لاتىن پۇتبولى قەھىرىمانلىرى(1)

تەنتەربىيە

ھەممىمىزىگە ئايان بولغىنىدەك دۇنيا پۇتبولچىلىقىدا جەنوبى ئامىرىكا پۇتبول چولپانلىرى ئۆزنىڭ ئىسىل ماھارىتى بىلەن دۇنيا پۇتبولچىلىقىدا ھۈكۈم سۈرۈپ كەلمەكىتە، تۈۋەندە مەن بىرقانچە داڭلىق شەخسىنى تۇنۇشتۇرۇپ ئۈتەي.

تۇنجى پۇتبول پادشاھى-پېلى
پىلى 1940-يىلى 10-ئاينىڭ 20-كۈنى بىرازىلىيەدە بىر نامرات ئائىلىدە تۇغۇلغان ، 20- ئەسىردىكى ئەڭ ئولۇق پۇتبول چولپانلىرىنىڭ بىرى بولۇپ ئۇنى ياخشى كۈرىدىغانلار ھۆرمەت بىلەن ئۇنى«توپ شاھى» دەپ ئاتىشىدۇ.
ئۇ پۇتبول ھاياتىدا جەمئى 1281توپ كىرگۈزگەن، 4قېتىم دۆلەت كوماندىسىغا ۋاكالىتەن دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتناشقان، 3قېتىم دۇنيالوڭقىسىنى ئىگىز كۈتۈرگەن.1980-يىلى ياۋرۇپادىكى 20دىن ئارتۇق دۆلەتلەرنىڭ ئاخبارات ۋاستىلىرى تەرپىدىن 20-ئەسىردىكى مەشھۇر تەنھەرىكەتچىلەرنىڭ بىرىنجىسى بولۇپ باھالانغان، 1987-يىلى خەلىقئارا پتبولچىلار بىرلەشمىسى تەرپىدىن ئالتۇن ئوردىن مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن، 1999-يىلى خەلىقئارا ئولىمپىك كومتىتى تەرپىدىن «ئەسىر تەنھەرىكەتچىسى» بولۇپ باھالانغان.
ئاساسى ئەھۋالى
ئىنگىلىزچە ئىسمى : Pele
خەنزۇچە ئىسمى : 贝利
دۆلىتى : بىرازىلىيە
تۇغۇلغان يۇرتى : تىرىس – كىراسىنوس  
تۇغۇلغان ۋاختى : 1940-يىلى 10-ئاينىڭ 23-كۈنى
بۇي ئىگىزلىكى : 174سانتىمىتىر
ئېرىشكەن شەرەپلىرى : 6 - نۆۋەتلىك ، 7-نۈۋەتلىك ، 9-نۈۋەتلىك دۇنيا لوڭقىسىدا چىمپىيۇن، 1987-يىلى خەلىقئارا پۇتبولچىلار بىرلەشمىسى تەرىپىدىن ئالتۇن ئوردىن مۇكاپاتى، 1999-يىلى خەلىقئارا ئولىمپىك كومتىتى تەرپىدىن «ئەسىر تەنھەرىكەتچىسى» بولۇپ باھالانغان.
چىكىنگەن ۋاختى : 1977-يىلى 10-ئاينىڭ 1-كۈنى
3. ئۈسۈپ يىتىلىشى
پىلى  1940-يىلى 10-ئاينىڭ 23-كۈنى بىرازىلىيەنىڭ تىرىس – كىراسىنوسدا بىر نامىرات ئائىلىدە دۇنياغا كەلگەن بولۇپ كىچىك ۋاقىتلىرىدا پەقەت يالاڭئاياق توپ تىپىش ئىمكانىيىتى بار ئىدى. 13ياش ۋاقتىدا پاۋلۇ كولۇبىغا ۋاكالىتەن ئۆسمۈلەر كوماندىسىدا توپ تىپىشكە باشلىغان بولۇپ بۇ كوماندىنى يىتەكلەپ ئۈدا ئۈچ يىل پاۋلۇ شەھىرى بۇيىنچە چىمپىيۇن بولىدۇ. شۇنىڭ بىلەن كىشىلەر بۇ ئىقتىدارلىق ئۆسمۈرگە كۆز تىكىشكە باشلايدۇ، 1956-يىلى داڭلىق بولغان سانتۇس كولۇبىنىڭ چاقىرىقىغا ئېرىشىپ كولۇبقا كىرىدۇ ۋە شۇ يىلى 32توپ كىرگۈزۈپ ئەڭ ياش مەرگەن بولۇپ قالىدۇ . 1957-يىلى 17ياشقا تولۇق توشمىغان پىلى تۇنجى قېتىم دۆلەت كوماندىسىغا قاتنىشىدۇ ۋە تۇنجى قېتىم دۆلەت كوماندىسىغا ۋاكالىتەن دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتنىشىدۇ ۋە مۇسابىقىدە كىشىلەرنى ھەيرانۇ - ھەس قالدۇردىغان ماھارەتلىرى بىلەن كىشىلەرنى ئىختىيارسىز :«بىرازىلىيىدە پەۋقۇلئاددى تالانىت ئىگىسى بارىلىققا كەپتۇ!» دىگەندەك چاقىرىقلارنى توۋلاشقا مەجبۇرلايدۇ، بۇ تالانىت ئىگىسىنىڭ قوزغىتىشى بىلەن بىرازىلىيە كوماندىسى شىددەتلىك ھوجۇم بىلەن رەقىبلىرى ئۈستىدىن غالىب كىلىپ دۆلەت كوماندىسى ئۈچۈن تۇنجى قېتىملىق دۇنيا لوڭقىسىنى قولغا كەلتۈرىدۇ.
كىيىن پىلىنىڭ يىتەكچىلىگى ئاستىدا بىرازىلىيە كوماندىسى 1962-يىلدىكى 7-نۆۋەتلىك دۇنيالوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسى ۋە 1970-يىلدىكى 9-نۆۋەتلىك دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە چىمپىيۇن بولىدۇ، پىلىمۇ دۇنيا لوڭقىسى تارىخىدىكى بىردىنبىر دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە 3قېتىم چىمپىيۇن بولغان تەنھەرىكەتچى بولۇپ قالىدۇ.
پىلى بولسا ھازىرقى زامان پۇتبول تەنھەرىكىتىدە ھەممىنى بېسىپ چۈشكەن تەنھەرىكەتچى بولۇش سۈپىتى بىلەن قولغا كەلتۈرگەن شەرىپى ۋە ئوتۇقلىرى ئارقىلىق كىيىنكى توپ چولپانلىرى ئۈچۈن بىر يۇرۇق ئابىدە تىكلەپ بەردى، ئۇ 22يىللىق كەسپى ھاياتىدا جەمئى 1364مەيدان مۇسابىقىگە قاتنىشىپ 1282توپ كىرگۈزۈپ دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسى چىمپىيۇنلىقى، قىتئەلەر ئارا كولۇبلار لەۋھە تالىشىش مۇسابىقىسى چىمپىيۇنلىقى، لاتىن ئامرىكىسى ئازادلىق لوڭقىسى لەۋھە تالىشىش مۇسابىقىسى چىمپىيۇنلىقى قاتارلىقلار ئېرىشىدۇ ۋە بۇ نەتىجىلىرى ئارقىلىق پۇتبول ساھەسىدە «1-ئەۋلات پۇتبول شاھى» دىگەن شەرەپكە ئېرىشىدۇ.
1977-يىلى ئامرىكا ئالەم كوماندىسى  توپ شاھى ئۈچۈن بىرمەيدان خوشلىشىش مۇسابىقىسى ئۆتكۈزۈپ بىرىدۇ، مۇسابىقىدىن كىيىن پىلى كولۇبتىكى دوسلىرى، توپ مەستانلىرى ئالدىدا ھۆركىرەپ يىغلىغان ھالەتتە مەيداندىن ئايرىلىپ يىشىل مەيداندىكى يارقىن ھاياتىنى ئاخىرلاشتۇرىدۇ. كىيىن پىلى 1995-يىلدىن 1998-يىلىغىچە بىرازىلىيە تەنتەربىيە مىنىستىرى بولۇپ ئىشلەيدۇ.
كىچىك ۋاختىدا ئائىلىسدىكىلەرنىڭ ھەممىسى ئۇنى «دىكو» دەپ چاقىراتتى. «پىلى» دىگەن نامنىڭ كىلىپ چىقىشى بولسا ئەسلىدە ئۇنىڭ كىچىك ۋاختىدىكى پۇت تېخنىكىسى كىشىلەرنى ھەيران قالدۇرغان بولۇپ ، ئاشۇ ئەسكى – تۈسكى رەخىت پارچىسى، كونا پايپاقلارنى ئوراپ بىر پۇتبول توپ ياسىۋالغان ئىدى ۋە تۇيۇقسىز ئۇ تەپكەن توپ دۇكانلارنىڭ دېرىزىلىرىنى چېقىۋىتەتتى بۇ ۋاقىتتا دۇكان خۇجايىنلىرى ئاچچىقلانغان ھالدا «پىلى» دەپ چاقىرشاتتى، بۇنىڭ مەنىسى :«ئادەمنى بىزار قىلىدىغان ئەبلەخ» ئىدى، ئۇ بۇ نامنى ئاڭلىغاندا ئانچە خۇشال بولمىغان بولسىمۇ كىشىلەر ئاخىرى ئۇنىڭ بۇ نامىنى ئۈنلۈك توۋلاشتى، ئاز يىلدىن كىيىن بۇ ئىسىم دۇنياغا كەڭ تارالدى ۋە دائىم ئېغىزغا ئېلىندىغان بىر ئولۇق نام بولۇپ قالدى.
پىلى ئەسلى كوچا پۇتبولى تەپكەن، پىلىنىڭ دادىسىمۇ بىر پۇتبول تەنھەرىكەتچىسى بولۇپ ئىسمى دونىد خىنو ، ئۇ پۇتبول تەنھەرىكىتىدە ئوتۇق قازىنالمىغانلىقتىن كىرىمىمۇ ئاز ئىدى شۇڭا ئۇ پىلىنىڭ ئۈزىنىڭ ئىزىدىن مېڭىشىنى خالاپ كەتمەيتى . پىلى 10 ياش ۋاختىدا بۇرادەرلىرى بىلەن «9-ئاينىڭ 7- كۈنى كوچا پۇتبولى كولۇبى»نى قۇرىدۇ ۋە ئاساسلىقى كىچىك بازار كۇچىلىرىدا توپ تىپىدۇ، بۇ ۋاقىتتا ئائىلىسىدىكىلەر ئۇنىڭغا خىرۇم ئاياق ئېلىپ بىرەلمەيتى، 11 ياش ۋاقتىدا بىرازىلىيەنىڭ ئالدىنقى دۆلەتلىك پۇتبول ماھىرى بىرتو پىلىنىڭ تالانتىنى بايقايدۇ ۋە سانپاۋلۇ ئىشتاتىدىكى بۇارۇ رىقابەت كوماندىسىغا يۆتكەپ كىلىدۇ، كىيىن يەنە بىرتو پىلىنى سانتۇس كولۇبىغا يۆتكەپ كىلىدۇ، توپ شاھى شۇنىڭ بىلەن ئىستىلا قىلىش ساياھىتىنى باشلايدۇ.
رىئو دې ژانىيرودىكى بىر نامىرات ئائىلدە بىر بالا پۇتبول ئويناشنى ئاجايىپ ياخشى كۈرەتتى، ئەپسۇس سېتىۋالالمايتى. شۇنىڭ بىلەن ئۇ پىلاستىنكا قۇتىسى ۋە ئىچىملىك قۇتىسى ۋە ئەخلەت ساندۇقى ئىچىدىكى كۇكۇس ياڭىقى شاكىلىنى تىپىپ ئوينايدۇ. ئۇ «توپ»نى تىپىپ ئويناش ئۈچۈن كوچا ئېغىزىدىن بىرەر بوش يەرنى تېپىۋالسىلا بولاتتى. بىر كۈنى ئۇ بىر قۇرۇپ كەتكەن سۇ ئورىكىدە بىر چوشقىنىڭ دوۋسىقىنى تىپىپ ئويناۋاتقانلىقىنى بىر پۇتبول تىرىنىرى كۈرۈپ قالىدۇ ۋە بۇ بالىنىڭ تالانتىغا قايىل بولۇپ بىر دانە پۇتبول ئېلىپ بىرىدۇ ۋە بۇ ئۆسمۈرنىڭ تېخنىكىسىنى يۇقىرى كۈتىرىش ئالاھىدە كۈچ چىقىرىدۇ. ئۇزاق ئۆتمەي ئۇ توپنى خىلى يىراقتىن تىپىپ چىلەككە چۈشۈرەلىگۈدەك سەۋىيەگە يىتىدۇ. روژدىستىۋو بايرىمى يىتىپ كىلىدۇ، ئوغۇلنىڭ ئانىسى :«بىزنىڭ شاپائەتچىمىزگە روژدىستىۋولۇق سوۋغات ئالغۇدەك پۇلىمىز يوق،تەڭرىم بىزگە شاپائەت قىلغايسەن» سەپ تىلاۋەت قىلىدۇ، ئوغۇل ئانىسىنىڭ سۈزى تۈگىگەندىن كىيىن ئانىسىدىن بىر گۈرجەكنى سۇراپ ئېلىپ چىقىپ كىتىدۇ ۋە بىر داچىنىڭ ئالدىغا كىلىپ ئۇرەك كولاشقا باشلايدۇ، ئۇ ئۇرەك كولاۋاتقان ۋاقىتتا داچا ئىچىدىن بىر ئادەم چىقىپ كىلىدۇ ۋە ئۇنىڭدىن نىمە ئىش قىلىۋاتقانلىقىنى سۇرايدۇ، ئوغۇل مارجاندەك تەرگە چۈمۈلگەن بېشىنى كۈتىرىپ :«ئۇستاز روژدىستىۋو بايرىمى يىتىپ كەلدى، مەن سىزگە قانداق سوۋغات بىرىشنى بىلمىدىم، شۇڭا سىزگە بىر روژدىستىۋو دەرىخى تىكىدىغان ئۇرەك كولاپ بىرىشنى ئويلىدىم» دەيدۇ، تىرىنىر ئوغۇل كولىغان ئۇرەكنىڭ بېشىدا تۇرۇپ :«مەن بۈگۈن دۇنيا بۇيىنچە ئەڭ ياخشى سوۋغاتقا ئېرىشتىم ، سەن ئەتە مىنىڭ مەشىق مەيدانىمغا بارساڭ بولىدۇ » دەيدۇ. ئۈچ يىلدىن كىيىن بۇ 17ياشلىق ئوغۇل 6-نۆۋەتلىك دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتنىشىپ دۆلىتى ئۈچۈن تۇنجى ئالتۇن لوڭقىنى ئالىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىرگە «پىلى» دىگەن بۇ ئىسىم پۇتۇن دۇنياغا تارايدۇ.
