شېئىرنىڭ تۈزۈلۈشى توغرىسىدا

شېئىرنىڭ تۈزۈلۈشى توغرىسىدا
（http://bbs.oylirim.cn）  N$ H0 |4 J, ~+ I7 ^5 Z（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مەمتىمىن ياقۇپ كۆكتۇغ
（http://bbs.oylirim.cn）7 v* ]7 V, a8 D% n（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）) F5 Q* v5 F! H' v. ?（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）" i, w* Y1 U, `4 s; dشېئىر چىن ۋە قايناق ھېسسىياتقا تويۇنغان ئوبرازلىق سۆز-ئىبارىلەرنىڭ مۇئەييەن رېتىم ۋە ئاھاڭدارلىق تەلىپىگە ئاساسەن قانۇنىيەتلىك ھالدا تەرتىپكە تىزىلىشىدىن مەيدانغا كېلىدىغان تىل سەنئىتىدۇر. شېئىرنى تۈزگۈچى ئامىللار مىسرا، بېيت، كۇپلېت، تۇراق، رېتىم (ۋەزىن)، قاپىيە قاتارلىقلاردىن ئىبارەت. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىرىنچى. شېئىرنى تۈزگۈچى ئامىللار（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
1. مىسرا شېئىرنىڭ ھەربىر قۇرى (سەتر، يول) مىسرا دەپ ئاتىلىدۇ. ئۇ شېئىردا مەلۇم مەنىنى ئىپادىلىگەن شېئىرىي جۈملىدۇر. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）. d- f" G& f, a- l& w8 j. ~ئەلنى ئويغاتماق تىلەك، تاڭدا بىر چۇقان بىلەن. (14بوغۇم)
（http://bbs.oylirim.cn）! S3 X  P4 y/ a: Lــ ئابدۇخالىق ئۇيغۇر （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
گاھىدا گىرامماتىكىلىق قائىدە ۋە مەنتىقىي پىكىرنىڭ تەقەززاسى بىلەن بىر پۈتۈن مەزمۇننى بىلدۈرىدىغان بىر جۈملە ئىككى مىسرا قىلىپ تۈزۈلىدۇ. مەسىلەن:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مۇھەببەتنىڭ تەبىرى بار دېيىلسە، (11بوغۇم) （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ۋاپا، مەردلىك شۇ تەبىرنىڭ جەۋھىرى. (11بوغۇم) （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تاپار قىممەت ئىززىتىنى ۋاپادىن،(11بوغۇم)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قىز-يىگىتنىڭ ئىلكىدىكى گەۋھىرى. (11بوغۇم)
（http://bbs.oylirim.cn）$ ]& P/ K8 B) N- J* Iــ ئابدۇللا سۇلايمان   
（http://bbs.oylirim.cn）9 w# R5 v( U6 g3 f6 M. Rقارا ساچىم يەلپۈنۈپ، (8بوغۇم)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قاشىمغا چۈشتى،(5بوغۇم)
（http://bbs.oylirim.cn）8 n7 q/ V- K! u3 ?  \8 z, p; @تۈمەن سەۋدا، بالالار،(8بوغۇم)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
باشىمغا چۈشتى. (5بوغۇم)
（http://bbs.oylirim.cn）+ L% m* a% R; l9 I$ C  i5 r(سىيت نوچى قوشاقلىرىدىن)
（http://bbs.oylirim.cn）, p! y" H: W/ r! e; D9 u: l8 Bئۇيغۇر شېئىرىيىتىدە ۋەزىنلىك شېئىرلارنىڭ مىسرالىرى ئەڭ ئاز بولغاندا تۆت بوغۇمدىن كۆپ بولغاندا 16 بوغۇمغىچە بولىدۇ. شۇنىڭغا دىققەت قىلىش كېرەككى، تەڭ بوغۇملۇق شېئىرلاردا شېئىرنىڭ بىرىنچى مىسراسىنىڭ ئومۇمىي بوغۇم سانى قانچە بولسا، شېئىر ئاياغلاشقانغا قەدەر ھەربىر مىسرانىڭ ئومۇمىي بوغۇم سانى شۇنچە بولىدۇ. ئارىلاش بوغۇملۇق شېئىرلارنىڭ ئۇزۇن مىسرالىرىنىڭ بوغۇم سانلىرى ئۆزئارا تەڭ، قىسقا مىسرالىرىنىڭ بوغۇم سانلىرىمۇ ئۆز ئارا تەڭ بولۇپ، شېئىر ئاياغلاشقانغا قەدەر شۇنداق داۋاملىشىدۇ. ئەگەر مىسرالارنىڭ بوغۇم سانىدا ئاز-كۆپلۈك كۆرۈلسە، شېئىردا نۇقسان كۆرۈلگەن بولىدۇ.مەسىلەن: （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
پادىچى بالا ئۆزى پادىشاھ، (10)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۇنىڭ تەختى يېشىل قىيا تاش. (9)
（http://bbs.oylirim.cn）$ }' w, R4 G& w! z$ ^2 E; W5 [بېشىغا كىيەر ئالتۇن تاجىسى، (10)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
باش ئۈستىدىكى شۇ نۇرلۇق قۇياش. (10)
（http://bbs.oylirim.cn）7 F0 o3 Z# y) `$ Oــ گيوتى
（http://bbs.oylirim.cn）5 Q: d- q& X2 [6 g6 a9 {1 Aمانا بۇ شېئىرنى تەرجىمە قىلىشتا ئىككىنچى مىسراسىدا بىر بوغۇم كەم بولۇپ قالغان بولۇپ، بۇ مۇشۇ شېئىر تەرجىمىسىدىكى نۇقسان ھېسابلىنىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）  C8 c/ R2 {4 d) N1 A2. بېيت شېئىرىي ئەسەرلەردە بىر-بىرىگە چىڭ باغلانغان ھالدا بىر پۈتۈن تەپەككۇرنى ئايدىڭلاشتۇرۇپ بېرىدىغان ئىككى مىسرانىڭ قوشۇلمىسى  بېيت دەپ ئاتىلىدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）$ m7 [  ]! f* h. `$ t) h4 pبارمىكىن تاڭ ھېچنېمە ئالەمدە ھېجراندىن يامان،
（http://bbs.oylirim.cn）% H. E; r1 V6 F: s& \; V8 rھەرنەكىم ئاندىن يامانراقتۇر بۇدۇر ئاندىن يامان.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ بابور （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）3 L4 H; U  ]% w% i% C# [+ Nكىچىكىمدە ئوقۇۋىدىم كالامۇللانى،
（http://bbs.oylirim.cn）" c+ \1 k3 o- ?9 A  N& Yچوڭ بولۇپ بىلمەپتىمەن مەككەتۇللانى.
（http://bbs.oylirim.cn）! M( s2 F. L6 j
（http://bbs.oylirim.cn）! \, g, V+ T6 ]& f5 oمەككەتۇللا ئىچىدە بىر جۈپ قىزىلگۈل،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قىزىلگۈلنىڭ ئىچىدە مەختۇمخان بۇلبۇل.
（http://bbs.oylirim.cn）# P( [$ Y3 E8 l& W) P(خەلق قوشىقى)
（http://bbs.oylirim.cn）) j7 N6 e! I$ \' M, V+ g3. كۇپلېت شېئىرنىڭ مەلۇم تەرتىپتە قاپىيەلەنگۈچى ۋە مەنە جەھەتتىن بىر-بىرىگە باغلىق بولغان بىر ياكى بىرنەچچە تۈگەل پىكىرنى ئىپادىلىگۈچى شېئىر مىسرالىرىنىڭ گۇرۇپپىسى كۇپلېت (بەند) دەپ ئاتىلىدۇ. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۇيغۇر شېئىرىيىتىدە كۇپلېتلار ئاز بولغاندا ئىككى مىسرادىن، كۆپ بولغاندا ئون نەچچە مىسرادىن تۈزۈلىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）5 u/ m( b( |2 w+ X$ o0 M/ u/ m+ p& _4. تۇراق شېئىر مىسرالىرىدىكى بوغۇملارنىڭ مەلۇم تەرتىپتە گۇرۇپپىلىنىشى تۇراق دەپ ئاتىلىدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）  K: S$ ~: B- pئەل غېمىدە/ ئۇرسا مېتىن/ ياندى گۈلخان،/（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۆزى چۆلدە/ چاقناپ چېقىن/ بولۇپ ھەيران./（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كۆڭلى كۆلدە/ كۈلۈپ ئېقىن/ تاڭدا چولپان،/（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سۇ ئىزدىدى،/ تاغ تۈزلىدى،/ ئۇز سۆزلىدى/...（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ ياسىن زىلال
（http://bbs.oylirim.cn）8 f/ G1 ?" A4 Q, C- r4 ^5 m(تۇراق شەكلى: 4/4/4)
（http://bbs.oylirim.cn）+ r) f3 B2 |3 A7 Z2 jمۇھەببەت/ ھېجرانى/ مۈشكۈل ئىمتىھان،/
（http://bbs.oylirim.cn）+ H+ d( J9 M4 u7 Z: N7 H7 iتاۋلايدۇ/ ھېجرىدە/ ۋىجدان، نومۇسنى./（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شۇڭلاشقا/ تىترەشتىن/ ئۆلۈم ئالدىدا،/
（http://bbs.oylirim.cn）- D9 d# @! v% o0 I2 s/ f/ B6 a  vمىڭ ئەلا/ بىلىمەن/ قۇربان بولۇشنى./（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
                            ــ م. رېھىم（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
(تۇراق شەكلى: 3/3/5)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
5. رېتىم رېتىم (گىرېكچە «rhuthmos» ۋەزىنداش، ئاھاڭداش سۆزىدىن كەلگەن) ئىش-ھەرىكەتنىڭ قائىدىلىك ساداسى. ئۇيغۇرچە «ماسلىشىش، لايىقلىشىش» ياكى «ئاھاڭ» دېگەن مەنىلەرنى بىلدۈرىدۇ. شېئىردا مەلۇم بىرخىل مىقداردىكى بوغۇملارنىڭ بەلگىلىك تەرتىپتە قاتار تەكرارلىنىشى نەتىجىسىدە مەيدانغا كەلگەن ئاھاڭدارلىق رېتىم دەپ ئاتىلىدۇ. مەسىلەن:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بۇ ئالەم/ بىر ئۆتكەل/ ھەر ئىنسان ئۈچۈن،/
（http://bbs.oylirim.cn）$ z+ Z) J4 O9 y* pئاي، قۇياش/ ئالمىشىپ/ كېلەر كۈنۇتۈن./（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۈنگىنى/ ئىزىڭدىن/ گۈلمۇ يا تىكەن،/
（http://bbs.oylirim.cn）* _5 `# d/ ]; i2 F8 nبىرمۇبىر/ ھېسابنى/ بېرىسەن بىر كۈن./（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ ئابلىمىت مۇھەممەت ئەمىن（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مەن قەيەردىن/ تاشلىسام قەدەم،/
（http://bbs.oylirim.cn）' @3 y+ L' A) E$ N: f& i- yشۇ يەرلەردىن/ باشلىنار يوللار./（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مەن قەيەرگە/ سوزسام قولۇمنى،/
（http://bbs.oylirim.cn）, S* H" s1 o/ O: `8 _3 N) J9 N- jشۇ يەرلەردىن/ تەڭلىنەر قولار./（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ ئابلىمىت ئابدۇقادىر
（http://bbs.oylirim.cn）( M/ x5 c7 V, ?+ ]& ^, {بۇ مىسالدا، يۇقۇرىقى رۇبائىينىڭ ھەر بىر مىسراسىنىڭ بىرىنچى تۇراق 3، ئىككىنچى تۇراق 3، ئۈچىنچى تۇراق 5 بوغۇم بويىچە تەكرارلىنىپ كېلىشى ۋە ئىككىنچى شېئىردىكى ھەر بىر مىسرانىڭ بىرىنچى تۇراق 4، ئىككىنچى تۇراق 5 بوغۇم بويىچە تەكرارلىنىپ، جەمئى 16 كۇپلېت شېئىردا باشتىن-ئاخىر شۇ تەقلىدتە ئوخشاش تەكرارلىنىشى بىر خىل ئاھاڭدارلىقنى، يەنى رېتىمنى ھاسىل قىلغان. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شۇنىڭغا دىققەت قىلىش كېرەككى، شېئىرنىڭ بىرىنچى مىسراسىنىڭ تۇراق شەكلى قانداق بولغان بولسا، پۈتكۈل شېئىر ئاخىرلاشقۇچە ھەربىر مىسرانىڭ تۇراق شەكلى شۇنداق بولىدۇ. مەسىلەن، يۇقۇرىقى « مەن قەيەردىن/ تاشلىسام قەدەم» دېگەن مىسرانىڭ تۇراق شەكلى 4/5 بولۇپ، 16 كۇپلېت شېئىرنىڭ بارلىق مىسرالىرى (64 مىسراسىنىڭ ھەممىسى) 4/5 تۇراق شەكلىدە تۇراقلارنى ھاسىل قىلىپ كەلگەن. ئەگەر مىسرالارنى تۈزگۈچى تۇراقلارنىڭ بوغۇم سانىدا ئاز-كۆپلۈك كۆرۈلسە، شېئىرنىڭ رېتىمى بۇزۇلۇپ (ۋەزنى چۈشمەي)، شېئىردا نۇقسان كۆرۈلىدۇ. مەسىلەن:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شۇ رەنا/ شائىرلار/ قاتارىدىن جاي،/     (3/3/4)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئالغاندۇر/ يۈسۈپ خاس/ بىلەن نازارى. /(3/3/4)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ماختانسام/ ھەققىم بار،/ تەكچىم مېنىڭ باي،/(3/3/4)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شاھ ئەسەرلەر بىلەن/ لىق تولغان بارى. /(6/5)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
(رەھمىتۇللا جارى)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەركىلىتىپ/ سېنى ئۆستۈردى/ ۋەتەن،/(4/5/2)
（http://bbs.oylirim.cn）2 l6 R! J: t4 ?( x+ {. P' }  D/ Vبۇلبۇللار/ سايرىغان/ شۇ گۈلزار باغدا. / (3/3/5)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاھۇلار/ يايرىغان/ لالىزار تاغدا،/(3/3/5)
（http://bbs.oylirim.cn）! X6 T* U, V& F( vقەلبىڭگە/ نۇر سەپتى/ ئاپتاپ روشەن. /(3/3/4)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ قۇربان ئىمىن.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يۇقۇرىقى ئىككى كۇپلېت شېئىر ئوخشاشلا 11 بوغۇملۇق شېئىر بولۇپ، ئالدىنقىسىنىڭ تۆتىنچى مىسراسىدا، كېيىنكىسىنىڭ بىرىنچى ۋە تۆتىنچى مىسراسىدا نۇقسان كۆرۈلگەن. شۇڭا شېئىر يازغاندا، مىسرالارنىڭ بوغۇم سانى تەڭ بولغاندىن سىرت، تۇراقلارنىڭ بوغۇم سانىنىڭ ئوخشاش بولۇشىغىمۇ دىققەت قىلىش كېرەك.
（http://bbs.oylirim.cn）6 l( o- X# W; I) ]4 ^: v. O: g
（http://bbs.oylirim.cn）& {- F1 g6 w! {* v& Q2 @6. قاپىيە شېئىر مىسرالىرىنىڭ ئاخىرىدىكى سۆز ياكى بوغۇملارنىڭ ئاھاڭداش بولۇپ كېلىشى قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）1 B# O& H" ]  q4 Z1 E' [ئالدىراقسان كىشىنىڭ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ساپاسى يوق ئىشىنىڭ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ساقايمايدۇ ئاغرىقى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۆمۈرۋايەت بېشىنىڭ.
（http://bbs.oylirim.cn）/ u. M  q( g0 |0 g( fــ ۋاھىتجان غوپۇر. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قاپىيە شېئىرىي نۇتۇقنى ئاھاڭدار ۋە تەسىرچان قىلىدۇ، مىسرالارنى ئەستە ساقلاپ قېلىشنى ئاسانلاشتۇرىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن خەلق ماقال-تەمسىللىرى، ھېكمەتلىك سۆزلەر ۋە سەجئەلەر (قاپىيەلىك نەسرلەر) قاپىيەلىك قىلىپ يارىتلغان. قاپىيە يەنە شېئىرىي ئەسەرلەردە كۇپلېت (بەند) لارنى بارلىققا كەلتۈرگۈچى ئاساسىي ۋاسىتە. ھەر خىل ژانىردىكى شېئىرلارنىڭ ئۆزىگە خاس قاپىيەلىنىش ئۇسۇلى بولىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）; r, h9 b$ C/ r4 E- h7 r' nقاپىيە تۈزۈلۈشى (ئاھاڭداشلىق، تاۋۇش تەركىبى) جەھەتتىن ئاچ قاپىيە ۋە توق قاپىيە دەپ ئىككى تۈرگە بۆلۈنىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）- o$ B9 f' s5 j# t% V1 n1) توق قاپىيە. ئاھاڭداشلىقى تولۇق بولغان سۆز ياكى بوغۇملارنىڭ قاپىيەلىنىشى توق قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
توق قاپىيە بولۇشنىڭ شەرتى:
（http://bbs.oylirim.cn）0 {6 p0 h. K% L& A(1) ئۆزئارا قاپىيەداش بولۇپ كەلگەن سۆزلەرنىڭ تەركىبىدىكى سوزۇق تاۋۇشلار جۈپلۈك تاۋۇشلاردىن ئىبارەت بولىدۇ، يەنى قاپىيەداش سۆزلەرنىڭ تەركىبىدىكى سوزۇق تاۋۇشلار ئۆزلىرىنىڭ تەرتىپى بويىچە تىل ئورنى ھەم لەۋ ھالىتى جەھەتتىن تولۇق ماس كېلىشى كېرەك. مەسىلەن: باھار/بازار؛ ئورۇن/بۇرۇن؛ سەھەر/قەمەر؛ ئۆتكەن/پۈتكۈن...
（http://bbs.oylirim.cn）- Z2 S) c- |/ w(2) قاپىيەداش بولۇپ كەلگەن سۆزلەرنىڭ بوغۇم سانلىرى ئۆزئارا تەڭبولۇشى كېرەك. مەسىلەن: «مۇھەببەت» بىلەن «پەقەت» سۆزلىرىنى توق قاپىيە دېگىلى بولمايدۇ. چۈنكى بۇ ئىككى سۆزنىڭ كېيىنكى بوغۇملىرى جۈپلۈك سوزۇق تاۋۇشلاردىن تۈزۈلگەن بولسىمۇ، ئەمما «پەقەت» دېگەن سۆزنىڭ «مۇھەببەت» دېەەن سۆزنىڭ بىرىنچى بوغۇمى بىلەن ئاھاڭداش بولۇپ كېلىدىغان بوغۇمى يوق.
（http://bbs.oylirim.cn）2 K" ^! x; Q& e" r6 N(3) ئۆزئارا قاپىيەداش سۆزلەرنىڭ ئاخىرىدىكى ئۈزۈك تاۋۇشمۇ ئوخشاش بولۇشى كېرەك.. مەسىلەن: ئالماق/قارماق؛ ۋەتەن/مەنەن...
（http://bbs.oylirim.cn）1 r4 k6 n0 [! @( l0 l# R9 vياخشى سۆزلا ئېرىتەر مۇز بىلەن تاشنى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
توختىتار كۆزۈڭدىن تامچىغان ياشنى.
（http://bbs.oylirim.cn）/ A% I2 O, _. I1 aيامان سۆز ئىنسانغا زەھەردىن ئاچچىق،
（http://bbs.oylirim.cn）* u# j5 g% Q5 v! ?2 Yبەزى قان چىقارماي يارىدۇ باشنى.
（http://bbs.oylirim.cn）9 P/ U4 x& a9 F+ A4 e" A# K$ y" n* Vــ ت. نىياز
（http://bbs.oylirim.cn）" L% N4 F" l: {3 M$ B3 Z  ~, g2) ئاچ قاپىيە. ئاھاڭداشلىقى تولۇق بولمىغان سۆز ياكى بوغۇملارنىڭ قاپىيەلىنىشى ئاچ قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ. توق قاپىيەنىڭ شەرتلىرىگە چۈشمىگە سۆزلەرنىڭ قاپىيەلىنىشى ئومۇمەن ئاچ قاپىيە بولىدۇ. مۇنداقچە ئېيتقاندا، ئاچ قاپىيە بولۇپ كەلگەن سۆزلەرنىڭ تەركىبىدىكى سوزۇق تاۋۇشلار جۈپلۈك تاۋۇشلاردىن ئىبارەت بولمايدۇ، يەنى قاپىيەداش بولۇپ كەلگەن سۆزلەرنىڭ ھەرقايسى بوغۇملىرى تەركىبىدىكى سوزۇق تاۋۇشلار تەتىپ بويىچە تىل ئورنى ۋە لەۋ ھالىتى جەھەتتىن بىردەك بولمايدۇ.  مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）, |0 b5 V- P7 {: R6 hمەنمۇ بەلكىم بىركىملەرگە ئەكسلەندىم،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كۈنلۈك تۇتۇپ ساقلىغاندۇ بېكەتتە.
