ئونسۇدىكى قەدىمى مازارلاردىن كۈرۈنىشلەر

koktugh

	ئونسۇدىكى قەدىمى مازارلاردىن كۈرۈنىشلەر ئابدۇلۋاھىد مۆلجەرى قەدىمى قەبرىستانلىق   ھاياتلىق ۋە ئۆلۈم ھەققىدە ئادەمنى چوڭقۇر ئويغاسالىدۇ .شۇنداقلا باشقا تۈردىكى ئارخىلوگىيىلىك تېپىلمىلارغا ئوخشاش ئەجدادتلارنىڭ تارىخىدىن ئۈن-تۈنسىز ئۇچۇر بېرىپ تۇرىدۇ .يەنە بىر تەرەپتىن قەبرىستانلىقنى -  ئۈستى ئۇچۇق موزىي دىيىشكىمۇ بولىدۇ. ئاقسۇۋىلايىتىنىڭ ئونسۇ ناھىسى دىيارىمىزدىكى قەدىمى يۈرتنىڭ بىرىدۇر .   مانا بۇيۇرتتا ئوتتۇرا ئەسىر تارىخى دەۋىردە مۇغۇلىستان خانلىرىنىڭ مەركىزىبولغان،تارىختىكى سانسىزلىغان بۇران چاپقۇنلارغا شاھىت بولغان  ،كۆز يەتكۈسىز دائىرىدە  ئاز دىگەندىمۇ 2000يىللىق تارىخقا ئىگە بولغانقەدىمى قەبرىستانلىق سىرلىق ھالدا كۆزگە تاشلىنىپ ياتىدۇ. مەن ئىلگىرى بۇقەبرىستانلىققا بىر قىسىم مۇغۇلىستان خانلىرىنىڭ دەپنە قىلىنغانلىرىنى 80-يىللاردابۇ پادىشاھلارنىڭ قەبرىسىنى ئۆز كۈزى بىلەن كۆرگەنلىگىنى بەزى پىشقەدەمزىيالىلارنىڭ ئاغزىدىن ئاڭلىغان ئىدىم  .ھەمكۆڭلىمگە بۇ مازارنى ھامان بىركۈنى كۈرۈپ تاۋاپ قىلىپ قىلىشنى پۈككەن ئىدىم  .ۋاقتى سائىتى كىلىپ  2013-يىل 2-ئاينىڭ 17-كۈنى ئابباس مونىيازتۈركىيقان، ئەزىز ئەيسا كۆكتۇغ، خوجا نىياز، جۈمە ، كورلىدىن تۇرسۇن مۇھەممەد(مارشال، مىسرانىم مۇنبىرىن باشقۇرغۇچىسى )، ئەكبەر ئەخمەت، ئۇچتۇرپاندىنئابدۇلۋاھىد خۇدابەردى مۆلجەرى قاتارلىقلار ئۆزئارا جەم بولۇپ ئونسۇ ناھىيىسىگە قەدەمباستۇق. ئاندىن بىزنى كۈتۈپ تۇرغان ئابدۇراخمان مامۇت دىيارى، ئابدۇللا ئېلىبەگزاد قاتارلىقلار يازغۇچىلار بىلەن بىللە ئونسۇ ناھىيىسىنىڭ ناھىيە مەركىزىنىڭشىمال تەرىپىدىكى قەبرىستانلىقنى زىيارەت قىلدۇق . قەبرىستانلىقنىڭ كۈلىمى بەكمۇچوڭ بولۇپ، ئابدۇراخمان مامۇت ئاكىنىڭ دىيىشىچە بۇ قەبرىستانلىقنىڭ ئىگىلىگەنكۈلىمى 13 مىڭ مو ئەتراپىدا كېلىدىكەن. بىز قەبرىستانلىقنىڭ ئىچكىرىسىگە كىرىپنۇرغۇن قەبرىلەرنى كۆردۇق. قەبرىستانلىق چوڭ جەھەتتىن "ئالتۇنلىرىمقەبرىستانلىغى "،"سۇلتانىم قەبرىستانلىغى "(سۇلتان مەخمۇت غەزنىۋى)،"ئۆزبەكقەبرىستانلىغى ...دىگەنلەرگە بۈلىنىدىغان بۇلۇپ بۇ قەبرىستانلىقتىكى مىمارچىلىق سەنئىتى ۋايىغا يەتكۈزىلىپ سېلىنغان  قەدىمى گۈمبەزلەر، مەدرىسلەر ،مەسچىتلەر كىشىنىھەيران قالدۇرىدۇ.ئالتۇنلىرىم قەبرىستانلىغى يەنە بىر جەمەت بۇيىچە قورغان چۆرۈپپاسىل ئايرىلغان ئاجايىپ سۈرلۈك قەبرىلەر، گۈمبەز ئىچىدىكى چىرايلىق نەقىشلەر...بىزگە تولىمۇ يىراق ئۆتمۈشنى ئەسلەتتى. شۇ كۈنىدىكى ھاياجىنىمىزنى تەسۋىرلەشكە تىلئاجىزلىق قىلىدۇ... بىز ھازىرچە بۇ قەبرىستانلىق ھەققىدە ئويلىغان، بىلگەنلەرنىقويۇپ تۇرۇپ تارتىلغان سۈرەتلەرنىلا تورداشلارنىڭ ھۇزۇرىغا يوللاشنى مۇۋاپىق كۆردۇق.نىمىلا بولمىسۇن، بۇ قەبرىستانلىق دىيارىمىزنىڭ تارىخى ۋە مەدەنىيىتىگەقىزىققۇچىلارنى، بىرقىسىم جۇغراپىيون، ئارخىلوگلارنى بەلگىلىك پاكىت ئۇچۇرى بىلەنتەمىنلىگۈسى. بىزنىڭچە بۇ قەبرىستانلىق بۈگۈنكى كۈندىمۇشىنجاڭدىكى ئانچە بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىماي ساقلانغان كۈلىمى بىرقەدەر چوڭ، تارىخىبىرقەدەر ئۇزۇن قەبرىستانلىقلارنىڭ بىرى بولسا كېرەك. ئەپسۇسكى شۇ كۈنى ھاۋا تۇتۇقبولغانلىقى ئۈچۈن تارتىلغان سۈرەتلەر تازا ئۇچۇق بولماي قالدى. تورداشلاردىن ئەپۇسورايمىز. (سۈرەتنى بىر-بىرلەپ يوللىماقچى  .بىرگە بارغان ئەزىزلەرنىڭمۇ قۇلىدىكى سۈرەتلەرنىمۇ يوللاپ تۇرىشىنى مۇراجەت قىلىمەن )

فاتىھ

	تەقەززا  قىلىپ ئادەمنى !، سۈرەتنىمۇ يوللىۋەتمەي

banker625

	رەسىملىرىڭىز   مۇنبەرنى تېپىپ كىلەلمەيۋاتامدۇ نىمە

dolanlik

	بۇ مازارلار تارىخنىڭ تاشقاتمىسى بۇلۇپ ھازىرغىچە يىتەرلىك قوغدالمىغانلىقى كىشىنى ئەپسۇسلاندۇرۇدۇ.

bozyigit0997

	رەسىم يوققۇ؟

bahadir102

	سۆرەتنى ئۇنتۇپ قالماڭ ھە...

!UYGHURJAN

	بۇ قەبرىنىمۇ قوغداش خاراكتىرلىق كولايمىز دەپ قوپماس ھە ! تىرىكلەرنىڭ ئۈيى چىقىلماقتا ، ئۈلۈكلەرنىڭ قەبرىسى ..........!