ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرى نەزىرىدىكى «خىزمەت»

يولبارس

	ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرى نەزىرىدىكى «خىزمەت» ئالىي مەكتەپ ئالىي بىلىم يۇرتى، ئۇ دۆلەت ۋە جەمئىيەت تەرەققىياتى ئۈچۈن ئىختىساسلىق خادىملارنى تەربىيلەپ يىتىشتۈرىدىغان مۇقەددەس ئورۇن. جەمئىيەتنىڭ تەرەقىقىياتى ئىختىساسلىق خادىملار بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك. ھەممىزگە مەلۇم، ھازىر ئاللىبۇرۇنلا دۆلەت بىر تۇتاش خىزمەت تەقسىملەيدىغان ئۇسۇل ئەمەلدىن قالدى. كۆرۈپ تۇرۇپتىمىز، دۆلەت ۋە ھەر دەرىجىلىك يەرلىك ئورۇنلار ھەر يىلى ئوقۇش پۈتتۈرگەن ئوقۇغۇچىلارنى ئاساس قىلىپ، ھەرخىل مەمورىلىق ئىمتىھانلىرىنى ئورۇنلاشتۇرۇپ، نۇرغۇن ھۆكۈمەت ئورۇنلىرى، كارخانا–شېركەتلەرگىچە ئىشقا ئورۇنلىشىش پۇرسەتلىرىنى يارىتىپ بېرىۋاتىدۇ. شۇنداقتىمۇ ئېھتىياج تەلەپتىن ئشىپ كەتكەچكە ھەم كەسىپ قۇرۇلمىسىنى تەڭشەش قاتارلىق تەرەپلەردە بەزى مەسلىلەر ساقلانغاچقا، يەنىلا بىر قىسىم ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرى ئىش ئورنى تاپالمايۋاتىدۇ. شۇنداقتىمۇ بۇ ئىشقا دۆلەت، پۈتكۈل جەمئىيەت ۋە ھەرقايسى ئالىي مەكتەپلەر ئىزچىل كۆڭۈل بۆلۈپ،  جىددىي تەدبىرلەرنى قوللىنىپ كىلىۋاتىدۇ. بىز يېڭى دەۋردىكى ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرى بولۇش سۈپىتىمىز بىلەن، بۇ مەسلىلەرگە قانداق قارىشىمىز كېرەك؟ مەن شۇ مۇناسىۋەت بىلەن كىتاب-ماتېرىياللاردىن  ئوقۇغان، باشقىلاردىن ئاڭلىغان ۋە كۆرگەن مىساللار ئارقىلىق، ئۆزۈمنىڭ بەزى كۆز-قاراشلىرىمىنى پىكىرداشلىرىم بىلەن ئورتاقلاشماقچى. مەن ئوقۇغان ۋە شۇنداقلا ئالىي مەكتەپلەردە ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچىلارغا تەۋىسىيە قىلماقچى بولغان «ياشلارغا ئاتالغان نەق گەپلەر» ناملىق ئەسەردە، ئالىي مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان ۋە ئاللىبۇرۇن ئوقۇش پۈتتۈرگەن بىر قىسىم ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئەمەلىي