مەھمۇد قەشقىرى ( 1011- 1105)
'|o-:2!H ok Ei~2FJ jE&O: 0 مەشھۇر ئېنىسكلوپېدىك ئالىم مەھمۇد قەشقىرى مىلادىيە 1011-يىلى ئوپالدا تۇغۇلغان . دادىسى ھۈسەيىن بىننى مۇھەممەد قاراخانىيلارنىڭ خان جەمەتىدىن بولۇپ،بارسقان شەھىرىنىڭ ھاكىمى بولغان . ئەمما مىلادىيە 1058-يىلى ئوردىدا يۈز بەرگەن بىر قېتىملىق سىياسى مالىمانچىلىقتا دادىسى ئۆلتۈرۈلگەن .
%n< dJj4 5 Q{~ eY1w[f2E ئالىم 11- ئەسىرنىڭ 80- يىللىرى ئەتراپىدا باغداتتىن قەشقەرگە قايتىپ كېلىپ ئاخىرقى ئۆمرىنى ئوپالدا ئۆتكۈزگەن . ئوپالدا مەدرىسە مەھمۇدىيە ناملىق بىر مەدرىسىنى بىنا قىلىپ ئۆزى مۇددەرىسلىك قىلغان . 96-97 يېشىدا ئوپالدا ۋاپات بولغان . ئالىمنىڭ << تۈركىي تىللار دىۋانى >> ناملىق ئەسىرى باغداتتا مىلادىيە 1072-يىلدىن 1074-يىلغىچە يېزىپ تاماملانغان . 1076-يىلى ئالىم ئۇنى قايتا تۈزىتىپ ئابباسىيلار خەلىپىلىكىنىڭ 27- خەلىپىسى ئوبۇلقاسىم ئابدۇللا بىننى مۇھەممەدىل مۇقتەدى بىئەمرۇللاغا تەقدىم قىلغان.
+X:]1 T 5^izZU:P UbjoC~jE# يۈسۈپ خاس ھاجىپ(1019-1085)
nhA
9 :[r5 S93uM&# .#-)M j3
قاراخانىيلار دەۋرىدىكى
ئۇيغۇر مەدەنىيىتىنىڭ مەشھۇر نامايەندىسى بولغان تالانتلىق ئالىم ، مۇتەپەككۇر ، ئەدىب يۈسۈپ خاس ھاجىپ 1019-يىلى بالاساغۇندا تۇغۇلغان. ياش مەزگىللىرىدە قەشقەرگە كەلگەن ھەمدە كېيىنكى ئۆمرىنى قەشقەردە ئۆتكۈزگەن . ئەدىب ئۆزىنىڭ << قۇتادغۇ بىلىك >> ناملىق بەدىئىي قامۇسىنى ھىجىرىيە 462- يىلى ( مىلادىيە 1069-يىلى ) قەشقەردە يېزىپ ، ئۇنى قاراخانىيلار خانى بۇغرا ئەلى ھەسەنگە تەقدىم قىلغان . قاراخانىيلار خانى بۇ ئەسەرگە يۈكسەك باھا بېرىپ مۇئەللىپكە << خاس ھاجىپ >> لىق ئۈنۋانى بېرىپ ، ئۆزىگە ئەڭ يېقىن مەسلىھەتچى ھاكىمىيەت تايانچىسى قىلغان . ئەدىب مىلادىيە 1085-يىلى قەشقەردە ۋاپات بولغان.
GnyK<^![A tGbN8H) QHwZ&AbC ئەلىشىر نەۋائى (1441- 1501)
7E` Q@- fs0 ke]@[ ?j8!:S.h ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ پەخرى بولغان تالانتلىق ئەدىب ۋە پەيلاسوپ ئەلىشىر نەۋائى 1441-يىلى 9-فېۋرالدا ھېراتتا غىياسىدىن باخشى ئىسىملىك ئەمەلدار ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن . 12 يېشىدا دادىسىدىن يېتىم قالغان . 13 - 14 ياشلاردا ئوبۇلقاسىم بابۇر ئوردىسىدا خىزمەت قىلغان . 15 يېشىدىن باشلاپ شېئىرىيەتتە كۆزگە كۆرۈنگەن . 1469-يىلى ھۈسەيىن بايقارا تەختكە چىققاندىن كېيىن ئوردا ئەمەلدارى ، ۋەزىر قاتارلىق خىزمەتلەرنى
ئىشلىگەن . ئەمما يامان نىيەتلىك ئوردا ئەمەلدارلىرى ۋە ۋەزىرلەرنىڭ چەتكە قېقىشىغا ئۇچرىغان . 1501-يىلى 3-يانۋاردا ھېراتتا ۋاپات بولغان . ئەدىب ئۆز ھاياتىدا << چاھار دىۋان >> ، << دىۋانى فانى >> ، << خەمسە>> ،<< ھەيرەتۇل ئەبرار >> ، << فەرھاد - شېرىن >> ، << سەددى ئىسكەندەر >> ، << سىراجىل مۇسلىمىن >> ، << لىسانۇتتەير>> ، << ھەسبى ھال>> ، << مەجالىسۇن نەفائىس>> ،<< مۇھاكىمەتۇل لۇغەتەين>> ، << مەھبۇبۇل قۇلۇپ >> ،<< نەسائىمۇل مۇھەببەت >> ،<< تارىخى ھۆكىما ۋە ئەنبىيا >>،<< مۇنشەئات >> ،<< تارىخى مۈلكى ئەجەم >>،<< ۋەففىيە >> ،<< مىزانۇل ئەۋزان >>،<< مۇناجەتنامە>>،<<تۆھفەتۇل ئەفكار >>،<< ھالەتى سەئىد ھەسەن ئەردەشىر >> ،<< ھالەتى پەھلىۋان مۇھەممەد >> قاتارلىق ئەسەرلەرنى يازغان .
()l"5Xt 6kSUlv3v s #rL+lL" مەنبە :ئاقىلار تۇرىدىن دەرتمىنىڭ يۇلانمىسى
Vv*JG0&0 T[6CKY1@! dI% GsEI= تۆۋەندىكىسى ئاقىلار تۇردىن پادشاھ نىڭ يۇلانمىسى
z6$nGMCc / G,LK3Q hD"|ueaF دوستلار بۈگۈن مۇنبەردە مەشھۇر شەخسلەر ناملىق تىمنې كۆرگەندىن كيېن مۇشۇ ھەقتە بىر نەرسە ئىزدەي دەپ ئاخىرى دىيارىم توردىن تاپتىم شۇڭا بۇ يەرگە يوللاپ قويدۇم دوستلارنىڭ بۇ شەخسلەر بىلەن تونۇشۇپ چىقىشن ئۈمىد قىلىمەن ئاخىرى داۋاملىق تۈرىدە يوللىنىدۇ !
QYn/ dB1q UGu&xR(cC gbAh[T ﻣﻪﺷﻬﯘﺭ ﻳﺎﺯﻏﯘﭼﯩﻼﺭ:
_1nh#D< 1-ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ ﻗﻪﺷﻘﯩﺮﻯ(1008---1105) ﺑﯘﻳﯜﻙ ﺋﺎﻟﯩﻢ ﺗﯩﻠﺸﯘﻧﺎﺱ.<<ﺗﯘﺭﻛﺲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ>>ﻧﯩﯔ ﻣﯘﺋﻪﻟﻠﯩﭙﻰ.ﺋﯘ ﺧﺎﻥ جەمەتى ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﺑﯩﺮ ئۆﻣﯘﺭ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺕ ﺕ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻠﯩﻨﯩﭗ 97 ﻳﯩﻞ ئۆﻣﯘﺭ ﻛﯘﺭﯗﭖ ﺋﻮﭘﺎﻟﻐﺎ ﺩﻩﭘﻨﻪ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ.
W# Uyh vS:o N iz@x=1\},v <$8Y* 2-ﻳﯘﺳﯘﭖ ﺧﺎﺱ ﻫﺎﺟﯩﭗ(1018---1085) ﻣﻪﻳﺪﺍﻧﻐﺎ ﭼﯩﻘﯩﭗ ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ <<ﻗﯘﺗﺎﺩﻏﯘ ﺑﯩﻠﯩﻚ >> (<<ﺑﻪﺧﺖ ﺳﺎﺋﺎﺩﻩﺗﻜﻪ ﺋﯧﺮﯨﺸﺘﯜﺭﮔﯜﭼﻰ ﺑﯩﻠﯩﻢ>>(ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺯﻭﺭ ﻫﻪﺟﯩﻤﻠﯩﻚ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻰ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﺪﺍ ﺑﯘﻳﯜﻙ ﺑﯩﺮ ﺋﺎﺑﯩﺪﻩ ﺗﯩﻜﻠﯩﮕﻪﻥ ﺷﺎﺋﯩﺮ.
S5LE!B^N D+ozOdY$&Z "c:R.50 X{l=*)MBs 3-ﻓﺎﺭﺍﺑﻰ (870---950) ﺋﯘ <<ﺷﻪﺭﻕ ﺋﺎﺭﯨﺴﺘﻮﺗﯧﻞ>>ﻧﺎﻣﻰ ﺑﻠﻪﻥ ﺗﻮﻧﯘﻟﻐﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻗﺎﺭﻟﯘﻕ ﺋﺎﻟﯩﻤﻰ ﺋﻪﺑﯘ ﻧﻪﺳﯩﺮ ﻓﺎﺭﺍﺑﻰ ﭘﯘﺗﻜﯘﻝ ﻫﺎﻳﺎﺗﯩﻨﻰ ،ﺋﯩﻠﯩﻢ --ﭘﻪﻥ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺑﯧﻐﯩﺸﻠﯩﻐﺎﻥ.ﺋﯘ ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﻧﺎﺩﯨﺮ ،ﻣﻮﻝ ﯞﻩ ﺋﯧﭽﯩﺶ ﺧﺎﺭﺍﻛﺘﯧﺮﻟﯩﻚ ﺗﯚﻫﭙﯩﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﻪﺳﯩﺮ ﺟﺎﻫﺎﻥ ﺋﯩﻠﯩﻢ --ﭘﻪﻥ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﺪﺍ ﺋﯚﭼﻤﻪﺱ ﺋﯩﺰ ﻗﺎﻟﺪﯗﺭﻏﺎﻥ.
9{G4AO&
>OVA,]^rr
Doi[rnd
/ xC^ cN
4 -ﺋﻪﻟﯩﺸﯩﺮ ﻧﺎﯞﺍﻳﻰ (1441---1501)ﺋﯘ ﺷﻪﺭﻕ ﺷﯧﺌﯩﺮﯨﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺟﺎﻳﯩﭗ ﺋﺎﺟﺎﻳﯩﭗ ﺟﯩﻠﯟﯨﺪﺍﺭ ﮔﯜﻟﺘﺎﺟﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ،ﺋﯩﺠﺎﺩﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺟﺎﻫﺎﻧﻐﺎ ﺗﻮﻧﯘﻟﻐﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﻰ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻨﯩﯔ ﺷﺎﻧﻠﯩﻖ ﺋﯩﭙﺘﯩﺨﺎﺭﻯ ﺋﯘﻟﯘﻍ ﻣﯘﺗﻪﭘﭙﻪﻛﻜﯘﺭ ﺷﺎﺋﯩﺮ ﺋﻪﻟﯩﺸﯩﺮ ﻧﺎﯞﺍﻳﻰ ﻫﯩﺮﺍﺗﺘﺎ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﻛﯘﭖ ﺑﻮﻟﯘﭖ،ﺑﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ <<ﺧﻪﺯﺍﺋﯩﻨﯘﻝ ﻣﻪﺋﺎﻧﻰ>>ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ <<ﺧﻪﻣﺴﻪ>>ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻰ ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﻩ ﺋﻮﺭﯗﻥ ﺗﯘﺗﯩﺪﯗ. JJ IYp
uF H4}
@B;}H+6j7
)HURsC1v-
5 -ﺳﯘﻟﺘﺎﻥ ﺳﻪﺋﯩﺪﺧﺎﻥ (1490---1533)ﻳﻪﻛﻪﻥ ﺳﻪﺋﯩﺪﯨﻴﻪ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ﻗﯘﺭﻏﯘﭼﯩﺴﻰ، ﺋﯘ ﺋﯩﺴﺘﯧﺪﺍﺗﻠﯩﻖ،ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺕ ﭘﻪﺭﯞﻩﺭ ﻛﯩﺸﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﻠﯩﻘﺘﯩﻦ،ﻳﻪﻛﻪﻥ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﯩﺪﺍ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺕ ﯞﻩ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﻯ ﺟﯘﺵ ﺋﯘﺭﯗﭖ ﺭﺍﯞﺍﺟﻠﯩﻨﯩﭗ ﺯﻭﺭ ﻧﻪﺗﯩﺠﯩﻠﻪﺭ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﺋﯘﻣﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﯞﻩ ﭘﺎﺭﯨﺲ ﺗﯩﻠﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺷﯧﺌﯩﺮ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ.ﺑﯩﺮ ﻗﯧﺘﯩﻤﻠﯩﻖ ﻫﻪﺭﺑﻰ ﻳﯜﺭﯛﺷﺘﻪ43 ﻳﯧﺸﯩﺪﺍ ﯞﺍﭘﺎﺕ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ. :B; 6}0B3
uU0ltQtA/5
ptp_V I<
rs+Bc ij
6ﺋﯚﻣﻪﺭ ﻫﻪﻳﻴﺎﻡ(1040---1123)ﻧﯩﯖﺸﺎ ﭘﻮﺭﺩﺍ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ ﻣﯘﺗﻪﭘﭙﻪﻛﻜﯘﺭ،ﺷﺎﺋﯩﺮ ﯞﻩ .ﺍﺳﺘﯩﺮﻧﻮﻡ.ﺋﯘﺳﺎﻟﺠﯘﻕ ﺗﯘﺭﻙ ﺷﺎﻫﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻣﺎﻟﯩﻚ ﺷﺎﻫ ﻫﻮﺯﯗﺭﺩﺍ،ﯞﻩﺯﯨﺮ ﻧﯩﺰﺍﻡ ﻣﯘﻟﯘﻙ ﻫﺎﻣﯩﻠﯩﻘﯩﺪﺍ<<ﻣﺎﻟﯩﻚ ﺷﺎﻫ ﺋﺎﺳﺘﯩﺮﻧﻮﻣﯩﻴﻠﯩﻚ ﺟﻪﺩﯞﯨﻠﯩﻨﻰ>>ﺋﯩﺸﻼﭖ ،ﺳﺎﺟﯘﻗﯩﻼﺭ ﻛﺎﻟﯩﻨﺪﺍﺭﯨﻨﻰ ﺗﯘﺯﮔﻪﻥ ﺋﯘ ﻫﯩﺴﺎﭘﻤﻪﺳﯩﻠﻠﯩﺮﻧﯩﯔ ﻳﯧﺸﯩﻠﺸﯩﯟﺍ ﺋﯩﭙﺎﺗﻰ>>،<<ﺋﺎﺭﺧﯩﻤﯩﺘﯩﻜﯩﻠﯩﻖ ﻗﯩﻴﯩﻦ ﻣﻪﺳﯩﻠﯩﻠﻪﺭ>.ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﻪﺭﻧﻰ ﯞﻩ ﻛﯚﭘﻠﯩﮕﻪﻥ ﺭﻭﺑﺎ ﺋﯩﻼﺭﻧﻰ ﻳﯧﺰﯨﭗ،ﺧﻪﻟﻖ ﻗﻪﻟﺒﯩﺪﯨﻦ ﺋﻮﺭﯗﻥ ﺋﺎﻟﻐﺎﻥ. ~dru/p nY8
Y
Bze0$j/
rtrsbMO-Q
Nm2X_ Y%
7-ﺳﻪﺋﯩﺪﻯ (1203---1292)ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﻪﺳﯩﺮﺩﻩ ﻳﺎﺷﯩﻐﺎﻥ ﻣﻪﺷﻬﯘﺭ ﭘﺎﺭﯨﺲ ﺷﺎﺋﯩﺮﻯ.ﺋﯘ <<ﺑﻮﺳﺘﺎﻥ>>ﯞﻩ <<ﮔﯜﻟﯩﺴﺘﺎﻥ>>ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺋﯚﻟﻤﻪﺱ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻜﯩﮕﻪ ﺗﻮﻧﯘﻟﻐﺎﻥ 3])+'B{W
fmIoa )D
-W({mT^
~j #r=XI{
8-ﻧﺮﻭﻧﻰ(973--1044)ﺋﻪﺑﯘ ﺭﻩﻳﻬﺎﻥ ﺋﻪﻝ ﻧﺮﻭﻧﻰ ﺧﺎﺭﻩﺯﯨﻤﺪﻩ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ.ﺋﯘ <<ﻫﯩﻨﺪﯨﺴﺘﺎﻥ ﺗﻪﺯﻛﯩﺮﯨﺴﻰ>>،ﻗﻪﺩﯨﻤﻜﻰ ﻳﺎﺩﯨﻜﺎﺭﻟﯩﻘﻼﺭ>>،<<ﻣﻪﺳﺌﯘﺩﻯ ﺋﺎﺗﯩﺮﻧﻮﻣﯩﻴﯩﺴﻰ ﯞﻩ ﻣﯘﻧﻪﺟﺠﯩﻢ ﺷﯘﻧﺎﺳﻠﯩﻖ ﻗﺎ؟ﯨﺪﯨﻠﯩﺮﻯ>> ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﻪﺭﻧﻰ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ. 1CP{V?9o6
hHe[[+ *
g'"pDD
,+|
HqzK{T`
9-ﺯﻩﻟﯩﻠﻰ (1672---1745) ﺗﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﮔﯜﺯﻩﻟﻠﯩﻜﻰ،ﭘﯩﻜﺮﯨﻨﯩﯔ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭﻟﯘﻗﻰ،ﺋﻮﺧﺸﯘﺗﯘﺷﻠﯩﺮﻧﯩﯔ ﭼﯩﺮﺍﻳﻠﯩﻘﻠﯩﻘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯚﺯﯨﮕﻪ ﺧﺎﺱ ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﻩ ﺋﯘﺳﻠﯘﺏ ﻳﺎﺭﺍﺗﻘﺎﻥ ﺷﺎﺋﯩﺮ ﻣﯘﻫﻪﻣﻤﻪﺕ ﺳﯩﺪﯨﻖ ﺯﻩﻟﯩﻠﻰ ﺋﻮﻳﻐﯘﺭ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﺗﻮﻧﯘﻟﻐﺎﻥ ﻧﺎﻣﺎﻳﻪﻧﺪﯨﻠﯩﺮﺩﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ ﺋﯘﻧﯩﯔ<<ﺳﻪﭘﻪﺭﻧﺎﻣﻪ>> ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻰ ﺷﺎﺋﯩﺮﻧﯩﯔ ﯞﻩﻛﯩﻞ ﺧﺎﺭﺍﻛﺘﯧﺮﻟﯩﻚ ﺋﻪﺳﯩﺮﯨﺪﯗﺭ. D U=,,[Wy
mWu)B xx
cr{{+ o
;N9,g/
10-ﺧﺎﺭﺍﺑﺎﺗﻰ(1638--1730) ﺷﺎﺋﯩﺮ ﻣﯘﻫﻪﻣﻤﻪﺕ ﺑﯩﻨﻨﻰ ﺋﺎﺑﺪﯗﻟﻼ ﺧﺎﺭﺍﺑﺎﺗﻰ ﺋﺎﻗﺴﯘﺩﺍ ﻳﺎﺷﯩﻐﺎﻥ ﯞﻩ ﻫﺎﻳﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺧﯩﺮﺩﺍ ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﻣﺎﻝ --ﻣﯜﻟﻜﯩﻨﻰ ﻛﻪﻣﺒﻪﻏﻪﻟﻠﻪﺭﮔﻪ ﺑﯘﻟﯘﭖ ﺑﯧﺮﯨﭗ ،ﺋﺎﺷﯩﺦ ﺳﯜﭘﻪﺕ ﻛﯘﻥ ﺋﯚﺗﻜﯜﺯﮔﻪﻥ ﻫﻪﻣﺪﻩ ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﺟﺎﻫﺎﻟﻪﺗﻠﯩﻚ ﻗﺎﺭﺷﻰ ﺷﯩﻜﺎﻳﻪﺕ ﻧﺎﻣﯩﺴﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ<<ﮔﻮﻟﯩﻴﺎﺕ ﻣﻪﺳﻨﻪﯞﻯ ﺧﺎﺭﺍﺑﺎﺕ>>ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺗﻮﭘﻠﯩﻤﯩﻨﻰ ﺋﯩﺸﻠﻪﭖ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ.ﺷﺎﺋﯩﺮ ﯞﺍﭘﺎﺕ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺧﻪﻟﻖ ﺋﯘﻧﻰ ﻫﯚﺭﻣﻪﺗﻠﻪﭖ <<ﻫﺎﺟﻰ ﺧﺎﺭﺍﺑﺎﺕ ﻣﻪﻗﺒﯩﺮﯨﺴﻰ>>ﻧﯩﺒﯩﻨﺎ ﻗﯩﻠﯩﭗ ،ﺋﯘﻧﻰ ﺩﺍﯞﺍﻣﻠﯩﻖ ﺋﻪﺳﻠﻪﭖ ﺗﯘﺭﻏﺎﻥ. 7h|2,#p
T.M$ qD~:
q$X_%YHy
(Uz`K
Sg==`
b
V /uID ;
مەشرەپنىڭ قىسقىچە تەرجىمالى = LnO2{
{p$IP:+~*
رىھىم بابا مەشرەپ 1657 - يىلى تۇغۇلغان .ئۇ سەبى ۋاقىتلىرىدا قەشقەردىكى يىرىك ئىشان ئاپپاق خوجىغا چاكار بولۇپ 7 يىل تۇرغان . ئاپپاق خوجا مەشرەپنىڭ شىئېرلىرىدىن ۋە پىكىر قابىلىيىتىدىن بەكمۇ ئەندىشە قىلاتتى ۋە جاھىل مۇرت - سوپىلىرى ئارقىلىق ئۇنىڭغا بولغان تەقىبىنى كۆچەيتىدۇ . كېيىن بەشرەپنىڭ ئاپپاق خوجىنىڭ ھەرىمىدىكى بىر قىزغا كۆڭلى چۇشۇپ قالىدۇ ، بۇ ھال ياش ئەركىن پىكىرلىك شائىرنىڭ جىسمانى زىيانكەشلىككە ئۇچراپ ، سەرگاندارلىق دالاسىغا چىقىشىغا سەۋەپ بولىدۇ ، شۇنىڭ بىلەن مەشرەپ قەلەندەر - دەرۋىشلەر تونىنى كىيىپ يۇرتمۇ - يۇرت يۇرىدۇ . ئۇ دەسلەپ يەركەن ، خوتەن ئاندىن غالدان ھۆكۇمرانلىغىدىكى ئىلىدا بىرقانچە يىل تۇرىدۇ . ئىلىدىن قايتىپ كەلگەندىن كېيىن مەشرەپ قەشقەردە بىرقانچە ۋاقىت تۇرۇپ ئاندىن پىيادا ئوتتۇرا ئاسىيا ۋە يىراق شەرىقتىكى كەڭ رايۇنلارنى ئايلىنىپ چىقىدۇ . ئۇ بۇ رايۇنلاردا فىيۇدانلىق تۇزۇمنىڭ ئېغىر دەھشىتىنى ، ناھەقلىق ۋە زوراۋانلىقنى ، ھەرقايسۇ خانلىقلاردىكى چىرىكلىك ۋە ماجرالارنى كۆرىدۇ . بۇ جەرياندا مەشرەپ تۇۋەن قاتلامدىكى خەلىق بىلەن ۋە ئۇلارنىڭ ھاياتى بىلەن يىقىن تونىشىدۇ ۋە ئۇلارنىڭ پىكىر ھىسلىرىنى كۇيلەيدۇ . `=q
