نىزامىدىن  ئەلىشىر ناۋايى      Alisher Navoiy  iE%E8L%  
dAt
{SS  
[size=5] 15- ئەسىر ئىنسانىيەت مەنىۋىيەت خەزىنىسىنىڭ يارقىن يۇلتۇزلىرىدىن بىرى، بۈيۈك شائىر نىزامىدىن  ئەلىشىر ناۋايى مىلادىيە 1441 -يىلى 9 - فېرال ھىرات شەھرىدە توغۇلغان.  ئەلىشىر 10- 12 ياشلىرىدىن تارتىپ شېئىر يىزىشقا باشلىغان بولۇپ، ئۇنىڭ ئستىداتىدىن مەمنۇن بولغان مەۋلانى لۇتفى ئەلىشىرنىڭ : (. zf  
zJG]f)>}1  
ئارەزىن ياپقاچ، كۆزۈمدىن ساچىلۇر ھەرلەھزە ياش، P)&xPvK  
FHChY4  
بۇيلەكىم، پەيدا بولۇر يۇلدۇز، نىھان بولغاچ قۇياش. !(_:Bi  
Kwxl//k  
    دېگەن مەتلەئى بىلەن باشلىنىدىغان غەزىلىنى ئاڭلىغاندىن كىيىن : « ئەگەر مۇيەسسەر بولسا ئىدى، ئۆزۈمنىڭ 10- 12 مىڭ بېيتىمنى شۇغەزەلگە تىگىشەر بولا ئىدىم ... » دېگەن. ئۇ 15 يېشىدا يۇرۇتتا شائىر سۈپىتىدە تونۇلغان. تۆۋەندە بىز ناۋايىنىڭ « خەزائىنمولە ئانى » ناملىق تۆت دىۋانى ئاز بىر قىسمىنى تورداشلارنىڭ ھوزۇرىغا سۇندۇق. k Yg4&7  
7{{"0@5Y  
1esO2L$  
غەرايىبۇ سسىغەر  ;ej_?:a  
　 ${ftc6$\f  
K$=g52]  
- 1 - =4R%,~"R  
%anw!j  
ئەشرەقەت مىن ئەكسى شەمسىلكەئىسى ئەنۋارۇلھۇدا، f?)[i0JK  
4lA#E*  
يار ئەكسىن مەيدە كور، دەب، جامدىن چىقتى سادا. bZY X_)!m  
>t7 >MK  
　 btj"/wnF  
[(1kX@fd!  
غەير نەقشىدىن كوڭۇل جامىدا بولسا زەڭگى غەم، Y}(^N+ 
JWCyL>N8a  
يوقتۇر ئەي ساقى، مەيى ۋەھدەت شارابىدەك تازلىغۇچى يوق. %W_SZ@'V  
[Rk;nIuD  
　 m^
[F\ZN  
I{:6>Vp  
ئەي خۇش ئول مەيكىم، ئاڭا زەرف ئۇلسا بىر سىنىغان سەفال، X&B8Ki3+E8  
MWD7r<'1  
جام ئولۇر گېيتىنەما، جەمشىد ئانى ئىچكەن گەدا. !`p[K5F~P;  
v_GWaRV^f  
^$1U}#m%q  
PNRf C 
-2- Bx)zbRk  
bZBlC/fs?  
Jondin seni ko'p sevarmen GG1VA
3>  
/hm$0df C  
Jondin seni ko'p sevarmen, ey umri aziz, x>X Uq\EW  
Sondin seni ko'p sevarmen, ey umri aziz, A5uyn~|<  
Har neniki sevmak andin ortiq bo'lmaz, IST5xv  
Andin seni ko'p sevarmen, ey umri aziz. r4 &$.  
p%g2*H}  
ZC\2f:[2;2  
vMEqdKs:  
-3- 2Rg+5J"c9  
C7hV
uE6^B  
O'n sakkiz yosh hayratlari Q_)kiaD,j  
t@oHL"*  
O`n sakkiz ming olam oshubi agar boshindadur, .+>z`;Q  
Ne ajab, chun sarvinozim o`n sakkiz yoshindadur. &Ok`Ww00,  
$=lR^n>Y  
Desa bo`lg`aykim, yana ham o`n sakkiz yil husni bor, 5"uQ-`bVD  
O`n sakkiz yoshina muncha fitnakim boshinadur. 1bs@R"sq  
Goad-5]MI  
O`n sakkiz yil dema, yuz sakson yil o`lsa, uldurur, " ^S8M  
Husn shohi, ul balolarkim, ko`zu qoshinadur. X3_z  
8o/CL4dUm  
Hayrat etmon husni naqshidaki, har hayratki, bor, on^0Cos  
Barchasi ezid taolo sun`i naqqoshinadur. 3%fwq8@  
w\Wlu~0gh  
Tan anga siymu ichina tosh muzmar ko`nglidin, [7qZ/0Le3  