（http://bbs.oylirim.cn）9 J7 y* y+ p1 tمەن چۆمۈلۈپ يامغۇرىغا ئۆتمۈشنىڭ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كوچىسىدا پاتقاق كېچىپ يۈرگەندە.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ ئاتىكەم سىدىق ئايقۇت
（http://bbs.oylirim.cn）* X$ v8 ?3 ^. B* X: Mشېئىر مىسرالىرىدىكى قاپىيە يەنە قاپىيەلىنىش شەكلى جەھەتتىن تۆۋەندىكى تۈرلەرگە بۆلۈنىدۇ:
（http://bbs.oylirim.cn）. f" K6 W# i/ k1) جۈپ قاپىيە. شېئىردىكى مىسرالار سانىنىڭ ئاز-كۆپلۈكىدىن قەتئىنەزەر، ھەر بىرجۈپ مىسرانىڭ ئاخىرىدىكى سۆز ياكى بوغۇملارنىڭ ئۆزئارا بىر-بىرى بىلەن مۇستەقىل ھەم ئەركىن قاپىيەلىنىپ كېلىشى جۈپ قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）+ Y, H. U$ G$ D" ^: dقاپىيە شەكلى: aa, bb, ss, dd….
（http://bbs.oylirim.cn）% u% a. S8 x* l1 U4 O1 \2 Zمەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）4 J3 E) D3 g  L3 |) mسەندىن ئۆزگە سۆيگىنىم يوق بۈيۈك ۋەتەن،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ساڭا پىدا، شاڭا قۇربان جان بىلەن تەن.
（http://bbs.oylirim.cn）9 r4 r! w$ [3 r  m& d9 L; Yسېنى كۈتۈش، سېنى ساقلاش ماڭا بۇ پەرز،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ۋەتەن سۆيۈش ۋەتەن ئوغلىغا ئەزەلدىن قەرز.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ نىم شېھىت
（http://bbs.oylirim.cn）- X/ h7 D" Y0 _. K! |9 l" g0 G- Q2) ئەركىن قاپىيە. تۆت مىسرالىق شېئىرلارنىڭ 2-، 4- مىسرالىرىنىڭ ئاخىرىدىكى سۆزلەر قاپىيەداش كېلىپ، باشقا مىسرالىرى قاپىيەنىڭ چەكلىمىسىگە ئۇچرىماي ئەركىن ھالدا كەلگەن قاپىيە شەكلى ئەركىن قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ. قاپىيە شەكلى:abcb ، aaba، aacb، abcc، abca ...
（http://bbs.oylirim.cn）5 A1 ]3 W1 J+ Y+ o+ C: p! x9 I" G8 cمەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）& Q  d9 b- Y5 f$ b! _كۈزشامىلى يەلپۈپ ئۆتىدۇ،
（http://bbs.oylirim.cn）1 p0 R- d! P- @3 H6 h& Vقاناتلىرى يۇمشاق غۇبارسىز.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كەلمەيدۇ ئۇ بىزنىڭ تەرەپكە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
خۇشچىرايسىز، خۇشبۇي ئىپارسىز.
（http://bbs.oylirim.cn）8 }9 x1 G: s3 c* [' ~, m; vــ مۇھەممەت رېھىم
（http://bbs.oylirim.cn）4 v" \; ^8 n( J( ]' s/ vئادەتتە رۇبائىينىڭ قاپىيە شەكلىمۇ ئەركىن قاپىيەگە كىرىدۇ. قاپىيە شەكلى:aaba مەسىلەن:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئېگىلىدىكەن ئالما شاخلىرى،
（http://bbs.oylirim.cn）& n9 V3 w! ~& `! K  }: t* qمېۋىسى قانچە ئوخشىغانسېرى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كەمتەرلىك بىلەن ئادەم چىرايلىق،
（http://bbs.oylirim.cn）+ C6 o& J' b8 i$ f9 |1 `سەتلىشىدىكەن غادايغانسېرى.
（http://bbs.oylirim.cn）7 m" ~% q! j% O" ?, M% t! {: u* Rــ ت. ئلىيوف.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەركىن قاپىيەدە تۈزۈلگەن شېئىرنىڭ بارلىق كۇپلېتلىرى باشتىن-ئاياغ ئەركىن قاپىيەدە كېلىشى كېرەك. ئارىلاپ ئالماش قاپىيەلىك كۇپلېت ئارىلىشىپ قالسا شېئىرغا نۇقسان يەتمەيدۇ، ئەمما باشقا قاپىيە شەكلىدىكى كۇپلېتلار ئارىلىشىپ قالسا، بۇ شېئىرغا نۇقسان يەتكۈزىدۇ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
3) ئالماش قاپىيە. تۆت مىسرالىق شېئىرلارنىڭ 1-، 3-، مىسرالىرى ۋە 2-، 4- مىسرالىرىنىڭ ئاخىرىدىكى سۆزلەر ئۆزئارا قاپىيەداش بولۇپ كەلگەن قاپىيە شەكلى ئالماش قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ. قاپىيە شەكلى:abab
（http://bbs.oylirim.cn）% t4 B3 \, `5 |) @5 ^1 \+ {
（http://bbs.oylirim.cn）% [1 C, ?& F9 F: R" r. t4 wمەسىلەن:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تاڭ سەھەر بېشىمدىن ئۆتكەن شوخ شامال،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئويغاتتى ئۇيقۇدىن ئېتىز باغلارنى.
（http://bbs.oylirim.cn）5 ~2 P4 G; B4 f; N# Hكۆكلەمدە جانلانغان ئۈمىدلىك خىيال،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يول سالدى سۆيۈشكە ئېگىز تاغلارنى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئالماش قاپىيەدە تۈزۈلگەن شېئىرنىڭ بارلىق كۇپلېتلىرى باشتىن-ئاياغ ئالماش قاپىيەدە كېلىشى كېرەك. باشقا قاپىيە شەكلىدىكى كۇپلېتلار ئارىلىشىپ قالسا، بۇ شېئىرغا نۇقسان يەتكۈزىدۇ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
4) يانداش قاپىيە. تۆت مىسرالىق شېئىرلارنىڭ 1-مىسراسى بىلەن 4- مىسراسى ۋە 2- مىسراسى بىلەن 3- مىسراسىنىڭ ئاخىرىدىكى سۆزلەر ئۆزئارا قاپىيەداش بولۇپ كەلگەن قاپىيە شەكلى يانداش قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ. قاپىيە شەكلى: abba
（http://bbs.oylirim.cn）/ j) H; M" R* b! I( R3 t; Fمەسىلەن:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەركىلىتىپ سېنى ئۆستۈردى ۋەتەن،
（http://bbs.oylirim.cn）& [0 l; Q6 r5 `8 J0 k8 @+ Vبۇلبۇللار سايرىغان بۇ گۈلزار باغدا.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاھۇلار يايرىغان لالىزار تاغدا،
（http://bbs.oylirim.cn）2 }- m) y) d: n# x& aقەلبىڭگە نۇر سەپتى ئاپتاپ روشەن.
（http://bbs.oylirim.cn）" Y! }! Y9 v' K4 mــ قۇربان ئىمىن.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەگەر بەش مىسرالىق شېئىر بولسا، تۆۋەندىكىدەك قاپىيە شەكلىدە كېلىدۇ:
（http://bbs.oylirim.cn）) `0 G$ z1 ~$ Tكۆزۈم تىكسەم ئاپئاق چېچىڭغا،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۇزاق تارىخ چۈشەر ئېسىمغا.
（http://bbs.oylirim.cn）9 Q* b; R& r  C* b9 Jقانچە ئازاب-كۈلپەت تارتمىدىڭ،
（http://bbs.oylirim.cn）6 v8 M1 o3 C0 Uقانچە ئېغىر يوللار باسمىدىڭ،
（http://bbs.oylirim.cn）; k3 _4 D  r7 j8 `3 Mيەتكىنىڭچە مۇشۇ يېشىڭغا. (aabba)
（http://bbs.oylirim.cn）! K  [' l# K5 a/ Qــ رەخىم قاسىم.
（http://bbs.oylirim.cn）# K7 b$ [+ M! g* Wيانداش قاپىيەدە تۈزۈلگەن شېئىرنىڭ بارلىق كۇپلېتلىرى باشتىن-ئاياغ يانداش قاپىيەدە كېلىشى كېرەك. باشقا قاپىيە شەكلىدىكى كۇپلېتلار ئارىلىشىپ قالسا، بۇ شېئىرغا نۇقسان يەتكۈزىدۇ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
5) باش قاپىيە. شېئىر مىسرالىرىنىڭ بېشىدىكى سۆزلەرنىڭ ئاھاڭداش بولۇپ كېلىشى باش قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ. مەسىلەن:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مانا بۈگۈن تۇغۇلغان كۈنۈم،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئانا سېنىڭ تۇغقان كۈنۈڭ ھەم.
（http://bbs.oylirim.cn）* j- _) Q  Q4 b  @( @3 Q8 \قارا، دۇنيا كۈلمەكتە قەھ-قەھ،
（http://bbs.oylirim.cn）# i6 {; c1 B1 b2 ]$ i+ g# |ساڭا تەبرىك ئېيتىپ مۆھتەرەم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ مەمتىمىن ياقۇپ كۆكتۇغ
（http://bbs.oylirim.cn）0 d; d" c, E+ n/ D6) قوش قاپىيە (رادىپ). شېئىر مىسرالىرىدىكى قاپىيەدىن كېيىن تەكرارلىنىپ كەلگەن سۆزلەر قوش قاپىيە، يەنى رادىپ دەپ ئاتىلىدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）* |% y) P3 I; }ئەي يۈرەك سۆيگەن دىيارىم، سەن ماڭا جاندىن ئەزىز،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قان تومۇردا شاخلىنىپ ئاققان قىزىل قاندىن ئەزىز.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ م. زۇنۇن（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
رادىپلىق شېئىر-غەزەللەرنىڭ بارلىق كۇپلېتلىرى چوقۇم رادىپلىق كېلىشى كېرەك. ئەگەر ئۇنىڭغا رادىپسىز كۇپلېتلار ئارىلىشىپ قالسا، بۇ شېئىرغا نۇقسان يەتكۈزىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）+ i: \: ^' U  G2 y( F1 x' f7) ئىچكىي قاپىيە. ئادەتتە مىسرالىرى ئۇزۇنراق ھەر بىر تۇراقنى تەشكىل قىلغۇچى سۆزلەرنىڭ قاپىيەداش بولۇپ كېلىشى ئىچكىي قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）8 E$ P% W  Q8 v9 u5 s7 Bباھارنىڭ ھۆسنىنى كۆردۈم سېنىڭ غۇنچە سىياقىڭدا،
（http://bbs.oylirim.cn）+ u6 E$ q* [$ n# g5 _  Gشۇڭا مەجنۇن بولۇپ يۈردۈم كۆيۈپ ئىشقىي پىراقىڭدا.
（http://bbs.oylirim.cn）3 s5 a& D5 l7 e' m6 _8 P) iجۇلالايسەن گويا توزدەك، قېشىڭ مىسالى قۇندۇزدەك،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
زىيا چاقنايدۇ يۇلتۇزدەك سېھىرلىك كۆز قاراقىڭدا.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تېپىلغايمۇ ساڭا تەڭداش، ئوتۇڭغا كىم بېرەر بەرداش،
（http://bbs.oylirim.cn）$ d# Q$ X1 U) ~: n- P* _شەپەقنىڭ ھۆسنىگە رەڭداش قىزىللىق بار ياناقىڭدا.
（http://bbs.oylirim.cn）+ f  m0 z% x- l7 R& Yــ ھاجى ئەخمەت.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
دىلرەبالىغ، مېھرىبانلىغ خۇش زەبانلىغلەرمىدۇر،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
دىلنەۋازلىغ، قەدرىدانلىغ، بەدگۇمانلىغلەرمىدۇر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ گۇمنام（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئىچكىي قاپىيەلىك شېئىر-غەزەللەر شائىردىن ئالاھىدە يۇقۇرى ماھارەت ۋە مول تىل بايلىقى بولۇشنى تەلەپ قىلىدۇ. ئىچكىي قاپىيەلىك شېئىر-غەزەللەرنىڭ بارلىق مىسرالىرى چوقۇم ئىچكىي قاپىيەلىك كېلىشى كېرەك. ئەگەر باشقىچە شەكىلدىكى مىسرالار ئارىلىشىپ قالسا، بۇ شېئىرغا نۇقسان يەتكۈزىدۇ. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
8) ئىزچىل قاپىيە. بىر پارچە شېئىردا قاپىيە قىلىنعان سۆزلەر باشتىن ئاخىرىغىچە بىر خىل ياكى جۈپلۈك تاۋۇشلاردىن تۈزۈلگەن بولسا، ئىزچىل قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ. ئىزچىل قاپىيە كۆپىنچە قىسقىراق شېئىرلاردا قوللىنىلىدۇ. مەسىلەن:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۆلگىنىم ئۆلدۈم دېدىم، ئۆلدۈم مۇھەببەتكە قەدەر،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۆلدۈما، ئۆلدۈم ھامان... خوجا مۇھەممەتكە قەدەر.
（http://bbs.oylirim.cn）8 i2 L2 Z3 G/ r0 ^  Zئۇندا يار قەبرەم بېشىدا زارۇزار يىغلاپ تۇرار،
（http://bbs.oylirim.cn）/ i9 |4 A  `% C# N% f% u* \6 u$ Hبەرق ئۇرۇپ دوزاخكى، گۈلزارى-جەننەتكە قەدەر.
（http://bbs.oylirim.cn）6 i2 P: d4 H- f7 G; ^كىرپىكىمدىن تامچىلاپ چۈشتۈم پىراقىڭ بەرگىگە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ساچىدىن ئەشتىم خىيال ئاشكارا زۇلمەتكە قەدەر.
（http://bbs.oylirim.cn）% w0 V3 E1 J( p& t1 d6 o2 F/ eمەڭزىدىن بولدۇم راۋان گۈلبەرگى جەندەمنى كىيىپ،
（http://bbs.oylirim.cn）) G0 O6 ~5 _8 sكۆزلىرىدە بىر كېچە قوندۇم، باراۋەتكە قەدەر.
（http://bbs.oylirim.cn）, ^9 ?# J: e' g- w4 Iئاھ ئۇرۇپ ئويغاندى تاڭ قايرىپ يۈزىدىن پەردىنى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يورۇدى رۇخسارىدىن قەلبىم جاھالەتكە قەدەر.
（http://bbs.oylirim.cn）. D: E4 q( ^3 r1 Hتىرىلىپ ئۆلمەككە ئۆلدۈم، ئۆلگىلى سۈردۈم نەپەس،
（http://bbs.oylirim.cn）# E( z" a, K7 a- |+ v: `- ^9 c; T6 Eبۇ نەپەس قىلغاي داۋام ئەمدى قىيامەتكە قەدەر.
（http://bbs.oylirim.cn）7 L9 A9 S  F8 \4 L3 F2 mئەي، غوجى، ئۆلگىن، غەزەلدۇر ئەھلى ئىشققا بۇ ئۆلۈم،
（http://bbs.oylirim.cn）: D* I7 ^& f" Yپىر نەۋائىي، مەشرەبى، مەنسۇرى، پۇرقەتكە قەدەر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ غوجىمۇھەممەت مۇھەممەت（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەنئەنىۋى شېئىرىيىتىمىزدە غەزەل، مۇسەللەس، مۇرەببە (بىر قىسمى)، مۇخەممەس (تەخمىسمۇ شۇنىڭغا ئوخشاش)، مۇسەددەس (بىرقىسمى)، مۇسەببە، مۇسەممەن، مۇتەسسە، مۇئەششىر قاتارلىق شېئىرىي شەكىللەردە ئىزچىل قاپىيە شەكلى قوللىنىلىدۇ. يەنى بۇ شەكىللەرنىڭ ھەممىسىنىڭلا بىرىنچى كۇپلېتىنىڭ بارلىق مىسرالىرى تولۇق قاپىيەلىنىدۇ (ئۇدا قاپىيەدە كېلىدۇ). ئىككىنچى كۇپلېتلىرىدىن باشلاپ ھەربىر كۇپلېتنىڭ ئاخىرقى بىر ياكى ئىككى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىپ، قاپىيە ئىزچىللىقىنى ساقلايدۇ، ئالدىنقى مىسرالىرى ئۆز ئالدىغا ئۇدا قاپىيەدە كېلىدۇ. بۇ خىل شەكىللەرنىڭ ئەگەر ئۇدا قاپىيەدە كېلىدىغان بىرىنچى كۇپلېتى بولمىسا، بۇ شېئىرنى شۇخىل شېئىرىي شەكىل دېيىشكە بولمايدۇ. مەسىلەن، مۇخەممەسنىڭ مىسرالىرى تولۇق قاپىيەلىنىپ كېلىدىغان بىرىنچى كۇپلېتى بولماي، بار بولغان كۇپلېتلىرىنىڭ ئالدىنقى تۆت مىسراسى ئۆز ئالدىغا ئۇدا قاپىيەلىنىپ، ھەربىر كۇپلېتنىڭ بەشىنچى مىسراسىلا ئۆزئارا قاپىيەلىنىپ، قاپىيە ئىزچىللىقىنى ساقلىسا، بۇنداق شېئىرنى مۇخەممەس دېيىشكە بولمايدۇ. بۇ شەكىللەرگە يەنە باشقا خىل قاپىيە شەكلىدىكى كۇپلېتلار ئارىلىشىپ قالسا، بۇ شۇ شېئىرىي شەكىللەرگە تېخىمۇ زور نۇقسان يەتكۈزىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）$ m1 p. Y2 ^4 V- Q) Y9) شەكىلداش قاپىيە. شېئىر مىسرالىرىنىڭ ئاخىرىدىكى تاۋۇشلۇق تۈزۈلۈشى ئوخشاش، ئەمما مەنىلىرى ئوخشىمايدىغان شەكىلداش (ئومۇنىم) سۆزلەرنىڭ ئۆزئارا قاپىيەلىنىپ كېلىشى شەكىلداش قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）  B. q3 Q+ _1 R& \$ w& w, L" R( o6 O6 h1 iمەپتۇن بولۇپ كۆڭلۈم چۈشكەن قەلەم قاشقا،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ۋەسلىنى دەپ چاپقان مىنىپ تورۇق قاشقا.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قەلەم قاشتىن ئەزىز ئىكەن ئەزىز خەلقىم،
（http://bbs.oylirim.cn）- A1 Y$ S/ C0 b1 `ئەلنى كۈيلەپ ئوياي نەزمە يۈرۈڭ قاشقا.
（http://bbs.oylirim.cn）6 D1 X* D7 Y" z: d$ \, }( Y3 c9 \ــ ئىمىن تۇرسۇن（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
10) ئۇدا قاپىيە. شېئىرىي كۇپلېتلاردىكى قاپىيەلىنىش تەرتىپىنىڭ ئۇدا ئوخشاش شەكىلدە بولۇشى ئۇدا قاپىيە دەپ ئاتىلىدۇ. مەسىلەن:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قەشقەر، قەشەر، ئانىجان قەشقەر،
（http://bbs.oylirim.cn）5 g4 h' N# n; C' wئەزىزانە ئاشىيان قەشقەر،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تەڭدىشى يوق شادىيان قەشقەر،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قەشقەر، قەشقەر، جانىقان قەشقەر. (aaaa)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）# e3 W% E+ O; E) G+ qئورتا شارقنىڭ ئوتلۇق يۈرىكى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مەرىپەتنىڭ ئالتۇن بۆشۈكى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سەن-سەن يىپەك يولى كۆۋرۈكى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئىلىم-ھېكمەت قاينىغان قەشقەر. (bbba)
（http://bbs.oylirim.cn）! |- Q. r2 v: F0 j* F(م. كېرىم)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئانام مۇڭدىن ئويغانسىدى، ھالىمنى بىلسە،
（http://bbs.oylirim.cn）3 ^8 e& F$ X! _3 G: v! gۋەسلىگە ھەم بىر قاندۇرۇپ يارىم بەزلىسە،
（http://bbs.oylirim.cn）0 F/ I* p2 P& Eباغلىرىممۇ تۈزىلەردى باھارىم كەلسە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يوللار كەڭرى بولۇر ئىدى زامان تۈزۈلسە. (aaaa)
（http://bbs.oylirim.cn）( f3 W  ]4 _  K" r: b) u" S11) كەنجى قاپىيە. بۇ خىل قاپىيە كۆپىنچە ھەر كۇپلېتى سەككىز مىسرالىق شېئىرلاردا ئۇچرايدۇ. شېئىرنىڭ تۆتىنچى مىسراسى بىلەن سەككىزىنچى مىسراسى قاپىيەلىنىپ، قالغان مىسرالىرى قاپىيەلەنمىسىمۇ بولىدۇ. مەسىلەن:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كۆز ئېچىپ بۇ دەم،
（http://bbs.oylirim.cn）. {. d1 m) v' N: hيولدا ماڭاتتىم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تاغنىڭ باغرىدا،
（http://bbs.oylirim.cn）! A4 ^/ N3 ~, R+ G6 }# Vچىمەنگە قاراپ.
（http://bbs.oylirim.cn）5 B( ]" n* A5 s" U8 T5 j1 kئەتراپتا شامال،
（http://bbs.oylirim.cn）2 K0 |" f; x+ |ئۈستۈمدە بۇلۇت،
（http://bbs.oylirim.cn）, B+ ~& v7 E7 P0 Q7 l1 Oكۈننى قاپلىغان،
（http://bbs.oylirim.cn）: ~0 O1 ~  x: h2 {4 q3 Z) \چۈشمەيتى ئاپتاپ. (abcdefgd)
（http://bbs.oylirim.cn）  O$ ^# g# w# ~. b3 t(ئەلقەم ئەختەم)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
12) ئارا (سىڭا) قاپىيە. بۇ كۆپرەك سەككىز بوغۇمدىن ئارتۇق بولغان ئىككى مىسرالىق غەزەل شەكلىدىكى شېئىرلاردا كۆپرەك ئۇچرايدۇ. شېئىرنىڭ ھەجمى قانچىلىك بولۇشىدىن قەتئىنەزەر، بىرىنچى كۇپلېتنىڭ ئىككى مىسراسى تولۇق قاپىيەلىنىپ، ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ بىرىنچى مىسراسىدىن ئاتلاپ كېتىپپ، ئىككىنچى مىسراسى بىرىنچى كۇلېتقا قاپىيەلىنىدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）( ^. ~$ Q. A5 H, P8 nۋەتەن ئوغلى سادىق دوستۇم مېھرىبان بول،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ۋەتەن، خەلق خىزمىتىگە كۆيۈمچان بول.
