»
سىز تېخى كىرمىدىڭىز
كىرىش
تىزىملىتىش
|
مۇلازىمەتلەر
|
تەۋسىيە
|
ئىزدەش
مۇلازىمەتلەر
دوستلۇق توپى
تىزىملىتىشقا تەكلىپ
مىدال مەركىزى
نازارەت ئورنى
ئۇسلۇپ
wind
قىسقا ئۇچۇر
قۇبۇل ساندۇقى
يوللاش ساندۇقى
ئىز قوغلاش
يېڭى ئۇچۇر يېزىش
تىزگىن تاختا
باش بەت
ماتىرىيال تەھرىرلەش
ماتىرىيال كۆرۈش
دوستلار قاتارى
ھوقوق كۆرۈش
سودا پۇلى باشقۇرۇش
سودا پۇلى باشقۇرۇش
نۇمۇر ئالماشتۇرۇش
ئەزا گۇرۇپىسى سېتىۋېلىش
ساقلىغۇچ
تېمىلىرىم
سىتاتىستىكا
ئاساسىي سىتاتىستىكا
IP سىتاتىستىكىسى
باشقۇرغۇچىلار
باشقۇرۇش ئەھۋالى
توردىكىلەر
ئەزا دەرىجىسى
سەھىپە دەرىجىسى
يازما دەرىجىسى
سەلكىن مۇنبىرى
ئۇيغۇرلار
قوپە ئىشەك ، ئويغان ، قوياش كۆتىرىلدى.(داۋامى)
«
1
2
»
Pages: 1/2 Go
بۇ بەتتىكى تېما:
قوپە ئىشەك ، ئويغان ، قوياش كۆتىرىلدى.(داۋامى)
IE دا ساقلىۋېلىش
|
باش بەت قىلىش
|
تېما ساقلىغۇچتا ساقلاش
|
ئالدىنقى تېما
|
كىيىنكى تېما
بۇ تېما 6446 قېتىم كۆرۈلدى
تارىم722
دەرىجىسى :
يېڭى ئەزا
UID نۇمۇرى : 34908
نادىر تېما :
1
يازما سانى :
6
شۆھرەت:
1 كىشىلىك
پۇل :
296 سوم
تۆھپە:
0 ھەسسىلىك
ياخشى باھا:
40 نۇمۇر
قوللاش:
10 نومۇر
ئالقىش:
10 كىشلىك
توردىكى ۋاقتى : 19(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2009-01-17
ئاخىرقى كىرگىنى:2009-02-04
خەت چوڭلىقى :
كىچىك
نورمال
چوڭ
قوپە ئىشەك ، ئويغان ، قوياش كۆتىرىلدى.(داۋامى)
0
باشقۇرۇش ئەسكەرىتمىسى :
بۇ يازمىنى ئىدىرىسجان نادىرلىدى .(2009-01-20)
قوپە ئىشەك ، ئويغان ، قوياش كۆتىرىلدى.(داۋامى)
O#!|2qN
6h) &h1Yd
gLFSZ
كىشلەر تەسىراتىدىن كىيىن
H:Q4!<
+~1FKLu
"يەنىلا ئوقۇغاندا ئاخىرىغىچە ئوقۇۋېتىڭ ، پايدىسى بولۇپ قالار"
:Ez*<;pF'
A*|\E:fo
ھۆرمەتلىك ....
N3)n**
1'\s7P
مىنى " مىللىتىمىزگە ، ئىسلام دىنغا ھاقارەت قىلدى" دەپ چۈشەنگۈچىلەردىن ئالدى بىلەن كەچۈرۈم سورايمەن .
j5smmtM`s
IQ$ 6}.
مېنىڭ كەسپىم ئىجتىمائىي پەن ئەمەس ، مەنمۇ ئىجتىمائىي پائالىيەت بىلەن شۇغۇلانغۇچى بولمىغاچ ماقالە يېزىش
2J)
)RWY("SUy1
قائىدىلىرىگە دىققەت قىلماپتىمەن . شۇ سەۋەپ كىشلەرگە بىر خىل گۇڭگا خىيالىي تۇيغۇ بىرىپ قويۇپتىمەن.
fU.z_T[@
$ \!OO)
سىلەرمۇ كەچۈرەرسىىلەر.
>C5u>@%9O
M`* BS
مەن تېخى 24 ياشقا كىرمىدىم ، دەرۋەقە ياشلىق ، يەڭگىلتەكلىك قىلىپ كىشلەرنىڭ نورمال تەپەككۇرىغا ئارتۇقچە
~?iQnQYI
S*7 6V"")
تەسىر قىلغاندىمەن .
h>Z`&
}P\6}cK
ئۇنداقتا تەپەككۇر ئىگىسى بولغان چوڭلىرىم ئالدىڭلاردا يەنە بىر قېتىم بالىلىق قىلغىنىمنى كەچۈرۈڭلار .