1956-يىلى يازدا ، بىرتو بىر كىچىك ئۆسمۈرنى سانتۇس كولۇبىغا ئېلىپ كىلىپ كولۇب خادىملىرى ئالدىدا ئۇلارغا قاراپ :«ماڭا ئىشىنىڭلار بۇ بالا دۇنيا بۇيىنچە ئەڭ ئولۇق توپچى بۇلالايدۇ» دەيدۇ، بۇبالا پىلى ئىدى، ئۇ كولۇبقا كىرگەندىن كىيىن باشقىلار ئۇنىڭغا گۇمانىي قاراشتا قارايدۇ، 9-ئاينىڭ ئوتتۇرلىرىدا پىلى تۇنجى قېتىم سانتۇس كولۇبىغا ۋاكالىتەن مەيدانغا چىقىش پۇرسىتىگە ئېرىشىدۇ ۋە قارشى تەرەپ كىرىستىئان كولۇبىغا كىلىشتۈرۈپ بىر توپ ئورىدۇ. بۇ ۋاقىتتا ئۇ تېخى 16ياشقىمۇ توشمىغان ئىدى.
توپ شاھىنىڭ كەسپى ھاياتى رىۋايەت تۈسىنى ئالغان ئىدى. 1956-يىلدىن 1974-يىلغىچە پىلى سانتۇس كولۇبىدىكى 19مۇسابىقە پەسلىدە جەمئى 11قېتىم سان – پاۋلۇ ئىشتاتى بىرلەشمىسى چىمپىيۇنلۇقىغا، 6قېتىم بىرازىلىيە لوڭقىسى چىمپىيۇنلۇقىغا، 2قېتىم جەنۇبى ئافرىقا ئازادلىق لوڭقىسى چىمپىيۇنلۇقىغا، 2قېتىم دۇنيا كولۇبلار لوڭقىسى چىمپىيۇنلۇقىغا (ھازىرقى تويوتا لوڭقىسى مۇسابىقىسىنىڭ بۇرۇنقى ئاتىلىشى) ئېرىشكەن. بۇ ئارىلىقتا پىلى 11قېتىم سان – پاۋلۇ ئىشتاتى بىرلەشمە مۇسابىقىسىدىكى ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن بولۇپ باھالىنىدۇ، بولۇپمۇ 1957-يىلدىن 1965-يىلغىچە ئۇ ئۇدا 9يىل مۇنەۋەر مەرگەنلىك ئالتۇن ئۈتۈكنى قولدىن بەرمىگەن بولۇپ بۇ خاتىرە باشقىلارنىڭ ئۇنىڭدىن ھالقىپ ئۈتىشىدىكى بىر تۇساق ھىساپلىنىدۇ. پىلىنىڭ بەدەن ئىقتىدارى ھەممىنى بېسىپ چۈشىدىغان بولۇپ يۇقىرى بولغان تېخنىكىسى ، ئاجايىپ تىزلىكى ، دەرجىدىن تاشقىرى تەڭپۇڭ ھالەتتىكى قابىليىتى ، كەڭرى بولغان كۈزىتىش ئىقتىدارى كىشىلەرنىڭ قايىل قىلىشىغا ئېرىشكەن بولۇپ بۇ پىلىنىڭ موھىم «قۇراللىرى» ئىدى. شۇنداق بولغاچقا پىلى بۇ ئاجايىپ بىرلەشمە كۈچنىڭ ياردىمىدە توپ كىرگۈزدىغان ھەربىر پۇرسەتنىمۇ قولدىن بەرگىنى يوق. پىلى كەسپى ھاياتىدا 1363مەيدان ھەقىقى مۇسابىقىگە قاتناشقان بولۇپ 1281توپ ئۇرغان، بۇنىڭ ئىچىدە 6قېتىم بىر مەيدان مۇسابىقىدە 5تىن توپ كىرگۈزگەن، 30قېتىم يېرىم مەيداندا 4تىن توپ كىرگۈزگەن، 92قېتىم قالپاق ئويۇنى ئوينىغان. 1964-يىلى بوتافىگو بىلەن بولغان مۇسابىقىدە ئۇ بىر مەيدان مۇسابىقىدە 8توپ كىرگۈزگەن. بىر يىل ئىچىدە 100توپ ئورۇشمۇ پىلى ئۈچۈن قىيىن مەسلە بولمىغان بولۇپ 1959-يىلى 127توپ، 1961-يىلى 110توپ كىرگۈزگەن.
«جازا توپ ئارقىلىق 1000-توپنى ئورۇش مىنىڭ ئارزۇيۇم ئەمەس» 1969-يىلى 11-ئاينىڭ 19-كۈنى پىلى ماركانا پۇتبول مەيدانىدا كىشلىك كەسپى ھاياتىدىكى 1000-توپنى ئورىدۇ، بۇ نوقتا توپ ئىدى،كىشىلەر تەبرىكلەش ئۈچۈن مەيدانغا بۈسۈپ كىرگەنلىكتىن مۇسابىقە توختاپ قالىدۇ، كىيىن سانتۇس كولۇبى 11-ئاينىڭ 19-كۈنىنى «پىلى كۈنى» قىلىپ بىكىتىدۇ، بىرازىلىيە زوڭتۇڭىمۇ پىلىنى «دۆلەت گۈھىرى» دەپ جاكارلايدۇ. توپ شاھىنىڭ قارىشىچە سوۋىت ئىتتىپاقى كوماندىسى ئۈتۈش قىيىن بولغان بىر توساق ئىدى بولۇپ لىۋ ياشىن بېقىۋاتقان ۋارىتار ئەڭ چوڭ توساق ئىدى، شۇ ۋاقىتلاردا پۇتبول مۇنبىرىدە ئالقىشلىنىۋاتقان توپ شاھىدىن باشقا يەنە بىر چولپان بار بولۇپ ئۇ دەل لىۋ ياشىن ئىدى، لىكىن 1970-يىلىدىكى ئەنگىلىيە «پۇتبول دۇنياسى»ژورنىلىنىڭ باھالىشىدىكى 20يىلدىن بۇيانقى ئەڭ مۇنەۋەر توپچى نامزاتىنى باھالاشتا  ياشىن پىلىغا ئۇتتۇرۇپ قۇيۇپ ئىككىنجى بولىدۇ.
1970-يىلى پىلى نىگىرىيە پايتەختى لاگوسقا كىلىپ بىرمەيدان ئويۇن كۆرسىتىدۇ، شۇ ۋاقىتتىكى ھۆكۈمەت ئارمىيىسى ۋە قارشىلاشقۇچى ئارمىيە 48سائەت جەڭ توختىتىدۇ. بۇ پەقەت پىلىنىڭ مۇسابىقىسىنى كۈرۈش ئۈچۈن ئىدى.
1961-يىلى 3-ئاينىڭ 5-كۈنىدىكى «رىئودېژانىيرۇ- سان پاۋلو تىركىشىش مۇسابىقىسى» سانتوس كوماندىسى بىلەن فىرومىسەي كوماندىسى ئوتتۇرىسدىكى مۇسابىقىدە مۇسابىقە 30-مىنۇتقا قەدەم قويغاندا سانتۇس كوماندىسىنىڭ 10.نۇمۇرلۇق جەڭ ھارۋىسى پىلى ئۆز مەيدانىغا تەۋە يېرىم مەيداندا پۇتىغا چۈشكەن توپىنى ئېلىپ بىر قېتىملىق ئولۇق ئۈتۈشنى يەنى قارشى تەرەپنىڭ 9ئادىمىنى تاشلاپ ئۈتۈپ ۋارىتارغا كىرگۈزۈشتەك ئاجايىپ بىرمەيدان ئويۇننى تاماملايدۇ. مۇسابىقىدىن كىيىن «ئاۋرىسپوتا»تەنتەربىيە خەۋىرىدە «ماركانادا تارىختىكى ئەڭ چىرايلىق بىر توپ مەيدانغا كەلدى» دەپ خەۋەر بىرىدۇ.
پىلىنىڭ كەسپى ھاياتىدا توپ شاھى دىگەن نامغا ئېرىشتۈرگەن مۇۋاپپىقيەلىرى ئىچىدە ئەڭ موھىم ئورۇندىكىسى يەنىلا دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسى ھىساپلىنىدۇ. 1958-يىلى شىۋىتسىيىدە ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسدە كىشىلەر تىلۋىزور ئىكرانىدا بىر ياش چىراينى كۈرىدۇ، بۇ 17ياشلىق ئۆسمۈر پىلى ئىدى. بۇ نۆۋەتلىك مۇسابىقە باشلىنىشتىن بورۇن پىلى بىرازىلىيە كوماندىسىنىڭ زاپاس ئەزاسى بولۇپ ئالدىنقى ئىككى نۆۋەتلىك گۇرۇپپا مۇسابىقىسىگە قاتنىشالمىغان ئىدى، گۇرۇپپا مۇسابىقىسى 3-ئايلانما مۇسابىقىدە سوۋىت ئىتتىپاقى كوماندىسى بىلەن بولغان مۇسابىقىدە كىشىلەر ئۈمۈت قىلغاندەك نەتىجە بىرەلمەي سوۋىت ئىتتىپاقى كوماندىسى ئالدىن گۇرۇپپىدىن چىقىدۇ، لىكىن شاللاش مۇسابىقىسىدە بۇ 17ياشلىق ئۆسمۈر تۇيۇقسىز بىرازىلىيە كوماندىسىنىڭ كۇزۇرى بولۇپ قالىدۇ.
4تىن بىرنى تاللاش مۇسابىقىسىدە بىرازىلىيە پىلى ئۇرغان بىر توپ بىلەن1دە0 نەتىجە بىلەن ئۇئىلىس كوماندىسىنى مەغلۇپ قىلىدۇ، يېرىم ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىدە 5دە2نەتىجە بىلەن ھەشەمەتلىك فىرانسىيە كوماندىسىنى مەغلۇپ قىلىدۇ ، شۇ مۇسابىقىدە پىلى قالپاق ئويۇنى ئوينايدۇ، ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىدە ساھىبخان شىۋىتسىيە كوماندىسنى 5دە 2نەتىجە بىلەن مەغلۇپ قىلىپ قىلىدۇ، پىلى بۇ مۇسابىقىدىمۇ 2توپ ئورىدۇ.
ئىتالىيە بىلەن بولغان مۇسابىقىدە پىلىنىڭ كاللا توپى يېڭى تارىخى يارىتىدۇ، بۇ بىرازىلىيە كوماندىسىنىڭ دۇنيا لوڭقىسىدىكى 100-توپى ئىدى، توپ كىرگەندىن كىيىن پىلى ئىككى قېتىم قارشى تەرەپ ۋارىتارىنى بۇزۇش ئۈچۈن ياردەمچى پاس چىقىرىدۇۋە مۇتلەق غەلبە بىلەن رىمىت لوڭقىسىنى مەڭگۈ ساقلاپ قېلىش شەرىپىگە ئېرىشىدۇ.
ھەل قىلغۇچ مۇسابىقە ئاخىرلاشقاندىن كىيىن ئىتالىيە كوماندىسى ئارقا مۇداپىئەچىسى بوگىنىچ :«مۇسابىقىدىن ئىلگىرى مەن ئۈزۈمگە پىلىمۇ بىزگە ئوخشاش ئادەم دەپ ئويلىغان ئىدىم لىكىن مەن خاتالىشىپتىمەن دەيدۇ ». 1958-يىلدىن 1970-يىلغىچە پىلى 4قېتىملىق دۇنيا لوڭقىسىغا قاتنىشىدۇ ۋە 3قېتىم چىمپىيۇن بولىدۇ ۋە دۇنيا پۇتبول تارىخىدا 3قېتىم چىمپىيۇن بولغان تەنھەرىكەتچى بولۇپ قالىدۇ.
بۇارۇ رىقابەت كوماندىسى : 1953-يىلدىن 1956-يىلغىچە
سانتوس : 1957-يىلدىن 1974-يىلغىچە
نىيۇ – يورىك ئالەم كوماندىسى : 1975-يىلدىن 1977-يىلغىچە
كولۇبتىكى ئېرىشكەن شەرەپلىرى
11قېتىم سان پاۋلۇ ئىشتاتلىق بىرلەشمە مۇسابىقە چىمپىيۇنى : 1956 ، 1958 ، 1960 ،1961 ، 1962، 1964، 1965 ،1967 ،1968،1969، 1973
6قېتىم بىرازىلىيە لوڭقىسى چىمپىيۇنى : 1961، 1962، 1963، 1964، 1965، 1968
2قېتىم لاتىن ئامرىكىسى ئازادلىق لوڭقىسى چىمپىيۇن : 1961، 1962
2قېتىم دۇنيا كولۇبلار لەۋھە تالىشىش مۇسابىقىسى : 62، 63
1قېتىم ئامرىكا بىرلەشمە لوڭقىسى چىمپىيۇن : 1977
11قېتىم سان پاۋلۇ ئىشتاتلىق بىرلەشمە مۇسابىقىسى ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن : 1957 (17توپ)، 1958(58توپ)، 1959( 45توپ)، 1960(33توپ)، 1961(47توپ)، 1962(37توپ)، 1963(22توپ)، 1964(34توپ)، 1965(49توپ)، 1969(26توپ)، 1973(11توپ)
دۆلەت كوماندىسىدىكى شەرەپلىرى :
3 قېتىم دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسى چىمپىيۇن 1958-يىل ، 1962-يىل ، 1970-يىل
1قېتىم لاتىن ئامرىكىسى لوڭقىسى ئىككىنجى : 1959 -يىل
1قېتىم لاتىن ئامرىكىسى لوڭقىسى ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن 9توپ بىلەن
دۆلەت كوماندىسىغا ۋاكالىتەن 92مەيدان مۇسابىقىگە چۈشۈپ 77توپ ئۇرغان.
پۇتبولچىلىق ھاياتىدا 1363مەيدان مۇسابىقىگە چۈشۈپ 1281توپ ئۇرغان.
1987-يىلى خەلىقئارا پۇتبولچىلار بىرلەشمىسى تەرىپىدىن ئالتۇن ئوردىن مۇكاپاتى، 1999-يىلى خەلىقئارا تەنتەربىيە كومتىتى تەرپىدىن «ئەسىر تەنھەرىكەتچىسى» بولۇپ باھالانغان.