（http://bbs.oylirim.cn）' v5 D, U! B& q7 |ھەقىقەت دەپ، ھەقنى ياقلاپ پاكلىق بىلەن،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كەڭ مەيداندا ئەركىن چامدا، غەيۇران بول.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئادالەت دەپ كۆكرەك كېرىپ بەلنى باغلاپ،
（http://bbs.oylirim.cn）7 V' P( b* j4 b. [مەنزىل كۆزلە نومۇسنى دەپ پەھلىۋان بول. (aabaca)
（http://bbs.oylirim.cn）4 g3 z. @$ g+ I8 B9 {& s（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قېلىپلىق شېئىرلارنىڭ تۈزۈلۈشى تۆۋەندىكىلەردىن ئىبارەت:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
1. مەسنەۋى（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىر كۇپلېتى ئىككى مىسرادىن تۈزۈلگەن، مىسرالار جۈپ قاپىيەدە كېلىدىغان،  قاپىيە ئىزچىللىقىنىڭ چەكلىمىسىگە ئۇچرىمايدىغان شېئىرلار مەسنەۋى دەپ ئاتىلىدۇ. ئۇ ئۇيغۇر خەلق ئېغىز ئەدەبىياتى زېمىنىدا ئۆسۈپ يېتىلگەن شېئىرىي شەكللەرنىڭ بىرى بولۇپ، «بېيت» دەپمۇ ئاتىلىدۇ. بۇ شەكىل ئارقىلىق مەزمۇننى كەڭ كۇشادە ئىپادىلىگىلى بولىدۇ. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قاپىيە شەكلى: aa,bb,cc,dd…（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىرزامانلار مەنمۇ سىزدەك ياش ئىدىم،
（http://bbs.oylirim.cn）0 [8 T: M" C" {* }8 M! y( Xياشلىقىم ھوزۇرىدىن بەڭۋاش ئىدىم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
گاھ يۈگەنسىز شوخ ئاساۋ بىر تاي كەبى،
（http://bbs.oylirim.cn）1 r; s, O/ a+ `: T1 ~گاھ بۇلۇتلار ئىچرە ئۈزگەن ئاي كەبى،
（http://bbs.oylirim.cn）, l% |0 z# t! z) O& mتەلپۈنەتتىم ھەر نەپەس مۇشتاق بولۇپ،
（http://bbs.oylirim.cn）+ q, I& Z2 }# K$ rئارزۇ دەرياسىغا قانماق بولۇپ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ ئا. ئۆتكۈر（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
2. غەزەل（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىر كۇپلېتى ئىككى مىسرادىن تۈزۈلگەن، بىرىنچى كۇپلېتنىڭ مىسرالىرى ئۆزئارا تولۇق قاپىيەلىنىپ، كېيىنكى كۇپلېتتىن باشلاپ ھەر بىر كۇپلېتنىڭ بىرىنچى مىسراسى (تاق مىسرالىرى) ئوچۇق (قاپىيەسىز) قالدۇرۇلۇپ، ئىككىنچى مىسراسى (جۈپ مىسرالىرى) بىرىنچى كۇپلېت بىلەن قاپىيەداش كېلىدىغان،  قاپىيە ئىزچىللىقى ساقلىنىدىغان شېئىر شەكلى غەزەل دەپ ئاتىلىدۇ. ئۇيغۇر كىلاسسىك ئەدەبىياتىمىزدا غەزەلنىڭ كۇپلېت سانى تاق بولۇپ، ئادەتتە 5 كۇپلېتتىن 15 كۇپلېتقىچە يېزىش تەلەپ قىلىناتتى، ھازىرقى شېئىرىيىتىمىزدە بۇنداق چەكلىمە قويۇلمايدۇ. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قاپىيە شەكلى: aa, ba, ca, da…
（http://bbs.oylirim.cn）/ H* l* g5 n& `( Q" C4 P5 F: _قاشىڭ مېھرابى، ئەي دىلبەر، مېنىڭكىم قىبلەگاھىمدۇر،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يۈزۈڭ مېھرى كۆڭۈلنى رەۋشەن ئەتمەكلىككە ماھىمدۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）4 p2 [- |, Z7 `3 I' Zئىبادەتنىڭ قىيامى پايى گامىڭ خانەئى كەئبەم،
（http://bbs.oylirim.cn）$ T# {# X1 T& zئىزىڭ ئول ئاستانى ئالى ئۈزرە تەكىيەگاھىمدۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）0 f- }9 {$ P- d  Kئىكى ئالەم خەيالاتى ماڭا قاتىل ئېرۇر جانا،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سىپاھى تارتىپ ئاتلانساڭ ماڭا يادىڭ پاناھىمدۇر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بۇ كۆڭلۈم مايىلى بولسا غەيرىنىيادىنى قىلماقغە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
غەمىڭ فۇرقەت ئوتىدا ھەرنە قىلسە ئۆز گۇناھىمدۇر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ۋەلې قەلبىم قەبۇل ئەتمەس ئۆزۈڭدىن ئۆزگەنى دىلبەر،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ساچىڭنىڭ ھەلقەسى ئول زۇلمىدىن ئارامىگاھىمدۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）. L/ Y% P2 z8 e3 e0 y: X- Z& Pقارا، كۆرگەن فەلەكتە ئەبرى ئېرمەس، ياغقىنى يامغۇر،
（http://bbs.oylirim.cn）9 M6 X9 l9 H1 E/ [: B7 ^, Tفەلەك ھالىمغا يىغلاپ، ئول قاراسى دۇدى ئاھىمدۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）4 z  d# W4 h( m* h+ \# {ئەمەسدۇر ئۇستىخان ئاتىڭ ئاياغ ئاستىدا سودرەلگەن،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
غەمىڭ رەنجى بىلەن ئۆلگەن مېنىڭ جىسمى تەباھىمدۇر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
جەفاۋۇ جەۋر ئىلە زۇلمىڭ ماڭا بىدادلار قىلدى،
（http://bbs.oylirim.cn）* S' z( y" |2 b* t  kكەرەشمەڭ كۆرسە قەتل ئەيلەر، دېمەس بۇداد خاھىمدۇر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
گۇناھىم غەيرى ئېرمەس ــ كۆزۈمدىن ئىختىيارىمدىن،
（http://bbs.oylirim.cn）  Y4 f$ S5 j0 ~- G, b# sمېنى بۇ ئوتقا سالغان ئىختىيارىم ھەم نىگاھىمدۇر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مېنى ئۆلتۈرسە، تىرگۈزسەڭ سەھنەم لۇتفۇ سيەم ئەيلەپ،
（http://bbs.oylirim.cn）8 r' _( `: T0 j3 ~4 U& uسېنىڭدۇر ئىختىيارىم، ھەرنە قىلساڭ پادىشاھىمدۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）0 _0 \' Y6 w  \9 ]( Jكېچە-كغندۈز بۇ مەشرەپنڭ خەيالى ئاستان ئېرسە،
（http://bbs.oylirim.cn）; g6 Y/ b8 U( \* eۋىسالىڭ دەۋلەتىن تاپماقغە ئول پەدىد راھىمدۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）: h5 a# f4 S2 Q, q4 i9 Yــ بابارەھىم مەشرەپ.
（http://bbs.oylirim.cn）# C+ v' h6 Q8 n6 _3. مۇسەللەس
（http://bbs.oylirim.cn）' T$ p+ L: ~  u4 M) y" }( c+ u- gمۇسەللەس بىر كۇپلېتى ئۈچ مىسرادىن تۈزۈلگەن، بىرىنچى كۇپلېتى  تولۇق قاپىيەلىنىنىدىغان، ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ ئالدىنقى ئىككى مىسراسى ئۆزئارا قاپىيەلىنىپ، ئۈچىنچى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىدىغان شېئىرىي شەكىلدۇر. بۈگۈنكى دەۋر شېئىرىيىتىدە ئۇنىڭ باشقا خىلدىكى قاپىيە شەكىللىرىنىمۇ ئۇچرىتىش مۇمكىن.
（http://bbs.oylirim.cn）9 l; }  ~/ N: B; ?+ qئەنئەنىۋى شېئىرىيەتتىكى قاپىيە شەكلى: aaa, bba, cca, dda….（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئانار گۈلى قىزىل چوغدەك بەرگىدە،
（http://bbs.oylirim.cn）3 n; N5 c3 l. j- y+ hلاۋۇلدايدۇ حۇددى ياقۇت رەڭگىدە،
（http://bbs.oylirim.cn）6 w- ]# K  j2 e) tكۈلدى شۇنداق ياشلىق باھار پەسلىدە.
（http://bbs.oylirim.cn）4 T' d2 P  P4 U* Y6 W3 jئانار گۈلى يارىشىپتۇ چېكەڭگە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
گۈل ئىسىملىك ئۇيغۇر قىزى چىمەنگە،
（http://bbs.oylirim.cn）6 p1 m) g/ F8 u+ H' f3 Rسېنىڭ كۆڭلۇڭ ئانار گۈلدەك ئەسلىيدە.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ ق. ئىمىن（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
4. مۇرەببە（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تۆت مىسرالىق كۇپلېتلاردىن تۈزۈلگەن شېئىر مۇرەببە دەپ ئاتىلىدۇ. قاپىيەلىنىش شەكلىنىڭ ئوخشاشماسلىقىغا قاراپ، مۇرەببە ھەر خىل شەكىللەردە كېلىدۇ. مۇرەببەنىڭ قېلىپلىق شەكىللىرى تۆۋەندىكىلەردىن ئىبارەت:
（http://bbs.oylirim.cn）6 Q& e. \* Q5 A. `8 g/ t; K1) دەسلەپكى كۇپلېتنىڭ مىسرالىرى تولۇق (ئۇدا) قاپىيەلىنىدىغان، كېيىنكى كۇپلېتلارنىڭ ئالدىنقى ئۈچ مىسراسى ئۆزئارا قاپىيەلىنىپ، تۆتىنچى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىدىغان، قاپىيە ئىزچىللىقى ساقلىنىدىغان شەكىل: aaaa, bbba. ccca, ddda….
（http://bbs.oylirim.cn）, _3 A' d+ K2 F2 Nھايات بېغىدا سەير ئەتكەندە مەن بىر گۈلنى ئەسلەيمەن،
（http://bbs.oylirim.cn）' e' d& c/ V: A" vقىزىلگۈل ىۇشپۇراق چاچقاندا بىر بۇلبۇلنى ئەسلەيمەن.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
چېپىش مەيدانىدا ئىلگىرىلىگەن دۇلدۇلنى ئەسلەيمەن،
（http://bbs.oylirim.cn）' c* `5 P% E) a: ]0 t, iباھاردىن بەھرسىز كەتكەن چىۋەر ئوغۇلنى ئەسلەيمەن.
（http://bbs.oylirim.cn）  |. ~- `6 C$ I/ C（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۇ شۇنداق بىر گۈلكىم غۇنچە دەۋرانىغا يەتكەندە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئېچىلماققا سەھنەمنىڭ ئاغزىدەك تەبەسسۇم ئەتكەندە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تۈمەن جانلار تەلمۈرۈپ ئۇنىڭغا كۆزىنى تىككەندە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
غەزەپ بىرلە ئۇنى ئۈزگەن زەھەرلىك قولنى ئەسلەيمەن.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ نىم شېھىت
（http://bbs.oylirim.cn）& Y3 x; `* ]6 n! W  E# _, @0 a( I3 L2) ھەر بىر كۇپلېت ئۆزئالدىغا بىر خىل تولۇق قاپىيەدە (ئۇدا قاپىيەدە) كېلىدىغان شەكىل:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
Aaaa, bbbb, cccc, dddd….（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەزىز خەلقىم مېنى كۆرسە دېيۇرلەر قەھرىمان جەڭچى،
（http://bbs.oylirim.cn）7 m# P( Z7 N3 \7 u$ d' P5 m/ R4 rكۈرەش قوينىدا تاۋلانغان ۋەتەنگە پاسىبان جەڭچى.
（http://bbs.oylirim.cn）. j6 o' `0 c8 A8 M) p9 @3 X5 Wيۈرەكتە ئەڭ بۈيۈك ئارمان، خەلققە مېھرىبان جەڭچى،
（http://bbs.oylirim.cn）# R& f5 F2 w# e! o1 u/ Oرەقىبنىڭ بوينىنى سىققان، چېلىشتا ئارسىلان جەڭچى،
（http://bbs.oylirim.cn）. m7 Q1 }8 L& h& O（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۇزۇن يىللار ئىدىم تەشنا شەرەپلىك بۇ ئۇلۇغ نامغا،
（http://bbs.oylirim.cn）! D# ^. a: l; ]بۇ يولدا كۆپ يۈرۈپ ئاخىر، يېتىشتىم ئەمدى ئارمانغا.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۆگەنگەن ھەربىي تېخنىكا كۆتۈردى مېنى ئىنسانغا،
（http://bbs.oylirim.cn）: X  L9 D0 c% S( ]" ^# ]1 Oيۈرەكتە يانغان ئوت بىرلە ئېرىشتىم ئالىي ئۇنۋانغا.
（http://bbs.oylirim.cn）% V) Y( M  m# y' }ــ ئە. تاتلىق
（http://bbs.oylirim.cn）% Z8 v* q0 k- R' _8 z9 H# c; J3) بىرىنچى كۇپلېتىنىڭ بىرىنچى، ئىككىنچى، تۆتىنچى مىسراسى قاپىيەلىنىپ، ئۈچىنچى مىسراسى قاپىيەسىز (بوش) قالدۇرۇلىدىغان، ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ ئالدىنقى ئۈچ مىسراسى ئۆز ئالدىغا قاپىيەلىنىپ، تۆتىنچى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىپ، قاپىيە ئىزچىللىقى ساقلىنىدىغان شەكىل: aaba,ccca, eeea…（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مۇنداق يالغۇز قالارمىدىم بىر كەلسەڭ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تۈندە تەنھا ماڭارمىدىم بىر كەلسەڭ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۆتكەنلەرگە يېتىملەردەك تەلمۈرۈپ،
（http://bbs.oylirim.cn）( k, X0 x' x/ M" U6 ^$ R2 o- f. Y: o4 Iيىغلامسىراپ قارارمىدىم سەن كەلسەڭ.
（http://bbs.oylirim.cn）& C; _7 w% V- E* q1 {/ J9 j7 K
（http://bbs.oylirim.cn）+ t- I6 z1 {: _! Jئۆزۈڭ بولدۇڭ ماڭا ئاي-يىل ساناتقان،
（http://bbs.oylirim.cn）( g* ^1 f* [6 o6 a1 s' J****** بىزنى جۈپ بولسۇن دەپ ياراتقان.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۇچۇر بەرمەي يوللىرىڭغا قاراتقان،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سېنى نامەرد سانارمىدىم بىر كەلسەڭ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）" y" Q: p" e& c# }پۇتلىرىمغا تىكەن كىردى، ئالمامسەن؟
（http://bbs.oylirim.cn）; `3 m" G& c! _; j$ G  o$ P5 Oئەڭ بولمىسا بىر پارچە خەت يازمامسەن؟
（http://bbs.oylirim.cn）; F9 Z6 b  F. K/ ^بىر كەلمىسەڭ ئۇۋالىمغا قالمامسەن؟
（http://bbs.oylirim.cn）+ U+ K9 z0 g2 qساڭا خەتلەر سالارمىدم بىر كەلسەڭ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ مۇھەممەتجان راشىدىن«بىر كەلسەڭ».（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
4) بىرىنچى كۇپلېتى ئالماش قاپىيەدە كېلىدىغان، ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ ئالدىنقى ئىككى مىسراسى ئۆز ئالدىغا قاپىيەلىنىپ، ئۈچىنچى مىسراسى قاپىيەسىز (بوش) قالدۇرۇلىدىغان، تۆتىنچى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىپ، قاپىيە ئىزچىللىقى ساقلىنىدىغان شەكىل: abab, ccdb, eefb
（http://bbs.oylirim.cn）! x2 l  |, Q, _4 c9 i9 B, l# oھايات مۈشكۈل-مۇشەققەتكە لىق تولغان،
（http://bbs.oylirim.cn）3 D2 D6 i1 K- q; v$ @2 N' @بار ئاسانلىق، ئىش يۈرۈشكەن قۇتلۇق دەم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
دىل پۇچۇلۇپ، ياقا يىرتىپ قايغۇرغان،
（http://bbs.oylirim.cn）6 y% X# H8 B  z; Oبار زوق بىلەن خۇش كۈلدۈرگەن بەختمۇ ھەم.
（http://bbs.oylirim.cn）3 p, @$ b4 w. d
（http://bbs.oylirim.cn）, n1 v5 Z7 b" e/ h/ U0 d8 tپۈكۈلىدۇ يادەك سەرۋى قامىتىڭ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كېتىپ قولدىن خار بولىسەن ئامىتىڭ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەزىز بولار كۈنى باردۇر خارنىڭمۇ؟（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كۆتۈرۈلەر بېشىڭ، كېتىپ غۇسسە-غەم.
（http://bbs.oylirim.cn）4 p' f* P; a0 |. P7 |' d0 ?0 A: m$ r9 o
（http://bbs.oylirim.cn）' Y0 S4 [9 S- b& A8 h$ Zئالىمى بۇ ئىمتىھاننىڭ-سىناقنىڭ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەتىسى نۇر تەمكىن، قەلبى ئويغاقنىڭ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سۇنماي جۇتتا، ئاينىپ كەتمەي ئاپتاپتا،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ياشالىغان بۇ ھاياتقا بېرەر تەم.
（http://bbs.oylirim.cn）4 G4 E& f' P  G& I; @1 |) u
（http://bbs.oylirim.cn）# ?1 C. i: g% S! @1 U9 Yدىل ياراڭنى ئاچما ياتنىڭ ئالدىدا،
（http://bbs.oylirim.cn）4 a8 c$ Q7 F9 y2 C, r2 _& h4 zسەت كۈلمىسۇن ئاھ دەپ قويۇپ ئاغزىدا.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قان يىغلىغىن مەيلى، چېھرىڭ ھېيت بولسۇن،
（http://bbs.oylirim.cn）1 ]0 W# V2 w. {8 n, @ھايات شۇنداق، چەكمە ئارتۇق دەرد-ئەلەم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئىرادىنىڭ كەمىرىنى چىڭ باغلا،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۆرلە ئۈمىد-.ىشەنچ بىرلە ساماغا.
（http://bbs.oylirim.cn）. Y# g6 ?- I3 r+ \* ]: eچېچەك ئاچسۇن مېھنىتىڭدىن مۇرادىڭ،
（http://bbs.oylirim.cn）4 c% U* D# G; I' y/ f% Oپەزىلەتتىن قۇت تاپ ئەزىز، مۆھتەرەم.
（http://bbs.oylirim.cn）- O3 n/ y# z* I% p' n7 W" lــ مەمتىمىن ياقۇپ كۆتۇغ « بۇ ــ سىناقنىڭ ئالىمى ».（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）) s) c# a$ I! Q0 d3 U5) بىرىنچى كۇپلېتى ئالماش قاپىيەدە كېلىدىغان، ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ ئالدىنقى ئۈچ مىسراسى ئۆز ئالدىغا قاپىيەلىنىپ، تۆتىنچى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىپ، قاپىيە ئىزچىللىقى ساقلىنىدىغان شەكىل: abab, cccb, eeeb（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
دېھقاننىڭ قىزى سەن پەخىرلىك،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
زارلانما، ئىززىتىڭ ساقلىغىن.
（http://bbs.oylirim.cn）( K$ r1 Q! I: N. Z( |% vمەرد يىگىت گۈلى سەن قەدىرلىك،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مۇڭلانما، ئىززىتىڭ ساقلىغىن.
（http://bbs.oylirim.cn）% O2 K2 l& @" a9 t$ T: X
（http://bbs.oylirim.cn）" ^" |5 t% E! K; iئاتاڭدۇر زېمىننىڭ خوجىسى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
دەرد ئەلەم چەككەننىڭ تولىسى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاپتاپنى ئاز كۆرگەن دولىسى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
زارلانما ئىززىتىڭ ساقلىغىن.
（http://bbs.oylirim.cn）1 @+ Z. ~3 F, e0 m1 d（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاناڭدۇر مېھرىبان، كۆيۈمچان،
（http://bbs.oylirim.cn）* T3 v. y5 U, N/ r$ oئېتىزدا، ئۆيدە ھەم زەپ ئىشچان،
（http://bbs.oylirim.cn）: j8 d( W" z0 g1 u# t# h6 ~/ _ئوتۇڭدا، سۈيۈڭدە ھەرقاچان،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ھاللانما، ئىززىتىڭ ساقلىغىن.
（http://bbs.oylirim.cn）) t% o1 Y# m# f) j& b; X  m, Q
（http://bbs.oylirim.cn）9 k, A3 J% D( Z9 [0 Fبار سەندىن باشقىمۇ بالىسى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قارىساڭ چۆچۈرە دانىسى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
چېھرىدە نامراتلىق تامغىسى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
زارلانما، ئىززىتىڭ ساقلىغىن.