S`TQWWQo;
/z}b1m+
ئۇلۇغ نام شەرىپىڭلار ئەسكەرتىلىپ ئۆتىلىپ قالسا توغرا چۈشىنەرسىلەر .
Le/}xST@
D'% O<.m
ئىدئولوگىيە ساھاسىدە كەسكىن كۈرەش قىلىۋاتقانلار مىنى نامراتكەن دەپ ئالتۇن بىلەيزۇك سوۋغا قىلاي دەپ ئىزدىمەڭ.
CZ{7?:^f
;R@D
بارلىق كىشلەر ياشلىق قىلغىنىمنى كەچۈرۈڭلار . كىشلەر چۈشەنگىدەك ئىلمىي بولىشى ئۈچۈن تىرىشىمەن .
lPtML
Czy}~;_Ay
مەن بەش يېشىمدىن باشلاپ ئاتىسىز ياشاپ چوڭ بولغانمەن . ياشلارنىڭ پىسخىكىسى يىتىلىش باسقۇچى بولغان
]8'PLsS9
rrphOG
18-26 باسقۇچىدا بولساممۇ سىلەرنىڭ ھەرقانداق ئىنكاسىڭلارنى قوبۇل قىلالايمەن . شۇڭا ئاكتىپ پىكىر
`z7,HJ.0c
:"@-Bcln
قاتناشتۇرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن .
.2ZFJ.Z"
k7cY^&o
4_$.gO
1.ئاڭ ، پىكىر تەپەككۇرىنى ئۆزگەرتىش
0f'LXn
8f65;lyN
ئادەمنىڭ قىممىتى باھاسى قەيەردە ؟
@*|T(068&
+B&+FGfNU
ئامىرىكا ئالىملىرى ئىنسان تىنىنىڭ تۈزۈلۇش تەركىبلىرىنى ئانالىز قىلىش ئارقىلىق ، ئادەمنىڭ ماددىي قىممىتىنى ھېسابلاپ چىققان .
Qam48XZ >
{lgiH+:
ئېرىشىلگەن نەتىجە تكۋەندىكىچە 65% ئوكسىگىن ، 18%كاربون،10%ھېدروگىن،3%ئازوت،1.5%كالتىسىي،1%فوسفور،
8yH)9#>
0.35%كالىي،0.25%سۇلفات(گۈڭگۈرت)0.05%ماگنىي،0.15% خىلور ،%0.00004%تۆمۈر،0.00004%يود ، بۇلاردىن
MpIiHKQ G9
يەنە ناھايىتى ئاز مىقداردىكى فىتور ، سىلتىسىي ،زىنىك ،مىس ،ئاليۇمىن ،مانگان قاتارلىق مادىلاردىن
8N 3y(y0
تۈزۈلگەنلىكىنى ، ئەمما بارلىق ماددىلارنى قوشۇپ ھېسابلىغاندا بىر ئامىرىكا دوللىرىغا يەتمىگەنلىكىنى بايقىغان .
H /={RuU
6GqC]rd*:
ياپونلۇقلار ئىنسان بەدىنىنىڭ ئەڭ قىممىتى باھاسى بار قىسىمى تېرە دىگەن ۋە نۇرغۇنلىغان تەجىرىبە سىناقلارنى قىلىش ئارقىلىق ئادەم بەدىنى تىرىسىنى ئەگەر قەغەزدەك يايغىلى بولسا ئومۇمىي ھەجىمىنىڭ 1.3-1.67 كىۋادىرات مىتىر بولدىغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويغان . بۇ تېرىلەرنىڭ ئومۇمىي باھاسى 3.5 ئامىرىكا دوللىرىغا توغرا كەلگەن .
;BKU _}k=
<$WS~tTz
بىر ئادەمنىڭ باھاسىنى ماددىي جەھەتتىن ئۆلچىگەندە ئومۇمىي باھاسى 4.5 ئامىرىكا دوللىرىغا توغرا كەلگەن .
h ^s8LE3
ئادەمنىڭ ھايۋاندىن پەرقى ئاڭ ، ئادەم بىلەن ئادەمنىڭ ئۆزئارا ھېچقانداق چوڭ پەرقى يوق . ئادەم بىلەن ئادەمنىڭ ئۆزئارا پەرقى ئاڭ تەپەككۇر ئىدىيىسىنىڭ ئوخشاش بولماسلىقىدا .
)+w1nw|m
j['B9vG
ئاڭ تەپەككۇر ئىدىيىسى كىشلەرنىڭ ھەركىتىنى بەلگىلەيدۇ ، ھەركەت كىشلەرنىڭ ئادىتىنى بەلگىلەيدۇ ، كىشلەرنىڭ يىتىلگەن ئادىتى ئۇلارنىڭ خاراكتىرىنى بەلگىلەيدۇ ، كىشلەرنىڭ خاراكتىرى ئاخىر بېرىپ تەقدىرىنى بەلگىلەيدۇ .
vbZ!NO!H
"^ ;h'
چەتئەلىكلەر ئىنسانلارنىڭ ئېھتىياجىنى توۋەندىكىدەك سەككىزگە بۆلگەن : سالامەتلىك ۋە ھاياتىنىڭ قوغدىلىشى ،
LhM$!o?W
يىمەك ئىچمەك ، ئۇيقۇ ، پۇل-بايلىق ۋە پۇل- بايلىق ئارقىلىق ئىرىشكەن نەرسىلەر ، جىنسىي ھەۋەس ، سۆيۈش
X>P|-n#
ۋە سۆيۈلۈش، پەرزەنتلەر بەختى ، ھۆرمەتلىنىش ھېس - تۇيغۇسى .