2-پۇتبول شاھى مارادونا

مارادونا 1960-يىلى 10-ئاينىڭ 30-كۈنى توغۇلغان بولۇپ ئىلگىرىكى ئارگىنتىنا دۆلەت كوماندىسىنىڭ پۇتبول تەنھەرىكەتچىسى بولۇپ  پۇتبول ساھەسىدىكى ئەڭ مۇنەۋەر توپچىنىڭ بىرى . مارادونا پۇتبول مەيدانىدىكى «2-ئەۋلاد پۇتبول شاھى»بولۇپ پۇتبول مۇنبىرى تارىخىدىكى ئەڭ مۇنەۋەر توپچى بولۇپ 1986-يىلى ئۈزىنىڭ ئاجايىپ يۇقىرى ماھارىتى بىلەن ئارگىتىنا دۆلەت كوماندىسى ئۈچۈن 2-قېتىملىق دۇنيا لوڭقىسىنى قولغا كەلتۈرگەن. 2008-يىلى ئارگىتىنا دۆلەت كوماندىسىنىڭ باش تىرىنىرلىقىغا چىقىپ 2010-يىللىق جەنۇبى ئافرىقا دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتناشقان.
ئىسمى : دىياگو ئارماندو مارادونا
خەنزۇچە ئاتىلىشى : 迭戈•阿曼多•马拉多纳
ئىنگىلىزچە ئاتىلىشى : diego armando maradona
دۆلىتى : ئارگىنتىنا
توغۇلغان يۇرتى :  بوئىنوس – ئايرىس شەھىرى
توغۇلغان ۋاختى : 1960 –يىلى 10-ئاينىڭ 30-كۈنى
بوي ئىگىزلىكى : 165سانتىمىتىر
ئېغىرلىقى : 78كىلوگىرام
مەيداندىكى ئورنى : ئالدى بەل
ئاساسلىق شەرەپلىرى : 1986-يىلى دۇنيا لوڭقىسى چىمپىيۇن،
1990-يىلى دۇنيا لوڭقىسى ئىككىنجى
1979-يىلى دۇنيا ياشلار لەۋھە مۇسابىقىسى چىمپىيۇن
2001-يىلى «20-ئەسىردىكى ئەڭ مۇنەۋەر تەنھەرىكەتچى»
دىياگو ئارماندو مارادونا 1960-يىلى 10-ئاينىڭ 30-كۈنى توغۇلغان بولۇپ ئىلگىرى ئارگىبنتىنا كوماندىسىنىڭ ئەڭ مۇنەۋەر توپچىسى ئىدى. مارادونانىڭ مەيداندىكى ئورۇن ئېلىشى ياخشى، سول پۇت تېخنىكىسى ۋايىغا يەتكەن، توپ ئېلىپ مېڭىش تېخنىكىس ۋە تويۇقسىز بۈسۈپ كىرىش ئىقتىدارى پۇتكۈل دۇنيا خەلقىنى ھەيران قالدۇرغان بولۇپ كۆپ خىل ئىقتىدارى ۋە نۇمۇر ئېلىش ئىقتىدارى يۇقىرى بولغاچقا 1986-يىلى مارادونا يىتەكچىلىگىدىكى ئارگىتىنا كوماندىسى ئىككىنجى قېتىم دۇنيا لوڭقىسىغا ئېرىشكەن . كەسپى ھاياتىنىڭ ئەڭ يۇقىرى پەللىسىگە چىققاندا دۇنيا بۇيىنچە ئەڭ نەپىس چىرايلىق كىرگەن بىر توپنى يەنى ئىنگىلانىدنىڭ 5ئادىمىدىن ھالقىپ ئۈتۈپ بىر توپ ئورىدۇ.
1976-يىلدىن 1997-يىلغىچە بولغان پۇتبولچىلىق كەسپى ھاياتىدا مارادونا ئارگىتىنا ياشلار كوماندىسى، ئارگىتىنا بوكا ياشلار كوماندىسى، ئىسپانىيە بارىسلونا كولۇلۇبى، ئىتالىيە نابرۇس كولۇبى، ئىتالىيە سەرۋىلىيا كولۇبى، ئارگىتىنا  نىيۇۋېرىس كولۇبى، ئارگىتىنا بوكا ياشلار كوماندىسى قاتارلىقلاردا توپ تىپىدۇ. ئىرىشكەن نەتىجىلىرى ئىچىدە ئارگىنتىنا بىرلەشمىسى چىمپىيۇن، ئىتالىيە Aدەرىجىلىكلەر بىرلەشمىسى چىمپىيۇن، ياۋرۇپا ئىتتىپاق لوڭقىسى چىمپىيۇن قاتارلىق نەتىجىلىرى بار. دۆلەت كوماندىسىدا تۇرغان 17يىل ئىچىدە (1977-يىلدىن 1994-يىلغىچە) ئۇ دۇنيا لوڭقىسى ۋە دۇنيا ياشلار پۇتبول لەۋھە تالىشىش مۇسابىقىسى چىمپىيۇنلۇقىنى قولغا كەلتۈرگەن، 2001-يىلى ئۇ خەلىقئارا پۇتبولچىلار بىرلەشمىسى تەرپىدىن «20-ئەسىردىكى ئەڭ ئولۇق توپچى» بولۇپ باھالانغان. 2008-يىلى 10-ئاينىڭ 28-كۈنى ئارگىتىنا دۆلەت كوماندىسىغا باش تىرىنىر بولۇپ 2010-يىللىق جەنۇبى ئافرىقا دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتناشقان.
بۇۋاقىتتا تىلۋىزۇر يوق دىيەرلىك ئىدى. مارادونا 14ياش ۋاختىدا ياشلار كولۇبىنىڭ بىرىنجى كوماندىسىغا يوقىرلاپ چىقىدۇ ۋە Aدەرىجىلىك بىرلەشمە مۇسابىقە تىزىملىكىگە كىرىدۇ.
ئارگىنتىنا ياشلار كوماندىسىدىكى 5يىل ئىچىدە مارادونا 166مەيدان مۇسابىقىگە چۈشۈپ 116توپ كىرگۈزىدۇ. 1981-يىلى مارادونا بوكا ياشلار كوماندىسىغا ئالمىشىدۇ ۋە 40مەيدان مۇسابىقىگە قاتنىشىپ 28توپ ئورىدۇ ۋە ھاياتىدىكى بىرىنجى قېتىملىق بىرلەشمە لەۋھەسىگە ئېرىشىدۇ. مارادونا 1976-يىلى ھونگىرىيە بىلەن بولغان مۇسابىقىدە تۇنجى قېتىم دۆلىتىگە ۋاكالىتەن مۇسابىقىگە چۈشىدۇ. 18ياش ۋاختىدا ئۇنىڭ ئالمىشىپ چۈشىشى بىلەن ئارگىنتىنا كوماندىسى 3دە 1نەتىجە بىلەن سوۋىت ئىتتىپاقى كوماندىسىنى مەغلۇپ قىلىپ دۇنيا ياشلار كوماندىسىنىڭ چىمپىيۇنلۇقىغا ئېرىشىدۇ.
1982-يىلى مارادونا تۇنجى قېتىم دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتنىشىدۇ . تۇنجى ئايلانمىدا 0دە 1نەتىجە بىلەن بىلگىيەگە ئۇتتۇرۇپ قويغان بولسىمۇ سالۋادۇر بىلەن ھونگىرىيەنى يېڭى گۇرۇپپىدىن ئوڭۇشلۇق چىقىدۇ لىكىن يەنە بىر ئايلانمىدا چىمپىيۇن بولغان ئىتالىيە كوماندىسىغا 1دە 2نەتىجە بىلەن ۋە بىرازىلىيە كوماندىسىغا 1دە 3نەتىجە بىلەن ئۇتتۇرۇپ قۇيىدۇ، بىرازىلىيە بىلەن بولغان مۇسابىقىدىن كىيىن مارادونا ئامالسىز دۇنيا لوڭقىسى بىلەن خوشلىشىدۇ .
شۇيىلى يازدا مارادونا ياۋرۇپا چوڭ قورۇقلۇقىغا كىلىپ ئىسپانىيە Aدەرىجىلىك بىرلەشمىسىدىكى زەردار بارىسلونا كوماندىسىغا قوشۇلىدۇ.
مارادونا بارىسلونا كوماندىسىنى يىتەكلەپ خان جەمەتى مادىرد كوماندىسىنى مەغلۇپ قىلىپ ئىسپانىيە شاھلىق لوڭقىسىنى ئالىدۇ.
گەرچە شۇ ۋاقىتتا مارادونا 58مەيدان مۇسابىقىگە قاتنىشىپ 38توپ ئۇرغان بولسىمۇ لىكىن بارىسلونادىكى كۈنلىرى ئانچە ئوڭۇشلۇق بولمايدۇ. 1982-يىلى يىل ئاخىردا جىگەر ياللۇقىغا گىرىىپتار بولۇپ 3ئاي داۋالىنىدۇ، 1983-يىلى 9-ئاينىڭ 24-كۈنى بىرباد كوماندىسى بىلەن بولغان مۇسابىقىدە قارشى تەرەپ ئۇنىڭ تىزىنى سۇندۇرۋىتىدۇ ، شۇ قېتىملىق يارىلىنىشتا مارادونا مىيىپ بولۇپ قالغىلى تاس قالىدۇ، بەخىتكە يارىشا 14ھەپتە ئىچىدە يارىسى تىزلا ئەسلىگە كىلىدۇ. شۇ سەۋەبدىن بارىسلونا كوماندىسى مارادونادىن رازى بولمايدۇ ۋە ئاخىرى 1984-يىلى ئىتالىيەدىكى نابرۇس كوماندىسىغا سېتىپ بىرىدۇ.
شۇنىڭدىن باشلاپ مارادونا بۇيەردە كەسپى ھاياتىنىڭ ئەڭ يۇقىرى پەللىسىنى يارىتىدۇ ، يەنى 1986-1987ۋە 1989-1990- مۇسابىقە پەسىللىرى ئىتالىيە بىرلەشمىسىنىڭ چىمپىيۇنلۇقىنى قولغا كەلتۈرىدۇ،
يەنە 1987-يىلى ئىتالىيە لوڭقىسىغا، 1989-يىلى ياۋرۇپا ئىتتىپاق لوڭقىسىغا، 1990-يىلى ئىتالىيە دەرجىدىن تاشقىرى لوڭقىسىغا ئېرىشىدۇ، ئۇنىڭدىن باشقا 1987-1988، 1988-1989-مۇسابىقە پەسىللىرى ئىتالىيە Aدەرىجىلىك بىرلەشمىسىنىڭ ئىككىنجىلىكنى قولغا كەلتۈرىدۇ. مارادونانىڭ نابىرۇس كوماندىسىدىكى ئىپادىسى بىر ئولۇق ئالدى مەيدان تەنھەرىكەتچىسىنىڭ تۇغما تالانتىنى يارقىن يۇرىتىپ بىرىدۇ. ئۇ ئىككى قېتىم ئىتالىيە بىرلەشمىسىنىڭ ئالتۇن ئاياق مۇكاپاتىغا ئېرىشىدۇ ۋە سانى كۆپ بولغان قالتىس كىرگەن توپلارنى ۋە ئاجايىپ نادىر كۈرۈنۈشلەرنى قالدۇرىدۇ.
بۇ ۋاقىتلاردا مارادونا يەنە خەلىقئارالىق مۇسابىقىلەردىكى مەغرۇرلۇقىنى بىر قېتىم نامايەن قىلىدۇ، 1986-يىلى مارادونا يىتەكچىلىگىدىكى ئارگىتىنا كوماندىسى 1986-يىللىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتنىشىدۇ ۋە كوماندىنى يىتەكلەپ ھەل قىلغۇچ مۇسابىقە رايۇنىغا باشلاپ كىلىپ چىمپىيۇنلۇقنى ئالىدۇ.
1990-يىلدىكى دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ئۇ ئارگىتىنا كوماندىسىنىڭ كاپىتانى بولۇپ مەيدانغا چىقىپ كوماندىنى يىتەكلەپ يەنە ھەل قىلغۇچ مۇسابىقە رايۇنىغا ئېلىپ كىرىدۇ، لىكىن 0دە 1نەتىجە بىلەن غەربى گىرمانىيە كوماندىسىغا يېڭىلىپ قالىدۇ.
1992-يىلى مارادونا ئۇ كەسپى ھاياتىنىڭ يۇقىرى پەللىسىنى ياراتقان نابىرۇس كوماندىسىدىن ئايرىلىدۇ ۋە ئىسپانىيەنىڭ سەرۋىليا كولۇبىغا يۆتكىلىدۇ ۋە يەنە بىر يىلدىن كىيىن ئارگىنتىنا نىيۇۋىرىس كولۇبىغا قايتىپ كىتىدۇ. 1994-يىلىدىكى دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە مارادونا ئىككى مەيدان مۇسابىقىگە قاتنىشىپ بىر توپ ئۇرغان بولسىمۇ لىكىن كىيىن ئۇ چەكلەنگەن ئىفدىرىن دۇرىسىنى يىگەنلىكى ئۈچۈن 15ئاي مۇسابىقىدىن توختىتىش جازاسى بىرىلىدۇ، ئاقىۋەتتە ئارگىتىنا كوماندىسى 8كۈچلۈك مۇسابىقىسىدە شاللىنىپ كىتىدۇ. 1997-يىلى مارادونا ئاخىرى پۇتبول ساھەسىدىن چىكىنگەنلىكىنى جاكارلايدۇ. پۇتبول ساھەسىدىن چىكىنگەندىن كىيىنمۇ مارادونا ئىزچىل ھالدا پۇتبول ھەرىكىتىنىڭ راۋاجلىنىشى ئۈچۈن ھەرىكەت قىلىدۇ. 2004-يىلى 4-ئاينىڭ 18-كۈنى مارادونا كۇكايىننى تاشلاش ئۈچۈن دوختۇرخانىغا كىرىپ شۇ ئاينىڭ 29-كۈنىگىچە داۋالىنىدۇ ۋە كوبا زوڭتۇڭى فىدىل كاستىرونىڭ ھاۋالىسى بىلەن خاۋانادا زەھەر تاشلايدۇ. 2006-يىلى گىرمانىيەدە ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە مارادونا توپ مەستانلىرى ئارىسىدا تۇرۇپ دۆلەت كوماندىسى ئۈچۈن مەدەت بىرىدۇ.
