇمىي سانى 175 مىڭغا يەتكەن بولۇپ، ئاپتونوم رايونىمىز ئومۇمىي ئاھالىسىنڭ ٪0.85 تىنى تەشكىل قىلغان. rBgLj,/`U/  
    قىرغىزلار ئۇزاق تارىخقا ئىگە مىللەت. ئېلىمىزنىڭ خەنزۇچە سالنامىلىرىدە ناھايىتى بۇرۇنلا قىرغىز ئەجداتلىرىنىڭ پائالىيىتى توغرىسىدا مەلۇمات بېرىلگەن. ھەممىدىن بۇرۇن «تارىخىي خاتىرىلەر»دە ئۇچرىغان   鬲昆ياكى 隔昆 سۆزلىرى قىرغىز ئەجدادلىرىنىڭ نامىدىن ئىبارەت. تارىختا خەنزۇچە سالنامىلەردە قىرغىز ئەجدادلىرىنىڭ نامى ھەرخىل تەرجىمە قىلىنغان، مەسىلەن، جىن سۇلالىسى دەۋرىدە كۆپرەك坚昆 (خاككاسلار)دەپ ئاتالغان؛ جەنۇبىي ۋە شىمالىي سۇلالىلەر دەۋرىدىن سۈي سۇلالىسى دەۋرىگە قەدەر 结骨(خاككاسلار)، 纥骨، 契骨،护骨(قۇتلۇغ غۇز)دەپ ئاتالغان؛ تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدە كۆپرەك黠戛 斯(خاككاسلار)دەپ ئاتالغان، بەزىدە 坚昆 ياكى 纥挖斯 دەپ ئاتالغان؛ لياۋ، سۇڭ، جىن سۇلالىسى دەۋرلىرىدە辖戛斯، 黠戛 司، 纥里迄斯 دەپ ئاتالغان؛ موڭغۇللارنىڭ يۇەن سۇلالىسى دەۋرىدە ئومۇمەن 吉利吉思(قىرغىز) دەپ ئاتالغان، بەزىدە  乞儿吉思(قىرغىز) دەپ ئاتالغان؛ چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە 布鲁特(بۇيرۇت) ياكى 布依鲁特 دەپ ئاتالغان. «بۇيرۇت» سۆزى ئەسلىدە جۇڭغار موڭغۇللىرىنىڭ قىرغىزلارنى ئاتىشى ئىدى.كېيىن مانجۇ، خەنزۇ قاتارلىق مىللەتلەرمۇ شۇ بۇيىچە ئاتىغان بولۇپ، ئۇنىڭ مەنىسى بەزىلەرنىڭ دېيىشىچە «ئېگىز تاغلىقلار» ئىكەن. مىنگونىڭ 24-يىلى (1935)، شىنجاڭ ئۆلكىلىك ھۆكۈمەت مەزكۇر مىللەت نامىنى خەنزۇچىغا 柯尔克孜دەپ ئاھاڭ تەرجىمىسى قىلىشنى رەسمىي بېكىتكەندىن كېيىن، ھازىرغا قەدەر شۇ بويىچە قوللىنىلماقتا. ZH&%D*a&  
    «قىرغىز» سۆزىنىڭ كېلىش مەنبەسى ۋە مەنىسى توغرىسىدا، جۇڭگو ۋە چەت ئەللەرنىڭ تارىخ ماتېرىياللىرىدا ۋە قىرغىزلارنىڭ رىۋايەتلىرىدە نۇرغۇن ئوخشاشمايدىغان شەرھىلەر بار. ئۇلارنىڭ ئاساسلىقلىرى «ماناس» ئېپوسىدا ئېيتىلغان «قىرىق جۈز» رىۋايىتى، «قىرگېز» رىۋايىتى ۋە خەلق ئىچىدە تارقىلىپ يۈرگەن «قىر ئوغۇز» رىۋايىتى قاتارلىقلادىن ئىبارەت. مەسىلەن، «قىر ئوغۇز» رىۋايىتىدە «قىرغىز» سۆزى «ئوغۇز» سۆزىدىن ئۆزگىرىپ بارلىققا كەلگەن دەپ قارىلىدۇ. ئوغۇز قەدىمكى زاماندا ئۆتكەن باتۇر، ئەقىل-پاراسەتلىك بىر پادىشاھ بولۇپ، ئۇنىڭ بالىلىرىنىڭ ئىچىدىكى بىرى ئۆزىنىڭ ئاكا-ئۇكا قېرىنداشلىرى بىلەن ئەپ ئۆتەلمىگەنلىكتىن، ئۆز قەبىلىسىنى باشلاپ شىمال تەرەپتىكى بىر «قىر»(چوڭ تاغ) ئېتىكىگە كۆچۈپ بېرىپ، ئوۋچىلىق قىلىپ ھايات كەچۈرگەن. شۇنىڭ بىلەن پادىشاھ ئوغۇزنىڭ باشقا ئۇرۇق-ئەۋلادلىرى ئۇلارنى «قىرلىقلار» دەپ ئاتىغان. قىرلىقلار ئۆز ئەتراپىدىكى يېقىن قوشنىسى بولغان موڭغۇللار ۋە تاتارلار بىلەن قۇيۇق بېرىش-كېلىش قىلىغان. ئۇلار قىرلىقلارنى «قىر ئوغۇزلار»، يەنى قىردىكى ئوغۇزلار دەپ  ئاتىغان. كېيىن قىر ئوغۇزلار تەرەققىي قىلىپ نەچچە مىڭ تۈتۈنگە يەتكەن ھەمدە موڭغۇللار، تاتارلار، قىتايلار(قىتانلار) بىلەن ئارىلىشىپ ئولتۇراقلاشقان. قىر ئوغۇز پادىشاھىنىڭ بىر نەۋرىسى موڭغۇللارنىڭ بىر قىزى بىلەن توي قىلغان بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئەۋلادلىرى «موڭغۇلدور»(موڭغۇللار) دەپ ئاتالغان، «قىر ئوغۇز» دېگەن ناممۇ مۇشۇ تەرەققىيات جەريانىدا، تەدرىجىي ھالدا ئۆزگىرىپ «قىرغىز» بولۇپ قالغان. يەنە بىر رىۋايەتتە ئېيتىلىشىچە، بۇرۇنقى زاماندا شىمالدا ئىككى چوڭ تاغ بار بولۇپ، ئۇلارنىڭ بىرىدىن 10 دەريا ئېقىپ چىقىدىكەن، يەنە بىرىدىن 30 دەريا ئېقىپ چىقىدىكەن. بۇ دەريالار ئۆزئارا قوشۇلۇپ چوڭ بىر دەريانى ھاسىل قىلىدىكەن، «ئېنساي»(ئانا دەريا)دەپ ئاتالغان بۇ چوڭ دەريانىڭ ئاخىرى دېڭىزغا قۇيۇلىدىكەن. بۇ ئىككى چوڭ تاغدا ۋە بۇ دەريالارنىڭ قىرغاقلىرىدا ئولتۇراقلاشقان كىشلەر «قىر ئوغۇز» دەپ ئاتىلىدىكەن. قەدىمكى قىرغىز تىلىدا «قىر» سۆزى چوڭ تاغ مەنىسىنى، «ئوغۇز» سۆزى چوڭ دەريا مەنىسىنى ئىپادىلەيدۇ. كېيىن «قىر ئوغۇز» سۆزى ئېغىز تىلىدا تەدرىجىي ھالدا ئۆزگىرىپ «قىرغىز» بولۇپ قالغان. قىرغىزلار ئارىسىدا تاغنى «ئاتا» دەپ، دەريانى «ئانا» دەپ ئاتايدىغان ئادەت ئۇزاق مۇددەت ۋە كەڭ تارقالغان بولۇپ، بۇ «قىر ئوغۇز» رىۋايىتى بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك. }Qg9l|  
