يازلىق موزدوز(ھېكايە)

kattayaylak

	قۇدرەت ئېلى                    يازلىق موزدوز                        (ھېكايە) ياسىن قاسىم دۇككان جابدۇقلىرى بېسىلغان ئۈچ چاقلىق توكلۇق ھارۋىسىنى ھەيدەپ خەلق مەيدانىنىڭ غەربىدىكى پىيادىلەر يولىغا كەلدى.ئۇ ھارۋسىنى كۈن بويى كەڭ سايە تاشلاپ تۇرىدىغان يوغان سىدىنىڭ تۈۋىدە توختىتىپ، دوككاننى قۇرۇشقا باشلىدى. ياسىن قاسىم دۇككاننى قۇرۇپ بولۇپ،بىر تال موخوركا چەكتى.سەھەرنىڭ ھاۋاسى ئادەمگە ھوزۇر بېغىشلايتتى. ئەتتىگەن بولغاچقا كوچىدا ئادەملەر شالاڭ ئىدى.ھەر كۈنى سەھەردە بۇ يولدىن ئۆتىدىغان شەھەرلىكلەر بۈگۈن تۇيۇقسىز پەيدا بولۇپ قالغان بۇ ياشانغان موزدۇزغا پەرۋاسىزلىق بىلەن قاراپ قويۇپ،ئۆتۈپ كېتىشەتتى.ئەمدىلا بەشىنجى ئاي بولىشىغا قارىماي ئاياللار ئاساسەن يېرىم يالىڭاچ بولۇپ بولۇشقا ئۈلگۈرۈشكەندى. ياسىن قاسىم نۇرى ئاجىزلاپ، بەش ۋاتلىق لامپۇچكىدەك پىلىلداپ يېنىپ تۇرغان خۈنۈك كۆزلىرى بىلەن ئالدىدىن ئۆتكەن قىزلارغا تويماي قارايتتى. ئارىدىن بىر سائەتچە ۋاقىت ئۆتكەن بولسىمۇ بىرەر ئايال خېرىدار كېلەي دىمەيۋاتاتتى.ئۇنىڭ ئىچى سەل پۇشۇپ قېلىۋاتاتتى. ئەسلىدە ئۇ بۇ ھۈنەرنى قىلمىغانمۇ بولاتتى.ھۆكۈمەتنىڭ تۆۋەن تۇرۇش كاپالىتىدىن بەھرىمان بولاتتى،ئەرزان ئىجارىلىق ئۆيدە ئولتۇراتتى.ھازىرچە ئارتۇق ھاجىتىمۇ يوق ئىدى.ئۇنىڭ بۇ كونا ھۈنىرىنى تېپىۋېلىشىدا ئويلىغانلىرى بار ئىدى... نەچچە كۈننىڭ ئالدىدا ئۇ قورا ئالدىدا موزدوزلۇق قىلىدىغان يىگىت بىلەن پاراڭلىشىپ يېنىدا بىردەم ئولتۇرۇپ  قالغاندى.بىر-بىرىدىن چىرايلىق ئاياللار ئاياق ئوڭشاتقىلى كېلىشەتتى...ئاياقلىرىنى سالغۇچە  ياسىن قاسىم ئۇلارنىڭ ئاپئاق كۆكسىللىرىنى،ئۈچ بۇرجەك كۇسارلىرىنىڭ يېپىشقا قۇربى يەتمىگەن ئاپئاق يوتىللىرىنى كۆردى.ۋاھ،نېمىدىگەن ھوزۇر-ھە! ياسىن قاسىم ئۆتكەن كۈنلىرىگە ئېچىندى.ئۇ موزدوزلۇق قىلغان چاغلاردا نەدىمۇ مۇنداق ئىشلار بولسۇن؟ئۇ چاغلاردا ھەممە خاتۇنلار ئۇزۇن ئىشتان،ئۇزۇن كۆڭلەڭ كېيىشەتتى.ھەتتا بەزىللىرى يۈزلىرىنىمۇ ئورىشىۋالاتتى... ياسىن قاسىم ئەتىسىدىن باشلاپ،موزدوزلۇق قىلىشنىڭ تەييارلىقلىرىنى قىلىشقا باشلىدى... -بۇ ئاياقنى ياماپ بېرەمسىز؟ ياسىن قاسىم خىيالدىن باش كۆتۈرۈپ،ئۆزىگە بىر پاي ئاياقنى تەڭلەپ تۇرغان يىگىتكە قارىدى. -ياماپ بېرەي. -نەچچە پۇل؟ -20 كوي . -20 كوي؟بەك قىممەتقۇ؟20كوي دىگەنگە يېڭى ئاياق ئالغىلى بولىدىغان تۇرسا... -ئەمىسە باشقا يەرگە بېرىپ باقسىلا. يىگىت كېتىپ قالدى. ياسىن قاسىم ئۇنىڭ كەتكىنىدىن قىلچە رەنجىمىدى. ياسىن قاسىم يەنە بىر تال تاماكا ئوراپ چەكتى... بۇ كەمنىڭ خاتۇنلىرى نېمىدىگەن ئەركىن-ھە!