خوتەننىڭ گۆش گىردىسى

bugaltir

	خوتەننىڭ گۆش گىردىسى     قاشتېشى دىيارى خوتەننىڭ قاشتېشى، گىلەم، ئەتلەس، ياڭاقلىرى داڭلىق بولۇپلا قالماي يەنە نۇرغۇن داڭلىق مەھسۇلاتلىرى بار، ئەلۋەتتە ئېسىل تائام بولغان گۆش گىردىسىمۇ ناھايىتى داڭلىق. خوتەننىڭ گۆش گىردىسى تەملىكلىكى بىلەن مەملىكەت ئىچىدىلا ئەمەس دۇنياغىمۇ داڭلىق. گۆش گىردە ئاپتونۇم رايون دەرىجىلىك غەيرىي ماددىي مەدەنىيەت مىراسلىرى تىزىملىكىگە كىرگۈزۈلگەن. گۆش گىردە دۇكانلىرىنى خوتەننىڭ ھەممە جايىدا ئۇچراتقىلى بولىدۇ. بىز يورۇڭقاشدىكى «ئەقىدە گۆش گىردە» دۇكىنىنىڭ داڭقىنى ئاڭلاپ شۇ يەرگە باردۇق. دۇكان خوجايىنى مۇھەممەت ئىمىن ھاجىنىڭ گېپىگە قارىغاندا، گۆش گىردىنىڭ ئوخشىشى ئۇنىڭغا ئىشلەتكەن خۇرۇچقا باغلىق ئىكەن. چوقۇم خوتەن قويىنىڭ يېڭى سويۇلغان مۇۋاپىق سېمىزلىكتىكى گۆشى بولۇشى كېرەك ئىكەن. گۆشنىڭ توغرۇلۇشى، ئارىلاشتۇرۇلغان پىيازنىڭ نىسبىتى قاتارلىقلاردا ئۆزلىرىنىڭ ئۆلچىمى بارئىكەن. ئۇنىڭدىن باشقا قالىنىدىغان ئوتۇن، ئوتنىڭ تەپتى، قۇمۇرۇلۇدىغان ۋاقتى قاتارلىقلارمۇ دەل جايدا بولغاندىلا گۆش گىردە تەملىك پىشىدىكەن.ىوتەن گىردىسىنىڭ مەززىلىك بولۇشى ئاشپەزنىڭ ھۈنىرىدىن باشقا يەنە خوتەن قوي گۆشىنىڭ ئالاھىدە تەمىگىمۇ مۇناسىۋەتلىك. خوتەن قويى ئادەتتە چۆلرەك دالالاردا ۋە قارا قۇرۇم تاغلىرىنىڭ جىلغا ئېتەكلىرىدە بېقىلىدۇ، شورلۇق تۇز يەيدۇ. مەنبەسى   :   جۇڭگو ئۇيغۇرچە رادىيو تورى http://www.uycnr.com/wh/201209/t20120918_384586.html

gulgiyah

	ھە راست خوتەننىڭ گۆشگىردىسى بەك مىززىلىك

mahatjan

	خوتەننىڭ گوش گىردىسى دۇنياغا داڭلىق بولۇپ قالماستىن ھەر خىل نان ۋە تائاملىرىمۇ دۇنياغا داڭلىق.

qog

	ھازىر قەشقەرگىمۇ ئىچىلىۋاتىدۇ خوتەن گۆش گېردە دۇككانلىرى.

ad0903

	گۆشگىردە دىگەن ناھايىتى ئىسىل تائام جۇمۇئەجەپ يىگۈم كەلدى

aa0998

	ھەجەپ يېگىم كەپ -كەتتى دىسە

sabinur

	ئاتۇشنىڭ گۆش گىردىسىمۇ بەك ئوخشايدۇ جۇمۇ ،ئىشەنمىسەڭلار كىلىپ يەپ بېقىڭلار

bugaltir

	گۆشگىردىنى ئۇيغۇرلار ئۇزاق يىللاردىن بىرى قۇۋەت يىمەكلىكى سۈپىتدە ئىستىمال قىلىپ كەلگەن.  گۆشگىردە ئەنئەنىگە ۋارىسلىق قىلىپ يەرلىك شور تۇنۇرغا يېقىلىدۇ ، گۆشگىردە قىيمىسىغا قۇشۇلغان ئۇيغۇر تىبابەت دورىلىرى ھەزىم قىلىشنى ياخشىلاش، قاننى جانلاندۇرۇش، يەل كۆيدۈرۈش رۇلىغا ئىگە بۇلۇپ ئۇيغۇرلارنىڭ تەبىئى قۇۋەت يىمەكلىكى ھېسابلىنىدۇ.