ئىشلىرى يېزىلغان بولۇپ، ئىچىدىكى مساللار ماڭا ھەقىقەتەن چوڭقۇر تەسىرلەرنى قالدۇرغان ئىدى. كىتابتا نەتىجە قازانغانلارمۇ، ئۆزىنى تاشلىۋەتكەنلەرمۇ، نېمە قىلىشىنى بىلەلمەي گاڭگىراپ قالغانلارمۇ ناھايىتى ئېنىق يېزىلغان. مىسالەن، مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان چاغلىرىدىن باشلاپلا، ئۆگىنىشىگە تەسىر يەتكۈزمىگەن ئاساستا قەغەز ئېلىپ ساتقان ھەم شۇئارقىلىق ئۆزىنىڭ مەلۇم ئىقتىسادى قىينىچىلىقلىرىنى ھەل قىلغان ھېلىقى ئوغۇل ساۋاقداش؛ مەكتەپ پۈتتۈرۈپ باشقىلار ھېچ يەردىن خىزمەت تاپالمىسا، ئۇنىڭ ئەكسىچە «تالاش»تا قالغان قىز ساۋاقداش؛ يەنە بۇلارغا قارىمۇ-قارشى ھالدا، مەكتەپ پۈتتۈرۈپ ئۆيىگە قايتىپ كىچىك ئىشنى ياراتماي، چوڭ ئىشنى قىلالماي، ئاخىردا سىرتقىمۇ چىققىسى كەلمەس بولۇپ قىلىپ ئاتا-ئانىسىنى ئۈمىدسىزلەندۈرۈپلا قالماي، يەنە ئوتتەك قىزغىنلىق بىلەن ئوقۇۋاتقان ۋە ئوقۇش قىزغىنلىق يۇقىرى بولغان ئىنى-سىڭىللىرىغا يامان تەسىرلەرنى پەيدا قىلغان بەزى ئوقۇغۇچىلار... ئۇلار خىجىل بولماستىن، سەۋەبىنى ئۆزىدىن ئىزدىمەي ئەكىسچە مەكتەپتىن، جەمئىيەتتىن زارلىنىدۇ. زارلىنىش مەسلىنى ھەل قىلىشنىڭ ئاچقۇچى ئەمەس بەلكى زىددىيەت پەيدا قىلغۇچى ئامىلدۇر. ئازراق زارلىنىشنڭ ئورنىغا، كۆپرەك ئۆگىنىش، ئىزدىنىش كېرەك. يەنە بىر تونۇشىمنىڭ دېيىشىچە، ئۇنىڭ بىر ساۋاقدىشى، مەكتەپ پۈتتۈرۈپ بىر مەزگىل ئوقۇتقۇچىلىق قىلغان بولسىمۇ، لېكىن بىر تۇتاش ئېلىنغان ئېمتىھاندىن ئۆتەلمەي شاللىنىپ قاپتۇ. ئۇ بۇنىڭغا قاراپ ئولتۇرماستىن ئاتىسىغا ياردەملىشىپ، گىلەم سودىسى بىلەن شوغۇللىنىپ، ھازىر شۇ يەردە كۆزگە كۆرۈنگەن ياش تىجارەتچىلەرنىڭ بىر بولۇپ قاپتۇ، تېخى دۆلەتنىڭ سىياسىتى بويىچە، باج كەچۈرۈم قىلىشقىمۇ ئېرىشىپتۇ. ئۇنىڭ دېيىشىچە، ئالىي مەكتەپتە ئۆگەنگەن كەسپى بىلەن ھازىرقى تىجارىتىنىڭ بىۋاستە باغلىنىشى بولمىسىمۇ، ئەمما شۇ ئۆگەنگەن ئۇنىۋېرىسال بىلىملىرى ئاساسىدا، ئۇ تىجارەت يولىنى ناھايىتى تېز ئۆگىنىپ، ئۆزى