ئەر دىگەن ئائىلنىڭ تۈۋرۈگى

1miskal

	يىقىندا مەن مىسرانىم مۇنبىرىدە بىر دوستىمىزنىڭ << ئوخشاپ قاپسەن خىنىم مىجەزگە >> دىگەن شىئىرىنى كۆرۈپ بۇ شىئىردا ئەكىس ئەتكەن خىنىم مىجەز كىشلەرنىڭ جەمىيتىمىزدە ئاۋۇپ قىلىۋاتقانلىقىنى ھىس قىلدىم . شىئىرنىڭ مەزمۇنى ئوخشاپ قاپسەن خېنىم مىجەزگە پۈكتۈڭ سەن قەلبىڭگە نىملەرنى ئوغلان. بولدۇڭمۇ ۋە ياكى ۋىجداندىن قوغلان؟ نى ھەۋەس قىپ كەپسەن بولۇشقا چولپان، خەلقىڭنىڭ دورىسى نىمىكىن ئويلان. ئايلىناي قىپ يۈرگەن پەردازلىرىڭدىن، ئارقىڭدىن پەرىقسىز جىنسىڭ قىز-ئوغۇل؟ ئايلىناي بوپ يۈرگەن سەردارلىقىڭدىن، سىنىڭدىن نى نۇمۇس خەلقىڭگە ئۇيۇل. سەپكىنىڭ بەك سېسىق نەنىڭ ئەترىسى؟ بويلىرىڭ "كىلىشكەن "كىمنىڭ نەۋرىسى؟ ئۈزۈلمەس بۇ كىمنىڭ كەچلىك بەزمىسى؟ غەزەپتە سىلكىنەر ئەجداد قەبرىسى. كىيىمىڭ باھاسى ئالىدۇ جاننى، قىزلاردەك ياسىنىپ يۈرىسەن ئەجەپ. چەكلىسە نىمىنى قىلىسەن شۇنى، بولدىلا سۆز ئاچماي سەندىكى ئەدەپ. ئايلىناي سەن كىيگەن شۇ ئاياغلاردىن، بەش غېرىچ چەمىلىك پاناق ئېغىر كەش. ھەتتاكى پايپىقىڭ داڭلىق ماركىلىق، كۆزۈمدىن بالدۇرراق يۈتكىنە"ئادەش". زامانغا ماسلاشتىم دەيسەن بۇلارنى، ئويلاشماي قىپ قويۇپ نۇرغۇن ئۇياتنى، يوقالسۇن مەنىسىز بۇنداق زامانەڭ، قايتۇرۋال ئەجدادىڭ مىراس"سۇبات"نى. ئۆتمىسە ھىچ ئىنسان يېنىڭدىن سوقۇپ، ئويلىما ھۆرمىتىم ئابرۇيىمكەن دەپ. سېنىڭدىن يىرگىنش،سەسكىنىش ئەسلى، بۇ مەسلە تۈپىدىن ۋىجداندىكى گەپ. بولدى قىل تالاشما مېنىڭدىن سۇئال، سۆزۈمنىڭ ئاخىرى تېخىمۇ قوپال. سۆزلىسەم يەنىمۇ بوپ قالما ئوسال، ئەمدى سەن ئابرويغا ئېيتىپ قوي "يوقال"! بىلمىدىم قەلبىڭگە نىملەرنى ئويغان؟ خىيالىڭ قۇشلىرى نەلەرگە قونغان؟ كۆزۈڭ ئاچ تاڭ ئاتتى ئەمدى تىز ئويغان، ئېزدىمە شۆھرەتنى قەيەردە قويغان. گىپىمنى ئىلىك ئال ياكى ئالمىغىن، ئىختىيار سېنىڭدىن يېزىش مېنىڭدىن. يوللۇرىڭ ھىلىھەم راۋانە شانلىق، ماڭامسەن،ماڭمامسەن تاللاش سېنىڭدىن. ئەر دىگەن ئائىلنىڭ تۈۋرۈگى ، ھاياتلىقنىڭ جان تونۇرى . مۇنداق ۋىجدان غۇرۇرى قالمىغان ،ئەرلىك تەبىئەتتىن مەھرۇم بولغان ئائىلە ۋە جەمىيەتتىن بەخىت -سائادەت تۆت پۇتلاپ قاچىدۇ . شىنجاڭ مەدىنىيىتىنىڭ مەلۇم سانىدا << يولۋاس ئۆلتۈرگەن ئەزىمەت ، كىر يۇيۇۋاتقان ئەر >> دەپ بىر تىمىنى ئوقۇغانلىقىم ئىسىمدە . بەلكىم بۇ تىمىنى دوسىتلارمۇ ئوقىغاندۇ . بۇ تىمىدا ھازىر ياشاۋاتقان بىر يىگىتنىڭ بوۋىسىنىڭ ئەينى ۋاقىتتا بەكلا باتۇر ، جەسۇرلۇقى بايان قىلىنىپ ،ئۇنىڭ يۇرت -مەھەللە بىشىغا ھەرقانداق خەۋىپ-خەتەر يەتسە شۇئانلا كۆكرەك كىرىپ چىقىدىغانلىقى ھەتتا شۇ يۇرتقا خەۋىپ ئىلىپ كەلگەن يولۋاسنىمۇ ئۆز -ھاياتىنىڭ خەتەرگە ئۇچرىشىغا قارىماي يوقاتقانلىقى تەسۋىرلىنىپ ئەرلىك مەسئۇلىيەتنىڭ ئىغىرلىقى ئىچىپ بىرىلگەن . شۇ بوۋاينىڭ نەۋرىسى بولمىش ھازىرقى شارائىتتا ياشاۋاتقان جۈرئەتنىڭ ئايالى قاتار چايغا كەتسە ئۆيدە كىر يۇيۇپ ، بالا بىقىپ ئولتۇرغانلىقىدەك رىئاللىق ئىچىپ بىرىلىپ ئەرلىكنىڭ تەدىرجى پۈچەكلىشىپ مىڭىۋاتقانلىقىنى ئىچىپ بەرگەن . روزى ھىيىتتا مەن مەلۇم بىر دوستىمىزنىڭ ئۆيىگە پەتىگە باردىم . مەن ئۇنىڭ بىلەن سالاملىشىپ بولغاندىن كىيىن ئۇ ماڭا --ئاداش كۆرۈشمىگىلى ئۇزۇن بوپتۇ . شۇڭا ئالدىرىما . سەي قورۇپ ، تاماق يەپ پاراڭلىشىپ ھال-مۇڭ بولايلى . دىدى . مەن ئۇنىڭغا ؛--ماقۇل ئەمسە بىر ئاز ئولتۇرايلى دىدىم . ئۇ چاينى قۇيۇپ بولغاندىن كىيىن ؛--سەن تارتىنماي داستىخانغا بىقىۋەر ، مەن ھازىرلا كىرىمەن دەپ چىقىپ كەتتى . ئۇ خىل ئۇزۇندىن كىيىن بىر تەخسە سەينى كۆتۈرۈپ كىردى . ؛-ئاداش  قانداقراق قۇرۇپتىمەن تىتىپ باقە ؟؟دىدى. مەن ھەيران قىلىپ ؛-ئۆزۈڭ قورىدۇڭما ؟؟ دىدىم ھەيران بولۇپ . ئۇ ؛--ھەئە . ئايالىم ئىشلەۋاتىدۇ . بىر ئۆيدە ھەر ئىككىمىز ئىشلەۋەتقاندىكىن تاماققىمۇ ئۇستا بوپ كىتىدىكىن .دىدى ھىجىيىپ . مەن سەينى تىتىپ كۆرگەندىن كىيىن ؛--راسىتلا ئوخشاپتۇ . ئاشپەز بوپ كىتىپسەن دىدىم ئۇنىڭغا بىر -ئاز تەنە قىلىپ . ئۇ ؛--قانداق تاماق يىگۈڭ بار ؟ مەن غاچچىدە .... مەن ئۇنىڭ ئاخىرقى گىپىنى كۈتمەيلا ؛--ئاداش . مەن بۇ يەرگە ئاچ قىلىپ كەلمىدىم . ئۇنىڭ ئۈستىگە ئەر كىشىنىڭ قازان بىشىدا تاماق ئىتىپ يۈرۈشىنى مەن قوبۇل قىلالمايمەن . ئەر دىگەن ئەرگە خاس ئىشلارنى قىلمامدۇ دەيمەن ؟ ئايالىڭ سىرىتتا ئىشلەپ سەن مۇشۇنداق قازان بىشىدا تاماق ئىتىپ يۈرسەڭ قانداق بولا ؟ سىنىڭ داداڭ ، بوۋاڭ مۇشۇنداق ياشىغانما ؟ئوغلۇڭمۇ چوڭ بولۇپ قاپتۇ . سەن ئائىلدە ئەردەك ياشاپ ئۇنىڭغا ئۆلگە بولمىساڭ ئۇمۇ چوڭ بولغاندا ئايلىغا تاماق ئىتىپ ،يۈرمەسما ؟؟ دىۋىدىم ئۇ خاپا بولغاندەك قىلىپ ؛--گەپنى بەك ئاشۇرۋەتتىمۇ  قانداق ؟؟ ئايالىغا كۆيۈنسە بۇنىڭ خاتاسى بارمۇ ؟؟ بىزنىڭ ئاتا-بوۋىلىرىمىز ياشىغان زامان ھازىرقىغا ئوخشامتى ؟ ئۇلار سىرىتتا پۇل تىپىپ ئائىلنى قامدايتى .ئايىلى ئۆيدە بالىلارنى بىقىپ تاماق ئىتىپ ئۆي ئىشىنى قىلاتتى .  ھازىرچۇ ؟ كۆپلىگەن ئائىللەردە ئەر -ئايال ئىشلەيدۇ . ئۆينىڭ يۈكىنى ھەر ئىككى تەرەپ زىممىسىگە ئالغان . بۇنداق ئەھۋالدا ئۆز-ئارا ھەمكارلىشىپ ئۆي تۇتمىساق قانداق بولىدۇ ؟ چۈنكى مەن تاپقان شۇ پۇلنى خوتۇنۇممۇ تاپىدىغان تۇرسا . مەن ئۇنىڭ بۇ گىپىدىن غەلىتىلىك ھىس قىلىپ ؛--ئاداش ، بولدى ئۆزۈڭنى ئاقلىما ! مىنىڭچە ئەر دىگەن يەنىلا ئەردەك بولغىنى تۈزۈك . يەنىلا ئاياللار قىلىدىغان ئىشنى ئاياللار قىلغىنى ،ئەرگە يۈكلەنگەن ئىشلارنى ئەرنىڭ قىلغىنى تۈزۈك . ئۆزىگە خاس ، ئەرلىككە ماس ئىشلارنى قىلماي خوتۇن كىشىدىن ئىش تالىشىپ يۈرگەن ئەرنىڭ ھىچقانداق يەردە ھەتتا ئايىلى ئالدىدىمۇ ئەرلىك ئورنى بولمايدۇ . گەپ قىلسام بەك قايناپ قالىمەن ئاداش ،خوش . مەن ماڭاي دەپلا ئۆيدىن چىقىپ كەتتىم . ھازىر جەمىيەتتە خىزمەت قىلىدىغان ئەر -ئاياللارنىڭ كۆپىيشى بىلەن بۇ دوستىمىزدەك ئەرلەر كۈندىن -كۈنگە كۆپەيمەكتە . شۇ ئەرلەرنىڭ قازان بىشىغا بىلىپ -بىلمەي چىقىپ قىلىشىنىڭ ئۆزىلا ئىقتىسادى ئامىلنىڭ ئەرلىكنى پايخان قىلىۋالغانلىقىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ --ئەلۋەتتە ، چۈنكى شۇ ئائىلگە كىرەكلىك ئىقتىساتنى ھەر ئىككى تەرەپ تەڭ تاپقانلىغىدىن چوقۇملا ئەرنىڭ شۇ ئائىلدىكى ئورنى ئايىلىدىن كۆپ يۇقۇرى تۇرماسلىقى سەۋەپلىك ھىلقى دوستىمىزدەك كۈنگە قالغان ئەرلەر كۆپ بولسا كىرەك . مىنىڭچە يەنىلا ئەر دىگەن ئەردەك ياشىغىنى ئەۋزەل . ھازىر جەمىيتىمىزدە شىئىردا ئىپادىلەنگەندەك خىنىم مىجەز ياشلار ئاۋۇپ قىلىۋاتىدۇ . بەزىسى بوينىغا زەنجىر يەنە بەزىسى قۇلقىغا ھالقا سىلىۋالغانلارنىمۇ ئۇچرۇتۇپ قالدۇق . بۇلار ئۆزىنىڭ ئەر بوپ قالغىنىدىن پۇشمان قىلىپ قالغانلارمۇ بۇنى ئۇقمۇدۇم . لىكىن شۇلار بىلسە ئەرلىك ئاللانىڭ شۇ ئىنسانغا بەرگەن ئەڭ چوڭ بۆيۈك سوۋغىسى . زىمىنغا تۇنجى ئاپىرىدە قىلىنغان ئىنسان --ئادەم ئاتا يەنى ئەر بولدى . ياراتقۇچىنىڭ ئۇنى زاتى ئىنساننىڭ بىردىنبىر ئاتا يىلتىزى قىلىپ يارتىشىدا ۋەھەتتا پەرىشتىلەرنىمۇ ئۇنىڭغا سەجدە قىلدۇرشىدا بەلكىم كارامەت ھىكمەتلەر يۇشۇرۇنغان بولۇشى مۇمكىن . ياراتقۇچىنىڭ زىمىنغا بولغان مەسئۇلىيەت ، ھوقۇق،يەنى يۈكسەك ئەقىل -پاراسەت ،ئائىلە جەمىيەت تۈزۈشتىكى يادىرولۇق ئامىل بولمىش ئايال ۋە قەلبلەرنى بىر -بىرىگە چەمبەرچەس باغلاپ تۇرغۇچى مۇھەببەت ئۇرۇقلىرىنى ئەرنىڭ قولىغا تاپشۇرۇشتا ئەرگە بولغان ئىشەنىچنىڭ قانچىلىك بۆيۈكلىگى چىقىپ تۇرىدۇ . دىمىسىمۇ ئەر ، ئايالنىڭ باشپاناھى .ئائلنىڭ تۈۋرۈگى .جەمىيەتنىڭ ھەركەتلەندۈرگۈچ كۈچى .ئەرلەر جۇشقۇن جەمىيەتتىن شاتلىق سادالىرى ئۈزۈلمەيدۇ . زەيپانە ، لايغەزەل ئەرلەر قاپلىغان جەمىيەت مەنىۋى ئەخلاقى ئىقتىسادى كىرزىسىنىڭ پاتقىقىدا قالىدۇ . ئەرلەر لايغەزەللەشكەن ،پەرۋاسىز .شەخسىيەتچى بولۇۋالغان جەمىيەتتىن سائادەت تۆت پۇتلاپ قاچىدۇ . شۇڭا ئەرلەر ئائىلدىكى  جەمىيەتتىكى مەسئۇلىيتنى تولۇق تونۇپ ھەقىقى ئەردەك يەنى بىزنى تاپقان دادىمىزدەك ، بوۋىمىزدەك ياشايلى . باللىرىمىزغا ئۈلگە بولغىدەك ، باللىرىمىز پەخىرلەنگۈدەك ياشايلى !!!! مەنبە . ئۆزۈم .

