ئاQ مەكتىپىمىزگە كەلدى(ئەكبەر ئەخمەتجان سابىرى)

ئۇچارى

	ئاQ مەكتىپىمىزگە كەلدى ئەكبەر ئەخمەتجان سابىرى ( بالىلار فېلىيەتونى ) —  1  —            ئاQ مەكتىپىمىزگە دەل ، « ئوقۇش باشلاش مۇراسىمى » ئېچىلىۋاتقان كۈنى كەلدى . ئۇ مەكتىپىمىزنىڭ ھەيۋەتلىك، ئازادە ئوقۇتۇش بىنالىرىنى ؛ پاكىز تازلانغان ، كىشىگە ئارام بەخىش تۇيغۇ بېرىدىغان گۈزەل مەكتەپ باغچىسىنى ۋە يەنە مەكتەپ ئىچىدىكى نۇرغۇن – نۇرغۇن  گۈزەل مەنزىرىلەرنى كۆرۈپ ئىچ – ئىچىدىن زوقلاندى ۋە  ھاياجانلاندى .          ئاQ دوستلىرىمىزغا بەلكىم ناتونۇش بولمىسا كېرەك . ئۇ ۋېيجۇاڭ يېزىسىدىكى سەھرالىقلارغا بۇرنى – قۇلقىغىچە تويۇپ كەتكەنىدى . چۈنكى ۋېيجۇاڭ يېزىسىنىڭ خەلقى ئۇنى ئۆزلىرىنىڭ كۈنلۈك ئىشلىرىغا سېلىشتىن ۋە زاڭلىق قىلىپ كۈلۈشتىن باشقىنى بىلمەيتى .  شۇڭا ئۇ ۋېيجۇاڭدىن باش ئېلىپ چىقىپ كەتتى . مانا بۈگۈن ئاQ نىڭ جاھان كېزىپ چىقىپ كەتكىنىگىمۇ خېلى زامانلار بولدى . لېكىن ئۇنىڭ بىزنىڭ مەكتىپىمىزگە كېلىپ قېلىشىنى كىم ئويلىغان ؟ ھەر ھالدا كۆپنى كۆرگەن ، كۆپنى ئاڭلىغان ئاQ نىڭ مەكتىپىمىزدىن قانداق تەسىراتلارغا ئىگە بولغانلىقىنى ئاڭلاپ باققىنىمىزنىڭ زىينى بولماس ...         ئاQ مەكتىپىمىزدە  مەقسەتسىزلا ئۇيان ئايلىنىپ ، بۇيان ئايلىنىپ ئاخىر «ئوقۇش باشلاش مۇراسىمى» ئېچىلىۋاتقان يىغىن زالىنىڭ ئالدىغا كېلىپ قالدى . ئەزىلدىن ۋاڭ – چۇڭ ۋە ھەر تۈرلۈك ۋەقەلەرنى بىلىشكە قىززىقىدىغان ئاQ شۇ زامان يىغىن زالىنىڭ ئىچىگە كىرىپ ، زال ئىچىدە نېمە ئىش بولىۋاتقانلىقىنى بىلىپ باققۇسى كەلدى ۋە ئارقا ئىشىكتىن پۇتىنىڭ ئۇچىدا دەسسەپ بوش ئورۇنغا كېلىپ ئولتۇردى . يىغىن زالىدا مەكتەپ مۇدىرى سۆز قىلماقتا ئىدى . زال ئىچىدىكى ئوقۇتقۇچى – ئوقۇغۇچىلار پۈتۈن دىققىتى بىلەن مەكتەپ مۇدىرىنىڭ سۆزىنى تىڭشاۋاتقاچقا، زال ئىچىگە كىرىپ كەلگەن ئاQ غا ئانچە دىققەت قىلىپ كەتمىدى .        