e{CS3B
رەھىم مەشرەپ ئۆزىنىڭ پۇتۇن سەرگاندار ھاياتىدا نۇرغۇن شىئېرلارنى ئىجات قىلغان . بۇلارنىڭ بەزىلىرىنى ساز بىلەن ناخشا قىلىپ ئېيتقان ، بەزىلىرىنى جامائەت تۇپلانغان جايلاردا ئوقىغان ھەتتا بازىلىرىنى ياغاچلارغا ۋە دەرەىلەرگە يىزىپ قويغان . مەشرەپ ئۆزىدىن ئىلگىرى ئۆتكەن شائىرلارنىڭ بولۇپمۇ ناۋايى ، ھاپىز شىرازى ، ئابدۇراخمان جامى ۋە جالالدىن رومىلارنىڭ تۇركى ۋە فارىس شىئېرلىرىنى پۇختا ئۇگەنگەن . ئۇ ئۆزىدىن ئىلگىرى ئۆتكەن شائىرلارغا قارىغاندا تىخىمۇ راۋان ، خەلىق تىلىغا يېقىن ، جاراڭلىق ۋە جۇشقۇن شىئېرى ئۇسلۇپنى ئىلگىرى سۇرگەنلىگى بىلەن كۆزگە تاشلىنىپ تۇرىدۇ . << دىۋان مەشرەپ >> دىگەن كىتاپتا ئىيتىلىشىچە ئۇ خوتەندە بىر شىئېرى دىۋانىنى ئوتقا تاشلىغانلىغى مەلۇم .بۇنىڭدىن باشقا ئۇنىڭ << مەبدەئې نۇر >> دىگەن ئەسىرى بىزگە يىتىپ كەلگەن . NCmz[[qV
مەشرەپ شىئېرلىرى فىيۇدانلىق تۇزۇمگە ۋە بەگ سۇلتانلارغا قارىتا كۇچلۇك شىكايەت بىلەن تولغان . ئۇ ھاكىملارنى بىر تىيىنچىلىك كۆزگە ئېلمىغان . سوپى - ئىشان ، كالانلارنى مەسخىرە قىلىپ خەلىقنى ئەزىزلىگەن . ئۇ ئۆزىنى مەنسۇر ئەلاچىنىڭ مەسلەكدىشى دەپ جاكارلىغان ، مەشرەپ بۇ جەھەتتە مەنسۇر ئەلاچىدىنمۇ ئىزچىل ھالدا ئىسلام تىلوگىيىسىگىلا ئەمەس ، بارلىق روھانلىققا قارشى ئىسلام تۇغىنى ئېگىز كۆتەرگەن . >%|v(<>q
شۇنىڭ بىلەن مەشرەپكە قارشى ھۆكۇمرانلار بىرلاشمە قەسىت پىلانلاشقان ۋە ئۇنىڭ نامىغا بوھتانلارنى ئويدۇرۇشقان . ئاخىرى 1711 - يىلى ئەشتەرخانلار سۇلالىسىنىڭ زالىمى ، مەلىخ شەھىرىنىڭ ھۆكۇمرانى مەخمۇت قۇتۇغان مەشرەپنى دەھرىلىك بەدنامى بىلەن دارغا ئاستۇرغان . ,(RvRek
رىھىم مەشرەپ 54 يىللا ياشىغان . ئۇنىڭ ھاياتىنىڭ مۇھىم قىسمى تەڭرى تىغىنىڭ جەنۇبى ۋە شىمالىدا ئۆتكەن . مەشرەپنى ئېزىلگەن مىسكىنلەر ياخشى كۆرەتتى ، ئۇنىڭ نۇرغۇن شىئېرلىرى باشقىلار تەرىپىدىن يىزىۋىلىنغان ۋە ئېغىزدىن - ئېغىزغا كۆچۇپ داستان قىلىنغان ئۇنىڭ بىرمۇنچە غەزەللىرى خەلىق مەشرەپلىرىگە ، مۇقام تېكىستلىرىگە تەسىر قىلغان . # ,d=NL
HV5{a +
\|wCm36N
ﻧﻪﺯﻩﺭ ﻏﻮﺟﺎ(1887-1951) d7J}nC'
dS\Bp G
pO n [U9
ﺋﯩﻠﯩﺪﺍ ﺗﯘﻏﯘﻟﯘﭖ ﺋﯚﺳﻜﻪﻥ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﭙﻪﺭﯞﻩﺭ ﺯﺍﺕ،ﺗﺎﺭﯨﺨﭽﻰ،ﻳﺎﺯﻏﯘﭼﻰ،ﺷﺎﺋﯩﺮ ﯞﻩ ﻗﻪﺩﯨﻤﻜﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺕ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺗﭽﯩﺴﻰ V< *
ﻧﻪﺯﻩﺭﻏﻮﺟﺎ(ﺗﻪﺧﻪﻟﻠﯘﺳﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺑﺎﻟﯩﺴﻰ) ﭘﯜﺗﯜﻥ ﺋﯚﻣﺮﯨﻨﻰ ﺋﯩﻠﯩﻢ-ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﻜﻪ،ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﻘﺎ ﺋﺎﺗﯩﻐﺎﻥ،ﮬﯚﺭﻣﻪﺗﻜﻪ ﺳﺎﺯﺍﯞﻩﺭ ﺯﺍﺗﻠﯩﺮﯨﻤﯩﺰ ﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﯨﺪﯗﺭ.ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ ﻣﺎﻗﺎﻟﻪ،ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻲ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﻯ<ﻳﻮﺭﯗﻕ ﺳﺎﮬﯩﻠﻼﺭ>ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻧﺎﻣﯩﺪﺍ ﺗﻮﭘﻼﻡ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﻧﻪﺷﯩﺮﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ،ﻗﯩﻤﻤﻪﺗﻠﯩﻚ ﻣﯩﺮﺍﺳﻘﺎ ﺋﺎﻳﻠﯩﻨﯩﭗ ﻗﺎﻟﺪﻯ. 5,tXF="
h08/ia8mR
l:yqcd
ﺗﯚﻣﯜﺭ ﺳﯩﺠﺎﯓ(1886-1933) xSLJn@
.% qN$II?v
B8@X/lU
ﻗﯘﻣﯘﻝ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﯩﻨﯩﯔ ﺋﯩﻠﮭﺎﻣﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯘ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﭘﻘﺎ ﻣﺎﺳﻠﯩﺸﯩﭗ ﻛﯘﭼﺎﺭﺩﺍ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯓ ﻛﯚﺗﯜﺭﮔﻪﻥ ﺗﯚﻣﯘﺭ ﺋﯧﻠﻰ ﺧﻮﺟﯩﻨﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﯩﻤﻨﯩﯔ ﺋﯩﺸﻪﻧﭽﯩﺴﯩﮕﻪ ﺋﯧﺮﯨﺸﯩﭗ <ﺳﯩﺠﺎﯓ>ﻟﯩﻖ ﻣﻪﻧﺴﯩﭙﯩﮕﻪ ﺗﻪﻳﯩﻠﻠﻪﻧﮕﻪﻥ.ﺗﯚﻣﯜﺭ ﺳﯩﺠﺎﯓ ﮔﻪﺭﭼﻪ ﻗﻮﺭﻗﻤﺎﺱ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ، bCc 43 4
ﻗﺎﺭﺍ ﻛﯜﭼﻜﻪ ﺗﺎﻳﯩﻨﯩﭙﻼ ﺋﯩﺶ ﻛﯚﺭﻣﻪﻛﭽﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ،ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﻛﯚﭖ ﺋﯩﺸﻼﺭﺩﺍ ﻛﻪﺗﻜﯜﺯﯛﭖ ﻗﻮﻳﯩﺪﯗ.ﺷﯘﻧﺪﺍﻗﺘﯩﻤﯘ ﺗﯚﻣﯜﺭ ﺳﯩﺠﺎﯓ oD
W*+Tt,B
ﺧﻪﻟﻖ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﺪﺍ ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﭼﻮﯓ ﺭﻭﻝ ﺋﻮﻳﻨﯩﻐﺎﻥ. =s$ 2QVT
we7]v._ x
o a=\7
ﺋﻮﺳﻤﺎﻥ ﻗﺎﺳﯩﻢ(1920-1994 ) ^~?M!
N.r
c=P@\FG
z.`VQm@I
ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﺑﻪﺷﻜﯧﺮﻩﻣﺪﻩ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ.ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﻛﯚﭖ ﺋﻪﭘﺴﺎﻧﻪ-ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﺎﺩﻗﺎ ﺋﯧﻠﯩﭗ،ﺋﺎﻓﺮﯨﺴﯩﻴﺎﭖ،ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻥ،ﺳﯘﺗﯘﻕ -EenD -q
ﺑﯘﻏﺮﺍﺧﺎﻥ،ﺋﺎﻓﺎﻕ ﻏﻮﺟﺎ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺳﯚﺯﻟﻪﭖ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ.ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺳﯚﺯﻟﻪﭖ ﺑﯧﺮﯨﺸﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻣﻪﺗﺒﯘﺋﻪﮔﻪ ﺋﯧﻠﯩﻨﻐﺎﻥ<ﺋﺎﻓﺮﺍﺕ ﺧﺎﻗﺎﻥ t9KQkj
ﯞﻩ ﺗﻮﻗﻘﯘﺯ ﻗﯩﺰ>ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺕ ﭼﻮﯓ ﺗﻪﺳﯩﺮ ﻗﻮﺯﻏﯩﻐﺎﻥ.ﮬﻪﺭﺧﯩﻞ ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺕ ﺗﻮﭘﻼﻣﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺋﯘ ﺳﯚﺯﻟﻪﭖ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺗﻠﻪﺭ ﻛﯩﺮﮔﯜﺯﯛﻟﮕﻪﻥ.ﺋﯘ ﻳﻪﻧﻪ ﻧﯘﺭﻏﯘﻧﻠﯩﻐﺎﻥ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﯧﺰﯨﭗ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ. /DZ,~YIh
fX<`&GX
!TDd(
ﻧﺎﺳﯩﺮ ﺑﻪﮒ(1891-1979) 0P9 #D=in
$5f s-wx
M 3=cL
20-ﺋﻪﺳﯩﺮﻧﯩﯔ ﺑﺎﺷﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﺎﻧﻠﯩﻖ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻮﻧﯘﻟﯘﭖ،ﺧﻪﻟﻘﻨﯩﯔ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻲ ﮬﻪﺭﯨﻜﻪﺗﻠﯩﺮﯨﮕﻪ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﭗ ﺗﯚﮬﭙﻪ ﻗﻮﺷﻘﺎﻥ 95c#"Wl
ﻧﺎﺳﯩﺮ ﺑﻪﮒ ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﻨﯩﯔ ﻳﯧﻘﯩﻨﻘﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﺪﺍ ﻳﺎﺷﯩﻐﺎﻥ ﻗﺎﺑﯩﻠﯩﻴﻪﺗﻠﯩﻚ ﻛﯩﺸﯩﻠﯩﺮﯨﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﯨﺪﯗﺭ.ﮔﻪﺭﭼﻪ ﺋﯘ ﻳﺎﯓ،ﺟﯩﻦ، 5.QoT"0m?
ﺷﯧﯔ ﯞﻩ ﮔﻮﻣﯩﻨﺪﺍﯕﺪﯨﻦ ﺋﯩﺒﺎﺭﻩﺕ ﺗﯚﺕ ﺧﯩﻞ ﮬﯚﻛﯩﻤﻪﺗﻨﯩﯔ ﻗﻮﻟﯩﺪﺍ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ،ﺋﻪﻣﻤﺎ ﺧﻪﻟﻖ ﯞﻩ ﺋﺎﺩﺍﻟﻪﺕ ﺗﻪﺭﻩﭘﺘﻪ ﺗﯘﺭﯗﺷﻨﻰ ﻣﻪﯕﮕﯜ ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﺑﯘﺭﭼﻰ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ. $] eh2cOA`
Yj5BfiG
,tKqv*am
ﺋﺎﺑﺪﯗﻟﻼ ﺩﺍﻣﻮﻟﻼ(1898-1940) l]7to7xPs
V_R5DyBzcB
0r~nb^F D
ﺗﻮﻗﺴﯘﻧﺪﺍ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ.1933-ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯚﻣﯜﺭ ﺳﯩﻠﯩﯔ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻧﻰ ﺋﯩﺸﻐﺎﻝ ﻗﯩﻠﻐﺎﻧﺪﺍ،ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻗﻮﻝ ﺋﺎﺳﺘﯩﺪﺍ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ.ﻛﯧﻴﯩﻦ |aF1z| J
ﺧﻮﺟﯩﻨﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺑﻮﻟﯘﭖ،ﻗﻮﺷﯘﻧﻨﯩﯔ ﮬﻪﺭﺑﯩﻲ ﺗﻪﻣﯩﻨﺎﺕ ﻣﻪﺳﺌﯘﻟﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﯞﻩ ﺷﯧﯔ ﺷﯩﺴﻪﻳﻨﯩﯔ ﭼﺎﻗﯩﺮﺗﯩﺸﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ju ![4x
ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﮕﻪ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺋﯚﻟﻜﯩﻠﯩﻚ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭗ ﻧﺎﺯﺍﺭﯨﺘﯩﻨﯩﯔ ﻣﯘﺋﺎﯞﯨﻦ ﻧﺎﺯﯨﺮﻯ،ﺋﯚﻟﻜﯩﻠﯩﻚ ﻣﻪﺭﻛﯩﺰﻯ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯘﻳﯘﺷﻤﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺭﻩﺋﯩﺴﻰ، Pm]:hil4
ﺋﯚﻟﻜﯩﻠﯩﻚ ﺗﻪﻣﯩﻨﺎﺕ ﻧﺎﺯﺍﺭﯨﺘﯩﻨﯩﯔ ﻧﺎﺯﯨﺮﻯ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﺋﯩﺸﻠﻪﭖ،ﺧﻮﺟﯩﻨﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﯩﻼﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺷﯧﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺗﯜﺭﻣﯩﺴﯩﺪﻩ 0 ]n yb
}3
ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﯛﻟﮕﻪﻥ. D[w P
\j _Y
:$nxv>M
Si@kI* r-
ﺷﺎﺋﯩﺮ ﻣﻮﻟﻼ ﺑﯩﻼﻝ ﺑﯩﻦ ﻣﻮﻟﻼ ﻳﯜﺳﯜﭖ ( ﻧﺎﺯﯨﻢ ) 3u}/ k
Ea(0uEJ
19 - ﺋﻪﺳﯩﺮ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺗﺎﻗﻠﯩﻖ ﯞﻩﻛﯩﻠﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ ﻣﻮﻟﻼ ﺑﯩﻼﻝ ﻣﻮﻟﻼ ﻳﯜﺳﯜﭘﺘﯘﺭ . ﺋﯘ ﺗﻪﺧﻤﯩﻨﻪﻥ 1824 - ﻳﯩﻠﻰ ﻏﯘﻟﺠﺎ ﺷﻪﮬﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻗﺎﺯﺍﻧﭽﻰ ﻣﻪﮬﻪﻟﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﻛﻪﻣﺒﻪﻏﻪﻝ ﻗﻮﻝ ﮬﯜﻧﻪﺭﯞﻩﻥ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ ، ﺑﺎﺷﻼﻧﻐﯘﭺ ﺑﯩﻠﯩﻤﻨﻰ ﺋﺎﺗﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﯩﺴﯩﺪﻩ ﺋﺎﻟﻐﺎﻥ . ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻣﻪﺩﺭﯨﺴﻜﻪ ﺋﻮﻗﯘﺷﻘﺎ ﻛﯩﺮﯨﭗ ﺋﯚﺯ ﺑﯩﻠﯩﻤﯩﻨﻰ ﺋﺎﺷﯘﺭﻏﺎﻥ . ﺋﯚﺳﻤﯜﺭﻟﯜﻙ ﭼﯧﻐﯩﺪﯨﻼ ﺋﺎﺗﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﻳﯩﺘﯩﻢ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ﻣﻮﻟﻼ ﺑﯩﻼﻝ ﺗﯘﺭﻣﯘﺷﻨﯩﯔ ﺋﯧﻐﯩﺮﭼﯩﻠﯩﻘﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺑﻪﺭﺩﺍﺷﻠﯩﻖ ﺑﯧﺮﯨﭗ ، ﺋﯚﺯ ﺑﯩﻠﯩﻤﯩﻨﻰ ﺩﺍﯞﺍﻣﻠﯩﻖ ﻛﯧﯖﻪﻳﺘﻜﻪﻥ . ﺋﯘ ﺑﯩﺮ ﺗﻪﺭﻩﭘﺘﯩﻦ ﺋﯚﺯ ﺧﻪﻟﻘﯩﻨﯩﯔ ﺋﯧﻐﯩﺰ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺗﯩﻨﻰ ﺑﯧﺮﯨﻠﯩﭗ ﭘﯘﺧﺘﺎ ﺋﯜﮔﻪﻧﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﺗﺎﺷﻘﯩﺮﻯ ، ﺷﻪﺭﻕ ﺧﻪﻟﻘﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺗﻰ ﺑﯩﻠﻪﻧﻤﯘ ﺋﻪﺗﺮﺍﭘﻠﯩﻖ ﺗﯘﻧﯘﺷﺘﻰ . ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﺗﻪﺭﻩﭘﺘﯩﻦ ﺯﯗﻟﯘﻣﻐﺎ ﻗﺎﺭﺷﻰ ﻛﯚﺗﯜﺭﯛﻟﮕﻪﻥ ﺧﻪﻟﻖ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺑﯩﯟﺍﺳﺘﻪ ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﺘﻰ . ﺑﯘ ﮬﺎﻝ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺕ ﯞﻩ ﺟﻪﻣﯩﻴﻪﺕ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﯩﻠﯩﻤﯩﻨﻰ ﺯﻭﺭ ﺩﻩﺭﯨﺠﯩﺪﻩ ﺋﺎﺷﯘﺭﺩﻯ . =47-7,
ﻣﻮﻟﻼ ﺑﯩﻼﻝ ﻛﯩﭽﯩﻜﯩﺪﯨﻦ ﺗﺎﺭﺗﯩﭙﻼ ﺷﯧﺌﯩﺮ ﻳﯧﺰﯨﺸﻘﺎ ﻛﯩﺮﯨﺸﯩﭗ ، "ﻧﺎﺯﯨﻢ" ﺗﻪﺧﻪﻟﻠﯘﺳﯩﺪﺍ ﻧﯘﺭﻏﯘﻧﻠﯩﻐﺎﻥ ﻏﻪﺯﻩﻝ ﯞﻩ ﻗﻮﺷﺎﻗﻼﺭﻧﻰ ﺋﻜﺰﯨﻨﯩﯔ ﺷﯘ ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯜﺯﮔﻪﻥ "ﻏﻪﺯﻩﻟﻴﺎﺕ" ﺋﻪﺳﯩﺮﯨﮕﻪ ﻛﯩﺮﮔﯜﺯﺩﻯ . ﺷﺎﺋﯩﺮﻧﯩﯔ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﻜﻰ ﺷﯧﺌﯩﺮﻟﯩﺮﻯ ﺗﯩﻞ ﯞﻩ ﺋﯘﺳﻠﯘﺏ ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﯩﻦ ﺧﻪﻟﻖ ﻗﻮﺷﺎﻗﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺑﻪﻛﻤﯘ ﻳﯧﻘﯩﻦ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ، ﺋﯘﻧﻰ ﺧﻪﻟﻖ ﻧﺎﺧﺸﺎ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺳﯚﻳﯜﭖ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ . ﺑﯘ ﺷﯧﺌﯩﺮﻻﺭ "ﻧﺎﺯﯨﻢ " ﻧﺎﻣﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﺎ ﮬﺎﺯﯨﺮﻏﯩﭽﻪ ﺧﻪﻟﻖ ﺋﺎﮬﺎﯕﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﮔﻪ ﺋﯧﻴﺘﯩﻠﯩﭗ ﻛﻪﻟﻤﻪﻛﺘﻪ . PF` 7>