بىلەن تەڭ ھەتتا ئۇنىڭدىن خېلى بۇرۇنلا ئىش باشلىغان تىجارەتچىلەرنىڭ ئالدىغا ئۆتۈپ، ئىلمىيلىكى، يىراقنى كۆرەرلىكى بىلەن باشقىلارنىڭ ئىشەنچىسىگە ۋە ئېتراپ قىلىىشغا ئېرىشىپتۇ. يەنە بىر كومپىيوتېرىدا ئېلان-لايىھلەش، فىلىم كىرىشتۈرۈش كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىپ يول تاپقان بىر ساۋاقدىشىمىز، ئۆتكەندە ناھىيىسىدىن «كۆزگە كۆرۈنگەن ياش تىجارەتچى» دەپ تەقدىرلىنىپ، تېخى ئۈرۈمچىگە مەخسۇس تەربىيلىنىشكە ئەۋەتىلىپتۇ. كىتابتىن ئەمەلىيەتكە قايتىپ كەلسەم، ئالىي مەكتەپنى پۈتتۈرۈپ، خىزمەت كۆتۈپ ئولتۇرماستىن، بەلكى بىر تەرەپتىن بالا باققۇچى بولسا، يەنە بىر تەرەپتىن كەچلىك كورستا تىل ئۆگىنىۋاتقان قىز ساۋاقدىشىم؛ بىر تەرەپتىن مەمۇرىلىق ئېمتىھانىغا تەييارلىق قىلسا، يەنە بىر تەرەپتىن مەلۇم ئاشخانىدا تاماق تۇشۇغۇچى بولۇپ ئىشلەۋاتقان ئوغۇل ساۋاقدىشىم؛ ھەتتا يۈك تۇشۇش ئورنىدا يۈك كۈتۈرگەن، ئاياقمۇ مايلاپ باققان تۇنۇش دوستلىرىمنىڭ ئىش-ئىزلىرىنىمۇ ئۆز  ئاغزىلىرىدىن ئاڭلىدىم. بۇلاردىن خۇش بولدۇم، مانا بۇ ھەقىقىي تۇمۇش، ھەقىقىي جەمئىيەت. يۇقىرىقىلارنى كىم خىزمەت ئەمەس دەيدۇ؟؟؟ ئەمەلىيەتتە، بۇ بىزنىڭ ئېڭىمىزدىكى خىزمەتكە بولغان تونۇش مەسلىسىىدۇر. شۇڭا بىز ئايرىمىلىققا ئەمەس، ئومۇمىيلىققا نەزەر تاشلىشىمىز كېرەك. يۇقىرىدا تىلغا ئالغاندەك، بەزى ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ ئاشخانىلاردا، يۈك تۇشۇش ئورۇنلىرىدا ئىشلىشى، قاسساپلىق قىلىشى، ئاياق مايلىشى قاتارلىقلار ۋاقىتلىق ئىش، ئۇلارنىڭ بىر ئۆمۈر شۇ ئىش بىلەنلا بەنت بولىدىغانلىقىنى بىلدۈرمەيدۇ. بۇ ئۆيدە يىتىۋىلىپ، ئائىلىگە شۇنداقلا جەمئىيەتكە يۈك بولغاندىن ياخشى. تەرەققىي تاپقان دۆلەتلەردە ھەتتا ئاسپىرانت ۋە دوكتۇرلار كىرا ماشنىلىرىنى ھەيدەيدىغان ئەھۋاللار كۆپ ئۇچرايدىكەن. گەرچە چەتئەل بىلەن دۆلىتىمىزنىڭ ئەھۋالىدا پەرق بولسىمۇ، ئەمما دۆلىتىمىزمۇ تەرەققىي قىلىپ، يېقىن كەلگۈسىدە شۇ سەۋىيەلەرگە يېتىشى تۇرغانلا گەپ.  