（http://bbs.oylirim.cn）) H! F, X' X* a# s9 H（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شۆھرەتنى ئۆزۈڭدىن قىل يىراق،
（http://bbs.oylirim.cn）- V5 v2 T' _" S+ p+ nكىيگەندىن نە پايدا پارقىراق؟
（http://bbs.oylirim.cn）9 ^. w. k. J% J8 ^3 w0 \: Gمۇچىمى، چىن ئەدەب-چىن ئەخلاق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئارلانما، ئىززىتىڭ ساقلىغىن.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تەقدىردىن كىمگىدۇر داتلىما،
（http://bbs.oylirim.cn）5 I' U# k! o3 x$ U) k7 R0 Wۋىجداندىن قىلچىلىك ياتلىما،
（http://bbs.oylirim.cn）) p8 |  C7 L: [& R$ K/ dدوقمۇشتا كىمنىدۇر ساقلىما،
（http://bbs.oylirim.cn）0 O, Y+ l( l! i4 kخارلانما، ئىززىتىڭ ساقلىغىن.
（http://bbs.oylirim.cn）: r! y) J& Y  h% Q; v0 J
（http://bbs.oylirim.cn）  {) F) T0 {8 L* X+ A0 [ئالدانما، يالغان سۆز-ۋەدىگە،
（http://bbs.oylirim.cn）0 S/ i# s/ `2 b6 E4 ^( j7 K' Cتېلېفون ئۇرما نە-نەلىگە.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تەلپۈنمە چۈش كەبى شەھەرگە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئالدانما، قىممىتىڭ ساقلىغىن.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）6 j7 J2 i! D9 g, ^# Lكىمنىڭدۇر پۇلىنى خوپ كۆرمە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سۆزغان «كەڭ قولىنى» خوپ كۆرمە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئازغۇنلۇق يولىنى خوپ كۆرمە،
（http://bbs.oylirim.cn）" U/ c9 @% `5 L1 t/ d2 J8 Zئەل ئارا ھۆرمىتىڭ ساقلىغىن.
（http://bbs.oylirim.cn）+ h6 |% N$ I$ t1 I8 ^) O
（http://bbs.oylirim.cn）/ S% _& f: n  f" kچۈشمە خەق ياللىغان تاكسىغا،
（http://bbs.oylirim.cn）3 P' P, D& K6 k# A1 A1 i# c0 Kئۇچمىغىن رېستۇران، تانسىغا،
（http://bbs.oylirim.cn）6 s( q. R: \; |9 L% aتاشلانما نىجىسىڭ باغرىغا،
（http://bbs.oylirim.cn）4 w$ O4 V. j. Y9 x( W% V* c, k8 Sخورلانما، ئىپپىتىڭ ساقلىغىن.
（http://bbs.oylirim.cn）& O2 ]$ n# V8 \- ~( d  x
（http://bbs.oylirim.cn）- M3 a3 w/ D! M# v6 B  V) Jقەلبىڭگە يەتمىسۇ كىر-غۇبار،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بولما ئەل ئالدىدا شەرمىسار،
（http://bbs.oylirim.cn）" g3 G# D( k: w- @% t: Fبولمىسۇ بۇ ئالەم ساڭا تار،
（http://bbs.oylirim.cn）  a& l# q3 p7 h8 c+ o6 o/ X! T$ Jياشاشقا پۇرسىتىڭ ساقلىغىن.
（http://bbs.oylirim.cn）, G- r' v0 W1 E' t
（http://bbs.oylirim.cn）8 p9 u, ?" G" @/ Rكۈلمىسۇن بۆك ئېتىپ ئەغيارىڭ،
（http://bbs.oylirim.cn）2 z! {0 n6 t: N! b7 D9 {يولۇڭغا تەلمۈرەر دىلدارىڭ،
（http://bbs.oylirim.cn）* g0 p4 c8 J5 M  d0 d' uبېشىدا كۆتۈرەر ئۆز يارىڭ،
（http://bbs.oylirim.cn）5 t8 M6 E) L  A' ^5 k3 n9 Iنازلانما، ئىززىتىڭ ساقلىغىن.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）$ S! S7 Q- y' I; x0 Lچۈش سەكرەپ ئىش قايناق ئېتىزغا،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
چۆك سۆيگۈ دەۋرىگەن دېڭىزغا،
（http://bbs.oylirim.cn）7 h( z9 ~! d4 z% r8 b) @/ w4 C  \ئارپىمۇ تېتىيدۇ ئېغىزغا،
（http://bbs.oylirim.cn）* L0 k% n# z& S. X1 Tئەل ئارا شۆھرىتىڭ ساقلىغىن.
（http://bbs.oylirim.cn）. A) N2 }* F6 x$ V' ^ــ مەمتىمىن ياقۇپ كۆكتۇغ « دېھقان قىزىغا ». （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
6) بىرىنچى كۇپلېتى ئالماش قاپىيەدە كېلىدىغان، ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ ئىككىچى مىسراسى قاپىيەسىز (بوش) قالدۇرۇلۇپ، بىرىنچى، ئۈچىنچى مىسرالىرى ئۆز ئالدىغا قاپىيەلىنىدىغان، تۆتىنچى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىپ، قاپىيە ئىزچىللىقى ساقلىنىدىغان شەكىل: abab, cdeb, fghb…（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
گۈلباھارغا ئاشىنا ئىدىم،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كەلدى باھار ئاخىرى كۈلۈپ.
（http://bbs.oylirim.cn）' C" r0 ^- L1 H+ v6 Xھاياجاندا سوقتى يۈرىكىم،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
گۈل بەرگىدە زۇمرەتنى كۆرۈپ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەكس ئەتتى زۇمرەت لېۋىدە،
（http://bbs.oylirim.cn）+ x2 O/ s  A9 D! R# [مېنىڭ قىران باھار ياشلىقىم.
（http://bbs.oylirim.cn）; }, O3 W) m' I% b# s+ Oچالدى سازنى ياشلىق كۈيىگە،
（http://bbs.oylirim.cn）8 I& K# O# X) h# m- Nشادلىقىم كەڭ ئالەمنى قۇچۇپ.
（http://bbs.oylirim.cn）1 U$ c, f1 M( x* X2 x4 Dــ مەمتىمىن ياقۇپ كۆكتۇغ «گۈل باھاردا كەلگەن باھارىم».（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
7) بىرىنچى كۇپلېتىنىڭ بىرىنچى، ئىككىنچى، تۆتىنچى مىسراسى قاپىيەلىنىپ، ئۈچىنچى مىسراسى قاپىيەسىز (بوش) قالدۇرۇلىدىغان، ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ ئالدىنقى ئىككى مىسراسى ئۆز ئالدىغا قاپىيەلىنىپ، ئۈچىنچى مىسراسى قاپىيەسىز (بوش) قالدۇرۇلىدىغان، تۆتىنچى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىپ، قاپىيە ئىزچىللىقى ساقلىنىدىغان شەكىل: aaba,ccda, eefa…
（http://bbs.oylirim.cn）3 W9 ^4 W9 i. D3 B* ]1 Hبېشىم ئېگىز، كۆڭلۈم پۈتۈن سەن بولغاچ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يوللىرىم تۈز، بېغىم گۈلگۈن سەن بولغاچ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئوينىشىم شوخ، كۈلكەم خۇشال، جاراڭلىق،
（http://bbs.oylirim.cn）, G7 w: [+ j7 K2 |# q5 R; d% yيوق دىلىمدا غەمدىن تۈگۈن سەن بولغاچ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاتا، ئەگەر سەن بولمىساڭ يىغلايمەن، （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يۈرىكىمنى چاك-چاك ئېتىپ تىلغايمەن.
（http://bbs.oylirim.cn）: @' O! G( M/ D- y" E# nسەن بولمىساڭ نە قىلىشنى بىلمەيمەن،
（http://bbs.oylirim.cn）- d& r8 u/ V3 v- ?% c3 r6 d. Y8 cيوق دىلىمدا غەمدىن تۈگۈن سەن بولغاچ.
（http://bbs.oylirim.cn）2 r( ^$ ~' u0 g3 e7 J) m
（http://bbs.oylirim.cn）  U4 K5 d& _, d% r, V  Fسەن بولمىساڭ قاقار مېنى قاناتلىق،
（http://bbs.oylirim.cn）5 b. U% u* ~, C0 Rتۇمشۇقلۇقلار چوقۇلاشقا پايلاقلىق.
（http://bbs.oylirim.cn）# K% i% j) a" {8 U3 M. Lجۇدۇن-چاپقۇ ئىشىكىمدە ساقلاقلىق،
（http://bbs.oylirim.cn）3 F1 z$ B( K* |) P# p8 N: a3 qيوللىرىم تۈز، بېغىم گۈلگۈن سەن بولغاچ.
（http://bbs.oylirim.cn）  Z' T$ c. Q" m  n' G
（http://bbs.oylirim.cn）& E  U+ y% g! Vھۆركىرىسەم تىترەر بۈگۈن يەر-جاھان،
（http://bbs.oylirim.cn）$ b8 t! ]3 ?) L, X4 Xدۈشمەنلىرىم تۆشۈك ئىزدەر سوراپ جان.
（http://bbs.oylirim.cn）6 o( y8 ~( i( `5 @$ h" G+ u" Bسەن بولمىساڭ گۇمران دۆلەت، تەخت-راۋان،
（http://bbs.oylirim.cn）6 K" P& c7 q" ?  \% T; J; \: J0 Sبېشىم ئېگىز، كۆڭلۈم پۈتۈن سەن بولغاچ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ مەمتىمىن ياقۇپ كۆكتۇغ « سەن بولغاچ ».
（http://bbs.oylirim.cn）2 d# X9 g* p# |: B8) بىرىنچى كۇپلېتنىڭ بىرىنچى، ئىككىنچى، تۆتىنچى مىسرالىرى ئۆزئارا قاپىيەلىنىپ، ئۈچىنچى مىسراسى قاپىيەسىز (بوش) قالدۇرۇلىدىغان، ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ كېيىنكى كۇپلېتلىرىنىڭ بىرىنچى، ئۈچىنچى مىسرالىرى قاپىيەسىز (بوش) قالدۇرۇلۇپ، ئىككىنچى ۋە تۆتىنچى مىسرالىرى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىپ، قاپىيە ئىزچىللىقى ساقلىنىدىغان شەكىل: .... aaba,cada（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بۇغدىيىڭنى تېرىپ بېرىپ ئەسكى بولدۇم،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئوتۇنۇڭنى يېرىپ بېرىپ ئەسكى بولدۇم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ساغاي دېسەم سىيىر بولۇپ سېنىڭ ئۈچۈن،
（http://bbs.oylirim.cn）: b0 _# s1 a9 Oپۇتلىرىمنى كېرىپ بېرىپ ئەسكى بولدۇم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）! B2 E; Z2 ?7 t: m. D2 _4 nتاتىلا دېسەڭ سىلاپ قويۇپ دۈمبەڭنىمۇ،
（http://bbs.oylirim.cn）9 B8 Z$ W: i; {# ]چېيىڭغا نان سېلىپ بېرىپ ئەسكى بولدۇم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۆزۈمدە يوق ئۇننى ئەلدىن تىلەپ يۈرۈپ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ساڭا بۇلماق چېلىپ بېرىپ ئەسكى بولدۇم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ساغلىقلىرىڭ تۇغماي قالسا مەندىن كۆردۈڭ،
（http://bbs.oylirim.cn）3 |' k6 o- s2 Z# Z# S& q6 d$ F3 tساڭا قوغۇن تىلىپ بېرىپ ئەسكى بولدۇم.
（http://bbs.oylirim.cn）# o2 l0 j) A5 z* B; Zتومۇزلاردا سېنى يەلپۈپ قولۇم تالدى،
（http://bbs.oylirim.cn）4 |" g5 f; b1 ~. I) pمۇزدەك دوغاپ قىلىپ بېرىپ ئەسكى بولدۇم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）) y8 w% F) ?) b" M5 X& K9 E4 |$ Dكىم قويۇپتۇ ماڭا بۇنداق مالايلىقنى،
（http://bbs.oylirim.cn）" p9 F; L0 z9 oئىتلىرىڭنى بېقىپ بېرىپ ئەسكى بولدۇم.
（http://bbs.oylirim.cn）# r1 }! V% t, b* o2 e; Wكىرلىرىڭنى يۇيۇپ بەرسەم رەھمىتىڭ يوق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كېگىزىڭنى قېقىپ بېرىپ ئەسكى بولدۇم.
（http://bbs.oylirim.cn）, C* W* S, z3 B% h9 @2 _ــ مۇھەممەتجان راشىدىن «ئەسكى بولدۇم».（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شېئىرىيەت ئەمەلىيىتىدە مۇرەببەنىڭ قېلىپلىق شەكىللىرىنىڭ يەنە باشقا شەكىللىرىمۇ ئۇچرايدۇ ھەمدە ئۇنى ئىجادىي بېيىتىشقا بولىدۇ. بۇ خىل قېلىپلىق شەكىللەردە، ئەگەر بىرىنچى كۇپلېت كۆرسىتىلگەن مۇشۇ قېلىپلارغا چۈشمىسە (كۆرسىتىلگەن قېلىپ تەلىپى بويىچە يېزىلغان بىرىنچى كۇپلېت بولمىسا)، ئەمەلىي يېزىلغان كۇپلېتلار كۆرسىتىلگەن كېيىنكى كۇپلېتلارنىڭ قېلىپى بويىچە يېزىلغان بولسا، بۇ شېئىردىكى نۇقسان ھېسابلىنىدۇ. بۇ خىلدىكى شېئىرلارغا قاپىيە ئىزچىللىقىنى ساقلىمايدىغان ياكى كۆسىتىلگەن قېلىپ بىلەن قاپىيەلىنىش شەكلى جەھەتتىن بىردەكلىكنى ساقلىمايدىغان كۇپلېتلار ئارىلىشىپ قالسا، بۇخىلدىكى شېئىرغا تېخىمۇ زور نۇقسان يەتكۈزىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）3 B2 J/ w: M! w# n7 ~2 d
（http://bbs.oylirim.cn）, T* Y# O8 b4 n: e9 n5. مۇخەممەس（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مۇخەممەس ــ بىر كۇپلېتى بەش مىسرادىن تۈزۈلىدىغان شېئىر شەكلى. مۇخەممەسنىڭ شەكلى مۇقىم بولۇپ، بىرىنچى كۇپلېتتىكى بەش مىسرا ئۆزئارا تولۇق قاپىيەلىنىپ كېلىدۇ. ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ ئالدىنقى تۆت مىسراسى ئۆزئارا قاپىيەلىنىپ، بەشىنچى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىپ كېلىدۇ ياكى بىرىنچى كۇپلېتتىكى ئاخىرقى مىسرانى تەكرارلايدۇ. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قاپىيە شەكلى: aaaaa, bbbba, cccca, dddda…（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ۋەسلىدىن ئۆزگە كېرەكمەس ماڭا جانان ئالدىدا،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئارزۇيۇم سەن ئېرۇرسەن تەن بىلەن جان ئالدىدا.
（http://bbs.oylirim.cn）( F( ?) L' @) x0 wبىر گۈلى رەنا ئېرۇرسەن باغۇ-بوستان ئالدىدا،
（http://bbs.oylirim.cn）" t5 i+ \2 Q/ l+ b$ j5 w8 \تا زىيارەت قىلمىسام مەن سېنى ئىمكان ئالدىدا،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يۈزلىرىم شەرمەندە بولغاي تاڭلا سۇبھان ئالدىدا.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
دۇنياغا تەڭ ئەيلىمەيمەن تاغلىرىڭنىڭ تېشىنى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سېنى دەپ تاشقا قوشارمەن دۈشمىنىڭنىڭ بېشىنى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سەن ئۈچۈن دەريا ئېقىتسام شۇم رەقىبلەر يېشىنى،
（http://bbs.oylirim.cn）4 F: ^. p0 O' {0 Gمۇمكىن ئولغايمۇ كۆرۈشكە ئايغا ئوخشاش قېشىنى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قارا بەختىم ئاق بولۇردى تاڭلا سۇبھان ئالدىدا.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ نىم شېھىت
（http://bbs.oylirim.cn）% a3 t$ x+ P. R4 ]# A  R$ Dمۇخەممەسنىڭ يەنە «تەخمىس» دەپ ئاتىلىدىغان ئالھىدە بىر تۈرى بار. تەخمىس شەكلىدە يېزىلغان مۇخەممەسلەر ئىككى كىشى تەرىپىدىن تۈگەللىنىدۇ، يەنى مەلۇم بىر شائىر تەرىپىدىن يېزىلغان غەزەلنىڭ ھەر ئىككى مىسراسىنىڭ يۇقۇرىسىغا باشقا بىر شائىر تەرىپىدىن شۇ مەزمۇننى گەۋدىلەندۈرۈپ ياكى كۈچەيتىپ، شۇخىل قاپىيە ئىزچىللىقىغا رىئايە قىلغان ئاساستا يېزىپ چىقىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）; w  @+ c: e6 ?6. مۇسەددەس
（http://bbs.oylirim.cn）2 z3 N" o2 C1 P  o/ S5 Qمۇسەددەس بىر كۇپلېتى ئالتە مىسرادىن تۈزۈلگەن شېئىر شەكلىدۇر. بۇنىڭدا ئالدىنقى بىرىنچى كۇپلېتنىڭ بارلىق مىسرالىرى ئۆزئارا تولۇق قاپىيەلىنىپ كېلىدۇ، كېينكى كۇپلېتتىن باشلاپ ھەر كۇپلېتنىڭ ئالدىنقى بەش ياكى تۆت مىسراسى ئۆزئارا قاپىيەلىنىپ، كېينكى بىر ياكى ئىككى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىدۇ ياكى بىرىنچى كۇپلېتنىڭ ئاخىرقى بىر ياكى ئىككى مىسراسىنى تەكرارلايدۇ. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قاپىيە شەكلى: aaaaaa, bbbbba, ccccca, ddddda…（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
            aaaaaa, bbbbaa, ccccaa, ddddaa…  （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىلىم چەكسىز ئوكياندۇر مەنبەيى تولۇق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىرئازغىنە بىلىم ئېلىپ بولما كۆڭۈل توق.
（http://bbs.oylirim.cn）+ M" E" w) y+ A$ k( c+ m" V, R3 \. eساۋاتسىزلىق مۇدھىش دۈشمەن، ئاڭا چوماق سوق،
（http://bbs.oylirim.cn）/ t6 C$ n# C2 P1 s) Nجاھالەتتە ئۆتۈشۈڭدىن ئېچىن، غايەت قورق!（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تەبىئەتنڭ قانۇنىدا ئۆلمەي ئامال يوق،
（http://bbs.oylirim.cn）) K! T$ V/ B5 {  sقەدىمكىلەر شۇڭا ئېيتقان: «ئۆمۈر ئاتقان ئوق!»（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۆمۈر ئۇ بەرىكەتسىز تۈگەپ كېتىدۇ،
（http://bbs.oylirim.cn）3 x, H5 S& G- B: J: j2 b7 h  E  L2 }ئەجەل ئۇنى بىر كۈنى تارمار ئېتىدۇ،
（http://bbs.oylirim.cn）: h$ g8 |6 C! x8 Z: tئۇرۇق-تۇغقان، دوستلىرىنى زار يىغلىتىدۇ،
（http://bbs.oylirim.cn）: }0 C# E5 A+ {8 Bكەتسە كەلمەس مەنزىلگە ئۇ بېرىپ يېتىدۇ،
（http://bbs.oylirim.cn）9 Y' F7 K; t  O0 A! c# Qتەبىئەتنىڭ قانۇنىدا ئۆلمەي ئامال يوق،
（http://bbs.oylirim.cn）9 d. k8 F$ A0 c( G, pقەدىمكىلەر شۇڭا ئېيتقان: «ئۆمۈر ئاتقان ئوق!»（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ بىلال ئەزىزى（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
7. مۇسەببە
（http://bbs.oylirim.cn）( m' v  c0 N, U( i! rمۇسەببە بىر كۇپلېتى يەتتە مىسرادىن تۈزۈلگەن شېئىر شەكلىدۇر. ئۇنىڭ بىرىنچى كۇپلېتىدىكى بارلىق مىسرالىرى ئۆزئارا تولۇق قاپىيەلىنىپ كېلىدۇ. ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ ھەر بىر كۇپلېتىنىڭ ئالدىنقى ئالتە ياكى بەش مىسراسى ئۆزئارا قاپىيەلىنىپ، كېيىنكى بىر ياكى ئىككى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）5 P8 x1 U% @7 E) b! X' B! [قاپىيە شەكلى: aaaaaaa, bbbbbba, cccccca, dddddda….
（http://bbs.oylirim.cn）/ x" m# H, e  o, h! Y! Caaaaaaa, bbbbbaa, cccccaa, dddddaa…            
（http://bbs.oylirim.cn）& q3 f' m2 R0 B% z; K6 E' g8 R# _! X: Gئۇلۇغ ئانا يۇرتىمىز ــ دىيارىمىز چىرايلىق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
گۈللەر ئۆسكەن باغىمىز، باھارىمىز چىرايلىق،
（http://bbs.oylirim.cn）- n. D: [1 `- g  ]) Oئالما، نەشپۈت، مۇناقى، ئانارىمىز چىرايلىق،
（http://bbs.oylirim.cn）3 y, ]6 f+ n( L4 Dشېكەرپېلەك، ئاقنەۋات، پاتاسىمىز چىرايلىق،
（http://bbs.oylirim.cn）; y1 y9 k; ]# H1 q; @8 Y& L7 Oسەۋزە، لاڭخا، شوخلا ھەم ماشلارىمىز چىرايلىق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئالتۇن بۇغداي ھەم قۇناق، ئاشلارىمىز چىرايلىق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
لەپشىپ تۇرغان مايسىلىق قىرلىرىمىز چىرايلىق.
