ئەسەرنىڭ ماۋزۇسى يازغۇچىنىڭ ئىدىيەسىدىن دېرەك بېرەمدۇ؟
ئەسەرنىڭ ماۋزۇسى يازغۇچىنىڭ ئىدىيەسىدىن دېرەك بېرەمدۇ؟
ئۇيغۇرزادە
«پېرسوناژنىڭ گېپى يازغۇچىنىڭ قارىشىغا ۋەكىللىك قىلالمايدۇ» دېگەندىمۇ، ئەسەرنىڭ ماۋزۇسى ئاپتورنىڭ تۇتقان مەۋقەسىدىن دېرەك بېرىدۇ. مەسىلەن، كافكانىڭ «قەلئە» دېگەن رومانىنى ئالايلى. بۇ باش تېما شۇ ۋاقىتتىكى ئۇرۇش ۋە باشقا تراگېدىيەلەرگە يۈزلىنىش ئالدىدا تۇرغان ياۋرۇپانىڭ ۋە ئۇنىڭ ئادەملىرىنىڭ غېرىبلىقىدىن ۋە يولۇقۇش ئالدا تۇرغان تەقدىرىدىن دېرەك بېرىدۇ. كافكا شۇڭا نىچشى، دوستويۋېسكىي، دانىيە پەيلاسوپى كېگىگارد قاتارلىقلار بىلەن «ھازىرقى زامان ياۋروپا جەمئىيىتىنىڭ كېسەللىكلىرىنى مۇددەتتىن بۇرۇن قىياس قىلىپ ئۈلگۈرگەن دانىشمەن» دەپ قارىلىدۇ (مۇشۇ بىر قانچە رومانى بىلەن، شۇ رومانلىرىدىن كېلىۋاتقان ئىدىيىۋى بىشارەتلەر بىلەن). ئەگەر بىر پارچە روماندا ئاپتورنىڭ ھېچقانداق ئىدىيەسى بولمايدۇ دېيىلسە، ئۇنداقتا كافكانىڭ ھېچقانچە ۋەقەلىك چىقمايدىغان رومانىدىن مۇتەپەككۇرلار ئىدىيە ئىزدەپ، كافكانىڭ مەۋقەسىنى ئىزدەپ ئاۋارە بولمىغان بولاتتى. بىر پارچە روماندىن ئاپتورنىڭ قانداق مەۋقەدە تۇرۇۋاتقانلىقى ۋە قانداق قاراشنى ياقىلايدىغانلىقىنى ئەلۋەتتە كۆرگىلى بولىدۇ.
مەشھۇر يازغۇچى دوستويۋېسكىنىڭ «ئاكا-ئۇكا كاراموزوفلار»(the brothers karamazov) ۋە «گەمە خاتىرىلىرى» (notes from the underground) دېگەن داڭلىق ئەسەرلىرى غەربتە پەلسەپە فاكۇلتېتىدامەۋجۇدىيەتچىلىك پەلسەپىسى ھەققىدە دەرس ئۆتۈلگەندە نېمشىقا ئوقۇتۇلىدۇ. بىر پارچە روماندا ئىدىيە بولمايدۇ دېيىلسە، نېمىشقا دوستويۋىسكىدەك بىر يازغۇچىنىڭ ئەسەرلىرى مەخسۇس ئىدىيە تەتقىق قىلىنىدىغان پەلسپە فاكۇلتېتىدا ئوقۇلىدۇ؟
رومان بىلەن يازغۇچىنىڭ مۇناسىۋىتى ئاتا بىلەن بالىنىڭ مۇناسىۋىتىگە ئوخشايدۇ. دادىنى بالا شۇ دېگىلى بولمىغان بىلەن بالىنىڭ خۇي- پەيلىدە كۆرۈلۈۋاتقان ئالامەتلەرنى ئەلۋەتتە دادىسىغا باغلاپ چۈشىنىش مۇمكىن. يەنە شۇنداقلا ھازىر مودا بولۇۋتقان «ئېيتىم نەزەرىيەسى» بويىچە چۈشەندۈرگەندىمۇ ئۆزلۈك بىلەن شۇ ئۆزلۈكنىڭ ئىگىسى ئادەم دەۋاتقان گەپ (ۋە باشقا ئېيتىملار) ئوتتۇرىسىدا چوڭقۇر باغلىنىش بولىدۇ.
يازما ھوقۇقى: پاساھەت ئەدەبىي تەرجىمە بلوگى
يازما ئادىرىسى: ?p=11305