ﻣﻮﻟﻼ ﺑﯩﻼﻝ ﺋﯚﺯ ﺋﯚﻣﺮﯨﺪﻩ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺷﯧﺌﯩﺮﻻﺭﻧﻰ ﻳﺎﺯﻏﺎﻧﺪﯨﻦ ﺗﺎﺷﻘﯩﺮﻯ ، "ﻏﺎﺯﺍﺕ ﺩﻩﺭﻣﯜﻟﻜﻰ ﭼﯩﻦ" ( ﭼﯩﻦ ﻣﻪﻣﻠﯩﻜﯩﺘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺟﻪﯓ ) ، "ﭼﺎﯕﻤﻮﺯﺍ ﻳﯜﺳﯜﭘﺨﺎﻥ" ، "ﻧﯘﺯﯗﮔﯘﻡ" ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺑﻪﺩﯨﺌﯩﻲ ﯞﻩ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﻪﺭﻧﻰ ﺑﯩﺰﮔﻪ ﻣﯩﺮﺍﺱ ﻗﺎﻟﺪﯗﺭﺩﻯ . "ﻏﺎﺯﺍﺕ ﺩﻩﺭﻣﯜﻟﻜﻰ ﭼﯩﻦ" ﻧﯩﯔ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺋﻪﮬﻤﯩﻴﯩﺘﻰ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﭼﻮﯓ . R6p4
f
ﺧﻪﻟﻖ ﺯﯗﻟﯘﻣﻐﺎ ﻗﺎﺭﺷﻰ ﻗﻮﻟﯩﻐﺎ ﻗﻮﺭﺍﻝ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺋﺎﺗﻼﻧﻐﺎﻧﺪﺍ ، ﺷﺎﺋﯩﺮ ﺑﯘ ﺧﻪﻟﻖ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﯩﻨﻰ ﻗﻮﻟﻼﭘﻼ ﻗﺎﻟﻤﺎﻱ ، ﺋﯚﺯﯨﻤﯘ ﻗﻮﻟﯩﻐﺎ ﻗﻮﺭﺍﻝ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﻐﺎ ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﺘﻰ . 1864 - ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯩﻠﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻟﯩﺮﻯ ﭼﯩﯔ ﺋﯩﺴﺘﯩﺒﺪﺍﺗﯩﻐﺎ ﻗﺎﺭﺷﻰ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺋﯩﻠﻰ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﯩﻨﻰ ﻗﻮﺯﻏﯩﻐﺎﻧﺪﺍ ، ﻣﻮﻟﻼ ﺑﯩﻼﻟﻤﯘ ﺑﯘ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﻨﯩﯔ ﺟﻪﯕﮕﯩﯟﺍﺭ ﺳﯧﭙﯩﺪﯨﻦ ﺋﻮﺭﯗﻥ ﺋﯧﻠﯩﭗ ، ﺋﺎﺗﺎﻗﻠﯩﻖ ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﻗﻪﮬﺮﯨﻤﺎﻥ ﺳﺎﺩﯨﺮ ﭘﺎﻟﯟﺍﻥ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﻟﯩﻜﺘﻪ ﺟﻪﯕﺪﻩ ﻣﻪﺭﺩﻟﯩﻚ ﻛﯚﺭﺳﻪﺗﺘﻰ . ﺋﯘ ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﻨﯩﯔ ﭘﯜﺗﯜﻥ ﺋﯚﺗﻤﯜﺷﻰ ﻣﯘﭘﻪﺳﺴﻪﻝ ﺧﺎﺗﯩﺮﻟﻪﻧﮕﻪﻥ "ﻏﺎﺯﺍﺕ ﺩﻩﺭﻣﯜﻟﻜﻰ ﭼﯩﻦ " ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﯩﺪﯨﻤﯘ ﺑﯘ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﻨﻰ ﯞﻩ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻳﻮﻟﺒﺎﺷﭽﯩﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺗﺎﺭﺗﯩﭗ ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﭽﯩﻠﯩﺮﯨﻐﯩﭽﻪ ﻗﻪﺩﻩﺭ ﮬﻪﻣﻤﯩﺴﯩﻨﻰ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪﺕ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻣﻪﺩﮬﯩﻴﯩﻠﯩﺪﻯ . bdc8szu
1871 - ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯩﻠﻰ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﯩﻨﯩﯔ ﻛﯜﺭﻩﺵ ﻣﯩﯟﯨﺴﻰ ﭼﺎﺭ ﺭﻭﺳﯩﻴﻪ ﺟﺎﮬﺎﻧﮕﯩﺮﻟﯩﻜﻰ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﺗﺎﺭﺗﯩﯟﯦﻠﯩﻨﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ، 1881 - ﻳﯩﻠﺪﯨﻜﻰ ﭼﻮﯓ "ﻛﯚﭺ" ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﯩﺪﻩ ﺷﺎﺋﯩﺮﻣﯘ ﻛﯩﻨﺪﯨﻚ ﻗﯧﻨﻰ ﺗﯚﻛﯜﻟﮕﻪﻥ ﺳﯚﻳﯜﻣﻠﯜﻙ ﺗﯘﭘﺮﯨﻘﯩﻨﻰ ﺗﺎﺷﻼﭖ ، ﭼﺎﺭ ﺭﻭﺳﯩﻴﻪ ﮬﯚﻛﯜﻣﺮﺍﻧﻠﯩﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﻳﺎﺭﻛﻪﻧﺘﻜﻪ ﻛﯧﺘﯩﺸﻜﻪ ﻣﻪﺟﺒﯘﺭ ﺑﻮﻟﺪﻯ . ﺷﺎﺋﯩﺮ ﮬﺎﻳﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﺋﯧﻐﯩﺮﭼﯩﻠﯩﻘﺘﺎ ﺋﯚﺗﺘﻰ . ﺯﯗﻟﻤﻪﺗﻠﯩﻚ ﺩﯗﻧﻴﺎﻧﯩﯔ ﻗﺎﺗﺘﯩﻖ ﻗﻮﻟﻰ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻛﯚﺯﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﻧﯘﺭﯨﺪﯨﻦ ﺋﺎﻳﺮﯨﺪﻯ ، ﻳﻪﻧﻰ 75 ﻳﺎﺷﻘﺎ ﻛﯩﺮﮔﻪﻥ ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯩﻜﻜﻰ ﻛﯚﺯﻯ ﻛﯚﺭﻣﻪﺱ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻗﺎﻟﺪﻯ . ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﻪﻟﻘﯩﻨﯩﯔ ﯞﻩﺗﻪﻧﭙﻪﺭﯞﻩﺭ ﺷﺎﺋﯩﺮﻯ 1889 - ﻳﯩﻠﻰ 75 ﻳﯧﺸﯩﺪﺍ ﻳﻪﺗﺘﻪ ﺳﯘﻧﯩﯔ ﻳﺎﺭﻛﻪﻧﺖ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺟﺎﻳﯩﺪﺍ ﯞﺍﭘﺎﺕ ﺑﻮﻟﺪﻯ . **D@>A 1}
+efW(ZaIj
emAOK#G
jNw3z
مەنبە -- دىيارىم مۇنبىرى 5H[{@Q
.@b^5 3t7
QHbd@_
ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ(1901-1933)
@
yF/a?|a`
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯦﻤﻮﻛﺮﺍﺗﯩﻚ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﺋﺎﺗﺎﻗﻠﯩﻖ ﯞﻩﻛﯩﻠﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ،ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻲ ﯞﻩﺗﻪﻧﭙﻪﺭﯞﻩﺭ ﺷﺎﺋﯩﺮ، $?:f^
ﺋﺎﺯﺍﺩﻟﯩﻖ،ﺗﻪﯕﻠﯩﻚ،ﺩﯦﻤﻮﻛﺮﺍﺗﯩﻴﻪ ﯞﻩ ﺋﯩﻠﯩﻢ-ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﻨﯩﯔ ﻳﺎﻟﻘﯘﻧﻠﯘﻕ ﻛﯜﻳﭽﯩﺴﻰ،ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺟﻪﯕﮕﯩﯟﺍﺭ ﺷﯧﺌﯩﺮﻻﺭﻧﯩﯔ {o:}^B_ j
ﻣﯘﺋﻪﻟﻠﯩﭙﻰ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺷﯧﺌﯩﺮ ﻳﯧﺰﯨﺶ ﺑﯩﻠﻪﻧﻼ ﻗﺎﻟﻤﺎﻱ،ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﻘﺎ ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﻘﺎﻥ ﺋﺎﻛﺘﯩﭗ ﺟﻪﯕﭽﯩﺪﯗﺭ.ﺷﺎﺋﯩﺮ ]pmt)
ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ 32ﻳﯧﺸﯩﺪﺍ ﺟﺎﻟﻼﺕ ﺷﯧﯔ ﺷﯩﺴﻪﻳﻨﯩﯔ ﻗﻮﻟﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﯞﻩﮬﺸﯩﻴﻠﻪﺭﭼﻪ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﯛﻟﮕﻪﻥ.ﺋﻪﻣﻤﺎ،ﺋﯘﻧﯩﯔ }lNg]Kk
ﺟﻪﯕﮕﯩﯩﯟﺍﺭ ﺷﯧﺌﯩﺮﻟﯩﺮﻯ،ﮬﺎﺯﯨﺮﻏﯩﭽﻪ ﺧﻪﻟﻘﯩﻤﯩﺰ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ ﻛﻪﯓ ﺗﺎﺭﻗﯩﻠﯩﭗ ﻛﻪﻟﻤﻪﻛﺘﻪ. |Vt!o# JU
kAv1YP?:
uH ~H"m$
ﺗﯩﻴﯩﭙﭽﺎﻥ ﺋﯧﻠﯩﻴﻮﻑ(1930-1989) DnW@%[ /
7u Lk>
L}W(s>sr
ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺷﯧﺌﯩﺮﯨﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺳﺎﺳﭽﯩﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ،ﻣﻪﻣﻠﯩﻜﻪﺕ ﺋﯩﭽﻰ ﯞﻩ ﺳﯩﺮﺗﯩﺪﺍ ﺯﻭﺭ ﺋﺎﺑﺮﻭﻱ ?-Ax}Rj+X
ﻗﺎﺯﺍﻧﻐﺎﻥ ﺋﺎﺗﺎﻗﻠﯩﻖ ﺷﺎﺋﯩﺮ،ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﺸﯘﻧﺎﺱ ﺗﯩﻴﯩﭙﭽﺎﻥ ﺋﯧﻠﯩﻴﻮﻑ<ﺷﻪﺭﻕ ﻧﺎﺧﺸﯩﺴﻰ>،<ﺗﯜﮔﯩﻤﻪﺱ ﻧﺎﺧﺸﺎ>، ,0G"0 u ;
<ﺗﯚﮬﻤﻪﺕ ﻗﯘﺭﺑﺎﻧﻰ>...ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺗﻮﭘﻼﻣﻼﺭﻧﯩﯔ ﻣﯘﺋﻪﻟﻠﯩﭙﯩﺪﯗﺭ.ﺋﯘ ﻳﯧﯖﻰ ﮬﺎﻳﺎﺕ ﯞﯨﻪ ﭘﺎﺭﻻﻕ ﻛﯧﻠﻪﭼﻪﻛﻨﯩﯔ ^zc] |m
ﻳﺎﻟﻘﯘﻧﻠﯘﻕ ﻛﯜﻳﭽﯩﺴﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ،ﻳﯜﻛﺴﻪﻙ ﮬﯚﺭﻣﻪﺗﻜﻪ ﺋﯧﺮﯨﺸﻜﻪﻥ ﻣﻮﻝ -ﮬﻮﺳﯘﻟﻠﯘﻕ ﺷﺎﺋﯩﺮ،ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺷﯧﺌﯩﺮﻟﯩﺮﻯ oo-~0<3tx
ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﻛﯚﭖ ﺗﯩﻠﻼﺭﻏﺎ ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﻪ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ﮬﻪﻣﺪﻩ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻤﯩﺰﺩﺍ ﺳﺎﻟﻤﺎﻕ ﺋﻮﺭﯗﻥ ﺗﯘﺗﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻲ zt7g,!OB
ﻣﯩﺮﺍﺳﻘﺎ ﺋﺎﻳﻼﻧﻐﺎﻥ. m
Q&z 3Gkn
C,nn5*Hj
3,g*oeL`#
ﺋﺎﻳﺨﺎﻥ ﺋﺎﻧﺎ(1888-1942) g8kFu!3
5PwG&9*
4EMD|KCJbg
1933-،1934-ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺋﯚﺯﻯ ﻣﻪﺑﻠﻪﻍ ﭼﯩﻘﯩﺮﯨﭗ ﻏﯘﻟﺠﺎ ﻳﯩﺘﯩﻢ ﺑﺎﻟﯩﻼﺭ ﺋﯜﭼﯜﻥ <ﻏﯘﻟﺠﺎ ﺧﻪﻳﺮﯨﻴﻪ ﻣﻪﻛﺘﯩﭙﻰ> 4AH0=5a9
ﺳﺎﻟﻐﺎﻥ.ﻛﯧﻴﯩﻨﭽﻪ ﺑﯘ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ<ﺋﺎﻳﺨﺎﻥ ﻣﻪﻛﺘﯩﭙﻰ >ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺗﺎﻟﻐﺎﻥ.ﺑﯘ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻨﯩﯔ ﺗﻪﺳﯩﺮﻯ ﺋﯩﻠﻰ ﺗﻪﯞﻩﺳﯩﺪﻩ "]+ e)!:
ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﭼﻮﯓ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ.ﺑﯘ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﺋﺎﺗﻤﯩﺶ ﻳﯩﻠﻐﺎ ﻳﯧﻘﯩﻦ ﯞﺍﻗﯩﺘﺘﯩﻦ ﺑﯧﺮﻯ ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﺭﻭﻟﯩﻨﻰ ﺋﯜﻧﯜﻣﻠﯜﻙ ﺟﺎﺭﻯ R!a0I"#(
ﻗﯩﻠﺪﯗﺭﯗﭖ ﻛﻪﻟﻤﻪﻛﺘﻪ.ﺋﺎﻳﺨﺎﻥ ﺋﺎﻧﯩﻤﯘ ﺋﻪﯞﻻﺩﻟﯩﺮﻯ ﻗﻪﻟﺒﯩﺪﻩ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭ ﻳﺎﺩﻻﻧﻤﺎﻗﺘﺎ. Y DHitX+
<^ra(rg]
'6j8L4wt.
مەنبە -- بوستان مۇنبىرى u46q.O+
^] $b|O.k
qh4AC=D
Bs@Oh=9f!
ﺋﻪﻧﯟﻩﺭ ﻧﺎﺳﯩﺮﻯ(1914-1946) PYyS ?
3rui/Bw
< xOTWU
ﺷﺎﺋﯩﺮ ﺋﻪﻧﯟﻩﺭ ﻧﺎﺳﯩﺮﻯ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﺷﻪﻛﯩﻠﻠﯩﻨﯩﺸﻰ ﯞﻩ ﺗﻪﺭﻩﻗﯩﻴﺎﺗﯩﺪﺍ ﺋﻮﻳﻨﯩﻐﺎﻥ 6!KJn&<2Z
ﺭﻭﻟﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻤﯩﺰ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﺪﺍ ﺑﻪﻟﮕﯩﻠﯩﻚ ﺋﻮﺭﯗﻥ ﺗﯘﺗﯩﺪﯗ.ﺷﺎﺋﯩﺮﻧﯩﯔ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﮔﻪﺭﭼﻪ ﺳﺎﻥ ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﯩﻦ W$/25 Z
ﻛﯚﭖ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﯩﻤﯘ،ﺋﻪﻣﻤﺎ ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﻗﯩﻤﻤﻪﺗﻠﯩﻜﺘﯘﺭ.ﺋﯘ ﺋﯩﻠﻐﺎﺭ ﺋﯩﺪﯨﻴﯩﻠﯩﻚ ﺷﺎﺋﯩﺮ ﺑﻮﻟﯘﺵ ﺳﯜﭘﯩﺘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻝ.ﻣﯘﺗﻪﻟﻠﯩﭙﻨﯩﯔ T{~up] F
<ﻣﯧﻨﯩﯔ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﻜﻰ ﺋﯘﺳﺘﺎﺯﯨﻢ ﺋﻪﻧﯟﻩﺭ ﻧﺎﺳﯩﺮﻯ ﺋﯩﺪﻯ>ﺩﻩﭖ ﺗﻪﺭﯨﭙﻠﯩﺸﯩﮕﻪ ﺋﯧﺮﯨﺸﻜﻪﻧﯩﺪﻯ. w'3:w
f\XjD91^
E@)luR,n,
ﺋﻪﺳﺌﻪﺕ ﺋﯩﺴﺎﻗﻮﯞ( 1912- 1976) R2"pSd
zBn]Djk&C6
7{v4N"gl
ﭘﯧﺸﻘﻪﺩﻩﻡ ﺯﯨﻴﺎﻟﯩﻲ،ﺭﻩﮬﺒﻪﺭ ﺋﻪﺳﺌﻪﺕ ﺋﯩﺴﺎﻗﻮﯞ ﺋﯜﭺ ﯞﯨﻼﻳﻪﺕ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﻰ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﯩﺪﻩ<ﺷﯩﻨﻘﺎﯕﺪﺍ ﺗﯧﻨﭽﻠﯩﻖ، *@leLs
ﺩﯦﻤﻮﻛﺮﺍﺗﯩﻴﯩﻨﻰ ﮬﯩﻤﺎﻳﻪ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﻰ>ﻧﯩﯔ ﺗﻪﺷﻜﯩﻠﯩﻲ ﮬﻪﻳﺌﻪﺕ ﺋﻪﺯﺍﺳﻰ،ﯞﺍﻗﯩﺘﻠﯩﻖ ﻣﻪﺳﺌﯘﻟﻰ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ?q [j{i|
ﺧﯩﺰﻣﻪﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ.ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺟﯘﯕﮕﻮ ﻛﻮﻣﯘﻧﯩﺴﺘﯩﻚ ﭘﺎﺭﺗﯩﻴﯩﺴﯩﮕﻪ ﺋﻪﺯﺍ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻛﯩﺮﯨﭗ،ﺋﺎﭘﺘﻮﻧﻮﻡ ﺭﺍﻳﻮﻧﻠﯘﻕ wbnJZqR
ﺧﻪﻟﻖ ﮬﯚﻛﯩﻤﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻣﯘﺋﺎﯞﯨﻦ ﺭﻩﺋﯩﺴﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ،ﻣﻪﺩﯨﻨﯩﻴﻪﺕ-ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭗ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﻣﻪﺳﺌﯘﻝ ﺑﻮﻟﺪﻯ.ﺋﻪﭘﺴﯘﺳﻜﻰ rF/K^:}by
ﺋﯘ <ﺗﯚﺕ ﻛﯩﺸﯩﻠﯩﻚ ﮔﯘﺭﯗﮬ>ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﺯﯨﻴﺎﻧﻜﻪﺷﻠﯩﻜﻜﻪ ﺋﯘﭼﺮﺍﭖ ﯞﺍﭘﺎﺕ ﺑﻮﻟﺪﻯ. hsjrk}dG6i
:nY|zv^
ﮬﯜﺳﻪﻳﯩﻨﺒﻪﮒ(1899- 1934) W
}O mX"G
+tL &o
ﺋﯩﻘﺘﯩﺪﺍﺭﻟﯩﻖ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺕ ﺋﻪﺭﺑﺎﺑﻰ ﯞﻩ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻴﻮﻥ ﮬﯜﺳﻪﻳﯩﻨﺒﻪﮒ ﺋﯚﺯ ﻣﻪﺗﺒﻪﺋﻪﺳﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ 1919-ﻳﯩﻠﻰ Q-eq^sZ{
ﻛﯜﺯﺩﻩ<ﮬﯚﺭ ﺳﯚﺯ>ﮔﯧﺰﯨﺘﯩﻨﻰ ﭼﯩﻘﺎﺭﻏﺎﻥ،<ﺋﯩﻠﻰ ﺳﻪﻧﯩﻤﻰ>ﻧﻰ ﺭﻩﺗﻠﻪﭖ ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﮬﺎﻟﻐﺎ ﻛﻪﻟﺘﯜﺭﮔﻪﻥ.1927- =gI$9 =:^
ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯚﺯ ﺧﯩﺮﺍﺟﯩﺘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ <ﮬﯜﺳﻪﻳﯩﻨﯩﻴﻪ ﻣﻪﻛﺘﯩﭙﻰ>(ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﻏﯘﻟﺠﺎ ﺷﻪﮬﻪﺭﻟﯩﻚ 2-ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ) c~#
ﻧﻰ ﺳﺎﻟﺪﯗﺭﻏﺎﻥ...ﺑﯘ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﭙﻪﺭﯞﻩﺭ ﺯﺍﺕ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﯩﻨﯩﯔ ﻳﯜﻛﺴﯩﻠﯩﺸﯩﺪﻩ ﺋﻮﻳﻨﯩﻐﺎﻥ ﻏﺎﻳﻪﺕ ﺯﻭﺭ ﺭﻭﻟﻰ Jhgz'L"u*
ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﻪﯞﻻﺩﻟﯩﺮﻯ ﻗﻪﻟﺒﯩﺪﻩ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭ ﻳﺎﺩﻻﻧﻤﺎﻗﺘﺎ. hEbj~Xx%
o:"1"Tara
B:$ l"!7
ﻗﻪﻣﺒﻪﺭﺧﺎﻧﯩﻢ(1922-1994) {M`/0YA
%: F/YW/v.