1976-يىلى : توپ مەيدانىدىكى كەسپى ھاياتىنى باشلايدۇ.
1976-يىلدىن 1980-يىلغىچە : مارادونا ئارگىنتىنا Aدەرىجىلىك بىرلەشمىدىكى ياشلا كوماندىسىدا توپ تىپىتۇ.
1977-يىلى : تۇنجى قېتىم دۆلەت كوماندىسىغا تاللىنىدۇ.
1979-يىلى ياپۇنىيەدە ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا ياشلار لەۋھە تالىشىش مۇسابىقسىنىڭ چىمپىيۇنلۇقىنى قولغا كەلتۈرىدۇ.
1979-يىلدىن 1980-يىلغىچە : ئارگىنىتىنادا ئىككى مۇسابىقە پەسلى ئەڭ مۇنەۋەر تەنھەرىكەتچى، ئىككىنجى مۇسابىقە پەسلى ئەڭ مۇنەۋەر نومۇر ئالغۇچى بولۇپ باھالنىدۇ.
1981-يىلى : ئۇ بوكا ياشلار كوماندىسىغا يۆتكىلىپ تۇنجى قېتىملىق بىرلەشمە چىمپىيۇنلۇقىغا ئېرىشىدۇ.
1982-يىلى : بارىسلونا كولۇبىغا يۆتكىلىدۇ ۋە كوماندىنى يىتەكلەپ ئىسپانىيە شاھلىق لوڭقىسىنى ئالىدۇ.
1984-يىلى : ئىتالىيە نابىرۇس كوماندىسىغا يۆتكىلىپ ئىككىنجى قېتىم بىرلەشمە چىمپىيۇنلۇقىنى قولغا كەلتۈرىدۇ.
1986-يىلى : مىكسىكىدا ئۆتۆۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى مۇسابىقىسىدە چىمپىيۇن بولىدۇ.
1986- 1987-يىلى  : ئىتالىيە بىرلەشمىسى ۋە ئىتالىيە لوڭقىسى مۇسابىقىسىدە چىمپىيۇن بولىدۇ.
1988-1989-يىلى : ئۇ نابىرۇس كوماندىسىدا يەنە بىر قېتىم بىرلەشمە چىمپىيۇنلۇقىنى قولغا كەلتۈرىدۇ.
1990-يىلى : ئارگىنتىنا كوماندىسىنى يىتەكلەپ دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ئىككىنجى بولىدۇ.
1991-يىلى : نابىرۇس كوماندىسىدا ئىتالىيە دەرجىدىن تاشقىرى لوڭقىسىنىڭ چىمپىيۇنلۇقىغا ئېرىشىدۇ.
1991-يىل 2-ئايدا : مارادونا ەھەرلىك چىكىملىك چەككەن دەپ ئەيىبلىنىدۇ.
1991-يىلى 4-ئاينىڭ 6-كۈنى : ئىتالىيە پۇتبولچىلار بىرلەشمىسى ئۇنى زەھەرلىك چىكىملىك چەككەن دەپ 15ئاي مۇسابىقىدىن توختىتىش جازاسى بىرىدۇ.
1991-يىلى 4-ئاينىڭ 26-كۈنى : بوئىنۇس – ئايرىسدىكى بىر قېتىمىلىق تەكشۈرۈشتە زەھەرلىك چىكىملىك بىلەن قولغا چۈشىدۇ.
1991-يىلى 9-ئاينىڭ 18-كۈنى : ئىتالىيە سوتى ئۇنى 14ئايلىق قاماشقا ھۈكۈم قىلىدۇ، لىكىن كىپىللىككە بىرىلىپ تۇرمىغا ئاپرىلمايدۇ.
1992-يىلى 9-ئاينىڭ 22-كۈنى : ئۈچ ئايلىق سۆھبەت ئارقىلىق مارادونا ئاخىرى 750تۈمەن دوللارلىق يۆتكىلىش باھاسى بىلەن ئىسپانىيەنىڭ سەرۋىلىيا كولۇبىغا يۆتكىلىدۇ.
1993-يىلى 2-ئاينىڭ 27-كۈنى : ئىككى يىلدىن كىيىن يەنە دۆلەت كوماندىسىغا كىرىدۇ ۋە بوئىنۇس- ئايرىستا ئۆتكۈزۈلگەن بىرازىلىيە بىلەن بولغان بىر مەيدان دوسلۇق مۇسابىقىسىگە قاتنىشىدۇ.
1993-يىلى 6-ئاينىڭ 8-كۈنى : سىرۋىلىيا كولۇبى رەئىسى بىلەن بولغان ئىختىلاب تۈپەيلى توختام توشۇشتىن بورۇن كوماندىدىن ئايرىلىدۇ.
1993-يىلى 10-ئاينىڭ 7-كۈنى : مارادونا ئارگىنتىنا پۇتبول مۇنبىرىگە قايتىپ نىيۇۋىرىس كولۇبىغا كىرىپ ئىكۋادۇرنىڭ ئىمراككوماندىسى بىلەن بولغان دوسلۇق مۇسابىقىسىگە قاتنىشىدۇ.
1994-يىلى 6-ئاينىڭ 30-كۈنى : ئامرىكىدا ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى مۇسابىقىسىدە تەكشۈرۈشتە روھلاندۇرۇش دۇرىسى ئىشلەتكەن دەپ قارىىلىپ بارلىق مۇسابىقىلەردىن توختىتىلىدۇ.
1994-يىلى 8-ئاينىڭ 23-كۈنى : خەلىقئارا پۇتبولچىلار بىرلەشمىسى ئۇنىڭغا 1.55تۈمەن دوللار جازا ۋە 15ئاي مۇسابىقىگە قاتنىشىش ھوقۇقىنى ئېلىپ تاشلاش جازاسى بىرىدۇ.
1994-يىلى : ئىلگىرى كىيىن بولۇپ ئارگىتىنادىكى ئىككى كولۇبقا باش تىرىنىر بولىدۇ.
1995 –يىلى : 9-ئاينىڭ 30-كۈنى مۇسابىقىدىن توختىتىش جازاسى توشقاندىن كىيىن بوكا ياشلار كولۇبى بىلەن توختاملىشىپ توپ مەيدانىغا قايتىپ كىلىدۇ.
1997-يىلى 8-ئاينىڭ 24-كۈنى : بوكا ياشلار كوماندىسىغا ۋاكالىتەن مۇسابىقىگە چۈشۈپ 4دە 2غەلبە قىلىدۇ، بۇ مۇسابىقىدە مارادونا بىر نوختا توپ ئورىدۇ، كىيىن سۈيدۈك تەكشۈرۈشتە زەھەرلىك چىكىمىلىك چەككەنلىكى ئېنىقلىنىدۇ.
1997-يىلى 9-ئاينىڭ 9-كۈنى : ئارگىنتىنا بىرلەشمە سوتى ئارگىتىنا بىرلەشمە سوتىنىڭ مارادونانى مۇسابىقىدىن توختىتىش ھۈكۈمىنى بىكار قىلىدۇ.
1997-يىلى 9-ئاينىڭ 14-كۈنى : نىيۇۋىرىس كولۇبى بىلەن بولغان مۇسابىقىگە قاتنىشىپ 2دە 1نەتىجە بىلەن غەلبە قىلىدۇ، بۇ مۇسابىقىدە مارادونا بىر نوختا توپ ئورىدۇ.
1997-يىلى 9-ئاينىڭ 29-كۈنى : مارادونا پۇتبۇلچىلىق كەسپى ھاياتى بىلەن خوشلاشقانلىقىنى جاكارلايدۇ.
1994-يىلى 10-ئايدا 1995-يىلى 2-ئايغىچە مارادونا باش تىرىنىرلىق سالاھىيەتنامىسى يوق ئەھۋال ئاستىدا كونا دوستى فورۇن بىلەن بىرلىكتە Aدەرىجىلىك بىرلەشمىدىكى ماندىئو كولۇبىغا تىرىنىرلىق قىلىدۇ. نەتىجە 1ئوتۇق 6تەڭلىشىش 5ئۇتتۇرۇق بولىدۇ.
1995-يىلى 2-ئايدا 1995-يىلى 5-ئايغىچە مارادونا يەنە داۋامىلىق فىرونتا بىلەن Aدەرىجىلىك بىرلەشمىدىكى رىقابەت كوماندىسىغا تىرىنىرلىق قىلىدۇ. نەتىجە 2ئوتۇق، 6تەڭلىشىش، 3ئوتتۇرۇق بولىدۇ.
2008-يىلى مارادونا ئارگىنتىنا دۆلەت كوماندىسىغا باش تىرىنىر بولىدۇ.
تۇنجى مەيدان مۇسابىقىدە ئارگىتىنا 1دە0نەتىجە بىلەن شوتلاندىيە كوماندىسىنى مەغلۇپ قىلىدۇ.
2009-يىلى 2-ئايدا دۇنيا لوڭقىسى بەدەب قىزىتىش مۇسابىقىسىدە مارادوند يىتەكچىلىگىدىكى ئارگىنتىنا كوماندىسى 2دە 0نەتىجە بىلەن فىرانسىيە كوماندىسىنى يېڭىدۇ.
2009-يىلى 3-ئاينىڭ 28-كۈنى دۇنيا لوڭقىسى تاللاش مۇسابىقىسى لاتىن ئامرىكىسى مۇسابىقە رايۇنى مۇسابىقىسدە ئارگىنتىنا 4دە0نەتىجە بىلەن ۋىنسۇئىلا كوماندىسىنى مەغلۇپ قىلىدۇ.
2009-يىلى 4-ئاينىڭ 4-كۈنى دۇنيا لوڭقىسى تاللاش مۇسابىقىسى لاتىن ئامرىكىسى مۇسابىقە رايۇنى مۇسابىقىسدە ئارگىنتىنا مىھمان مەيداندا 1دە6 نەتىجە بىلەن بولۋىيە كوماندىسىغا ئۇتتۇرۇپ قويىدۇ.
2010-يىلى جەنۇبى ئافرىقا دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە مارادونا يىتەكچىلىكىدىكى ئارگىتىنا كوماندىسى 4تىن1نى تاللاش مۇسابىقىسىدە گىرمانىيە كوماندىسىغا ئۇتتۇرۇپ قويىدۇ.
1977-يىلدىن 1994-يىلغىچە 91مەيدان مۇسابىقىگە چىقىپ 34 توپ ئۇرغان.
ئۇرغان توپ سانى ئارگىتىنا كوماندىسى ئىچىدە 2-ئورۇندا تۇرىدۇ.
كولۇبتا ئېرىشكەن شەرەپلەر
1981-يىلى ئارگىتىنا بىرلەشمە مۇسابىقىسى چىمپىيۇن.
1987-يىلى  ئىتالىيە بىرلەشمىسى چىمپىيۇن
1987-يىلى  ئىتالىيە لوڭقىسى چىمپىيۇن
1989 –يىلى ياۋرۇپا ئىتتىپاق لوڭقىسى چىمپىيۇن
1990-يىلى ئىتالىيە بىرلەشمىسى چىمپىيۇن.
دۆلەت كوماندىسىدا ئېرىشكەن شەرەپلەر
1986-يىلى دۇنيا لوڭقىسى چىمپىيۇن.
1990-يىلى دۇنيا لوڭقىسى ئىككىنجى
1993-يىلى ئامرىكا لوڭقىسى چىمپىيۇن
1979،1980،1981-يىلى ئارگىنتىنا تەنھەرىكەت مۇخبىرىلىرىنىڭ باھالىشىدا يىللىق پۇتبول ئەپەندىسى بولۇپ باھالانغان.
1979،1980،1981،1986-يىلى ئارگىنتىنا تەنھەرىكەت مۇخبىرىلىرىنىڭ باھالىشىدا يىللىق پۇتبول ئەپەندىسى بولۇپ باھالانغان.
1979،1980،1986-يىلى ئارگىنتىنا تەنھەرىكەت تۆھپىكارى بولغان.
1979،1986،1989،1990،1992-يىلى لاتىن ئامرىكىسى پۇتبول ئەپەندىسى بولغان.
1986-يىلى FIFAئالتۇن توپ مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن.
1986-يىلى ياۋرۇپا پۇتبول ئەپەندىسى بولۇپ باھالانغان.

كىلونلانغان پېلى-زىكو

ئارتور ئانتونىئوس كىمبورا زىكو بىرازىلىيەنىڭ بىر ئەۋلات گىگانىت چولپىنى ، 1953-يىلى 3-ئاينىڭ 3-كۈنى بىرازىلىيەنىڭ كونا پايتەختى رىئودى-ژانىيرو شەھرىدە دۇنياغا كەلگەن. 1976-يىلى 1977-يىلى ئىككى قېتىم بىرازىلىيەدىكى ئەڭ مۇنەۋەر توپچى ۋە ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن بولۇپ باھالانغان. زىكو فىلامىنگو كولۇبىدا توپ تەپكەن 16يىل جەريانىدا 650مەيدان مۇسابىقىگە قاتنىشىپ 630توپ كىرگۈزگەن .1980-يىلى كوماندىنى پۈتۈن بىرازىلىيە بىرلەشمىسى بۇيىچە چىمپىيون قىلغاندىن باشقا جەنوبى ئامرىكا ئازاتلىق لوڭقىسى ۋە تويوتا لوڭقىسى مۇسابىقىسىدىمۇ چىمپىيۇنلۇققا ئېرىشتۈرگەن. 1977-يىلى ، 1981-يىلى ، 1982-يىلى 3قېتىم ئامرىكا قىتئەسىدىكى ئەڭ مۇنەۋەر تەنھەرىكەتچى بولۇپ باھالانغان. 1983-يىلى ئەنگىلىيەدىكى «پۇتبول دۇنياسى» ژورنىلى تەرپىدىن ئويۇشتۇرۇلغان باھالاشتا دۇنيادىكى ئەڭ مۇنەۋەر تەنھەرىكەتچى بولۇپ باھالانغان. 12-قېتىملىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە ئەڭ مۇنەۋەر سەپ شەكلىگە كىرگەن. 1982-يىلى ئىتالىيە ئۇدىنۇس كولۇبىغا قوشۇلغان. 1986-يىلى قايتىدىن فىلامىنگو كولۇبىغا يۆتكەلگەن. 1989-يىلى 3-ئايىنىڭ 28-كۈنى كەسپى ھاياتى بىلەن خوشلاشقان .
ئىسمى : ئارتور ئانتونىئوس كىمبورا زىكو
ئىنگىلىزچە ئاتلىشى: Arthur Antunes Coimbra Zico
خەنزۇچە ئاتلىشى: 济科
دۆلىتى : بىرازىلىيە
توغۇلغان يۇرتى : رىئودى- ژانىيرو
بوي ئىگىزلىكى : 172سانتىمىتىر
ئېغىرلىقى : 70كىلوگىرام
لەقىمى : «ئاق پىلى»
دۆلەت كوماندىسىدىكى نەتىجىسى : 71مەيدان مۇسابىقىگە قاتنىشىپ 48توپ ئۇرغان.
تىرىنىر بولغان كوماندىلار: موسكۇۋا مەركىزى قورۇقلۇق ئارمىيە كولۇبى، ئولىمپىياكىس كولۇبى، بىن يودىك كولۇبى، ياپۇنىيە ئەرلەر پۇتبول كوماندىسى، فەنەر باغچا كولۇبى
زىكونىڭ ئەسلى ئىسمى ئارتور ئانتونىئوس كىمبورا زىكو بولۇلپ 1953-يىلى 3-ئاينىڭ 3-كۈنى رىئودى-ژانىيرو شەھرىدە پورتۇگالىيەلىك كۆچمەن ئائىلىدە دۇنياغا كەلگەن، دادىسى كەسپى ۋارىتار بولۇپ زىكونىڭ ئۈچ قېرىندىشىنىڭ ھەممىسىمۇ كەسپى توپچىلار ئىدى. زىكو دىگەن ئسىمنىڭ ئەسلى مەنىسى «چۈجە خۇراز»دىگەن بولاتتى.  زىكو ئىلگىرى تىرىشىپ تىببى مەكتەپتە ئوقۇغان بالىلار كىسەللىكلىرى دوختۇرى ئىدى.
1966-يىلى 13ياشقا كىرگەن زىكو فىلامىنگو كولۇبىنىڭ پۇتبول مەكتىپىگە ئوقۇشقا كىرىپ رەسمى مەشىقنى قوبۇل قىلىدۇ. 14ياشقا كىرگەن يىلى فىلامىنگو كولۇبىنىڭ ئۆسمۈرلەر كوماندىسىغا كىرىدۇ،17ياشقا كىرگەن يىلى فىلامىنگو كولۇبىنىڭ ياشلار كوماندىسىغا كىرىدۇ ۋە شۇ يىلى بىرازىلىيە دۆلەتلىك ياشلا كوماندىسىغىمۇ قوبۇل قىلىنىدۇ. 1973-يىلى 20ياشقا كىرگەن زىكو رەسمى ھالدا بىرازىلىيە دۆلەت كوماندىسىغا قوبۇل قىلىنىدۇ. زىكونىڭ بوي ئىگىزلىكى 172سانتىمىتىر بولۇپ تېخنىكىسى ھەممىنى بېسىپ چۈشكىدەك دەرىجىدە يۇقىرى، ھەرىكەت دائىرسى كەڭرى، توپ ئوينىتىپ تويۇقسىز بۈسۈپ كىرىش كۈچى شىددەتلىك، ھوجۇم كۈچى ۋە توپ كىرگۈزۈش ئۈنىمى ناھايىتى يۇقىرى ئىدى. پەم – پاراسەتلىكى، كۆپ خىل ئورۇننىڭ ھۆددىسىدىن چىقالايدىغان ئىقتىدارى، ھوجۇم مۇداپىئەدىكى سەزگۈزلىكى، مول بولغان مەيدان تەجرىبىسى بىلەن مۇسابىقە رىتىمىنى كونتىرول قىلىش ئىقتىدارى يۇقىرى بولغاچقا ئەينى ۋاقىتتىكى بىرازىلىيە دۆلەت كوماندىسىنىڭ روھى تۈۋرىكى بولۇپ قالغان ئىدى. توپ ئويناش ئۇسلۇبى ئۆزگىچە، ئوڭ –سول پۇتتىكى ۋارىتارغا كىلىدىغان بېسىم ناھايىتى يۇقىرى ئىدى شۇڭا بىرازىلىيە توپ مەستانلىرى زور ئۇمىدىنى زىكوغا باغلاپ «ئاق پىلى»دەپ نام بەرگەن ئىدى.
لىكىن زىكونىڭ دۇنيا لوڭقىسىدىكى كۈنلىرى ئانچە ياخشى بولمىغان بولۇپ قايغۇغا تولغان ئىدى. 1974-يىلى ئۆتكۈزۈلگەن 10-نۆۋەتلىك دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە مۇسابىقىگە يۈرۈشتىن بورۇن تىرىنىر تەرپىدىن تىزىملىكتىن قالدۇرىلىدۇ. 1978-يىلى ئۆتكۈزۈلگەن 11-نۆۋەتلىك دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە كۈچلۈك بولغان بىرازىلىيە كوماندىسى 3.لىككە ئېرىشىدۇ.1982-يىلى ئۆتكۈزۈلگەن 12-نۆۋەتلىك دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە بىرازىلىيە كوماندىسى 4كۈچلۈك مۇسابىقىسىدە ئىتالىيە كوماندىسى تەرپىدىن شاللىنىپ كىتىدۇ. 1986-يىلى ئۆتكۈزۈلگەن 13-نۆۋەتلىك دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە 33ياشلىق زىكو يارىدار ھالەتتە مۇسابىقىگە ئاتلىنىدۇ ۋە فىرانىسىيە كوماندىسى بىلەن بولغان 4/1 ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىدە نوقتا توپنى تىپىپ ئۇچۇرۋىتىپ كوماندىنىڭ غەلبە يۇلىنى ئاچالمايدۇ،مۇسابىقە نوقتا توپ ئارقىلىق ئايرىلىش باسقۇچىغا كىرىدۇ، نەتىجىدە «دۇنيا بۇيىنچەئەڭ كۈچلۈك»دەپ تەرىپلەنگەن بىرازىلىيە كوماندىسى يەنە بىر قېتىم شاللىنىپ كىتىدۇ.
زىكو ئىلگىرى تىببى مەكتەپتە ئوقىغان بالىلار كىسەللىكلىرى دوختۇرى ئىدى.  ئائىلىسىنىڭ تەسىرى ئاستىدا زىكو كىچىكىدىن باشلاپ پۇتبولنى ناھايىتى ياخشى كۈرەتتى،ئۇنىڭ ئۈستىگە پىلىدىن ئۆگىنىش ئىرادىسى ئۇنى چىملىقتا زورئوتۇققا ئېرىشتۈردى. 1966-يىلى 13ياشلىق زىكو فىلامىنگو كولۇبىنىڭ پۇتبول مەكتىپىگە ئوقۇشقا كىرىپ مۇنتىزىم مەشىقنى قوبۇل قىلىدۇ. 17ياشقا كىرگەن يىلى زىكو فىلامىنگو كولۇبىنىڭ ياشلار كوماندىسىغا كىرىدۇۋە شۇيىلى بىرازىلىيە دۆلەتلىك ياشلا كوماندىسىغىمۇ كىرىدۇ.1973-يىلى 20ياشقا كىرگەن زىكو دۆلەت كوماندىسىغا تاللىنىدۇ، لىكىن شۇ ۋاقىتتىكى دۆلەت كوماندىسى باش تىرىنىرى زاجالو دۇنيا لوڭقىسىغا قاتنىشىدىغان چوڭ تىزىملىكنى ئىلان قىلغان ۋاقىتتا زىكونى تىزىملىككە كىرگۈزمەيدۇ شۇنىڭ بىلەن ئۇ 1974-يىلى ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتنىشالمايدۇ. فىلامىنگودا توپ ئوينىغان 16يىل جەريانىدا 650مەيدان مۇسابىقىگە قاتنىشىپ 630توپ ئۇرغان بولۇپ فىلامىنگو كولۇبىنىڭ ئىسمى – جىسمىغا لايىق روھى تۈۋرىكى بولغان ئىدى. 1980-يىلى زىكو كولۇبنىڭ بىرازىلىيە بىرلەشمىسىدە چىپىيون بولىشىدا چوڭ تۆھپە قوشىقان بولۇپ 18مەيدان مۇسابىقىدە ئۈزى يالغۇز 21توپ ئورۇپ ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن بولۇپ قالىدۇ. ئىككىنجى يىلى فىلامىنگو كولۇبى بىرازىلىيە كولۇبلىرىغا ۋاكالىتەن جەنۇبى ئامرىكا ئازاتلىق لوڭقىسىغا قاتنىشىپ چىمپىيۇن بولىدۇ.
فىلامىگو كولۇبى جەنۇبى ئامرىكا ئازاتلىق لوڭقىسىغا ئېرىشكەندىن كىيىن ئىككىنجى نۆۋەتلىك «تويۇتا لوڭقىسى»نى تالىشىش قىتئەلەر بۇيىنچە ئۆتكۈزۈلدىغان كولۇبلارنىڭ پۇتبول مۇسابىقىسىگە قاتنىشىش سالاھىيىتىگە ئېرىشىدۇ، زىكوغا يەنە بىر قېتىم تالانتىنى جارىي قىلدۇرۇپ ئويۇن قويۇش ئۈچۈ شەرىت-شارائىت ھازىرلىنىدۇ. ھەقىقەتتە كىشىلەر قىياس قىلغاندەك 1982-يىلى12-ئاينىڭ 13-كۈنى ئۆتكۈزۈلگەن تويوتا لوڭقىسى مۇسابىقىسىدە زىكو ئىنگىلانىد ئەنئەنىۋى كۈچلۈك كوماندىسى لىۋىرپولنىڭ تۇسىشىغا ئۇچرايدۇ، زىكو دەرجىدىن تاشقىرى جاسارىتى بىلەن پۈتۈن ماھارىتىنى ئىشقا سېلىپ ئۈزى يالغۇز 3ئۇرۇپ كوماندىنى غەلبە يۇلىغا باشلايدۇ ۋە لاتىن ئامرىكىسى پۇتبولنىڭ يۇشۇرۇن كۈچىنى يەنە بىر قېتىم نامايەن قىلىدۇ.