TY'61xWi
Uqy/~n-v<
ئىنسانلارنىڭ مەقسەت - مۇدىئاسىنى ئالتىگە بۆلگەن : سالامەتلىك ، ئائىلە ، كەسپىي، ماددىي ، مەنىۋىي ، جەمئىيەت مەسئۇلىيىتى .
Kpa$1x
كىشلەر ئۆزىنىڭ ياشاش ئېھتىياجى ۋە مەقسەت - مۇدىئالىرى ئۈچۈن ئۆزىنىڭ ئاڭ تەپەككۇر ئىدىيىسىنى ئىشقا سالىدۇ .
\xv(&94U
ئاڭ تەپەككۇر ئىدىيىسى ھەركەتكە كىلىشكە باشلايدۇ . ئاڭ تەپەككۇر ئىدىيىسى يىتەكچىلىكىدە ئۈزلۈكسىز ھەركىتىڭىز
a/1;|1a.
ئارقىلىق سىزدە بىرخىل ئادەت شەكىلىنىدۇ . كىچىكىڭىزدىن ياكى ياشلىق ۋاقتىڭىزدىن باشلاپ شەكىللەنگەن ئادەت سىزنىڭ كەلگۈسى خاراكتىرىڭىزنى ،ئىشلارغا تۇتقان پوزىتسىيىڭىزنى بەلگىلەيدۇ . كىشلەرنىڭ بۇ خىل يىتىلگەن پوزىتسىيە ۋە خاراكتىرى
bS954d/
شەخىسنىڭ تەقدىرىنى ، ئەتىراپىدىكى ئىجتىمائىي مۇھىتنىڭ ۋە پۇتكۇل مىللىتىنىڭ تەقدىرىنى بەلگىلەيدۇ .
B&0W P5OF
$CX3P)% `
ئىنسانىيەت دۇنياسىدىكى كۆپىنچە كىشلەرنىڭ ئېھتىياجى ۋە مەقسەت - مۇدىئاسى ئوخشاش بولسىمۇ ئاڭ تەپەككۇر ئىدىيىسىنىڭ ئوخشاش بولماسلىقىدىن ھەركەتكە كەلمىگەن ، ئادەت شەكىللەنمىگەن، پوزىتسىيە، خاراكتىر ئىلمىي بولماسلىقىدىن ئاخىرىدا كۆرۈلگەن تەقدىر بەخىت بولماسلىقى مۇمكىن .
qMA-#
گەرچە ھەركەت بەخىت ئىلىپ كېلەلمىسىمۇ ، ئەمما ھەركەتلەنمەسلىك مۇتلەق بەخىت ئېلىپ كېلەلمەيدۇ .
pe\Nwq
eF9GhwE=
بىلىم - كۈچ ئەمەس ، ھەركەتكە كەلگەن ، ئىشلىتىلىۋاتقان بىلىم ئاندىن كۈچ ئىلىپ كېلەلەيدۇ .
!2Z"Lm
( }Bb= ~
u*rP8GuS
fb>$p_s]
2. ئويغىنىش
_vDmiIn6K
|%mZ|,[
ئويغىنىش بىر شەخىس يۈز يىل مىڭ يىل ئىلگىرى "ئويغان" دەپ چاقىرىق قىلىپ يىللارنىڭ ئۆتىشى بىلەن قانچىلىك
tp>YsQy] 8
كىشى ئويغاندى دەپ سىتاتىستىكا قىلىدىغان نەرسە ئەمەس . ئىلگىرى ئابدۇخالىق ئۇيغۇر ، لۇتپۇللا مۇتەللىپلەر كىشلەرنى
3}F>t{FDk
ئويغىنىشقا دەۋەت قىلغان . دەل شۇ پەيىتتىكى ئويغىنىش بولسا خۇراپاتلىق ، نادانلىقتىن ئويغىنىشنى ، بىلىم ئىگىلەشنى
Q{L:pce-
ئىلغار پىكىرلىك دەۋر ياشلىرىنىڭ مەيدانغا كىلىشىنى چاقىرىق قىلغان .