بۇرۇنلاردا ئاياللار بازارلارغا ئاساسەن چىقمايتتى.چىققانلىرىمۇ يۈزلىرىنى ئورىشىۋالاتتى.ئۇنداق قىلمايدىكەن،يۇرت بەگلىرىنىڭ ئادەملىرى قامچا بىلەن ساۋايتتى.ھازىرقى خاتۇنلار ئاسما مايكا،كۇسار بىلەنلا چوڭ كوچىدا يۈرىۋىرىدىغان بولۇپ كېتىشتى مانا.يالىڭاچ يۈرىۋاتىدۇ دىسىمۇ بولىدۇ،چۈنكى كىيىملىرى بەدىنىنى ئوراپ تۇرغان بىلەن كىيىمنىڭ ئىچىدىكىنى ئۆز ئەينى كۆرگەندەك بولىدۇ كىشى... -ئىش قىلاملا-يا؟ ياسىن قاسىم بېشىنى كۆتۈرۈپ،ئۆزى بىلەن بىر دىمەتلىك بىر ئەر كونىراپ ئەبجىقى چىقىپ كەتكەن تەڭلەپ تۇراتتى. -گۇڭ كۆتۈرگىچىلىكىمۇ قالماپتىكەن بۇ ئاياقنىڭ... -نەچچە ئالىدىلا؟ -25كوي بەرسىلە... -بۇ ئاياقنى ياماپ بەرسىلە دېدىم،يېڭىسىغا ئالماشتۇرۇپ بەرسىلە دېمىدىم... -ئەمىسە ئەرزانراق يەرنى ئىزدەپ باقسىلا. ئۇ خېرىدارمۇ كېتىپ قالدى.بوۋاي ئىچىدە كۈلدى.«توخۇ داڭگال چۈشەر،ئۆشكە داڭگال»دىگەندەك،بۇ خەقلەر بوۋاينىڭ موزدۇزلۇق قىلىشتىكى مەقسىدىنى نەدىن بىلسۇن؟ئىككى-ئۈچ سومدىن پۇل تاپىدىغان كەمبىغەل كۆرۈپ قالغان چېغى... كوچىدا ئادەملەر بارا-بارا كۆپىيىشكە باشلىدى.ھەر خىل پاسۇندا مودا كېيىنگەن قىزلار،مەڭزى ئاناردەك قىزىل،تولغان جۇۋانلار ئانچە-مۇنچە ئۆتۈپ يۈرىۋاتقان بولسىمۇ،ھەممىسىنىڭ ئايىقى يېڭى بولسا كېرەك،بوۋاينىڭ ئالدىدا توختىمايۋاتاتتى.بۇ زاماننىڭ كىشىللىرى يانچۇقىدىكى پۇلىغا باقماي،كونا ئاياق كەيمەيدىغان بولىۋېلىشقاندى.«ئىچىدە روزا تۇتۇپ،تېشىدا ھېيىت ئوينىغان»دىگەن شۇ-دە... -بوۋا،مونۇ ئاياقنى تىكىپ بەرسىلە بوپتىكەن... ياسىن قاسىم ئۆزىگە تەبەسسۇم بىلەن قاراپ تۇرغان 35ياشلاردىكى چوكانغا قاراپ بىردىنلا جىددىلىشىپ كەتتى.چوكان تولىمۇ چىرايلىق بولۇپ،يەل بىلەن چىڭدالغاندەك ھۈپپىدە سىمىز ئىدى. يوغان كۆزلىرى كەۋسەر بولاقتەك ئويناق ئىدى.بىگىز بارمىقى سىمىز بەدەننىڭ دەردىنى يەتكۈچە تارتقاندەك ھالسىراپ تۇرغان ئاياقنى كۆرسىتىپ تۇراتتى. -ئوبدان. -نەچچە بىرىمەنكى؟ -نەچچە بەرگىللىرى كەلسە،شۇنچە بەرسىلە. چوكان پىسىڭڭىدە كۈلۈپ قويدى. ياسىن قاسىم خېرىدارلار ئۈچۈن ئالاھىدە تەييارلانغان-ئۆزىنىڭكىدىن ئېگىزرەك ئورۇندۇقنى ئېلىپ،چوكانغا تەڭلىدى: -قېنى،ئولتۇرۇپ ساقلىسىلا،ھازىرلا پۈتىدۇ. چوكان ياسىن قاسىم تەڭلىگەن ئورۇندۇقنى ئېلىپ ئولتۇردى.ئاندىن ئالدىرىماي ئىڭىشىپ،ئايىقىنى يېشىشكە باشلىدى. ياسىن قاسىمنىڭ كۆز قارچۇقى چانىقىدىن چىقىپ كەتكۈدەك بولۇپ كەتتى.ئۇ چوكاننىڭ كۆكسىنى پۈتۈن گەۋدىسى بويىچە كۆرىۋالغاندى... ئاھ،جېنىم!... نېمىدىگەن تولغان ئەمچەك بۇ؟! ئاقلىقىنى دىمەمدىغان تېخى...!!! ياسىن قاسىمنىڭ قوللىرى ھاياجاندىن تىترەپ كېتىۋاتاتتى.