    «خەننامە.ھۇنلار ھەققىدە قىسسە»دە خاتىرىلىنىشىچە، خاككاسلار «شەرقتە تەڭرىقۇت ئوردىسىغا 7000 چاقىرىم كېلەتتى. جەنۇبتا قوش بەگلىكىگە 5000 چاقىرىم كېلەتتى». «ۋېينامە.غەربىي رۇڭلارنىڭ تەرجىمىھالى»دىمۇ: «شەرقتە ھۇنلارنىڭ تەڭرىقۇت ئوردىسى ئەنشىشۈگە 7000 چاقىرىم كېلەتتى، جەنۇبتا ئالتە قوش بەگلىكىگە 5000 چاقىرىم كېلەتتى. غەربىي جەنۇبتا كانجۇت خانلىقى چېگرىسىغا 3000 چاقىرىم كېلەتتى، غەربتە كانجۇت خانلىقى تېررىتورىيىسىگە 8000 چاقىرىم كېلەتتى» دېيىلگەن. بۇنىڭدىن ئومۇمەن شۇنى بىلىشكە بولىدۇكى، خاككاسلار مىلادىدىن بۇرۇنلا يېنسەي دەرياسىنىڭ يۇقىرىقى ئېقىنى رايونىدا پائالىيەت قىلغان. مىلادىدىن بۇرۇنقى 3-ئەسىردە، موڭغۇل ئىگىزلىكىدە پائالىيەت قىلغان ھۇنلارنىڭ كۈچى تەدرىجىي زورىيىپ، ئۆزىگە قوشنا بولغان نۇرغۇنلىغان مىللەت ۋە قەبىلىلەرنى ئارقا-ئارقىلاپ بويسۇندۇردى. خاككاسلارمۇ ھۇنلار تەرىپىدىن بويسۇندۇرۇلدى. خەن سۇلالىسىنىڭ بېنشى 2-يىلى(مىلادىدىن بۇرۇنقى72)، خەن سۇلالىسى ئۇسۇنلار بىلەن كېلىشىپ ھۇنلارغا ئورتاق ھۇجۇم قىلدى. ئۇسۇنلار ھۇنلارنىڭ ئوڭ قول خان ئوردىسىغا ھۇجۇم قىلىپ كىرىپ، نۇرغۇن ئادەمنى قىرىپ تاشلىدى. شۇ يىلى قىشتا، ھونلارنىڭ قۇل قىلىشىغا ئۇچرىغان دىڭلىڭ، ئاغۋات قاتارلىق قەبىلىلەر پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ ھونلارغا قارشىلىق كۆرسەتتى. ئۇنىڭ ئۈستىگە ئېغىر تەبىئىي ئاپەت يۈز بەردى. شۇنىڭ بىلەن «ھونلارنىڭ كۈچى زور دەرىجىدە ئاجىزلاشتى، ھەر قايسى بەگلىكلەر ئۇلارنىڭ ئىسكەنجىسىدىن قۇتۇلدى، ھۇجۇمچى ۋە بۇلاڭچىلارغا تاقابىل تۇرالمىدى». خەن سۇلالىسى شېنجۆ 2-يىلى(مىلادىدىن بورۇنقى60)، غەربىي خەن سۇلالىسىنىڭ غەربىي يۇرت قورۇقچىبەگ مەھكىمىسى غەربىي يۇرتتا مەھكىمە قۇرۇپ مەمۇرىيەت يۈرگۈزگەندىن كېيىن، ھونلارنىڭ كۈچى تېخىمۇ شىمالغا يۆتكەلدى. ئارقىدىنلا ھونلارنىڭ ئىچكى قىسمىدا تەڭرىقۇتنىڭ ئورنىنى تالىشىش ماجراسى توختىماي يۈز بەرگەنلىكتىن، كۈچى زور دەرىجىدە ئاجىزلاپ كەتتى. خەن سۇلالىسىنىڭ گەنلۇ 2-يىلى(مىلادىدىن بۇرۇنقى 52)، ھونلارنىڭ قوغشار تەڭرىقۇتى خەن سۇلالىسىغا تەسلىم بولدى. ئۇنىڭ بىلەن قارىمۇ قارشى تۇرۇپ كېلىۋاتقان قۇتئۇش تەڭرىقۇت غەربكە ۋە شىمالغا قاراپ تەرەققىي قىلىپ، خاككاسلار رايۇنىغا كىردى. قۇشئۇت خەن سۇلالىسى ئەلچىسىنى ئۆلتۈرگەنلىكى ئۈچۈن، خەن سۇلالىسىنىڭ ئۆچ ئېلىشىدن قورقۇپ، خاككاسلار زېمىنىدىن يەنە كانجۇتقا كۆچۈپ كەتتى. ئۈچ پادىشاھلىقنىڭ ساۋۋېي دەۋرىدە، ھۆججەتلەردە خاتىرىلىنىشىچە خاككاسلارنىڭ خىللانغان لەشكىرى 30 مىڭ بولۇپ، ئومۇمىي ئاھالىسىنىڭ 100 مىڭدىن ئاشىدىغانلىقى مۆلچەرلەنمەكتە. شىمالىي ۋېي بەگلىكىنىڭ كۇيسۈي دەۋرىدە، قىرغىزلارنىڭ ئەجدادلىرى تېلى قەبىلىسى ئىتتپاقىنىڭ بىر قىسمى بولۇپ، كانفۇ دەرياسى (يېنسەي دەرياسىنىڭ تارماق ئېقىنى ئاباكان دەرياسى) بىلەن كىم دەرياسى (يېنسەي دەرياسىنىڭ يۇقىرى ئېقىنى) ئارىسىدا پائالىيەت قىلغان. 6-ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا، تۈركلەر گۈللەندى، «غەربتە يادا بەگلىكىنى يوقاتتى، شەرقتە قىتانلارنى قوغلاپ چىقاردى، شىمالدا كەنكۈن(قىرغىز)لارنى قوشۇۋالدى، سەددىچىننىڭ سىرتىدىكى بەگلىكلەرنى بويسۇندۇردى». :Q&8DC#]  
    8-ئەسىرنىڭ ئاخىرى 9-ئەسىرنىڭ باشلىرىدا، ئۇيغۇر خانلىقى خاككاس(قىرغىز) لارنى زور مەغلۇبىيەتكە ئۇچراتتى، خاككاس خاقانى ئۆلتۈرۈلدى. 9-ئەسىرنىڭ 30-يىللىرىنىڭ ئاخىرلىرىدا، ئۇيغۇر خانلىقىدا قەھەتچىلىك يۈز بەردى. ئارقىدىنلا ئىچكى توپىلاڭ يۈز بەردى. ئۇيغۇر  ھۆكۈمرانلىق گۇرۇھىدىكى بىر قىسىم كىشىلەر خاككاسلار بىلەن بىرلىشىپ، ئۇيغۇر خانلىقىنى يوقىتىپ، موڭغۇل ئېگىزلىكىنى تىزگىنلىدى. «يېڭى تاڭنامە.خاككاسلار ھەققىدە قىسسە»دە خاتىرىلىنىشىچە، خاككاس خانلىقىنىڭ چېگرىسى شەرقتە قۇرىقان(بايقال كۆلى يېنىدا)غا ياندىشىپ تۇراتتى، غەربتە قارلۇق(ئالتاي تېغىنىڭ غەربىدە)قا يېقىن تۇراتتى. غەربىي جەنۇبتا تۈبۈت (ئەينى چاغدا ئۇلارنىڭ تەسىر كۈچى تەڭرى تېغىنىڭ  شىمالىي ئېتىكىگىچە يېتىپ كەلگەن) بىلەن قوشنا ئىدى. جەنۇبتا تاڭ سۇلالىسى بىلەن قارىشىپ تۇراتتى. OBb  
    خاككاس خانلىقى قۇرۇلغاندىن كېيىن ، تاڭ سۇلالىسى بىلەن ياخشى مۇناسىۋەتنى ساقلاپ كەلگەن. تاڭ سۇلالىسىنىڭ خۇيچاڭ 6-يىلى(846)، تاڭ سۇلالىسى خانى ۋۇزۇڭ ئەلچى ئەۋەتىپ خاككاس قاغانىغا «دانا ۋە جەڭگىۋار قاغان» دېگەن ئوتۇغات نامىنى بەرمەكچى بولغان ئىدى. ئەمما ۋۇزۇڭ بۇرچىنى ئادا قىلماي تۇرۇپلا، ئالەمدىن ئۆتكەنلىكتىن، بۇ ئىش ئەمەلگە ئاشمىدى. كېيىنكى يىلى تاڭ سۇلالىسى خانى تاڭ شۇەنزۇڭ خاككاسلارغا لى يېنى ئەلچىلىككە ئەۋەتىپ، ئۇلارنىڭ قاغانىغا «دانا ۋە جەڭگىۋار قاغان»لىق ئوتۇغات نامىنى بەردى.