زىكونىڭ تېخنىكىسى ھەممىنى بېسىپ چۈشكىدەك دەرىجىدە يۇقىرى، ھەرىكەت دائىرسى كەڭرى، توپ ئوينىتىپ تويۇقسىز بۈسۈپ كىرىش كۈچى شىددەتلىك، ھوجۇم كۈچى ۋە توپ كىرگۈزۈش ئۈنىمى ناھايىتى يۇقىرى ئىدى. پەم – پاراسەتلىكى، كۆپ خىل ئورۇننىڭ ھۆددىسىدىن چىقالايدىغان ئىقتىدارى، ھوجۇم مۇداپىئەدىكى سەزگۈزلىكى، مول بولغان مەيدان تەجرىبىسى بىلەن مۇسابىقە رىتىمىنى كونتىرول قىلىش ئىقتىدارى يۇقىرى بولغاچقا ئەينى ۋاقىتتىكى بىرازىلىيە دۆلەت كوماندىسىنىڭ روھى تۈۋرىكى بولۇپ قالغان ئىدى. توپ ئويناش ئۇسلۇبى ئۆزگىچە، ئوڭ –سول پۇتتىكى ۋارىتارغا كىلىدىغان بېسىم ناھايىتى يۇقىرى ئىدى .
1972-يىلىدىكى ئولىمپىك پۇتبول مۇسابىقىسى ۋە 1974-يىلدىكى دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە زىكو كوماندا ئاتلىنىشتىن ئىلگىرى باش تىرىنىرنىڭ تىزىملىگىدىن چۈشۈپ قالىدۇ. 1978-يىلىدىكى دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە مەستانىلەرنىڭ كۈچلۈك تەلىپى ئاستىدىلا باش تىرىنىر زىكونى دۆلەت كوماندىسىغا چاقىرتىدۇ.
كولۇمبىيەدە ئۆتكۈزۈلگەن ئالدىن تاللاش ئايلانما مۇسابىقىسىدە بىرازىلىيە 8دە 0نەتىجە بىلەن بولۋىيە كوماندىسىنى ئۇتقان مۇسابىقىدە زىكو ئۈزى يالغۇز 4توپ ئۇرغاندا پۈتۈن لاتىن ئامرىكىسى زىل –زىلىگە كىلىدۇ. مەستانىلەرمۇ ئۇنى پىلىدىن كىيىنكى بىرازىلىيە پۇتبولچىلىقىنىڭ ئۈمىد يۇلتۇزى دەپ بىلىپ ھۆرمەت بىلەن «ئاق پىلى» دەپ نام بەرگەن
1982-يىلى ئۆتكۈزۈلگەن 12-قېتىملىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە بىرازىلىيە كوماندىسى زەپەر مارىشىنى ياڭرىتىپ 3جەڭدە تولۇق نۇسرەت قازىنىدۇ ۋە باشقىلار تەرپىدىن چىمپىيۇن بولۇش ئىھتىماللىقى ئەڭ يۇقىرى كوماندا دەپ باھالىنىدۇ. زىكومۇ 3مەيدان مۇسابىقىدە 4توپ ئۇرۇپ بىرازىلىيە كوماندىسىغا پايدىلىق شارائىتنى يارىتىدۇ.
7-ئاينىڭ 5-كۈنى چىمپىيۇنلۇق سارىيى ئىشىكى ئالدىدا بىرازىلىيە بىلەن ئىتالىيە ئوتتۇرىسىدىكى جەڭ قىزىپ كىتىدۇ، رۇمانتىك ئىتالىيەلىكلەرنىڭ «پۇلات قورغان»شەكىللىك مۇداپىئە لىنيىسى بىرازىلىيەنىڭ سامبا ئوسۇلىنى بەنىت قىلىپ قويىدۇ، نەتىجىدە بىرازىلىيە 2دە3نەتىجە بىلەن قورغاندىن ھالىقىپ ئۈتەلمەي شاللىنىپ كىتىدۇ. زىكومۇ يەنە بىر قېتىم دۇنيا لوڭقىسى مۇسابىقىسىدە مەغلۇپ بولىدۇ، پۈتۈن بىرازىلىيە خەلىقى قاتتىق غەزەپلىنىدۇ، زىكومۇ قاتتىق ئەلەمدە قالىدۇ.
ئۈزىنىڭ سەۋىيىسىنى تېخىمۇ ياخشى نامايەن قىلىش ئۈچۈن ماس چىملىق ئىزدىگەن زىكو بىرازىلىيەدىن ئايرىلىپ ئىتالىيەدىكى بىر قەدەر ئاجىزراق بولغان ئۇدىنۇس كولۇبىغا قوشۇلىدۇ. ھەقىقەتتە بۇ بىر خاتا چىقىرىلغان قارارئىدى. بۇنداق ئاجىز كولۇبتا زىكو گەرچە پۈتۈن كۈچىنى ئىشقا سېلىپ قاتتىق كۈچىگەن بولسىمۇ ۋەزىيەتنى ئۆزگەرتىشكە ئاجىزلىق قىلىدۇ. پۇتبول 11ئادەمنىڭ 11ئادەمگە بولغان قارشىلىق ئويۇنى بولغاچ ئۇ ھەرقانچە تېخنىكىغا ماھىر قابىل توپچى بولسىمۇ قالغان 10ئورۇندا بىرلا ۋاقىتتا ئويناش ئىمكانىيىتى بولمايدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئىتالىيە پۇتبولچىلىقىنىڭ ئەڭ يارقىن ئالاھىدىلىگى مۇداپىئە بولغاچقا زىكونىڭ پۇتىغا توپ چۈشۈپ بولغىچە بىر قانچە ئادەم ئۇنى چۆرىدەپ بېقىپ ئۇنىڭغا قىلچە پۇرسەت بەرمەيدۇ.زىكو 24مەيدان مۇسابىقىگە چۈشۈپ 19توپ ئۇرىدۇ، بۇ نەتىجىمۇ كىچىك نەتىجە ئەمەس ئىدى. لىكىن ئۈزىنىڭ تالانتىنى نۇرمال جارىي قىلدۇرالمغان زىكو توختام ئاخىرلاشقاندىن كىيىن بىرازىلىيەگە فىلامىنگو كولۇبىغا قايتىپ كىلىدۇ.
1986-يىلى 13-نۆۋەتلىك دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە 33ياشقا كىرگەن زىكو يارىدارلىقىغا قارىماي بىرازىلىيە كوماندىسىنى يەنە بىر قېتىم يىتەكلەپ چىقىدۇ. لوڭقىغا تەشنا زىكو بارلىق كارامىتىنى ئىشقا سېلىپ پۈتۈن كۈچى بىلەن جاننى تىكىپ مۇسابىقە ئوينايدۇ، يارىنىڭ ئاغرىق ئازابىدىن پۈتۈن بەدىنى چىلىق –چىلىق تەرگە چۈمۈلۈپ كىتىدۇ، لىكىن ئۇنىڭ تېخنىكىسىدا باشقىچە غەيرىلىك كۈرۈلمەيدۇ. باش تىرىنىر سانتانو ئىزچىل زىكونى ئاساسى ھوجۇم كۈچى قىلىپ ئىشلەتكەن بولسىمۇ لىكىن زىكو ئۈزىنى ياخشى چۈشىنەتتى، كونايارىسىنىڭ ياخشىلانماسلىقى ، ئىدىيە تەييارلىقىنىڭ ياخشى بولمىغانلىقى سەۋەبىدىن بۇ قىيىن ۋەزىپىنى ئۇرۇنداشتا خىلى چوڭ قىيىنچىلىققا ئۇچرايدۇ.
فىرانسىيە بىلەن بولغان 4/1 ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىسىدە زىكو يارىدار ھالەتتە ھاياتىنىڭ خەۋىپكە ئۇچرىشىغا قارىماي مۇسابىقىگە چۈشىدۇ. مۇسابىقە ئاخىرلىشىش باسقۇچىدا ئىككى كوماندىنىڭ نەتىجىسى 1-1ئىدى، بۇ ۋاقىتتا بىرازىلىيە كوماندىسى بىر نوقتا توپقا ئېرىشىدۇ، پەقەت نوقتا توپنى تىپىپ كىرگۈزسىلا ئۇلار غەلبە قازىناتتى، كوماندا ئەزالىرى بۇ قىيىن ۋەزىپىنى ئۆزلىرى ئەڭ ھۆرمەتلەيدىغان زىكوغا تاپشۇرىدۇ، لىكىن زىكو بۇ توپنى كىرگۈزەلمەيدۇ. ئىككى تەرەپ قوشۇپ بىرىلگەن ۋاقىت مۇسابىقە ۋاختىدىمۇ ھىچقانداق ئۆزگىرىش قىلالمايدۇ، ئەڭ ئاخىرى نوقتا توپ ئارقىلىق ئوتۇش ئوتتۇرۇشنى بەلگىلەيدۇ، دۇنيا بۇيىنچە ئەڭ كۈچلۈك سانالغان بىرازىلىيە كوماندىسى 4-5نەتىجە بىلەن يەنە بىر قېتىم ئېچىنىشلىق شاللىنىپ كىتىدۇ. بۇ نوقتا توپ ئۇنىڭ ئۆمۈر بۇيى ئىسىدىن كۈتۈرۈلمەيدىغان بىر ئاچچىق ئەسلىمە بولۇپ قالىدۇ.
بىرازىلىيەنىڭ بىر ئەۋلات پۇتبول چولپىنى
زىكونىڭ شەخسى ئالغان شان – شەرەپلىرىمۇ ئاز ئەمەس ئىدى. 1976 ، 1977. يىلى ئىككى يىل ئۇدا بىرازىلىيە بۇيىنچە ئەڭ مۇنەۋەر توپچى ۋە ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن بولۇپ باھالىنىدۇ. فىلامىنگو كولۇبىدا توپ تەپكەن 16يىل جەريانىدا 650مەيدان مۇسابىقىگە قاتنىشىپ 630توپ ئۇرىدۇ. 1980-يىلى كوماندىنى يىتەكلەپ بىرازىلىيە بىرلەشمىسىنىڭ چىمپىيۇنلۇقىنى قولغا كەلتۈرىدۇ ئۇندىن باشقا جەنۇبى ئامرىكا ئازاتلىق لوڭقىسى ۋە تويوتا لوڭقىسى مۇسابىقىسىنىڭ چىمپىيۇنلۇقىنى قولغا كەلتۈرىدۇ. 1977،1981، 1982-يىلى 3قېتىم ئامرىكا قىتئەسىدىكى ئەڭ مۇنەۋەر تەنھەرىكەتچى بولۇپ باھالىنىدۇ. 1983-يىلى ئەنگىلىيە «پۇتبول دۇنياسى» ژورنىلى تەرپىدىن ئۆتكۈزۈلگەن باھالاشتا دۇنيا بۇيىنچە ئەڭ مۇنەۋەر تەنھەرىكەتچى بولۇپ باھالىنىدۇ. 12-قېتىملىق دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدە مۇنەۋەر سەپ شەكلىگە كىرىدۇ. 1989-يىلى 3-ئاينىڭ 28-كۈنى زىكو ئىتالىيە ئۇدىنۇس كولۇبىدا خوشلىشىش مۇسابىقىسى ئۆتكۈزۈپ رەسمى ھالدا كەسپى ھاياتى بىلەن خوشلىشىدۇ. چىكىنگەندىن كىيىن زىكو بىرازىلىيە تەنتەربىيە مىنىستىرلىكىنىڭ مىنىستىرى، دۆلەتلىك تەنتەربىيە باش ئىدارىسى تەدبىر ئىدارىسىنىڭ باشلىقى قاتارلىق خىزمەتلەرنى ئۈتەيدۇ. 1993-يىلى زىكو ۋەزىپىسىدىن ئىستىپا بىرىپ ياپۇنىيەنىڭ بارغان زىكو لوداۋلوجىياۋ كولۇبىغا بېرىپ توپ تىپىشكە باشلايدۇ. يېشى ئاللىقاچان 40قا بارغان زىكو پۇتبولنى قىزغىن سۈيىدىغان بۇ دۆلەتتە پۇتبول ھەرىكىتىنى تېخىمۇ راۋاجلاندۇرۇشنى مەقسەت قىلغان ھەرىكىتىنى ئاخىرلاشتۇرۇپ 1994-يىلى قايتا چىكىنگەنلىكىنى جاكارلايدۇ. 1997-يىلى بىرازىلىيە LCبېرتو كىنو شىركىتى 800تۈمەن ئامرىكا دوللىرى مەبلەغ سالغان كىنو «زىكونىڭ رىۋايىتى» دىگەن كىنودا ئۈزى باش رول ئالغان.