bugaltir

	ئەر دىگەن ئائىلنىڭ تۈۋرۈگى ، ھاياتلىقنىڭ جان تومۇرى .

hekmat-uyghur

	دۇنيا  ئەر  ،قېنى  سىلەر  ئەركەكلەر  دەپ  يىغلايدۇ،  بىز  يەنىلا  شۇ   ئويۇنچۇقخانا، چىلىمخانا، قىمارخانا، قاۋاقخانىلاردىما؟؟؟؟؟؟؟

bugaltir

	ئايالىنىڭ ئىپپەتلىك بولۇشىنى ئىستىگەن ئەر گۈزەل مۇئامىلىلىك بولماق ئىنسان پەزىلىتىدىكى بىرىنچى قائىدىدۇر. گۈزەل مۇئامىلىنىڭ ئەڭ زور قىسمى ئايال بىلەن بولىدىغان مۇئامىلىدۇر. ئاياللار ھەر كىمنىڭ نەزىرىدە ھۆرمەتلىك بولۇپ، ئۇلارغا رىئايە قىلغۇچى ئەرلەرمۇ ئەڭ ھۆرمەتلىك ئەرلەردۇر. ئاياللار بىلەن گۈزەل مۇناسىۋەت قىلماق ئىنتايىن ئىسىل پەزىلەتتۇر. شۇنىڭ ئۈچۈن ھەر بىر كىشى ئۆزىنىڭ ئايالىغا زۆرۈر بولغان نەرسىلەرنى ھازىرلاشقا ۋە ئايالىنى ھەر بىر ئىغىرچىلىقلاردىن ساقلاشقا بۇرچلۇقتۇر. بۇنداق مۇئامىلىدە بولغۇچى ئەرنىڭ دۇنياسى تۈزۈك، ئاخىرىتى راھەت بولۇر. ئايالغا گۈزەل مۇئامىلە قىلغۇچى ئالىي تەبىئەتلىك ئەرلەر قائىدە يۇسۇن ھەم ئەقىل تەرىپىدىن مەنئى ئىتىلگەن نەرسىلەرگە ئاياللىرىنى يولاتمايدۇ ۋە ئەزىز بالىسىغا بولغان مىھر – شەپقىتى دەرىجىسىدە ئىلتىپات كۆرسىتىپ، ئايالىنى بارلىق مۇشەققەتلەردىن ساقلايدۇ، ئۇلارنى قۇربى يەتمىگەن خىزمەتكە بۇيرۇمايدۇ. ئاياللىرىمىز ئاتا – ئانىلىرىنىڭ ئەزىز بالىلىرى، ئۇلارنىڭ كۆزلىرىنىڭ قارىلىرى بولغان بولغان ھالدا ئۇلاردىن ئايرىلىپ بىزلەرگە يار بولماقتا ۋە ھەربىر ئىشارەتلىرىمىزگە تەييار تۇرماقتا. بىرىنچىدىن، ئائىلە نىزامىغا رىئايە قىلىش، ئىككىنچىدىن، بىزگە ياراش ئۈچۈن كىچىسى ئۇيقۇسى، كۈندۈزى راھەتلىرىنى پىدا قىلىپ، بالىلىرىمىزنى پەرۋىش قىلماقتا، ھەتتا ئۆزلىرىنىڭ غەيرەتلىرىگە تايىنىپ بىزنىڭ كۆپ خىزمەتلىرىمىزنىڭ ھاجىتىدىن چىقماقتا. ئۇلارنىڭ بۇنداق ئېزگۈلۈكلىرىدىن كۆز يۇمۇپ، ئۇلارنى ياخشى مۇكاپات بىلەن تەقدىرلەش ئورنىغا، يامان مۇئامىلە قىلىدىغان بولساق، ئەرلەر تۈگۈل، ئاددى ئىنسانچىلىققىمۇ مۇناسىپ بولمىغان قاباھەتلەرنىڭ ئەڭ چوڭىنى قىلغان بولىمىز. بۇنداق دېيىشىمىزدىكى مەقسەت، ئاياللارغا