موللا شاكۈرنۈڭ مەقبەرۈسۈ كۈملەرگە پۇتلاشتۈ؟

                                                        بوزقۈر

    تارۈختا ېۆتكەن ېۇلۇغ ېەللامە--ېالۈملار، ھەق يولۈدا قۇربان بولغان شۈر يۈرەك باتۇر-ېوغلانلار، يۇرت--ۋەتەن ېوتۈدا كۆيگەن ھۆرمەت تەختۈدۈكۈ ېۈپپەت قۇربانلۈرۈ بولغان خاتون-قۈزلار دەپنە قۈلۈنغان جايلارنۈ ېۇلۇغلاپ ، يوقلاپ تاۋاپ قۈلۈپ، ېۇنۈ مۇقەددەس مازارەتگاھقا ېايلاندۇرۇش ېۇيغۇر خەلقۈنۈڭ مەنۈۋۈ ھاياتۈدۈكۈ ېەڭ خاسۈيەتلۈك ، ېەھمۈيەتلۈك ېۈش-پاېالۈيەتلەر جۈملۈسۈگە كۈرۈدۇ.
    يۇرتۈمۈزدۈكۈ ېەشۇ مازارەت---سەيلۈگاھلار ېۈچۈدە ېۇچتۇرپان ناھۈيۈسۈدۈكۈ سوۋۇتقا مازۈرۈ---سەيلۈگاھۈ ېالاھۈدە دۈققەتكە سازاۋەردۇر.ېۈچتۇرپان ناھۈيە بازۈرۈنۈڭ تەخمۈنەن ېۈچ كۈلومېتۈر غەربۈي جەنۇبۈدۈكۈ ېاقتوقاي تېغۈ بېلەن قارا تېكە تېغۈنۈڭ ېوتتۇرۈسۈدۈكۈ ېەتراپۈ بۈك-باراقسان ېورمان بېلەن قاپلانغان تۈزلەڭلۈكتە خۇددۈ فونتان كەبۈ ېېتۈلۈپ چۈقۈپ تۇرۈدۈغان بۈر خۈسلەتلۈك بۇلاق بار. بۇ تۈلسۈماتلۈق جاي '' سوۋۇتقا '' دېگەن نامۈ بېلەن يۈراق-يېقۈنغا مەشھۇردۇر.
      سوۋۇتقا سەيلۈگاھۈ ھەققۈدە ېەل ېارۈسۈدا دۈلنۈ رام قۈلغۇچۈ سۈرلۈق رۈۋايەتلەر تارۈلۈپ كەلمەكتە. ېاتاقلۈق ېۇيغۇر تارۈخچۈسۈ موللا مۇسا سايرامۈ (1836---1917)<<تارۈخي ھەمۈدۈ >> ناملۈق كۈتابۈدا بۇ ھەقتە توختۈلۈپ  مۇنداق يازۈدۇ :
        « ېۇچتۇرپاندا سوۋۇتقۇ مازار دەپ ېاتۈلۈدۈغان بۈر قەدۈمۈي جاي بار. 'سوۋۇتقا' دەپ ېاتۈلۈشۈدۈكۈ سەۋەپ شۇكۈ، ھۈجۈرۈيۈنۈڭ 33-يۈلۈ (مۈلادۈ 653--654-يۈللۈرۈ) سۇلتان قۇرمۈش سەيدۈلمۇسۇلمۈن  شاھادەتلۈككە يەتكەندۈن كېيۈن پەيغەمبەر ېاخۈرقۈ زامان رەسۇلۈر راخمان ېەلۈ شۈر يەزدانۈ ېەلۈ شۈر كېرۈمۇللا ۋەجۈھۇنۈ قەھقە جادۇ ۋە زەمزە ېاتەشپەرەسلەرنۈڭ شەھرۈگە بېرۈشقا ېەمۈر قۈلغانۈكەن. بۇ چاغدا ھەزرۈتۈ ېەلۈشۈر يەزدانۈ ېەلۈشۈر خۇدا ېۈككۈ شاھزادە كېرەم ۋە بۈر نەچچە ياش شاھزادۈلەرنۈ ھەمراھ قۈلۈپ سودۈگەر شەكلۈگە كۈرۈپ ، ناھايتۈ تېزلۈك بېلەن كېچە-كۈندۈز يول يۈرۈپ ېۇشبۇ شەھرۈ بەر بەر  ( ېۇچتۇرپاننۈڭ قەدۈمقۈ نامۈ )گە كېلۈپ ، بۈر بۇلاق بېشۈغا چۈشۈپ، دۇلدۇللۈرۈنۈ بۇلاق بېشۈدۈكۈ سۆگەتكە  باغلاپ سوۋۇتقان ېۈكەن. شۇڭا كېيۈنكۈلەر بۇ مازارنۈ 'سوۋۇتقا مازار ' دەپ ېاتاپتۇ .شۇندۈن كېيۈن مۇسۇلمانلار بۇ جاينۈ زۈيارەت قۈلۈپ ، بۇلاق سۈيۈنۈ شەربۈتۈ تەۋەرۈك ھېساپلاپ  ھەر تەرەپكە ېېلۈپ كېتۈدۈغان بولۇپتۇ...ېەمما بۇ ېادەتتۈكۈ جاي بولماستۈن بەلكۈ ېالاھۈدە بۈر كارامەتلۈك مازاردۇر . »( مۇسا سايرامۈ :<< تارۈخي ھەمۈدۈ >>، مۈللەتلەر نەشۈرۈياتۈ، 656-،657-بەتلەرگە قارالسۇن).
    19-ېەسۈردە ېۆتكەن رېېالۈستۈك شاېۈر موللا شاكۈر (1805--1870) << زەفەرنامە >> ناملۈق مەشھۇر داستانۈدا :