«سىمىز»لەپ كەتتىڭ دەپ مۇنبەردىن چەكلىۋېتىشىدىن  قورقىمەن ھاھاھا ~~~
چوققا [11 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 18:35 |
ئەلكىزەر
ئالىي ئەزا تەشۋىقات ئەلچىسى
دەرىجىسى : ئالىي ئەزا


UID نۇمۇرى : 43
نادىر تېما : 1
يازما سانى : 1351
شۆھرەت: 60 كىشىلىك
پۇل : 1799045 سوم
تۆھپە: 100 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: 1381 نۇمۇر
قوللاش: 1273 نومۇر
ئالقىش: 1437 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 190(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2007-06-08
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-13
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

قۇتادغۇبىلىك،تۈركى تىللار دىۋانىنى ئۇقۇمىغان كەسىپدىشىڭىز باركەن ھە.
ئۇزىڭىز ياخشى كۇرگەن ئادىمىڭىزنىڭ ئىللىتى خىسلەت بىلىنسە،ئۇزىڭىز يامان كۇرگەن ئادىمىڭىزنىڭ خىسلىتى ئىللەت بىلىنىدۇ.
چوققا [12 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 18:44 |
ئۈمىدلىك
دەرىجىسى : كۆنگەن ئەزا


UID نۇمۇرى : 7671
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 45
شۆھرەت: 46 كىشىلىك
پۇل : 426 سوم
تۆھپە: 0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: 57 نۇمۇر
قوللاش: 49 نومۇر
ئالقىش: 77 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 381(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2007-12-08
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-13
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

ئەسسالامۇئەلەيكۇم! >Qt#6X|  
ئوقۇتقۇچى تۇرۇپ ئۆزىڭىزنىڭ مىللىتىنىڭ نامىنىڭ كىلىش مەنبەسىنى بىلەمسىز.....ئوقۇتقۇچى بولغان ئادەم تىخى باشقا كىشىلەردىن كۆپرەك نەرسىلەرنى بىلمىسە بولماس،..... 6,s@>8n  
ئۇيغۇر دىگەن نامىمىز ئوغۇزخان دەۋرىدە قويۇلغان .ئوغۇزخانىمىز خەلىقىنى تەڭرىگە ئېتىقاد قىلىشقا چاقىرغاندا ،ئۇنىڭ چاقىرىقىغا ئەگەشكەنلەرنى ئۇيغۇر دەپ ئاتىغان ،بۇ توغرىسىدا باشقا رىۋايەتلارمۇ بار.ئەمدى ئوغۇزخانىمىزنىڭ ھەقىقى يىل تارىخى قاچان دىگەندە،مىلادىدىن بۇرۇنقى 216-يىلىدىن مىلادى 240 يىلىغىچەئۇلۇغ ھون تەڭرىقۇتلۇقى دەۋىر سۈرگەن .ئۆزىنىڭ مەشھۇر داھىيىسى باتۇر تەڭرىقۇت يەنى ئوغۇزخان(مىلادىدىن بۇرۇنقى 209-يىلىدىن مىلادىدىن بۇرۇنقى 174 -يىلىغىچە تەخىتتە ئولتۇرغان) دەۋرىدە تىېنچ ئوكياندىن كاسپى دېىڭىزىغىچە ھۆكۈم سىۈرگەن،خەنزۇچە ماتىرياللاردا بۇ تەڭرقۇت(قاغان،ئېمپىراتۇر)نى مودۇ دەپ ئاتايدۇ ،بۇ تولۇقسىزنىڭ تارىخ كىتابىدىمۇ بار. ]6$NU [  
پەرزەنتلەرگە مۇشۇنداق شانلىق تارىخلىرمىزدىكى ئىسىملارنى قويۇشنىمۇ بىلمەي ،چىرايلىق ئاڭلىنىدىكەن دەپ ئۆزىمىۇ بلىمەيدىغان ئىسىملارنى قويۇشىدىكەن.تىخى بىر قىتىم تۇغقىنىمىزنىڭ نەۋرىسىدىن سورىسام دوستىنىڭ ئىسمى لەزىنە ئىكەن ،بۇنى نەدىن ئاپتۇ دىسەم قۇرئان كەرىمدىن ،فاتىھە سىۈرىسىدىقى <سىراتەللەزىينە..>دىگەن يەردىن ئاپتۇ دەيدي،لەزىينە دىگەن ئەرەبچە ئالماش قوشۇمچىسى ئۇلار دىگەن مەنىدە ئىكەن ، قۇرئان كەرىمدىن ئىسىممۇ تاپالمىغان بولسا كىرەك..ئۆزى ئىسىم ئويلىيالغۇدەك ئەقلى مۇ بولمىسا پەرزەنتلىك بولۇپ نىمە قىلىدۇ ،ئۆزىنىڭ ھالى ئۇ بولسا بىلىملىك كىشىلىرمىزدىن سورىسا ياكى ئۇلارغا قويدۇرسا بولىدۇ ،،،.ئەلۋەتتە بۇنداق ئاتا-ئانىلار ئاز ساندا،بۇنداق ئاتا-ئانىلار ئۆز تىلىنىمۇ باشقا تىلنىمۇ چالا سۆزلەيدىغانلاردىن بولسا كىرەك ، zy5@K)  
كەچۈرۈڭلا ئىسىم قويۇش توغرىسىدىكى پىكىرىمنىمۇ قوشۇپ قويدۇم #7gOtP#{  
ئۇيغۇر دىگن نامىمىزنىڭ رەسىمى قويۇلۇش ۋاقتى بۇ بولسا كىرەك،تېىخى بۇنىڭدىنمۇ بولۇش ئىھتىمالى چوڭ ،يوقالغان مۇ قۇرۇقلۇقى دىگەن ئەسەردە بۇ توغۇرلۇق بايانلار بار ئىكەن ،ئۇ ئەسەر گە يۈز يىلدىن ئاشقان بولسىمۇ دۇنيادا كۆپ تەسىرى بولمايۋىتىپتۇ... t{84ioJ"$  
قىرغىزلارغا دەپ قويۇڭ ،مەمتىلى ئەپەندى دىگەن كىتابنى ئوقۇپ بىرىڭ ،ئەڭ يىقىننى دىسەك ،1916-يىللاردا رۇسلاردىن قورقۇپ بۇ تەرەپكە قېچىپ كەلگىنىدە بىز باشپاناھ بولغان ....كىتاپتىكى بايان:ئۈچتۇرپاندا پاناھلانغىلى كەلگن قىرغىزلار ئۆيمۇ-ئۆي كىرىپ ئىش سورايتتى ،نان تىلەيتتى،قىرغىزلار بالىلىرىنى ياكى كىيىملرىنى نانغا تىگىشەتتى،ئۈچتۇرپان بازىرىغا قىرغىزلارنى سىتىش ئۈچۈن قويغان كىيىملىرى پاتماي قالغانىدى... "&L 
يۈسۈپ خاس ھاجىپ بوۋىمىزنى تالىشىپ ئاۋارە بولمىسۇن ،دۇنيا خەلقى يالغانغا ئىشەنمەيدۇ ،ھەم ئىشەنمەيدىكەن،دۇنيھ ئىنىسكىلوپىدىيسىدە يۈسۈپ خاس ھاجىپ بوۋىمىز ،مەھمۇد قەشقىرى بوۋىمىزمۇ بىز ئۇيغۇرلاردىن چىققان دەپ خاتىرلەگلىك، P1z 6 sG G  
غوجىنىڭ غوجىسى چامغۇرنىڭ ئورىسى بار، قىرغىزلار بىزنى بوزەك قىلسا ئۇلارنىمۇ بوزەك قىلىدىغانلار بار،چىقىۋاتىدۇ...