مەكتەپ مۇدىرىنىڭ سۆزى ئاياغلىشىپ قاتتىق گۈلدۈر – قاراستىن كېيىن ، مەكتەپ رەھبەرلىكى ئۆتكەن ئوقۇش يىلىدىكى 10 نەپەر «مۇنەۋەر ئوقۇغۇچى» نامزاتىنى ئېلان قىلىپ ، ئۇلارنى تەغدىرنامە ۋە 5 مىڭ يۈەن ئوقۇش مۇكاپات پۇلى بىلەن تەغدىرلىدى . ئۆز ئۆمرىدە مۇنداقمۇ ياخشى ئىش بارلىقىنى تېخى ئەمدى بىلگەن ۋە ئۆز كۆزى بىلەن كۆرۈپ تۇرغان ئاQ ھەيران بولغىنىدىن ئاغزىنى ئېچىپلا قالدى .        «5 مىڭ يۈەن !» دەپ ئويلايتى ئاQ « بۇ ئاز پۇلمۇ ؟ ۋېيجۇاڭدا باشقىلارغا كۈنلۈك ئىشلەپمۇ ۋە ياكى تەلىيىم ئوڭدىن كېلىپ ئىنقىلاپچى بولغان تەغدىردىمۇ بۇنچە كۆپ پۇلغا ئېرىشىش تەس ، بەلكى مۇمكىن بولمايدىغان ئىش... بولدى ، مەن بىر قارارغا كەلدىم !» دېدى ئۇ بىردىنلا « ئىنقىلابچى بولالمىغاندىن كېيىن ، مۇشۇ مەكتەپنىڭ ئوقۇغۇچىسى بولۇپ ، ئۇلارنىڭ  قاتارىغا قېتىلىپ كېتەيچۇ ...»          ئۇ ئەنە شۇنداق نۇرغۇن شېرىن – شېكەر خىياللار بىلەن ئولتۇرۇپ يىغىننىڭ قانداق تېز تۈگەپ كەتكىنىنىمۇ بىلمەي قالدى . ئەگەر يىغىن يەنە سەل ئۇزۇنراق ئېچىلغان بولسا ئىدى، ئاQ تېخىمۇ كۆپ خىياللارنى سۈرىۋالغان بولار ئىدى . لېكىن خىيال سۈرۈپ ئولتۇرىۋېرىشقىمۇ بولمايتى . چۈنكى بۇ گۈزەل خىياللار ئەمەلگە ئاشمىسا ، خىيال قىلغاننىڭ نېمە پايدىسى ! شۇڭا ئاQ بۇ خىياللىرىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئۈچۈن ھەركەت قىلىش كېرەك ئىدى  .  ئاQ مەكتەپ مۇدىرى بىلەن كۆرۈشۈپ بېقىشنى كۆڭلىگە پۈكتى ۋە يىغىندىن چىقىپ، كىشىلەردىن ئىزدەپ سوراپ يۈرۈپ مەكتەپ مۇدىرىنىڭ ئىشخانىسىنى ناھايىتى ئاسانلا تاپتى . ئۇ مەكتەپ مۇدىرىنىڭ ئىشخانىسى ئالدىغا كەلدىيۇ لېكىن ئىشخانىغا بىمالال كىرىشتىن سەل قورقۇپ قالدى . چۈنكى ئاQ نىڭ ئەينى ۋاقىتتىمۇ «ئىنقىلاپچىلارغا قوشۇلىمەن» دەپ ، چىيەن ھەزرەتنىڭ ھويلىسىغا بىمالال كىرىپ قېلىپ ، « ئەجنەبىي شەيتان » تەرىپىدىن قانداق قوغلاپ چىقىرىلغانلىقى ھېلىمۇ يادىدا ئىدى . مەكتەپ مۇدىرىمۇ ئاQ نى خۇددى  « ئەجنەبىي شەيتان » دەك قوغلاپ چىقىرىۋىتىشى مۇمكىن ئىدى . ئەمما ، مەيلى نېمە پېشكەلچىلىك يۈز بەرسۇن بۇ ئىشقا بىر تەۋەككۈل قىلىپ باقمايمۇ بولمايتى . بەخىتكە يارىشا مەكتەپ مۇدىرى ئىشخانىسىنىڭ ئىشىكى ئوچۇق ئىدى .  ئاQ غەيرەتكە كېلىپ ، ئىشخانىغا ئاستا كىردى .         