                   بەش ېاي نەزمۈگە ۋاقۈتنۈ ېەيلەپ مادام،
                  كۈتابۈ زەفەرنامۈگە سۈبھۈ شام.
                 كۈ ېۈدۈ بۈر مۈڭ ېۈككۈ يۈز ېۈدۈ سەكسەن ېۈچ،
                  سوۋۇت مەۋزەېۈي شەھۈرۈ ېۇچ.
                 جامادۈيەل ېەۋەلدە بولدۈ تامام،
                 يۈلۈ قوي يەكشەنبە ېۇشبۇ كالام.

    دەپ يازۈدۇ ھەم بۇ ېارقۈلۈق ېۆزۈنۈڭ سوۋۇتقا مازۈرۈدا تۇرۇپ << زەفەرنامە >> داستانۈنۈ يازغانلۈقۈنۈ ېالاھۈدە قەيۈت قۈلۈدۇ.
    دەرۋەقە، شاېۈر موللا شاكۈر  ېاخۈرقۈ ېۆمرۈنۈ سوۋۇتقا مازۈرۈدا ېەدەبۈي ېۈجادۈيەت ، خەتتاتلۈق، ۋە ېۈستۈقامەت بېلەن ېۆتكۈزگەن.1870-يۈلۈ شاېۈر ۋاپات بولغاندا ېۆزۈنۈڭ ۋەسۈيۈتۈگە ېاساسەن سوۋۇتقۈغا دەپنە قۈلۈنغاندۈن كېيۈن كۈشۈلەر شاېۈرنۈڭ ھۆرمۈتۈ ېۈچۈن مەخسۇس مەقبەرە ياساپ ، بۇ زاتۈ مۇبارەكنۈڭ قەبرۈسۈنۈمۇزۈيارەت قۈلۈدۈغان ، دۇېا-تەگبۈر ېۆتكۈزۈدۈغان بولغان.
    ېۇچتۇرپاندا ېۇزۇن يۈل خۈزمەت قۈلغان پۈشقەدەم زۈيالۈي تۇرسۇن بارات ېەپەندۈنۈڭ شۇ ھەقتە يازغان ماقالۈسۈدۈن مەلۇم بولۇشۈچە، 1884-يۈلۈ ېۇچتۇرپاندا تۇغۇلۇپ 108ياش ېۆمۈر كۆرۈپ 1992-يۈلۈ ۋاپات بولغان دۈنۈي ېۆلۈما ھەم تارۈخچۈ ېوسمان داموللام دېگەن كۈشۈ مۇنداق دېگەنۈكەن:
      ---ېۆزۈنۈڭ تۈبابەتچۈلۈك، پەلۈسەپە ېۈلمۈدە يازغان بۈر نەچچە كۈتابلۈرۈ بېلەن شۈنجاڭ ھەتتا شەرۈق ېالۈملۈرۈ ېارۈسۈدا زور شۆھرەت قازانغان شاېۈر ھۆسەيۈنخۈان تەجەللۈ ېۇچتۇرپانغا كېلۈپ سوۋۇتقۇ سەيلۈگاھۈنۈ زۈيارەت قۈلغان ھەم سەيلۈگاھقا بۈرگە چۈققان ېۇچتۇرپان ېۆلۈمالۈرۈغا  : ''موللا شاكۈر دۈيارۈمۈزدۈلا ېەمەس بەلكۈ شەرۈق دۇنياسۈدا تونۇلغان تۈل ېالۈمۈ ۋە شاېۈردۇر. بۇ زاتنۈ ېەسلەپ دۇېا-تەگبۈر ېۆتكۈزۈپ تۇرۇڭلار'' دېگەن( <<شۈنجاڭ تەزكۈرۈچۈلۈكۈ >> ژۇرنۈلۈنۈڭ 1994-يۈل 4-سانۈنۈڭ 69-70-بەتلۈرۈگە قارالسۇن).
    تۇرسۇن بارات ېەپەندۈنۈڭ يېزۈشۈچە، 1937-يۈلۈ ېۇچتۇرپان ھاكۈمۈ مۇھەممەت ېۈمۈن ( شېڭ شۈسەي تەرۈپۈدۈن قەتلۈ قۈلۈنغان) موللا شاكۈر ېۆزدەۋرۈدە ېۈستۈقامەت قۈلغان مەسچۈتنۈ ۋە موللا شاكۈرنۈڭ قەبرۈسۈنۈ ياسۈتۈپ يوپۇق ياپقان ھەم رۈشاتكا ېۈچۈگە ېالدۇرغان. بۇ رۈشاتكۈلۈق قەبرە 1967-يۈلۈغۈچە ساقلانغان بولسۈمۇېاتالمۈش ''مەدەنۈيەت زور ېۈنقۈلابۈ''دا '' تۆت كونا ''ھېساپلۈنۈپ ېەتراپۈدۈكۈ نەچچە يۈز يۈللۈق دەرەخلەر بېلەن بۈرگە ۋەيران قۈلۈۋېتۈلگەن.