ئۆزىنى سەل بېسىۋالمايدىغان بولسا،ئاياقنى تىكىش ئەمەس،بۇزۇپ قويىشىمۇ مۇمكىن ئىدى. ئۇ چوكانغا ئەمدى قارىماسلىقنى ئويلىدى.قارىسىلا چاتاق چىقىدىغاندەك تۇيۇلدى. بىر نەچچە يىڭنە تىككۈچە ئۆزىنى ئاران تۇتۇپ تۇرالىدى.ئىنسانچىلىقتا قارىماي تۇرالمىدى. بۇ قېتىم چوكان تىك ئولتۇرۋالغاچقا كۆكسىنى كۆرەلمىدى،ئەمما... ياسىن قاسىمنىڭ كاللىسىغا چاقماق چۈشۈپ كەتكەندەك بىر دەھشەت ئىچىدە قالدى. يۈرىكى سوقۇشتىن، قېنى ئايلىنىشتىن توختاپ قالغاندەك بولدى.ئۇ بۇ ئۆمىرىدە بۇنداق ھاياجانلىنىپ باقمىغاندى.رەھمەتلىك ئايالى بىلەن38يىل ئەر-خوتۇنچىلىق قىلىشىپمۇ، بۇنچىلىك ھاياجانلانغانلىقىنى ئەسلىيەلمىدى.ئۇزۇندىن بېرى مۈگىدەپ قالغان ئەرلىك ھىسياتىمۇ بىردىنلا چۈچۈپ ئويغانغاندى... بىگىز بارمىىنىڭ ئاچچىق ئېچىشىشى ئۇنى سەل ئېسىگە كەلتۈردى.ئاياقنى قان قىلىۋەتمەسلىك ئۈچۈن قولىنى تارتىۋالدى.شۇ تاپتا ئۇ چوكاننىڭ ئالدىدا ئوڭايسىز بىر ھالەتكە چۈشۈپ قالغاندى. چوكان يەنىلا شۇنداق ئوماق كۈلۈمسىرەپ ئولتۇراتتى. موزدوزنىڭ قولىنى كۆرۈپ ئىچى ئاغرىغان بولسا كېرەك،سومكىسىدىن دورىلىق پىلاستىر چىقىرىپ ئۇنىڭغا بەردى. ياسىن قاسىم ئۇ بەرگەن پىلاستىر بىلەن بارمىقىنى يۆگەپ تېڭىۋىدى،ئاغرىق بىردىنلا يوقالدى.ئۇنىڭ قولى نەچچە دەقىقىدە سەللىمازا ساقىيىپ كەتكەندەك تۇيۇلدى. ياسىن قاسىم ئاياقنى ياماشنى داۋاملاشتۇردى.ئاخىرقى بىر تىكىم قالغۇچە چوكانغا قارىمىدى.بىراق يەنىلا چىداپ تۇرالمىدى.ئاياقنى ياماپ بولسىلا ،چوكاننىڭ كېتىدىغانلىقىنى ئويلاپ،ئاخىرقى قېتىم بىر كۆرىۋالماقچى بولدى.شۇ ئارىدا چوكانغا تىلفۇن كېلىپ قالدى.چوكان چىرايلىق قىزىل سومكىسىدىن تىلفۇنىنى ئېلىپ، سۆزلىشىشكە باشلىدى.ياسىن قاسىم چوكانغا تىلفۇن قىلغان نامەلۇم كىشىگە ئىچىدە رەھمەت ئېيىتقاچ،يىپنى كەستى.ئۇ چوكان تىلفۇن سۆزلىشىۋاتقان بۇ ئەپلىك پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ، بارلىق جۈرئىتىنى يىغىپ، بېشىنى كۆتۈرمەستىن،كۆز قارچۇقلىرىنى ئۈستىگە كۆتۈردى... ئاپئاق،تولغان يوتا بىر-بىرىگە مەھكەم چاپلىشىپ تۇراتتى. ياسىن قاسىم خېلى ئىچكىرىسىگە قاراپمۇ يوتىدىن باشقا ھىچنەرسىنى كۆرەلمىدى.شۇنداقتىمۇ، قاراشتىن ۋاز كەچكۈسى كەلمىدى. شۇ ئارىدا تۇيۇقسىز بىر ئىش يۈز بەردى.چوكان سۆزلىشىپ بولغان تىلفۇنىنى سومكىسىغا سېلىشقا ئۈلگۈرمەيلا، چىرايىنى غەزەپ بۇلۇتلىرى قاپلىدى. پۇتىدىكى يەنە بىر پاي ئايىقىنى سېلىپ،بوۋاينىڭ كاچىتىغا بىرنى سالدى: -ھو،نۇمۇسنى بىلمەيدىغان قېرى!... چوكان شۇنداق دىگىنىچە ئورنىدىن تۇردى ۋە قېرى موزدوزنىڭ قولىدىن ئايىقىنى تارتىپ ئېلىپ،پۇتىغا ساپقىنىچە كېتىپ قالدى. ياسىن قاسىم نىمە دىيىشىنى،نىمە قىلىشىنى بىلمەستىن تۇرۇپلا قالدى... (تۈگىدى)