گۈزەل مۇئامىلە قىلىش كېرەك ئىكەنلىكىنى سۆزلىمەكتۇر. ئايال بىلەن بولىدىغان مۇئامىلە ھەددىن ئوشۇق ياكى ھەددىدىن تۆۋەن ئەمەس، ئادالەت بىلەن بولۇش كېرەك. تەربىيىلىك ئەر ئايالىغا گۈزەل مۇئامىلىدە بولۇش بىلەن بىرگە ئۆزىنىڭ ئۇلۇغۋارلىقىنى ھەم ساقلاپ قالۇر، ئۆزى ھۆرمەق قىلىش بىلەن ھۆرمەتكە ئېرىشىشنىمۇ بىلەر. ئىشلىرىدا ئايالى بىلەن مەسلىھەت قىلار، قەيەرگە بارسا بارىدىغان يىرىنى بىلدۈرۈپ قويار، شۇنداق قىلسا، تاسادىبەن بىرەر ھادىسە بولۇپ قالسا، خەۋەر بىرىشتە ئايالىغا قولايلىق بولۇر. ئېرىنىڭ مەسلىھەتى ۋە ئۆزىنى بىلدۈرۈپ يۈرۈشتىن رازى بولغان ئايالئېرىنىڭ مۇھەببىتىدىن ئەمىن بولۇر، شۇنىڭغا مۇناسىپ ئۆزىمۇ ساداقەتلىك بولۇر. ئاياللار قىرلاردا يۈرگۈچى ھايۋانلار كەبى ئەقىلسىز ھەم مەسلىھەتكە قابىليەتسىز ئەمەستۇر. بەزى ئاياللار باركى، ئەگەر ئەقىل جەھەتتە سېلىشتۇرۇلسا كۆپ ئەرلەردىن غالىب كېلىدۇ. شۇنداق بولسىمۇ، ئايال تەرىپىدىن بىرىلگەن پىكىر توغرا دەپ قارالمىسا، ئەر ئۈچۈن بۇنىڭ توغرا ئەمەسلىكىنى مۇناسىپ دەلىل كەلتۈرۈپ ئىسپاتلاپ بېرىش لازىمدۇر. بۇنداق بولغاندا ئايال، بىرىنچىدىن، ئۆزىنىڭ مەسلىھەتچى ئىكەنلىكىنى بىلگەنلىكىدىن، ئىككىنچىدىن، خاتا پىكىر ئېنىقلانغانلىقىدىن ئىككى تۈرلۈك پايدا كۆرگەن بولىدۇ. ئېرىنىڭ شەپقەت قانىتى ئاستىدا بولغانلىقىنى بىلگۈچى ئايال ئېرى ھەققىدە ھەممىگە ياخشى پىكىر ئېيتىدۇ ۋە دائىم ئۇنىڭ رازىلىقىنى ئېلىش ئۈمىدىدە بولىدۇ. ئۇنى ئۆزىنىڭ ئاتا – ئانىسىدىن، بارلىق ئۇرۇق – تۇغقانلىرىدىن ئارتۇق سۆيىدۇ، ئۇنىڭ شەپقىتىگە نىسبەتەن ھەم ئالدىدا، ھەم كەينىدە خىزمىتىنى غەنىيمەت بىلىدۇ. ئۆي ئىچىدىكى چىنە – چەينەك، ئىدىش – ئاياغ ۋە باشقا نەرسىلەر سۇنغاندا ئەرنىڭ ۋەزىپىسى ۋارقىراش – جارقىراش ئەمەس، بەلكى بىلمىگەنگە سىلىپ تۇرۇشتۇر. تاسادىبەن چوڭ ئىدىش سۇنۇپ ئايال ئۆزى كىلىپ ” مېنىڭ نوقسانىمدىن بولدى ” دەپ ئۆزرە سورىسا، ئەر ” چوڭ بالا – قازالاردىن ساقلانغايسىز، بېشىمىز ئامان بولسا مال – مۈلۈك تىپىلار، ئەمدى بۇنىڭدىن كېيىن دىققەت قىلىشقا