* 8s)ayxj
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﻪﻟﻘﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺋﯘﺳﯘﻟﭽﯩﺴﻰ ﻗﻪﻣﺒﻪﺭﺧﺎﻧﯩﻢ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﺩﻩ ﻛﻮﻧﯩﺸﻪﮬﻪﺭﻧﯩﯔ ﺋﺎﯞﺍﺕ ﻳﯧﺰﯨﺴﯩﺪﺍ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ. }xdxJQxD
ﺋﯚﺯﺑﯧﻜﯩﺴﺘﺎﻥ،ﻣﻮﺳﻜﯩﯟﺍ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺟﺎﻳﻼﺭﺩﺍ ﺑﯩﻠﯩﻢ ﺋﺎﻟﻐﺎﻥ.ﻣﻮﺳﻜﯩﯟﺍﺩﺍ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻛﻼﺳﺴﯩﻚ ﺋﯘﺳﯘﻟﻰ<ﻧﯩﻢ ﭘﻪﺩﻩ>ﻧﻰ |c|@.G> &
ﺋﻮﺭﯗﻧﻼﭖ،ﺗﺎﻣﺎﺷﯩﺒﯩﻨﻼﺭﻧﻰ ﺗﺎﯓ ﻗﺎﻟﺪﯗﺭﻏﺎﻥ.1947-ﻳﯩﻠﻰ ﺷﯩﻨﻘﺎﯓ ﺋﯚﻟﻜﯩﻠﯩﻚ ﮬﯚﻛﯜﻣﻪﺗﻨﯩﯔ ﺭﻩﺋﯩﺴﻰ ﺋﻪﺧﻤﻪﺗﭽﺎﻥ 1F0etc+.$
ﻗﺎﺳﯩﻤﻰ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﻟﺘﯘﻥ ﻣﯧﺪﺍﻝ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻣﯘﻛﺎﭘﺎﺗﻼﻧﻐﺎﻥ.ﮬﺎﺯﯨﺮ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﯘﺳﯘﻝ ﺋﯘﺳﻠﯘﺑﻰ ﺗﻪﺗﻘﯩﻖ ﻗﯩﻠﯩﻨﻤﺎﻗﺘﺎ.ﺑﯩﺮ 8/ V
ﺋﯚﻣﯜﺭ ﺋﯘﺳﺴﯘﻝ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻳﺎﺷﯩﻐﺎﻥ ﻗﻪﻣﺒﻪﺭﺧﺎﻧﯩﻢ ﺧﻪﻟﻘﯩﻤﯩﺰ ﻗﻪﻟﺒﯩﺪﻩ ﻣﻪﯕﮕﯜ ﻳﺎﺩﻟﯩﻨﯩﺪﯗ . ?dw& CI
sW`^@J|>
ﻣﻮﻟﻼ ﺷﺎﻛﯩﺮ(1805-1870) h`={,sz&UG
Yn5-5NSV
Jd( <.H|
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺷﺎﺋﯩﺮﻯ ﯞﻩ ﺗﺎﺭﯨﺨﭽﯩﺴﻰ،ﻣﻮﻟﻼ ﺷﺎﻛﯩﺮ <ﺯﻩﻓﻪﺭﻧﺎﻣﻪ>ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﻰ P
V4EdTK2D
ﺳﻪﮬﻨﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭ ﺋﻮﺭﯗﻥ ﺋﺎﻟﻐﺎﻥ.ﺋﯘﻧﯩﯔ ﮬﺎﻳﺎﺗﻰ ﺋﺎﻗﺴﯘ ﯞﻩ ﺋﯜﭼﺘﯘﺭﭘﺎﻧﺪﺍ ﺋﯚﻛﻪﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ،ﮬﺎﻳﺎﺗﻰ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ WV xqS gP
ﻳﯩﺘﻪﺭﻟﯩﻚ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺕ ﻳﻮﻕ.ﺋﻪﻣﻤﺎ،<ﺯﻩﻓﻪﺭﻧﺎﻣﻪ>ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻰ ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﺑﻪﺩﯨﺌﯩﻲ ﯞﻩ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﻗﯩﻤﻤﯩﺘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ ronwoe|{*
ﻗﻪﻟﺒﯩﻤﯩﺰﺩﻩ ﻣﻪﯕﮕﯜ ﮬﺎﻳﺎﺕ. n DW~h;f^Q
/ G)/<twg
zLV8nzAY0
ﻣﻮﻟﻼ ﺋﯩﺴﻼﻡ <ﺷﺎﯕﺰﯗﯓ> (1890-1960) z$
^>G-h
\T\JFcKg_
y~5XBxm
1943-ﻳﯩﻠﻰ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﺘﻪ 17 ﻧﻪﭘﻪﺭ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻳﺎﺷﺘﯩﻦ ﺗﯜﺯﯛﻟﮕﻪﻥ ﭘﺎﺭﺗﯩﺰﺍﻥ ﺋﻪﺗﺮﯨﺘﻰ ﺗﻪﺷﻜﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﭗ،ﮔﻮﻣﯩﻨﺪﺍﯕﻐﺎ uZN#|=+:&
ﻗﺎﺭﺷﻰ ﻛﯜﺭﻩﺷﻜﻪ ﺋﺎﺗﻼﻧﻐﺎﻥ ﻣﻮﻟﻼ ﺋﯩﺴﻼﻡ ﺋﺎﻟﺘﺎﻱ،ﺗﺎﺭﺑﺎﻏﺎﺗﺎﻳﻨﻰ ﺋﺎﺯﺍﺩ ﻗﯩﻠﯩﺸﺘﺎ ﺋﯜﭺ ﯞﯦﻼﻳﻪﺕ ﺋﺎﺭﻣﯩﻴﯩﺴﯩﮕﻪ ﻳﯧﻘﯩﻨﺪﯨﻦ qCYbbC
ﻣﺎﺳﻠﯩﺸﯩﭗ ﺟﻪﯓ ﻗﯩﻠﯩﭗ،ﭘﺎﺭﻻﻕ ﻧﻪﺗﯩﺠﻪ ﻳﺎﺭﺍﺗﻘﺎﻥ ﮬﻪﻡ ﺋﻪﺧﻤﻪﺗﺠﺎﻥ ﻗﺎﺳﯩﻤﻰ ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ﺋﯚﺯﻗﻮﻟﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮ ﮬﻪﺭﺑﯩﻲ a!I/"6n
ﺧﻪﻧﺠﻪﺭ،ﺑﯩﺮ ﺋﺎﻟﺘﯘﻥ ﺋﯘﭼﻠﯘﻕ ﻗﻪﻟﻪﻡ ﺗﻪﻗﺪﯨﻢ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ.ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺧﻪﻟﻖ ﺋﺎﺯﺍﺩﻟﯩﻖ ﮬﻪﺭﯨﻜﯩﺘﯩﺪﻩ ﻛﯚﺭﺳﻪﺗﻜﻪﻥ ﺋﯘﻟﯘﻍ . WTsT+6
ﺗﯚﮬﭙﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺧﻪﻟﻖ ﻣﻪﯕﮕﯜ ﻳﺎﺩ ﺋﯧﺘﯩﺪﯗ! `@R9#QYD`
K3 7)?{+
ﮬﺎﺷﯩﻢ ﮬﺎﺟﻰ(1869-1952) X ;f Q>W
bI_fca|
wdr
ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ،ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎ ﮬﻪﺗﺘﺎ ﺋﻪﺭﻩﺏ ﻳﯧﺮﯨﻢ ﺋﺎﺭﯨﻠﻰ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺭﺍﻳﻮﻥ ﯞﻩ ﺩﯙﻟﻪﺗﻠﻪﺭﺩﻩ ﺩﺍﺭﯞﺍﺯﻟﯩﻖ ﺳﻪﻧﺌﯩﺘﻰ pcJ7zzBT
ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻧﺎﻡ ﻗﺎﺯﺍﻧﻐﺎﻥ،ﺋﺎﻳﯩﻤﺨﺎﻥ ﮬﺎﺟﻰ،ﺳﯩﺪﯨﻖ ﺋﺎﺧﯘﻥ...ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﭘﻪﺭﺯﻩﻧﺘﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﻣﯘﻗﺎﻣﭽﯩﻠﯩﻖ ﯞﻩ ﺩﺍﺭﯞﺍﺯﻟﯩﻘﺘﺎ roA!/D]u
ﯞﺍﻳﯩﻐﺎ ﻳﻪﺗﻜﯜﺯﯛﭖ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻠﯩﮕﻪﻥ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺳﻪﻧﺌﻪﺗﻜﺎﺭ.ﺋﯘ ﺧﻮﺗﻪﻥ ﻗﺎﺭﯨﻘﺎﺷﺘﺎ ﺗﯘﻏﯘﻟﯘﭖ ﺋﯚﺳﻜﻪﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ،ﻛﯩﭽﯩﻜﯩﺪﯨﻦ 38d#Z
ﺩﺍﺭﯞﺍﺯﻟﯩﻖ ﺳﻪﻧﺌﯩﺘﯩﮕﻪ ﺋﯩﺸﺘﯩﻴﺎﻕ ﺑﺎﻏﻼﭖ،ﺋﯘﻧﻰ ﺑﯩﺮ ﺋﯚﻣﯜﺭﻟﯜﻙ ﻛﻪﺳﯩﭗ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ.ﻧﻪﺗﯩﺠﯩﺪﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﺍﺭﯞﺍﺯﻟﯩﻘﯩﻨﯩﯔ d-LS*CWI
ﺑﯜﮔﯜﻧﮕﻪ ﻳﯧﺘﯩﭗ ﻛﯧﻠﯩﺸﯩﺪﻩ ﻛﯚﯞﺭﯛﻛﻠﯜﻙ ﺭﻭﻝ ﺋﻮﻳﻨﯩﻐﺎﻥ. PQ,s2c_Nov
y7=U7rq
%BQqj"zo:
ﻟﯘﺗﻔﻰ(1366-1465) &D]UMbfR
0Of 3_R
Jb.Y0 Du
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻛﻼﺳﺴﯩﻚ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ 15-ﺋﻪﺳﯩﺮﺩﯨﻜﻰ ﻳﯧﺘﻪﻛﭽﻰ ﻧﺎﻣﺎﻳﻪﻧﺪﯨﺴﻰ ﻣﻪﯞﻻﻧﻪ ﻟﯘﺗﻔﻰ ﮬﯩﺮﺍﺗﺘﺎ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ Yd5_$P0#
ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ،ﺑﯩﺮ ﻳﯩﻞ ﻛﻪﻡ ﺑﯩﺮ ﺋﻪﺳﯩﺮﻟﯩﻚ ﮬﺎﻳﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﻲ ﻗﯩﺴﻤﯩﻨﻰ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺗﻜﻪ ﺑﯧﻐﯩﺸﻠﯩﻐﺎﻥ.ﺋﯘﻧﯩﯔ #
<ﮔﯜﻝ ﯞﻩ ﻧﻪﯞﺭﯗﺯ>ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻰ ﺋﺎﻻﮬﯩﺪﻩ ﺧﺎﺭﻩﻛﺘﯩﺮﻟﯩﻜﺘﯘﺭ.ﻟﯘﺗﻔﯩﻐﺎ ﻧﻪﯞﺍﺋﯩﻲ<ﺋﯚﺯ ﺩﻩﯞﺭﯨﻨﯩﯔ ﻣﻪﻟﯩﻜﯘﻝ ﻛﻪﻟﻪﻣﻰ> 3
0
J2zm
(ﺳﯚﺯ ﭘﺎﺩﯨﺸﺎﮬﻰ)ﺩﻩﭖ ﻧﺎﻡ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ.ﻟﯘﺗﻔﻰ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺗﻪﺧﻪﻟﻠﯘﺳﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ،ﺋﻪﺳﻠﻰ ﺋﯩﺴﻤﻰ ﻧﺎﻣﻪﻟﯘﻡ Q g!d) i
~ 1 I M9
&qz&LKO|e
ﺋﺎﺑﻠﯩﻤﯩﺖ ﮬﺎﺟﯩﻴﻮﻑ(1917-1993) }~%p B
"Cs]`yMnO
EsHKB<<0Mg
ﺋﺎﺗﯘﺵ ﻧﺎﮬﯩﻴﯩﺴﯩﺪﻩ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ.1944-ﻳﯩﻠﻰ 9-ﺋﺎﻳﺪﺍ ﺋﯜﭺ ﯞﯨﻼﻳﻪﺕ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻐﺎ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﭗ،ﺗﺎﺭﺑﺎﻏﺎﺗﺎﻱ ﯞﺍﻟﯩﻲ HKv#(!M
ﻣﻪﮬﻜﯩﻤﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺑﺎﺵ ﻛﺎﺗﯩﭙﻰ،ﺗﺎﺭﺑﺎﻏﺎﺗﺎﻱ ﯞﯨﻼﻳﻪﺗﻠﯩﻚ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻲ ﻳﺎﺷﻼﺭ ﺗﻪﺷﻜﯩﻼﺗﯩﻨﯩﯔ ﺷﯘﺟﯩﺴﻰ،ﺗﺎﺭﺑﺎﻏﺎﺗﺎﻱ ﯞﯨﻼﻳﻪﺗﻠﯩﻚ , 'ttKb
ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ-ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭗ ﺋﯩﺪﺍﺭﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﺑﺎﺷﻠﯩﻘﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ،ﺟﯘﯕﮕﻮ ﻳﯧﯖﻰ ﺩﯦﻤﻮﻛﺮﺍﺗﯩﻴﻪ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻨﯩﯔ ﻏﻪﻟﺒﻪ ﻗﯩﻠﯩﺸﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ JM`C8Fd-
ﺗﯚﮬﭙﻪ ﻗﻮﺷﻘﺎﻥ.ﺋﯘ ﻛﯧﻴﯩﻨﻤﯘ ﺧﯩﻠﻤﯘ-ﺧﯩﻞ ﻣﯘﮬﯩﻢ ﺧﯩﺰﻣﻪﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﺋﯩﺸﻠﻪﭖ 76 ﻳﯧﺸﯩﺪﺍ ﯞﺍﭘﺎﺕ ﺑﻮﻟﺪﻯ!!! 8A,('|
WmduCe#yn
=QFeEr luT
cN 6m6.i0w
مەنبە -- بوستان مۇنبىرى O OC
p ^@)FaM3
[qDn1p
ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺕ ﺯﯙﮬﯩﺮﯨﺪﺩﯨﻦ ﺑﺎﺑﯘﺭ ﺷﺎﮬ ? 3seEVcc
5}@}g
سەئىدىيە خانلىقىنىڭ قۇرغۇچىسى سۇلتان سەئىدخان ۋە مەشھۇر << تارىخى رەشىدى >> نىڭ يازغۇچىسى مىرزە ھەيدەر كۆرەگان بىلەن بىر نەۋرە( چۇنكى بابۇرنىڭ ئانىسى قۇتلۇق نىگار خانىم ، سۇلتان سەئىدى خاننىڭ ئاتىسى سۇلتان ئەخمەتخان ، مىزا ھەيدەرنىڭ ئانىسى خوپنىگار خانىم ھەممىسى چاغاتاي ئەۋلادىدىن يۇنۇس خاننىڭ ئەۋلاتلىرى ) بولغان ، ئاقساق تۆمۇر ئەۋلادىدىن ئۇلۇغ << بابۇرىيلار ئىمپىرىيىسى >> نىڭ قۇرغۇچىسى ، ئىمپىراتۇر ، ئىمانى كامىل مۇسۇلمان سەركەردە ، دۇنيا تارىخىدا تۇنجى بولۇپ ئۆز تارىخىنى ئۆزى يىزىپ چىققان پادىشاھ مۇھەممەت زۆھۇرىددىن بابۇر 1483 - يىلى ھازىرقى ئۆزبىگىستان جۇمھىريىتىنىڭ فەرغانە ۋىلايىتىدە دۇنياغا كەلگەن . *sfp !
13 - ئەسىرنىڭ باشلىرىدا ، ئوتتۇرا ئاسىيا مۇڭغۇل ئىمپىرىيىسىنىڭ بىر قىسمى بولۇپ چىڭگىزخاننىڭ ئوغلى چاغاتاي خاننىڭ باشقۇرۇشىدا ئىدى . 14 - ئەسىرنىڭ ئوتتۇرلىرىغا كەلگەندە تۇركى قەۋىمدىن بولغان تۆمۇرلەڭ بۇ رايۇنلاردىمۇ ئارمىيە تەشكىللەپ << تۇمۇرىلەر ئىمپىرىيىسى >> نى قۇردى . بابۇر تۇمۇرلەڭنىڭ 6 - نەۋرىسى ئىدى . l?e SU
1494 - يىلى ئاتىسى ئۆمەر شەيىخ مىرزىنىڭ تۇيۇقسىز ئۆلۇپ كىتىشى بىلەن ئەمدىلا 12 ياشقا كىرگەن بابۇر پەرغانە پادىشاھى بولۇپ قالدى . بۇ ۋاقىت دەل پارچىلانغان تۇمۇرىلەر سۇلالىسىنىڭ مىرزىلىرى ئۆزلىرى ئىگەللەپ تۇرغان زىمىنلاردا ئۆزلىرىنى پادىشاھ دەپ ئىلان قىلىپ ، ئۆز - ئارا زىمىن ۋە ھاكىمىيەت تالىشىۋاتقان ، شۇنداقلا چاغاتاي نەسلىدىن بولغان خانلارمۇ ئىمكانىيەتنىڭ بارىچە زىمىن كىڭەيتىۋاتقان ، يەنە بىر تەرەپتىن بولسا ئۆزبىك خانى شەيبانىخان كۇندىن - كۇنگە زورۇيۇپ ئۇلارنىڭ قولىدىكى بۇ زىمىنلارغا چاڭ سىلىۋاتقان دەۋىر ئىدى . ?
qU 6-CE
كىچىكىدىنلا ئات مىنىش ، ئوقيا ئېتىشقا ماھىر ، بىلىمگە ھىرىسمەن ، سۆزگە ئۇستا بابۇر تەخىتكە چىقىشى بىلەنلا پەرغانە ۋىلايىتىنى قوغداش ئۇچۇن جەڭگە ئاتلىنىشقا مەجبۇر بولدى . ئۇ 1501 - يىلى پەرغانىدىن ئاتلىنىپ سەمەرقەنىدنى ئېلىشقا مۇيەسسەر بولغان بولسىمۇ لىكىن كىيىنكى قىتىملىق جەڭدە ياردەمسىز قىلىپ شەيبانىخاننىڭ كۇچلۇك ھۇجۇمىغا تەڭ كىلەلمەي بۇ رايۇندىن چىكىنىپ 1504 - يىلى كابول( ھازىرقى ئافغانىستاننىڭ مەركىزى ) ۋە غەزنىنى ئىشخال قىلدى . كابولنى ئىشغال قىلغان چاغدا 20 ياشقا كىرگەن تۇرقىدىن باتۇرلۇق ئۇرغۇپ تۇرىدىغان ياش شاھزادە بابۇر كابۇلنى تايانچ بازا قىلىپ تۇرۇپ قوشۇنىنى بارغانسىرى زورايتتى ھەمدە ئۆز دۆلىتىنىڭ زىمىنىغا قانداق ھۆكۇمرانلىق قىلىش ۋە ئۇنى قانداق كىڭەيتىش توغرىسىدا چوت سوقۇشقا باشلايدۇ . *;sBjMsBh
ئۇ 1506 - يىلى ھىراتقا بىرىپ خۇراسان مىرزىلىرى بىلەن شايبانىخانغا بىرلىكتە تاقابىل تۇرۇشقا ھەرىكەت قىلىدۇ ، لىكىن مۇۋەپپىقىيەت قازىنالمايدۇ . 1511 - يىلى ئىسمايىل شاھنىڭ ياردىمى بىلەن بۇخارا ، سەمەرقەنىد ، تاشكەند قاتارلىق جايلارنى ئىگەللىگەن بولسىمۇ ، كېيىن يەنە ئۆزبىكلەرنىڭ ھۇجۇمى سەۋەپلىك 1513 - يىل كابۇلغا چىكىنىدۇ . شۇنىڭ بىلەن بۇ زىمىندىن ئۇمۇدىنى ئۇزگەن بابۇر ھىندىستانغا يۇرۇش قىلىشقا ئاتلىنىدۇ . 1519 - يىلىدىن باشلاپ بىرقانچە قىتىم لەشكەر تارتىپ ھىندى دەرياسىنىڭ يۇقۇرى ئېقىمىدىكى بىرقانچە شەھەرنى ئىگەللەيدۇ . 1526 - يىلى ھىندى دەرياسىدىن ئۆتۇپ ئۆزىنىڭ ئاران 12 مىڭ كىشىلىك قوشۇنى بىلەن پەنپەتتە ئىبرايىمنىڭ 100 مىڭ كىشىلىك قوشۇنى ( ئىچىدە مىڭدىن ئوشۇق جەڭ پىللىرى بار ) بىلەن جەڭ قىلىدۇ . مانا مۇشۇ ھالقىلىق پەيتتە ئەسكەر ئىشلىتىشكە ئىنتايىن ماھىر بابۇر ئاۋال پەنپەت قەلئەسىنى ئىگەللەپ ئەسكەرلىرىنى قەلئە يىنىدىكى خەندەكلەرگە ۋە ئورمانلىققا ئورۇنلاشتۇرىدۇ ، ئوتتۇرىسىغا بولسا ئوغۇر توپ بىكىتىلگەن 700 گە يىقىن ھارۋا ئورۇنلاشتۇرۇلىدۇ . ئىبرايىم لەشكەرلىرى ۋە پىللىرى ھەممىنى يوق قىلىۋىتىدىغان ئەلپازى بىلەن قۇيۇندەك ھوجۇمغا ئېتىلىپ كېلىشى بىلەن بابۇر 700 توپنى بىرلا ۋاقىتتا ئىشقا سىلىپ ئوق ئۇزۇدۇ . جەڭ مەيدانى ئىس تۇتەكلەر بىلەن قاپلىنىدۇ . ئىبرايىمنىڭ مىڭدىن ئوشۇق پىلى ئوپۇر توپۇر بولۇشۇپ تەرەپ - رەتەپكە قاچىدۇ . شۇ ۋاقىتتا بابۇرنىڭ ئاتلىق قوشۇنلىرى ئىككى تەرەپتىن ھۇجۇمغا ئۆتۇپ دۇشمەننى مۇھاسىرە چەمبىرىكى ئىچىگە قورشىۋالىدۇ . شۇنىڭ بىلەن بىر مەھەل قاتتىق جەڭدىن كىيىن ئالدى كەينىدىن ھۇجۇمغا ئۇچرىغان ئىبرايىمنىڭ 100 مىڭ كىشىلىك ئارمىيىسى بىتچىت بولىدۇ ، ئىبرايىممۇ مۇشۇ جەڭدە ئولىدۇ . 1529 - يىلىدىكى بىرقانچە قىتىملىق جەڭدىن كىيىن پۇتۇن ھىندىستان ( ھازىرقى پاكىستاننىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ) نى ئۆز ئىدارىسى ئاستىغا ئالىدۇ . 1526 - يىلى دىھلى ۋە ئەگرەنى ئىشغال قىلىپ بۇ يەدە ئۆز نامىغا خۇتبە ئوقۇتۇشى بىلەن بۇ كەڭ زىمىندا 1761 - يىلىغىچە ھۆكۇم سۇرۇپ تارىختا << بابۇرىيلەر سۇلالىسى >> دەپ ئاتالغان ئىمپىرىيىنىڭ قۇرۇلغانلىقىنى جاكارلايدۇ . ?kJ)$+suY
بابۇر 1530 - يىلى 12 - ئاينىڭ 25 - كۇنى ھىندىستاندا 48 يىشىدا ۋاپات بولىدۇ . _#b[
yLO^o
سۇلتانىمىز سەئىدىخان بىلەن بىر نەۋرە بولغاچقا قوشۇپ يوللاندى . # +ET=( K
f5/=Pgnk
:--WXjUU=M
ﺷﺎﺋﯧﺮ ﺭﻭﺯﻯ ﺳﺎﻳﯩﺘﻨﯩﯔ ﻗﯩﺴﻘﯩﭽﻪ ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﮭﺎﻟﻰ ] NkQ't
1Z
ﺷﺎﺋﯧﺮ ﺭﻭﺯﻯ ﺳﺎﻳﯩﺖ 1943-ﻳﯩﻠﻰ 9-ﺋﺎﻳﺪﺍ ﮔﯘﻣﺎ ﻧﺎﻳﯩﺴﻨﯩﯔ ﺷﻪﻳﺪﯗﻟﻼ ﺩﯨﮕﻪﻥ ﻳﯩﺮﺩﻩ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ .1951-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﺗﺎ -ﺋﺎﻧﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺧﻮﺗﻪﻧﮕﻪ ﻛﯚﭼﯜﭖ ﻛﯧﻠﯩﭗ 1958-ﻳﯩﻠﻐﯩﭽﻪ "ﭼﺎﻳﺨﺎﻧﺎ " (ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺧﻮﺗﻪﻥ ﻧﺎﻳﯩﻠﯩﻚ ﺋﯜﻣﯜﺩ ﺑﺎﺷﻼﻧﻐﯘﭺ ﻣﻪﻛﺘﯩﭙﻰ ) ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﯞﯨﻼﻳﻪﺗﻠﯩﻚ 1- ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻨﯩﯔ ﺗﻮﻟﯘﻗﺴﯩﺰ ﺳﯩﻨﯩﭙﻠﯩﺮﺩﺍ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ .ﺷﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﻛﯩﻴﯩﻦ ﺋﻮﻧﻨﻪﭼﭽﻪ ﻳﯩﻞ ﺩﯦﮭﻘﺎﻧﭽﯩﻠﯩﻖ ﺋﻪﻣﮕﯩﮕﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻼﻧﻐﺎﻥ ، 1973-ﻳﯩﻠﻰ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﭘﯩﺪﺍﮔﻮﮔﯩﻜﺎ ﺋﻨﯩﺴﺘﯩﺘﻮﺗﯩﻨﯩﯔ ﺗﯩﻞ -ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺕ ﻓﺎﻛﻮﻟﺘﯩﺘﯩﻐﺎ ﻗﻮﺑﯘﻝ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ.ﺋﻮﻗﯘﺵ ﭘﯜﺗﺘﯜﺭﮔﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯩﻴﯩﻦ ﺧﻮﺗﻪﻥ ﯞﯨﻼﻳﻪﺗﻠﯩﻚ ﺩﺍﺭﯨﻠﻤﯘﺋﻪﻟﻠﯩﻤﯩﻦ ﯞﻩ ﻻﯕﺮﻭ ﻳﯩﺰﻟﯩﻖ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺗﯩﻞ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺕ ﺋﻮﻗﯘﺗﻘﯘﭼﺴﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ .1980-ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﺋﯚﻣﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﺎﺧﯩﺮﻏﯩﭽﻪ <<ﻳﯧﯖﻰ ﻗﺎﺷﺘﯧﺸﻰ >>ﮊﻭﺭﻧﯩﻠﺪﺍ ﻣﯘﮬﻪﺭﺭﯨﺮ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ . @?.zDYX3;