لېكىن، بۇ ھەرگىزمۇ يۇقىرقىدەك ئەھۋاللارنى ماختاپ-مەدھىيلەپ، ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرى مۇشۇنداق ئىشلارنى قىلىشى كېرەك دەپ تەشۋىق قىلىغانلىق ئەمەس. چۈنكى يۇقىرىدا بايان قىلغان ئەھۋاللاردىن بىز ئالىي مەكتەپنى پۈتتۈرگەن ئوقۇغۇچىلانىڭ ئېڭىدا خىزمەتكە بولغان قاراشتا ئۆزگىرىش بولغانلىقىنى، بۇ جەھەتتىكى ئىسلاھاتلارنىڭ ئۈنۈمىنىڭ ياخشى بولۇۋاتقانلىقىنى كۆرۈۋالالايمىز. ئەمما، ئالىي مەكتەپنى پۈتتۈرگەن بىر ئوقۇغۇچىغا نىسبەتەن، بىر مەزگىل ئۆزىنى ئوڭشىۋالغاندىن كېيىن، ئالىي مەكتەپتە ئوقۇغان بىلىملىرىنى ئىشلىتىپ، ئۆز ئالاھىدىلىكىنى تۇلۇق نامايەن قىلىپ، جەمئىيەتتىن ھەقىقىي بىر كىشلىك ئورنىنى تىپىش ئەڭ مۇھىمدۇر. چۈنكى بۇنداق بولمسا، ئىختىساس ئىگىلىرىنىڭ ئىسراپ بولۇشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپلا قالماستىن، بەلكى جەمئىيەتتە يامان خاھىشلارنى شەكىللەندۈرۈپ قۇيىدۇ. قىسقىسى، ھازىرقى تەرەققىيات ۋە بازار ئىگىلىكى شارائىتىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا، دۆلەتنىڭ قانۇن-تۈزۈملىرىگە ۋە ئۆز ۋىجدانىغا خىلاپ كەلمىگەن ئاساستا، مەلۇم بىر ئىش بىلەن شوغۇللىنىشنىپ ھاجىتىدىن چىقىشنىڭ ئۆزى خىزمەتتۇر. بۇ يەردىكى گەپ خىزمەتنىڭ چوڭ-كىچىكلىكى، ياخىشى-يامانلىقىدا ئەمەس، بەلكى سىزنىڭ ئىقتىدارىڭىزنىڭ يۇقىرى–تۆۋەنلىكى، نىشانىڭىزنىڭ ئېنىق–ئېنىق ئەمەسلىكى، يېڭىلىق يارىتىش روھىڭىزنىڭ بار-يوقلىقىدا. كاللىمىزدا شۇ ئوقۇم ئېنىق بولسۇنكى، ھەرقانداق ئالىي مەكتەپ بىزگە پۈتمەس-تۈگىمەس بىلىم-ئىلىم بېرەلەيدۇ، لېكىن چوقۇم خىزمەت بېرەلىشى ناتايىن. چۈنكى بۇ جەمئىيەت تەرەققىياتى ۋە دەۋرنىڭ تەلپى. شۇڭا، ئىدىيىمىزدە «خىزمەت» توغرىسىدا ئېنىق سان بولسۇن. سىز قانداق خىزمەتكە ئېرىشمەكچى؟ شۇ خىزمەتكە قانداق ئېرىشمەكچى؟ سىز ھازىر قىلىۋاتقان ياكى ئۆگىنىۋاتقانلىرىڭىز ئارقىلىق شۇلارغا ئېرىشەلەمسىز؟؟؟ ئېسىڭىزدە بولسۇنكى، ئەگەر «تاللاش توغرا بولمىسا، تىرىشچانلىق نۆلگە تەڭ بولىدۇ». يولبارس-بىلىگئاي