تىرىشىڭ ” دەپ مۇلايىم سۆزلەر بىلەن نەسىھەت تەلەپپۇزى بىلەن تەربىيە بەرمىكى لازىم. ئادەتتە شۇنداق مىجەزلىك بولغان ئەرلەرنىڭ ئاياللىرى ئالدىدا ھۆرمىتى ئاشار ۋە مەرتىۋىسى ئۆسەر. ئاياللار ئەرلەرنىڭ قىيناشلىرىدىن ئەمەس، ئەپۇلىرىدىن، سۈركىلىشلىرىدىن ئەمەس، چىرايلىق نەسىھەتلىرىدىن قورقىدۇ. لېكىن بۇ قورقۇش قويلارنىڭ بۆرىلەردىن قورقۇشلىرى كەبى دۈشمەنلىك قورقۇشى ئەمەس، بەلكى مۇھەببەت ۋە ھايا بىلەن بىرىككەن قورقۇشتۇر. ئەرلەر بوش ۋاقىتلىرىدا ئۆزلىرىنىڭ قانداق نەرسىلەر ۋە مۇئامىلىلەرنى سۆيۈپ – سۆيمەيدىغانلىقلىرىنى، بالىلارغا قانداق تەربىيە قىلغانلىقلىرىنى، دوستلار ۋە دۆشمەنلىرىنىڭ ھاللىرىنى ئاياللىرىغا ئاز – ئازدىن بولسىمۇ بىلدۈرۈشى كېرەك. بۇنداق قىلىش ئاياللىرىنىڭ خاتالىقلاردىن ساقلىنىشىغا سەۋەب بولار. ئەمما ئادەم بالىسى ئۇنتۇش ۋە خاتالىشىشتىن خالىي بولمىغانلىقتىن، شەرىئەتكە خىلاپ بولمىغان خاتالىقلارنى ئەپۇ قىلماق زور ياخشىلىق بولۇر. ئەگەر ئايال ئەقىدە ۋە ئىتىقاد يول قويمايدىغان خاتا ئىش قىلغان بولسا، ئۇنىڭغا سۈكۈت قىلىش ئەلۋەتتە توغرا بولمايدۇ. بۇنداق ۋاقىتتا ئەر مەزكور ئىشنىڭ ئەيىب ئىكەنلىكىنى ئايالىغا بىلدۈرسۇن، ئەگەر بۇنىڭ ئۈنۈمى بولمىسا، ئايالىنىڭ يېقىنلىرىغا مەلۇم قىلىپ ئۇلاردىن ياردەم سورىسۇن. ئەمما، ئاغزى بۇزۇق، جېدەللەشكەن، ئىچى يامان زاتلارغا شىكايەت قىلىش كەبى ئىشلاردىن ساقلانماق ھىممەتتىندۇر. ساھابىلەردىن بىرى ئايالىدىن شىكايەت قىلىش ئۈچۈن شۇ ۋاقىتنىڭ خەلىپىسى ئۆمەر رەزىيەللاھۇئەنھۇرنىڭ ھوزۇرىغا بارغاندا خەلىپىنىڭ ئايالىنىڭ خەلىپىگە جاۋاب قايتۇرغىنىنى ئاڭلاپ يولدىن قايتىپ كېلىدۇ. خەلىپە ھەزىرەتلىرى بۇ ئادەمنى كۆرۈپ قېلىپ چاقىرتىپ كىلىدۇ – دە، نېمە ئۈچۈن قايتىپ كەتكىنىنى سورايدۇ. ساھابە : ” ئەي، مۆمىنلەرنىڭ ئەمىرى، ئايالىم ئاچچىق سۆزلۈك بولغانلىقتىن، ھەزرىتىڭىزگە شىكايەت قىلىش ئۈچۈن كەلگەنىدىم، لېكىن ئايالىڭىزنىڭ سىزگىمۇ جاۋاب قايتۇرغىنىنى ئاڭلاپ، بۇ قايغۇدىن خەلىپىنىڭ ئۆزىمۇ ئامان ئەمەس ئىكەن، دەپ قايتىپ كېلىۋاتاتتىم ” دەپ جاۋاب بىرىدۇ. بۇنىڭغا نىسبەتەن خەلىپە ھەزىرەتلىرى ” ئەي قىرىنداش! ئاياللىرىمىز ئۆيلىرىمىزنى سىيرىپ  – سۈپۈرىدۇ، كىيىم تىكىپ ئۈستىمىزگە كىيدۈرىدۇ، يېمەك – ئىچمىكىمىزنى ھازىر قىلىدۇ، كىرلىرىمىزنى يۇيىدۇ، باىلىرىمىزنى تەربىيلەپ ئۆستۈرىدۇ، قايغۇلۇق سائەتلىرىمىزدە كۆڭلىمىزگە تەسەللى بېرىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن بىزنىڭ ئۈستىمىزدە ئۇلارنىڭ ئۇلۇغ ئەجرى بار. دىنىمىزغا زىيان كەلتۈرمىگەن ھالدا ئادەمگەرچىلىك يۈزىسىدىن بەزى ۋاقىتلاردا ھۆرمىتىمىزنى بەجا كەلتۈرۈش جەريانىدا بىرەر كەمچىللىك سادىر قىلسا، ئۇنى ئەپۇ قىلىش كېرەك ئەمەسمۇ؟ ” دېگەنىكەن. ساھابە ئۆيىگە كىلىپ ئۇشبۇ ۋەقەنى ئايالىغا سۆزلەپ بەرگەنىكەن، ئايالى بۇنىڭدىن ئىبرەت ئىلىپ، ئۆمرىنىڭ ئاخىرىغىچە ئېرىگە ئىتائەت قىلىشقا ئەھد قىپتۇ. ئاياللار ئەرلىرى تەرىپىدىن ھەر ۋاقىت ھۆرمەت كۆرۈشكە لايىق بولسىمۇ، لېكىن ئېغىر ئاياغ ۋاقىتلىرى ۋە تۇنجى بالىسى تۇغۇلغاندا يەنىمۇ ئارتۇق ھۆرمەت كۆرۈشكە لايىق بولىدۇ. بۇ كۈنلەر ئاياللار ئۈچۈن مۇشەققەتلىك، ئېغىر كۈنلەر سانىلىدۇ. ئاياللار ئەڭ ئېغىر بالالارغا سەۋر قىلسىمۇ، ئۆز ھەقلىرىنىڭ پايخان قىلىنغانلىقىغا رازى بولمايدۇ ۋە بۇنى ئېغىر مەسخىرە ھېسابلايدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن ئايالىنىڭ ھەققىنى پايمال قىلماسلىق كېرەك. ئايالنىڭ ھەققى ئادا قىلىنسا، ئائىلىنىڭ شاراپىتى ساقلىنار ۋە ئايال شاد ھەم سالامەت بولۇر. ئايالىنىڭ ئىپپەتلىك بولۇشىنى ئىستىگەن ئەر ئەڭ ئاۋال ئۆزى ئىپپەتلىك بولسۇن. ئۆز ۋەزىپىسىنى بىلمىگەن كىشىنى ئەر دېمەك توغرا ئەمەس. پاھىشىخانىلاردا يۈرگۈچى، قىمار ئويناپ بايلىقى ۋە قىممەتلىك ئۆمرىنى نابۇت قىلغۇچى كىشىنىڭ ئائىلە باشلىقى بولمىقىدىن زەررىچە پايدا كۆرۈلمەس. ئائىلە باشلىقلىرىدا بولغان يوشۇرۇن ۋە ئاشكارا بۇزۇقلۇقلار بالىلىرى ۋە ئەۋلادلىرىغا مىراس قالار. بۇنىڭ نەقەدەر زور بەدبەختلىك ئىكەنلىكىنى ھەر كىم ئۆز ئەقلى بىلەن بىلسە كېرەك. مەنبە  :   ساقلاپ  قويغانلىرىم   .