ﺭﻭﺯﻯ ﺳﺎﻳﯩﺖ 1973-ﻳﯩﻠﺪﯨﻜﻰ <<ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﮔﯧﺰﺗﻰ >>ﺩﻩ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ "ﺩﯦﮭﻘﺎﻧﻤﯘ ﺩﺍﺷﯚﺳﯩﯔ ﺑﻮﻟﺪﻯ " ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺷﯩﺌﯧﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺕ ﺳﯧﭙﮕﻪ ﻛﯩﺮﮔﻪﻥ . ﮬﺎﺯﯨﺮﻏﯩﭽﻪ ﮬﻪﺭﻗﺎﻳﺴﻰ ﮔﯩﺰﯨﺖ -ﮊﻭﺭﻧﺎﻟﻼﺭﺩﺍ "چۈشنامە"ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ 12 ﭘﺎﺭﭼﻪ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﯞﻩ ﺑﺎﻟﻼﺩﯨﺴﻰ،1000ﭘﺎﺭﭼﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﺭﺗﯘﻕ ﺷﯩﺌﯧﺮﯨﯟﻩ ﺭﻭﺑﺎﺋﯩﺴﻰ ،"ﺑﺎﺭﺍﺕ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ ﮬﯩﻜﺎﻳﻪ"ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺑﯩﺮﻗﺎﻧﭽﻪ ﺑﺎﺭﭼﻪ ﮬﯩﻜﺎﻳﯩﺴﻰ "ﺋﻪﺗﻪﺑﻪﺗﯘﻝ ﮬﻪﻗﺎﻳﯩﻘﻨﯩﯔ ﺷﯩﺌﯧﺮﻯ ﻳﻪﺷﻤﯩﺴﻰ " "ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻛﯩﻼﺳﺴﯩﻚ ﺷﯩﺌﯧﺮﻳﯩﺘﺪﯨﻜﻰ ﺷﻪﻛﯩﻠﻠﻪﺭ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﺪﺍ "ﻘﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﯩﻠﻤﻰ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﻨﯩﭗ، ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺕ .ﺋﺎﺭﺳﯩﺪﺍ ﺑﻪﻟﮕﯩﻠﯩﻚ ﺗﻪﺳﯩﺮ ﻗﻮﺯﻏﯩﺪﻯ."ﻗﺎﺷﺘﯧﺸﻨﯩﯔ ﺭﯨﯟﺍﻳﯩﺘﻰ ""ﺑﯘﻗﯩﺰ ﻛﯩﻤﻨﻰ ﺗﺎﻟﻠﯩﺴﯘﻥ "، "ﻣﻪﺭﮬﺎﺑﺎ " "ﺋﺎﮬ ،ﺋﯘﺯﺍﻗﻘﺎ ﺳﻮﺯﯗﻟﻐﺎﻥ ﭼﯜﺵ " "ﻛﯚﯕﯜﻟﺪﯨﻜﻰ ﮔﻪﭘﻠﻪﺭ " "ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪﺗﺘﯩﻦ ﭘﯜﺗﻜﻪﻥ ﻧﺎﺧﺸﯩﻼﺭ ""ﺭﻭﺑﺎﺋﯩﻴﻼﺭ " "ﺗﯘﻳﯘﻗﻼﺭ " "ﺧﯩﻴﺎﺩﯨﻦ ﺗﯚﺭﻩﻟﮕﻪﻥ ﺧﯩﻴﺎﻟﻼﺭ " "ﺩﯦﮭﻘﺎﻥ ﻛﯜﻟﻜﯩﺴﻰ " "ﭘﺎﮬ،ﺩﯦﮭﻘﺎﻧﻨﯩﯔ ﮬﻪﻳﻜﯩﻠﻰ " ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﯟﻩ ﺷﯩﺌﯧﺮﻻﺭ ﺗﻮﭘﻼﻣﻠﯩﺮﻯ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﯩﻨﺪﻯ .ﺭﻭﺯﻯ ﺳﺎﻳﯩﺘﻨﯩﯔ ﻳﻪﻧﻪ "ﺋﺎﮬ، ﺳﯧﻨﯩﯔ ﺳﯘﻣﺒﯘﻝ ﭼﺎﭼﻠﯩﺮﯨﯔ " "ﻛﯩﺮﯨﭗ ﻗﺎﭘﺘﯘ ﺋﺎﻧﺎﻡ ﭼﯜﺷﯜﻣﮕﻪ " "ﺑﯘﺧﻮﺗﻪﻥ ﻣﻪﻥ ﺧﻮﺗﻪﻥ ﻗﯩﺰﻯ "ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻳﯜﺯﻟﯩﮕﻪﻥ ﻧﺎﺧﺸﺎ ﺗﯧﻜﯩﺴﺘﻰ ﺋﺎﮬﺎﯕﻐﺎ ﺳﯧﻠﻨﯩﭗ ﯞﻩﺗﻪﻧﻨﯩﯔ ﻳﯩﺰﺍ-ﺳﻪﮬﺮﺍﻟﯩﺮﯨﺪﺍ ﻳﺎﯕﺮﯨﻤﺎﻗﺘﺎ .ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﯩﻢ ﺷﯩﺌﯧﺮ،ﮬﯧﻜﺎﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺧﻪﻧﺰﯗ ﺗﯩﻠﻐﺎ ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﻪ ﻗﯩﻠﻨﯩﺪﻯ ﯞﻩ ﺩﻩﺭﯨﺴﻠﯩﻜﻠﻪﺭﮔﻪ ﻛﯩﺮﮔﯜﺯﯛﻟﺪﻯ . k%A &"Zwy
ﺷﺎﺋﯧﺮﻧﯩﯔ" ﺩﯦﮭﻘﺎﻥ ﻳﯩﻐﻼﻳﺪﯗ " "ﭼﯜﺷﻨﺎﻣﻪ " "ﺑﺎﻟﻼﺭ ﭘﯘﻟﻐﺎ ﺯﺍﺭ ﭼﯩﺮﯨﻜﻠﻪﺭ ﺑﻪﺩﺧﻪﭺ" "ﺑﺎﺭﺍﺕ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ ﮬﯧﻜﺎﻳﻪ " "ﻳﯩﭙﻪﻙ ﻳﯘﺭﺗﯩﺪﺍ ﻧﻮﺭﯗﺯ "ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ،ﺷﯩﺌﯧﺮ ،ﮬﯧﻜﺎﻳﻪ ﯞﻩ ﺗﯧﻠﯟﯦﺰﻳﻪ ﺑﻪﺩﺋﯩﻲ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﺩﯨﺮﺍﻣﻤﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ،"ﺑﯘﺟﺎﮬﺎﻥ " "ﺟﺎﮬﺎﻥ ﻛﻪﯕﺮﻯ ﻳﻮﻝ ﻛﻪﯕﺮﻯ "ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻧﺎﺧﺸﺎ ﺗﯧﻜﯩﺴﺘﻠﯩﺮﻯ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻛﯚﭘﻠﯩﮕﻪﻥ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﻣﻪﻣﻠﯩﻜﻪﺕ ،ﺋﺎﭘﺘﻮﻧﯘﻡ ﺭﺍﻳﻮﻥ ﺩﻩﺭﯨﺠﯩﻠﯩﻚ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺕ ﻣﯘﻛﺎﭘﺎﺗﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺋﯧﺮﯨﺸﺘﻰ .ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻣﯘﻧﻪﯞﯞﻩﺭ ﺷﯩﺌﯧﺮﻟﯩﺮﺩﯨﻦ ﺗﯜﺯﯛﻟﮕﻪﻥ "ﺩﯦﮭﻘﺎﻥ ﺑﻮﻟﻤﺎﻕ ﺗﻪﺱ "ﻧﺎﻣﻠﯩﻘﻘﺎﭘﻠﯩﻖ ﺋﯜﻧﺌﺎﻟﻐﯘ ﻟﯧﻨﺘﯩﺴﻰ ﻧﻪﺷﯩﺮ ﻗﯩﻠﻨﯩﭗ ﻧﻪﭼﭽﻪ ﺋﻮﻧﻤﯩﯔ ﻧﯘﺳﺨﺎ ﺗﺎﺭﻗﯩﺘﯩﻠﺪﻯ . {`kw_
ﺧﻪﻟﯩﻖ ﺷﺎﺋﯩﺮﻯ ﺭﻭﺯﻯ ﺳﺎﻳﯩﺖ 2001-ﻳﯩﻠﻰ 9-ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 8-ﻛﯜﻧﻰ ﻛﯧﺴﻪﻝ ﺳﻪﯞﻩﺑﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺧﻮﺗﻪﻥ ﺷﻪﮬﺮﯨﺪﻩ ﯞﺍﭘﺎﺕ ﺑﻮﻟﺪﻯ .ﻣﻪﺭﮬﯘﻡ ﮬﺎﻳﺎﺕ ﯞﺍﻗﺘﯩﺪﺍ ﻣﻪﻣﻠﯩﻜﻪﺗﻠﯩﻚ ﺋﺎﺯ ﺳﺎﻧﻠﯩﻖ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﻳﺎﺯﻏﯘﭼﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺋﯩﻠﻤﯩﻲ ﺟﻪﻣﺌﻴﺘﯩﻨﯩﯔ ﺟﻮﯕﮕﻮ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻣﻪﺩﯨﻨﯩﻴﻪﺕ ﺗﺎﺭﯨﺦ ﺋﯩﻠﻤﯩﻲ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺕ ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﺘﯩﻨﯩﯔ ﻣﯘﺩﯨﺮﻳﻪﺕ ﺋﻪﺯﺍﺳﻰ ، ﺋﺎﭘﺘﻮﻧﯘﻡ ﺭﺍﻳﯘﻧﻠﯘﻕ ﺗﯩﻞ ﻳﯧﺰﯨﻘﻨﻰ ﻗﯧﻠﯩﭙﻼﺷﺘﯘﺭﯗﺵ ﺋﯩﻠﻤﯩﻲ ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﺘﯩﻨﯩﯔ ،ﺋﺎﭘﺘﻮﻧﯘﻡ ﺭﺍﻳﯘﻧﻠﯘﻕ 12 ﻣﯘﻗﺎﻡ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺕ ﺋﯩﻠﻤﯩﻲ ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﻪﺯﺍﺳﻰ ﺋﯩﺪﻯ . ﺧﻠﯩﻖ ﺷﺎﺋﯩﺮﻯ ﺭﺯﻯ ﺳﺎﻳﯩﺘﻨﯩﯔ ﯞﺍﭘﺎﺗﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺕ ﺳﻪﻧﺌﯩﺘﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺯﻭﺭ ﻳﻮﻗﺘﯘﺵ . ﺷﺎﺋﯧﺮ ﻣﯘﻧﻪﯞﯞﻩﺭ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﻪﻝ ﻗﻪﻟﺒﯩﺪﻩ ﻣﻪﯕﮕﯜ ﻳﺎﺷﺎﻳﺪﯗ ....... )Qi0 `az
UhKR:Q F
PnA6-qu
Ol4U=jYy
-------------------------------------------------------------------------------- YyY+'8iIQ
8G 0;o %
خوجىنىياز ھاجى ,eoa34Y[
@=U{P2D
خوجىنىياز ھاجىم 1889- يىلى قۇمۇلدا قۇل دورغا ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن ،دادىسى ئىمىننىياز ئۇنى قۇللۇقتىن قۇتۇلدۇرۇش ئۇچۇن 17 يىشىدا ساۋۇراخۇن دېگەن قۇلنىڭ قىزىغا ئويلەپ قويىدۇ ،1907-يىلى ئالۋاڭغا ئىشلەپ قايتىشىدا 20 نەپەر گەنسۇ چىرىكلىرىگە تۇتۇلۇپ بىر ئاي ھاشارغا ئشلەيدۇ .بۇ چاغدا <تورپاقلار قوزغىلىڭى > نىڭ خەۋىرىنى ئاڭلاپ قىچىپقورايغا بارىدۇ .ۋەئاممىغا قوشۇلۇپ ۋاڭغا قارشى قوزغىلاڭغا قاتنىشىدۇ ،قوزغىلاڭنىڭ مۇھىم ئادەملىرى قاتارىغا ئۆتىدۇ .قوزغىلاڭ مەغلۇپ بولغاندىن كىيىن ۋاڭ ئۇنى تۇتالماي دادىسىنى زىندانغا تاشلايدۇ ،ھاجىم ئانىسىنىڭ يەردىمىدو ھەج سەپىرىگە كىتىدۇ .1912-يىلى قايتىپ كىلىدۇ ، fvWv5WF
............ 1912-يىلى شاھ مەخسۇت ۋاڭ تۆمۇر خەلپە قاتارلىق خەتەرلىك دېگەن ئادملەرنى چىرىكلىككە ئىلىپ ئۇرۇمچىگە پالايدۇ ،ئۇلار يولدا تۆمۇر خەلپە باشچىلىقىدا قوزغۇلاڭ كۆتۇرۇپ قۇمۇلغا قايتىدۇ ، ھاجىم دەل مۇشۇ چاغدا قايىتقان بولۇپ قوشۇنغا قوشۇلۇپ پىدائى بولىدۇ ،قوزغىلاڭ <سۇلھى >بىلەن تىنىچلانغاندىن كىيىن ھاجىم يۇرتىغا قايتىپ تاغدىكى قوشۇنلارغا باش بولۇپ بىر مەزگىل ئۇرۇشنى داۋاملاشتۇردۇ ،ۋاڭ بارلىق چارە ئاماللار بىلەن ھاجىمنى تۇتۇشقا كىرىشىدۇ .1913-يىلى 9- ئاينىڭ 6- كۇنى تۆمۇر خەلىپە ئۆلتۇرۇلدۇ ،ھاجىم ئىسمىنى ئسھاق دەپ ئۆزگەرتىپ ئالتاي تەرەپكە كىتىدۇ ،ئۇ يەردىمۇ سىزىلىپ قىلىپ چلچەككە كقلىپ مامۇتباي دېگەن قازاقنىڭ ئوۋچىسى بولۇپ نۇرغۇن قۇرال ياراق توپلايدۇ.ۋاڭ ھاجىمنىڭ چۆچەكتە ئىكەنلىگىنى بىلىپ توخسۇنلۇق نىيازنى تۇتۇپ كىلىشكە ئەبەرتىدۇ ،ھاجىم بۇنىڭدىن خەۋەر تىپىپ روسسىيەگە كىتىدۇ .ۋە ئۇ يەردە ھەربىي تەلىمنى قەبۇل قىلىدۇ ،1923-يىلى ئىلىغا قايتىپ كىلىدۇ ،بىر مەزگىلدىن كىيىن ئۇرۇمچىگە قايتىدۇ ،1927-يىلى مەخسۇت مۇھىتى ۋە مەھمۇت مۇھىتىلار بىلەن بىرلىشىپ قۇمۇل تۇرپانلاردا قوزغىلاڭ كۆتۇرۇشنى پىلانلايدۇ ،....نۇرغۇن ئوزگۇرۇشلەردىن كىيىن قۇمۇلدا ھاجىمنىڭ ساۋاقدىشى بېشىر ۋاڭ ئۇنى ئوردىغا ئەكىلىۋالىدۇ ،بېشەر ۋاڭ جىن شۇرىننىڭ ئولكىگە بويسۇنۇش تەكلىپىنى رەت قىلىش بىلەن بىرگە ھاجىمغا ئەسكەر مەشىقلەندۇرۇش ۋەزىپىسىنى بىرىدۇ ،1931-يىلى پىلانبويىچە قوزغىلاڭ كۆتۇرۇپ ئاراتۇرۇكنى ئىشخال قىلىدۇ .... 1>E 6qK&*
b%~Y[c
.......1931-يىلى جىن شۇرىننىڭ ئارا تۇرۇك باج ئدارىسىدىكى تۇققىنى جاڭگۇخۇا قۇرال كۇچىگە تايىنىپ بىر ئۇيغۇر قىزى بىلەن مەجبۇرى توي قىلىدۇ ،غەزەپلەنگەن ئامما تەي كۇنى پىلانلىق ھالدا قوزغۇلاڭ كەتۇرىدۇ ۋە تىزلا ئارا تۇرۇكنى ئىشغال قىلىدۇ ،شۇ يىلى 2-ئايدا جىن شۇرىن قۇمۇل گارنىزونى ئارقىلىق يولۋاس باشچىلىقىدا باستۇرما قوشۇن ئىبەرتىدۇ ،ھاجىملار ئۇلارنى تىرە -پىرەڭ قىلىۋىتىدۇ ،بىر نەچچە قىتىم چىقىرىلغان قوشۇنلار قوزغۇلاڭچىلار تەرىپىدىن كۇچلۇك زەربە يەيدۇ ،دەل شۇ چاغدا گەنسۇ ،چىڭخەيدە مابۇفاڭدىن قېچىپ يۇرگەن ماجوڭيىڭ 200دەك ئاتلىق ئەسكىرى بىلەن قۇمۇلغا كىلىدۇ ،ۋە ھاجىملارغا قوشۇلۇپ جەڭ قىلىدۇ ...... ئىشنىڭ چاتاقلىقىنى بىلگەن جىن شۇرىن شىڭ شىسەينى قۇماندان قىلىپ بىر باتالىيون ئەسكەر بىلەن قۇمۇلغا ئىبەرتىدۇ ،3 كۇنلۇك جەڭدىن كىيىن ماجۇڭيىڭ گەنسۇغا چىكىنىدۇ ،ھاجىم ئادەملىرىنى باشلاپ تاراتۇغا كىتىدۇ . شىڭ شىسەي ھاجىمنى سۆھبەتكە تەكلىپ قىلىدۇ ،<سۇلھى> دە كىلىشەلمەي تاراتۇدا جەڭ قىلىپ 100 دىن ئارتۇق چىرىكنى ئۆلتۇردۇ، بۇنى كۆرگەن شىڭ شىسەي تىكىۋېتىدۇ. 1931-يىلى ھاجىم ئەسكەرلىرىنى تەرتىپكە سىلىپ مۇڭغۇلىيە چىگرىسىغا مىنگاڭ دېگەن يەرگە كىلىپ موڭغۇل ھۆكۇمىتى بىلەن ئىتتىپاق تۇزۇدۇ ،ھەم ئۆز-ئارا زىيارەت قىلىش پۇرسىتىدە قۇرال ياراق ۋە ھەربىي كىيىم -كىچەك سىتىۋالىدۇ،ئۆزقىسىملىرىدىن ئادەم تاللاپ شوپۇرلۇق ،ھەربىي قۇرال -ياراق تىخنىكىسى ،دوختۇرلۇق ،ھەربىي ئالاقە تىخنىكىسى ،ھەربىي قانۇن ،رازۋېت قاتارلىق ساھەلەرگە ئوقۇشقا ئىبەرتىدۇ ،قالغان قىسىملارنى داۋاملىق مەشىقلەندۇردۇ ،يىرىم يىلدىن كىيىن يۇرتى تاراتۇ غا كىلىدۇ ،1932-يىلى 6- ئايدا قۇرۇلتاي ئىچىلىپ ھاجىم قوزغىلاڭچىلارغا باش قۇماندان بولۇپ سايلىنىدۇ .مۇڭغۇلىيىنىڭ ياردىمى بىلەن ھەربىي تەييارلىقلار تاماملىنىدۇ .1932-يىلى پىچان ئۇرۇشى ،1933-يىلى توخسۇن ئۇرۇشى پارىتلايدۇ ،ھاجىم تۇرپان لۇكچۇنگە كىلىپ شىڭ شىسەينىڭ ئاق ئورۇس چىرىكلىرى بىلەن شىددەتلىك جەڭ قىلىپ ئلگەىرلەپ جىمىسارغا كەلگەندە 2- قىتىم شىنجاڭغا چىققان ماجوڭيىڭ قىسىملىرى بىلەن تىركىشىپ قالىدۇ ،1933-يىلى 6-ئايلاردا سۆۋېتلەرنىڭ ياردىمىگە ئىرىشىپ كىلىۋاتقان ھاجىم سۆۋېتنىڭ ئۇرۇمچىدە تۇرۇشلۇق كونسۇلىنىڭ مۇرەسسەسى بىلەن شىڭ شىسەي بىلەن دوستلۇق كىلىشىمى تۇزىدۇ ،بۇ ۋاقىت شىڭ شىسەي ئۆلكە ھاكىمىيىتىنى ئىگەلىۋالغان ،سۆۋېتلەر بىلەن دوستلۇق مۇناسىۋەت ئورناتقان چاغ ئىدى ....... , i(ZDgG,e
jcg w 4\8
شۇ ئىشلاردىن كىيىن ،ھاجىم قەشقەرگە قاراپ يولغا چىقىدۇ ،ئۇششەقتالدا ئالدىنى توسقان ما شىمىن قىسىملىرىنى تىرە -پىرەڭ قىلىپ ،ئاقسۇغا يىتىپ كىلىدۇ . FR4S=]$
ھاجىم ئاقسۇدا تۇرغان مەزگىلىدە خەلىق يىغىنى ئىچىپ ،پەن -مائارىپنى تەرەققىي قىلدۇرۇش ،مەكتەپ ئېچىش ھەققىدە نۇتۇق سوزلەيدۇ ،بۇنىڭ تەسىرىدە پۇتۇن شىنجاڭدا مىللى مائارىپ يولغا قويۇلۇپ ،شەھەر ،يېزا ،قىشلاقلاردا ،كەنىتلەردىمۇ مەكتەپ سىلىش باشلىنىپ كىتىدۇ ، 1934-يىلدىن 1944-يىلغىچە شىنجاڭدا قۇرۇلغان مەكتەپلەرنىڭ نۇرغۇنى ھاجىمنىڭ تەشەببۇسىنىڭ مەسھۇلى ئىدى . x)x ]-0Qv
ئاقىدىن ھاجىم قەشقەر ،يەكەنلەردا نۇرغۇن جەڭلەرنى قىلىپ ،ئاقسۇغا قايتىپ گارنىزۇن قۇماندانى بۇلۇپ تۇرغان مەزگىلدە ئۆلكە رەئىسى بولغانلىق ئۇقتۇرشىنى تاپشۇرۇپ ئالىدۇ ،لىكىن ھاجىم بارغىلى ئۇنىمايدۇ ،بۇ چاغدا سۆۋېتلەر ئارىغا چۇشۇپ كىپىل بولۇپ ئۇچ خىل يىزىقتا توختام تۇزۇپ 1934-يىلى 8- ئايدا ھاجىمنى ئۇرۇمچىگە ئەكىلىدۇ ، < ئەسكەرسىز قۇماندان ،ھۆقوقسىز ئەمەلدار >بولۇپ قالغان ھاجىم ئاخىرى <ياپون جاھانگەرلىكىنىڭ قۇيرۇقى> دېگەن تۆھمەت بىلەن 1937- يىلى 10- ئايدا قۇلغا ئىلىنىپ سوراق قىلىنىدۇ 1938-يىلى كۈزدە ھاجىم باشلىق 108 سەركەردىلەر شىڭ شىسەي تەرىپىدىن ئولتۇرلۇپ ،سايۇپو نىڭ غەربىدىكى تاققا كۆمۇلىدۇ . "!IS kF\
E^VM
زۇنۇن قادىرى - lH5~#l
w;e; ;\
`ZOKZwQ
ﺯﻭﻧﯘﻥ ﻗﺎﺩﯨﺮ 1911-ﻳﯩﻠﻰ ﺗﺎﺭﻏﺎﺑﺎﺗﺎﻱ ﯞﯨﻼﻳﯩﺘﻨﯩﯔ ﺩﯙﺭﺑﯩﻠﺠﯩﻦ ﻧﺎﮬﻴﯩﺴﯩﺪﻩ ﻛﻪﻣﺒﻪﻏﻪﻝ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺪﻩ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ،ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺑﺎﻟﯩﻠﯩﻖ ﯞﻩ ﺋﯚﺳﻤﯜﺭﻟﯜﻙ ﺩﻩﯞﺭﻯ ﺋﯩﻘﺘﯩﺴﺎﺩﯨﻲ ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﻪ ﮔﯘﻣﺮﺍﻥ ﺑﻮﻟﯘﺷﻘﺎ ،ﺗﯘﺭﻣﯘﺵ ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﻪ ﻧﺎﻣﺮﺗﻠﯩﺸﯩﺸﻘﺎ ﻳﯜﺯﻟﻪﻧﮕﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻳﯧﺰﯨﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﺋﻮﺗﻜﻪﻥ. FV68qyP\
ﺋﯘ ﻳﻪﺗﺘﻪ ﻳﯧﺸﯩﺪﺍ ﺩﯦﻨﯩﻲ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ .1937-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﯩﮕﻪ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺋﯩﻜﻜﻰ ﻳﯩﻞ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ،ﺋﺎﻧﺪﯨﻦ ﻳﯧﺰﺍ ﺋﯩﮕﯩﻠﯩﻚ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﻮﻣﯩﺪﺍ ﺋﻮﻗﯘﭖ ،ﺯﺍﻣﺎﻧﯩﯟﻯ ﺑﯩﻠﯩﻢ ﺋﯚﺯﻟﻪﺷﺘﯘﺭﮔﻪﻥ .ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﺪﻩ ﺋﻮﻗﯘﯞﺍﺗﻘﺎﻥ ﭼﺎﻏﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﺟﺎﮬﺎﻧﮕﯩﺮﻟﯩﻜﻜﻪ ﻗﺎﺭﺷﻰ ﺗﯘﺭﯗﺵ ﺋﯘﻳﯘﺷﻤﯩﺴﯩﻐﺎ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﭗ ،ﻳﯧﯖﻰ ﻣﻪﺩﻧﯩﻴﻪﺕ ﮬﻪﺭﻛﯩﺘﻨﻰ ﻗﺎﻧﺎﺕ ﻳﺎﻳﺪﯗﺭﯗﺷﻘﺎ ﺋﺎﻛﺘﯩﭗ ﺭﻭﻝ ﺋﻮﻳﻨﯩﻐﺎﻥ .1940-ﻳﯩﻠﯩﺪﯨﻦ ﺗﺎﺭﺗﯩﭗ ﺗﯩﻴﺎﺗﯩﺮ ﺋﯚﻣﯩﻜﯩﺪﻩ ﺋﺎﺭﺳﺖ ،ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺗﭽﻰ ﺭﯦﮋﯨﺴﻮﺭ ،ﺩﯨﻜﺮﺍﺗﻮﺭ ،ﺋﻮﻗﯘﺗﻘﯘﭼﻰ ﯞﻩ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺕ ﺑﯚﻟﯩﻤﻨﯩﯔ ﻣﯘﺩﯨﺮﻯ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ.ﺋﯜﭺ ﯞﯨﻼﻳﻪﺕ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﻰ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﯩﺪﻩ ﮬﻪﺭﺑﯩﻲ ﻣﯘﺧﺒﯩﺮ ﯞﻩ" ﻛﯜﺭﻩﺵ"،"ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻕ "ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﮔﯧﺰﯨﺖ -ﮊﻭﺭﻧﺎﻟﺪﺍ ﻣﯘﮬﻪﺭﺭﯨﺮ ،ﺑﺎﺵ ﻣﯘﮬﻪﺭﯨﺮ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ .1957-ﻳﯩﻠﯩﺪﯨﻦ 1963-ﻳﯩﻠﯩﻐﯩﭽﻪ ﺋﺎﭘﺘﯘﻧﯘﻡ ﺭﺍﻳﯘﻧﻠﯘﻕ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺕ -ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﭼﯩﻠﻪﺭ ﺑﯩﺮﻟﻪﺷﻤﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻣﯘﺋﺎﯞﯨﻦ ﺭﻩﺋﯩﺴﻰ ،ﺟﯘﯕﮕﻮ ﻳﺎﺯﻏﯘﭼﯩﻼﺭ ﺟﻪﻣﻴﯩﺘﻰ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺷﯚﺑﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻛﻪﺳﭙﯩﻲ ﻳﺎﺯﻏﯘﭼﯩﺴﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ . bp?