suzuk-ay

	مەنمۇ بىر ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىسى . مېنىڭ نەزىزىرمىدىكى خىزمەت نۇقۇل تۆمۈر تاۋاققا ئېرىشىش ئەمەس ، بەلكى ئويلايدىغىنىم كەلگۈسىدە مۇشۇ ئۆگەنگەن بىلىملىرىنى ئىشلىتەلەرمەنمۇ ؟ كەلگۈسىدا ياراملىق بىر ئانا بولالارمەنمۇ ؟ دەپ ئويلايدىغان بولۇپ قالدىم .

othor

	مىنىڭ تۆمۈر تاۋاققا ئېرىشكۈم يوق . بەلكىم ئۆزۈم ئالتۇن تاۋاق ياسايمىكىن دەيمەن..

esyankar75

	ئالىي مەكتەپتە بىردىنبىر ئۈگىنىدىغىنىمىز سېستىمىلىق تەپەككۇر قىلىش .

tiwep

	بۇرۇن بىزنى مەكتەپتە « ۋەتەن ئۇچۇن تىرىشىپ ياخشى ئوقۇپ، جەمىئەتكە ياراملىق ئادەم بولايلى » شۇئارلانى توۋلايتتى .    نىمە بۇ ھەممىسى قۇرۇق گەپ ، يۆل گەپ نەدە ، باققالچىنىڭ ھارۋۇسىدا ... ۋەتەن ئۇچۇن ، ۋەتىنىنىڭ نىمىلىكىنى بىلمەيدىغان ساختىپەز مالىملەر-كىچىك باللارغا «ۋەتەن  ئۇچۇن» دەپ قۇلىقىغا قۇيىۋىتىدۇ ، كاللىسى ئىشلىمەيدىغان دۆت مالىملار « ئۆزى ئۇچۇن ، كەلگۇسىدىكى ئائىلىسى ئۇچۇن » دىگەن ئۆگەتمەيدۇ .   ئاخىرىدا باللار نىمە بولىدۇ ؟ ئاخنانچى .. نەتىجىسى نىمە بولىدۇ ، ۋەتەن ئۇچۇنلىكى بىريەردە تۇپ تۇرسۇن ، ئۆزى ئۇچۇنمۇ ياشىيالماي بۇ دۇنيادىن كىتىدۇ .   ئۇقۇغۇچىلارغا نىمە كىرەك ؟ ئەمەلىيەت كىرەك ، ساختا ۋەدە ، ساختا شۇئارلا پايتىمىدەك تاشلاش كىرەك .ئادەم ئاۋۋال ئۆزى ئۇچۇن ياشىشى كىرەك .ئۆزىنى ئۆزى باشقۇرالىسىلا ، باشقىسى ئاسان...    مۇشۇ خەنزۇ مائارىپى بىزنى خىيالپەرەس ، شۇئارپەرەس قىلىپ قويىۋاتىدۇ .9يىل فىزىكا دەرس ئۆگەنگەن ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىسى ئۆيدىكى بۇزۇلۇپ قالغان دىلبۇزۇرنى ئوڭشىيالمايدۇ .

ay25

	ئۇنى دەيمىز  بۇنى دەيمىز......يەنىلا ئاشۇ تۆمۈر تاۋاق ئۈچۈن تىرىشىمىز بالىلار....ئۇنتۇپ قالماڭلار.......تۆمۈر تاۋاقنى تاشلاپ ئۆزى ئالتۇن تاۋاق ياسىۋالغان نى نى بايلار بالىلىرىنى نۇرغۇن پۇل خەجلەپ ئاشۇ تۆمۇر تاۋاققا ئىلىشتۈرۈشكە تىرىشىۋاتمامدۇ؟؟؟؟ئۇنداق ئەمەس دەپ بېقىڭلار

muhammatalijan

	ئالى مەكتەپتە ئوقۇپ بولسىلا چوقۇم خېزمەت تاپالىشى ناتايېن ،بىراق تىرىشپ ،ئىزچىل بوشاشماي كىلىۋاتقانلارنىڭ رىسقېنې ئاللا چوقۇم بىرىدۇ ....

دەتمەن

	تىرىشقاندىلا ئۆزگەرتكىلى بولدۇ ، تىرىشسىلا ئۆزگەرتكىلى بولدۇ .

ANSWER

	ئالغان بىلىم جەمىيەتكە چىققاندىن كىيىن مەلۇم بولىدۇ ، ھەربىر ئالى مەكتەپتىكى ئوقۇغۇچىلارغا ئىمان - ئىتىقاد ، ئەقىل - ئىدراك ۋە گۈزەل كىلەچەك تىلەيمەن ، ئامىن !

zokra

	مەن بىر ئۆزۇم ياقتۇرىدىغان  مۇقىم خىزمەتكە ئىرىشسەم ، ئاندىن كۆپ ۋاقتىمنى ئائىلەمگە، پەرزەنتىمگە  بەرسەم  دەيمەن . مىنىڭچە نۇرغۇن  قىزلار مىنىڭدەك ئارزۇ  قىلىدىغۇ  دەيمەن ...........