مەكتەپ مۇدىرى ئاQ ئويلىغىنىنىڭ دەل ئەكسى بولۇپ چىقتى .  چۈنكى ئۇ ئاQ نى ناھايىتى قىزغىن كۈتۈۋالدى . ئاQ نىڭ ھېس قىلىشىچە ، مەكتەپ مۇدىرى  «ئەجنەبىي شەيتان» دەك ئۇنداق سۆرۈن تەلەت ۋە ھاكاۋۇر ئەمەس ئىدى . سۆز قىلغاندىمۇ ئۇنداق قوپال ۋە قاتتىق قىلمايتى .       - نېمە ئىشىڭىز بار ئىدى ؟ -  دەپ سورىدى مەكتەپ مۇدىرى ئا Q دىن .       - مەن ... مەن ئوقۇغۇچىلار قاتارىغا قوشۇلماقچى ئىدىم . – دېدى ئا Q سەل ھودۇققان ھالدا .       -  ھە ، بىلىم ئالغۇلى ياكى ئوقۇغۇلى كەلدىم . دەڭ – دېدى مەكتەپ مۇدىرى ئا Q نىڭ سۆزىگە تۈزىتىش بېرىپ .         - شۇنداق ، شۇنداق . مېنىڭمۇ ئۇلاردەك 5 مىڭ يۈەن مۇكاپات ئالغۇم بار . – دېدى ئاQ ئۆز مەقسىتىنى تېخىمۇ ئېنىقراق قىلىپ . مەكتەپ مۇدىرى بولسا :      - چاتاق يوق . سىزمۇ تىرىشىپ ئۈگەنسىڭىزلا ، چوقۇم ئۇلاردەك مۇكاپاتلىنالايسىز – دەپ ئاQ نى رىغبەتلەندۈردى . مەكتەپ مۇدىرى ئاQ نىڭ بۇ ئىلتىماسىنى تەستىقلاپ بەردى ۋە بەزى رەسمىيەتلەرنى بېجىرىپ ئەتىدىن باشلاپ مەكتەپكە كەلسە بولىدىغانلىنى ئۇنىڭغا ئېيتتى . ئاQ مەكتەپ مۇدىرىدىن چەكسىز مەنمۇن بولدى ۋە مەكتەپ مۇدىرىنىڭ ئىشخانىسىدىن ئالەمچە خوشال بولغان ھالدا قايتىپ چىقتى . ئۇ بۇ ئىشنىڭ بۇنچە ئاسان ھەل بولۇپ قېلىشىنى خىيالىغىمۇ كەلتۈرۈپ باقمىغان ئىدى .      ئاQ يولدا ئۆز غەلبىسىدىن قىن – قىنىغا پاتمىغان ھالدا مەغرۇر ۋە ناھايىتى ياخشى كەيپىيات بىلەن ماڭدى . نېمىشقىدۇر يولدىكى پۈتۈن كىشىلەر ئاQ غا ئالاھىدە ھۆرمەت بىلەن قاراۋاتقاندەك، ئۇنىڭ غەلبىسىگە ھەۋەس قىلىۋاتقاندەك بىلىنىپ كەتتى ... —  2  —           ئاQ ئەتىسىدىن باشلاپ ھەقىقەتەن مەكتىپىمىزدىكى ئوقۇغۇچىلار قاتارىغا قېتىلىپ كەتتى . ئۇنىڭ بۇ كۈنلەردىكى پۈتكۈل خىيالى بىر ئامال قىلىپ 5 مىڭ يۈەن «ئوقۇش مۇكاپاتى» غا ئېرىشىش ئىدى . لېكىن ئاQ بارا – بارا بۇ مۇكاپاتقا ئېرىشىشنىڭمۇ ئۇنچە ئاسان ئەمەسلىكىنى ھېس قىلىپ قالدى . چۈنكى «ئوقۇش مۇكاپاتى» غا ئېرىشىش ئۈچۈن ئوقۇغۇچىلار قاتارىغا قېتىلىمەن دەپلا قېتىلىپ قويۇش ۋە ياكى رەسمىيەت