s-uc
ﺯﯗﻧﯘﻥ ﻗﺎﺩﯨﺮ ﻛﯩﭽﯩﻜﯩﺪﯨﻦ ﺗﺎﺭﺗﯩﭗ ﺧﻪﻟﻖ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻠﯩﺮﻯ ﯞﻩ ﭼﯚﭼﻜﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ،ﻣﻪﺩﺩﺍﻻﺭﻧﯩﯔ ﻗﯩﺴﺴﻪ ﯞﻩ ﺟﻪﯕﻨﺎﻣﯩﻠﺮﯨﻨﻰ ﺑﯧﺮﯨﻠﯩﭗ ﺋﺎﯕﻠﯩﺪﻯ .ﺋﯘ ﺳﺎﯞﺍﺗﻰ ﭼﯩﻘﯩﺸﻰ ﺑﯩﻠﻪﻧﻼ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻲ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﻪﺭﮔﻪ ﻗﯩﺰﯨﻘﯩﭗ ، ﻧﺎﯞﺍﺋﻰ ، ﻣﻪﺷﺮﻩﭘﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﻛﯩﺘﺎﭘﻠﯩﺮﻧﻰ ﺋﻮﻗﯘﺷﻘﺎ ﻛﯩﺮﯨﺸﺘﻰ .ﻛﯧﻴﻨﭽﻪ " ﺷﺎﮬﻨﺎﻣﻪ "، ﮔﯘﻟﺴﺘﺎﻥ"ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﯘﻧﯘﺷﺘﻰ .ﺭﯗﺱ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺗﻰ ﻛﯩﻠﺴﺴﯩﻜﻠﯩﺮﻧﯩﯔ ﯞﻩ ﺋﯘﻟﯘﻍ ﭘﻮﺭﯗﻟﯧﺘﺎﺭﯨﻴﺎﺕ ﻳﺎﺯﻏﯘﭼﺴﻰ ﻣﺎﺭﻛﯩﺴﯩﻢ ﮔﻮﺭﻛﯩﻨﯩﯔ ﺗﺎﺗﺎﺭ ﯞﻩﺋﯚﺯﺑﯩﻚ ﺗﯩﻠﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﻪ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﯩﻢ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﻧﻰ ،ﺳﻪﺩﯨﺮﺩﯨﻦ ﺋﻪﻳﻨﻰ ، ﺋﯚﻣﻪﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﯩﺪﻯ ﯞﻩ ﻧﯘﺭ ﺋﯩﺴﺮﺍﺋﯩﻠﻨﯩﯔ ﺭﻭﻣﺎﻥ ،ﭘﻮﯞﺳﺖ ،ﮬﯧﻜﺎﻳﻠﺮﯨﻨﻰ ﺋﻮﻗﯘﭖ ﭼﯩﻘﺘﻰ .ﺩﯦﻤﻪﻙ ،ﺯﯗﻧﯘﻥ ﻗﺎﺩﯨﺮﻧﯩﯔ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﯩﺘﻰ ﺧﻪﻟﻖ ﺋﯧﻐﯩﺰ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺗﻰ ،ﯞﻩ ﻛﯩﻠﺴﺴﯩﻚ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺕ ﺋﻪﻧﺌﻪﻧﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﯞﻩ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﺧﻪﻟﻘﻠﯩﺮﻧﯩﯔ ﺋﯩﻠﻐﺎﺭ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺗﻰ ﺗﻪﺳﯩﺮﺩﻩ ﺷﻪﻛﯩﻠﻠﻪﻧﺪﻯ . Gk)"w?5w
ﺯﯗﻧﯘﻥ ﻗﺎﺩﯨﺮﻯ 1936-ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺗﻜﻪ ﻛﯩﺮﯨﺸﻜﻪﻥ ،50ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ ﻛﯚﭘﺮﻩﻙ ﯞﺍﻗﯩﺖ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ "ﭼﯧﻨﯩﻘﯩﺶ "، "ﻏﯘﻧﭽﻪﻡ " ،"ﺧﺎﺗﯩﺮﯨﻠﻪﺭ " ،"ﻣﻪﺳﻪﻝ ﯞﻩ ﭼﻮﭼﻪﻛﻠﻪﺭ "،ﺯﯗﻧﯘﻥ ﻗﺎﺩﯨﺮ " ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻛﯩﺘﺎﭘﻠﯩﺮﻯ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻚ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻳﯜﺯ ﻛﯚﺭﯛﺷﻜﻪﻥ .ﺋﯘ ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪﺕ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺑﯩﺮ ﻗﺎﺗﺎﺭ ﻣﯘﮬﯩﻢ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﻗﺎﺗﺎﺭ ﺋﯩﺠﺘﯩﻤﺎﺋﯩﻲ ﻣﻪﺳﯩﻠﯩﻠﯩﻪﺭ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﻏﺎ ﻗﻮﻳﯘﻟﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮﻣﯘﻧﭽﻪ ﻳﺎﺧﺸﻰ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﻪﺭﻧﻰ ﺋﯩﺠﺎﺩ ﻗﯩﻠﺸﯩﺘﯩﻦ ﺳﯩﺮﺕ ، ﻣﺎﺭﻛﺴﯩﻢ ﮔﻮﺭﻛﯩﻴﻨﯩﯔ " 'ﺋﺎﺭﺧﯩﭗ ﺑﻮﯞﺍ ﯞﻩ ﻟﯩﻴﻮﻧﻜﺎ " ،ﺳﯧﯟﯨﺖ ﺗﺎﺗﺎﺭ ﻳﺎﺯﻏﯘﭼﯩﺴﻰ ﺋﺎﺩﯨﻞ ﻛﻮﺗﻮﻳﻨﯩﯔ" ﺗﺎﭘﺸﯘﺭﻟﯩﻤﯩﻐﺎﻥ ﺧﻪﺗﻠﻪﺭ" ،ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﻗﺎﺯﺍﻕ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺗﻨﯩﯔ ﺋﺎﺳﺎﺳﭽﯩﻠﯩﺮﯨﺪﻥ ﺑﯩﺮﻯ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺗﺎﯕﺠﺎﺭﯨﻘﯩﻨﯩﯔ " ﮔﯘﻧﺪﯨﭙﺎﻱ "ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﭘﻮﯞﯦﺴﺖ ،ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ،ﮬﯧﻜﺎﻳﻠﯩﺮﻧﻰ ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﻪ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺗﻮﻧﯘﺷﺘﯘﺭﺩﻯ .ﺑﯩﺮﻣﯘﻧﭽﻪ ﭼﯚﭼﻪﻙ ،ﻗﻮﺷﺎﻕ ، ﻣﺎﻗﺎﻝ -ﺗﻪﻣﺴﯩﻠﻠﻪﺭﻧﻰ ﺗﻮﭘﻼﭖ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﺪﻯ .ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺷﯘ ﻳﯩﻠﻼﺭ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ،ﺋﯚﺯ ﺩﻩﯞﻩﺭﻧﯩﯔ ﺋﻠﻐﺎﺭ ﺳﯧﻴﺎﺳﯩﻲ ،ﺋﯧﺴﺘﯧﯩﺘﯩﻚ ﻗﺎﺭﺍﺷﻠﯩﺮﻯ ﺳﯧﯖﺪﯗﺭﯗﻟﮕﻪﻥ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻲ ﺋﻮﺑﺰﻭﺭﻻﺭ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻚ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺧﯧﻠﻰ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭ ﺗﻪﺳﯩﺮ ﻗﻮﺯﻏﯘﻏﺎﻧﺪﻯ . xcZ{YZ,n1
ﺋﺎﺯﺍﺗﻠﯩﻘﺘﯩﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺯﯗﻧﯘﻥ ﻗﺎﺩﯨﺮﻧﯩﯔ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺕ ﻗﯩﺰﻏﯩﻨﻠﯩﻘﻰ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﺋﺎﺷﺘﻰ ، ﻣﺎﺭﻛﯩﺴﯩﺰﻣﻠﯩﻖ ﺳﺎﻧﺌﻪﺕ ﺗﻪﻟﯩﻤﻪﺗﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯧﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻲ ﺭﯦﺌﺎﻟﯩﺰﯨﻤﻠﯩﻖ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺕ ﺋﯘﺳﯘﻟﻰ ﻳﺎﺯﻏﯘﭼﯩﻨﻰ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﻛﻪﯓ ﯞﻩ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﺋﯜﻧﯜﻣﻠﯜﻙ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺕ ﺯﯦﻤﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻪﻣﻨﯩﻠﯩﺪﻯ . ﺷﯘﻧﯩﯔ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯘ ﺋﻮﻥ ﻳﯩﻠﻐﺎﻳﻪﺗﻤﯩﮕﻪﻥ ﻗﯩﺴﻘﺎ ﯞﺍﻗﯩﺖ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ،ﺳﻪﺯﮔﯜﺯﻩﺷﺖ ﺧﺎﺭﻩﺗﻜﺘﯧﺮﻟﯩﻚ ﺑﯩﺮ ﺭﻭﻣﺎﻥ( ﺋﻪﭘﺴﯘﺳﻜﻰ ،ﺑﯘ ﺭﻭﻣﺎﻥ ﻣﻪﺩﻧﯩﻴﻪﺕ ﺋﯩﻨﯩﻘﯩﻼﺑﯩﻨﯩﯔ ﻗﺎﻻﻳﻤﯩﻘﺎﭼﯩﯩﻘﯩﺪﺍ ﻳﻮﻗﺎﭖ ﻛﻪﺗﻜﻪﻥ) ﺋﯜﭺ ﺩﺭﺍﻣﺎ ،ﺑﯩﺮ ﻛﯩﻨﻮ ﺳﯧﻨﺎﺭﯨﻴﯩﺴﻰ ﯞﻩ ﺋﻮﻧﻐﺎ ﻳﯧﻘﯩﻦ ﮬﯧﻜﺎﻳﻪ ﻳﯧﺰﯨﭗ ،ﺳﻮﺗﺴﯩﻴﺎﻟﯩﺴﯩﺘﯩﻚ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺗﯩﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ﺭﺍﯞﺍﺟﻠﯩﻨﯩﺸﯩﻨﻰ ﻛﯚﺭﻧﻪﺭﻟﯩﻚ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻯ ﺳﯜﺭﮔﻪﻥ . bdMk%3J
ﺯﯗﻧﯘﻥ ﻗﺎﺩﯨﺮﻯ ﻳﺎﺷﻼﺭﻧﯩﯔ ﺋﯚﺳﯜﭖ ﻳﯧﺘﯩﻠﯩﺸﯩﯩﮕﻪ ، ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺕ ﺳﯧﭙﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﺎﻻﻧﺖ ﺋﯩﮕﯩﻠﯩﺮﻧﻰ ﺑﺎﻳﻘﺎﺵ ،ﺗﻪﺑﯩﻴﯩﻠﻪﺷﻜﻪ ﺗﻮﻟﯩﻤﯘ ﻛﯚﯕﯜﻝ ﺑﯚﻟﮕﻪﻥ .ﺋﺎﺗﻐﻠﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺷﺎﺋﯩﺮﻯ ﺗﯧﻴﯩﭙﺠﺎﻥ ﺋﯧﻠﯩﻴﯘﯞ ، ﺋﺎﺗﺎﻏﻠﯩﻖ ﻗﺎﺯﺍﻕ ﺷﺎﺋﯩﺮﻯ ﻗﯘﺭﻣﺎﻥ ﺋﻪﻟﯩﮕﻪ ﺋﻮﺧﺸﺎﺵ ﺗﺎﻻﻧﺖ ﺋﯩﮕﯩﻠﯩﺮﻧﯩﯔ ﺑﺎﻳﻘﯩﻠﯩﺸﻰ ،ﺋﯚﺳﯜﭖ ﻳﯧﺘﯩﻠﯩﺸﯩﺪﻩ ﻳﺎﺯﻏﯘﭼﻰ ﺯﯗﻧﯘﻥ ﻗﺎﺩﯨﺮﻧﯩﯔ ﻳﯧﺘﻪﻛﻠﯩﺸﻰ ﯞﻩ ﻳﺎﺭﺩﯨﻤﻰ ﻣﯘﮬﯩﻢ ﺭﻭﻝ ﺋﻮﻳﻨﯩﻐﺎﻥ .ﺋﯘ ﺋﯚﺯﻧﯩﯔ ﭘﯜﺗﯜﻥ ﺯﯦﮭﯩﻦ -ﭘﺎﺭﺍﺳﯩﺘﻨﻰ ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﻨﯩﯔ ﻛﯚﭖ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻠﯩﻚ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺕ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺑﯧﻐﯩﺸﻠﯩﻐﺎﻥ . 2v Nv6_%
ﺋﺎﺗﺎﻏﻠﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻳﺎﺯﻏﯘﭼﯩﺴﻰ ، ﺩﺭﺍﻣﺎﺗﯘﺭﮒ ،ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﭘﺮﻭﺯﯨﺴﻰ ﯞﻩ ﺩﺭﺍﻣﺎﺗﻮﺭﮔﯩﻴﯩﺴﻨﯩﯔ ﺋﺎﺳﺎﺳﭽﯩﻠﯩﺮﺩﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺯﯗﻧﯘﻥ ﻗﺎﺩﯨﺮ 1989-ﻳﯩﻠﻰ - 9ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ -24-ﻛﯜﻧﻰ ﻛﯧﺴﻪﻝ ﺳﻪﯞﻩﺑﻰ 77 ﻳﯧﺸﯩﺪﺍ ﯞﺍﭘﺎﺕ ﺑﻮﻟﺪﻯ .ﺋﯘﻧﯩﯔ ﯞﺍﭘﺎﺗﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺗﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﭼﻮﯓ ﻳﻮﻗﯘﺗﯘﺵ ، ﺷﯘﻧﺪﺍﻗﻼ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﮬﻪﺭ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺗﻰ ﺋﯜﭼﯜﻧﻤﯘ ﺯﻭﺭ ﻳﻮﻗﯘﺗﯘﺵ .ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﺋﻪﺩﺑﯩﻴﺎﺗﻨﯩﯔ ﻗﯩﻤﻤﻪﺗﻠﯩﻚ ﺑﺎﻳﻠﯩﻘﻰ ﺑﻮﻟﯘﺵ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ،ﺟﯘﯕﺨﯘﺍ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻠﯩﺮﻯ ﻣﻪﺩﻧﯩﻴﻪﺕ ﺧﻪﺯﯨﻨﯩﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﭘﺎﺭﻻﻕ ﮔﯚﮬﻪﺭ ، ﺷﯘﯕﺎ ،ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻧﺎﻡ -ﺷﻪﺭﭘﻰ ﺋﯚﺯ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﮕﻪ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﻨﯩﯔ ﮬﻪﺭ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﺋﻪﺩﯨﺒﯩﻴﺎﺗﻨﯩﯔ ﺗﺎﺭﯨﺦ ﺳﻪﮬﯩﭙﯩﺴﯩﺪﻩ ﻣﻪﯕﮕﯜ ﭼﺎﻗﻨﺎﭖ ﺗﯘﺭﺩﯗ . vKauo[t
# u&
=! 4PGq
n=t-NmbD
—————————— SQf_S |
!6K} j
+B!-SpHY
ﺋﯘﻟﯘﻍ ﺋﺎﻟﯩﻢ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﮭﺎﻟﻰ &A=v"`
|MrN@gOk
G %3ws{O3
ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺋﯘﻧﯩﯟﯦﺮ ﺳﯩﺘﯩﯧﺘﻨﯩﯔ ﻣﻮﻝ ﻣﯧﯟﯨﻠﯩﻚ ﭘﺮﻭﻓﯧﺴﺴﻮﺭﻯ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻣﻪﺩﻩﻧﻴﯩﺘﻰ ﯞﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺗﻰ ﺳﺎﮬﻪﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﯘﺳﯘﺵ ﺧﺎﺭﺍﻛﺘﯧﺮﻟﯩﻖ ﺋﯩﻠﻤﻰ ﻣﯘﯞﻩﭘﭙﻪﻗﯩﻴﻪﺕ ﮬﻪﻡ ﺑﻪﺩﯨﺌﻰ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺕ ﺳﺎﮬﻪﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﭼﯧﻠﻘﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﯘﺗﯘﻗﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﮬﺮﻩﺕ ﻗﺎﺯﺍﻧﻐﺎﻥ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺋﺎﻟﯩﻢ ، ﺗﺎﻻﻧﺘﻠﯩﻖ ﺋﻪﺩﯨﺐ ،ﺗﯘﮬﭙﯩﻜﺎﺭ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﭽﻰ ، w/
Pg
ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ 1933-ﻳﯩﻠﻰ 9-ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 28-ﻛﯘﻧﻰ ﺋﺎﺗﯘﺷﻨﯩﯔ ﻣﻪﺷﮭﻪﺩﻛﻪ ﺗﯘﺗﺎﺵ ﺑﺎﻏﺌﯧﺮﯨﻖ ﻛﻪﻧﺘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻗﯘﻣﯘﺷﻠﯘﻕ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺪﻩ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ،ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺩﺍﺩﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﺋﯩﺴﻤﻰ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ، ﺋﺎﻧﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺋﯩﺴﻤﻰ ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻧﯩﻢ ﺋﯩﺪﻯ ، ﺋﺎﺗﺎ-ﺋﺎﻧﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻳﯧﮕﺎﻧﻪ ﭘﻪﺭﺯﻩﻧﺘﻰ ﺑﯘﻟﻐﺎﻥ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭﮔﻪ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﺎﺭﺯﯗﺳﻰ ﺑﯘﻳﯩﭽﻪ ( ﺷﯘﻛﯩﺮﯨﻠﻼ ) ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺕ ﻗﯘﻳﯘﻟﻐﺎﻥ ، <2EYtp)]
ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ ﺩﺍﺩﺍ ﺗﻪﺭﻩﭖ ﺑﻮﯞﯨﺴﻰ ﺋﯩﺒﺮﺍﮬﯩﻢ ﮬﺎﺟﯩﻢ 1910-ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﯩﺮﻏﯩﺰﯨﺴﺘﺎﻧﻨﯩﯔ ﺋﯩﺴﺴﯩﻖ ﻛﯘﻝ ﺑﯘﻳﺪﯨﻜﻰ ﻗﺎﺭﺍﻗﻮﻝ ﺷﻪﮬﯩﺮﮔﻪ ﭼﯩﻘﯩﭗ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﻣﻪﻣﺘﯩﻤﯩﻦ ﮬﺎﺟﯩﻤﺪﯨﻦ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ﺧﯘﺭﯗﻡ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﯩﺴﯩﻨﻰ ﺑﺎﺷﻘﯘﺭﻏﺎﻥ ، ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ( ﺋﯘﻛﺘﻪﺑﯩﺮ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﻰ ) ﻧﯩﯔ ﺋﺎﻟﺪﻯ-ﻛﻪﻳﻨﯩﺪﻩ ﻗﺎﺭﺍﻗﻮﻝ ، ﺗﺎﺷﻜﻪﻧﺘﻠﻪﺭ ﺩﻩ ﺋﯘﻗﯘﻏﺎﻥ ،ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻧﯩﻢ ﺋﺎﺗﯘﺵ ﺗﯘﺭﻛﯘﻟﻠﯘﻙ ﺧﯘﺟﺎ ﻗﺎﺳﯩﻢ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺑﺎﻳﻨﯩﯔ ﻳﻪﺗﺘﯩﻨﺠﻰ ﭘﻪﺭﺯﻩﻧﺘﻰ ، ﺷﯘﻧﺪﺍﻗﻼ ﺑﯩﺮﺩﯨﻦ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺰﻯ ﺋﯩﺪﻯ ، ﺧﯘﺟﺎ ﻗﺎﺳﯩﻤﺒﺎﻱ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﻰ ﺋﻪﻳﻨﻰ ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺋﻪﻧﺠﺎﻥ ﺷﻪﮬﯩﺮﯨﺪﻩ ﺋﯘﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻠﯩﺸﯩﭗ ﺳﻮﺩﺍ-ﺗﯩﺠﺎﺭﻩﺕ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻼﻧﻐﺎﻥ . 1920-ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻧﯩﯔ ﺑﺎﺷﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﮬﯧﻴﺖ ﮬﺎﺭﭘﯩﺴﯩﺪﺍ ﺧﯘﺟﺎ ﻗﺎﺳﯩﻤﺒﺎﻱ ﺋﺎﻳﺎﻟﻰ ﯞﻩ ﺑﺎﻟﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﭘﺎﺭﺍﯕﻠﯩﺸﯩﭗ ﺋﯘﻟﺘﯘﺭﯗﭖ ﻗﯩﺰﻯ ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻧﻐﺎ ﻧﺎﺱ ﺧﺎﻟﺘﯩﺴﯩﻨﻰ ﻛﯘﺗﯘﺭﯗﭖ ﻳﯧﻘﯩﻦ ﺋﻪﺗﺮﺍﭘﺘﯩﻜﻰ ﻧﺎﺱ ﺳﺎﺗﻘﯘﭼﯩﻨﯩﯔ ﺋﯘﻳﯩﺪﯨﻦ ﻧﺎﺱ ﺋﻪﻛﯩﻠﯩﺸﻜﻪ ﺑﯘﻳﺮﯗﻏﺎﻥ ، ﺷﯘ ﺋﺎﺭﯨﺪﺍ ﺋﻪﻧﺠﺎﻥ- ﻗﻮﻗﺎﻥ ﻗﯩﺸﻼﻗﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺕ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺗﯘﺭﻩﺟﺎﻥ ﺑﺎﺳﻤﯩﭽﯩﻠﯩﺮﻯ ﺧﯘﺟﺎ ﻗﺎﺳﯩﻤﺒﺎﻳﻨﯩﯔ ﮬﻮﻳﻠﯩﺴﯩﻐﺎ ﺑﺎﺳﺘﯘﺭﯗﭖ ﻛﯩﺮﯨﭗ ﺧﯘﺟﺎ ﻗﺎﺳﯩﻤﺒﺎﻳﻨﻰ ﺋﺎﻳﺎﻟﻰ ﯞﻩ ﺋﺎﻟﺘﻪ ﺋﻮﻏﻠﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﻮﺷﯘﭖ ﺋﻮﻗﻘﺎ ﺗﯘﺗﯘﭖ ﭼﯩﻘﯩﭗ ﻛﻪﺗﻜﻪﻥ ،ﺑﯘ ﻗﺎﻧﻠﯩﻖ ﭘﺎﺟﯩﺌﻪﺩﻩ ﭘﻪﻗﻪﺕ ﻧﺎﺱ ﺳﯧﺘﯟﺍﻟﻐﯩﻠﻰ ﭼﯩﻘﯩﭗ ﻛﻪﺗﻜﻪﻥ ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻧﻼ ﺋﺎﻣﺎﻥ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ،،،، W\FOy