شاھلالە

	مىڭ ئىغىز گەپتىن بىر ھەركەت ، مىڭ تۈرلۈك ئوي پىكىردىن ئىپادىلەنگەن بىر ئىغىز سۆز ئەۋزەل دەپتىكەن ،قاچان مۇشىنىڭغا ئەمەل قىلارمىز

azizgul

	ئەھمىيەتلىك  تېما -  ئىنكاس ئۈچۈن كۆپ تەشەككۈر !

oygan0

	بىر قىسىم قىز-ئاياللارغا بۇ گەپلەر قۇلاققا مۇش ئۇرغاندەك ئاڭلىندىغاندۇ ھە ؟ مەن ئۆتكەندە مۇشۇ ئىشلار توغۇرلۇق تالاش تارتىش قىلىپ تېمىدا يېزىلغاندەك دېسەم ھەممىسى مېنى سىزدە ‹‹ ئەرلەر خوجايىنلىق ئىددىيىسى ›› (大男人主义)بەك كۈچلۈككەن دەپ تۇرۋالغانتى ....

rahmansaykin

	مەنمۇ مۇشۇ كەمگىچە بىرەر قېتىم قازان بېشىغا بېرىپ باقمىدىم . بىزلەر دېھقان بولغاندىكىن قاچان تاماق ئىتىپ يىگۈمىز كەلسە شۇ چاغد يەيمىز ، ئالدىراش يوق . مەكتەپتە بولساق تەييا تاماق يەيدىغان گەپ . بىر  قېتىم ئۆيدە ئاپام ئاچاملار بىلەن چۆچۈرە تۈگۈپ ئولتۇسام ، دادام كىرىپ قېلىپ بەك چىڭ تىللاپ كەتتى .  ئوغۇل بالا بۇلۇپ قالغىنىڭغا نارازى ئوخشىمامسەن دەپ تىللىغان مىنى  .

ئوت

	ئەرگە تەگسەڭ ماڭا تەگ راھەت كۆرىسەن (جەمىيىتىمىزدىكى بەزىبىر سايىماخۇنلارغا تەقدىم قىلىمەن) ئەرگە تەگسەڭ ماڭا تەگ راھەت كۆرىسەن ، كۈندە ئىشتىن كىلىپلا تەييارتاماق كۆرىسەن. تاماقلارنى يەپ بولۇپ يەنە دىبا كىزىسەن . ئۆيگە قايتىپ كىلىپلا مېھمانخانا كۆرىسەن . ئەرگە تەگسەڭ ماڭا تەگ راھەت كۆرىسەن ، ئۆي ئىچىدە خىزماتكارنى ئېرىڭ كۆرىسەن. ياسىنىسەن قونچاقتەك،قاتار چاي ئوينايسەن، ئەل-جامائەت ئالدىدا «مودىل» بولىسەن . ئەرگە تەگسەڭ ماڭا تەگ راھەت كۆرىسەن، كۈندە خىزمەتـدېشىم دەپ بازار كۆرىسەن . بالا باقار يولدىشىڭ زىرىكمەي ئۆيدە ، كۈندە ئويناپ جاپا تارتماي خۇتۇن بولىسەن. ئەرگە تەگسەڭ ماڭا تەگ راھەت كۆرىسەن ، ئۆيدە قۇلۇڭ ھۆل بولماي، تىلىفۇن كۆرىسەن. سەن بولىسەن بىرخانىم،ئېرىڭ بولسا سايماخۇن، بۇدۇنيادا ئانىلىق بۇرچىنى شۇنداق ئوڭاي كۆرىسەن. ئوت يازمىلىرى

kaLGundi

	بىر ئاغىنەم بۇلدىغان. خېلى  ئەركەكتەك مىجەزى بارتى. نىم بولدىكىن تۇيۇقسىز مۇشۇنداق غىتمەكتەك يۈرۈيدىغان بۇلۇپ قالدى. گەپ قىلىپمۇ ئوڭشىيالماي ئاخىر ماۋۇ شېئىرنى ئۇقۇپ بەرسەم ۋاي ئاللا ئاداش دەپ ئىككىنجى شۇنداق يۈرمەيدىغان بولغان            ئاڭلا دوستۇم قۇلاق سال ئوخشاپ قاپسەن قىزلارغا ئەركەكتىڭغۇ سەن ئەسلى نىمە ئاھانەت بۇ ساڭا دىليار دىگەن ئسىمىڭنى ئۆزگەرتەيمۇ گۈليارغا قاراپ سىنىڭ ئەپتىڭگە ئاپاڭ قالدىغۇ نۇمۇستا مۇشۇنداقلا يۈرىۋەر توي چېيىڭنى ئوينايمىز راۋرۇس پىشقان ئەركەككە باش باشىڭنى چاتىمىز ئەركەك دىگەن ئەركەكتەك بۇلار ئىدى ئەسلىدە سەن ئوخشاپسەن نىمىگە قاراپ باققىن ئەينەككە