ئەرەبلەرنىڭ جۇغراپىيلىك ئورنى

abdulahad

	ئەرەب دىگەن بۇ سۆز لكسىكىلىق مەنادا،سەھرا،چۆل، دەشتى- باياۋان، سۇ ۋە ئوت -چۆپتىن خالى زېمىن دېگەننى بىلدۈردۇ.  بۇ نام ئەڭ قەدىمىكى دەۋىرلەردىن بۇيان ئەرەب يېرىم ئارىلىنىڭ ۋە بۇ ئارالدا ئەجداتتىن ئەۋلاتقا ياشاپ كەلگەن ياكى سىرتتىن كۆچۈپ كېلىپ بۇيەردە ماكانلىشىپ قالغان خەلىقلەرنىڭ نام ئاتالغۇسى بولۇپ قالغان. ئەرەب يېرىم ئارىلى  غەرىپتە قىزىل دېڭىز ۋە سىنا ئارىلى بىلەن، شەرىقتە پارىس قولتۇقى دېڭىزى ۋە ئىراق زىمىننىڭ جەنۇبى قىسىمى بىلەن چىگرالىنىدۇ. جەنۇپتا ھېندى ئوكيان بىلەن تۇتاش ئەرەب دېڭىزى بىلەن، شىمالداشام (سۈرىيە) بىلەن ۋە قىسمەت ئىختىلاپلارنى نەزەرگە ئالمىغاندا ئىراقنىڭ شىمالى قىسمى بىلەن چىگرالىنىدۇ. ئارالىنىڭ ئۇمۇمى يەر كۆلىمى 1 مىليون كىۋادىرات  كىلومىتىردىن 1 مىليون 300 مىڭ كىۋادىرات كىلىومىتىرغىچەمۆلچەرلەنمەكتە. ئارانىڭ تەبىئى جۇغراپىيلىك ئورنىنى ئالغاندىمۇ بۇ ئارال مۇھىم ئستىراتىىگىيلىك ئەھمىيەتكە ئىگە. ئالايلى ئارالنىڭ كەڭ كەتكەن سەھرا قىشلاق ۋە قۇم بارخانلىرى بىلەن قورشالغان بولۇشتەك ئىچكى جايلىشىش ئالاھېدىلىكىبۇ ئارالنى ئەجنەبىيلەرنىڭ تاجاۋۇزچىلىق قولىنى سۇنۇشى ۋە مۇستەملىكىچىلىك ھۆكىمىرالىقىنى يۈرگۈزىشىگە يول قويمايدىغان مۇستەھكەم بىر قورغانغا ئايلاندۇرغان. شۇڭا ، دۈشمەننىڭ ھۇجۇمىغا مۇشۇ قۇملۇق توسىقىدىن باشقا ھېچقانداق مۇداپىئە ئەسلەھەسى بولمىغان ئارال خەلقى ئۆز زامانىسىدكى ئككى چوڭ ئىمپىرىيە ( رۇس ۋە پارىس خاندانلىقنى) گە  خوشنا تۇرۇقلۇق ھەممە ئىشلاردا ئەركىن، ئاقىۋەتتىن قىلچە ئىككىلەنمەيدىغان، ھالەتتە ناھايتى قاپ يۈرەكلىك بىلەن ھەرىكەت ئېلىپ بېرىۋاتقانلىقنى كۆرىمىز. ئەمما سىرىتقا نىسبەتەن ئېيتقاندا، ئەرەب ئارىلى دۇنياغا مەشھۇر ئۈچ چوڭ قىتئەنىڭ ئوتتۇرسىغا جايلاشقان بولۇپ يېرىم ئارال شۇ قىتئەلەر بىلەن دېڭىز ۋە قۇتۇقلۇقلار ئارقىلىق تۇتىشىدۇ. ئارالنىڭ غەرىبىي جەنۇبى قىسمى ئافرىقا قىتئەسىنىڭ كىرىش ئېغىزىدۇر. غەرىبىي شىمال قىسمى ياۋرۇپا قىتئەسنىڭ ئاچقۇچىدۇر. شەرىق ۋە شىمال تەرەپلىرى ئەجەم(تۈركىي مىللەتلەر) مىللەتلىرى، ئوتتۇرا شەرىق ۋە يىراق شەرىق دەرۋازىللىرىنى ئېچىپ، ھىندىستان ۋە جوڭگۇ  زىمىنلىرىغا ئۇلىنىدۇ. شۇنداقلا ئارال ھەر قايسى قىتئەلەر بىلەن دېڭىز ئارقىلىق تۇتىشىدۇۋە ھەرقايسى قىتئەلەرنىڭ قاتناش- تىرانسىپورتلىرى ۋە كىمە - پاراخوتلىرى ئارالنىڭ ھەرقاسى قولتۇق، پويت پىرىستانلىرىداتوختاشقا مەجبۇر بولىدۇ. بۇ ئاجايىپ جايلىشىش ئارالنىڭ جەنۇپىي ۋە شىمالىي قىسمىنى ھەرقايسى مىللەتلەرنىڭ ساياھەت ېە دەم ئېلىش بېكىتىگە، سودا -سېتىق، دىن - مەدنىيەت ۋە پەن تېخنىكا ئالماشتۇرۇش مەرگىزىگە ئايلاندۇرۇپ قويغان. مەنبە: مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ تەرجىمھالى ناملىق كىتاپتى ئېلىندى.