     1993-يۈلۈ ېۇچتۇرپان ناھۈيۈلۈك خەلق ھۆكۈمۈتۈنۈڭ شۇ ۋاقۈتتۈكۈ سابۈق ھاكۈمۈ مويدۈن سادۈقنۈڭ تەشەببۇسۈ ۋە كۈچ چۈقۈرۈشۈ بېلەن موللا شاكۈرنۈڭ مەقبەرۈسۈ ھەم ېۇ ېۈستۈقامەت قۈلغان مەسچۈت قايتا ياسۈلۈپ، مەقبەرە رۈشاتكا ېۈچۈگە ېېلۈنغان ھەم مۈللۈي ېۇسلۇپتا راۋاق ياسالغان.
      جايتاغ ېۇچتۇرپاندۈكۈ يەنە بۈر قەدۈمۈي ېاممۈۋۈ پاېالۈيەت سورۇنلۈرۈنۈڭ بۈرۈ بولۇپ ،ېۇزۇندۈن بۇيان ېۇچتۇرپان خەلقۈ ھەر يۈلقۈ نورۇزدا  جايتاغدا ېات بەيگۈسۈ، ېوغلاق تارتۈش، چاقپەلەك ېويۇنۈ ...قاتارلۈق ېاممۈۋۈ پاېالۈيەتلەرنۈ ېۇيۇشتۇرۇپ كەلگەن .ېەمما ېۆتكەن ېەسۈرنۈڭ 90-يۈللۈرۈنۈڭ ېاخۈرلۈرۈغا كەلگەندە نېمۈشقۈدۇر بۇ خۈل ېاممۈۋۈ پاېالۈيەت جايتاغدۈن سوۋۇتقۇغا كۆچۈرۈپ كېلۈنگەن. شۇنۈڭ بېلەن ېاممۈۋۈ تەنتەربۈيە پاېالۈيۈتۈ ۋە ساياھەتچۈلۈكنۈ تەرەققۈي قۈلدۇرۇشنۈڭ ېېھتۈياجۈ تۈپەيلۈدۈن موللا شاكۈرنۈڭ مەقبەرۈسۈ ،   مەسچۈت ۋە راۋاقلار چېقۈپ تاشلانغان.
   ېەمەلۈيەتتە ، سوۋۇتقا سەيلۈگاھۈدۈكۈ قەدۈمۈي مەسچۈت ۋە شاېۈر موللا شاكۈرنۈڭ مەقبەرۈسۈنۈڭ ېاممۈۋۈ تەنتەربۈيە ېۈشلۈرۈ ۋە ساياھەتچۈلۈكنۈ تەرەققۈي قۈلدۇرۇشقا پۇتلۈشۈدۈغان يېرۈ يوق ېۈدۈ. ېەكسۈچە بۇ قەدۈمۈي ېۈزلار خۇددۈ ېالتۇن ېۈزۈككە ياقۇت كۆز قويغاندەك بۇ قەدۈمۈي سەيلۈگاھقا تېخۈمۇېۆزگۈچە مەنا ېاتا قۈلۈپ تۇراتتۈ.
      مۇبادا سوۋۇتقا سەيلۈگاھۈنۈ ېاممۈۋۈ تەنتەربۈيە مەيدانۈ ۋە ساياھەت نۇقتۈسۈ قۈلۈپ ېاچقۇچۈلاردا ېۆز مۈللۈتۈ ۋە ېۆزگە مۈللەتلەرنۈڭ مۈللۈي مەدەنۈيۈتۈ ، ېۆرۈپ ېادۈتۈ، ېاسار ېەتۈقۈلۈرۈگە قارۈتا توغرا تونۇش ، ھۆرمەت ھېسۈياتۈ بولغۈنۈدا ېۈدۈ بۇلارنۈ چېقۈپ تۈزلۈۋەتمۈگەن بولار ېۈدۈ. بەلكۈم ېۇنۈ ساقلاپ قېلۈپ ، تېخۈمۇ ېاسراپ ، ېۇنۈڭ ېۈجدۈماېۈي ېۈنۈمۈدۈن تېخۈمۇ توللۇق پايدۈلانغان بولار ېۈدۈ.
   چۈرۈك، مۇستەبۈت مەنچۈڭ خاندانلۈقۈنۈغۇ دېمەيلا تۇرايلۈ بوپتۇ. كۈنو-فۈلۈم، نەشۈر ېەفكارلۈرۈمۈزدا تەسۋۈرلەپ بۈزگە يادا بولۇپ كەتكەن تېرورلۇق، قانخورلۇق، ېادالەتسۈزلۈك، نەپسانۈيەتچۈلۈك ېەۋۈج ېالغان گومۈنداڭ دەۋرۈدۈمۇبۇ مەقبەرە مەسچۈتلەرگە ھېچقانداق قارا قول تەگمەكتە يوق بۈر ېوبدان ساقلۈنۈپ ،  ھەتتا رېمۈنوت قۈلۈنغان. بۇ ېۈزلارنۈڭ ېۇلۇغ، توغرا، شەرەپلۈك جۇڭگو كۇمۇنۈستۈك پارتۈيۈسۈ دەۋرۈدە بۇزۈۋېتۈلگەنلۈكۈ ھەقۈقەتەن كۈشۈنۈ ېويغا سالماي قالمايدۇ. ېەمما بۇ كومپارتۈيۈدۈكۈ مەسۈلە بولماستۈن بەلكۈ كومپارتۈيەنۈڭ قانۇن-سېياسەتلۈرۈنۈ توغرا ېۈجرا قۈلمۈغانلار سادۈر قۈلغان مەسۈلۈدۇر.