（http://bbs.oylirim.cn）: G2 M  }% C; X4 R8 \- vئاسمەن پەلەك تاغلاردا سەكرەپ كىيىك ئوينىشار،
（http://bbs.oylirim.cn）/ }8 b) t$ c1 D- Z5 {قوزىچاقلار مەرىشىپ يايلاقلاردا يايرىشار،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بۇتىلاقلار، تايچاقلار كىشنەپ، چىشلەپ قوغلىشار،
（http://bbs.oylirim.cn）, ?" f+ E% N% C, I4 Q. X  c- l; Yپەرۋاز قىلىپ بۇلبۇللارگۈل ئىشقىدا سايرىشار،
（http://bbs.oylirim.cn）7 Y3 I$ r) X! D, Iيولۋاس، بۇغا، ئارسلانلار جىلغا-جاڭگال خالىشار،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
خەلقىمىزگە پايدىلىق يايلىقىمىز چىرايلىق.
（http://bbs.oylirim.cn）) u& m! y0 p: D; K- }ــ ق. ئىمىن（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
8. مۇسەممەن
（http://bbs.oylirim.cn）( j! M. r% H- k6 ?5 ~مۇسەممەن بىر كۇپلېتى سەككىز مىسرادىن تۈزۈلگەن شېئىر شەكلىدۇر. ئۇنىڭ بىرىنچى كۇپلېتىدىكى بارلىق مىسرالىرى ئۆزئارا تولۇق قاپىيەلىنىپ كېلىدۇ. ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ ھەر بىر كۇپلېتىنىڭ ئالدىنقى يەتتە ياكى ئالتە مىسراسى ئۆزئارا قاپىيەلىنىپ، كېيىنكى بىر ياكى ئىككى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）8 I( D3 W* _; T& ^قاپىيە شەكلى: aaaaaaaa, bbbbbbba, cccccca, ddddddda…（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
aaaaaaaa, bbbbbbaa, ccccccaa, ddddddaa…           
（http://bbs.oylirim.cn）% ~; u# D1 A; G" n' F0 n2 }* R$ `جاھاننىڭ جەننىتى جۇڭگو نەمۇنە سەن نازاكەتتە،
（http://bbs.oylirim.cn）- O* U: K" b" C( wگۈزەل باغرىڭ گويا ئايدەك غۇبارسىزدۇر ئازاپەتتە،
（http://bbs.oylirim.cn）& J8 y' p' H$ v& i, ~$ _: X% Jپۈتۈن دۇنيادا مەشھۇرسەن ئىجادىيەت، ماھارەتتە،
（http://bbs.oylirim.cn）+ g- ?' [9 l1 R  Q& Dتونۇلدۇڭ قەھرىمان ئەل دەپ كۈرەش، مېھنەت-جاسارەتتە،
（http://bbs.oylirim.cn）, c9 c4 ~/ I7 ~قۇياشلىق ئەل بولۇپ قالدىڭ بۈگۈن سەن ھۆر-سائادەتتە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ياشاپ كەلمەكتە پەرزەنتىڭ سېنى گۈللەپ پاراغەتتە،
（http://bbs.oylirim.cn）- L( ^4 V6 A4 r+ k. Q8 aئېچىلماقتا ئىلىم-پەننىڭ سىرى بىزنىڭ پاراسەتتە،
（http://bbs.oylirim.cn）; \) Q6 C& |0 hقۇرارمىز بىز سېنى «تۆتتە» كامال تاپقان قىياپەتتە.
（http://bbs.oylirim.cn）5 S. Q& T  \  ^! l/ [6 G; q6 w2 U9 Zكۈلۈپ خۇشىۇيلۇقۇڭ بىرلە قىزىگۈلدەك چىراي ئاچتىڭ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يېڭىپ مەردانە يۈكسەككە كۈرەشتە تاغ-داۋان ئاشتىڭ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۇتۇق دەرياسىدا قايناپ، ئۈزۈپ ئۆركەشلىدىڭ-تاشتىڭ،
（http://bbs.oylirim.cn）8 ?+ M/ B- |  p, Kتىلەكداش دوستلىرىڭغا غەمگۈزارلىق ئۈنچىلەر چاچتىڭ،
（http://bbs.oylirim.cn）! E" b2 J% H7 @6 Uجاھان مۇشتۇمزورىن چەكلەپ، بوزەكلەرگە قانات ياپتىڭ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شۇڭا دۇنيادا نۇرغۇن دوست، ئىناق-ئامراق ئاداش تاپتىڭ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سېنى قوللايدىغان ئەل كۆپ ئىشەنچلىك زور جامائەتتە،
（http://bbs.oylirim.cn）  I. e; [  t9 ?9 ^; x+ t& M: Dيېتىم ھالغا چۈشۈپ قالدى رەقىب تەلۋە خىجالەتتە.
（http://bbs.oylirim.cn）( f* c9 ?% P# l/ G. h. mــ ق. ئىمىن（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
9. مۇتەسسە
（http://bbs.oylirim.cn）) z# v, k2 z0 Y) z, a$ ?مۇتەسسە بىر كۇپلېتى توققۇز مىسرادىن تۈزۈلگەن شېئىر شەكلىدۇر. ئۇنىڭ بىرىنچى كۇپلېتىدىكى بارلىق مىسرالىرى ئۆزئارا تولۇق قاپىيەلىنىپ كېلىدۇ. ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ ھەر بىر كۇپلېتىنىڭ ئالدىنقى سەككىز ياكى يەتتە مىسراسى ئۆزئارا قاپىيەلىنىپ، كېيىنكى بىر ياكى ئىككى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىدۇ ياكى بىرىنچى كۇپلېتنىڭ ئاخىرقى بىر ياكى ئىككى مىسراسى كېيىنكى كۇپلېتلارنىڭ ئاخىرىدا ئوخشاش تەكرارلىنىدۇ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قاپىيە شەكلى: aaaaaaaaa, bbbbbbbba, cccccccca, dddddddda…（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
aaaaaaaaa, bbbbbbbaa, cccccccaa, dddddddaa…           （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بۇنىڭغا قۇربان ئىمىننىڭ «مۇھەببەتنامە» ناملىق شېئىرى مىسال بولالايدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）9 W' F# s- C0 r: i$ S$ zئەي تەپەككۇر كەپتىرىم، كەل، ئۆرلەيلى ھەرئان ئىككىمىز،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەشئارچىلىقتا لەۋھى مەھپۇز چېغى بىر قان ئىككىمىز،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاشۇ سەۋدادىن بۇيان شاد، گاھى سەرسان ئىككىمىز،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
جەمئى ئوتتۇز يىل كېزىپتۇق شەھىرى باياۋان ئىككىمىز،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىللە بولدۇق كۈلسە ئەل، چەككەندە ئەفغان ئىككىمىز،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئوينىتىپ تالماس قەلەمنى تېز ھەمدە لەرزان ئىككىمىز،
（http://bbs.oylirim.cn）( }+ W) B1 o2 J5 J, G& F8 w2 Kروھىي قەسىر تىكلەپ، قىلىپ ھەتتاكى ۋەيران ئىككىمىز،
（http://bbs.oylirim.cn）0 q( T. N/ V* Q8 q, rياش پېتى بۇ دەمگە يەتتۇق، ئاچتۇقكى ئىمكان ئىككىمىز،
（http://bbs.oylirim.cn）) `% D$ }8 C1 _' w4 F% w2 o" vبۇ سۈپەتتە ئەيلىسەك پەرۋەز، نە ئارمان ئىككىمىز.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىز ئۇچايلى دەسلىپى بۇ تەكلىماكاندىن ئايلىنىپ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەڭ قەدىم جاڭگاللىق ھاياتى بەھرىدىن قاناتلىنىپ،
（http://bbs.oylirim.cn）2 |  Y5 k$ s5 lشەھىدانە يۇرت خوتەندە ئەجدادنى ھەم يادقا ئېلىپ،
（http://bbs.oylirim.cn）* _5 Q$ @2 x7 X$ a( fبەك ھايال بولماي يېتەيلى قەشقەرۋىسالىغا قېنىپ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئىزدىبان مەھمۇد، يۈسۈپنى ئىككى بۈيۈك چوققا بىلىپ،
（http://bbs.oylirim.cn）- M$ F- V# U9 J" jھوزۇرىدا نەسىھەتلەر ئاڭلايلى دىلدىن شادلىنىپ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تۇرىدۇ كۇچادىكى شۇ مىڭئۆيدە شېرىن ئىنتىلىپ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىز بارايلى باش ئەگىمدىن غېرىب-سەنەمگە قېتىلىپ،
（http://bbs.oylirim.cn）- T$ S' L4 p  a( L2 Z5 D" @بولۇشۇپ غەملىككە غەمخان، شادلىققا چەندان ئىككىمىز.
（http://bbs.oylirim.cn）* ]* X% @/ C  g0 S（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بوغداغا قونغايمىز كېيىن تەڭرىتېغىنى بويلىساق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ھېچ كېچىكمەيمىز قونۇشتا سايرامدا بىر پەس ئوينىساق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قالماسمۇ رەنجىپ ئالمىزار قوينىدا كەچلەپ قونمىساق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سادىر بىلەن ــ پالۋان بىلەن مەشرەپ سورۇنى قۇرمىساق،
（http://bbs.oylirim.cn）5 y) R+ D  M) [6 @, w( G& [1 Qسورۇندا نۇزۇگۇم بەلەن كۈي ئېيتمىسا گەر قويمىساق،
（http://bbs.oylirim.cn）/ D  C: e) q* N$ ]9 dچىقمايدۇ ھاردۇق شوخ ھەزىل-چاقچاقتا تەڭلا تۇرمىساق،
（http://bbs.oylirim.cn）% d1 d! w; N/ f6 T0 L& U; q* O+ @% kبەكمۇ ئەپسۇس، قاپتۇ چوڭ ئىشتىن بىرى كەچ ئويلىساق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تاڭ سەھەردە قۇربانلار جەزمەن ئاڭلىغاي بىز توۋلىساق،
（http://bbs.oylirim.cn）% r% B3 T% P4 ]5 [قەبرىلەرگە ھەم قويايلى گۈلدەستە شۇئان ئىككىمىز.
（http://bbs.oylirim.cn）0 g' K; A6 g& c  J* W- U..................................................（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ ئابدۇللا سۇلايمان «تەپەككۇر گۈلدەستىسى»
（http://bbs.oylirim.cn）  Z9 Q1 P4 Y( B0 @
（http://bbs.oylirim.cn）& I4 H& l* m% O+ }' C, L10. مۇئەششىر（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مۇئەششىر بىر كۇپلېتى ئون مىسرادىن تۈزۈلگەن شېئىر شەكلىدۇر. ئۇنىڭ بىرىنچى كۇپلېتىدىكى بارلىق مىسرالىرى ئۆزئارا تولۇق قاپىيەلىنىپ كېلىدۇ. ئىككىنچى كۇپلېتتىن باشلاپ ھەر بىر كۇپلېتىنىڭ ئالدىنقى توققۇز ياكى سەككىز مىسراسى ئۆزئارا قاپىيەلىنىپ، كېيىنكى بىر ياكى ئىككى مىسراسى بىرىنچى كۇپلېتقا قاپىيەلىنىدۇ ياكى بىرىنچى كۇپلېتنىڭ ئاخىرقى بىر ياكى ئىككى مىسراسى كېيىنكى كۇپلېتلارنىڭ ئاخىرىدا ئوخشاش تەكرارلىنىدۇ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قاپىيە شەكلى: aaaaaaaaaa, bbbbbbbbba, ccccccccca, ddddddddda…
（http://bbs.oylirim.cn）' I) u) y! y4 j0 `aaaaaaaaaa, bbbbbbbbaa, ccccccccaa, ddddddddaa…
（http://bbs.oylirim.cn）5 ~, J! s5 a7 s/ F11. تەرجىئىبەند（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تەرجىئىبەند «تەكرارلىماق، قايتۇرۇش، نەقرات» دېگەن سۆز بولۇپ، تەكرارلانغان قايتۇرما كۇپلېت دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ. تەرجىئىبەند ئالتە ياكى سەككىز مىسرادىن ئون ئالتە مىسراغىچە(بەزىدە ئۇنىڭدىنمۇ كۆپ) [يەنە بىر مەنبەدە ئون مىسرادىن يىگىرمە تۆت مىسراغىچە دېيىلگەن (بەزىدە ئۇنىڭدىنمۇ كۆپ)] تۈزۈلىدىغان بىر خىل شەكىلدۇر. ئۇ ئەڭ ئاخىرقى ئىككى مىسراغىچە بىر خىل قاپىيەدە داۋام قىلىدۇ. ئاخىرقى ئىككى مىسراسى (بېيتى) بولسا، پۈتۈنلەي باشقىچە قاپىيەدە تۈزۈلىدۇ ياكى ئۇنىڭ مىسرالىرى بەزىدە ئۇدا، بەزىدە ئەركىن قاپىيە بىلەن يېزىلىپ، كېيىنكى ئىككى مىسراسى شۇ كۇپلېتنىڭ خۇلاسىسى سۈپىتىدە جۈپ قاپىيە (بېيت) شەكلى بىلەن تۈگەللىنىدۇ. خۇلاسە سۈپىتىدىكى بۇ ئىككى مىسرا بەزىدە كېيىنكى كۇپلېتلار بىلەن قاپىيەداش بولسا، بەزى تەرجىئىبەندلەرنىڭ ھەرقايسى كۇپلېتلىرىنىڭ ئاخىرىدا شۇ ئىككى مىسرا تەكرارلىنىدۇ. تاجىدىن قادىرىنىڭ «ئۆرگىلەي قەشقەر»، نىم شېھىتنىڭ «تەرجىئىبەند» شېئىرلىرى مۇشۇ شەكىلدىكى شېئىرلاردىندۇر. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تا مېنى بىر بىۋەفا ھىجرىدە بىتاپ ئەيلەدى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شوئلەئ ھەسرەت كۆڭلىنى مەۋج سىماب ئەيلەدى.
（http://bbs.oylirim.cn）  ]: T# ]% [. Jچەشىم گىريان، ئەشك كەلكۈن، تۆكتى سىلاب ئەيلەدى،
（http://bbs.oylirim.cn）' }0 P& e) M  I, Vسەل ئەشكىم بەيتۇل ئەھرانىدا گىرداب ئەيلەدى.
（http://bbs.oylirim.cn）" {0 r5 Q5 ^3 uتا فىراق ئەندۇھىدىن جانىمنى بىتاپ ئەيلەدى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
غەم مېنى ئاخىر جۇنۇن دەشتىدە ناياب ئەيلەدى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ھالىتىم بەدغۇسسە بىھەد ۋەسىل مەقسەت نالەيىش،
（http://bbs.oylirim.cn）1 I! ~; R1 m& b8 s/ g; Q( Nبەخت ۋاژۇن دەردئەفزۇن دىدە پۇرخۇن سىنەرىش.
（http://bbs.oylirim.cn）5 B* a* E* [6 `1 Z' f（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
... ... ... ... ...（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەگمە قەددىم زەئفىن ئول سەرۋى خىرامان بىلمەدى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بولدى جان ئاشۇفتە ھال ئول لەئلى خەندان بىلمەدى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ھىجرى ئارا تا قىلمادىم پەريادۇئەفغان بىلمەدى،
（http://bbs.oylirim.cn）* G, a2 I1 s6 ]% |3 Z; y* d% J5 hنالە قىلدىم كېەلەر ئول نامۇسۇلمان بىلمەدى.
（http://bbs.oylirim.cn）, @  x. t2 Y  h7 iلەززەتى تىغ شەھادەت شەربەتىن جان بىلمەدى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ھىجرى ئارا جان چەككىنىمنى بەسكى جانان بىلمەدى.
（http://bbs.oylirim.cn）# I7 D1 O5 A( B4 Zھالىتىم بەدغۇسسە بىھەد ۋەسىل مەقسەت نالەيىش،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بەخت ۋاژۇن دەردئەفزۇن دىدە پۇرخۇن سىنەرىش.
（http://bbs.oylirim.cn）. P5 [8 i! D" }) z" x& h（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
... ... ... ... ...（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كىشۋەرى ئىشق ئىچرە كۆرمەس شاھلار مەندەك ھەشەم،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
چاكىرىم ئەندۇھۇمېھنەتدۇر سىپاھىم خەيلى غەم.
（http://bbs.oylirim.cn）  C  h) ?$ Q# \0 {" e9 [; x  _* Aھەمدەمىم ئاھۇفىغانۇ مۇنىسىم دەردۇئەلەم،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
روزگارىم ھەسرەتۇ ھەم سۆھبەتىم جەۋرۇسىتەم.
（http://bbs.oylirim.cn）! E7 y5 t# E4 `7 S" Mدەرد ئىقلىمىن مۇسەخىەر ئەيلەدىم چەكتىم ئەلەم،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئىشرەتىم خۇنابە يۇتماقدۇر نە دەمىمدۇر نە دەم.
（http://bbs.oylirim.cn）5 S6 G! Z" r( J8 ~# }ھالىتىم بەدغۇسسە بىھەد ۋەسىل مەقسەت نالەيىش،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بەخت ۋاژۇن دەردئەفزۇن دىدە پۇرخۇن سىنەرىش.
（http://bbs.oylirim.cn）4 l  y- N( s( V  H7 y) t" F
（http://bbs.oylirim.cn）) X% s1 j/ V; M, r& G: Yقىلدى سەرگەردان جۇنۇن ۋەدىسىنى رەسۋالىقىم،
（http://bbs.oylirim.cn）& p* X+ C  O2 y2 M- t' @سالدى ئوت ئەھلى جەھانغە شورەشى شەيدالىقىم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
دەھر ئارا ئەفسانە بولدى بىسەرۇ سەۋدالىقىم،
（http://bbs.oylirim.cn）, t+ e/ S5 }! z% I9 c: F1 eئابرۇ مۈلكىنى تاراج ئەيلەدى يەغمالىقىم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قىسسەئى مەجنۇننى مەنسۇخ ئەتتە بىپەرۋالىقىم،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بۇدۇر ئانسىز كۇلبەئ ئىچرە بەزم ئارالىقى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ھالىتىم بەدغۇسسە بىھەد ۋەسىل مەقسەت نالەيىش،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بەخت ۋاژۇن دەردئەفزۇن دىدە پۇرخۇن سىنەرىش.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ھالىمە ئولشوخ بىپەرۋا تەرەھھۇم ئەيلەمەس،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بەلكى ھەر سائەت غەمى تەركى تەزەللۇم ئەيلەمەس.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
رەھمى يادىن ھەر گۇنەھ ئول ئاشۇپ مەردەم ئەيلەمەس،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
لەئلىدىن بىر سۆز ئەيدى كامىم تەكەللۇم ئەيلەمەس.
（http://bbs.oylirim.cn）8 G. E" i6 b' iيىغلاسام دىۋانەلىغ بىرلە تەبەسسۇم ئەيلەمەس،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تەرفەدۇر گەر قولزۇم ئەشكىم تەلاتىم ئەيلەمەس.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ھالىتىم بەدغۇسسە بىھەد ۋەسىل مەقسەت نالەيىش،
（http://bbs.oylirim.cn）3 I8 a  R3 t+ S9 S$ `بەخت ۋاژۇن دەردئەفزۇن دىدە پۇرخۇن سىنەرىش.
（http://bbs.oylirim.cn）1 @# b1 P' ^( e$ Q  fــ «دىۋان ئەمىرى» (تەرجىئىبەندلەر) دىن.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
12. مۇستەھزاد（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
«مۇستەھزاد» ئەرەبچە ئاتالغۇ بولۇپ، «ئاتۇق قوشۇلغان مىسرا، ئادەتتىن تاشقىرى» دېگەندەك مەنىلەرنى بىلدۈرىدۇ. ئۇ بىر ئۇزۇن، بىر قىسقا مىسرالاردىن تۈزۈلىدىغان شېئىر شەكلى بولۇپ، ئۇزۇن مىسرالارمۇ ئۆز ئالدىغا، قىسقا مىسرالارمۇ يەنە ئۆز ئالدىغا قاپىيەلىنىدۇ. ئۇزۇن مىسرالارنى ئوقۇپ بولغاندىن كېيىن بىرئاز توختىلىپ قىسقا مىسرالارنى ئوقۇيمىز. قىسقا مىسرالار ئۇزۇن مىسرالارنىڭ مەزمۇنىنى تېخىمۇ تولۇقلاپ، كۈچەيتىپ بېرىدۇ ۋە شېئىر ئاخىرلاشقىچە شۇنداق داۋام قىلىدۇ. قىسقا مىسرالارنى ئۇزۇن مىسرالاردىن ئايرىپ قارىغاندىمۇ، ئۇزۇن مىسرالار غەزەل ياكى مەسنەۋى شەكلىنى ئېلىپ، ئۆز ئالدىغا مۇستەقىل تۇرالايدۇ. بىلال ئەزىزىنىڭ «مۇستەھزاد» ناملىق شېئىرى، مەمتىلى زۇنۇننىڭ «يادىمدا سەن» ناملىق باللادىسى مۇشۇ شەكىلدىكى شېئىرلاردۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）' J0 @, G# O. G/ R, Sتامام مەخلۇقنىڭ ئۇلۇغراقىدۇر ئىنسان،
（http://bbs.oylirim.cn）2 z: ?3 x4 x2 P  Sئىنسان بەك ئاقىل.
（http://bbs.oylirim.cn）/ n2 J$ q% U/ O: ^+ j+ hئۇلۇغلۇقى بولغاچ كۆكتە قۇش كەبى ئۇچقان،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شۇڭلاشقا قابىل.