bugaltir

	ئۇيغۇر نانلىرى             (مۇخەممەس)             تۇرغۇن يىلتىز كەڭ بازارى بۇ جاھاندا بىباھا ئۇيغۇر نېنى، باشقا ئەلدىن ھېچ تېپىلماس تۇتىيا ئۇيغۇر نېنى، ئۆزگىچە تۈر- شەكلى، دۇر-زەر، كەھرىۋا ئۇيغۇر نېنى، تەنگە كۈچ دەرمان، جېنىڭغا جان، داۋا ئۇيغۇر نېنى، زېمىنى دۇنيا، ھاياتقا نۇر- زىيا ئۇيغۇر نېنى. نانۇ- چايدا ناشتا قىلماق ھەممىگە ئادەت ئىرۇر، نان يېيىشتىن باشلىماق ھەر كۈننى، زەپ راھەت ئىرۇر، ناشتىدىن سوڭرە بوسۇغا ئاتلىماق ئامەت ئىرۇر، شول سەۋەب بىزلەردە جەۋلان جەڭگىۋار قامەت ئىرۇر، كۆزلىرىڭنى چاقنىتار ئەيلەپ جۇلا ئۇيغۇر نېنى. كۆر تونۇرنى: مۆجىزە...! نان كانىنىڭ ئەلاسىدۇر، شور، كۇلال، خىش، بەلكى تاشتۇزلار ئۇنىڭ ئەشياسىدۇر، گەۋدىسى، دىۋارى مەرئا، * داپخۇنى دەرياسىدۇر، بارچە ئاشلىقتىن ئېتىلگەن ئۇن- خېمىر تەشناسىدۇر، كى يانار تاغدىن ئېتىلغان ئوت- لاۋا ئۇيغۇر نېنى. نان پۈتەر ئۇنتاختىدا، تارغاق تۈكۈچلەر گۈل چېكەر، ئىشتىھانى قوزغىتار كۈنجۈت، سىيادان، ماي، شېكەر، گەزنە، نانگال، رېپىدە، پەشخۇندا چاقنايدۇ ھۈكەر، زىخ، چوقاللار ئىچرە چوغ نانتاختىغا كۈن، ئاي تۆكەر، نەۋقىران قىز مەڭزىدەك كۆركەم، زىبا ئۇيغۇر نېنى. توي- تۆكۈن، مەشرەپۇ- ھېيتلار قىزىغاي مېھمان بىلەن، باشلىنار ھەر داستىخاننىڭ ئالدى مەزە- نان بىلەن، كەلسە شورپا كاكچا، تومنان ۋە ھەمەك، دامان بىلەن، چىشلىسەڭ ياغلىق توقاچنىڭ لېۋىدىن ئارمان بىلەن، چىن ھۇزۇر تەختىدە سۇلتانسەن، شىپا ئۇيغۇر نېنى. كۆپ تۈرى: ئاقنان، تېرىقنان، ئارپانان، جۆۋەندەنان، قاتلىما، زاغرا، كۆمەچ، شىرما دېگەنلەردىن ئايان... راسلىنار گاھ قىيمىلىق، گاھ قىيمىسىز ئۇ ھەرقاچان، نامىنى تىزسام ساناپ، بولغاي شۇتاپ لۇغەت- داۋان، ئەڭ قەدىرلىكتۇر تائام سەترى ئارا ئۇيغۇر نېنى. سامسا، پەرمۇدە سېغىنساڭ، ئۇستىكار قەشقەرگە بار، گىردە، گۆشگىردە يۇرۇڭقاشتا بەلەندۇر دىلخۇمار، غۇلجىنىڭ پېتىر توقاچ، قاتقېتىدىن قەلبىڭ قۇۋار، سىرتتا يۈرسەڭ، بولسىلا يانپاشتا نان بىر تىلتۇمار، ھەر نەپەسكە بەك زۆرۈر، خۇددى ھاۋا ئۇيغۇر نېنى. نان ئېتىشتە بار ئۇسۇل- چارە، تونۇردىنمۇ بۆلەك، تاشكۆمەچ، چوغ پوشكىلى، بېغىركۆمەچ دوستى يۈرەك، قاقلىما، سوقتا، چۈرۈچلەرگە پەقەت گۈلخان كېرەك... بەس، يېتەر گۆشنان ئۈچۈن قىلسام كۆمەچداننى كۆرەك! زەپ ئېسىل، سەيلە ساياھەتتە دالا ئۇيغۇر نېنى. نان يېقىش بىزدە ئومۇملاشقان ھۈنەردۇر ئەسلىدىن، نان چېچەكلەر ھىد بېرەر يىلنىڭ ھامان تۆت پەسلىدىن، بولمىغاي نان كەم شەھەر- سەھرا ئۆيى، يول- رەستىدىن، ئۇستا ناۋايلىق سېزەرسەن قىز- ئاياللار ۋەسلىدىن، ئوتتا پىشقان، مەڭزى ئۇيغۇردەك گويا ئۇيغۇر نېنى. نان دېسە، كەشىپ ئەيلىگەن ئەجداد چېۋەر پەخرىم مېنىڭ! نان دېسە، چىن قەھرىمان دېھقان پەدەر پەخرىم مېنىڭ، نان دېسە، بەرگەن ئانام قۇتتىن خەۋەر پەخرىم مېنىڭ، تاكى ناۋايدىن ئايالىمغا قەدەر پەخرىم مېنىڭ، نان دېسە، يىلتىز تىلى بۇلبۇلگويا، ئۇيغۇر نېنى. http://www.seltenet.com/Article_Show.asp?ArticleID=355