تەنھا بۆرە-رومارىيئو

ئسمى :سۇزا. روماريو
ئىنگلىزچە ئاتلىشى : Romario de Souza Faria
خەنزوچە ئاتلىشى : 罗马里澳
دۆلىتى:بىرازىلىيە
ئىگىزلىكى:1.67
ئىغىرلىقى:70
تۇغۇلغان ۋاقتى :1966-1-29
ئورنى ： ھۇجۇم
رومارىيو 14 يشىدا بىرزىلىيەدىكى ۋاسكو ياشلار كوماندىسغا قاتناشقان .21 يىشىدا بىرازىلىيە دۆلەت كوماندىسغا قاتناشقان .ۋە 10 نۇمۇرنى كىيگەن .بۇسۇپ كىرىش .توپ كونتىرول قىلىش . ھۇجۇمغا ياردەملىشىى  تىخنىكىسى  ئالاھىدە.1988-يىلدىكى كورىيەنىڭ سىئولدا ئۆتكىزىلگەن ئولىمپىك مۇسابىقىسدە 1توپ بىلەنلا نام قازانغان .شۇ ۋاقىتتىكى مۇسابىقىلەردە ئاجايىپ يىتىشكەن تىخنىكىسى ئارقىلىق  2- مارادونا دەپ تەرىپلەنگەن .بۇقىتىمقى ئولىمپىك مۇسابىقىسىدە  ئەڭ ياخشى مەرگەن  شەرىپىگە ئىرىشكەن . ئولىمپىك مۇسابىقىسىدىن كىيىن رومارىيو گولاندىينىڭ ئينخوۋىن  كوماندىسغا قۇشۇلدۇ .1989.1991.1992-مۇسابىقە پەسلىدە بىرلەشمىدە چىمپىيۇنلۇقنى قولغا كەلتۇرىدۇ .ۋە بىرلەشمىدىكى مۇنەۋەر ھۇجۇمچى ۋە ئەڭ ياخشى ماھىرغا ئايلىندۇ
1992-يىلى رومارىيو ئسپانىيە بارسىلونا كۇلۇبىغا قۇشىلدۇ .لىكىن بارسىلونادا توپ تىپىش ۋە ماسلىشش جەھەتتە  كوماندا بىلەن ماسلىشالماي كۇلۇپتىن ئايرىلىپ بىرازىلىيە بىرلەشمىسىدىكى فىلامىنگۇ كوماندىسغا قاتنىشىدۇ .1994-يىلدىكى دۇنيا لوڭقىسىدا بىبىتو باشچىلىقىدىكى ھۇجۇم سىپى بىلەن ياخشى ماسلىشىپ دۇنيا لوڭقىسىدا چىمپىيۇنلۇقنى قولغا كەلتۇرىدۇ
.بۇ قىتىمقى دۇنيا لۇڭقىسىدا 5 توپ كىرگۇزۇپ ئالتۇن توپ مۇكاپاتى ۋە  1994-يىلدىكى دۇنيا پۇتبول ئەپەندىسى مۇكاپاتىغا ئىرىشىدۇ . 1994-يىلدىكى دۇنيا لوڭقىسى رومارىيونىڭ كەسپى ھاياتىدا ئەڭ مۇھىم ئۇرۇننى تۇتقان
.1994-يىلدىكى دۇنيا لوڭقىسى پۇتۇن دۇنيادىكى پۇتبول مەستانىلىرىنىڭ مەڭگۇ ئەسلىشىگە سەۋەبچى بولغان شەخىس رومارىيو بولسا كىرەك .رومارىيو ئۆز ئقتىدارى ۋە تالانتى بىلەن بىرازىلىيە پۇتبولچىلىقىنى بۇگۇنگە ئۇلاشتۇرغان ۋە بىرازىلىيە پۇتبولچىلىق ئشلىرىغا گەۋدىلىك ھەسسە قوشقان مۇھىم شەخىس ھىسابلىندۇ .
رومارىيونىڭ خاراكتىرى توپ پۇتىغا چۇشتىمۇ  پۇتبولچىلار بىلەن بولغان پاسلىششى ناھايتى ئاز   بولغانلقى ئۇچۇن كۆپ قىتىم  باش تىرنىر ۋە توپچىلار بىلەن سۇركۇلۇش يۇز بىىرىدۇ .شۇنىڭدىن كىيىن روماريونىڭ لەقىمى  تەنھا  بۆرىگە ئايلىندۇ .لىكىن 1994-يىلدىكى دۇنيا لوڭقىسىدىن كىيىن بىرزىلىيەنىڭ قەھرىمانىغا ۋە توپ مەستانىلىرىنىڭ قەلبىدىكى مەبۇدىغا ئايلىندۇ
.ئۇنىڭ تەنھا بۆرە دىگەن لەقىمى ئۇنىڭ  سەبداشلىرى ئاخبارات ۋاستىلىرى ۋە توپ مەستانىلىرىنىڭ بىردەك ئىتىراپ قىلىشغا ئىرىشكەن . ئۇ پۇتبول دۇنيا سىدا  پىلى ۋە مارادونادىن كىيىن شۇلارنىڭ  توپ ئويناشتىكى ئۇسلۇبىنى ۋە خاراكتىرنى ياراتقان داڭلىق توپ چولپىنى ھىسابلىندۇ .
رومارىيو  بىرازىلىيە دۆلەت كوماندىسدا توپ ئويناپ 68 توپ كىرگۇزۇپ داڭلىق پۇتبول چولپىنى  زىكودىن ئىشىپ 2- ئۇرۇنغا تىزىلدى .1- پىلى
رومارىيو 14 يىشىدا بىرازىلىيدىكى داڭلىق ياشلار چىنىقىش بازىسى ۋاسكو ياشلار بازىسىغا كىرىپ كەسپى مەشىقنى باشلايدۇ .1987-يىلى رەسمى ھالدا بىرازىلىيە دۆلەت كوماندىسغا تاللىنىپ كىرىدۇ .ۋە دۆلەت كوماندسدا
10-نۇمۇرلۇق كىيمىنى كىيدۇ .رومارىيونىڭ توپ ئويناش ئۇسلۇبى توپ تىپىش ئۇسلۇبى مارادوناغا ئوخششپ كەتكەچكە تىزلا دۆلەت كوماندسنىڭ يۆكسەك دىققتنى تارتىدۇ .
رومارىيو 1988-يىلدىكى كورىيە سىئولدا ئۆتكۇزۇلگەن ئولىمپىك مۇسابىقىسدە بىرتوپ بىلەنلا نام قازىنىش يۇلىنى ئاچىدۇ .ئۇلارنىڭ شۇۋاققىتتىكى رەقىبى سىۋىىت ئىتىپاقى ئىدى .رومارىيو توپنى ئىلىپ مىڭىپ چەكلەنگەن رايون ئىچىگە ئىلىپ كىرىپ سىۋىت ئىتىپاقىنىڭ دۇنياغا داڭلىق بىكى سۇزىكىۋازوفدىن بۇسۇپ ئۇتۇپ ۋارتارغا ناھايتى چىرايلىق توپتىن بىرنى ئۇرىدۇ .بۇ يۇقىرى سەۋىيدىكى توپ ئۇرۇش تىخنىكىسنى كۆرگەن ئاخبارات ۋاستىلىرى رومارىيونى بىرازىلىيلىك مارادونا دەپ تەرىپلىشىپ كىتىدۇ ۋە بىرتوپ بىلەن نام قازىنىش يۇلىنى ئاچىدۇ .
ئاشۇ قىتىملىق ئولىمپىك مۇسابىقىسدە رومارىيو ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن مۇكاپاتىغا ئىرىشدۇ ۋە ياۋروپادىكى زەردارلارنىڭ تالىشش ئوبىكتىغا ئايلىندۇ .
رومارىيو كەسپى ھاياتىدا بىرازىلىيە بىرلەشمىسدىكى ئوۋلارىيا  كوماندىسدا 1983-يىلدىن 1985 يىلغىچە تۇرغان .ۋاسكو كوماندىسدا 1985-يىلدىن 1988 يىلغىچە تۇرغان .1988-1993 يىلغىچە ئەيىنخوۋىندا كوماندىسدا تۇرغان .1993-يىلدىن 1995-يىلغىچە بارسىلونا  كوماندىسدا تۇرغان .1995-يىلدىن 1998-يىلغىچە فىلامىنگو كوماندىسدا تۇرغان .1998-يىلدىن 2000 -يىلغىچە ۋالۇنسيە كوماندسسدا تۇراغان 2000-يىلنىڭ ئاخىرى فىلامىنگو كوماندسغا ئىجارىگە بىرىلگەن .2000-يىلدىن 2001-يىلغىچە باسكو غا قايتقان .2002-يىلدىن 2004-يىلغچىە بىرازىلىيە فۇلىمىنىنس كۇلۇبىدا تۇرغان .2002-يىلى سەئۇدى ئەرەبستاندىكى ئىدىقاد
كۇلۇبىدا 3 ئاي تۇرغان .ئاندىن يەنە فۇلمىنىنس كۇلۇبىدا 9 ئاي تۇراغان .2005-يىلدىن  ۋاسكو كوماندسدا .2006-يىلى ميئامى بىرلەشمە كوماندىسى .2006-2007 ئاۋىستىرالىيەنىڭ ئاندىمارىس كۇلۇبىغا كەلگەن .
تۇنجى قىتىم بىرازىلىيە كوماندىسى ئۇچۇن مەيدانغا چۇشكەن ۋاقتى 1987-يىلى 5-ئاينىڭ 23-كۇنى  . ئەڭ ئاخىرقى قىتىم بىرازىلىيە دۆلەت كوماندىسى ئۇچۇن مەيدانغا چۇشكەن ۋاقتى 2005-يىلى 4-ئاينىڭ 27-كۇنى
بىرازىلىيە دۆلەت كوماندىسغا ۋاكالىتەن 70 قىتىم مەيدانغا چۇشۇپ 58 توپ ئۇرغان .
بىرازلىيە ئارىلى لىېر قىتەسى بۇيىچە چىمپىيۇن (1987 ۋە 1988 ) .3 قىتىم گوللاندىيە لوڭقىسنىڭ چىمپىيۇنى .2 قىتىم گۇللاندىيە بىرلەشمىسنىڭ چىمپىيۇنى .1994-يىلى ئسپانىيە بىرلەشمىسنىڭ چىمپىيۇنى .
1994-يىلى دۇنيا لوڭقىسنىڭ چىمپىيۇنى 2 قىتىم جەنۇبى ئامىرىكا لوڭقىسنىڭ چىمپىيۇنى .(1997. 1999 ) .2000-يىلى بىرازىلىيە بىرلەشمىسنىڭ چىمپىيۇنى .
1994-يىلى دۇنيا پۇتبول ئەپەندىسى  .ۋە شۇقىتىملىق دۇنيا لوڭقىسدا ئەڭ ياخشى پۇتبولچى مۇكاپاتى .1988-يىلى ئولىمپىك مۇسابىقىسنىڭ ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن مۇكاپاتى .2000-يىلى كۇلۇپلار لوڭقىسنىڭ چىمپىيۇنى
2 قىتىم ئامىرىكا قىتەسى لوڭقىسدىكى ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن مۇكاپاتى .ۋە 2 قىتىم جەنۇبى ئامىرىكا قىتەسى پۇتبول ئەپەندىسى بولغان                        
مارادونا چىكىنگەندىن كىيىن پۇتبول سەھنىسىدە رومارىيو ئەڭ مۇنەۋەر ماھىر ئىدى .رومارىيو 13 يىشىدا ئولالىيار كۇلۇبىغا قۇشۇلۇپ كىرگەندىن كىيىن تەقدىرى پۇتۇنلەي ئۆزگۇرىدۇ 1983-يىلى 17ياشلىق رومارىيو كوماندىنىڭ 1-سىپىگە قىتىلدۇ .ۋە كەسپى ھاياتىدىكى مۇھىم دەقىقىلەرنى باشلايدۇ
شۇ ۋاقىتلاردا رومارىيو باشچىلىقىدىكى بىرازلىيە ياشلار كوماندىسى 20 ياشلىقلاردىن تۆۋەن ياشتىكى دۇنيا ياشلار مۇسابىقىسدە چىمپىيۇنلۇقنى قولغا كەلتۇرىدۇ .
ئۇنىڭغا تەنھا بۆرە دىگەن لەقەم دەل جايىدا قۇيۇلغان ئۇنىڭ پۇتۇن مەيداندا تۇلۇق يۇگۇرگەن ھالىتىنى ناھايتى ئاز كۇرىمىز يەنە بىر ھۇجۇنچى مۇداپىيگە قاتنىشۋاتقاندا ئۇ يالغۇز قارشى تەرەپ مەيدانىدىلا تۇراتتى
ئۇنىڭ مۇداپىيگە پاسىپ تۇرىشى ۋە تەنھا تۇرىشى بىر مەسىلىگە ئايلانغان لىكىن ئۇنىڭ توپ كىرگۇزۇش نىسبىتى يۇقىرى سالماقنى ئىگىلىگەن
.ئۇ پۇتۇن مەيداندا ناھايتى ئاز مۇداپيگە ئۇتىدۇ .ئۇ بىر تەنھا بۆرە ئولجىنى كۆرمىگەن شارائىتتا قارشى تەرەپ مەيدانىدا بىچارىلەرچە ساقلايتى ئۇ بىر ياراملىق ئوۋچى ئۇ پۇرسەت كەلگەندە دەل جايىدا تۇتاتتى .
رومارىيو كىچىكىدىنلا ۋاسكو كوماندىسنىڭ مەستانىسى بۇلۇپ 1985-يىلى ئولالىيار كۇلۇبىدىن ۋاسكو كۇلۇبىغا يۆتكىلىدۇ .1987 ۋە 1988 -يىللىرى كوماندىغا ۋاكالىتەن توپ تىپىپ بىرلەشمىنىڭ چىمپىيۇن بۇلۇشىغا زور تۆھپە قۇشىدۇ
.ۋە 20 يىشىدىلا ئەڭ ياخشى مەرگەنلىك شەرپىگە ئىرىشىدۇ .1988-يىلى يەنى 22 يىشىدا  كورىيدە ئۆتكۇزىلگەن ئولىمپىكقا قاتنىشىپ 6 مەيداندا 7 توپ ئۇرۇپ ئەڭ ياخشى مەرگەن مۇكاپاتىغا ئىرىشىدۇ .
ۋە شۇ يىلى ياۋروپانىڭ دىققتىنى تارتىپ  2 مىليون 800 مىڭ دوللارغا گوللاندىيە بىرلەشمىسگە يۆتكىلىدۇ .
گوللاندىيە بىرلەشمىسدە ئۇ 1988-يىلىدىن   92 -يىلىغىچە 3 نۆۋەتلىك گوللاندىىيە بىرلەشمىسنىڭ ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەنلىلك مۇكاپاتىغا ئىرىشىدۇ .ئۇ گوللاندىيە بىرلەشمىسدە 138 مەيداندا 127 توپ ئۇرۇپ  ھەممىنى ھەيران قالدۇرغان ئىدى .1993-يىلى رومارىيو 4 مىليون ياۋروغا بارسىلوناغا يۆتكىلىدۇ ۋە شۇ يىلى 30 توپ ئۇرۇپ بىرلەشمىنىڭ مەرگىنى بۇلىدۇ .1994-يىلدىكى دۇنيا لوڭقىسدىن كىيىن ئۇ فىلامىنگو كۇلۇبىغا
4 مىليون 500 مىڭ دوللار بىلەن يۆتكىلىدۇ .1996-يىلى يازدا 8 مىليون دوللار بىلەن ۋالۇنسيگە يۆتكىلىدۇ .2001 -يىلى ئۇ 36 ياش ۋاقتىدا بىرلەشمىنىڭ مەرگنى سالاھىتىگە ئىرىشدۇ .2002-يىلى سەئۇدى ئەرەبىستاندىكى ئتقاد كوماندىسغا 1 مىليون 500 مىڭ دوللار بىلەن يۆتكىلىدۇ ۋە 3 ئاي تۇرىدۇ .2005-يىلى رومارىيو 22 توپ ئۇرۇپ بىرازىلىيەبىرلەشمىسدىكى ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەنلىككە ئىرىشدۇ ئۇ شۇۋاقىتتا 40 ياشقا كىرەي دەپ قالغان ئىدى .
2005-يىلنىڭ ئاخىرى كەسپى ھاياتىدىكى 941 -توپنى ئۇرىدۇ .2007-يىلى رومارىيو كەسپى ھاياتىدىكى 1000-توپنى كىرگۇزىدۇ
رومارىيو 2004-يىلى 3-ئايدا خەلىقىئارا پۇتبولچىلار بىرلەشمىسى تەرپىدىن دۇنيا پۇتبولچىلىق تارىخىدىىكى ئەڭ مۇنەۋەر 125 تەنھەركەتچى قاتىرىدىن ئۇرۇن ئالدى .2007-يىلى 5-ئاينىڭ 20-كۇنى 1000-توپنى ئۇرۇپ دۇنيا قامۇسىغا كىرگۇزىلدى .2008 -يىلى 4-ئايدا بىرازىلىيە سوتسىيالىستلار پارتىيسگە كىرىپ 2010-يىلى 10-ئايدا Rio de Janeiro ئوبلاستىنىڭ  دۆلەت ئۇيۇشمىسنىڭ رەھبەرلىك ئورنىغا چىقتى .
2004-يىلى 11-ئاينىڭ 10-كۇنى 38 ياشلىق رومارىيو دۆلەت كوماندىسىدىن چىكىندى .2007-يىىلى 5-ئاينىڭ 20-كۇنى  رومارىيو لافىس  تەنتەربىيە يىغىندا پۇتبول ساھەسىدىكى  1000 -توپىنى كىرگۇزۇپ دۇنيا پۇتبول قامۇسىدا توپ كىرگۇزۇش سانى بۇيىچە 4- ئۇرۇنغا تىزىلدى .2008-يىلى 4-ئاينىڭ 15-كۇنى 42 ياشلىق رومارىيو كەسپى پۇتبولچىلىق ھاياتىنى ئاخىرلاشتۇرغانلىقىنى جاكارلايىدۇ.

جەڭ ئىلاھى- بادىستوتا

ئىسمى: گابرىل ئۆمەر باتىستۇتا
ئىنگلىزىچە ئاتلىشى :  (Gabriel Omar Batistuta)
خەنزوچە ئاتلىشى : 巴蒂斯图塔
ئورنى:ھۇجۇمچى
تۇغۇلغان ۋاقتى:1969-يىلى2-ئاينىڭ1-كۈنى
ئىگىزلىكى:185سانتىمىتىر
ئىغىرلىقى:82كىلوگىرام
لەقىمى: جەڭ ئىلاھى
دۆلىتى:ئارگىنتىنا
ئۇ 1969-يىلى2-ئاينىڭ1-كۈنى ئارگىنتىنانىڭ سانفىر ئۆلكىسىنىڭ لىكوگاستادا تۇغۇلغان.
18ياش ۋاقتىدا نىۋيىر قەدىناسلار كۇلۇبىغا تاللانغان.
1988يىلى تۇنجى قىتىم نىۋيىر قەدىناسلار كۇلۇبىغا ۋاكالىتەن مەيدانغا چىققان.
1990يىلدىن باشلاپ ئارگىنتىنا بوكا ياشلار كوماندىسىدا توپ تىپىشكە باشلىغان.90-91 مۇسابىقە پەسلىدە 29مەيدان مۇسابىقىدە 13 توپ ئۇرغان.
1991-يىلى ئارگىنتىنا كوماندىسىغا تاللىنىپ جەنۇبى ئامرىكا لوڭقىسى مۇسابىقىسىدە سەپداشلىرى بىلەن ھەمكارلىشىپ چىمپىيۇن بولغان. ئۆزى بولسا ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن بولۇپ باھالانغان.
1991-1992-مۇسابىقە پەسلىدىن باشلاپ ئىتالىيە فىلورنىسىيە كوماندىسى ئۈچۈن توپ تىپىشكە باشلىغان. شۇ يىلىلا بىرلەشمىدە13 توپ كىرگۈگەن.92-93-مۇسابىقە پەسلى ۋە93-94-مۇسابىقە پەسلىدە ئوتتۇرا ھىساب بىلەن16توپ كىرگۈزگەن.
1994-يىلدىكى دۇنيا لوڭقىسى تاللاش مۇسابىقىسىنىڭ ئاۋستىرالىيە بىلەن بولغان ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىدە ناھايىتى مۇھىم بىر توپنى كىرگۈزۈپ ئارگىنتىنا كوماندىسىنى دۇنيا لوڭقىسىنىڭ ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىسىگە ئەكىرگەن.
1994-يىلى ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى پۇتبول مۇسابىقىسىدىكى گىرىتسىيە بىلەن بولغان مۇسابىقىدە ئۇقالپاق ئويۇنى ئوينىغان، بۇ نۆۋەتلىك مۇسابىقىدە ئۇ4توپ كىرگۈزگەن.
94-95-مۇسابىقە پەسلىدە ئۇ ئۇدا 11مەيدان مۇسابىقىدە13 توپ ئۇرۇشتەك ئىتالىيە بىرلەشمە مۇسابىقە رىكورتىنى ياراتقان.
1996-يىلى5-ئاينىڭ18-كۈنى سەپداشلىرى بىلەن ھەمكارلىشىپ ئىتالىيە لوڭقىسنى قولغا كەلتۈرگەن.
1996-يىلى8-ئاينىڭ25-كۈنى ھەل قىلغۇچ مۇسابىقىدە2توپ كىرگۈزۈپ، كوماندىنىڭ ئىتالىيە دەرەجىدىن تاشقىرى لوڭقسىنى ئىلىشقا تۆھپە قوشقان.
1998-يىلى ئارگىنتىنا كوماندىسىنى يىتەكلەپ فىرانسىيەدە ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى مۇسابىقىسىگە قاتنىشىپ،كوماندا ئۈچۈن5توپ كىرگۈزگەن،بولۇپمۇ يامايكا بىلەن بولغان مۇسابىقىدە قالپاق ئويۇنى ئويناپ پۇتبول تارىخىدىكى بىردىنبىر ئارقىمۇ-ئارقا ئىككى نۆۋەتلىك دۇنيا لوڭقىسى مۇسابىقىسىدەقالپاق ئويۇنى ئوينىغان پۇتبولچى بولۇپ قالغان.
1999-يىلى5-ئايدا21توپ كىرگۈزۈشتەك نەتىجە بىلەن ئىتالىيە بىرلەشمىسىنىڭ ئەڭ مۇنەۋەر مەرگىنى بولغان.
1999-يىلى10-ئايدا ئىتالىيە پۇتبول بىرلەشمىسى ۋە ئاخبىرات ۋاستىلىرى تەرىپىدىن ئەڭ مۇنەۋەر چەت ئەللىك توپچى بولۇپ باھالانغان.
2000-يىلى5-ئاينىڭ30-كۈنى3360تۈمەن دوللارلىق باھا بىلەن رىم كۇلۇبىغا كەلگەن.2001-2002-مۇسابىقە پەسلىدە20 توپ كىرگۈزۈپ رىم كوماندىسىنىڭ بىرلەشمىدە چىمپىيۇن بولۇشىغا زور تۆھپە قوشقان.كىيىن بىر مۇسابىقە پەسلىدىن كىيىن باتىستۇتا تىرنىر كاپىررونىڭ ئىشەنچىسىدىن قىلىپ شۇنداقلا ياش تالانتلىق توپچى كاسانونىڭ سەۋەبىدىن2003يىلى ئىنتىر كۇلۇبىغا ئالمىشىپ كەتتى.ئۇ بۇيەردە 12مەيدان مۇسابىقىگە قاتنىشىپ2توپ كىرگۈزدى.
2002-يىلى ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى مۇسابىقىدە باتىستۇتا ئۈچۈنجى قىتىم ئارگىنتىنا كوماندىسىغا ۋاكالىتەن مۇسابىقىگە قاتناشتى.نىگىرىيە بىلەن بولغان مۇسابىقىدە بىشى بىلەن پۈتۈن مەيداندىكى1توپنى كىرگۈزۈپ ئۆزىنىڭ دۇنيا لوڭقىسىدىكى كىرگۈزگەن توپىنى10غا يەتكۈزدى.بۇ توپ شۇنداقلا ئۇنىڭ ئارگىنتىنا كوماندىسى ئۈچۈن كىرگۈزگەن ئەڭ ئاخىرقى توپى ئىدى.6-ئاينىڭ12-كۈنى شىۋىتسىيە بىلەن بولغان مۇسابىقىدە تەڭلىشىپ قالغاندىن كىيىن33ياشقا كىرگەن بۇ چولپان ئۆزىنى تۇتۇۋالالماي يىغلاپ كەتتى.بۇ كۆرۈنۈش ئۇنىڭ دۇنيا لوڭقىسىدىكى ئادەمنى تەسىرلەندۈردىغان ۋە بىزگە قالدۇرۇپ كەتكەن ئەڭ ئاخىرقى بىر ئەسلىمە.
باتىستۇتا ئارگىنتىنا كوماندىسى ئۈچۈن78مەيدان مۇسابىقە ئويناپ56توپ كىرگۈزۈپ، مارادونادىن ئىشىپ، دۆلەت كوماندىسى ئۈچۈ ئەڭ جىق توپ كىرگۈزگەن توپچى بولۇپ قالدى.
2005-يىلى3-ئاينىڭ14-كۈنى باتىستۇتا ئاخبىرات ۋاستىلىرىگە ئۆزىنىڭ پۇتبۇل ھاياتىنى ئاخىرلاشتۇرغانلىقىنى جاكارلىدى،
1991-يىلى ئارگىنتىنا بىرلەشمە مۇسابىقە چىمپىيۇنى.
1991-يىلى جەنۇبى ئامىرىكا لوڭقىسى مۇسابىقىسى چىمپىيۇنى.
1993-يىلى جەنۇبى ئامىرىكا لوڭقىسى مۇسابىقىسى چىمپىيۇنى.
1996-يىلى ئىتالىيە لوڭقىسى مۇسابىقسىى چىمپىيۇنى.
1996-يىلى ئىتالىيە دەرىجىدىن تاشقىرى لوڭقىسى مۇسابىقسىى چىمپىيۇنى.
2000-2001-يىلى ئىتالىيە ئا دەرجىلىكلەر بىرلەشمە چىمپىيۇنى.
2001-يىلى ئىتالىيە دەرىجىدىن تاشقىرى لوڭقىسى مۇسابىقسىى چىمپىيۇنى.
1990-1991-مۇسابىقە پەسلىدىكى ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن(11توپ)
1991-يىلى ئامىرىكا لوڭقسىى مۇسابىقىسى ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن(6توپ)
1991-يىلى جەنۇبى ئامىرىكا پۇتبول ئەپەندىسى..
1995-مۇسابىقە پەسلى ئىتالىيە بىرلەشمىسى ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن.(26توپ)
1995-يىلى ئامىرىكا لوڭقسىى مۇسابىقىسى ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن(4توپ)
1998-يىلى فىرانسىيەدە ئۆتكۈزۈلگەن دۇنيا لوڭقىسى مۇسابىقىسىدە كۈمۈش كەش مۇكاپاتىغا ئىرىشكەن.
1999-مۇسابىقە ئىتالىيە بىرلەشمىسى ئەڭ مۇنەۋەر مەرگەن.(21توپ)
1999-مۇسابىقە ئىتالىيە بىرلەشمىسىدىكى ئەڭ مۇنەۋەر چەت ئەللىك پۇتبولچى بولۇپ باھالانغان.
1999-يىلى دۇنيا پۇتبول ئەپەندىسىنى باھالاشتا 3-بولغان.

سىرداش

زىكوبىلەن رومارىئونىڭ رەسىمى چىقماپتۇ، ئوڭشىۋەتسىڭىز.

مەھمۇدىيە

خوش  كەپسەن  ئېنىم  قارشى  ئالمىز   بۇ تىماڭغا  باشقۇرغۇچىلارنىڭ تامغىسى بىسىلىپ  قالسا  ھىلقى  مىدالنى  ئۆز قولام  بىلەن  ئېسىپ  قويمەن   

تىماڭنى  ئوقۇپ  بولۇپ  تەسىراتىمنى  يازاي

سىرداش

مەھمۇدىيە يوللىغان ۋاقتى  2014-1-16 13:44
خوش  كەپسەن  ئېنىم  قارشى  ئالمىز   بۇ تىماڭغا  باشقۇرغۇچ ...

ماتىما تامغا بېسىلغۇدەك تىما بوپتۇ، ئاخىرىنى داۋاملاشتۇرۇڭ.

تەنتەربىيە

سىرداش يوللىغان ۋاقتى  2014-1-16 13:44
زىكوبىلەن رومارىئونىڭ رەسىمى چىقماپتۇ، ئوڭشىۋەتسىڭىز ...

ھازىر ئوڭشىۋىتەي ، قايتا تەھىرىرلەپ قۇيۇڭ ئەمسە

سىرداش

تەنتەربىيە يوللىغان ۋاقتى  2014-1-16 13:49
ھازىر ئوڭشىۋىتەي ، قايتا تەھىرىرلەپ قۇيۇڭ ئەمسە

بولىدۇ

مەھمۇدىيە

سىرداش يوللىغان ۋاقتى  2014-1-16 13:45
ماتىما تامغا بېسىلغۇدەك تىما بوپتۇ، ئاخىرىنى داۋاملا ...

خەلىق  ئۇچۇن  24  سائەت كۇزەتچىلىك  قىلسا  مانا مۇشۇنداق  خاتا  نەقىل  قىلدىغان  ئېش  چىقىدۇ  ئۆزلىرىنى  ئاسېرسىلا  تەخسېر

سىرداش

مەھمۇدىيە يوللىغان ۋاقتى  2014-1-16 13:53
خەلىق  ئۇچۇن  24  سائەت كۇزەتچىلىك  قىلسا  مانا مۇشۇنداق ...

بېشىنى سىلىگە ئاخىرىنى تەنتەربىيەگە يازغان ئىدىم، بىرلەشتۈرۈپ يوللاپ قاپتىمەندە

ankar528

ئاخىرىرىنى تىزراق يىزىۋىتەرسىز!

WiRoS

ئېسىل  تېما ...

  بىرازىيلەلىكتىن 3 چى كىرىپتۇ ،ئارگىنتىنادىن 2 سى ....

nasin

ئۇرۇگۋاي، چېلى، پارۇگۋاي، كولومبىيەلەردىن يەنە بىر-ئىككىدىن قاتساڭلار مۇكەممەل بولۇپ كەتكۈدەك. ئىسىمگە كەلگەندىن بىر ئىككىنى جۆيلۈپ باقاي ھە.
ئورۇگۋاي: فىرانسسىكولى، فورلەن، سۇئارىس
چېلى: سامۇلانو، سالاس، سانچىس
پارۇگۋاي: چىلاۋېرىت
كولۇمبىيە: باردالاما، يىگىتا

missi

تەنتەربىيە يوللىغان ۋاقتى  2014-1-16 13:49
ھازىر ئوڭشىۋىتەي ، قايتا تەھىرىرلەپ قۇيۇڭ ئەمسە

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ،،
قانداقراق ئەھۋالىڭلار ،  بەك ئۇزۇن بولدى ، كۈرۈنمەيسىلەر ،

يېقىندا قۇيۇپ بەرگەن ئوخشىمامدۇ ،