چوققا [13 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 18:48 |
HENRY
دەرىجىسى : كۆنگەن ئەزا


UID نۇمۇرى : 25946
نادىر تېما : 0
يازما سانى : 302
شۆھرەت: 358 كىشىلىك
پۇل : 819 سوم
تۆھپە: 0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا: 233 نۇمۇر
قوللاش: 233 نومۇر
ئالقىش: 261 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 197(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-11-11
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-13
خەت چوڭلىقى : كىچىك نورمال چوڭ

 

                                   ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻧﺎﻣﯩﻨﯩﯔ ﻛﯩﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﯩﺸﻰ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺗﻠﻪﺭ   +J.^JXyp0  
0]i#1Si~@  
1 . ﺋﯩﺴﻜﻪﻧﺪﻩﺭ ﺯﯗﻟﻘﻪﺭﻧﻪﻳﯩﻦ ﺷﻪﺭﻗﺘﯩﻜﻰ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺩﯙﻟﻪﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﺑﻮﻱ ﺳﯘﻧﺪﯗﺭﯗﭖ ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯩﻠﯩﮕﻪ ﻳﯩﻘﯩﻨﻼﺷﻘﺎﻧﺪﺍ ، ﺗﯜﺭﻙ ﺧﺎﻗﺎﻧﻰ ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ﻗﺎﺭﺷﻰ ﺗﯚﺕ ﻣﯩﯔ ﺋﺎﺩﻩﻡ ﺋﻪﯞﻩﺗﻜﻪﻥ . ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﻗﺎﻟﭙﺎﻗﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻗﺎﻧﯩﺘﻰ ، ﻻﭼﯩﻦ ﻗﺎﻧﺎﺗﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺋﻮﺧﺸﺎﻳﺪﯨﻜﻪﻥ . ﺋﻮﻗﻨﻰ ﺋﺎﻟﺪﯨﻐﺎ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺋﺎﺗﺴﺎ ، ﻛﻪﻳﻨﯩﮕﯩﻤﯘ ﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﺋﯘﺳﺘﯩﻠﯩﻖ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﺎﺗﯩﺪﯨﻜﻪﻥ . ﺯﯗﻟﻘﻪﺭﻧﻪﻳﻦ ﺑﯘﻻﺭﻏﺎ ﻫﻪﻳﺮﺍﻥ ﻗﺎﭘﺘﯘ . ﯞﻩ << ﺋﯩﻨﺎﻧﺨﯘﺯﺧﯘﺭﻩﻧﺪ>> ( ﺑﯘﻻﺭ ﺑﺎﺷﻘﯩﻼﺭﻏﺎ ﻣﯘﻫﺘﺎﺝ ﺑﻮﻟﻤﺎﻱ ، ﺋﯚﺯ ﺋﻮﺯﯗﻗﯩﻨﻰ ﺋﯚﺯﻯ ﺗﯩﭙﯩﭗ ﻳﻪﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻼﺭ ﺋﯩﻜﻪﻥ . ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﻗﻮﻟﯩﺪﯨﻦ ﺋﻮﯞ ﻗﯩﭽﯩﭗ ﻗﯘﺗﯘﻻﻟﻤﺎﻳﺪﯗ . ﻗﺎﭼﺎﻥ ﺧﺎﻟﯩﺴﺎ ﺷﯘ ﭼﺎﻏﺪﺍ ﺋﯩﺘﯩﭗ ﻳﯩﻴﻪﻟﻪﻳﺪﯗ ) ﺩﻩﭘﺘﯘ . ﺷﯘﻧﺪﯨﻦ ﺗﺎﺭﺗﯩﭗ ﺑﯘ ﺋﻪﻝ <<ﺧﯘﺯﺧﯘﺯ>> ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺗﯩﻠﯩﭗ ، ﺑﯘ ﺳﯚﺯ ﺑﺎﺭﺍ-ﺑﺎﺭﺍ <<ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ>> ﻏﺎ ﺋﯚﺯﮔﯩﺮﯛﭖ ﻛﯩﺘﯩﭙﺘﯘ . |$6Gp Aq!  