ئۈچۈنلا مەكتەپكە بېرىپ- كېلىپ قويۇش كۇپايە قىلمايتى . بۇنىڭ ئۈچۈن چوقۇم چاپاغا چىداپ ، قاتتىق تىرىشىپ ئۈگەنمەي بولمايتى . مانا مۇشۇ ۋاقىتتا ئاQ ، مەكتەپ مۇدىرىنىڭ « سىزمۇ تىرىشىپ ئۈگەنسىڭىز ... » دېگەن سۆزىنىڭ تېگىگە يېتىپ قالدى . شۇنىڭ بىلەن ئاQ گەرچە سەل ۋاقىت ئىسراپ قىلغانلىق ھېساپلانسىمۇ ئۈچ كۈن قاتتىق ئەستايىدىل ئويلىنىپ ، ئاخىر قاتتىق تىرىشىپ ئۈگىنىشكە بەل باغلىدى .        ئاQ شۇنىڭدىن باشلاپ ھەقىقەتەن تىرىشىپ ئۈگەندى . سىنىپتىكى ئۈگىنىشتە ياخشى ساۋاقداشلىرىنى ئۆزىگە ئۈلگە قىلدى . بولۇپمۇ ۋاقىتنى پەقەت بوشقا ئۆتكۈزمىدى . مانا شۇنىڭ پايدىسى بولدىمۇ ئەيتاۋۇر ، ئاQ ئۆتىلىۋاتقان دەرىسلەرنىمۇ كۈندىن-كۈنگە تولۇق چۈشىنىپ مېڭىشقا باشلىدى . دەرىسلەردىمۇ ئاكتىپ پىكىر قاتناشتۇردى . بىلەلمىگەن يەرلىرىنى دەرىستە ياخشى ساۋاقداشلىرىدىن ۋە ھەرقايسى پەن دەرس ئوقۇتقۇچىلاردىن سوراپ چۈشەندى . دەرس ئوقۇتقۇچىلىرىمۇ ئاQ نىڭ تىرىشچانلىقىنى كۆرۈپ ، ئۇنى سىنىپتا پات – پات ماختاپ قوياتتى . بۇ ماختاشلار ئۇنىڭ باشقا ساۋاقداشلىرىنىڭ قۇلقىغا ياقامدۇ ، ياقمامدۇ بۇنى بىلمىدۇق . ئەمما ئاQ ئوقۇتقۇچىلىرىنىڭ  ماختاشلىرىدىن ئاجايىپ خوشال بولاتتى ...         ئەنە شۇ تەرىقىدە خېلى كۈنلەرنى ئۆتتى . مانا مۇشۇنداق كۈنلەرنىڭ بىرىدە ، ئۇ سىنىپىدىكى بىر نەچچە ئوغۇل ساۋاقداشلىرىنىڭ ئاللاقانداقتۇر بىر مۇھىم ئىش توغۇرلۇق مەسلىھەت ئېلىپ بېرىۋاتقانلىقىنى كۆرۈپ قالدى . كۆرۈش بىلەن ئىش تۈگسە مەيلىتى ، ئەمما ئاQ نىڭ ئۇلارنىڭ قىلىشىۋاتقان سۆزلىرىنى ئوغۇرلۇقچە ئاڭلاپ باققىسىمۇ كېلىپ قالدى . ئۆمۈر بويى مۇشۇنداق ئىشلارغا قىززىقىپ ئۆتكەن ئاQ ئۇ ساۋاقداشلىرىغا تۇيدۇرماستىن ئۇلارنىڭ گەپلىرىگە قۇلاق سالدى .       - ئاغىنىلەر ،- دەپ سۆز باشلىدى چېچىنى ئاجايىپ بىر رەڭدە بويىۋالغا بىرسى ،- ھېلىقى سىنىپتىكى پەرھات دېگەن كىتاپ خالتىسىنىڭ « ئوقۇش مۇكاپاتى » ئالغاندىن كېيىن سەل ھالى چوڭلاپ قالدىمۇ – قانداق ؟      - شۇ ئەمەسمۇ ؟! – دەپ تەستىقلىدى پوزۇر كىيىنىۋالغان  بىرسى،- شۇنچە پۇلنى ئالغان ئادەم بىزنى ئەسلى مېھمان قىلىدىغان يەردە ئىدى . ئەمما ئۇ ئۆزىنى قاچۇرۇپ ، ئادەمگە پەقەت تۇتۇق بەرمەيۋاتىدۇ دېسە .      -  ھەي ئاغىنىلەر ، ھازىر بۇ ئادەملەردە ئىنساپ قالمىدى جۇمۇ ؟! – دېدى كۈشتۈنگۈر كۆرىنىدىغان بىرسى ئاچچىقلاپ ،- ئاناڭنى، خەپ! مەنمۇ«ئوقۇش مۇكاپاتى» ئالغاندا ئۇلارغا بىر تىيىن خەجلەپ بېرىدىغان بولسام !      -  نېمە دەيسەن ؟ - دېدى ئۆزى ۋىجىك ۋە ئورۇق بولسىمۇ ئاۋازى چىڭ چىقىدىغان بىرسى ، -«ئوقۇش مۇكاپاتى» ئېلىش ئۇنداق ئاسان ئىش ئەمەس جۇمۇ ؟!      - ۋاي نېمىسىنى دەيسەن ، شۇ خەقنىڭ تەلىيى كېلىپ قېلىۋاتقان گەپ ! – دېدى ئۆزىگە قاتتىق ئىشەنچىسى بار بىرسى ، - بىزنىڭمۇ بېشىمىزغا «بەخىت قۇشى» قونىدىغان ۋاقىتلار كېلىدۇ . ئۇ چاغدا بىزمۇ «ئوقۇش مۇكاپاتى» غا ئېرىشەلەيمىز .      - ئۇغۇ شۇ ،- دېدى چېچىنى ئاجايىپ بويىۋالغان بالا قايتىدىن سۆز باشلاپ ،- ھەراست ، ئاغىنىلەر ، بىزنىڭ سىنىپقا ھېلىقى يېڭىدىن كەلگەن ئاداش تازا چالا ئاكتىپ بىر نەرسىمۇ قانداق ؟ - ئۆزى ھەققىدە گەپ بولۇشقا باشلىغانلىقىنى پەملىگەن ئەقىللىق ئا Q قۇلاقلىرىنى تېخىمۇ دىڭ تۇتتى .      - راست شۇنداقتەك كۆرىنىدۇ . مەنمۇ قاچان قارسام ، ئۇنىڭ ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئارقىسىدا سوكۇلداپ يۈرگىنىنى كۆرىمەن . مۇئەللىملەرنىڭ كۆزىگە چىرايلىق كۆرۈنەي دەمدىكىن ئۇ ؟! – دەپ مۇشتلىرىنى تۈگدى ھېلىقى كۈچتۈنگۈر .      - ئۇمۇ ھامان بىر كۈنى بېشىنى يەيدۇ ! – دېدى ھېلىقى ۋىجىك مەقسەتسىزلا . بۇ گەپلەرنى ئاڭلىغان ئاQ قورققىنىدىن چۆچۈپ كەتتى . چۆچىمەيمۇ بولمايتى . چۈنكى بۇ گەپلەرنى قىلشىۋاتقانلا بوش ئادەملەردىن ئەمەس ئىدى . بۇنىسى ئاQ غا بەش قولدەك ئايان . ئۇلارنىڭ چىشىغا تېگىپ ، كۆزىگە سەت كۆرىنىپ قېلىشمۇ سەل قارغىلى بولمايدىغان چوڭ پېشكەلچىلىك . دېمىسىمۇ ، ھېلىقى كۈچتۈنگۈرنىڭ مۇشت تۈگۈشى  ۋە ھېلىقى ۋىجىكنىڭ « ئۇمۇ ھامان بىر كۈنى بېشىنى يەيدۇ ! » دېگەن سۆزى ياخشىلىقنىڭ بىشارىتى ئەمەس ئىدى .      