（http://bbs.oylirim.cn）4 _( E& y$ E3 w6 _/ N# e7 Yئىنسانىيەت قىلمىشى مۆجىزىلىك ھېكمەتتۇر،
（http://bbs.oylirim.cn）* s- t( |- U9 _( N7 [0 `ئىنسان قۇدرەتلىك،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بۇ ھېكمەتنىڭ ئۆزىدە ئاجايىپ سىر يوشۇرۇنغان،
（http://bbs.oylirim.cn）/ J0 S* k8 F% b# }# vبولما سەن غاپىل.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئىنسان جەنئىيىتىدە ھادىسىلەر مۇرەككەپ،
（http://bbs.oylirim.cn）9 p; B# y1 r% L1 S( y4 a$ B  j( Mدەۋر يۈكسىلەر،
（http://bbs.oylirim.cn）' b& w3 m: W# ^- _چۈنكى بۇ زاماندا پەنلەر كۆپ راۋاجلانغان،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تەپەككۇر قىل!
（http://bbs.oylirim.cn）! Y' Y; Z5 }* g* U; Uمانا شۇنداق زاماننىڭ سەنمۇ بىر كىشىسى سەن،
（http://bbs.oylirim.cn）& p! }" L7 a. N9 z5 J  c+ N  Eبىلىمگە تىرىش!
（http://bbs.oylirim.cn）: \" l5 f; Q1 J, r" D, Cئىزلە پەننىي بىلىمنى، ئارقىدا قالغان يامان،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئالغا باس دادىل!（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مۇھەببەت مېھرىنى چاچ بارچە ئىنسانغا تەكشى،
（http://bbs.oylirim.cn）9 X" m& I2 M) [$ L) M6 Y% Wبىمېھىر بولما!
（http://bbs.oylirim.cn）" @, i1 C' u+ ^كىشىگە پايدا كەلتۈر، لېكىن قىلمىغىن ۋەيران،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
گەر بولساڭ ئادىل.
（http://bbs.oylirim.cn）( e: S' g$ o0 E5 m1 B. u; _% H1 yھەقىقەت يولىدا ماڭ، ساڭا ئاپەت يولۇقماس،
（http://bbs.oylirim.cn）( B- Y7 }+ g" Z# e- X- rھەقىقەت ساقچى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ۋىجدان ساقلا ھامان ھەقىقەتتىن قوراللان،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كېلەلمەس قاتىل.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
جاھالەت ئوڭ كۆزىنى ئادالەت ئوقىدا ئات!
（http://bbs.oylirim.cn）+ t" c! v% W2 I! N; Iساپ ۋىجدان بولساڭ،
（http://bbs.oylirim.cn）6 {+ G& C  F) a3 n, jئادالەت قۇدرىتىدىن ئېلىپ كۆڭۈلگە دەرمان،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەلگە بول مايىل.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
غەيۇرلۇق بولساڭ ئەزىزلىك ھۆرمىتى ساڭا مەخسۇس،
（http://bbs.oylirim.cn）* r2 S( q. z0 |. A5 {غەيۇر قىممەتلىك،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
غەيۇرلارنىڭ دىلىدا قالمىغاي ئەپسۇس-ئارمان،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاڭا بول قايىل.
（http://bbs.oylirim.cn）. c& P) m. E$ b; y1 o7 T  P% Gـــ بىلال ئەزىزى «مۇستەھزاد»
（http://bbs.oylirim.cn）$ K1 [) C4 \& H+ r/ [13. مۇۋەششەھ
（http://bbs.oylirim.cn）: }' u7 T: ], f1 j8 u: E* h8 X. Iمۇۋەششەھ ــ «ۋەشىھىد» كەمەر باغلىغان، بەلباغ ئورىغان دېگەن سۆزدىن تۈزۈلگەن بولۇپ، مۇۋەششەھ ئاتالغۇسى «مىسرانىڭ بېشىدا يوشۇرۇنغان سۆز» دېمەكتۇر. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۇنىڭ باشقا شېئىرلارغا ئوىشىمايدىغان بىر ئالاھىدىلىكى، بۇ شەكىلدە يېزلغان شېئىرلارنىڭ پۈتۈن تەركىبىگە سىغدۇرۇلغان شېئىرىي ھېسسىياتتىن باشقا، شائىر ھەر بىر كۇپلېتنىڭ بىرىنچى مىسراسىنىڭ باش ھەرپىنى مەلۇم مەقسەتكە بويسۇندۇرۇپ تۈزۈدۇ. (بەزىدە ھەر بىر مىسرانىڭ باش ھەرپىنى ئېلىپ تۈزىدىغان ئەھۋاللارمۇ ئۇچرايدۇ). ئەنە شۇ ھەرپلەرنى بىرلەشتۈرگەندە، شائىر ئۆز شېئىرىدا يوشۇرۇن ئىپادىلىگەن بىرەر سۆز ياكى كىشىنىڭ ئىسمى كېلىپ چىقىدۇ. مەسىلەن، كەڭ ئوقۇرمەنلەرگە تونۇشلۇق بولغان ل. مۇتەللىپنىڭ «شائىر ھەققىدە مۇۋەششەھ» دېگەن شېئىرىنىڭ ھەر بىر كۇپلېتىنىڭ بىرىنچى مىسراسىنىڭ باش ھەرپىنى ئېلىپ بىرلەشتۈرگىنىمىزدە «ياشاش ئۈچۈن كۈرەش» دېگەم جۈملە ئاشكارىلىنىدۇ. دېمەك، مۇۋەششەھ شېئىر شەكلىدە شائىر ئۆز ھېسسىياتىنى (شېئىرىي پىكرىنى تېپىشماق، يەنى مۇئەمما) لىق ئۇسۇل بىلەن مىسرالارغا سىڭدۈرۈۋېتىدۇ. يەنە «ۋەلەيزا مۇۋەششەھ» دەپ ئاتىلىدىغان مۇۋەششەھ شەكلىمۇ بار. بۇنىڭ روشەن ئالاھىدىلىكلىرى، ئۇنىڭدا مۇۋەششەھكە ئوخشاش ھەرپلەر يىغىندىسىنى جەملەش ھېسابىغا يوشۇرۇنغان شېئىرىي پىكىر ئاختۇرۇلماستىن، شائىر كۆڭلى خالىغان بىرىنىڭ مەلۇم بىر پارچە غەزىلىنى تاللىۋېلىپ، بۇ غەزەلدىكى 1-، 3-، 5-، 7- ... قاتارلىق تاق مىسرالىرىنى ئەينەن يۆتكەپ كېلىپ، 2-، 4-، 6-، 8- ... مىسرالىرىنى يېزىپ چىقىدۇ. ئەسلىيدىكى تاق مىسرالار بىلەن شائىر تەرىپىدىن يېزىلغان كېيىنكى مىسرالارنىڭمۇ شۇ ۋەزىندە بولۇشى، ئەسلىي تاشلىۋېتىلگە غەزەلدىكى قاپىيەلەر ئىشلىتىلمەستىن، تۇنجى مىسرادىكى قاپىيە ئىزىدىن يېڭى قاپىيە تۈزۈپ يېزىلىشى تەلەپ قىلىنىدۇ. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ھاياتنىڭ قىممىتى، دوستۇم، جاپالىق مېھنىتىڭدەدۇر،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
خەلنىڭ ھۆرمىتىن تاپقان ئىجادىي ھىممىتىڭدەدۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）# g/ \& R1 p0 D% q* Y5 _5 M- mئادا قىل كۈنۇتۈن ھارماي ۋەتەن ئالدىدا بۇرچۇڭنى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەھىل يۇرتنىڭ مۇكاپاتى ئەجىرىڭ قىممىتىكدەدۇر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
جۇلالاپ ــ نۇر چېچىپ تۇرغان دىلىڭنىڭ قەترىسى ھەرئان،
（http://bbs.oylirim.cn）' U+ c2 J0 j) P3 ^. Y! Kغۇرۇرۇڭ، شەۋكىتىڭ، پەخرىڭ ئىناقلىق ھېكمىتىڭدەدۇر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئېلىپ قولغا قەلەمنى سەن ناۋا قىلساڭ سەھەر، ئاخشام،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ناۋالار قىلغۇسى پەرۋاز، كۆڭۈللەر رىغبىتىڭدەدۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）: g1 d9 Q7 r9 H7 w- h5 d* r& f: Y  _ئەقىدە ئىلكىدە ئارزۇ چېچەكتىن خۇشپۇراق چاچقاي،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئىجارىڭ قەدىرى ئەلدە ھەسەلدەك نېئمىتىڭدەدۇر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
خەلقنى ئۇنتۇما ئەكسلا، خەلقسىز ئۇستىخاندۇرسەن،
（http://bbs.oylirim.cn）  t$ ]! I$ C# Y7 j$ Aخەلقنىڭ ئارزۇسى-پىكرى، سېنىڭ ئوي سۈرىتىڭدەدۇر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مېلىڭدىن بولسا دوستلار كۆپ ئىشىڭدا يار-يۆلەك، ھەمدەم،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قۇدرىتىڭ، شۆھرىتىڭ دائىم ۋاپادار ئۇلپىتىڭدەدۇر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەقىل بىرلە پاراسەتتىن تۈمەن ئەشئار بولۇپ بۇنياد،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شۇ ئەشئەر قۇدرىتى ھەردەم خۇشالىق، كۈلپىتىڭدەدۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）. A$ g% U6 p& Z2 U" f/ ^1 S+ yتىلاۋەت ئىلكىدە بۇلبۇل تىلەر دوستىغا شاد ئۆمۈر،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كۈيۈڭنى ئاڭلىسا مەپتۇن، ھامانە ھۆرمىتىڭدەدۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）9 S; \- y3 c. @/ K" }ــ ئابدۇكېرىم مەخسۇت «ھايات ھەققىدە مۇۋەششەھ» .（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
14. مۇختەمىلات (تۇيۇق)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مۇختەمىلات ــ تۇيۇق («تۇيماق، تۇيدۇرماق» دېگەن سۆزدىن تۈرلەنگەن. بۇ شەكىل خەلق ئېغىز ئىجادىيىتىدىكى تۆت مىسرلىق قوشاقلار زېمىنىدا تۇغۇلغان بولۇپ، ھەر خىل تېمىلاردا يېزىلىدۇ. بۇ شەكىلنىڭ ئالاھىدىلىكى، قاپىيە ئۈچۈن شەكىل جەھەتتىن ئوخشاش، ئەمما مەنە جەھەتتىن باشقا-باشقا ئۇقۇم بېرىدىغان شەكىلداش (ئۇمۇمنىم) سۆزلەر تاللىنىدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）4 K: ?0 c6 L" [7 t, lبولمىسا سۆيگۈ-ۋاپاسى، ئاشىق چېكىپ ئاھ، يار دېمەس،
（http://bbs.oylirim.cn）4 ]  ]$ h9 [7 H: Pچىن پۈتەر مەشۇق ساڭا، كۆيگەن يۈرەكنى يار، دېمەس.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
دەيدىكەن ئاشىققا باغداد ئارىسى بەش كۈنچە يوق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۇ ۋىسال ئىزدەپ ماڭار، يول توستى تىك ھاڭ-يار، دېمەس.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
15. رۇبائىي
（http://bbs.oylirim.cn）) ?) X- @" L/ p$ d- y* Rرۇبائىي (ئەرەبچە رباعى، «تۆتلۈك» سۆزىدىن كەلگەن، كۆپلۈكى رباعيات) شەرق شېئىرىيىتىدە كەڭ تارقالغان ۋە مەلۇم بەدىئىي ئەنئەنىگە ئىگە بولغان شېئىرىي ژانىر. رۇبائىي كىچىك شېئىرىي شەكىل سۈپىتىدە ئۆزىگە خاس مۇقىم قانۇنىيەتلىك خۇسۇسىيەتكە ئىگە. ئۇ پەقەت تۆت مىسرادىنلا تەركىب تاپسىمۇ، چۇڭقۇر غايىۋى مەزمۇننى، يەنى بىر پۈتۈن پەلىسەپەۋى، ئىجتىمائىي، سىياسىي ۋە ئەخلاقىي مەسىلىلەرنى مۇكەممەل بەدىئىي تۈستە ئىپادىلەيدۇ. دېمەك، ھەر بىر رۇبائىي ئۆز تېمىسى ۋە غايىسىگە ئىگە بولغان ئالاھىدە ۋە مۇكەممەل ئەسەر. رۇبائىينىڭ ئۆزىگە خاس قاپىيە تەرتىپى بولىدۇ: ئادەتتە رۇبائىيدا بىرىنچى، ئىككىنچى ۋە تۆتىنچى مىسرالىرى قاپىيەداش بولۇپ كېلىدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）, a7 X6 |9 y- a& h" [7 F/ oغۇربەتتە غېرىب شادىمان بولماس ئىمىش،
（http://bbs.oylirim.cn）+ }7 V* D' l) hئەل ئاڭا شەپىقۇ مېھرىبان بولماس ئىمىش.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئالتۇن قەپەز ئىچرە گەر قىزىل گۈل بۈتسە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بۇلبۇلغا تىكەندەك ئاشىيان بولماس ئىمىش.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）# J4 L6 t9 b8 T* n5 C4 cمەگەر ئۆلسەم توپامدىن مەي كوزا يا مەيگە جام ئەتكىن،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مۇبارەك ئىلمۇئېرپان ئابىدىن شەربەت، قىيام ئەتكىن.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قۇيۇپ شەربەتنى مەي جامىغا بىخۇدلار ئۇيقۇسىن ئوۋلاپ،
（http://bbs.oylirim.cn）2 Q% ?6 S6 f, k) _غەزەل دۇردانىسىدىن روھى ئاچلارغا تائام ئەتكىن.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ ئا. مۇھەممەتئىمىن（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
16. مۇساۋىيات تەرەپپەيىن（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مۇساۋىيات تەرەپپەيىن ــ «تۆت تەرەپلىك» ياكى «تۆت تەرىپى ئوخشاش» قاتارلىق مەنىلەرگە ئىگە. ئۇ «سەدرى تىكسىر» شەكلى دەپمۇ ئاتىلىدۇ (سەدرى ــ ئەرەبچە «كىرىشتۈرمەك، يۆتكىمەك، ئالماشتۇرماق» دېگەن مەنىنى، تىكسىر ــ «توقۇلما، توقۇلغان» دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ).
（http://bbs.oylirim.cn）) u- ~; e3 \8 gبۇ شەكىل شائىرنىڭ زېھنىنى سىنايدىغان، ماھارىتىنى ئىمتىھان قىلىدىغان مۇئەممالىق شېئىر شەكلى بولۇپ، ئەسلىدە ئاسمان جىسىملىرىنىڭ جايلىشىشى، يۇلتۇزلارنىڭ يۆتكىلىپ تۇرۇشىنى ھېساب قىلىشتا، كالېندارلىق ئۆزگىرىشلەرنى خاتىرىلەشتە قوللىنىلغان شەكىل بولغان. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بۇرۇنقى چاغلاردا قەلىمى پىشقان، پىكرى كامالەتكە يەتكەن سۆز ئۇستىلىرى يەنە تىبابەت، ئىلمى نۇجۇم ۋە باشقا ئىلىملەردىنمۇ خەۋەردار ئىدى. ئۇلارنىڭ «مۇساۋىيات تەرەپپەيىن»نى تەبىئىي پەن ساھەسىدىن بەدىئىي ئەدەبىيات ساھەسىگە ئېلىپ كىرگەنلىكى شېئىرىيەت بىلەن تەبىئىي پەنگە يېقىنلاشتۇرۇش ئۇرۇنۇشى بولۇپ، شۇ چاغلاردا بىرقەدەر كەڭ قوللىنىلغان بولسىمۇ، بارا-بارا ئومۇملىشىشتىن چەتتە قالدى. بىزگىچە يېتىپ كەلگەن نەمۇنىلەرنىڭ ئازلىقى ۋە ھازىرمۇ بۇ شەكىلدىن پايدىلىنىشنىڭ يوق دېيەرلىك بولۇشى بۇ نۇقتىنى ئىسپاتلايدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）* N1 D( z1 w) v+ I+ nبۇ شەكىلدە يېزىلغان شېئىرلارنىڭ ئالاھىدىلىكى شۇكى، شېئىر پەقەت بىرلا كۇپلېت، بىر كۇپلېتتىكى ھەر بىر مىسرادا تۆتتىن تۇراق بولىدۇ، ھەر بىر تۇراق مۇقىم مەنىلىك سۆز گۇرۇپپىسىدىن تۈزۈلىدۇ. ھەر بىر مىسرادىكى ھەر بىر بۆلەكنى ئوڭدىن سولغا، سولدىن ئوڭغا، ئېگىزدىن پەسكە ياكى پەستىن ئېگىزگە ئوقۇغاندىمۇ، ھەتتا قايچا شەكلىگە سېلىپ ئۆتۈشتۈرۈپ ئوقۇسىمۇ مەنە پۈتۈنلۈكىنى، رېتىمىنى، ئاھاڭىنى ئۆزگەرتمەيدۇ. مەسىلەن:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كەلدى باھار،      كەتتى ئازار،       يوق قايغۇ-زار،      تاپتۇق مادار،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كەتتى ئازار،       يوق قايغۇ-زار،    تاپتۇق مادار،        كەلدى باھار.
（http://bbs.oylirim.cn）+ I# F; t+ |  J: \  F0 e; lيوق قايغۇ-زار،    تاپتۇق مادار،      كەلدى باھار،        كەتتى ئازار،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تاپتۇق مادار،      كەلدى باھار،      كەتتى ئازار،         يوق قايغۇ-زار. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كىتاب       ئىنسانغا       ئالتۇندىن       ئەلا،
（http://bbs.oylirim.cn）  l  C2 v" U& M& r1 `& d* v. lئىنسانغا     بېرۇر          بىلىم           بىباھا،
（http://bbs.oylirim.cn）8 b4 }' D& l  o. b% T: {" Lئالتۇندىن   بىلىم         قىممەت         دەپتىكەن،
（http://bbs.oylirim.cn）2 e0 K/ a$ y8 Iئەلا         بىباھا        دەپتىكەن       دانا. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
17. فەرد
（http://bbs.oylirim.cn）0 J% r4 r1 \/ P! I# \+ h; eپەرد ــ بۇ پارسچە سۆز بولۇپ، لۇغەت مەنىسى «تاق، يالغۇز» دېگەنلىكتۇر. ئۇ پەقەت بىر بېيت بىلەنلا تاماملىنىدۇ. شائىر ئۆزىنىڭ شېئىرىي پىكرىنى ئەنە شۇ بىر بېيتتا ئاخىرلاشتۇرىدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）) z, C4 e  t6 f5 Bيامانغا ياخشىلىق قىلغان ياماندۇر،
（http://bbs.oylirim.cn）( ?( G! g+ z1 k) |% jيامانلىق ياخشىغا قىلغان ھاماندۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）! X5 w4 d! ?& s3 M, s  cــ بابور.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）: d& ?  \: O0 M  Z% V/ s; [كۆرگىنىڭدىن كۆپتۇر كۆرمىگىنىڭ،
（http://bbs.oylirim.cn）( n" ]9 I. {( d/ @$ c2 jكۆرمىگەننى كۆرىسەن ئۆلمىگىنىڭ.
（http://bbs.oylirim.cn）; G4 Y1 W2 z8 k$ t; r, vــ ن. بوساقوف.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بولغاچقىلا سەندەلۇبازغان،
（http://bbs.oylirim.cn）) i- m7 I+ p$ u0 Y, C/ E. }# n) cئارىسىدىن قىلىشچ يارالغان.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ مامۇتجان داۋۇت «مېۋە».（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
18. سونېت（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سونېت (ئىنگىلىزچە sonnet سۆزىنىڭ ئاھاڭ تەرجىمىسى) بەند قۇرۇلۇشى مۇرەككەپ شېئىر شەكىللىرىنىڭ بىرى. بۇ شېئىر ياۋروپا ئەدەبىات-سەنئەت ئويغىنىش دەۋرىدە ئىتالىيەدە شەكىللەنگەن. ئىتالىيە شائىرى پېتراك سونېتنىڭ ئىجادچىسى. بۇ شېئىر قائىدىگە مۇۋاپىق 14مىسرادىن تەركىب تاپقان (شۇڭا خەنزۇچىدا 十四行诗 دەپ ئاتالغان). سونېتنىڭ بىرىنچى قىسمى ئىككى تۆتلۈك (katpeh) تىن، ئىككىنچى قىسمى ئىككى ئۈچلۈك (tepuet) تىن تۈزۈلىدۇ. تۆتلۈكتىكى مىسرالار ئالماش قاپىيە شەكلىدە قاپىيەلىنىدۇ؛ ئۈچلۈكلەردە بولسا، بىرىنچى مىسرا بىلەن ئىككىنچى مىسرا قاپىيەلىنىپ، بىرىنچى ئۈچلۈك بىلەن ئىككىنچى ئۈچلۈكنىڭ ئۈچىنچى مىسراسى قاپىيەلىنىدۇ. ئۇ ھالدا ئۇنىڭ بىرىنچى ۋە ئۈچىنچى مىسرالىرى قاپىيە بىلەن باغلىنىدۇ. بوغۇم سانى جەھەتتە چەكلەنمەيدۇ، لېكىن ۋەزىنلىك شېئىرلارنىڭ ۋەزىن، تۇراق، رېتىم ئۆلچىمىگە بويسۇنىدۇ. ئىتالىيەدە دانتى، پېتراركا( 13ــ14-ئەسىر)، ئەنگىلىيەدە شېكىسپىر(16-ئەسىر)، ۋورد سۋورت (19-ئەسىر) لار سونېت يازغان.