FC vR  
uXK$5"  
2 . ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺗﺘﻪ ﺋﯩﻴﺘﯩﻠﯩﺸﯩﭽﻪ ، ﺋﻮﻏﯘﺯ ﻧﻮﻫ ﺋﻪﻟﻪﻳﻬﯩﺴﺴﺎﻻﻣﻨﯩﯔ 3- ﺋﻮﻏﻠﻰ ﻳﺎﻓﻪﺳﻨﯩﯔ ﺋﻪﯞﻻﺩﻯ ﺑﻮﻟﯘﭖ ، ﺋﯘ ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﺗﯜﺭﻛﻰ ﯞﻩ ﻣﻮﯕﻐﯘﻝ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺋﻪﺟﺪﺍﺩﻯ ﻫﯩﺴﺎﺑﻼﻧﻐﺎﻥ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﻨﯩﯔ ﺋﻮﻏﻠﻰ ﺋﯩﻜﻪﻥ . ﺋﻮﻏﯘﺯﺧﺎﻧﻨﯩﯔ ﺑﻮﯞﯨﺴﻰ ﺋﻪﺑﯘﻟﭽﻪﺧﺎﻥ (ﺑﯘﻟﭽﻪﺧﺎﻥ)ﺋﻪﺳﻠﯩﺪﻩ ﺋﺎﯞﯗﺭ ﺗﺎﻍ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﯩﺰﺗﺎﻍ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯩﻨﺎﻧﭻ ﺷﻪﻫﯩﺮﯨﺪﻩ ﻳﺎﺷﺎﻳﺪﯨﻜﻪﻥ . ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻥ ، ﺋﯘﺭﺧﺎﻥ ، ﻛﯚﺯﺧﺎﻥ ، ﮔﯚﺯﺧﺎﻥ ﺋﯩﺴﯩﻤﻠﯩﻚ ﺗﯚﺕ ﺋﻮﻏﻠﻰ ﺑﺎﺭ ﺋﯩﻜﻪﻥ . ﻛﯜﻧﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﯨﺪﻩ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﻨﯩﯔ ﺋﺎﻳﺎﻟﻰ ﺋﺎﺟﺎﻳﯩﭗ ﺑﯩﺮ ﺋﻮﻏﯘﻝ ﺗﯘﻏﯘﭘﺘﯘ . ﺑﺎﻻ ﺑﯩﺮ ﻳﺎﺷﻘﺎ ﺗﻮﺷﻘﺎﻧﺪﺍ ﻳﯜﺯﯨﺪﯨﻦ ﻧﯘﺭ ﻳﯩﻐﯩﭗ ﺗﯘﺭﻏﺎﻥ ، ﻛﯚﺯﯨﺪﯨﻦ ﺋﻮﺕ ﭼﺎﻗﻨﺎﭖ ﺗﯘﺭﻏﺎﻥ ﭼﻮﯕﻼ ﺑﯩﺮ ﻳﯩﮕﯩﺖ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻗﺎﭘﺘﯘ . ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﻫﻪﻳﺮﺍﻥ ﻗﺎﻟﯩﺪﯨﻜﻪﻥ . ﺋﯘ ﭘﯜﺗﯜﻥ ﺑﻪﮒ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻧﻠﯩﺮﻯ ، ﯞﻩﺯﯨﺮ-ﯞﯗﺯﺭﺍﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﻳﯩﻐﯩﭗ ﺑﺎﻟﯩﻐﺎ ﺋﺎﺕ ﻗﻮﻳﻤﺎﻗﭽﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﺪﺍ ، ﺗﯩﺨﻰ ﺋﻪﻣﺪﯨﻼ ﺑﯩﺮ ﻳﺎﺷﻘﺎ ﺗﻮﺷﻘﺎﻥ ﺑﺎﻻ "ﻣﯩﻨﯩﯔ ﺋﯩﺘﯩﻢ ﺋﻮﻏﯘﺯ ﺑﻮﻟﺴﯘﻥ" ﺩﻩﭘﺘﯘ . ﻫﻪﻳﺮﺍﻥ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺕ ﯞﻩ ﺩﺍﺩﺍ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﭼﻮﯓ ﻣﻪﺭﯨﻜﻪ ﺋﯚﺗﻜﯜﺯﯛﭖ ﺑﺎﻟﯩﻐﺎ " ﺋﻮﻏﯘﺯ" ﺩﻩﭖ ﺋﯩﺴﯩﻢ ﻗﻮﻳﯘﭘﺘﯘ .ﻛﯩﻴﯩﻨﭽﻪ ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ﺋﯩﻨﯩﺴﻰ ﻛﯚﺯﺧﺎﻧﻨﯩﯔ ﻗﯩﺰﯨﻨﻰ ﺋﯩﻠﯩﭗ ﺑﯩﺮﯨﭙﺘﯘ ﺋﻮﻏﯘﺯ ﺋﯘﻧﻰ ﻳﺎﺧﺸﻰ ﻛﯚﺭﻣﯩﮕﻪﻧﻠﯩﻜﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ، ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﺋﯩﻨﯩﺴﻰ ﮔﯚﺭﺧﺎﻧﻨﯩﯔ ﻗﯩﺰﯨﻨﻰ ﺋﯩﻠﯩﭗ ﺑﯩﺮﯨﭙﺘﯘ . ﺋﻮﻏﯘﺯ ﺑﯘ ﺋﺎﻳﺎﻟﻨﻰ ﺋﯚﺯﯨﮕﻪ ﺋﻮﺧﺸﺎﺵ ﻣﯘﺳﯘﻟﻤﺎﻥ ﻗﯩﻠﯩﭙﺘﯘ . ﺋﯘﻧﻰ ﺋﺎﯕﻠﯩﻐﺎﻥ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﺑﺎﻟﯩﻐﺎ ﻗﺎﺭﺷﻰ ﻟﻪﺷﻜﻪﺭ ﺗﺎﺭﺗﻤﺎﻗﭽﻰ ﺑﻮﻟﯘﭘﺘﯘ . ﺑﺎﻟﯩﺴﻰ ﺑﯘ ﺧﻪﯞﻩﺭﻧﻰ ﺋﺎﻳﺎﻟﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﯕﻼﭖ ، ﺩﺍﺩﯨﺴﯩﻐﺎ ﻗﺎﺭﺷﻰ ﺗﻪﻳﻴﺎﺭﻟﯩﻨﯩﭙﺘﯘ . ﺋﯘﺭﯗﺷﺘﺎ ﺋﻮﻏﯘﺯ ﻏﻪﻟﺒﻪ ﻗﯩﻠﯩﭗ ،ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﻨﻰ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﯛﭘﺘﯘ . ﺩﺍﺩﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﭘﺎﻳﺘﻪﺧﺘﻰ ﺋﯩﻨﺎﻧﭻ ﺷﻪﻫﯩﺮﻯ ، ﺷﯘﻧﺪﺍﻗﻼ ﺗﺎﻻﺱ ، ﺳﺎﻳﺮﺍﻡ ﯞﻩ ﺑﯘﺧﺎﺭﺍ ﺷﻪﻫﻪﺭﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯩﮕﻪﻟﻠﻪﭘﺘﯘ . ﺋﯘﺯﯗﻥ ﻳﯩﻠﻠﯩﻖ ﺋﯘﺭﯗﺷﺘﯩﻦ ﻛﯩﻴﯩﻦ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺗﺎﻏﯩﻠﯩﺮﻯ ﯞﻩ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺋﻪﯞﻻﺩﻯ ﺋﻮﻏﯘﺯﻏﺎ ﺗﻪﺳﻠﯩﻢ ﺑﻮﻟﯘﭘﺘﯘ . ﺗﻪﺳﻠﯩﻢ ﺑﻮﻟﻤﯩﻐﺎﻧﻼﺭ ﺷﻪﺭﯨﻖ ﺗﻪﺭﻩﭘﻜﻪ ﻛﯚﭼﯜﭖ ، ﺋﯚﺯ ﺋﺎﻟﺪﯨﻐﺎ ﻳﺎﺷﺎﭘﺘﯘ . ﺋﯘﻻﺭ ﻛﯩﻴﯩﻨﭽﻪ <<ﻣﯘﯓ_ ﺋﻮﻝ>> (ﻣﯘﯕﻐﯘﻝ) ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺗﯩﻠﯩﭙﺘﯘ . ﺑﯩﺮ ﻛﯜﻧﻰ ﺋﻮﻏﯘﺯ ﺋﺎﻟﺘﯘﻥ ﺑﺎﺭﮔﺎﻫ ﺑﯩﻨﺎ ﻗﯩﻠﺪﯗﺭﯗﭖ ، ﺋﯚﺯ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﯩﻨﻰ ﺗﻪﺑﺮﯨﻜﻠﻪﭖ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﭼﻮﯓ ﻣﻪﺭﯨﻜﻪ ﺋﯚﺗﻜﯜﺯﯛﭖ ، ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ " ﺋﻮﻏﯘﺯﺧﺎﻥ" ﺩﻩﭖ ﺋﯩﻼﻥ ﻗﯩﻠﯩﭙﺘﯘ . ﻣﻪﺭﯨﻜﯩﺪﻩ ﺋﯚﺯ ﺋﻪﺗﺮﺍﭘﯩﻐﺎ ﺋﯘﻳﯘﺷﯘﭖ ﺟﻪﯓ ﻗﯩﻠﻐﺎﻧﻼﺭﻧﻰ << ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ>> ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺗﺎﭘﺘﯘ . ﺑﯘ ﺳﯚﺯﻧﯩﯔ ﻣﻪﻧﯩﺴﻰ " ﺑﯩﺰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﻟﻪﺷﺘﻰ ، ﺑﯩﺰﮔﻪ ﻳﺎﺭﺩﻩﻣﻠﻪﺷﺘﻰ " ﺩﯨﮕﻪﻥ ﺑﻮﻟﯩﺪﯨﻜﻪﻥ ﻛﯩﻴﯩﻨﻜﻰ ﭼﺎﻏﻼﺭﺩﺍ ﺑﯘ ﺳﯚﺯ ﺋﺎﺳﺘﺎ_ﺋﺎﺳﺘﺎ ﺷﯘ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﻛﯩﻴﯩﻨﻜﻰ ﺋﻪﯞﻻﺩﯨﻨﯩﯔ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﻧﺎﻣﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻗﺎﭘﺘﯘ . :vV?Yv%P)n  
#(XP=PUj  
. ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻥ ﺋﻮﻏﻠﯩﻨﯩﯔ ﻛﯘﻧﺪﯨﻦ ﻛﯘﻧﮕﻪ -ﻛﯘﭼﯩﻴﯩﭗ ﻛﯧﺘﯩﭗ ﺑﺎﺭﻏﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺋﺎﯕﻼﭖ ،ﺑﻪﮔﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﭼﺎﻗﯩﺮﺗﯩﭗ ﻛﯩﯖﻪﺵ ﺋﯚﺗﻜﯜﺯﺩﻯ . ﺋﯘﻻﺭ ﺋﻮﻏﯘﺯﺧﺎﻥ ﺋﻮﯞﺩﺍ ﻳﯜﺭﮔﻪﻧﺪﻩ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﻩﻳﻠﻰ ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﺍﺭ ﭼﯩﻘﯩﺮﯨﺸﺘﻰ .ﯞﻩ ﺋﻪﻟﮕﻪ ﻛﯩﺸﻰ ﺋﻪﯞﻩﺗﯩﭗ " ﺋﯘﻻﺭ ﺗﯩﺰ ﻳﯩﻨﯩﭗ ﻛﻪﻟﺴﯘﻥ ، ﻣﻪﻥ ﺋﻮﯞﻏﺎ ﭼﯩﻘﯩﻤﻪﻥ " ﺩﻩﭖ ﺧﻪﯞﻩﺭ ﻗﯩﻠﺪﻯ . ﺋﻮﻏﯘﺯﺧﺎﻧﻤﯘ ﺑﯘ ﺳﯚﺯﻧﻰ ﺋﺎﯕﻼﭖ ﺋﻪﻟﮕﻪ ﻛﯩﺸﻰ ﺋﻪﯞﻩﺗﯩﭗ " ﺋﺎﺗﺎﻡ ﺋﻪﺳﻜﻪﺭ ﺋﻪﯞﻩﺗﯩﭗ ﻣﯩﻨﻰ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﻣﻪﻛﭽﻰ ، ﻣﯩﻨﻰ ﻳﺎﻗﻼﻳﺪﯨﻐﺎﻻﺭ ﻣﺎﯕﺎ ﻛﻪﻟﺴﯘﻥ . ﺋﺎﺗﺎﻡ ﺗﻪﺭﻩﭘﺘﻪ ﺗﯘﺭﯨﺪﯨﻐﺎﻧﻼﺭ ﺋﺎﺗﺎﻡ ﺗﻪﺭﻩﭘﻜﻪ ﺑﺎﺭﺳﯘﻥ " ﺩﻩﭖ ﺧﻪﯞﻩﺭ ﺑﻪﺭﺩﻯ . ﺋﻪﻟﻨﯩﯔ ﻛﯚﭖ ﻗﯩﺴﻤﻰ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻥ ﺗﻪﺭﻩﭘﻜﻪ ﺑﺎﺭﺩﻯ . ﺋﺎﺯ ﻗﯩﺴﻤﻰ ﺋﻮﻏﯘﺯﺧﺎﻥ ﺗﻪﺭﻩﭘﻜﻪ ﺑﺎﺭﺩﻯ . ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﻨﯩﯔ ﺋﯩﻨﯩﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﻮﻏﯘﻟﻠﯩﺮﻯ ﻛﯚﭖ ﺋﯩﺪﻯ . ﻫﯩﭽﻜﯩﻢ ﺋﯘﻻﺭﻧﻰ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﺪﯨﻦ ﻳﯜﺯ ﺋﯚﺭﯛﻳﺪﯗ ﺩﻩﭖ ﺋﻮﻳﻠﯩﻤﺎﻳﺘﻰ . ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﻫﻪﻣﻤﯩﺴﯩﻼ ﺋﻮﻏﯘﺯﺧﺎﻧﻨﯩﯔ ﻳﯩﻨﯩﻐﺎ ﻛﻪﻟﺪﻯ . ﺋﻮﻏﯘﺯﺧﺎﻥ ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ << ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ >> ﺩﻩﭖ ﻧﺎﻡ ﻗﻮﻳﺪﻯ . ﺑﯘ ﺳﯚﺯ ﺗﯜﺭﻛﭽﻪ ﺑﻮﻟﯘﭖ ، ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻣﻪﻧﯩﺴﻰ " ﻳﯩﭙﯩﺸﻘﯘﭼﻰ " ، " ﺋﯩﺘﺎﺋﻪﺕ ﻗﯩﻠﻐﯘﭼﻰ " ﺩﯨﮕﻪﻥ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ . ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ، ﺳﯜﺕ ﺋﯘﻳﯘﻳﺪﯗ ، ﺋﯘ ﺋﯘﻳﯘﺷﺘﯩﻦ ﺑﯘﺭﯗﻥ ﺳﯘﻳﯘﻕ ﯞﻩ ﭼﯩﭽﯩﻠﯩﭗ ﻛﯩﺘﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﻫﺎﻟﻪﺗﺘﻪ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ . ﺋﯘﻳﯘﭖ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯩﻴﯩﻦ ﺋﯚﺯ ﺋﺎﺭﺍ ﺋﯘﻳﯘﺷﯘﭖ ﻗﺎﻟﯩﺪﯗ . << ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ >> ﺩﯨﮕﻪﻥ ﺳﯚﺯ ﻣﯘﺷﯘ << ﺋﯘﻱ>> ﺩﯨﻦ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﺩﯨﮕﻪﻥ ﺋﻮﺧﺸﯩﺘﯩﺸﻼﺭ ﺑﺎﺭ . ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ << ﺋﯩﻤﺎﻡ>> ﺋﯚﻟﭽﻪﻡ ﻗﯩﻠﯩﻨﯩﺸﻰ ﻛﯩﺮﻩﻙ ﺩﯨﻴﯩﻠﯩﺪﯗ . " ﺋﯩﻤﺎﻡ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺳﺎ ﺑﯩﺰ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﯨﻤﯩﺰ . ﺋﯩﻤﺎﻡ ﻗﻮﭘﺴﺎ ﺑﯩﺰ ﻗﻮﭘﯩﻤﯩﺰ >> ﺑﯘ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﯩﻤﺎﻣﻐﺎ ﻳﯩﭙﯩﺸﻘﯩﻨﻰ ﺑﻮﻟﻤﺎﻣﺪﯗ ؟ ﺋﯘﻻﺭ ﻫﻪﻣﻤﯩﺴﻰ ﺋﻮﻏﯘﺯﺧﺎﻧﻨﯩﯔ ﭘﯩﺸﯩﻨﻰ ﺋﯩﻜﻜﻰ ﻗﻮﻟﻼﭖ ﺗﯘﺗﯘﭖ ﺗﯩﺰ ﭘﯜﻛﻜﻪﻧﺪﻩ ﺧﺎﻥ ﺋﯘﻻﺭﻧﻰ << ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ >> ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺗﯩﻐﺎﻥ . >Q"eaJxE!l  