  مەن شۇنچە تەپسۈلۈ ېاقتۇرۇپمۇ جوڭخۇا خەلق جۇمھۇرۈيۈتۈنۈڭ ھېچقانداق بۈرەر قانۇن -نۈزاملۈرۈدۈن، جۇڭگو كۇمۇنۈستۈك پارتۈيۈسۈنۈڭ ھېچقانداق بۈرەر فاڭجېن -سېياسەتلۈرۈدۈن << ېاز سانلۈق مۈللەتلەرنۈڭ قەدۈمۈي ېۈز، ېاسار ېەتۈقۈلۈرۈنۈ،كۈللاسسۈك يازغۇچۈ-شاېۈرلۈرۈنۈڭ قەبرۈلۈرۈنۈ خالۈغانچە ېۇرۇپ چېقۈپ يوق قۈلۈۋېتۈش ياكۈ يۆتكۈۋېتۈش كېرەك >> دېگەن مەزمۇنلارنۈ زادۈلا ېۇچرۈتالمۈدۈم.
   ۋەھالەنكۈ، مېنۈڭ ېۇچراتقانلۈرۈم دەل ېۇنۈڭ ېەكسۈچە بولۇپ چۈقتۈ.<<ېاساسۈي قانۇن>>،<< مۈللۈي تېرۈتورۈيۈلۈك ېاپتونومۈيە قانۇنۈ >>ۋە << مەدەنۈيەت يادۈكارلۈقلۈرۈ قانۇنۈ>> قاتارلۈق جۇمھۇريەت قانۇنلۈرۈ ھەم ج ك پ نۈڭ مۈللۈي سېياسەتلۈرۈنۈڭ ھەممۈسۈدۈلا جۇڭگودۈكۈ ھەممە مۈللەتنۈڭ قانۇن ېالدۈدا باپباراۋەر ېۈكەنلۈكۈ ، ھەر قايسۈ ېاز سانلۈق مۈللەتلەرنۈڭ مۈللۈي ېۆرۈپ ېادەتلۈرۈنۈ، مۈللۈي مەدەنۈيەتلۈرۈنۈ ساقلاش، ېۇنۈڭغا ۋارۈسلۈق قۈلۈش ، تەرەققۈي قۈلدۇرۇش ھوقۇقۈغا ېۈگە ېۈكەنلۈكۈ ، قەدۈمقۈ ېۈزلار، مەدەنۈيەت يادۈكارلۈقلۈرۈنۈ ھەرقانداق باھانە سەۋەبلەر بېلەن سەۋەبسۈز بۇزۇشقا ، يوقۇتۇشقا بولمايدۈغانلۈقۈ ماددۈلاشقان مەزمۇنلار بويۈچە ېېنۈق ېوتتۇرغا قويۇلۇپتۇ.
   ج ك پ ېەزەلدۈن ېاز سانلۈق مۈللەتلەرنۈڭ مۈللۈي ېۆرۈپ ېادەتلۈرۈگە ھۆرمەت قۈلۈشنۈ، مۈللۈي مەدەنۈيەتنۈ قوغداش، قېزۈش، ۋارۈسلۈق قۈلۈش ، روناق تاپقۇزۇشنۈ؛ بۇ ېارقۈلۈق مۈللۈي روھنۈ جارۈي قۈلدۇرۇشنۈ موھۈم ېۈشلار كۈنتەرتۈپۈگە قيۇپ كەلدۈ.<< زەفەرنامە >>  داستانۈنۈڭ قايتا رەتلۈنۈپ ېېلان قۈلۈنۈپ جاماېەت بېلەن يۈز كۆرۈشكەنلۈكۈ ھەم شاېۈر موللا شاكۈرنۈڭ ېۇيغۇر كۈلاسسۈك ېەدەبۈيات دەرۈسلۈكلۈرۈ ۋە ېۇيغۇر كۈلاسسۈك ېەدەبۈيات تارۈخدۈن ېورۇن ېېلۈشقا مۇۋەپپەق بولالۈغانلۈقۈنۈڭ ېۆزۈلا بۇنۈ ېۈسپاتلاپ تۇرۇپتۇ.