（http://bbs.oylirim.cn）! Y: j- R6 i1 \& {7 g- G0 Yسونېتنىڭ تەرەققىياتىغا ئەگىشىپ ئۇنىڭ قاپىيە شەكىللىرىمۇ كۆپ خىللىشىپ كەتتى. كۆپ ئۇچرايدىغان قاپىيە شەكلى تۆۋەندىكىچە:
（http://bbs.oylirim.cn）/ [6 ~& T0 N6 E6 t1) ABAB CDCD EFEF GG
（http://bbs.oylirim.cn）) r5 d( C9 Z0 O3 @+ i) z2) ABAA ABAB ABAB AA
（http://bbs.oylirim.cn）5 V. M: X7 g- F3 x/ j: b3) ABAB ABAB CBCB DD
（http://bbs.oylirim.cn）  r+ t+ \* n9 \" K* m" }# t4) ABAB BABA ABAB CC
（http://bbs.oylirim.cn）- u2 d4 P  V) K- ]% D' n5) ABBA ABBA CDCC DD（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
6) ABBA ABBA CDDC EE
（http://bbs.oylirim.cn）& k7 I0 D/ a& G6 O7) ABBA BCCB DED EDE（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
زىننەت بېرىپ تۇرسىلا گۈل ياشلىقىڭ ساڭا،
（http://bbs.oylirim.cn）8 l0 E% t$ n' h9 S2 q2 eئىشەنمەسمەن ئەينەك قېرى كۆرسەتسە مېنى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەمدى چاڭگال سالار دەرمەن،ئەزرائىل ماڭا،
（http://bbs.oylirim.cn）. }1 t/ z. n2 ^5 z# r6 Gقىلسا ۋاقىت يار نەقىشلىك چىرايغا سېنى.
（http://bbs.oylirim.cn）  I- n* z4 r0 ]: T7 E' Lچۈنكى ساڭا نېسىپ بولغان نۇرانە رۇخسار،
（http://bbs.oylirim.cn）6 W. N* K2 N) C$ W0 Wگويا مېنىڭ قەلبىمگە خوپ ياراشقان كىيىم.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
دىل رىشتىمىز بىر-بىرىگە تۇرسا ھەمراھ-يار،
（http://bbs.oylirim.cn）3 t; b  c4 T* f/ Oبارغايمۇ مەن سەندىن قېرى، دېيىشكە تىلىم؟（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مەن سەن ئۈچۈن ئاسرىغاندەك ئۆزۈمنى قەۋەت،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سەنمۇ ئاسرا ئۆز تېنىڭنى، يەتكۈزمە زەرەر،
（http://bbs.oylirim.cn）1 }8 I' p3 w* j' @& q  Q( Z% G3 y- dئەتىۋارلاپ ساقلايمەن چىن قەلبىمنى ئەبەد،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
حۇددى ئانا بوۋىقىدىن ئالغاندەك خەۋەر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۆلسە قەلبىم، شادلىقىڭغا سېلىنار قۇلۇپ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سەن قەلبىڭنى ماڭا تاپشۇر، ئالما قايتۇرۇپ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ شېكىسپىر «شېكىسپىر سونېتلىرى» (22-سونېت)
（http://bbs.oylirim.cn）% o5 j. y$ D1 b% _/ g5 F( pⅡقېلىپسىز شېئىرلارنىڭ تۈزۈلۈشى تۆۋەندىكىلەردىن ئىبارەت:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شېئىرىيىتىمىزدە شېئىرنىىڭ يەنە تۆۋەندىكىدەك قېلىپسىز شەكىللىرىمۇ بار. ئۇلار بىرقەدەر ئەركىنرەك بولۇپ، شائىردىن قېلىپلىق شەكىللەردەك يۇقۇرى ماھارەت تەلەپ قىلمايدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）0 b; U6 ^0 n- M  X. I0 ^1. مۇرەببەنىڭ قېلىپسىز شەكىللىرى:
（http://bbs.oylirim.cn）# E7 L% A0 @3 m) ^" G  O(1)  ,cdcd abab قاپىيە شەكلىدە（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سەندىن گۈللىنەر خەلقىم باغلىرى،
（http://bbs.oylirim.cn）4 I, ]7 {: n( m2 k# w& ~چۈنكى دەۋرىڭدە يېتىشتى سۇغا.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سەندىن مىننەتدار ئۆلكەم تاغلىرى،
（http://bbs.oylirim.cn）! ?8 ~) R3 \: z- O! yچىمەنزار يايلاق، كىيىك ھەم بۇغا. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ نىم شېھىت.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
(2) abcb قاپىيە شەكلى（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
پارتىيە ئەگەر گىگانت دەرەخكەن،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كوممۇنىست دېمەك ئۇنىڭ ياپرىقى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىر تال ياپرىقىن سالساڭ تارازىغا،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تاغدىن كۆپ ئېغىر كېلەر سالمىقى. (ئا. خوجايوف)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
(3) aaba قاپىيە شەكلى（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تىلەمچىلەرگە قاپاق تۈرمەڭلار، （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تىلەمچىلەرنى يامان كۆرمەڭلار.
（http://bbs.oylirim.cn）3 _) d3 u. b$ l; ^- X. q" V  Cكۈندە بەرسەم كۈندە كەلدى دەپ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تىلەمچىلەرنى تىللاپ يۈرمەڭلار.
（http://bbs.oylirim.cn）/ |. t% P* W  x
（http://bbs.oylirim.cn）3 m; K9 X% f) q9 y% Sيېتىم سېغىنار باھارنى، قارنى،
（http://bbs.oylirim.cn）, {( p& n" G8 Qيالاڭ ئاياغدا دەسسەيدۇ قارنى.
（http://bbs.oylirim.cn）2 l4 [0 C. e0 a$ L9 t; _8 Z% Xئەجەبلەنمەڭلار قىسمەتلىرىگە،
（http://bbs.oylirim.cn）$ x1 Q) g7 r3 O  D$ Gتەقدىر ئاشۇنداق قىلغان ئۇلارنى.
（http://bbs.oylirim.cn）" {6 S* ?5 {7 s1 F3 {; w
（http://bbs.oylirim.cn）- |4 a6 }1 |  |* O8 G% g' @: Eتاشتىن قاتتىق ناكارنىڭ كۈنى، （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىزلەر باقمىساق، كىم باقار ئۇنى؟（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەمە، ئاجىزنىڭ باش پاناھى يوق،
（http://bbs.oylirim.cn）$ Y2 H" D7 P% ~, M' {) lقۇرۇق قايتمىسۇن سۇنۇلغان قولى.
（http://bbs.oylirim.cn）* h% `2 v: ~* C" Y+ A5 I+ [（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كەلمەيدۇ دېمەڭ شۇ كۈننى بىزگە،
（http://bbs.oylirim.cn）! u- l3 p8 I/ c9 H3 iتەقدىر باقمايدۇ خارغا، ئەزىزگە.
（http://bbs.oylirim.cn）* {" D+ C+ W4 w% q! k7 u0 ]; ^زېمىننى ئەستىن چىقارغان يامان،
（http://bbs.oylirim.cn）8 H4 r- L$ \6 B& r# t9 X9 ?6 h+ Sدائىم قول سۇنۇپ يۈرمەڭ ئېگىزگە. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ مۇھەممەتجان راشىدىن «تىلەمچىلەرنى تىللاپ يۈرمەڭلار».
（http://bbs.oylirim.cn）5 z" `' g! H, u4 ^& v(4) abba قاپىيە شەكلى
（http://bbs.oylirim.cn）. l0 S: X' w* h; J$ ~4 wگۈلگە شەبنەم ئالغاندەك قونۇپ
（http://bbs.oylirim.cn）0 i+ Q% d7 ^; U4 o& H9 ?/ zمەرۋايىتتەك چېھرىڭ پارقىرار.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
غەيرىتىڭدىن پولات شارقىرار،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يۇلتۇزلارنىڭ ئېقىمى بولۇپ. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ  ئى. نىيازى （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مۇرەببەنىڭ قاپىيە شەكىللىرى ناھايىتى كۆپ
（http://bbs.oylirim.cn）' G1 P: @" N+ n" {- N, u2. قىتئە (پارچە)（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قىتئە شېئىرىي شەكىلنىڭ قايسى قايسى تۈرىگە ئاساسلانغاندا بولسۇن، مىسرالار سانى بەلگىلىك چەكتىن ئاشمىغان ۋە شۇ مىسرالار ئىچىدە مەلۇم بىر پىكىرنى ئىپادىلەپ توختىغان شېئىردۇر. ئۇ ھەجىم جەھەتتىن قىسقا، مەزمۇنى چۇڭقۇر بوۇشنى تەلەپ قىلىدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）( i1 Y6 O  ~2 o4 X! c2 T0 |! Q1 y4 hكىبىر نېمە قومۇشتىن سوراڭ،
（http://bbs.oylirim.cn）0 L( s3 h. M7 O: Q" W6 s2 q7 ~7 r5 ?پۆپۈكىنى مېۋە دەر ئىمىش.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
پۆپۈك ئەگەر مېۋە ئاتالسا،
（http://bbs.oylirim.cn）: n' s% }9 _& Y- D5 \% x, k( Qنېمە ئاتىلار شاخ ئەگكەن يېمىش؟!
（http://bbs.oylirim.cn）- g  ]- M8 B; a, bــ ب. ئابدۇللا
（http://bbs.oylirim.cn）5 S* n0 A6 Z" Y' r7 o4 |2 Y3. ئاق شېئىر
（http://bbs.oylirim.cn）2 Q; x/ d7 d8 z* M+ w' C$ Wئاق شېئىر ياۋروپادىكى بەزى مىللەتلەر ئەدەبىياتىدا بولۇپ، كېيىنچە ئۆزبېك ۋە ئۇيغۇر ئەدەبىياتىغىمۇ تەسىر كۆرسەتكەن. بۇ شېئىر «سېللابىك» شېئىر تۈزۈلۈشىدىكى مىسرالىرى ئۆزئارا قاپىيەلەنمىگەن شېئىر تۈرى ــ قاپىيەسىز شېئىردۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）7 q" X# n$ q4 A1 G; vئاق شېئىر ئاتالغۇسى مىسرالارنىڭ قاپىيەلەنمەي كېلىشىدىن، يەنى ئاق قېلىشىدىن ئېلىنغان. لېكىن بۇ ئاق شېئىرنىڭ رېتىملىق بولۇشىنى ئىنكار قىلمايدۇ، بەلكى مۇكەممەل رېتىم بولۇشنى تەقەززا قىلىدۇ. ئاق شېئىرنىڭ ئاجايىپ نەمۇنىلىرىنى ئىنگىلىز ئېپوسلىرىدا ۋە رۇس، ئۆزبېك شائىرلىرى ئىجادىدا كۆرىمىز. مەسىلەن:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
لۇغىتىمدە سۆزۈم شۇنچە كۆپ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قايسىبىرى بىلەن باشلايىن؟（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شۇنچە شادمەن، شادلىقىم چەكسىز...
（http://bbs.oylirim.cn）3 K3 ^2 r3 ^1 Q) a+ nكۆڭلۈم شادلىقىمدىن ئۆسىدۇ!
（http://bbs.oylirim.cn）9 k2 A6 |% `. w; P! j- w- Qسېنتەبىرنىڭ كېچىسى سالقىن،
（http://bbs.oylirim.cn）( r% j4 f5 \- ]6 t. Nئانام كەبى يۇمشاق، بىئازار.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شولىلىرى ئەرشكە يەتكەن،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يانار پىئونېرلار مەشئىلى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شۇ دۇنيادا مەن گويا سۆيۈنچتىن،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قانات ياساپ ئۇچتۇم پەلەككە.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاشۇ بەلەند ئاسمان تۈۋىدىن،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ياشلىقىمنى تەبرىك ئەيلەدىم.
（http://bbs.oylirim.cn）0 r" Y0 ?! d  _8 U2 p7 Lــ ئوسمان ناسىر
（http://bbs.oylirim.cn）' x2 p; r8 k6 K8 p& N7 \ئۇيغۇر ئەدەبىياتى تارىخدا ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 20-يىللىرىدا ئابدۇخالىق ئۇيغۇرى بۇ شەكىلدە بەزى شېئىرلارنى يېزىپ قالدۇرغان. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）$ i9 e- f2 @: x& v4 Sقۇياش چىققانغا كۆپ بولدى،
（http://bbs.oylirim.cn）! ~) I9 `% {6 N: C* h/ tپۈتۈن دۇنيادا كۈندۈزدۇر.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ۋەلېكىن بىزنىڭ شىنجاڭنى（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قۇرۇمدەك قاپقارا كۆردۈم.
（http://bbs.oylirim.cn）/ j  A- _  b6 m; a- n/ t6 ]ــ ئا. ئۇيغۇرى（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
Ⅲ ئەركىن شېئىر
（http://bbs.oylirim.cn）: S1 q/ g! Q7 i9 v+ [. Q$ vيۇقۇرىدا بىز ئەنئەنىۋى ۋەزىنلىك شېئىرلار ئۈستىدە توختالدۇق. ئەمدى نەزەرىمىزنى ئەركىن شېئىرلارغا ئاغدۇرىمىز.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەركىن شېئىرلار ۋەزىنلىك شېئىرلاردىن پەرقلىنىدۇ. مىسرالىرىنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇلۇشى، مىسرا تۈزۈلۈشى، كۇپلېتلارغا بۆلۈنۈشى، بوغۇم سانى ۋە باشقا جاھەتلەردىن بىرقەدەر ئەركىن بولغان شېئىر شەكلى ئەركىن شېئىر دەپ ئاتىلىدۇ. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەركىن شېئىرلار ۋەزىنلىك ئەركىن شېئىرلار ۋە چاچما ئەركىن شېئىرلار دەپ ئىككى تۈرگە بۆلۈنىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）$ u# N( Y: |) Vۋەزىنلىك ئەركىن شېئىرلار ۋەزىنلىك مىسرالاردىن تۈزۈلىدۇ. يەنى ئۇنىڭدا بىر پارچە شېئىرنى تۈزگۈچى بارلىق مىسرالارنىڭ بوغۇم سانى ئۆزئارا تەڭ بولىدۇ، ئوخشاش تۇراقلارغا بۆلۈنۈپ، ئوخشاش رېتىم ھاسىل قىلىدۇ. پەقەت كۇپلېتلارنىڭ مىسرا سانى ۋە مىسرالارنىڭ قاپىيەلىنىشى ئەركىن بولىدۇ. شائىر ئۆزىنىڭ شېئىرىي پىكرىنى ئۆز ھېسسىياتىنىڭ دولقۇنى بويىچە كۇپلېتلارغا ئورۇنلاشتۇرسا بولىدۇ. شۇنداق بولغاچقا، بىر پارچە شېئىردىكى كۇپلېتلارنىڭ مىسرا سانلىرى ۋە قاپىيەلىنىش شەكىللىرى تەكشى بولمايدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）  b  W. A% }( s) J- w9 eسېغىنغىنى سەنمۇ ياكى مەن؟
（http://bbs.oylirim.cn）; u( j: f' W6 Q2 dكۈلۈپ-كۈلۈپ كىرىپ كېلىسەن（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يالغۇز ئۇخلاپ كۆرگەن چۈشۈمگە.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）$ M% ]+ K, E5 h7 ]" g0 G2 Jتاغلىق شەھەر تارتىنچاق قىزدەك（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قاچمىساڭچۇ خىياللىرىمدىن،
（http://bbs.oylirim.cn）5 g3 e: ^# c  Q" t& Q. m! u/ u* Xكۆرۈۋالاي سېنى ئۇزاقراق.
（http://bbs.oylirim.cn）! L; \8 q" O7 _- y5 A（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
رەستىدىكى غەمكىن بىر ئۆينىڭ（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
دېرىزىسى ئېچىپ قويۇلغان.
（http://bbs.oylirim.cn）5 _1 T  K: ?7 |- w& ]0 n% k
（http://bbs.oylirim.cn）! q/ p5 \. V7 @2 l& `سېپىلگەندەك يوللارغا سەھەر،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ماي ياتقۇزغان يوللار بار يېڭى.
（http://bbs.oylirim.cn）& g: r" t! i: b5 r- T  v$ H) T, ~, m" |ئېشەك بولۇپ مېڭىپ كېلىمەن،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
سۆيۈپ قويار تۇمانلار مېنى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
چايخانىنىڭ پېشايۋىنىدا（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كۈلۈمسىرەر ئۆمۈچۈك تورى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاي شەكىللىك مەسچىت ئۈستىدە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كېچىلەردە قالدىڭمۇ مۇزلاپ
（http://bbs.oylirim.cn）% _8 g' d* \; R; P, E  N9 Rئېھ، ئاقكۆڭۈل ساددا ئاي نۇرى!（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）; n5 y$ r/ Y# |! S( kتۇخۇملارنى ساتتىڭمۇ موما،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ياكى ساقلاپ قويدۇڭمۇ ماڭا؟（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مال باھاسى ئۆرلەپ كەتكەن كۈن،
（http://bbs.oylirim.cn）8 m+ n* U' B4 ]1 `& gخىيالىمدا مەن ساڭا ئاتاپ（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئېپ قويغانتىم ئەرزان بىر كالاچ.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مېنىڭ يىراق تاغلىق شەھرىمدە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يوق بىرەرمۇ ئاياغ زاۋۇتى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
گويا بىر جۈپ ئاشىق-مەشۇقتەك（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يوغانغىنا ئىككى زاۋۇت بار،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئىشلىنىدۇ ئېسىل شارابلار.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تاغلىق شەھەر سۆيۈملۈك قىزچاق،
（http://bbs.oylirim.cn）, t! o7 I. v( @0 r3 d5 I5 B& W' Qكۈلۈپ-كۈلۈپ كىرىپ كېلىسەن（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يالغۇز ئۇخلاپ ياتقان چۈشۈمگە.
（http://bbs.oylirim.cn）" i( o  j- A/ Y6 [ــ ئادىل تۇنىياز «تاغلىق شەھەر».
（http://bbs.oylirim.cn）% p! p" Q' Y& j& {8 N$ {; f# cچاچما ئەركىن شېئىرلار تۈزۈلۈشى جەھەتتىن ئۆزىگە خاس خۇسۇسىيەتكە ئىگە بولغان شېئىر تۈرى. ئۇنىڭدا مىسرالاردىكى بوغۇملار سانىغا، ئۇرغۇلۇق، ياكى ئۇرغۇسىز بولۇشقا ئەمەس، بەلكى رىتىمغا، ئىنتوناتىسىيگە تولا ئەھمىيەت بېرىلىدۇ، بۇندا شېئىردا ۋەقەنىڭ ئىپادىلىنىشىگە قاراپ رىتىم ئۆزگىرىپ تۇرىدۇ. قىسقىسى، بۇ خىل شېئىر شەكلىدە قاپىيە بولغان تەقدىردىمۇ، ۋەزىنىلىك شېئىر شەكىللىرىدىكىدەك تەكشى بولمايدۇ. مەسىلەن:
（http://bbs.oylirim.cn）9 T& w) M& b4 O! qكۆڭلىمىز بېغىغا سۆگەت تىكىپ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بارڭلىق ياسىدۇق .
（http://bbs.oylirim.cn）, Z. ?7 P9 s$ e7 z8 e- h$ \چۆنەك چېپىپ،
（http://bbs.oylirim.cn）' U) A; {8 j4 O4 t% f( L' F, Fچۆرىسىگە تىكەن توساپ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
گۈللەر تېرىدۇق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
گۈللەرنى، سۆگىتىمىزنى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
باراڭلىق، چىرايلىق قىلىپ（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۆستۈرمەكچىمىز.
（http://bbs.oylirim.cn）2 h' r4 n" K9 l  xزاۋۇتتىن، خاڭدىن
（http://bbs.oylirim.cn）0 I! E2 {: p1 Z! z% bھېرىپ يانغان ئىشچىلارنى،
（http://bbs.oylirim.cn）- R& D( ]4 r0 |+ hئېتىزدىن، خاماندىن
（http://bbs.oylirim.cn）8 g/ y7 E" N- H8 F$ _6 cپىشىپ يانغان دېھقانلارنى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بېغىمىزغا ئەكىرىپ،
（http://bbs.oylirim.cn）( g' {2 v4 P- j, e/ ]مەيدىسىگە گۈللەر قىسىپ،
（http://bbs.oylirim.cn）! z6 m% i  ~! R8 [7 Jشۇ يەردە ئوينىتىپ،
（http://bbs.oylirim.cn）& V' O% G2 y3 o' D% L7 qشۇ باراڭدا،
（http://bbs.oylirim.cn）5 b& u0 k8 s3 y: ]+ nكۈلدۈرمەكچىمىز.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ ئۆمەر مۇھەممىدى .（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
چاچما شېئىرلاردا ھەر بىر قۇردىكى سۆزلەرنىڭ مەزمۇنىغا مۇۋاپىق ئىنتوناتسىيە بىلەن ئېيتىلىشىدىن رېتىم، ئاھاڭ ھاسىل بولىدۇ. شېئىرنىڭ غايىۋى يۆنىلىشىگە قاراپ، سۆزلىشىش ئاھاڭىدىن، لىرىك ۋە دىراماتىك ئاھاڭدىن ئۇستىلىق بىلەن  پايدىلىنىلىدۇ. چېكىت، پەش قاتارلىق تىنىش بەلگىلىرىگە قاراپ ئاز-تولا توختاپ ئوقۇلىدۇ. مەسىلەن، «مەجلىسۋازلار» (ماياكوۋسكىي)، «يانار تاغلا» (ل. مۇتەللىپ)، «ئانا» (بوغدا ئابدۇللا) قاتارلىقلار چاچما شېئىرلارنىڭ نەمۇنىسىدۇر. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
چاچما شېئىرلاردا ئاھاڭدارلىقنىڭ ساقلىنىشى ۋە ئاھاڭدارلىقنىڭ تۈرلۈك پارچىلاردا ئۆزگىرىپ تاۋلىنىپ تۇرۇشى مىزان ھېسابلىنىدۇ. بۇنىڭ نەتىجىسىدە بىر شېئىرىي پارچىدىن شائىر بىر نەچچە رېتىملىق ئۆلچەمگە مۇراجىئەت قىلىدۇ. بىر تۇراق تەرتىپىدىن ئىككىنچى تۇراق تەرتىپىگە كۆچۈپ بارىدۇ، مىسرالار ئەركىن رەۋىشتە بۆلەكلەرگە بۆلۈنىدۇ ۋە مىسرالارنىڭ قاپىيەلىنىشى بىلەن قانائەتلەنمەستىن، قىسمەن بۆلەكلەرنىمۇ ئۆزئارا قاپىيەلەيدۇ. دېمەك، ئۇنىڭدا پىكىر تەرتىپى شائىر ئەكس ئەتتۈرمەكچى بولغان ئىدىيەنىڭ راۋاجلىنىشى ۋە شائىر ھېسسىياتىنىڭ دولقۇنى بويىچە ئورۇنلاشتۇرۇلىدۇ. ئۇ ھەرگىزمۇ قالايمىقان يېزىلىۋېرىدىغان تەرتىپسىز مىسرالارنىڭ يىغىندىسى ئەمەس. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شېئىرىيىتىمىزدە يەنە «نەسرىي شېئىر» دەپ ئاتىلىدغان شېئىر شەكلىمۇ بار. ئۇ ھەم نەسرىي، ھەم شېئىرىي خۇسۇسىيەتكە ئىگە بولغان شېئىرىي ئەسەرلەرنى كۆرسىتىدۇ. مۇنداقچە ئېيتقاندا، نەسرىي شېئىر شېئىرىي تىل بىلەن يېزىلغان نەسر ياكى نەسرىي يول بىلەن يېزىلغان شېئىر دېمەكتۇر. ئۇنىڭ »نەسرىي» دەپ سۈپەتلىنىشى يېزىلىش يولىغا قارىتىلغان. يەنى ئۇ كۇپلېت، مىسرالارغا ئورۇنلاشتۇرۇلاي، نەسرىي يول بىلەن بىر تۇتاش يېزىلغان بولىدۇ. ئۇنىڭ «شېئىر» دەپ ئاتىلىشى ئۇنىڭ تىلىنىڭ شېئىرىي خۇسۇسىيەتكە ئىگە بولۇشىغا، يەنى مۇئەييەن شېئىرىي ھېسسىياتقا، قويۇق شېئىرىي كەيپىياتقا باي، شېئىرىي رېتىم ۋە شېئىرىي ئاھاڭدارلىققا ئىگە، بولۇشىغا قارىتىلغان. ئەمەلىيەتتە، ئۇ شېئىرىي باي شېئىرىي خۇسۇسىيەتكە ئىگە تىل بىلەن يېزىلغان نەسردۇر. «بورانقۇش قوشىقى» (گوركىي)، «قاشتېشىغا مەدھىيە» (ئا. ئۆتكۈر) قاتارلىقلار نەسرىي شېئىرلارنىڭ نەمۇنىسىدۇر.
（http://bbs.oylirim.cn）3 q9 `3 q# B1 C* lشېئىر تىل سەنئەتلىرى ئىچىدىكى ئۆزىگە خاس خۇسۇسىيەتكە ئىگە ئالاھىدە بىر تۈرلۈك تىل سەنئىتىدۇر. ئۇ ئۆزىگە خاس خۇسۇسىيىتى باشقا بارلىق تىل سەنئەتلىرىگە ئوخشىمايدىغان ھالدىكى يۈكسەك ئاھاڭدارلىقتا ئۆز ئىپادىسىنى تاپىدۇ. بۇنداق ئاھاڭدارلىققا ئىگە بولمىغان ھەرقانداق تىل سەنئىتى شېئىر بولالمايدۇ. ئاھاڭدارلىق بولسا كۈچلۈك ھېسسىيات، باي تەسەۋۋۇرغا تۇيۇنغان بەدىئىي تىلنىڭ كۇپلېتلارغا، مىسرالارغا ئورۇنلاشتۇرۇلۇشى، مۇئەييەن تۇراق ۋە رېتىم ھاسىل قىلىشى، مەلۇم ۋەزىنگە چۈشۈشى، كۆتۈرەڭگۈ ۋە جانلىق ئىنتوناتسىيەگە ئىگە بولۇشى ئارقىسىدا مەيدانغا كېلىدۇ. بۇنىڭدا ئىستىلىستىكىنىڭ ئىنۋېرسىيە (سۆزلەر ئورۇن-تەرتىپىنىڭ ئۆزگىرىشى) مۇھىم رول ئوينايدۇ. قويۇق ھېسسىياتقا تويۇنغان ئادەتتىكى نەسرىي گەپنى پارچىلاپ مىسرالارغا تىزىپ قويغانلىق شېئىر يازغانلىق ئەمەس. ئۇنى ئىنۋېرسىيە ئۇسۇلىدىن پايدىلىنىپ يۈكسەك ئاھاڭدارلىققا ئىگە قىلىپ مىسرالارغا تىزغاندىلا، ئاندىن شېئىر يېزىش مەقسىتىگە يەتكىلى بولىدۇ. ۋەزىنلىك شېئىرلاردا چوقۇم ئۇنىڭ مۇئەييەن ۋەزىن ئىسخېمىسىغا تولۇق چۈشۈشىگە، ئەركىن شېئىرلاردا شېئىرىي ھېسسىياتنىڭ ئەركىن ئىپادىلىنىشى بىلەن مۇئەييەن شېئىرىي رېتىم ۋە شېئىرىي ئاھاڭدارلىقنىڭ مەيدانغا كېلىشىگە كاپالەتلىك قىلىش كېرەك. تۆۋەندە ئۈچ پارچە شېئىرنى كۆرۈپ ئۆتەيلى:（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مەن يوق
（http://bbs.oylirim.cn）/ h* r, G" Q$ o  T1 l& S
（http://bbs.oylirim.cn）$ ~8 t+ W2 y( uئەجەل ئۈنسىز چاقىرغاندا، ھەمرا بولاي دېسەم مەن يوق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاۋام قىستاپ چىقارغاندا، قوشۇپ قوياي دېسەم مەن يوق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئىلىم ئۆگەن تاكامۇللاش، بۇ يولدا ھارمىغىن ھەرگىز،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
نادانلار توپىدا قالساڭ، ئايرىپ قوياي دېسەم مەن يوق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەل-ۋەتەننى ئۇلۇغ بىلگىن، ئۇنى دەپ ئوتقىمۇ كىرگىن،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۇلار نارازى بولغاندا، ئادۋۇكات بولاي دېسەم، مەن يوق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تەكەببۇر بولما، تەكەببۇرلۇق بىر ******غىلا خاستۇر،
（http://bbs.oylirim.cn）/ p# j( T) u" }خەلق «ھۆ» دەپ تۈكۈرگەندە، قالغان بولاي دېسەم مەن يوق.
（http://bbs.oylirim.cn）1 r2 Y! _3 N+ G5 Uبىكارغا ئىشلىسەڭ مەيلى، لېكىن لالما بولۇپ قالما،
（http://bbs.oylirim.cn）& L& M3 H. ^, ^, t4 i; uياماننىڭ ئىزىنى باسساڭ، تارتىۋالاي دېسەم مەن يوق.
（http://bbs.oylirim.cn）: o; p6 G) i0 Z- j4 {( L& j1 Hپۇلنىڭ قۇلى بولۇپ كەتمە، پۇلسىز ئەجەب يۈرۈپ كەتمە،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئىسراپخور بولۇپ كەتمە، ھاي-ھاي دەپ قوياي دېسەم مەن يوق.
（http://bbs.oylirim.cn）* T$ t' Q8 O2 O# ~  B& U- j( f: Bئەقىل-ئىدراكنى ھۆكۈمران، ئارزۇ-ھەۋەسنى قۇل قىلغىن،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئۇنىڭ ئەكسىچە بولغاندا، ۋاي ئوغلۇم دەي دېسەم مەن يوق.
（http://bbs.oylirim.cn）+ o: I& F! W/ s# eئوت ئوتۇننى يېگەندەك، ئىشرەت قامىتىڭنى يەپ تۈگىتەر،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىتاپ بولۇپ يېتىپ قالساڭ، ئەمچى تاپاي دېسەم مەن يوق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كۆيگىنىڭنىڭ قۇلى بولما، ساڭا كۆيگەننىڭ گۈلى بول،
（http://bbs.oylirim.cn）" I1 N8 _. g/ |, T, Zخورازنى دورىما ھەرگىز، ھايا قىل دەي دېسەم مەن يوق.
（http://bbs.oylirim.cn）6 @# a( `) a8 c2 d' ?قازا بەكلا تۇيۇقسىزدۇر، ياش-قېرى ئايرىمىسى يوقتۇر،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
پۇشايماندا ئۆكسۈپ يىغلاپ، پاقلان سوياي دېسەم مەن يوق.
（http://bbs.oylirim.cn）0 s- e8 v9 r6 p- J                                                          ــ بى ھەۋەسكار.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
غەزەلگە قارايدىغان بولساق، ئۇ ئارۇز ۋەزىننىڭ «مەپائىيلۇن (∨－－－)» ۋەزنىنى ئاساس قىلىپ ھەزەج بەھرىدە يېزىلغان، ئەمما ۋەزىن چۈشمەي، ئوخشاش بولمىغان ۋەزىندىكى سۆزلەر ئارىلىشىپ، مىسرالاردىكى رېتىمنى قالايمىقان قىلىۋۋەتكەن. ئۇنىڭدىن باشقا، شېئىردا قاپىيە ئىزچىللىقىغا دىققەت قىلمىغان، سۆزلەر شېئىرىي ئوبراز خۇسۇسىيىتىگە ئىگە سۆزلەر بولماستىن، بەلكى ئادەتتىكى سۆزلەر تاللانغان. بىز ئۇنىڭ ۋەزىن ئىسخېمىسىنى سىزىپ كۆرەيلى:
（http://bbs.oylirim.cn）# I- r2 O# S  [* C; }$ }（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەجەل ئۈنسىز／چاقىرغاندا،／ھەمرا بولاي／ دېسەم مەن يوق،／（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
∨－－－    ∨－－－   －－∨－   ∨－－－（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاۋام قىستاپ／ چىقارغاندا،／قوشۇپ قوياي／ دېسەم مەن يوق.／（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
∨－－－    ∨－－－   ∨－－－    ∨－－－（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئىلىم ئۆگەن／ تاكامۇللاش،／ بۇ يولدا ھار／مىغىن ھەرگىز،／
（http://bbs.oylirim.cn）) w( @5 [, M: b! j∨－－－    ∨－－－    ∨－－－  ∨－－－
（http://bbs.oylirim.cn）! C- B& E; E3 Q8 X6 ?نادانلار تو／پىدا قالساڭ،／ ئايرىپ قوياي／ دېسەم مەن يوق. ／
（http://bbs.oylirim.cn）$ {! B- v4 T4 y4 I- L∨－－－  ∨－－－    －－∨－     ∨－－－
（http://bbs.oylirim.cn）$ p8 Z- E& g4 Z( D" s) ^ئەل-ۋەتەننى／ ئۇلۇغ بىلگىن،／ ئۇنى دەپ ئوت／قىمۇ كىرگىن،／
（http://bbs.oylirim.cn）" ?2 d1 W/ |+ E3 ^% Y' s9 _－∨－－     ∨－－－     ∨－－－     ∨－－－
（http://bbs.oylirim.cn）( @! e; }! O' e6 ]+ ^ئۇلار نارا／زى بولغاندا،／ ئادۋۇكات بو／لاي دېسەم، مەن／ يوق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
∨－－－∨－－－    －∨－－    －∨－－       ∨（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تەكەببۇر بول／ما، تەكەببۇر／لۇق بىر ******／غىلا خاستۇر،／（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
∨－－－    ∨∨－－   －－－－   ∨－－－
（http://bbs.oylirim.cn）( g% V, w% b; B2 l' gخەلق «ھۆ» دەپ／ تۈكۈرگەندە،／ قالقان بولاي／ دېسەم مەن يوق. ／（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
∨－－－        ∨－－－    －－∨－    ∨－－－（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
..................................
（http://bbs.oylirim.cn）% R, T& l! w; Aبىز بۇ شېئىرنى، گەرچە تولۇق لاياقەتلىك بولۇپ كەتمىسىمۇ، ۋەزىننى چۈشۈرۈش زۆرۈرىيىتنى نىشان قىلىپلا مۇنداق تۈزەتتۇق. بۇنىڭدا «مەپائىيلۇن (∨－－－)» ۋەزنىگە چۈشمەي، ۋەزىن چاقىدىغان بىرمۇ سۆز يوق:
（http://bbs.oylirim.cn）" _3 r; j/ G. k6 A; x（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مەن يوق（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئەجەل ئۈنسىز چاقىرغاندا، دۇئا ئېيتاي دېسەم مەن يوق،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئاۋام قىستاپ چىقارغاندا، قوشۇپ قوياي دېسەم مەن يوق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ئىلىم ئۆگەن تاكامۇللاش، بۇ يولدا ھارمىغىن ئەسلا،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
مەگەر قالساڭ قارا تۈندە، چىراغ ياقاي دېسەم مەن يوق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ۋەتەن-ئەلنى ئۇلۇغ بىلگىن، ئۇنى دەپ ئوتقىمۇ كىرگىن،
（http://bbs.oylirim.cn）* t. M6 O( p' Q/ Hجامائەت بولسا نارازى، يۆلەك بولاي دېسەم، مەن يوق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
تەكەببۇر بولمىغىن ھەرگىز، ئۇ بىر ******قىلا خاستۇر،
（http://bbs.oylirim.cn）$ ?, _. Y0 g' m6 N  i$ Bبېشىڭغا ياغسا تاشبوران، چاپان ياپاي دېسەم مەن يوق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىكارغا ئىشلىسەڭ مەيلى، لېكىن لالما بولۇپ قالما،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ياماننىڭ ئىزىنى باسساڭ، يولۇڭ توراي دېسەم مەن يوق.
（http://bbs.oylirim.cn）$ y7 h' f" B+ I: Dبولۇپ قالما قۇلى پۇلنىڭ ، ھالال تاپ، يولىغا سەرپ قىل،
（http://bbs.oylirim.cn）- K, b  R% G! A) @. {1 ^# Zچېچىپ ئىسراپقا يول ئاچما، «بولار،ــ دەي، ــ ھاي» دېسەم مەن يوق.
（http://bbs.oylirim.cn）) d9 b; ~, }4 f7 p8 L' eئەقىل-ئىدراك تىغىدا كەس ھەۋەس يىلانى بېشىنى،
（http://bbs.oylirim.cn）( z2 B, w, \9 ]# K' Sقارا ئۆڭكۈرگە چۆكسەڭ گەر، قولۇڭ تارتاي دېسەم مەن يوق.
（http://bbs.oylirim.cn）/ ^; M( n3 t+ X) f6 mئوتۇن كۆيگەن كەبى ئوتتا، كۆيەر ئىشرەتتە بار جىسمىڭ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بىتاپ-مەجرۇھ بولۇپ ياتساڭ، شىپا قىلاي دېسەم مەن يوق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كۆيۈك ئوتىدا كۈل بولما، گۈلى بول ساڭا كۆيگەننىڭ ،
（http://bbs.oylirim.cn）8 d" r, i. C8 h- D7 j# mتولا شاخ ئاتلىما، مەزمۇت قوناق سۇناي دېسەم مەن يوق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
قازا بەكلا تۇيۇقسىزدۇر، ئۇنىڭ ياش-قېرىسى يوقتۇر،
（http://bbs.oylirim.cn）& N* t; M% {& f: s0 Aپۇشايمان ئىلكىدە يىغلاپ، قوتاز سوياي دېسەم مەن يوق.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شامال ۋە شام（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يىراقلاردىن ئاچچىق شاماللار كېلىپ،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
غېرىب شۇ شامنى ئۆچۈرەر يەنە.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
كۆزۈڭنى ئېچىپ باق، كۆرەلمەيسەن
（http://bbs.oylirim.cn）! L9 t* L3 G/ T. `ئۆي ئىچى قاراڭغۇ ئەنە.
（http://bbs.oylirim.cn）7 [( A! a$ H2 A（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
شاماللار سوقمايدۇ كۈچلۈك چىراغنى،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
چۈنكى ئۇنىڭغا يەتمەيدۇ كۈچى.
（http://bbs.oylirim.cn）' H4 ^$ K; V0 D4 O% hپەقەت شۇ مىسكىن شامغا ئۇۋال،（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
بارمىكىن شامدا ئۇنىڭ بىر ئۆچى.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）3 Q2 e; M# g- @" t/ nشامغۇ يانار بىر كۈنى ئوت بولۇپ،
（http://bbs.oylirim.cn）7 o- O7 A! X3 i: s" |0 Z4 |شامالمۇ ئۆچۈرەلمەس ئۇنى شۇ چاغدا.（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
يانمايدۇ بىكاردىن لاۋۇلداپ ئۇچقۇن،
（http://bbs.oylirim.cn）2 D2 t( E8 t5 s/ f  `يانار ئۇ ئاخىرى مەجبۇر بولغاندا...（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
ــ بىر ھەۋەسكار ئوقۇغۇچى.
（http://bbs.oylirim.cn）- c. A* G* _: rيۇقۇرىقى شېئىرنىڭ بىر كۇپلېتى تۆت مىسرادىن تۈزۈلۈپ، مۇرەببە شەكلىدە يېزىلغانلىقىغا، قاپىيە شەكلىنىڭ ئەركىن قاپىيەدە كەلگەنلىكىگە قاراپ، بىز ئۇنىڭ ۋەزىنلىك شېئىر ئىكەنلىكىنى بىلىمىز. شېئىرنىڭ ئاساسىي ۋەزىن ئالاھىدىلىكىدىن قارىغاندا، بۇ 11 بوغۇملۇق شېئىر، تۇراق شەكلى « شاماللار／ سوقمايدۇ／ كۈچلۈك چىراغنى،／( يەنى3／3／5)» بولۇپ، مىسرالار سۆز پۈتۈنلۈكى بويىچە تۇراقلارغا ئايرىلغان، دېمەك، بۇ بارماق ۋەزىنلىك شېئىردۇر. بىراق شېئىرنىڭ ھەرقايسى مىسرالىرىنىڭ بوغۇم سانى تەڭ بولمىغاندىن باشقا، تۇراق، ۋەزىنلىرى چۈشمىگەن. ئۇنىڭ ئۈستىگە، شېئىردا شېئىرىي خۇسۇسىيەتكە ئىگە تىل تولىمۇ كەمچىل، ئادەتتىكى مەنتىقىسىز گەپنى مىسرالارغا تىزىپ قويغان. بۇ شېئىرنى تۈزىتىمەن دېسە، قايتىدىن پۈتۈنلەي باشقىچە قىلىپ يېزىپ چىقىشقا توغرا كېلىدۇ.
（http://bbs.oylirim.cn）1 _% Z, s0 T6 H+ D% sھەر بىر تۈردىكى سەنئەتنىڭ ئۆزىگە خاس بولغان، ئىجادكار ۋە ئىشتىراكچىلارنىڭ رىئايە قىلىشى زۆرۈر بولغان قائىدە-پىرىنسىپلىرى، ئىپادىلەش ئۇسۇلى، شەكلى، قانۇنىيىتى بولىدۇ. شېئىر باشقا تىل سەنئەتلىرىگە ئوخشاشلا ئۆزىگە خاس ئىپادىلەش ئۇسۇلى، شەكلى، قائىدە-قانۇنىيەتلىرى بولغان سەنئەت ھېسابلىنىدۇ. ئۇنىڭغا ئەمەل قىلىنمىغان تىل ئىپادىلىرى شېئىر سەنئىتى بولۇش سالاھىيىتىگە ئىگە بولالمايدۇ. شۇڭا شېئىر ھەۋەسكارلىرىغا دەيدىغىنىمىز، شېئىر يېزىڭ، ئۇ مەيلى ۋەزىنلىك شېئىر بولسۇن، مەيلى ئەركىن شېئىر بولسۇن، ئۇنىڭ ئۆز تۇرى ۋە شەكلىنىڭ قائىدە-پىرىنسىپلىرىغا ئەمەل قىلىڭ، بولمىسا ئارتۇقچە زورۇقماي، ئىدىيە-ھېسسىياتىڭىزنى ئەدەبىياتنىڭ چامىڭىز يېتىدىغان باشقا تۈر ۋە ژانىرلىرى ئارقىلىق ئىپادىلەڭ. （بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）0 Q& G2 Y- O: U& M ئاپتۇر  : مارالبېشى ناھىيلىك 1-ئوتتۇرا مەكتەپتە ئوقۇتقۇچى .
（http://bbs.oylirim.cn）' e' v+ T1 Z4 V& j" M8 ?( n: w1 t
（http://bbs.oylirim.cn）7 Q$ X2 d1 N0 o# H) z- G1 ~% {
（http://bbs.oylirim.cn）0 k& n& ^6 ?0 \5 A7 _+ sمەنبە : شىنجاڭ يازغۇچىلار تورى .
（http://bbs.oylirim.cn）* i8 L: O& A; C5 M) c$ j: }（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）
（بۇ مەزمۇن پۈتۈنلەي ئويلىرىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن،تور ئادرېسى::http://bbs.oylirim.cn/ ）

（http://bbs.oylirim.cn）; e$ s0 ]! Q6 R; S. s( M
（http://bbs.oylirim.cn）  [2 C# h4 H. c2 L3 C