~-'nEATE  
[.3M>,)+-  
4 . ﻣﯘﯕﻐﯘﻝ ﻳﯘﺭﺗﯩﻨﯩﯔ ﻛﯜﻥ ﭘﯩﺘﯩﺸﯩﺪﺍ ﺑﯩﺮ ﺗﺎﻍ ﺑﺎﺭ ﺑﻮﻟﯘﭖ ، ﺋﯘ ﺗﺎﻍ " ﻗﯘﺗﺘﺎﻍ" ﺩﯨﻴﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻪﻥ . ﺑﯘ ﺗﺎﻏﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﻩ ﺋﻮﻥ ﺳﺎﻱ ، ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﻩ ﺗﻮﻗﻘﯘﺯ ﺳﺎﻱ ﺑﺎﺭ ﺑﻮﻟﯘﭖ ، ﻫﻪﻣﻤﯩﺴﯩﺪﻩ ﺋﯘﻟﯘﻍ ﺳﯘ ﺋﺎﻗﯩﺪﯨﻜﻪﻥ . ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺋﯩﻠﻰ ﺋﻪﻧﻪ ﺷﯘ ﺳﺎﻳﻼﺭﻧﯩﯔ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﻐﺎ ﺟﺎﻳﻼﺷﻘﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ ، ﺋﻮﻥ ﺳﺎﻱ ﺗﻪﺭﻩﭘﺘﻪ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻼﺷﻘﺎﻧﻠﯩﺮﻯ << ﺋﻮﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ>> ﺩﯨﻴﯩﻠﺴﻪ ، ﺗﻮﻗﻘﯘﺯ ﺳﺎﻳﺪﺍ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻼﺷﻘﺎﻧﻠﯩﺮﻯ << ﺗﻮﻗﻘﯘﺯ ﺋﻮﻏﯘﺯ >> ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺗﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻪﻥ . ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺷﻪﻫﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﺋﺎﯞﺍﺕ ، ﺋﯩﺘﯩﺰ ﻳﺎﻳﻼﻗﻠﯩﺮﻯ ﻛﻪﯓ ﯞﻩ ﻣﯘﻧﺒﻪﺕ ﺋﯩﻜﻪﻥ . ﺋﯘﻻﺭ ﺑﯩﺮ ﻳﯜﺯ ﻳﯩﮕﯩﺮﻣﻪ ﺋﯘﺭﯗﻗﻨﻰ ﺗﻪﺷﻜﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻪﻥ . ﻫﻪﺭ ﻗﺎﻳﺴﯩﺴﻰ ﺋﯚﺯ ﺋﺎﻟﺪﯨﻐﺎ ﻣﯘﺳﺘﻪﻗﯩﻞ ﺑﻮﻟﯘﭖ . ﺑﯩﺮ ﭘﺎﺩﯨﺸﺎﻫﻘﺎ ﺑﯩﺮﻟﻪﺷﻤﯩﮕﻪﻥ ﺋﯩﻜﻪﻥ . ﺷﯘ ﺳﻪﯞﻩﭘﺘﯩﻦ ﺋﯘﻻﺭ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ ﺋﯩﺘﭙﺎﻗﺴﯩﺰﻟﯩﻖ ﺗﯘﻏﯘﻟﯘﭖ . ﻗﺎﻻﻳﻤﯩﻘﺎﻧﭽﯩﻠﯩﻖ ﻳﯜﺯ ﺑﯩﺮﯨﺸﻜﻪ ﺑﺎﺷﻼﭘﺘﯘ . ﻛﯜﻧﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﯨﺪﻩ ﺋﯘﻻﺭ ﻳﯩﻐﯩﻠﯩﭗ ﻣﻪﺳﻠﻪﺗﻠﯩﺸﯩﭙﺘﯘ : ﺑﯩﺰ ﭼﻮﯓ ﺋﯩﻜﻜﯩﮕﻪ ﺑﯚﻟﯜﻧﮕﻪﻥ ﺋﻪﻟﻜﻪﻧﻤﯩﺰ ، ﻫﻪﺭ ﻗﺎﻳﺴﯩﻤﯩﺰ ﺑﯩﺮ ﻛﯩﺸﯩﻨﻰ << ﺗﻮﻏﺮﺍﻥ>> (ﺧﺎﻥ) ﻗﯩﻼﻳﻠﻰ ، ﻛﯩﻤﻜﻰ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺳﯚﺯﯨﮕﻪ ﻛﯩﺮﻣﯩﺴﻪ ﺷﯘ ﻛﯩﺸﻰ ﻣﺎﻝ ﻣﯜﻟﯜﻙ ﻫﻪﺗﺘﺎ ﺟﯩﻨﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﻳﺮﯨﻠﺴﯘﻥ __ ﺩﯨﻴﯩﺸﯩﭙﺘﯘ . ﺷﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﺋﯩﺘﯩﺒﺎﺭﻩﻥ ﺋﻮﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ << ﻣﻪﯕﮕﯜ ﺑﺎﺵ >> ﺋﺎﺗﻠﯩﻖ ﻛﯩﺸﯩﻨﻰ ﺗﻮﻏﺮﺍﻥ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﻛﯚﺗﯜﺭﯛﭖ << ﺋﻪﻝ ﺋﯩﺘﻪﺭ >> ﺩﻩﭖ ﻧﺎﻡ ﺑﯩﺮﯨﭙﺘﯘ . ﺗﻮﻗﻘﯘﺯ ﺋﻮﻏﯘﺯﻻﺭ ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﻛﯩﺸﯩﻨﻰ ﺗﻮﻏﺮﺍﻧﻠﯩﻘﻘﺎ ﻛﯚﺗﯜﺭﯛﭖ << ﻛﯚﻝ ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ >> ﺩﻩﭖ ﻧﺎﻡ ﻗﻮﻳﯘﭘﺘﯘ . ﺑﯘ ﺋﯩﻜﻜﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺋﻮﻏﻼﻧﻠﯩﺮﻯ ﻳﯘﺯ ﻳﯩﻠﻼﺭﻏﯩﭽﻪ ﺗﻮﻏﺮﺍﻧﻠﯩﻖ ﻗﯩﻠﯩﭙﺘﯘ ﯞﻩ ﻛﯚﭖ ﻳﯩﻠﻼﺭﻏﯩﭽﻪ ﺧﺎﻧﻨﯩﯔ ﻧﺎﻣﯩﻨﻰ ﻣﯘﺷﯘﺗﻪﻗﻠﯩﺘﺘﻪ ﻳﯜﺭﮔﯜﺯﯛﭘﺘﯘ . ﻛﯩﻴﯩﻨﺮﻩﻙ ﺋﯘﻻﺭﺩﯨﻦ ﻛﯩﻢ ﺗﻮﻏﺮﺍﻥ ﺑﻮﻟﺴﺎ ، ﺷﯘ ﻛﯩﺸﯩﻨﻰ<<ﺋﯩﺪﯨﻘﯘﺕ>، ﺩﯨﮕﻪﻥ ﻧﺎﻡ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﺎﺗﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭘﺘﯘ . ]sbu9O ^"f  
RHE< QG  