QuPz'Ut#
t"q'"FX
ئويغىنىش بىر يەككە شەخىس ھەر كۈنى ئويغىنىپ ئۆزىنىڭ كۈندىلىك پائالىيىتىنى ئورۇنلاشتۇرىدۇ، ئۇزلۇكسىز
p\ lR1
ئاڭ -تەپەككۇرىنى بىلىم قۇرۇلمىسىنى يەڭگۈشلەپ تۇرىدۇ . دۆۋلەتلەر بولسا ھەر پەسىلدە ، ھەر ئايدا ئىچكى
}&e HU
، تاشقى دۇنيانىڭ ئىجتىمائىي ، ئىقتىسادىي ، سىياسىي ، ھەربىي ۋەزىيىتىنىڭ ئوخشاش بولماسلىقىغا ئاساسەن
ce}A!v
دۆۋلەت پىلانلىرىنى ئو رۇنلاشتۇرىدۇ .
vk48&8
Oh p@ZJ!a?
ئۇنداقتا بىزنىڭ ئۇشبۇ پەيىتتىكى ئويغىنىشىمىز نىمە ؟
$5)#L$!,]
1ruI++P
ئۈزلۇكسىز تۇردە بىلىم ئىگىلىرىنى تەربىيلەپ يىتىشتۇرۇپ چىقىش ، رايونىمىز مىللىي ئىقتىسادىنى يۇقىرى
YRX^fZ-b
كۆتىرىش ، مىللىتىمىزنىڭ قۇدىرەت تېپىش ، تەرەققىي قىلىش يولىدا ئىزدىنىشتىن سىرت مىللىي خاسلىقىمىزنى
!V3+(o1
، ئەنئەنىۋىي مەدەنىيىتىمىزنى ، تىل - يېزىقىمىزنى ساقلاپ قېلىش بىزنىڭ مۇشۇ مىنۇتلاردىكى ئويغىنىشىمىز .
>Wt@O\k
vf{$2rC
بىزنىڭ مىللىي خاسلىقىمىز، ئەنئەنىۋىي مەدەنىيىتىمىز ، تىل -يېزىقىمىز راستىنلا يوقىلىش گىردابىغا بېرىپ قالدىمۇ ؟
Cd 2
uH%b rbrU
مەن سىزگە بۇھەقتە جاۋاپ بېرەلمەيمەن.
v7wyQx+Q
مەن ئاللىقاچان تارىخ بېتىدىن ئۆچۈرىۋېتىلگەن ۋە ھېچقانداق بىر تارىخ ياراتمىغان ھىندىئان ، سىگانلارنى
@Xl(A]w%!
ئىزدەپ كۆرۈڭ دىسەم مېنى ئۆز مىللىتنىڭنى چۈشەنمەيدىكەنسەن ، چۈشكۈنلىشىپ كېتىپسەن دەپ قارىغان بولسىڭىز.
yVmp," "a
سىزگە سان سىفىرلار بىلەن كۆرسىتپ ئۆتەي . بىزنىڭ مىللىتىمىزنىڭ ئاساسىي گەۋدىسى ياشاۋاتقان بۇ دۆلەتنىڭ
6dr'nP
ۋە بۇ دۆلەتنىڭ ئاساسىي گەۋدىسى بولغان خەنزۇ مىللىتىنىڭ ھازىرقى نوپۇسى بىر مىليارد 300 مىليون ،
DX>LB$dy?
گەرچە بىر پەرزەنىت بولۇش پىلانلىق تۇغۇت تۈزىمى يولغا قويۇلغان بولسىمۇ يىللىق كۆپىيىش سانى 15 مىليون
~Dq-q6-@t
ئەتىراپىدا مۇقىم كۆپەيمەكتە ، مۇشۇ سۈرئەتنى ئىزچىل ساقلاپ قالغان ئەھۋالدا كەلگۈسى 10-15 يىلدىن كىيىن
|f fHOef
دۆلەت نوپۇسى بىر يېرىم مىلياردلىق ئۆتكەلنى بۆسۈپ ئۆتكەندە ئىشلار قانداق بولىدۇ ؟
0j!3\=P$
\#: W
زىمىننىڭ ئەلۋەتتە قوبۇل قىلىش چېكى بولىدۇ . بىر يېرىم مىليارد نوپۇسنىڭ ھەممىسىنى چوڭ قۇرۇقلۇق رايونى
EtN,
سىغدۇرۇپ كىتەلەمدۇ ؟ مېنىڭچە ئۇلار ئۆزلىرىگە يېڭى ياشاش رايونى ئىزدەيدۇ .
p;}`PW
ئۇنداقتا ئۇلار ئامىرىكىغا ، ياۋروپاغا كۆچۈپ بارامدۇ ياكى ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 70 - يىللىرىدىن باشلاپ ئىقتىسادىي
p7Wt(A
جەھەتتىن ياردەم بېرىۋاتقان ئافىرىقىغا كۆچۈپ بارامدۇ ؟
[S,$E6&j$"
0q"4\#4l
ياق . ئەلۋەتتە ئۇلار بىز ياشاۋاتقان تارىم بوستانلىقىغا كۆچۈپ كىلىدۇ ، ئارتۇقچە نوپۇسنىڭ رايونىمىزغا كۆچۈپ كىلىشى
yO%^[c?