Aqlg`a yuz hayrat, ul oyning ichu toshinadur. SV>"eaa  
?e)(y\AA  
May ketur, ey mug`ki, yuz hayrat aro qolmish Masih, a+NS(
n+q  
Bul ajablarkim, bu eski dayr xuffoshindadur. P":y,g%c  
PBd!j' 
To Navoiy to`kti ul oy furqatidin bahri ashk, d6<9d/ ~M  
Har qachon boqsang, quyosh aksi aning yoshindadur. :Bh2b"+ &%  
C\q}iam  
NF?1X7[  
Z"UUlG?Ib  
-4- KQI=2]1n)  
@Vh(WHT3  
قان ئەيلەدىڭ كۆڭۈلنى نىھان، OLcY^*r  
Ju i51s E  
كۆرگىل ئىككى يۈزمدە نىشانى. 
,Avm}[w  
8
(l67  
　 &%oWd  
q~, UPZ=  
تۇشتى فىغانغە كۆڭلۈم ئول ئايدىن، bMn
^\S+dL  
~\QQ'\.G  
تاڭ يوق، يېتىشسە كۆككە فىغانى. u7>eiFY  
8d! 3.bV=B  
　 :e1UIH{%  
`XbnoS,5  
ھەجرىڭ تۈنىگە تۇشكەلى كۆڭلۈم، }:VpPLEV1  
j/G1|  
بولمىش كۆزگە تىرە جاھانى. |lDCt^1:  
w,Vk?v P  
　 MSS2UE*  
4Bmb8zJj}  
ھەسرەت گۈلى ھەمۇلدەم ئاچىلغاي، \5?$2  
4pHRy6f  
باغرىمنىڭ تاما كويىدا قانى. i"J W  
WhQ65m_"-  
　 '"yWK'6kG  
'vEv s.X  
ھەر كىمسەگە نى تۆھمەت ئېتەيكىم: .'T1%zQ1j  
Yx; &JJfr  
«ئىتكەن كۆڭۈلنى ئالدى فەلانى» w;>
*3!  
~?StuNJ  
　 M4<TVq;:  
Mt4@_m&  
ئەيلەردە ئىشقىڭ شەرھىنى تەھرىر، d2%VahZ  
SSmOR !:  
سىغماس قەلەمۇ تىلگە بەيانى. ZcYB WW  
H^vd0db ,A  
　 #.&Vpez  
oG_:G{#]  
خىسرەۋ، نەۋائىيا، سېنى كۆرسە، 0Hq
B#ar  
Iv> 
شەھنى دېگەي مۇلكشاھ سانى. UCQwmD G  
t}7KIMR  
　 k+Ye>l*x[  
F:n:99;T  
CLTa y[  
@n<p)`rd  
-5- >x>PSx alE  
#HXCik#~z  
Mubtalo bo'ldim sanga NRH3a,s  
E ;[FnQT.  
Ko'rgali husnungni zoru mubtalo bo'ldum sanga, B7'of&k#  
Ne balolig' kun edikim, oshno bo'ldum sanga. mU]Kx,eJ  
YEA9yF  
Har necha dedimki kun-kundin uzay sendin ko'ngul, jDrghX  
Vahki, kun-kundin batarrak mubtalo bo'ldum sanga. #}2Vix  
ZC{@*#x5  
Men qachon dedim: "Vafo qilg'il manga" zulm aylading, l,,BMg
t x  
Sen qachon deding: "Fido bo'lg'il manga" bo'ldim sanga. \a`~.9>;  
N-}~xVwx  
Qay pari paykarga dersen telba bo'ldung bu sifat, g&G
0Z)(  
Ey pari paykar, ne qilsang qil manga, bo'ldum sanga. evCT}e  
HX\C&pgU  
Ey ko'ngul, tarki nasihat aylading ovora bo'l, lDhJsm,E%1  
Yuz balo yetmaski, men ham bir balo bo'ldum sanga. Y&nNmsJ{-  
A CtR 3D  
Jomi Jam birla Xizr suyi nasibimdur mudom, N8"e\RHO  
Soqiyo, to tarki joh aylab gado bo'ldum sanga. ]5o1q7  
Yt.|YcR  
G'ussa changidin navoe topmadim ushshoq aro, J Y E*^5  
To Navoiydek asiru benavo bo'ldum sanga. reOnL o  
TvzKzQI#(  
T3 C'mS|w  
CSc!](!w  
-6- h>{r  
%WD,="rh  
ئىككى غۇنچەڭ ئېرمەس، ئەي گۈلچېھرە، تەڭ، #e FPj>[U6  
h_%zfb=Li  
ئاغزىڭ ئەسرۇ تارۇ، كۆڭلۈڭ ئەسرۇ كەڭ. \"j 
G`.>o  
　 \2yIX'Ys
 