شىرئەلى

	قۇم ، دەشتە - باياۋان ، جەزىرىدە بولغان بىلەن ئەرەبلەرنىڭ تۇرمۇشى بىزنىڭكىدىن مىڭ ھەسسە ئارتۇق ...

Bilge

	رۇس خاندانلىقى؟ خاتا بوپقالدىمۇ-قانداق؟  رۇم ئېمپىرىيەسى دېسىڭىز توغرا بولا.

!UYGHURJAN

	anatil0 يوللىغان ۋاقتى  2013-1-7 03:41 PM **** يازغۇچى چەكلەنگەن ياكى ئۆچۈرۈلگەن، مەزمۇن ئاپتومات ... ئانا تىل بىر كۈنلۈك بۇلۇپلا يەنە چەكلىنىپ تاشلىنىپتۇ دە !

gurbet_kizi

	ئاللاھ رىزقىنى كەڭ چېچىۋەتكەن زىمىن

Suchi

	تېما نامى بىلەن مەزمۇننى سېلىشتۇرغاندا لوگىكىلىق خاتالىققا يول قويۇلغان.مەزمۇندا پەقەت ئەرەب يېرىم ئارىلى توغرىلىق مەلۇمات بېرىلگەن،مەزمۇندا خاتالىق يوق،لېكىن تېما مەزمۇنغا چۈشمىگەن،چۈنكى ئەرەبلەر يالغۇز ئەرەب يېرىم ئارىلىدىلا ياشىماستىن ئافرىقىدىمۇ ياشايدۇ،شىمالى ئافرىقىمۇ (مىسىر،ئالجىرىيە،ماراكەش،لىۋىيە،تۇنىس،سۇدان قاتارلىق دۆلەتلەر)،غەربى ئافرىقىدىكى ماۋرىتانىيە،شەرقى ئافرىقىدىكى جىبۇتى،سومالى ۋە ھىندى ئوكياندىكى كومورومۇ ئەرەب دۆلىتى.دۇنيادا 22 ئەرەب دۆلىتى بار،ئەرەبلەرنىڭ نوپۇسى تەخمىنەن 340مىليون بولۇپ،دۇنيا نوپۇسىنىڭ 5%نى ئىگەللەيدۇ،يەنى ھەر 20ئادەمنىڭ بىرى ئەرەب دېگەن سۆز.ئەڭ چوڭ ئەرەب دۆلىتى مىسىر ئەرەب ئىسلام جۇمھۇريىتى،نوپۇسى 81مىليون ئەتراپىدا. ئەرەبلەر دەسلىۋىدە ئەرەب يېرىم ئارىلىدا ياشايدىغان ئاساسلىق ئاھالە ئىدى،مۇھەممەد پەيغەمبەردىن كېيىن ئەرەب زېمىنى شىددەت بىلەن كېىڭەيدى.پەلەستىن مەسىلىسى يېقىنقى 50يىلدىن بۇيان دۇنيا سىياسى سەھنىسىدە ئىزچىل قىززىق نۇقتا بولۇپ كېلىۋاتقان،ھەم ھەل بولماي كېلىۋاتقان تولىمۇ مۇرەككەپ مەسىلە بولۇپ،ئوتتۇرا شەرقنىڭ ئۇرۇش پىلتىسى بولۇپ تۇرماقتا.مۇسۇلمان دۇنياسىنىڭ ئاخىرقى ئېمپرىيىسى ئوسمان تۈرك ئېمپرىيىسى غەرپ كۈچلىرى تەرىپىدىن غولىتلغاندىن كېيىن،ئەرەب دۇنياسىمۇ قۇمدەك چېچىلىپ،تۈگىمەس پۈتمەس ئارازچىلىقلار ئارىسىدا قالدى.نىمە سەۋەپتىن شۇنداق بولىدغانلىقىنى ،ئىسلام تارىخى ۋە يېقىنقى زامان دۇنيا تارىخىدىن خەۋەردار بولغانلار تەپەككۈر قىلالايدۇ. ھە دېسە بىلەرمەنلىك قىلىپ نادانلارچە پىكىر يۈرگۈزمەسلىك،ئېككى ئېغىز ئەرەبچە بىلمەي تۇرۇپ،ئەرەب زېمىنىدا ياشىماي تۇرۇپ،مۇرەككەپ خەلقئارالىق سىياسى ۋەزىيەتنى سېستىمىلىق تەتقىق قىلماي تۇرۇپ،ئەرەب ۋە ئىسلام تارىخىنى چۈشەنمەي تۇرۇپ،چالا- بۇلا كۆرگەن كىنو،ئۇ يەر بۇيەردىن ئاڭلىۋالغان گەپ-سۆزلەر،غەرپ تاراتقۇلىرىنىڭ سەلبى تەشۋىقاتلىرىنىڭ تەسىرىدە مەلۇم بىر مىللەتكە ئۆزىمزچە خالىغان باھانى بېرىش توغرا ئەمەس!