رايونلار نوپۇس تەڭپۇڭسىزلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ ، لىكىن بىز بۇ يەردە بىر نۇقتىغا دىققەت قىلىشىمىز كېرەك ،
Az:~|P
ئەينى يىللاردا بىزگە ئاپتونومىيلىك ھوقۇق بېرىلىپ زىمىنىمىز تارىم بوستانلىقىدا ئاپتونومىيلىك رايون تەسىس قىلغاندا،
q@bye4Ry%W
" ئاپتونوم رايوندا ئاپتونومىيلىك ھوقۇققا ئىگە ئاساسى مىللەت ئۆز مىللىي تىل يېزىقىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىغا ۋە
q x)\{By
ئەركىنلىكىگە ئىگە" دەپ بەلگىللەنگەن ئەمما "ئاپتونوم رايوندا ئاپتونومىيلىك ھوقۇققا ئىگە ئاساسى مىللەت نوپۇسى
7wx=#
شۇ ئاپتونوم رايون ئومۇمىي نوپۇسىنىڭ ئەڭ تۆۋەن بولغاندا 51% نى ئىگەللەيدۇ " دەپ بەلگىللەنگەنمۇ يوق ؟
:VlA2Ih&q
Eu(QeST\
ئاپتونوم رايوندا ئاپتونومىيلىك ھوقۇققا ئىگە ئاساسى مىللەت ئۆز مىللىي تىل يېزىقىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىغا ۋە
md+pS"8o;
ئەركىنلىكىگە ئىگە" دەپ بەلگىللەنگەن بولسىمۇ ئۆز مىللىي تىل يېزىقىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىمىز بۈگۈنكى كۈندە
A)]&L`s
رايونىمىزدا دۇكان ، ئىدارە - ئورگانلارنىڭ ۋىۋىسكىسىدا ، گېزىت - ژۇرنال ھەر قايسى مەتبۇئاتلاردا ساقلانغاندىن باشقا
M@{?#MkS%
تىل يېزىقنىڭ ئەڭ كەڭ ئىشلىتىلىش رايونى بولغان مىللىي مائارىپىمىزدا ، مەكتەپلەدە ئىشلىتىلىۋاتامدۇ ؟
>JE+j=
توغرا ، ئۇنداق بەلگىلىمە بەلگىلەنگەنمۇ ئەمەس ، بەلگىلەنگەن دىگەندىمۇ ، دۆلىتىمىزنىڭ بىر زىمىنى دەپ ئۈزلىكسىز
J"AR3b@,$?
يۆتكەپ كەلسە ، سىز ھېچنىمە دىيەلمەيسىز ، خۇددى دۆلىتىمىزنىڭ بىر زىمىنى دەپ قويۇپ 46 قېتىم ئاتوم سىنىقى قىلغان
g8MW6Y
يىللاردىكىدەك .
0(-4"u>?
تىل - يېزىقىمىز قوش تىللىق مائارىپ تۈزۈلمىسى ئاستىدا ئەركىن ئىشلىتىلىش ھوقۇقىدىن قېلىۋاتىدۇ .
xS1n,gTA
رايونىمىزنىڭ ئىكولوگىيىلىك سىغىمچانلىقىدىن ئىشىپ كەتكەن زىيادە نوپۇس ۋە يېڭىدىن يولغا قويۇلغان قوش تىللىق
NRtH?&7
مائارىپ تۈزۈلمىسى ئاستىدا بىزنىڭ مىللىي مەدەنىيىتىمىز ، مىللىي خاسلىقىمىز ، تىل يېزىقىمىز يوقىلىپ كەتمەيدۇ دەپ
$f3 IO# N
كىم دىيەلەيدۇ ؟
V>QyiB
bp9RF d{
مەن رايونىمىزدىن چىققان تۇنجى دوكتۇرىمىز ئەركىن سىدىق ئەپەندىمدەك قوش تىللىق مائارىپنىڭ تەسىرى ۋە رولى
Q ")Xg:
ھەققىدە ئىلمىي ئەتراپلىق بولغان تىپىك مىساللارنى كۆرسىتىپ بېرەلمەسلىكىم مۇمكىن ، ئەمما بىز بىلەن ئوخشاش
pL{oVk#,
تارىخنى بېشىدىن ئۆتكۈزگەن سابىق سوۋىت سوتسىيالىستىك رىسپۇبلىكىسىدىكى ئاپتونومىيىلىك رىسپۇبلىكلىق ھوقۇقىغا
pCIS82L
ئېرىشىپ ، ئۆز رايونىدا 70 يىل ئاپتونومىيىلىك ھوقۇقتىن قانغۇچە بەھرىمان بولغان مۇستەقىل دۆلەتلەر بىرلەشمىسىدىكى
O +o)z6(
تۈركىي مىللەتلەرنىڭ ئاپتونومىيىلىك ھوقۇققا ئېرىشكەن 1920-يىللىرىدىن 1990-يىللىرى ئاخىرلاشقۇچە بولغان 70 يىللىق
EF :g0$
ھايات مۇساپىسىدىن سىزلەرگە مىسال كۆرسىتىپ ئۆتمەكچىمەن .