ئۇنىڭ ئۈستىگە، يەنە قايتا بىر قېتىم تەكىتلەپ ئۆتۈشىمىز كېرەككى «ئوقۇش مۇكاپاتى» غا ئېرىشىشمۇ ئۇنچە ئاسان ئەمەس ئىدى . بۇنىڭ ئۈچۈن كېچىنى كۈندۈزگە ئۇلاپ تىرىشىپ ئۈگىنىشكە ، تىنىپ تاپماي ئىزدىنىشكە توغرا كېلەتتى . ئاQ نەچچە ۋاقىتتىن بېرى مانا مۇشۇ يولدا مېڭىپ ، ئۆگىنىشتىن زېرىككەن ۋە ئېغىر چارچىغان ئىدى . مانا بۈگۈنگە كەلگەندە بۇ يولنى داۋاملاشتۇرۇشقا ئىمكان بولماي قالدى . بۇنىڭغا ئەلۋەتتە ھېلىقى بىر نەچچىسى سەۋەپلىك . ئۇلار بولمىغان بولسا ئاQ يەنە داۋاملىق تىرىشىپ ئۆگەنگەنمۇ بولار ئىدى . لېكىن بۇنداق بېسىم ئاستىدا ئۇ قانداقمۇ بىلىم ئېلىپ ، ئۆگىنىش قىلالىسۇن ؟! شۇڭا بۇگۈنكى بۇ ئىش ئا Q نىڭ ئۆگىنىش ۋە بىلىم ئېلىش يولدىن چېكىنىپ چىقىشنىڭ ئەڭ يېتەرلىك، ئەڭ چوڭ باھانىسى بولۇپ قالدى . ئاQ بۇ قېتىم ئالدىنقى قېتىمقىغا ئوخشاش ۋاقىت ئىسىراپ قىلىپ ، كۆپ ئويلىنىپ ئولتۇرمايلا «ئوقۇش مۇكاپاتى» ئېلىش نىيتىدىن ۋاز كەچتى . —  3  —          ئاQ گەرچە ئوقۇش مۇكاپاتى ئېلىشتىن ۋاز كەچكەن بولسىمۇ ، ئەمما مەكتىپىمىزدە ئوقۇشتىن ۋاز كېچىشنى خالىمىدى . ئېنىقىنى قىلىپ ئېيتقاندا ئۇنىڭ مەكتىپىمىزدىن كەتكۈسى يوق ئىدى . بەلكى مەڭگۈلۈك مۇشۇ جايدا ، مۇشۇ رېتىمدا ئوقۇغۇچى بولۇپ ئوقۇۋەرسە شۇنىڭ ئۆزى كۇپايە ئىدى . لېكىن نەدىمۇ بۇنداق ياخشى ئىش بولسۇن ؟ شۇنداق بولسمۇ  ھازىرچە ئاQ بۇ قىسقىغىنە ۋاقىتنى غەنىيمەت بىلىشى كېرەك ئىدى .         مۇشۇنداق كۈنلەردە ئاQ سىنىپىدىكى بىر قانچە ئوغۇل ساۋاقداشلىرىغا زوقلانغۇسى كېلىپ قالدى . ئۇلار دەل ، دائىم بىر يەرگە يىغىلىۋىلىپ «مۇھىم» ئىشلار ئۈستىدە مەسلىھەت ئېلىپ بارىدىغان ھېلىقى ساۋاقداشلىرى ئىدى . ئاQ نىڭ ئۇلارغا زوقلىنىپ قېلىشىمۇ ئاساسسىز ئەمەس، چۈنكى ئۇلارنىڭ يۈرۈش – تۇرۇشى ۋە گەپ – سۆزلىرى ئالاھىدە سۈپەتلىك ئىدى .  تېخى ئۇلار دائىم بىر – بىرىنى « ئاغىنە ، ئاغىنە » دەپ چاقىرىشاتتى . گەرچە ئۇلار دەرىسلەردە ئانچە ياخشى بولمىسىمۇ ، لېكىن ئۇلارنىڭ سۈر –  ھەيۋىسى دۇنيادىكى بەزى داڭلىق ناتىق – مۇتەپپەككۇر ۋە ياكى بەزى پۇللۇق ئەمەلدارلاردىن قېلىشمايتى . شۇڭا ئاQبۇ ساۋاقداشلىرىغا زوقلاندى ۋە ئۇلار بىلەن يېقىن ئۆتمىسە بولمايدىغانلىقىنى ھېس قىلىپ قالدى . شۇنىڭ بىلەن ئاQ ئاشۇ بىر قاتار «چوڭ سۈپەت» ئوقۇغۇچىلارنىڭ قاتارىغا قېتىلىپ كەتتى ...        