Suchi

	تېما نامى بىلەن مەزمۇننى سېلىشتۇرغاندا لوگىكىلىق خاتالىققا يول قويۇلغان.مەزمۇندا پەقەت ئەرەب يېرىم ئارىلى توغرىلىق مەلۇمات بېرىلگەن،مەزمۇندا خاتالىق يوق،لېكىن تېما مەزمۇنغا چۈشمىگەن،چۈنكى ئەرەبلەر يالغۇز ئەرەب يېرىم ئارىلىدىلا ياشىماستىن ئافرىقىدىمۇ ياشايدۇ،شىمالى ئافرىقىمۇ (مىسىر،ئالجىرىيە،ماراكەش،لىۋىيە،تۇنىس،سۇدان قاتارلىق دۆلەتلەر)،غەربى ئافرىقىدىكى ماۋرىتانىيە،شەرقى ئافرىقىدىكى جىبۇتى،سومالى ۋە ھىندى ئوكياندىكى كومورومۇ ئەرەب دۆلىتى.دۇنيادا 22 ئەرەب دۆلىتى بار،ئەرەبلەرنىڭ نوپۇسى تەخمىنەن 340مىليون بولۇپ،دۇنيا نوپۇسىنىڭ 5%نى ئىگەللەيدۇ،يەنى ھەر 20ئادەمنىڭ بىرى ئەرەب دېگەن سۆز.ئەڭ چوڭ ئەرەب دۆلىتى مىسىر ئەرەب ئىسلام جۇمھۇريىتى،نوپۇسى 81مىليون ئەتراپىدا. ئەرەبلەر دەسلىۋىدە ئەرەب يېرىم ئارىلىدا ياشايدىغان ئاساسلىق ئاھالە ئىدى،مۇھەممەد پەيغەمبەردىن كېيىن ئەرەب زېمىنى شىددەت بىلەن كېىڭەيدى.پەلەستىن مەسىلىسى يېقىنقى 50يىلدىن بۇيان دۇنيا سىياسى سەھنىسىدە ئىزچىل قىززىق نۇقتا بولۇپ كېلىۋاتقان،ھەم ھەل بولماي كېلىۋاتقان تولىمۇ مۇرەككەپ مەسىلە بولۇپ،ئوتتۇرا شەرقنىڭ ئۇرۇش پىلتىسى بولۇپ تۇرماقتا.مۇسۇلمان دۇنياسىنىڭ ئاخىرقى ئېمپرىيىسى ئوسمان تۈرك ئېمپرىيىسى غەرپ كۈچلىرى تەرىپىدىن غولىتلغاندىن كېيىن،ئەرەب دۇنياسىمۇ قۇمدەك چېچىلىپ،تۈگىمەس پۈتمەس ئارازچىلىقلار ئارىسىدا قالدى.نىمە سەۋەپتىن شۇنداق بولىدغانلىقىنى ،ئىسلام تارىخى ۋە يېقىنقى زامان دۇنيا تارىخىدىن خەۋەردار بولغانلار تەپەككۈر قىلالايدۇ. ھە دېسە بىلەرمەنلىك قىلىپ نادانلارچە پىكىر يۈرگۈزمەسلىك،ئېككى ئېغىز ئەرەبچە بىلمەي تۇرۇپ،ئەرەب زېمىنىدا ياشىماي تۇرۇپ،مۇرەككەپ خەلقئارالىق سىياسى ۋەزىيەتنى سېستىمىلىق تەتقىق قىلماي تۇرۇپ،ئەرەب ۋە ئىسلام تارىخىنى چۈشەنمەي تۇرۇپ،چالا- بۇلا كۆرگەن كىنو،ئۇ يەر بۇيەردىن ئاڭلىۋالغان گەپ-سۆزلەر،غەرپ تاراتقۇلىرىنىڭ سەلبى تەشۋىقاتلىرىنىڭ تەسىرىدە مەلۇم بىر مىللەتكە ئۆزىمزچە خالىغان باھانى بېرىش توغرا ئەمەس!