#~"G]WoXM  
ئاغزىڭە تەگمەس ئوزارىڭ بىرلە سۆز، 2FS8
ZE  
j}yqZLY  
بولمادى خۇرشىد بىر لە زەررە تەڭ. w>
 
X;[tKAik  
　 ?(W^xX  
Sw)B9n_  
لالەنىڭ داغى بولۇر چۈن ئورتادا، 2"bGg  
TVu,_l  
نېگە تۇشمىش ئارەزىڭ يانىدە مەڭ. {H']SaR  
>&f9  
　 6a3J"dHC  
%~cv<  
بولدى ئىلگىم داغۇ، كۆكسۈمدە زەخمى فاش، ;i Dk
h  
# dT"  
كىم تەنىمدە تون يوقۇ، ئىلىگىمدە يەڭ. l=9b+l 6  
vc`IF;:W  
　 Vo hzSTi  
J`EC!`d  
سالغۇچە ئالەمگە ئوت ئازەزنى ئاچ، C^*K8_]O]  
rCGBt:{W  
كىم جەھاننى كويدۇرۇر ئول ئوتلۇغ ئەڭ. IJ*6,?t,  
2 
　 ZE%5.an8k  
}Md:h*jh  
ھۆسىن داۋاسىغە قول يەڭدىن چىقار، T*8wxo&6  
6d&4,(k+>  
يۇز يەدى بەيزا چىقارغاندە نى يەڭ. Mv@HZgg>]  
>Cc799dU#  
kOqjU%dz  
\pKt,|soE  
-7- D|/~{KN  
a ^j faJY3  
Qaro ko'zim l1d'3iE  
*7A
>5[  
Qaro ko'zum, kelu mardumlug' emdi fan qilg'il, i !+>pk%a?  
Ko'zum qarosida mardum kibi vatan qilg'il. QFzH>2  
F(A6"2  
Yuzung guliga ko'ngul ravzasin yasa gulshan, ?lOre6  
Qading niholig'a jon gulshanin chaman qilg'il. =x'j@  
Y eI5>]xy  
Takovaringg'a bag'ir qonidin hino bog'la, qJ mH$Bk  
Itingg'a g'amzada jon rishtasin rasan qilg'il. _`[q}^0  
}og2^|Gk;  
Firoq tog'ida topilsa tufrog'im, ey charx, y#QGn9b`  
Xamir etib yana ul tog'da ko'hkan qilg'il. yGT9mtiR$  
'"b y4e
 
Yuzung visolig'a yetsun desang ko'ngullarni, v2m6%0P  
Sochingni boshdin-ayog' chin ila shikan qilg'il. JiXz>=p  
%k j:0  
Xazon sipohiga, ey bog'bon, emas mone' xl<  
Bu bog' tomida gar ignadin tikan qilg'il. cP"69):+  
rGkcL
pw  
Yuzida terni ko'rub o'lsam, ey rafiq, meni p vQh  
Gulob ila yuvu gul bargidin kafan qilg'il. kUz 
JQdkiz^  
Navoiy, anjumani shavq jon aro tuzsang, p;p&)  
Aning boshog'lig' o'qin sham'i anjuman qilg'il. Ty&1 KmRf  
+^pqD!xi  
>J'!FU]p  
=?5UE$@Fg  
-11- ) kg,(a  
M=M6F0Uq
 
Farhod va Xisrav aytishuvi ar@=cz  
w-1U&(7  
Dedi: qaydinsen ey majnuni gumrah? n
6qw29  
Dedi: majnun vatandin qayda ogah. sb@%B)*x  
K,4,aw
'_  
Dedi: nedur senga olamda pesha? yg262d8  
Dedi: ishq ichra majnunliq hamisha. eDzSh,M'"  
Ds
O)8 d  
Dedi: bu ishdan o'lmas kasb ro'zi, o<\AoK  
Dedi: kasb o'lsa basdur ish so'zi. U|8uvgp  
)qv1\5g3  
Dedikim: ishq o'tidin de fasona! W n'7JBmar  
Dedi: kuymay kishi topmas nishona. [#Yv]Ob  
>rP.jGr=/  
Dedikim: kuymakingni ayla ma'lum! x&ENR mC  
Dedi: andin erur joh ahli mahrum! zk5ebG<%  