ۋاقىتنىڭ ھەممىنى ئۆزگەرتىدىغانلىقى ھەممىمىزگە ئايان بولسا كېرەك . بىر مەزگىل ۋاقىت ئۆتكەندىن كېيىن ئاQ دىمۇ ھەقىقەتەن بىر نەچچە تۈرلۈك ئۆزگىرىشلەر بولدى :        بىرىنچىدىن ، ۋاقىتنىڭ ئۆتىشى بىلەن ئاQ نىڭ «چوڭ سۈپەت» ئاغىنىلىرى تېخىمۇ كۆپىيىپ قالدى . ئاQ ئۆزىمۇ بىلىپ – بىلمەي «ئاغىنە» دېگەن بۇ سۆزنى ياقتۇرۇپ قالدى .       ئىككىنچىدىن ، ۋېيجۇاڭ يېزىسىدىن ئايرىلىپ، كەيىپ-ساپادىن مەھرۇم قالغان ئاQ ، بۇ ئاغىنىلىرىنىڭ بارىدا چېكىپ باقمىغان ئېسىل تاماكىلارنى چېكىشكە ، ئىچىپ باقمىغان ئېسىل شاراپلارنى ئىچىشكە مۇيەسسەر بولالىدى .       ئۈچىنچىدىن ، ئىلگىرى قولىدىن كىتاپ چۈشمەيدىغان ئاQ نىڭ قوللىرى ھازىر بوش قالغان بولۇپ ، كىتاپ – ماتىرىياللىرىنىڭ نەلەردە قالغانلىقىنى ئۆزىمۇ بىلمەيتى . لېكىن نېمىشقىدۇر ئاQ ئۆزىنى بۇنىڭدىن ناھايىتى راھەت ھېس قىلدى .      تۆتىنچىدىن ، ئەينى چاغدا ئۇزۇن چاپان كىيگەنلەر تەرىپىدىن « قۇل مىجەز ئادەم » دەپ تەرىپلەنگەن ئاQ ھازىر خېلى يۈرەكلىك ، قەيسەر ئادەمگە ئۆزگەرگەن بولۇپ ،  دەرسلەر خوش ياقمىغان كۈنى يۈرەكلىك ھالدا دەرسلەرگە قاتناشمايدىغان بولىۋالدى ...     مانا مۇشۇنداق ساناپ كەلسەك ئاQ دىكى ئۆزگىرىشلەر يەنە كۆپ ، لېكىن سانىغانلىرىمىزمۇ  يېتەرلىك بولار . ئەلۋەتتە بۇنچە كۆپ ئۆزگىرىشلەر ئاQ ئۈچۈن بەرىبىر ئىدى . لېكىن دەرس ئوقۇتقۇچىلىرىنىڭ ئۇنى دائىم چاقىرىپ تەربىيە قىلىشلىرى ئاQ ئۈچۈن يامان بولدى . قىزىق ، مەدەنىيەت – سەۋىيىسى تۆۋەن ئاQ غا بۇنداق تەربىيەلەرنى قىلغاننىڭ نېمە پايدىسى . ئاQ بۇ سەۋىيىسى بىلەن ئۇلارنىڭ تەربىيە قىلىپ قىلغان سۆزلىرىنىڭ تېگىگە قانداقمۇ يەتسۇن؟!  شۇ سەۋەپتىن ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئاQ غا قىلغان تەربىيىلىرى بىكارغا كەتتى . ئاQ مەكتەپتە يەنە ئۆز سەنىمىگە دەسسەپ يۈرىۋەردى .       