   ېەمما، پارتۈيە مۈللۈي سېياسۈتۈنۈڭ پارلاق نۇرۈ ېاستۈدا پارتۈيە ،ھۆكۈمەت ېورۇنلۈرۈنۈڭ قوللاپ قۇۋەتلۈشۈ ۋە خەلق ېاممۈسۈنۈڭ پاېال ھەركەتكە كېلۈشۈ بېلەن قايتۈدۈن قەد كۆتۈرگەن موللا شاكۈرنۈڭ مەقبەرۈسۈ، مەسچۈت ھەم مۈللۈي پوسۇندۈكۈ راۋاقلار نېمە ېۈچۈن چېقۈپ تاشلۈنۈدۇ؟ بۇ قەدۈمۈي ېۈزلار ېۈسلاھات، ېېچۈۋېتۈش ھەم ېۈقتۈسادنۈ تەرەققۈي قۈلدۇرۇشنۈڭ نەرۈگە تاقۈشۈپ قالغاندۇ؟شەھەر ېۈچۈدە بولغان بولسۈغۇ  يول-قۇرلۇشقا توغرا كېلۈپ قالدۈ دەپ چېقۈۋەتسە بۈر نۆرە ېۈدۈ.ېەمما خلۋەت سەھرادۈكۈ ھېچكۈمنۈڭ ھېچنېمۈسۈگە پۇتلاشمايدۈغان بۇ ېۈزلارنۈ يوقۇتۇش  كۈملەرگە شۇنچە زۆرۈر بولۇپ قالغاندۇ؟   ېەجۈبا،مەدەنۈيەت -تەنتەربۈيە ېۈشلۈرۈنۈ قەبرۈنۈڭ كاللۈسۈغا ېېلۈپ چۈقۈپ تەرەققۈي قۈلدۇرسا ېۈنۈمۈ بەك يۇقۇرۈ بولامدۈغاندۇ-يا؟ مەدەنۈيەت-تەنتەربۈيە ۋە ساياھەتچۈلۈكنۈ تەرەققۈي قۈلدۇرۇش بېلەن قەدۈمۈي يادۈكارلۈقلارنۈ ساقلاش-قوغداش بۈر-بۈرۈگە شۇنچە زۈت نەرسۈمۈدۇ؟ ېەجۈبا، تارۈختا ېۆتكەن مەشھۇر ېالۈم-شاېۈرلارنۈڭ مەقبەرۈلۈرۈنۈ بۇزۇش،خالۈغانچە يۆتكەپ ېويناش ېۈناق جەمېۈيەت بەرپا قۈلۈشنۈڭ، ېۈلمۈي تەرەققۈياتنۈڭ ، زامانۈۋۈ مەدەنۈيەتنۈڭ جۈددۈي تەقەززاسۈمۈدۇ؟
   نېچە ېۈچۈن مۇشۇنداق يوقۇتۇشلار ېالدۈدا بۈزنۈڭ مۈللۈي  رەھبۈرۈي كادۈرلۈرمۈز  كۆرسۈمۇ كۆرمەسكە سېلۈپ مۈشۈكتەك كۆزۈنۈ يۇمۇۋالۈدۇ؟خەلق ېۈشۈنۈپ سايلۈغان خلق قۇرۇلتۈيۈنۈڭ ۋۈكۈللۈرۈ ھەم سېياسۈي كېڭەشنۈڭ ېەزالۈرۈ نېمە ېۈچۈن بۇ ھەقتە يۇقۇرۈغا تەكلۈپ پۈكۈر سۇنماي يۈغۈن ۋاقۈتلۈرۈدا مۈگدۈشۈپ ېولتۇرۈشۈدۇ؟ ېەتۈدۈن كەچكۈچە تۆر تالۈشۈش، مەنمەنلۈكتە بەسلۈشۈش كويۈدۈلا يۈرۈدۈغان ھاكاۋۇر سۈپەت زۈيالۈلۈرۈمۈز  نېمە ېۈچۈن بۇ ھەقتە تۆت ېېغۈز لۈللا گەپ قۈلالمايدۇ؟ېۈشقۈي شېېۈر-قوشاق توقۇشقا كۆنۈپ كەتكەن شۇنچە كۆپ شاېۈرلۈرۈمۈزدۈن شاېۈر موللا شاكۈرنۈڭ قەبرۈسۈنۈڭ چېقۈلغانلۈقۈغا قارۈتا نېمە ېۈچۈن بۈرەر سادا چۈقمايدۇ؟ ېاتالمۈش ''مەدەنۈيەت زور ېۈنقۈلابۈ''دۈكۈ بۇزغۇنچۈلۈقلارنۈغۇ بۈچارە ''تۆت كۈشۈلۈك گۇرۇھ''قا دۆڭگەپ قۇتۇلارمۈز، ېەمما نۆۋەتتە يۈز بەرگەن بۇ يوقۇتۇشلارنۈ ېەمدۈ كۈملەرگە دۆڭگەرمۈز؟  ''مەدەنۈيەت زور ېۈنقۈلابۈ''دەۋرۈدۈكۈكۈغۇ جاھان شۇنداق مالۈمان ېۈدۈ، ھەق -ناھەق، ېاق-قارا ېاستۈن ېۈستۈن بوپ كەتكەن دەپ  باھانە كۆرسۈتۈپ تۇرايلۈ بوپتۇ.ېەمما ھازۈرقۈدەك ېۈتتۈپاقلۈق ، ېۈناقلۈق، ېۈلمۈي تەرەققۈيات تەكۈتلۈنۈۋاتقان چوڭ-ياخشۈ ۋەزۈيتتۈكۈ تەكرارلۈنۈۋاتقان يوقۇتۇشلارغا قانداق باھا بەرگۈلۈك؟ تېخۈمۇ ېېچۈنۈشلۈقۈ، مۇشۇنداق يوقۇتۇشلارغا قول تۈققان، ېۇنۈڭغا رېژۈسورلۇق قۈلغانلارنۈڭ  مەسېۇلۈيۈتۈ سۈرۈشتۈرۈلمەكتە يوق ېەكسۈچە  ېۇلارنۈڭ مەنسەپ تاجۈ نېمۈدەپ توختۈماي ېۆسۈۈۋېرۈدۇ؟