huxalbala1

	بۇ ھىكايدە بىر نەچچە خىل ئىللەت تەڭلا قامچىلنىپتۇ

panama

	ئىمان يوق يەردە ھايا بولمايدۇ ،.. ئادەم بىر ھېسىياتچان ئەقلىي ھايۋان ...  قىز -چوكانلىمىزنىڭ يۈرۈش تۇرۇشتا دېققەت قىلىپ، ھاياسىز بەدبەخلەرنىڭ سىېرىق پىلاستنىكىسى بولۇپ قالماسلىقىڭلارنى ئۆمۈت قىلىمەن.

1+1=1

	توۋا، ئاغزىمغا باشقا گەپ كەلمىدى.

muba

	نېمە دىگۈلۈك ئەمدى ؟

TáwpéK0903

	ۋاي خۇدايىم توۋا  !!!!!!

人格化

	راس  ياخشى  تىما  ئىكەن  ،

naima-0903

	قېرىغاندا قېرى تاتۇق،قىلىقلىرى ئاندىن ئارتۇق دېگەن شۇدە

╰︶￣原地守候

	يەنىلا توۋا دىيىش ياخشىدەك قىلىدۇ جۇمۇ؟

МμSしiм

	ئاللا ھەممىمىزنىڭ كۆڭلىگە ئىنساپ بەرسۇن  !!!!