LH4#p%Pb%
-b^dK)wR~
1920- يىللىرى ئاپتونومىيىلىك ھوقۇق بېرىلگەندە "ھەرقايسى ئاپتونوم رىسپۇبىلىكلار ئۆز تىل يېزىقىنى ئەركىن ئىشلىتىش
iG5 4 +]
ھوقۇقىغا ، ئۆز مەدەنىيىتىنى ، ئۆز خاسلىقىنى ساقلاپ قېلىش ئەركىنلىكىگە ئىگە " دەپ بەلگىلەنگەنمۇ يوق بۇنىسى ماڭا
qa^cJ1@
نامەلۇم ، ئەمما 1924-يىل سوۋىت سوتسىيالىزىمىنىڭ داھىيسى لېنىن ۋاپات بولۇپ سىتالىن ۋەزىپە تاپشۇرىۋالغاندىن ئىككىنجى دۇنيا ئۇرۇشى ئاخىرلىشىپ 1956 - يىل سىتالىن ۋاپات بولغىچە ، چىڭغىز ئايتىماتوفنىڭ "قىيامەت" ،"ئەسىردىن ھالقىغان بىر كۈن " ئەسەرلىرىدە تەسۋىرلىنىشىچە بۇ زىمىندىكى ھەرقايسى مىللەتلەر ئەڭ دەسلەپ ئۆز مەدەنىيەت مىراسلىرىنى ئېنىقتىن ئېنىق بىزنىڭ مەدەنىيەت مىراسىمىز دىيىشكە جۈرئەت قىلالماسلىق ، ئەينى يىللاردا چوڭ تۆھپە كۆرسەتكەنلەرگە دۆۋلەت ئەمىلىنى ئۆستۈرۈش ، ئۆي سوۋغا قىلىش (ئۆيى كىچىك بولسا،چوڭىنى ، يەر -تۈزلەڭلىكىدە بولسا بىنالاردىن ) ، دۇنيانىڭ ھەرقايسى رايونلىرىنىڭ ئالىي سۈپەتلىك مەھسۇلاتلىرىنى سوۋغا قىلىش قاتارلىق ئالىي ئىمتىيازلاردىن بەھرىمان قىلدى . بۇ نام مەنپەتلەر ئالدىدا كىشلەر ئۆز-ئارا ئۆچمەنلىكى بولغان كىشلەرنى ئاق تىرورچى ، مىللەتچى ئۇنسۇر ، پارخور ، خىيانەتچى دىگەندەك باھانىلەر بىلەن ئۆز مىللىتىنى سېتىش جىنايەتلىرى بىلەن شۇغۇللاندى ، 1956 -يىلدىن كىين گەرچە سىتالىن ۋاپات بولغان بولسىمۇ ، شەخىسكە چوقۇنۇش روھىي ، ۋە سىتالىننىڭ كىشلەرگە قالدۇرۇپ كەتكەن تەسىرى سەۋەبىدىن كىشلەر يەنىلا ئۆز مىللىتىنىڭ مەدەنىيەت مىراسلىرىنى ئۆزلىرىگە تەئەللۇق قىللالمىدى . تىل-يېزىق جەھەتتە بۇ زىمىندا ئېنىق قايسى يىلى قوش تىللىق مائارىپ ،كىيىنچە ، تاق تىللىق روسچە مائارىپ يولغا قويۇلغانلىقىنى بىلمەيمەن .
KuJ9bn{u!C
}BC%(ZH6
چىڭغىز ئايتىماتوفنىڭ "قىيامەت" ،"ئەسىردىن ھالقىغان بىر كۈن " ،"بەش ياشلىق كىچىك تەرجىمان " ناملىق ئەسەرلىرىدىن
%mmV#vwp
ھېس قىلىشىمچە ، سابىق سوۋىت ئىتتىپاقى دۆۋلەت تەۋەسىدە سىتالىن ھاكىمىيەت يۇرگۈزۈپ 1930- يىللارغا كەلگەندە ھەرقايسى رىسپۇبىلىكلاردا ئۆز ئانا تىلىنى ئاساس قىلىپ قوش تىللىق مائارىپ تۈزۈمى يۇلغا قويۇلغان ، يىللارنىڭ ئۆتىشى بىلەن كىشلەرنىڭ شەخىسكە چوقۇنىشى ئەۋجىگە چىققان ، كىشلەر ئۆز ئەتىراپىدىكىلەرنىڭ سېتىۋىتىشىدىن ئەنسىرەيدىغان ، سىتاللىنىڭ ئۇلۇغ "پۇتۇن سوۋىت خەلقى بىر مىللەت " مىللەت نەزەرىيەسى بارلىققا كەلگەندىن باشلاپ تاق تىللىق روسچە مائارىپ يولغا قويۇلغان .