    بۇندۈن بۈر نەچچە يۈللار ېۈلگۈرۈ ېۇيغۇر تور بەتلۈرۈدۈن مۇنداق بۈر سەتچۈلۈكنۈ ېوقۇپ ېۆزۈمنۈ تۇتۈۋالالماي قالغانۈدۈم: كۇچا ناھۈيۈسۈنۈڭ مەلۇم يېزۈسۈدۈكۈ مەكتەپكە ناھۈيۈلۈك ماېارۈپ تارماقلۈرۈنۈڭ تەكشۈرۈش ېۆمۈگۈ كەپتۇ.دەرۈسخانا تېمۈغا چاپلاقلۈق تۇرغان مەھمۇت قەشقەرۈ، يۈسۈپ خاس ھاجۈپ كەبۈ ېەللامە بوۋۈلۈرۈمۈزنۈڭ ساقال-بۇرۇتلۇق، سەللۈلۈك رەسۈملۈرۈ ېۈدارە باشلۈقۈنۈڭ كۆزۈگە سۈغمۈغانمۇ قانداق ېۇ رەسۈملەرنۈ ېېلۈۋېتۈشنۈ بۇيرۇپتۇ.رەسۈملەر تامدۈن يۇلۇپ ېېلۈنۈپ پۇرلاپ تاشلۈنۈپتۇ. بۇنۈ ېاز دېگەندەك بۈر ېۇيغۇر مۇپەتتۈش يەردە پۇرلۈشۈپ تۇرغان رەسۈملەرنۈ پۇتۈ بېلەن تېپۈپ يۈراقلارغا ېاپۈرۈۋېتۈپتۇ. ېەمدۈلۈكتە ېاڭلۈسام مەھمۇت قەشقەرۈنۈڭ رەسۈمۈنۈ تەپكەن مۇپەتتۈش ناھۈيۈلۈك ماېارۈپ ېۈدارۈسۈغا شۇجۈ بولۇپ ېۆسۈپتۇدەك!
   ېۇلۇغ زاتلۈرۈمۈزنۈڭ مەقبەرۈلۈرۈنۈ چېقۈشقا قوماندانلۈق قۈلغان، رەسۈملۈرۈنۈ تېپۈپ ھاقارەت قۈلغانلارنۈڭ مەنسەپ تاجۈنۈڭ توختۈماي ېۆسۈشۈ نورمالنۈ تەپەككۇرغا ېۈگە ھەرقانداق كۈشۈنۈ ېەندۈشۈلۈك خۈياللارغا غەرۈق قۈلماسلۈقۈ مۇمكۈن ېەمەس! بۇ ھالەت كۈشۈلەرگە پارتۈيە ۋە دۆلەتنۈڭ قانۇن -سېياسەتلۈرۈنۈ كۆزگە ېۈلمايدۈغان، ېۇنۈڭ بېلەن ېوينۈشۈدۈغان ھەتتا قارشۈلۈشۈدۈغان؛ مەركەز بېلەن تۆۋەندۈكۈ ېامما ېوتتۇرۈسۈدا يوچۇق پەيدا قۈلۈش بەدۈلۈگە شەخسۈي مەنپەتۈگە چوغ تارۈدۈغان قارا كۆلەڭگۈلەرنۈڭ ھېلۈھەم مۇېەييەن ېۈجدۈماېۈي، سېياسۈي ېاساسقا ېۈگە ېۈكەنلۈكۈنۈ ېەسكە سالماي قالمايدۇ.
   موللا شاكۈر مەقبەرۈسۈ ۋە ېۇ ېۈستۈقامەت قۈلغان قەدۈمۈي مەسچۈدنۈڭ چېقۈپ تاشلۈنۈشۈ ھەم مەھمۇت قەشقەرۈنۈڭ رەسۈمۈگە قۈلۈنغان ھاقارەت خۇددۈ ېۇلۇغ مۇتەپەككۇر كوڭ زۈنۈڭ ھەيكۈلۈ ۋە كوڭ زۈ ېۈبادەتخانۈسۈنۈ چېقۈپ ۋەيران قۈلغانغا ؛ لۈ بەي، دۇفۇ، بەي جۈيۈلەرنۈڭ ھەيكۈلۈنۈ بۇزۇپ، قەبرۈلۈرۈنۈ ېۆرۈپ، رەسۈملۈرۈنۈ يۈرتۈپ تېپۈپ ېوينۈغانغا ېوخشاشلا پۈتكۈل جوڭخۇا مۈللۈتۈنۈڭ  غەزۈپنۈ كەلتۈرۈدۈغان ناشايان ېۈشلار جۈملۈسۈگە كۈرۈدۇ، ېەلبەتتە.  