Suchi

	تېما نامى بىلەن مەزمۇننى سېلىشتۇرغاندا لوگىكىلىق خاتالىققا يول قويۇلغان.مەزمۇندا پەقەت ئەرەب يېرىم ئارىلى توغرىلىق مەلۇمات بېرىلگەن،مەزمۇندا خاتالىق يوق،لېكىن تېما مەزمۇنغا چۈشمىگەن،چۈنكى ئەرەبلەر يالغۇز ئەرەب يېرىم ئارىلىدىلا ياشىماستىن ئافرىقىدىمۇ ياشايدۇ،شىمالى ئافرىقىمۇ (مىسىر،ئالجىرىيە،ماراكەش،لىۋىيە،تۇنىس،سۇدان قاتارلىق دۆلەتلەر)،غەربى ئافرىقىدىكى ماۋرىتانىيە،شەرقى ئافرىقىدىكى جىبۇتى،سومالى ۋە ھىندى ئوكياندىكى كومورومۇ ئەرەب دۆلىتى.دۇنيادا 22 ئەرەب دۆلىتى بار،ئەرەبلەرنىڭ نوپۇسى تەخمىنەن 340مىليون بولۇپ،دۇنيا نوپۇسىنىڭ 5%نى ئىگەللەيدۇ،يەنى ھەر 20ئادەمنىڭ بىرى ئەرەب دېگەن سۆز.ئەڭ چوڭ ئەرەب دۆلىتى مىسىر ئەرەب ئىسلام جۇمھۇريىتى،نوپۇسى 81مىليون ئەتراپىدا. ئەرەبلەر دەسلىۋىدە ئەرەب يېرىم ئارىلىدا ياشايدىغان ئاساسلىق ئاھالە ئىدى،مۇھەممەد پەيغەمبەردىن كېيىن ئەرەب زېمىنى شىددەت بىلەن كېىڭەيدى.پەلەستىن مەسىلىسى يېقىنقى 50يىلدىن بۇيان دۇنيا سىياسى سەھنىسىدە ئىزچىل قىززىق نۇقتا بولۇپ كېلىۋاتقان،ھەم ھەل بولماي كېلىۋاتقان تولىمۇ مۇرەككەپ مەسىلە بولۇپ،ئوتتۇرا شەرقنىڭ ئۇرۇش پىلتىسى بولۇپ تۇرماقتا.مۇسۇلمان دۇنياسىنىڭ ئاخىرقى ئېمپرىيىسى ئوسمان تۈرك ئېمپرىيىسى غەرپ كۈچلىرى تەرىپىدىن غولىتلغاندىن كېيىن،ئەرەب دۇنياسىمۇ قۇمدەك چېچىلىپ،تۈگىمەس پۈتمەس ئارازچىلىقلار ئارىسىدا قالدى.نىمە سەۋەپتىن شۇنداق بولىدغانلىقىنى ،ئىسلام تارىخى ۋە يېقىنقى زامان دۇنيا تارىخىدىن خەۋەردار بولغانلار تەپەككۈر قىلالايدۇ. ھە دېسە بىلەرمەنلىك قىلىپ نادانلارچە پىكىر يۈرگۈزمەسلىك،ئېككى ئېغىز ئەرەبچە بىلمەي تۇرۇپ،ئەرەب زېمىنىدا ياشىماي تۇرۇپ،مۇرەككەپ خەلقئارالىق سىياسى ۋەزىيەتنى سېستىمىلىق تەتقىق قىلماي تۇرۇپ،ئەرەب ۋە ئىسلام تارىخىنى چۈشەنمەي تۇرۇپ،چالا- بۇلا كۆرگەن كىنو،ئۇ يەر بۇيەردىن ئاڭلىۋالغان گەپ-سۆزلەر،غەرپ تاراتقۇلىرىنىڭ سەلبى تەشۋىقاتلىرىنىڭ تەسىرىدە مەلۇم بىر مىللەتكە ئۆزىمزچە خالىغان باھانى بېرىش توغرا ئەمەس!

rahmansaykin

	ئىنكاسنى ئىككى قېتىم يوللاش مودىدىن قالغان ئوخشىمامدۇ ؟

alipbay

	ئەرەپ دىگەن سۆز چۆل باياۋان دىگەن سۆز بىلەن تەڭداشكەندە