^o5;>
GxzO|vFQ
ئۇلۇغ ھاكىمىيەتنىڭ كۈچ قۇدىرىتى ۋە كىشلەر ئۆز ئەتىراپىدىكىلەرنىڭ سېتىۋىتىشىدىن ئەنسىرەيدىغان ئېھتىيات تۇيغۇسى سەۋەبىدىن رىسپۇبىلىكلار مۇستەقىل بولۇپ 1994 - يىلغىچە ئاپتونوم رىسپۇبىلىكلاردا ئۆز ئانا تىل -يېزىقىنى قايتا ئىشلىتىش
4ekwmw(ox
تەكلىپ پىكىرىنى بەرمىگەن ، ( سىتاتىسكىلىق سانلىق مەلۇماتلار ئېسىمدە قالماپتۇ ) 70 يىللىق سوتسىيالىزىم ھاياتى ، 60 يىللىق قوش تىل مائارىپى ۋە تاق تىل مائارىپىنىڭ تەسىرىدە بىر رىسپۇبىلىكىدا ئۆز ئانا تىلىدا دەرس ئۆتىدىغان مەكتەپلەر 100 گە يەتمىگەن ، ئۆز ئانا تىلىنى بىلىدىغان كىشلەر ئاپتونومىيلىك ھوقۇققا ئىگە شۇ مىللەت ئومۇمىي نوپۇسىنىڭ 30-40 پىرسەنتىگە يەتمىگەن . ئاپتونومىيلىك ھوقۇققا ئىگە ئاساسىي مىللەت ئومومىي نوپۇسى شۇ ئاپتونوم رىسپۇبىلىكىدا 40 پىرسەنت ئەتىراپىدا بولغان ، ئەكىسچە ئانچە غايەت زور نوپۇسقا ئىگە بولمىغان روسلار رايونلار ئومۇمىي نوپۇسىنىڭ 50 پىرسەنتىدىن ئېشىپ كەتكەن .
q~9-A+n
_3 3 b %
ئەمدى بىز ئۆزىمىزگە كىلەيلى . بىز 60 يىللىق سوتسىيالىزىم تارىخىنى باشتىن كەچۈرۈش جەريانىدا بىزنىڭ مىللىتىمىزمۇ
m'}`+#C%)
نام مەنپەئەت ئۈچۈن ئۆز مىللىتىنى سېتىۋىتىشتىن ئىبارەت ماڭقۇرلۇقتىن ساقلىنالمىدى . زىمىنىمىزدا ئاپتونومىيلىك قانۇن -
n8Qv8
تۈزۈملەر بەلگىلەنگەنلىكتىن كىشلەر ئۆز مەدەنىيىتى ، ئۆز خاسلىقى ، ئۆز تىل يېزىقىنى يوقىتىپ قويمىدى . ئەمما بۇ
y]yl7g =~
يەردىمۇ ئۇلۇغ ھاكىمىيەتنىڭ تەسىرى ، غايەت زور نوپۇس سىغىمچانلىقى ئاستىدا قوش تىللىق مائارىپ يولغا قويۇلغان بۈگۈنكى كۈنلەردىن باشلاپ ئاشۇ سوۋىت سوتسىيالىستىك رىسپۇبىلىكىلىرىدەك 50-60 يىللىق قوش تىللىق مائارىپ ھاياتىنى باشتىن كەچۈرگەندە ئاستىدا بىزنىڭ مىللىي مەدەنىيىتىمىز ، مىللىي خاسلىقىمىز ، تىل يېزىقىمىز يوقىلىپ كەتمەيدۇ دەپ كىم دىيەلەيدۇ ؟
=.8n K y
Chnt)N`/B4
ئەلۋەتتە ،ھېچكىم جۈرئەت قىلالمايدۇ .
) Z3 KO
GU>j8.
بىزنىڭ چەتئەللەردە تىل تەتقىقات خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىۋاتقان دوكتۇر ،ئاسپىرانتلىرىمىز، ھەرقايسى ئىجتىمائىي ۋە تەبىئىي پەن تەتقىقاتى بىلەن شۇغۇللىنىۋاتقان دوكتۇر،ئاسپىرانتلىرىمىز ، رايونىمىزدا ئۇنۋىرسىتىتلاردا ئوقۇۋاتقان زىيالىيلىرىمىز كەلگۈسىدە
LujLC&S
ئۆز ئانا تىلىمىزنى ساقلاپ قالالايدۇ دىيىشىڭىز مۇمكىن .
=7}1NeC`
توغرا رايونىمىزدىن 1980-يىللاردا چىققان تۇنجى دوكتۇر ئەركىن سىدىق ئەپەندى . ئۇنداقتا بىز 1950- يىللىرىلا( بىز تونىمىغان دۇنيا ئىتراپ قىلغان) دوكتۇرلىرىمىز ياشىغان شۇ مۇستەقىل دۆۋلەتلەر ھەمكارلىقىغا نەزەر سالايلى .