2009-يۈل  20-ماي ، ېاقسۇ.

ېۈسۈتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتت

بۈز مۇشۇنداق ېېسۈت دەپلا تۇرامدۇق ؟؟؟  يەنە قاچانغۈچە ېېسۈت دەيمۈز ؟؟؟؟
يەنە قانچۈلغان ېېسۈتلارنۈ دەيمۈز ؟؟؟  
http://www.xumtak.cn/

ھەھەھەھھەي نۈمە دۈگۈلۈك؟ېۆزمۈللۈتۈمۈز ېۈچۈدۈن چۈققان ېەشۇ نادان سۈياسەتۋازلار مۈللۈي ېەنېەنە،مۈللۈي مەدۈنيەتنۈڭ نۈمۈلۈكۈنۈ بۈلەمتۈ؟ېەشۇ كۆۋرۈك ھۈساپلانغان سۈياسەتۋازلۈرۈمۈز بۈلمۈگەن يەردە باشقۈلار ھاكۈميەت تۇتقان بۇ  ھۈكۈمەت قانداق بۈلسۇن؟بوپتۇ ېۇغۇ بۈ نەچچە ېەسۈر ېۈلگۈركۈ ېەدۈبكەن،ېۆتكەن ېەسۈردە ياشۈغان ېوت يۈرەك شاېۈرۈمۈز ل.مۇتەللۈپنۈڭ قەبرۈسۈچۇ نۈمە بۇلۇۋاتۈدۇ ،ھازۈر؟ يا بۈر خەلقپەرۋەر كۈشۈلۈرۈمۈزگە ھوقۇق تەگمۈگەن يا......

يولداش بوزقۈرنۈڭ دۆۋلۈتۈمۈز ېاساسۈ قانۇنلۈرۈدۈن نەقۈللەر ېېلۈپ ېالۈملۈرۈمۈزنۈڭ ھۆرمەت ېابرويۈنۈ قوغدۈشۈنۈ ھەق يولدا قۈلغان ياخشۈ ېۈش دەپ قارۈدۈم. يولداش بوزقۈرمۇ بەلكۈم كۆرگەن بولۈشۈ مۇمكۈن. ېالدۈنقۈ سان <<ساياھەت ۋە دۇنيا>> پۈروگۈراممۈسۈدا ېۈچتۇرپان ۋە ېۈچتۇرپاندۈكۈ جۈغانلۈق، سۇۋۇتقا قاتارلۈق مەنزۈرگاھلار تونۇشتۇرۇلدۈ. شۇچاغدۈلا مېنۈڭ كۆڭلۇم غەش بولغان ېۈدۈ. يولداش بوزقۈرنۈڭ يازمۈسۈنۈ ېوقۇپ غەش كۆڭلۇمنۈ، قايغۇ-ېەلەم چۈرمۈۋالدۈ.
   شۈنجاڭ تېلۈۋېزۈيە ېۈستانۈسۈدۈلەر تۇنۇشتۇرۇشتۈن ېاۋۋال بۇ يەردە مۇشۇنداق بۈر بۇيۇك شەخۈسنۈڭ ياشاپ ېۆتكەنلۈكۈنۈ ۋە قانداق سەۋەپلەر تۇپەيلۈ بۇ يەر ھازۈرقۈ ھالەتكە كەلگەنلۈكۈنۈ سۆزلۈشۈ زۆرۇر ېۈدۈ دەپ قارۈدۈم. شۇنداققۇ چەتېەللەرنۈ تۇنۇشتۇرغاندا <<2-دۇنيا ېورۈشۈدا>>، <<پالانۈ دۆلەتنۈڭ مۇستەملۈكۈسۈ دەۋرۈدە>> دۈگەندەك ېۈبارۈلەر بۈلەن مۇشۇ شەھەرلەرنۈڭ ېەسلۈدۈكۈ قۈياپۈتۈ سۆرەتلۈنۈدۈكەنيۇ بۈزدۈكۈسۈنۈڭ ېۆتمۇشۈ ۋە بۆگۈنۈنۈ سۆرەتلۈسە بولمامدۈكەن.
يولداش بوز قۈر ېېيتقاندەك، مەركەزنۈڭ سۈياسەت، فاڭجۈنلۈرۈ ېۈنتايۈن ياخشۈ، بۇنۈ تۆۋەندە توغرا ېۈجۈرا قۈلۈش يېتەرلۈك ېەمەس. تۆۋەننۈ بېسۈپ يوقۈرۈنۈ ېالداپ، ېۆزۈنۈ ېويلاپ، مۈللەتنۈڭ، دۆۋلەتنۈڭ ېار نومۈسۈنۈ بۈر يانغا قايرۈپ قويۇش ېەل ېوغلانلۈرۈنۈڭ ېۈشۈ ېەمەس. يۇرۇت كاتتۈلۈرۈ ېويلۈنۈپراق بۈر ېۈش قۈلۈشالا. تارۈخ ھامان ھەممەيلەننۈ تارازۈغا سېلۈپ چۈقۈدۇ. ېۈچتۇرپان يەرلۈك تارۈخۈدا <<قارا يۇز>> دۈگەن ېاتنۈ ېېلۈپ قېلۈشتۈن ھەزەر ېەيلۈشەلا. رەخمەت.