5 . ﺋﯩﮕﯩﺰ ﻫﺎﺭﯞﯨﻠﯩﻘﻼﺭ ﻗﻪﺩﯨﻤﻘﻰ ﻗﯩﺰﯨﻞ ﺗﯘﺭﺍﻻﺭﻧﯩﯔ ﻧﻪﺳﻠﯩﺪﯨﻦ ﺋﯩﻜﻪﻥ ........ ﻫﻮﻥ ﺗﻪﯕﺮﯨﻘﯘﺗﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﻳﺎﻟﻰ ﺋﯩﻜﻜﻰ ﻗﯩﺰ ﺗﯘﻗﻘﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ ، ﻗﯩﺰﻻﺭ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﭼﯩﺮﺍﻳﻠﯩﻖ ﺋﯩﻜﻪﻥ . ﺑﯘ ﺋﻪﻟﺪﯨﻜﻰ ﺋﺎﺩﻩﻣﻠﻪﺭ ﺋﯘ ﻗﯩﺰﻻﺭﻧﻰ ﭘﻪﺭﯨﻠﻪﺭ ﺩﻩﻳﺪﯨﻜﻪﻥ . ﻫﻮﻥ ﺗﻪﯕﺮﯨﻘﯘﺗﻰ : " ﻣﯘﺷﯘ ﻗﯩﺰﻟﯩﺮﯨﻢ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭﮔﻪ ﺟﻮﺭﺍ ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ ؟ ﺋﯘﻻﺭ ﺗﻪﯕﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺟﻮﺭﯨﻼﺷﺴﺎ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ " ﺩﻩﭘﺘﯘ . ﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺗﻪﯕﺮﯨﻘﯘﺕ ﻫﻮﻧﻼﺭ ﺋﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﺷﯩﻤﺎﻟﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﺎﺩﻩﻡ ﻗﻪﺩﯨﻤﻰ ﻳﻪﺗﻤﯩﮕﻪﻥ ﺟﺎﻳﻐﺎ ﺋﯩﮕﯩﺰ ﺑﯩﺮ ﻗﻮﺭﻏﺎﻥ ﺳﺎﻟﺪﯗﺭﯗﭖ ، ﻗﯩﺰﻻﺭﻧﻰ ﻗﻮﺭﻏﺎﻧﻐﺎ ﺟﺎﻳﻼﺷﺘﯘﺭﯗﭖ ، " ﻗﯩﺰﻻﺭﻧﻰ ﺗﻪﯕﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﯚﺯﻯ ﻗﺎﺭﺷﻰ ﺋﯩﻠﯩﺸﯩﻨﻰ ﺋﯚﺗﯩﻨﯩﻤﻪﻥ " ﺩﻩﭘﺘﯘ . ﺋﺎﺭﯨﺪﯨﻦ ﺋﯜﭺ ﻳﯩﻞ ﺋﯚﺗﻜﻪﻧﺪﻩ ﻗﯩﺰﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﻗﯩﺰﻻﺭﻧﻰ ﻛﯚﺭﻣﻪﻛﭽﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﺪﺍ ، ﺗﻪﯕﺮﯨﻘﯘﺕ : " ﺑﯘﻧﺪﺍﻕ ﻗﯩﻠﯩﺸﻘﺎ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯗ ، ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺑﯘ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﺎﻻﻗﯩﺴﻰ ﺋﯜﺯﯛﻟﮕﻪﻥ " ﺩﻩﭘﺘﯘ . ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﻳﯩﻞ ﺋﯚﺗﻜﻪﻧﺪﻩ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺮﻯ ﺑﯚﺭﻩ ﭘﻪﻳﺪﺍ ﺑﻮﻟﯘﭖ ، ﻛﯩﭽﻪ ﻛﯜﻧﺪﯗﺯ ﻗﻮﺭﻏﺎﻧﻨﻰ ﻳﺎﻗﯩﻼﭖ ﻫﻮﯞﻻﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭘﺘﯘ . ﺑﯚﺭﻩ ﻗﻮﺭﻏﺎﻥ ﺗﯩﻤﯩﻨﻰ ﻛﻮﻻﭖ ﺑﯩﺮ ﺋﯘﯞﺍ ﻳﺎﺳﺎﭘﺘﯘ . ﻛﯜﻧﻠﻪﺭ ﺋﯚﺗﯩﻴﯟﯨﺮﯨﭙﺘﯘ . ﺑﯚﺭﻩ ﺯﺍﺩﻯ ﻛﻪﺗﻤﻪﭘﺘﯘ . ﻛﯘﻧﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﯨﺪﻩ ﻗﯩﺰﻻﺭﻧﯩﯔ ﻛﯩﭽﯩﻜﻰ ﺋﺎﭼﯩﺴﯩﻐﺎ " ﺩﺍﺩﺍﻡ ﻣﯩﻨﻰ ﻣﯘﺷﯘ ﻗﻮﺭﻏﺎﻧﻐﺎ ﺟﺎﻳﻼﺷﺘﯘﺭﯗﭖ ﻗﻮﻳﻐﺎﻧﺪﺍ ﺗﻪﯕﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺟﯚﺭﯨﻠﯩﺸﯩﻤﻨﻰ ﺋﯜﻣﯩﺪ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ .ﺑﯜﮔﯘﻧﮕﻪ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﻩ ﺑﯚﺭﻩ ﭘﻪﻳﺪﺍ ﺑﻮﻟﺪﻯ . ﺑﯘ ﺑﯩﺮ ﺋﯩﻼﻫﻰ ﻣﻪﺧﻠﯘﻕ ﻳﺎﻛﻰ ﭘﻪﺭﯨﺸﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﯚﺯﻯ " ﺩﻩﭘﺘﯘ ﯞﻩ ﻗﻮﺭﻏﺎﻧﺪﯨﻦ ﭼﯩﻘﯩﭗ ، ﺑﯚﺭﯨﮕﻪ ﺟﻮﺭﺍ ﺑﻮﻟﻤﺎﻗﭽﻰ ﺑﻮﻟﯘﭘﺘﯘ . ﺳﯩﯖﻠﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﺑﯘ ﺳﯚﺯﻧﻰ ﺋﺎﯕﻠﯩﻐﺎﻥ ﺋﺎﭼﯩﺴﻰ ﻗﺎﺗﺘﯩﻖ ﭼﯚﭼﯜﭖ ﻛﯩﺘﯩﭗ : " ﺑﯘ ﻫﺎﻳﯟﺍﻥ ﺗﯘﺭﺳﺎ ، ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ﺟﻮﺭﺍ ﺑﻮﻟﯩﻤﻪﻥ ﺩﯨﻴﯩﺶ ﺋﺎﺗﺎ- ﺋﺎﻧﯩﻤﯩﺰﻏﺎ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﻫﺎﻗﺎﺭﻩﺕ " ﺩﻩﭘﺘﯘ . ﺳﯩﯖﻠﯩﺴﻰ ﺋﺎﭼﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺳﯚﺯﯨﮕﻪ ﻗﯘﻻﻕ ﺳﺎﻟﻤﺎﻱ ، ﻗﻮﺭﻏﺎﻧﺪﯨﻦ ﭼﯩﻘﯩﭗ ﺑﯚﺭﯨﮕﻪ ﺟﻮﺭﺍ ﺑﻮﻟﯘﭘﺘﯘ . ﺑﯘﻻﺭﺩﯨﻦ ﺗﻮﻗﻘﯘﺯ ﺋﻮﻏﯘﺯ ، ﺋﻮﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﯘﻏﯘﻟﯘﭘﺘﯘ . ﺋﯘﻻﺭﻣﯘ ﺑﺎﻟﯩﻠﯩﻖ ﺑﻮﻟﯘﭘﺘﯘ .
چوققا [14 - قەۋەت] ۋاقتى : 2009-02-10 18:50 |
كۆرۈلگەن تېما خاتىرىسى كۆرۈلگەن سەھىپە خاتىرىسى
  • «
  • 1
  • 2
  • 3
  • »
  • Pages: 1/3     Go
سەلكىن مۇنبىرى » ئۇيغۇرلار