مەكتەپ رەھبەرلىكى ئاQدىكى بۇ ئۆزگىرىشلەرنى كۆرۈپ ، ئۇنى ئاخىر ئوقۇشتىن چېكىندۈرۈشنى قارار قىلدى  . بۇ چاغدا ئاQ نىڭ يۈرىكىنى قايغۇ – ھەسرەت قاپلىۋالدى . ئەمدى ئۇ 5 مىڭ يۈەن ئوقۇش مۇكاپاتىدىن ، ھېلىقى «چوڭ سۈپەت» ئاغىنىلىرىدىن ئىشقىلىپ ھەممە ھەممىدىن ئۈمىدىنى ئۈزگەن ئىدى . ئۇنىڭ پۈتكۈل ئۈمىد – ئىنتىلىشلىرى ، پۈتكۈل ئارزۇ – ئارمانلىرى ۋە پۈتكۈل ئىستىقبالى مانا شۇنىڭ بىلەن تۈتۈندەك توزۇپ كەتتى .       ئاQبۇ توغۇرلۇق قانچە ئويلىسا شۇنچە تېرىكەتتى . ئۇ مەكتەپ دەرۋازىسىدىن چىقىپ كېتىپ بېرىپ ، ئاچچىغىدا ئادىتى بويىچە بېشىنى بىر سىلكىپ قاتتىق ۋارقىردى :       -   خەپ ! پۈتكۈل كەلگۈلۈك ماڭا كېلىدىيۇ ، سەنلەرگە كەلمەيدىكەندە ؟! سەنلەرمۇ ھامان جاجاڭلارنى يەيسىلەر ! مەن مەكتەپ مۇدىرىغا سىلەرنى بىر چېقىپ قويايچۇ ... كۆرىمىز شۇچاغدا ، سىلەرمۇ خۇددى ماڭا ئوخشاش مەكتەپتىن قوغلاپ چىقىرىلىپ پۈتكۈل ئۈمىد - ئىنتىلىشلىرىڭلار  ، پۈتكۈل ئارزۇ – ئارمانلىرىڭلاردىن ئايرىلىپ قالىسىلەر ! -  ئاQ نىڭ ئاۋازى قاتتىق چىقىپ كېتىپ ، مەكتەپنىڭ خېلى-خېلى يەرلىرىگىچە ئاڭلاندى بولغاي ، بۇ ئىشلارغا چېتىشلىقى بارلار  قورققىنىدىن   ھودۇقۇپ  كېتىشتى . مەنبە:شىنجاڭ يازغۇچىلار تورى.

سۈرخان

	مەنىسى خېلى بەك چوڭقۇركەن،

albax

	پاھ - پاھ ! شىنجاڭغا ياردەم بەرگىلى داڭلىق كىشلەرمۇ كەلگىلى تۇرۇپتۇ دە ئەمدى ؟! ئۇنداقلار بەك جىقمىكىن دەيمەن ................

tapalmidim

	گەرچە شارئىت ئۆزگەرگەن بولسىمۇ  ئاQ جاننىڭ خۇي-پەيلى يەنىلا ئۆزگەرمەپتۇ،؟ئەينى يىلى ئۇنىڭ كىنوسىنى كۆرۈپ ئۇنىڭ ئەخمەقلىقىغا قاراپ ئىچىم سىيرىلىپ كەتكەن ئىدى

kahriwa2

	ئاQ  يەنە بۇرۇنقىدەك تۇرۇپتىمۇ ، دەۋىر ئاماشقان تۇرسا .

karluq02

	دەۋىر ئالماشسىمۇ، قېلىپى ئۆزگەرمىگەن جوڭگۇ مائارىپى... بىزغۇ كوڭيىجىنى فئۇدال مائارىپنىڭ زىيانكەشلىكىگە ئۇچىرىغان جوڭگۇ زىيالىسىنىڭ تىپكىك ۋەكىلى دىدۇق(ئوتتۇرا مەكتەپ دەرسلىكىدە شۇنداق ئۆگەنگەن)... نۆۋەتتە  قەدىر قىممىتى  قىلچىلىك نەزەرگە ئېلىمنىغان(پاھىشىلەرچىلىكمۇ بولالمىغان) جوڭگۇ زىيالىلىرىنى نىمە دىسەك بولار؟

57gulyar

	ئوقوغۇچىلاردىكى ئاq لۇق