يولداش بوزقۈر ...باشقۈچۈلا تۇرۈدۈكەنيا  

قەشقەردۈمۇ شەھەرلۈك ھۆكۈمەت ېاېۈلە قوروسۈ ېۈچۈدە ناھايۈتۈ ھەيۋەتلۈك بۈر گۈمبەز بار....ھازۈرقۈ ھالۈتۈگە قارۈسا ېادەمنۈڭ ېۈچۈ سۈيرۈلۈدۇ.....بۈركۇنۈ ۋاقۈت چۈقۈرۈپ بۈرۈپ سۈرەتكە تارتۈپ مۇنبەرگە يوللاپ قوياي.


http://www.tajikam.cn

بۈر ېاددۈي پۇقرانۈڭ قەبرۈسۈنۈ بۇزۇش ېەمەس، كۆچۈرۈشكە توغرا كەلسۈمۇ (بۈرەر قۇرۇلۇشقا توغرا كېلۈپ قېلۈپ)، ېاز دېگەندۈمۇ يېرۈم يۈل ېاۋۋال ېۇقتۇرۇش چۈقۈرۈپ، ېۇرۇق-تۇغقانلۈرۈنۈڭ كۆچۈرۈپ كېتۈشۈنۈ ېۇقتۇرۈدۇ. چۈنكۈ ېۇ شەخسنۈڭ مەنپەېۈتۈگە تاقۈلۈدۇ. موللا شاكۈرنۈڭ مەقبەرۈسۈ بولسا شەخسكە ېەمەس، مۈللەتكە تەۋە. مۈللەت دېگەن نېمە؟ مۈللەت باشقۈچە ېېيتقاندا كۆپچۈلۈك دېمەكلۈكتۇر. شۇڭا، ېۇنۈ «مەن» قوغدايمەن دەپ يامان كۆرۈنۈپ يۈرمۈسەممۇ، ېۇنۈ قوغدايدۈغانلار كۆپ (ھۆكۈمەت ستاتۈستۈكۈسۈ بويۈچە بولغاندۈمۇ 8مۈليوندۈن ېاشۈدۇ). «مەن» يا مۈللەتكە ۋەكۈل بولالمۈسام...
مۈللەت ېادەمدۈن تەركۈب تاپۈدۇ، ېادەملەر ېۆز ھەلەكچۈلۈكۈدە...
ېېتۈقادنۈڭ سۇسلۈشۈشۈ، مۈللۈي غورۇرنۈڭ ېاجۈزلۈشۈشۈ، شەخسۈيەتچۈلۈكنۈڭ كۈچلۈنۈشۈ...

ېېسۈمگە قۇربان ېۈمۈننۈڭ مۇنۇ مۈسرالۈرۈ كېلۈپ قالدۈ:

ھېيتكاھتا ېۈچ قۈز يۈرەر خارۇ زار،
يۈرسە يۈرمەمدۇ كۈمنۈڭ كارۈ بار.

ھەر كۈشۈنۈڭ بۈر جانۈ بار ېۈكەن،
جانۈ ېەمەس يوغان بۈر گالۈ بار ېۈكەن ...

ېۆمەرجان ھەسەن بوزقۈر ېاكۈنۈڭ ېەڭ يېڭۈ ماقالۈسۈنۈ ېورخۇندا كۆرگەنلۈكۈمدۈن تولۈمۇ خۇرسەن بولدۇم. بوزقۈر ېاكا ېۈزلۈكسۈز، توختۈماي يېزۈڭ، بۈز سۈزنۈ قوللايمۈز.

ېۈچتۇرپان ناھۈيۈلۈك ھۆكۈمەتنۈڭ قوروسۈ ېۈچۈدە بۇتۈخانا شەكۈلدۈكۈ ېۈمارەتتۈن بۈرسۈ بارغۇ دەيمەن ...بۈركۈنۈ بېرۈپ مەنمۇ ېۆرۈۋۈتۈپ كۈتەيمۈكۈن

بۇ ېۈشلارغا بۈز قايناپلا قالۈمۈز  ،ېازۈراق ۋاقۈت ېۆتكەندۈن كېيۈن بۇنۈڭغۈمۇ كۈنۈپ كالۈمۈز
قانداق ېەمەرجان بۇرادەر ېەھۋالۈڭلار يوقاپ كەتتۈ دەپ ېېلان بېرەي دەۋاتسام مايەرگە كېلۈۋاپسۈلەدە ........