KMi$0+
ئۆزبېكىستاندىكى ئۆزبېك مىللىتىنىڭ ئومۇمىي نوپۇسى تەخمىنەن 20 مىليون ، قازاقىستاندىكى قازاق خەلىقىنىڭ ئومۇمىي نوپۇسى تەخمىنەن 10 مىليون ئەتراپىدا ، ئۇيغۇرلار تارىم دىيارىنىڭ سىرتقى دۇنياسىدا ئەك كۆپ ئولتۇراقلاشقان مۇستەقىل بولغىلى 20 يىل بولمىغان ، سېلىشتۇرما نوپۇس پەرقىمۇ ئانچە چوڭ بولمىغان بۇ ئىككى دۆۋلەتتە بۈگۈنكى كۈندە ئۇيغۇر تىل يېزىقىدىكى گېزىت -ژۇرنال ۋە ھەرقايسى ئۇيغۇر تىل يېزىقىدا دەرس ئۆتىلىدىغان مەكتەپلەر يوقىلىپ كەتتى ۋە ساقلىنىپ قالغانلىرىمۇ يوقىلىش خرىسلىرىغا دۇچ كەلمەكتە . ئاشۇ يەرلەردە ئەركىن سىدىق ئەپەندىمدىن ئىلگىرى نۇرغۇنللىغان دوكتۇر، ئاسپىرانىت ، ۋە ھەرقايسى ساھە ئىلىم ئىگىلىرى بار بولغان . ئۆزلىرىمىز بىلەن تومۇرداش بولغان تۈركىي مىللەت جۇمھۇرىيەتلىرىدە ئۇيغۇرلار رايونىدىكى ئۇيغۇرلىرىمىزغا ھېچقانداق ئاپتونومىيلىك ھوقۇق ۋە باشقا شەكىلدىكى ھوقۇقلار بېرىلمىگەنلىكى شۇنداقلا قانۇن- تۈزۈم تۈزۈلمىگەنلىكى ئۈچۈن 20 يىل بولمىغان مۇستەقىل دۆلەتلەر ھەمكارلىقىدا ئۆز تومۇرداش قېرىنداشلىرىمىز تەرىپىدىن يوقىلىپ كەتتى .
q<3La(^/
pZS]i "
ئۇنداقتا ئاپتونومىيلىك ھوقۇق بېرىلگەن ۋە قانۇن - تۈزۈم بەلگىلەنگەن ئاپتونۇم رايونىمىزدا يوقىلىپ كەتمەيدىكەنغۇ دەپ قارىماڭ .
O=bkq}
:N
ئۇلۇغ ھاكىمىيەتنىڭ كۈچ قۇدىرىتى ، رايونىمىزنىڭ ئىكولوگىيىلىك سىغىمچانلىقىدىن ئىشىپ كەتكەن زىيادە نوپۇس ،
2?7ID~\
كەلگۈسى 50-60 يىللىق قوش تىللىق مائارىپ ھاياتنىڭ تەسىرىدە يوقۇلۇپ كېتىشتىن ساقلىنالمايدۇ .
(!fx5&F
8F>9CO:&N
nZi&`HjQ
2 )o2d^^
3. ئۇنداقتا بۇ " ئويغىنىش "نى كىملەر باش بولۇپ چاقىرىش كېرەك ؟
r4P%.YO+X
L@O>;zp;
سىلەر تولۇق ئوتتۇرا سىياسىي دەرىسلىكىدە ،پەلسەپەدە سان - سۈپەت تېمىسىنى ئوقۇغان سانلار جۇغلانمىسى سۈپەت ھاسىل قىلالايدۇ . ئۇنداقتا ئىنسانىيەت مەدەنىيەت دۇنياسىدا سان - سۈپەت ھادىسىسى قانداق بولىدۇ .
H^kOwmSzh
بىرەر پەيلاسوپ ئوتتۇرىغا قويغانمۇ يوق بىلمەيمەن ، مېنىڭ پەلسەپە بىلىملىرىنى ئۆگەنگەندىن كىيىنكى بىلىمىم .
h'S0XU ;
Fq~Zr;A
ئىنسانىيەت مەدەنىيەت دۇنياسىدا سۈپەت تەسىرىگە قاراپ ياخشى سۈپەت، يامان سۈپەتكە بۆلىنىدۇ .
(5] [L
ئىنسانىيەت مەدەنىيەت دۇنياسىدا سانلار ئادەتتىكى سان ،ئوتتۇرھال سان ( ئوتتۇرھال ئادەتتىكى سان ،
90uXJyW;d
ئوتتتۇرھال ئالاھىدە سان )،ئالاھىدە سانلارغا بۆلىنىدۇ .
E8av/O VUd
ئادەتتىكى سانلار ئىنسانىيەت مەدەنىيەت دۇنياسىدا يەككە ھالدا رول ئوينىيالمايدۇ ، سۈپەت ھاسىل قىلالمايدۇ .