8 Jq*  
Dedi: qay chog'din o'ldung ishq aro mast? t07]<$U  
Dedi: ruh ermas erdi tang'a payvast. e9 |ce#cbc  
%PIg]OF  
Dedi: bu ishqdin inkor qilg'il! x{rFIm|/x  
Dedi: bu so'zdin istig'for qilg'il! Dn9Io1gM9&  
N =[\oi?|  
Dedi: oshiqqa ne ish ko'p qilar zo'r? p;Q.,trNzA  
Dedi: furqat tuni ishqi balosho'r. o[
>
5h  
n;:4Jc?*?  
Dedi: ishq ahlining nedur hayoti? 'T~z`  
Dedi: vasl ichra jonon iltifoti. 9mJUa>*  
9W9p\R{S  
Dedikim: Dilbaringning de sifotin! l=0 d@!  
Dedi: til g'ayratidin tutmon otin! s(2[ KW@=Y  
XydA
P  
Dedikim: ishqig'a ko'nglung o'rundur? q#u^?KDLJ  
Dedi: ko'nglumda jondek yoshirundur. xvuh Ubs  
X[g4Ry3  
Dedi: vaslig'a borsen orzumand? bSO+][;~  
Dedi: bormen xayoli birla hursand. r^`e-ie.Z  
\4>Q(+ >  
Dedi: no'shi labidin topqay el bahr? hJMJ,S  
Dedi: ul no'shdin el qismidur zahr. ey74?`.vn  
o4V^yd#  
Dedi: joningni olsa la'li yodi? ILknV0U  
Dedikim: ushbudur jonim murodi. h{-!%1n;  
+46'\s|2%m  
Dedi: ko'ksungni gar chok etsa bebok?! 7}7XP+D  
Dedi: ko'nglum tutay ham ayla deb chok. I9Kcr#gL  
 hPt;Y  
Dedi: ko'nglung fido qilsa jafosi? \N PvR&QF  
Dedi: jonimni ham aylay fidosi. .O@dKyA  
nZ4S8wx  
Dedikim: ishqdin yo'q juz ziyon bud. Kp9a`w~%  
Dedi: bu kelsa savdo ahlig'a sud. X)rI>v  
#Tn 24x`  
Dedi: bu ishq tarki yaxshiroqdur! NP!B4iXs&  
Dedi: bu sheva oshiqdin yiroqdur! E
k3uBi@W  
AamK"s&S  
Dedi: ol ganju qo'y mehrin nihoniy, b6{ 
Dedi: tufroqqa bermon kimyoni! }#G m#3*  
45dg`,lq  
Dedi: joningg'a hijron kinakashdur, ~Az&HE^V  
Dedi: chun bor vasl ummidi xushdur. ]/5),),  
"3s-  
Dedikim: shahg'a bo'lsa shirkat andesh! jNV(]4A  
Dedi: ishq ichra tengdur shohu darvesh! I$8!6LX  
vf&]kH#n(  
Dedi: joningg'a bu ishdin alam bor, 2*Y.
j]T  
Dedi: ishq ichra jondin kimga g'am bor?! T i (Y;  
&5_KXw"  
Dedi: kishvar beray, kech bu xavasdin! ?REmML*u  
Dedi: bechora, kech bu multamasdin! g+*ovA[\  
oKdl,})>  
Dedi: ishq ichra qatling hukmi etkkum! ^y! OVGL  
Dedi: ishqida maqsudimg'a yetkum. R&a,7Y  
$`~?C34gT  
Dedi: bu ishda yo'q sendin yiroq qatl, /Tq'/!PL  
Dedi: bu so'zlaringdin yaxshiroq qatl '6* RbR]d  
[uNeFdv  
　 "PX|P  
 KAc|1wz  
　 vl|n*&~)DT  
.g&VJRmT  
　  .D&N7  
st;zyLOn{  
　 rsSWYh:%k  
=^[vpudw6p  
To Be Continued... %B_x(t  
~X.n5+?]  
يۇقارقى بارلىق بايانلار   
KBL|=~M[
 
ھۆرمەتجان فىكرەت؛ قادىر ئەكبەر .« جۇڭگۇ ئازسانلىق مىللەتلەر ئەدەبىياتى تارىخى» مەجمۇئەسى ئۆزبېك ئەدەبىياتى تارىخى . شىنجاڭ خەلىق  نەشىرياتى 2005.9 بىسىلىشى . :;5MMGV}  
o%C OvA  
ئەگەر نەشرى ئەپگارلار، ئاپتۇرلار نەشىر ھوقۇقىغا تەخلى - تەرۇز قىلدى دەپ قارىسا، بىز بىلەن ئالاقە قىلىڭ. دەرھال بىر تەرەپ قىلىمىز. sXnB}2  
Vk+XR6=uq  

[ بۇ يازما مۇقام تەرپىدىن 2007-07-11 00:21 دە قايتا ]