ﻗﺎﺭﺍﻗﻮﻟﺪﺍ ﺗﯘﺭﯗﭖ ﺑﯘ ﭘﺎﺟﯩﺌﻪﺩﯨﻦ ﺧﻪﯞﻩﺭ ﺗﺎﭘﻘﺎﻥ ﺋﯩﺒﺮﺍﮬﯩﻢ ﮬﺎﺟﯩﻢ ﺗﯘﻗﻘﺎﻧﭽﯩﻠﯩﻖ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﯨﺘﻰ ﺑﯘﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﻗﺎﺭﺍ ﻳﯩﺘﯩﻢ ﺑﯘﻟﯘﭖ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ﺑﯘ ﻳﺎﻟﻐﯘﺯ ﻗﯩﺰﻧﻰ ﺋﻪﻧﺠﺎﻧﺪﯨﻦ ﻗﺎﺭﺍﻗﻮﻟﺪﯨﻜﻰ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﯩﮕﻪ ﻳﺎﻧﺪﯗﺭﯗﭖ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻠﻪﭖ ، ﺋﻮﻗﯘﺗﻘﺎﻥ ، ﻛﯧﻴﻨﭽﻪ ﺋﻮﻏﻠﻰ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﻧﻪﯞﺭﻩ ﺑﯘﻟﻐﺎﻥ ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻧﻨﻰ ﺑﯩﺮ-ﺑﯩﺮﯨﮕﻪ ﭼﯧﺘﯩﭗ ﻗﯘﻳﻐﺎﻥ ، We6KcXQ
ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻥ 1920-ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﻗﺎﺭﺍﻗﻮﻝ ، ﺗﺎﺷﻜﻪﻧﺘﻠﻪﺭﺩﻩ ﺗﯘﺭﻏﺎﻥ ، ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ﺑﯘﺟﻪﺭﻳﺎﻧﺪﺍ ﺑﻮﻟﺸﯩﯟﯨﻜﯩﺰﻣﻨﯩﯔ ﺗﻪﺳﯩﺮﮔﻪ ﺧﯧﻠﻰ ﭼﯘﯕﻘﯘﺭ ﺋﯘﭼﯩﺮﻏﺎﻥ ، 1930-ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻧﯩﯔ ﺑﯧﺸﯩﺪﺍ ﺋﯩﺒﺮﺍﮬﯩﻢ ﮬﺎﺟﯩﻢ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﻰ ﺋﺎﺗﯘﺷﻘﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ، ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﯨﻢ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻧﯩﻤﻤﯘ ﺑﯩﺮﮔﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ، 1933-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ . 1933-ﻳﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺧﯩﺮﻯ ﯞﻩ 1934-ﻳﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﺑﺎﺷﻠﯩﺮﻯ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻧﻰ ﻣﻪﺭﻛﻪﺯ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﮬﺎﻟﺪﺍ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﯧﺮﯨﻠﻐﺎﻥ ﺳﯩﻴﺎﺳﻰ ، ﮬﻪﺭﺑﻰ ﻛﯘﭼﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﻗﺎﻧﻠﯩﻖ ﻛﯘﺭﻩﺷﻠﯩﺮﻯ ﺧﯘﺟﯩﻨﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺳﯩﺘﺎﻟﯩﻦ ﮬﯘﻛﯘﻣﯩﺘﯩﻨﻰ ﯞﺍﺳﺘﻪ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﻛﯧﻠﯩﺸﯩﻢ ﺗﯘﺯﯗﺷﻰ ﻧﻪﺗﯩﺠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺋﺎﺧﯩﺮﻻﺷﻘﺎﻥ ، ﻧﻪﺗﯩﺠﯩﺪﻩ 1934-ﻳﯩﻠﻰ ﻳﺎﺯﺩﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﻣﻪﮬﻤﯘﺕ ﺷﯩﺠﺎﯓ ﺟﻪﻧﯘﺑﻰ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﮬﻪﺭﺑﻰ ﮔﺎﺭﻧﯩﺰﻭﻧﻨﯩﯔ ﻣﯘﺋﺎﯞﯨﻦ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻧﻰ ، ﻟﻴﯘﺑﯩﻦ ﺑﺎﺵ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻧﻰ ﺳﺎﻻﮬﻴﺘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﮔﻪ ﻗﺎﺭﺍﺷﻠﯩﻖ ﺷﻪﮬﻪﺭ ، ﻧﺎﮬﯩﻴﻠﻪﺭﻧﻰ ﺑﺎﺷﻘﯘﺭﯗﺷﻘﺎ ﺑﺎﺷﻠﯩﻐﺎﻥ ،ﺋﻪﻧﻪ ﺷﯘ ﭼﺎﻏﺪﺍ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺭﺋﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﯩﺒﺮﺍﮬﯩﻢ ﺧﯘﻧﺠﯩﺮﺍﭖ ﺋﯧﻐﯩﺰﯨﺪﺍ ﺗﺎﻣﻮﮊﻧﺎ ﺑﺎﺷﻠﯩﻘﻰ ﺑﯘﻟﻐﺎﻥ ، ﻣﻪﻟﯘﻡ ﺳﻪﯞﻩﺏ ﺗﯘﭘﻪﻳﻠﯩﺪﯨﻦ 1835-ﻳﯩﻠﻰ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﯩﺒﺮﺍﮬﯩﻢ ﺋﺎﻳﺎﻟﻰ ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻧﯩﻢ ﯞﻩ ﺋﯩﻜﻜﻰ ﻳﺎﺷﻠﯩﻖ ﺋﻮﻏﻠﻰ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭﻧﻰ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﻟﻴﯘﺑﯩﻨﻨﯩﯔ ﻳﺎﺭﺩﯨﻤﯩﺪﻩ ﻗﺎﺭﺍ ﻣﺎﺷﯩﻨﺎ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯘﺭﯗﻣﭽﻰ . ( ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯘﻳﯘﺷﻤﯩﺴﻰ )ﺩﺍ ﺳﺎﻧﺎﻳﻰ ﻧﻪﭘﯩﺴﻪ ﺧﯩﺰﻣﯩﺘﯩﮕﻪ ﭘﺎﺋﺎﻝ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﭗ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ . ﺋﯘﺯﺍﻕ ﺋﯘﺗﻤﻪﻱ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﯩﺒﺮﺍﮬﯩﻢ ﺋﯘﻟﻜﯩﻠﯩﻚ ﻣﺎﻟﯩﻴﻪ ﻧﺎﺯﺍﺭﯨﺘﯩﺪﻩ ﺟﯘﺑﯩﯔ ، ( ﻣﺎﯞﺯﯦﻤﯩﻦ ) ﻧﯩﯔ ﻳﯧﻨﯩﺪﺍ ﻣﯘﭘﻪﺗﺘﯩﺶ ﺑﯘﻟﯘﭖ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ ، 1937-ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﭼﯘﭼﻪﻙ ﻣﺎﻟﯩﻴﻪ ﺋﯩﺪﺍﺭﯨﺴﮕﻪ ﺑﺎﺷﻠﯩﻖ ﺑﯘﻟﯘﭖ ﺗﻪﻳﯩﻨﻠﻪﻧﮕﻪﻥ ، ﺑﯘ ﭼﺎﻏﺪﺍ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻧﯩﻢ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻏﯘﻟﺠﺎ ، ﺑﯘﻳﻨﻰ ﻛﯧﺴﯩﻚ ، ﻣﻪﮬﻪﻟﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺗﺎﻏﯩﺴﻰ ﺷﺎﻩ ﮬﺎﺟﯩﻤﻨﯩﯖﻜﯩﺪﻩ ﺑﯩﺮ ﻣﻪﺯﮔﯩﻞ ﺗﯘﺭﻏﺎﻥ ، ﻛﯧﻴﯩﻦ ﭼﯘﭼﻪﻛﻜﻪ ﺩﺍﺩﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﻗﯧﺸﯩﻐﺎ ﺑﯧﺮﯨﭗ ﭘﺎﻟﺘﺎﺧﯘﻥ (ﭘﺎﻟﺘﺎﺑﺎﻳﯧﭗ) ﻧﯩﯔ ﻗﻮﺭﯗﺳﯩﺪﺍ ﺑﯩﺮ ﻳﯩﻠﺪﻩﻙ ﺗﯘﺭﻏﺎﻥ ، 1939-ﻳﯩﻠﻰ ﺩﺍﺩﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﺧﯩﺰﻣﯩﺘﻰ ﺋﯘﺭﯗﻣﭽﯩﮕﻪ ﻳﯘﺗﻜﻪﻟﮕﻪﻧﺪﻩ ﺋﺎﺗﺎ-ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯘﺭﯗﻣﭽﯩﮕﻪ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ . 1939-ﻳﯩﻠﻨﯩﯔ ﺋﺎﺧﯩﺮﻯ (ﻏﻪﺭﺑﻰ ﺯﺍﻝ) ﺩﯨﻜﻰ ﻳﯩﻐﯩﻨﻐﺎ ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﻘﺎﻥ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺑﺎﮬﻪﻧﻪ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ﺷﯧﯔ ﺳﯩﺴﻪﻱ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﺋﯩﻠﯩﻨﯩﭗ ﺗﯘﺭﻣﯩﮕﻪ ﻗﺎﻣﺎﻟﻐﺎﻥ ، ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺩﻩﺳﻠﻪﭖ (ﺧﻮﺗﻪﻥ ﻣﻪﺳﭽﯩﺘﻰ ) ﺋﯘﺩﯗﻟﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﻗﻮﺭﯗﺩﺍ ﺋﯘﻟﺘﯘﺭﻏﺎﻥ ، ﺋﯘ ﺩﻩﺳﻠﻪﭖ (ﺧﻮﺗﻪﻥ ﻣﻪﺳﭽﯩﺘﻰ )ﺋﯘﺩﯗﻟﺪﯨﻜﻰ ﺑﺎﺷﻼﻧﻐﯘﭺ ﺳﯩﻨﯩﭙﺘﺎ، ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺋﺎﻕ ﻣﻪﺳﭽﯩﺖ ﻗﻮﺭﻭﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﺎﺷﻼﻧﻐﯘﭺ ﺳﯩﻨﯩﭙﺘﺎ ، ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺑﯘﻻﻕ ﺑﯧﺸﻰ ﻣﻪﮬﻪﻟﻠﯩﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ 5-ﺑﺎﺷﻼﻧﻐﯘﭺ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺑﺎﺷﻼﻧﻐﯘﭺ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭗ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﺴﯩﮕﻪ ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ، ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻧﯩﻢ ﺑﯘ ﻗﻴﯩﻦ ﻛﯘﻧﻠﻪﺭﺩﻩ ﺗﯩﻜﻜﯘﭼﯩﻠﯩﻚ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﻨﻰ ﻗﺎﻣﺪﯨﻐﺎﻥ ، yHfm1Z#S5m
1944-ﻳﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﻟﯘﻡ ﺑﯩﺮ ﻛﯘﻧﻰ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﯩﺒﺮﺍﮬﯩﻢ ﺗﯘﻳﯘﻗﺴﯩﺰ ﺗﯘﺭﻣﯩﺪﯨﻦ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ ، ﺋﯘﺯﯨﻨﯩﯔ ﺧﺎﺗﺎ ﻗﯘﻳﯘﭖ ﺑﯧﺮﯨﻠﮕﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯘ ﻛﯩﺸﻰ ﺷﯘ ﻛﯘﻧﯩﻼ ﺋﯘﻱ ﺑﯩﺴﺎﺗﯩﻨﻰ ﺳﯧﺘﯩﭗ ، ﯨﻮﺗﯘﻥ-ﺑﺎﻟﯩﺴﯩﻨﻰ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﭘﻪﻳﺰﯨﯟﺍﺗﻘﺎ ﺗﻪﯞﻩ ﻗﻮﺷﺌﺎﯞﺍﺗﻠﯩﻖ ﺭﻭﺯﻯ ﺋﺎﺧﯘﻥ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﮬﺎﺭﯞﯨﻜﻪﺷﻨﯩﯔ ﺋﯘﺳﺘﻰ ﻛﯩﮕﯩﺰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻳﯩﭙﯩﻠﻐﺎﻥ ﺋﺎﺕ ﮬﺎﺭﯞﯨﺴﯩﻨﻰ ﻛﯩﺮﺍ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﻛﯧﭽﯩﻠﻪﭖ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﮔﻪ ﻗﺎﺭﺍﭖ ﻳﯘﻟﻐﺎ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ ،، kn7pBlBjHg
ﺑﯘ ﻗﯧﺘﯩﻤﻘﻰ 95 ﻛﯘﻧﻠﯘﻙ ﺳﻪﭘﻪﺭ ، ﮔﯘﺩﻩﻙ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﯘﭼﯘﻥ ﺋﯧﻴﯩﺘﻘﺎﻧﺪﺍ ، ﺋﯘﺯ ﺧﻪﻟﻘﯩﻨﯩﯔ ﮬﺎﻳﺎﺗﻰ . ﺗﺎﺭﯨﻢ ﯞﺍﺩﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﭼﯘﻝ ﯞﻩ ﺑﯘﺳﺘﺎﻧﻠﯩﻘﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﯟﺍﺳﺘﻪ ﺗﯘﻧﯘﺷﯘﺵ ﭘﯘﺭﺳﯩﺘﻰ ﺑﯘﻟﻐﺎﻥ . ﺋﻪﻳﻨﻰ ﭼﺎﻏﺪﯨﻜﻰ ، ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ- ﺋﯘﺭﯗﻣﭽﻰ ﻳﻮﻟﻰ ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﯩﺪﻩﻙ ﺗﺎﻍ ﺑﯘﻳﻼﭖ ﻗﯘﭖ-ﻗﯘﺭﯗﻕ ﭼﯘﻝ-ﺑﺎﻳﺎﯞﺍﻧﺪﺍ ﻣﺎﯕﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﻳﻮﻝ ﺑﯘﻟﻤﺎﺳﺘﯩﻦ ﻳﯘﺭﺕ-ﺑﻮﺳﺘﺎﻧﻠﯩﻖ ﺋﺎﺭﻻﭖ ﻣﺎﯕﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﺎﯞﺍﺕ ﻳﻮﻝ ﺋﯩﺪﻯ ، ﺋﻪﻧﺌﻪﻧﯩﯟﻯ ﺋﺎﺩﻩﺕ ﺑﯘﻳﯩﭽﻪ ﻳﯧﻘﯩﻦ ﻳﯘﺭﺗﻼﺭﺩﺍ ﻧﯘﯞﻩﺕ ﺑﯘﻳﯩﭽﻪ ﮬﻪﭘﺘﯩﻨﯩﯔ ﮬﻪﺭﻛﯘﻧﻰ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﯘﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯘﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﺋﯘﻻﺭ ﮬﻪﺭ ﻛﯘﻧﻰ ﺩﯦﮕﯘﺩﻩﻙ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻛﯘﺭﯗﭖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﯘﺭﻣﯘﺷﯩﻨﻰ ﻛﯘﺯﯨﺘﯩﭗ ﻣﺎﯕﻐﺎﻥ ، ﺑﯘ ﺳﻪﭘﻪﺭ ﯞﻩ ﺳﻪﭘﻪﺭ ﺗﻪﺳﯩﺮﺍﺗﻠﯩﺮﻯ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﮬﺎﻳﺎﺗﯩﺪﺍ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﻤﻤﻪﺗﻠﯩﻚ ﺑﺎﻳﻠﯩﻖ ﺑﯘﻟﯘﭖ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ . 6A?qz'kYt
ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ ﺗﯘﻝ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ﭼﻮﯓ ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﺋﺎﻧﺎﺭﺧﺎﻥ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ (ﺟﺎﻧﻘﻮﺭﻏﺎﻥ) ﺩﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﻗﻮﺭﯗﺩﺍ ﺗﯘﺭﺩﯨﻐﺎﻥ ﺑﯘﻟﻐﺎﭼﻘﺎ . ﺋﯘﻻﺭ ﺋﯘﺩﯗﻝ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﮔﻪ ﺑﯧﺮﯨﭗ ﺷﯘ ﻳﻪﺭﮔﻪ ﭼﯘﺷﻜﻪﻥ ، ﺷﯧﯔ ﺳﯩﺴﻪﻱ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﯞﯗﺟﯘﯕﺸﯩﻨﻨﯩﯔ ﮬﻮﻗﯘﻕ ﺋﯘﺗﻜﯘﺯﯞﯨﻠﯩﺶ ﭘﻪﻳﺘﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﻗﺎﻻﻳﻤﯩﻘﺎﻧﭽﯩﻠﯩﻖ ﺗﯘﭘﻪﻳﻠﻰ ﺭﺍﺳﺘﺘﯩﻨﻼ ﺧﺎﺗﺎ ﻗﯘﻳﯘﭖ ﺑﯧﺮﯨﻠﮕﻪﻥ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﯩﺒﺮﺍﮬﯩﻢ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﮔﻪ ﻳﯧﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﻛﯘﻧﻨﯩﯔ ﺋﻪﺗﯩﺴﻰ ﻗﯘﻟﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ، ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻧﯩﻢ ﮬﯧﻴﯩﺘﻜﺎﻩ ﺟﺎﻣﻪﺳﻰ ﻳﯧﻨﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯩﻨﺎﻳﯩﺘﯩﻠﻼ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ﻣﻪﺳﺌﯘﻟﻠﯩﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺩﻭﺭﯨﺨﺎﻧﯩﺪﺍ ﺩﻭﺭﺍ ﻳﺎﺳﺎﺵ ﺧﯩﺰﻣﯩﺘﯩﮕﻪ ﺋﯘﺭﯗﻧﻼﺷﻘﺎﻥ ، ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻧﯩﻢ 12-13 ﻳﺎﺷﻠﯩﻖ ﺋﻮﻏﻠﻰ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻨﻨﻰ ﮬﯧﻴﯩﺘﻜﺎﻩ ﻣﻪﺳﭽﯩﺘﻨﯩﯔ ﻣﯘﺩﻩﺭﺭﯨﺴﻰ ﺩﻭﻙ ﻗﺎﺭﯨﮭﺎﺟﯩﻤﻨﯩﯔ ﺷﺎﮔﯩﺮﺗﻰ ﺋﺎﺑﺪﯗﺭﯗﺳﯘﻝ ﻗﺎﺭﯨﻐﺎ ﺩﯨﻨﻲ ﺗﻪﻟﯩﻢ ﺋﯧﻠﯩﺸﻘﺎ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ،،،،،،،،،، c8Kp=k2E
1946-ﻳﯩﻠﻰ( ﺋﯘﭺ ﯞﯨﻼﻳﻪﺕ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﻰ ﯞﺍﻗﯩﺘﻠﯩﻖ ﮬﯘﻛﯘﻣﯩﺘﻰ) ﺑﯩﻠﻪﻥ ﮔﯘﻣﯩﻨﺪﺍﯓ ﮬﯘﻛﯘﻣﯩﺘﻰ ﺑﯩﺮﻟﯩﻜﺘﻪ ﺗﯘﺯﮔﻪﻥ ( 11 ﻣﺎﺩﺩﯨﻠﯩﻖ ﺑﯧﺘﯩﻢ ) ﻧﯩﯔ ﺭﻭﮬﯩﻐﺎ ﺋﺎﺳﺎﺳﻪﻥ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭ ﻗﺎﺗﺎﺭﯨﺪﺍ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ ﺩﺍﺩﯨﺴﯩﻤﯘ ﺗﯘﺭﻣﯩﺪﯨﻦ ﻗﯘﯨﻴﯟﯦﺘﯩﻠﮕﻪﻥ HXx+?b'=
، ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺩﯨﻨﻲ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻪﻧﻰ ﻗﺴﻘﺎ ﻣﯘﺩﺩﻩﺕ ﺋﺎﻟﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ . 1950-ﻳﯩﻠﯩﻐﯩﭽﻪ ﻧﻪﺯﻩﺭ ﺑﺎﻏﺪﯨﻜﻰ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﺩﺍﺭﯨﻠﻤﯘﺋﻪﻟﻠﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ ﺋﯘﺗﺘﯘﺭﺍ ﺳﯩﻨﯩﭙﯩﺪﺍ 4 ﻳﯩﻞ ﺋﯘﻗﯘﻏﺎﻥ ، /D1 /ti
1950-ﻳﯩﻠﻰ ﻏﻪﺭﺑﻰ ﺷﯩﻤﺎﻝ ﻳﺎﺷﻼﺭ ﺑﯩﺮﻟﻪﺷﻤﯩﺴﻰ ﯸﻪ ﺋﯘﻗﯘﻏﯘﭼﯩﻼﺭ ﺑﯩﺮﻟﻪﺷﻤﯩﺴﻰ ﻗﯘﺭﯗﻟﺘﯩﻴﻐﺎ ﯞﻩﻛﯩﻞ ﺑﯘﻟﯘﭖ ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﻘﺎﻥ ، ﻳﯩﻐﯩﻨﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺷﯩﺌﻪﻥ ، ﺑﯧﻴﺠﯩﯔ ،ﺗﯩﻴﻪﻧﺠﯩﻦ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺷﻪﮬﻪﺭﻟﻪﺭﺩﻩ ﺋﯧﻜﯘﺳﻜﯘﺭﺳﯩﻴﻪﺩﻩ ﺑﯘﻟﻐﺎﻥ ، 1950-ﻳﯩﻠﻨﯩﯔ ﺋﺎﺧﯩﺮﻯ ﺋﯘﺭﯗﻣﭽﯩﺪﯨﻜﻰ ﺳﺎﺑﯩﻖ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺋﯩﻨﯩﺴﺘﯩﺘﯘﺗﯩﻨﯩﯔ ﺑﯩﺌﻮ-ﺧﻤﯩﻴﻪ ﻓﺎﻛﯘﻟﺘﯧﺘﯩﻐﺎ ﺋﯘﻗﯘﺷﻘﺎ ﻗﻮﺑﯘﻝ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ، 1952-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯘﻗﯘﺵ ﭘﯘﺗﺘﯘﺭﯗﭖ، ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﻨﯩﯔ ﺋﯘﺯﯨﮕﻪ ﺋﻮﻗﯘﺗﻘﯘﭼﯩﻠﯩﻘﻘﺎ ﺗﻪﻗﺴﯩﻢ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ، ﺷﯘ ﻳﯩﻠﻰ ﺟﯘﯕﮕﯘ ﻛﻮﻣﻤﯘﻧﯩﺴﺘﯩﻚ ﭘﺎﺭﺗﯩﻴﺴﯩﮕﻪ ﺋﻪﺯﺍ ﺑﯘﻟﻐﺎﻥ ، $ x:cDY
ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺑﯩﺮ ﺗﻪﺭﻩﭘﺘﯩﻦ ، ﺋﯘﺳﯘﻣﻠﯘﻛﻠﻪﺭ ﻓﯩﺰﯨﺌﻮﻟﻮﮔﯩﻴﺴﻰ ، ﺋﯘﺳﯘﻣﻠﯘﻛﻠﻪﺭ ﭘﺎﺗﺎﻟﻮﮔﯩﻴﺴﻰ، ﮬﺎﺷﺎﺭﻩﺗﺸﯘﻧﺎﺳﻠﯩﻖ ، ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺩﻩﺭﺳﻠﻪﺭﮔﻪ ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﺎﻥ ﺋﻮﻗﯘﺗﻘﯘﭼﻰ ﺑﯘﻟﻐﺎﻥ ، ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﺗﻪﺭﻩﭘﺘﯩﻦ ﻓﯩﺰﯨﻜﺎ ، ﻣﺎﺗﯧﻤﺎﺗﻜﺎ ، ﺑﯩﺌﻮﻟﻮﮔﯩﻴﻪ ، ﺧﯩﻤﯩﻴﻪ ﯞﻩ ﺋﺎﮔﺮﺍﻧﻮﻣﯩﻴﻪ ﺳﯩﻨﯩﭙﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ، ﻣﺎﺭﻛﯩﺴﯩﺰﯨﻢ ﺋﺎﺳﺎﺳﻠﯩﺮﻯ ، ، ﭘﻪﻟﺴﻪﭘﻪ ، ﺩﻩﺭﺳﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯘﺗﻜﻪﻥ . ﺑﯘ ﭼﺎﻏﺪﺍ ﺋﯘ ﺋﻪﻣﺪﯨﻼ 19 ﻳﺎﺷﻘﺎ ﻛﯩﺮﮔﻪﻧﺪﻯ ، ﺋﯘ ﺩﻩﺭﺱ ﻣﯩﻘﺪﺍﺭﻯ ﺑﻪﻙ ﻛﯘﭖ ﯞﻩﺯﯨﭙﻪ ﺋﯧﻐﯩﺮ ﺑﯘﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﭼﺎﺭﭼﺎﭖ ﺋﺎﻏﯩﺮﯨﭗ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ، ﺷﯘ ﺳﻪﯞﻩﺑﺘﯩﻦ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﮔﻪ ﺋﺎﺗﺎ-ﺋﺎﻧﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻗﯧﺸﯩﻐﺎ ﺩﺍﯞﺍﻻﻧﻐﯩﻠﻰ ﺑﯧﺮﯨﭗ ﺋﺎﺗﯘﺵ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﯧﺮﻏﯩﺰﯨﺴﺘﺎﻥ ﭼﯧﮕﯩﺮﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﮔﯘﺯﻩﻝ ﺗﯘﻳﯘﻥ ﺑﺎﻳﻠﯩﻘﯩﺪﺍ ﺋﯘﭺ ﺋﺎﻱ ﺋﺎﺭﺍﻡ ﺋﺎﻟﻐﺎﻥ ، ﺑﯘ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﺪﺍ ﺋﺎﻟﺘﯘﻥ ﺋﯩﺴﯩﻤﻠﯩﻚ ﺷﯘﺥ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺮﻏﯩﺰ ﻗﯩﺰﻯ ﺋﯘﻧﯩﯖﺪﺍ ﻳﺎﺧﺸﻰ ﺗﻪﺳﯩﺮ ﻗﺎﻟﺪﯗﺭﻏﺎﻥ ، ﻣﯘﺷﯘ ﺗﻪﺳﯩﺮ ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﺪﺍ ﻛﯧﻴﯩﻦ ( ﺋﺎﻟﺘﯘﻧﻘﯩﺰ) ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﮬﯧﻜﺎﻳﯩﺴﯩﻨﻰ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ ،، raYn~_\[
1953-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺷﯩﺌﻪﻧﺪﯨﻜﻰ ﻏﻪﺭﺑﻰ ﺷﯩﻤﺎﻝ ﺋﯘﻧﯩﯟﯦﺮﺳﯩﺘﯧﺘﻨﯩﯔ ﻣﺎﺭﻛﯩﺴﯩﺰﯨﻢ ﺋﺎﺳﭙﯩﺮﺍﻧﺘﻮﺭﻳﺴﯩﮕﻪ ﺋﻮﻗﯘﺷﻘﺎ ﺋﻪﯞﻩﺗﯩﻠﯩﭗ ﺑﯩﺮ ﻳﯩﻞ ﭼﺎﻣﺴﯩﺪﺍ ﺑﯩﻠﯩﻢ ﺋﺎﺷﯘﺭﻏﺎﻥ، ﺋﺎﺳﭙﯩﺮﺍﻧﺘﻮﺭﻳﯩﻨﻰ ﭘﯘﺗﺘﯘﺭﯗﭖ ﺋﺎﻧﺎ ﻣﻪﻛﺘﯩﭙﯩﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻣﺎﺭﻛﯩﺴﯩﺰﯨﻢ ﻛﺎﻓﯩﯩﺪﺭﺍﺳﯩﺪﺍ ﭘﻪﻟﺴﻪﭘﻪ ﺋﻮﻗﯘﺗﻘﯘﭼﯩﺴﻰ ﺑﯘﻟﯘﭖ ﺑﯩﺮ ﻧﻪﭼﭽﻪ ﺧﯩﻞ ﺩﻩﺭﺱ ﺋﯘﺗﻜﻪﻥ ﯞﻩ ﺑﯘ ﺩﻩﺭﺳﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺩﻩﺭﺳﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺗﯘﺯﯗﭖ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ ، ﺑﯘ ﺋﯩﻘﺘﯩﺪﺍﺭﻟﯩﻖ ﻳﺎﺵ ﺋﻮﻗﯘﺗﻘﯘﭼﻰ 1955-ﻳﯩﻠﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﻧﻪﺷﯩﺮ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ( ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺋﯩﻨﯩﺴﺘﯩﺘﻮﺗﻰ ﺋﯩﻠﻤﻰ ﮊﯗﺭﻧﯩﻠﻰ ) ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﭼﻪ ﻧﻪﺷﺮﻯ ﻧﯩﯔ ﻣﻪﺳﺌﯘﻝ ﻣﯘﮬﻪﺭﺭﯨﺮﻟﯩﻜﯩﻨﻰ ﻗﯘﺷﯘﻣﭽﻪ ﺋﯘﺳﺘﯩﮕﻪ ﺋﺎﻟﻐﺎﻥ، ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺕ ﮬﺎﻳﺎﺗﻰ ﺋﻪﻧﻪ ﺷﯘ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﺭﻩﺳﻤﻰ ﺑﺎﺷﻼﻧﻐﺎﻥ ، ﺋﯩﻜﻜﻰ ﺗﯩﻠﺪﺍ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﻪﻟﻘﯩﻨﯩﯔ XI ﺋﻪﺳﯩﺮﺩﯨﻜﻰ ﺋﯩﻜﻜﻰ ﺑﯘﻳﯘﻙ ﺋﺎﻟﯩﻤﻰ ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﺴﻰ 1956-ﻳﯩﻠﻰ ﻣﻪﺯﻛﯘﺭ ﺋﯩﻠﻤﻰ ﮊﯗﺭﻧﺎﻟﻨﯩﯔ ﺧﻪﻧﺰﯗﭼﻪ ﮬﻪﻡ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﭼﻪ ﺳﺎﻧﯩﺪﺍ ﺋﯩﻼﻥ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ، &Gk*@V(
ﺑﯘ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻟﯩﺮﻯ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ ( ﻗﻮﺗﺎﺩﻏﯘﺑﯩﻠﯩﻚ ) ﯞﻩ ( ﺗﯘﺭﻛﻲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ) ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺗﻰ ﺳﺎﮬﻪﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﯘﻧﺠﻰ ﺋﯩﻠﻤﻰ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺕ ﺋﯩﺪﻯ ، ﺋﯘ ﻣﯘﺷﯘ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﺴﻰ ﺳﻪﯞﻩﺑﯩﺪﯨﻦ 20-ﻳﯩﻞ ، ﺋﻮﯕﭽﻰ ،ﻗﺎﻟﭙﯩﻘﻰ ﻛﯩﻴﮕﻪﻥ ،. 1975-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯘﭺ ﯞﯨﻼﻳﻪﺕ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻨﯩﯔ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻐﺎ ﺋﺎﺋﯩﺖ ، ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﺪﺍ 1944--1949-ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﯨﻜﻰ ﺧﻪﻟﯩﻖ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﻰ ،، ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻛﯩﺘﺎﺑﯩﻨﻰ ﻳﯧﺰﯨﭗ ﺗﺎﻣﺎﻣﻠﯩﻐﺎﻥ ، ﻣﯩﺠﯩﺖ ﻗﺎﺳﯩﻢ ،ﻣﯘﺯﺍﭘﭙﻪﺭ ﺋﻪﺯﯨﺰﻟﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﻟﯩﺸﯩﭗ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ ، ﺋﻪﻣﻤﺎ ، ﺷﯘ ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺟﯘﯕﮕﯘ ﻣﯩﻘﻴﺎﺳﯩﺪﺍ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﯩﺮﯨﻠﻐﺎﻥ ، ﺋﯩﺴﺘﯩﻞ ﺗﯘﺯﯨﺘﯩﺶ ﮬﻪﺭﻛﯩﺘﻰ ، ﻧﯩﯔ ﺗﻪﺳﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯘ ﺋﻪﻣﮕﻪﻙ ﻣﯧﯟﯨﻠﯩﺮﻯ ﻧﻪﺷﯩﺮ ﻗﯩﻠﯩﻨﻤﯩﻐﺎﻥ ، P'C]=V)j`
ﺑﯘ ﮬﻪﺭﻛﻪﺕ ﺑﺎﺷﻠﯩﻨﯩﺶ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻪﯓ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ . ﻳﯧﺰﺍ ﺗﯘﺭﻣﯘﺷﯩﻨﻰ ﻛﯘﺭﻣﯩﮕﻪﻥ ﻳﺎﺵ ﻣﺎﺭﻛﯩﺴﯩﺰﯨﻤﭽﻰ ، ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺑﺎﮬﺎﻧﻪ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﺎﺷﻼﻧﻐﯘﭺ ﻛﻮﭘﯩﺮﺍﺗﯩﭙﻼﺭﻧﻰ ﺋﺎﻟﻰ ﻛﻮﭘﯩﺮﺍﺗﯩﭙﻘﺎ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﻰ ﻗﯩﻠﺪﯗﺭﯗﺷﻘﺎ ﺳﺎﭘﻪﺭﯞﻩﺭ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ﻛﺎﺩﯨﺮﻻﺭ ﺗﯘﺭﻛﯘﻣﯩﺪﻩ ﻣﺎﺭﺍﻟﺒﯧﺸﻰ ﻧﺎﮬﯩﻴﺴﯩﻨﯩﯔ ﺳﯧﺮﯨﻘﺒﯘﻳﺎ ﻳﯧﺰﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺷﺎﻛﺎﻟﺌﺎﯞﺍﺕ ﻛﻪﻧﺘﯩﮕﻪ ﺋﻪﯞﻩﺗﯩﻠﯩﭗ ﻣﻪﺳﺌﯘﻝ ﻛﺎﺩﯨﺮ ﺑﯘﻟﯘﭖ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ ، ﻳﯧﺮﯨﻢ ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺗﯘﻳﯘﻗﺴﯩﺰ ﺋﯘﺭﯗﻣﭽﯩﮕﻪ ﭼﺎﻗﯩﺮﺗﯩﻠﻐﺎﻥ ﮬﻪﻡ، ﺋﯘﯕﻐﺎ ﻣﺎﻳﯩﻞ ، ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﯨﻠﯩﭗ ﻛﯘﺭﻩﺵ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ، ، ﺳﻮﻝ ،ﭼﯩﻠﻠﯩﻖ ﻛﯧﺴﯩﻠﯩﮕﻪ ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﺋﺎﺳﺎﻥ ﮔﯩﺮﯨﭙﺘﺎﺭ ﺑﯘﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﯩﻢ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭ ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ﮬﻪﺭ ﺧﯩﻞ ﺋﯘﺳﯘﻟﻼﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺯﯗﻳﺎﻧﻜﻪﺷﻠﯩﻚ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ، ﮬﻪﺗﺘﺎ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﭘﻮﺗﯧﺮﯦﺘﯩﻨﻰ ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪﺗﻠﯩﺸﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﻗﯩﺰﻯ، ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺋﯩﻨﯩﺴﺘﯩﺘﯘﺗﻰ ﺳﻪﻧﺌﻪﺕ ﭘﺎﻛﯘﻟﺘﯧﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﯘﺳﺴﯘﻝ ﺋﻮﻗﯘﺗﻘﯘﭼﯩﺴﻰ ﺭﻩﻧﺎ ﻣﻪﺧﺴﯘﺗﻨﯩﯔ ﭘﯘﺭﺗﯧﺮﺗﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﯘﺷﯘﭖ ﮬﻪﺟﯟﻯ ﺭﻩﺳﯩﻤﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺳﯩﺰﯨﭗ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﺗﺎﻣﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﭼﺎﭘﻼﺗﻘﯘﺯﻏﺎﻥ، }u-|)_O?
ﮬﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻪﻧﻤﯘ ﺋﻪﻳﻨﻰ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﻛﯧﯖﻪﻳﺘﯩﯟﯦﺘﯩﻠﮕﻪﻥ ﺳﯩﻴﺎﺳﻰ ﮬﻪﺭﻛﻪﺕ ﻏﺎﻳﻪﺕ ﺋﯧﻐﯩﺮ ﺋﯩﺠﺘﯩﻤﺎﺋﻰ ﺑﻮﮬﺮﺍﻥ ﭘﻪﻳﺪﺍ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ،ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﺘﯩﻜﻰ ﺳﯩﻴﺎﺳﻰ ﺋﺎﻛﺘﯩﭙﻠﯩﻚ ﺑﺎﺭﻏﺎﻧﺴﯧﺮﻯ ﺋﯘﻣﯘﻣﻰ ﺟﻪﻣﯩﻴﻪﺕ ﺋﻪﺳﻪﺑﯩﻴﻠﯩﻜﯩﮕﻪ ﺋﺎﻳﻠﯩﻨﯩﭗ ﻛﻪﺗﻜﻪﻥ ، ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺳﺎﺑﯩﻖ ﺳﻪﯞﯦﺖ ﺋﯩﺘﯩﭙﺎﻗﯩﻐﺎ 1950-ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻧﯩﯔ ﺋﯘﺗﺘﯘﺭﻟﯩﺮﻯ ﻛﯘﭼﯘﭖ ﻛﻪﺗﻜﻪﻥ ﺋﺎﺗﺎ-ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﺑﺎﻟﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﻗﺪﯨﺮﯨﺪﯨﻦ ﺋﻪﻧﺴﯩﺮﻩﭖ 1958-ﻳﯩﻠﻰ -ﺋﯘﻧﻰ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﻛﻪﺗﻜﯩﻠﻰ ﺋﯘﺭﯗﻣﭽﯩﮕﻪ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ، ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ، ﺑﯘ ﻛﯘﻧﻠﻪﺭ ﺗﯧﺰﻻ ﺋﯘﺗﯘﭖ ﻛﯧﺘﯩﺪﯗ ، ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺗﺎ-ﺋﺎﻧﯩﺴﻨﯩﯔ ﺗﻪﻟﯩﭙﯩﮕﻪ ﻗﻮﺷﯘﻟﻤﯩﻐﺎﻥ ، ﺋﺎﺗﺎ-ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﺋﯩﻼﺟﯩﺴﯩﺰ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ، *Ii 4E#
1959-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ، ﺋﻮﯕﭽﻰ .. ﻗﺎﻟﭙﯩﻘﻰ ﻛﻪﻳﮕﯘﺯﯗﻟﯘﭖ ، ﭘﺎﺭﺗﯩﺪﯨﻦ ﯞﻩ ﺧﯩﺰﻣﻪﺗﺘﯩﻦ ﮬﻪﻳﺪﻩﭖ ﭼﯩﻘﯩﺮﯨﻠﯩﭗ ، ﺋﻪﻣﮕﻪﻙ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻪﻟﻪﺵ ﺋﻮﺭﻧﯩﻐﺎ ﺋﻪﯞﻩﺗﯩﻠﮕﻪﻥ ، ﭘﯘﺗﻜﯘﻝ ﺟﯘﯕﮕﯘ ﺟﻪﻣﯩﻴﯩﺘﻰ ﺋﺎﭼﺎﺭﭼﯩﻠﯩﻖ ﻗﻪﮬﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻜﻰ ﻗﯩﻴﺎﻣﯩﺘﯩﺪﻩ ﻗﯩﻴﻨﯩﻠﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﺋﺎﺷﯘ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﺋﯘ ﺋﯩﻜﻜﻰ ﻳﯧﺮﯨﻢ ﻳﯩﻠﻨﻰ ﺋﯘﺭﯗﻣﭽﯩﻨﯩﯔ ﺩﯦﮭﻘﺎﻧﭽﯩﻠﯩﻖ ،ﻣﻪﻳﺪﺍﻧﻠﯩﺮﺩﺍ، ﺳﺎﻧﺠﯩﻨﯩﯔ ﻳﯘﻗﯩﺮﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﻏﻪﺭﺑﻰ ﮔﯘﺑﻰ ﭼﯘﻟﻠﯩﻜﯩﺪﻩ ﯞﻩ ﺋﻪﻣﮕﻪﻙ ، ﺟﺎﭘﺎ-ﻣﯘﺷﻪﻗﻘﻪﺕ، ﺩﻩﺭﺕ-ﺋﻪﻟﻪﻡ ﯞﻩ ﺋﺎﭺ-ﺯﺍﺭﻟﯩﻖ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺋﯘﺗﻜﯘﺯﮔﻪﻥ ، ﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﻣﯘﺷﻪﻗﻘﻪﺗﻠﯩﻚ ﻛﯘﻧﻠﻪﺭﺩﯨﻤﯘ ﺋﯘ ﺭﻭﺱ ﺗﯩﻠﻰ ﺋﯘﮔﯩﻨﯩﯩﺸﻨﻰ ﺋﯩﺰﭼﯩﻞ ﺩﺍﯞﺍﻣﻼﺷﺘﯘﺭﻏﺎﻥ، ﺑﯘ ﺋﯧﻐﯩﺮ ﻛﯘﻧﻠﻪﺭﺩﻩ ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ﺋﻪﻣﮕﻪﻙ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻪﻟﻪﺵ ﺋﻮﺭﻧﯩﺪﺍ ﺗﯘﻧﯘﺷﻘﺎﻥ ﺩﯗﺳﺘﻰ ﺋﺎﺑﺪﯗﻛﯧﺮﯨﻢ ﺋﺎﺑﺪﯗﺭﯦﮭﯩﻢ ﻛﯘﭖ ﻳﺎﺭ-ﻳﯘﻟﻪﻙ ﺑﯘﻟﻐﺎﻥ . ﺋﺎﺑﺪﯗﻛﯧﺮﯨﻢ ﺋﺎﺑﺪﯗﺭﯦﮭﯩﻢ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ ﺋﺎﺗﺎ-ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ 1930-ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﺋﯘﺭﯗﻣﭽﯩﺪﯨﻜﻰ ، ﺳﺎﻧﺎﻳﻰ ﻧﻪﭘﯩﺴﻪ،،ﺩﻩ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻧﺪﻯ ، 1961-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﻪﻣﮕﻪﻙ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻪﻟﻪﺵ ﺋﻮﺭﻧﯩﺪﯨﻦ ﻗﻮﻳﯘﯞﯦﺘﯩﻠﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ، 1962-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﮬﻪﻣﺮﺍﺧﺎﻧﯩﻢ ﺋﯘﻧﻰ ﺋﺎﻟﻐﯩﻠﻰ ﺑﯩﺸﻪﻙ( ﺋﻪﻳﻨﻰ ﭼﺎﻏﺪﯨﻜﻰ ﻓﺮﻭﻧﺰﻯ ﺩﯦﻴﻠﻪﺗﺘﻰ) ﺗﯩﻦ ﺋﯘﺭﯗﻣﭽﯩﮕﻪ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ، ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺷﯘ ﭼﺎﻏﺪﯨﻼ ﺩﺍﺩﯨﺴﯩﻨﯩﯔ 1961-ﻳﯩﻠﻰ 11-ﺋﺎﻳﺪﺍ ﺋﺎﻟﻪﻣﺪﯨﻦ ﺋﯘﺗﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﺪﯨﻦ ﺧﻪﯞﻩﺭ ﺗﺎﭘﻘﺎﻥ ، m e / I
[\$'d(:xQ
ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺗﺎﺭﯨﺦ ﮬﺎﺳﯩﺮﺍﭖ-ﮬﯘﻣﯘﺩﻩﭖ ﺋﯧﻐﯩﺮ ﺗﯩﻨﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ، ﺋﯩﺠﺘﯩﻤﺎﺋﻰ ﺋﻪﻧﺴﯩﺰﻟﯩﻚ. ﺳﯩﻴﺎﺳﻰ ﺳﻮﻟﭽﯩﻠﻠﯩﻖ ﺷﻪﺧﺴﯩﻨﯩﯔ ﻗﯩﻤﻤﯩﺘﻰ ﺋﻪﺭﺯﯨﻤﻪﺱ ﻧﻪﺭﺳﯩﮕﻪ ، ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭ ﺗﻪﻗﺪﯨﺮﯨﻨﻰ ﺋﯘﻳﯘﻧﭽﯘﻗﻘﺎ ﺋﺎﻳﻼﻧﺪﯗﺭﯗﭖ ﻗﯘﻳﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﺋﺎﺷﯘ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﺋﺎﻧﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﻛﻠﯩﭙﯩﻨﻰ ﻗﻮﺑﯘﻝ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺧﺎﺗﯩﺮﺟﻪﻡ ﮬﺎﻳﺎﺕ ﻳﻮﻟﯩﻨﻰ ﺗﺎﻟﻠﯩﻤﺎﺳﺘﯩﻦ ،ﺋﯘﺯﯗﻧﯩﯔ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻰ ﺗﯘﻳﻐﯘﺳﯩﻨﻰ ﻗﻪﺩﯨﺮﻟﻪﺷﻨﻰ ﮬﻪﻣﻤﯩﺪﯨﻦ ﺋﻪﻻ ﺑﯩﻠﯩﭗ .، ﻛﯘﺳﻪﻥ ﻗﯩﺰﻯ ، ﺭﻩﻧﺎ ﻣﻪﺧﺴﯘﺕ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﯘﻱ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﻣﻪﻗﺴﯩﺘﯩﺪﻩ ﺋﯘﺭﯗﻣﭽﯩﺪﻩ ﻗﯩﻠﯩﺸﻨﻰ ﻗﺎﺭﺍﺭ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ، ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﺋﯩﻼﺟﯩﺴﯩﺰ 1962-ﻳﯩﻠﻰ 4-ﺋﺎﻳﺪﺍ ﺑﯘ، ﺋﻪﻧﺴﯩﺰ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﯨﻜﻰ ، ﺋﺎﺷﯩﻖ-ﻣﻪﺷﯘﻗﻼﺭ ، ﻧﯩﯔ ﺗﻮﻳﻨﻰ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﻗﯘﻳﯘﭖ ، ﺩﯗﻧﻴﺎﻟﯩﻘﺘﯩﻜﻰ ﻳﺎﻟﻐﯘﺯ ﺋﻮﻏﻠﯩﻨﻰ ﺗﻪﻗﺪﯨﺮﮔﻪ ﺗﺎﭘﺸﯘﺭﯗﭖ ، ﺑﯩﺸﻜﻪﻛﻜﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻧﻜﻪﻥ ﮬﻪﻡ ﺋﯩﺰﭼﯩﻞ ﺧﻪﺕ ﺋﺎﻻﻗﯩﺴﻰ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ . GTZ 1
==#~_n<`u
تېما:مەنبەسى گۇلدىيار تورى[ بۇ يازما گۈل-چۈشى تەرپىدىن 2008-04-20 17:08 دە قاي ]
