ئەسسىلامۇ ئەلەيكۇم دوسلار ، ياخشىمۇ سىلەر ...
مەن بۇگۇن مۇنبەردە
سىزنى باشقىلار 维族دېسە نېمە دەيسىز دىگەن تىمىنى كۆرۆپ قىزقىپ چىرىپ باقسام
مۇنبەرداشلانىڭ ئىنكاسى بەش ئالتە بەت بولۇپ كىتىپتۇ ، باللارنڭ ئىنكاسىدىن قارغاندا 维族 دىيىش خاتا
维吾尔族 دىيش توغرا دپ ئىنكاس يىزىشىپ تۇ ، ھەتتا بەزى باللار بۇ گەپلەرنى تەرجىمە قىلشىپ كىتىپ تۇ ،
ھەي بىزدىكى نادانلىق ، قاچانمۇ تۇگەس مۇشۇ نادانلىق ...
نەق گەپكە كەلسەك :
بىزنىڭ ئەجداتلىرىمىز (نان) نى ئىجاد قىلغان شۇڭا خەنسۇلار (نان) دىيەلمەي (ناڭ) دەپ تەلەپپۇز قىلىدۇ ،
بىر تىلنىڭ پاھاسىتى شۇ يەردىكى خەق ئىككى سۆز بىلەن ئىپادىلگەن سۆزنى بىز بىر سۆز بىلەن ئىپادىلسەك ، باشقىلار بىزنىڭ تىلنى قوبول قىلىدۇ ، تىلنىڭ يىغىنچاقلارش ئىقدىدارى بولىدۇ ، مەسلەن : بىزنىڭ تىىلمىزدىكى ئالماش سۆز تۇركىمى ، ئالماش سۆز تۇركىمى دۇنيانى ھەيران قالدۇردىغان بىر يىڭلىق دىسەك ئازلىق قىلمايدۇ ،
باشقا مىللەرلەردىمۇ ئالماش سۆز تۇركىمى بار ، لىكىن بىزنىڭ تىلىمىىزدىكى ئالماشلارنىڭ سانى ناھايىتى كۆپ ،
مەن باشتا مۇندق دىگەن (بىر تىلنىڭ پاھاسىتى شۇ يەردىكى خەق ئىككى سۆز بىلەن ئىپادىلگەن سۆزنى بىز بىر سۆز بىلەن ئىپادىلسەك ، باشقىلار بىزنىڭ تىلنى قوبول قىلىدۇ ، تىلنىڭ يىغىنچاقلارش ئىقدىدارى بولىدۇ ) ، باشقىلار مەندىن بىزنىڭ تىلىمىزدا ئالماشلار كۆپكەن نىمىشقا بىزنىڭ تىلىمىزنى باشقىلار قوبول قىلمايدۇ ؟ يەنەبەزى كىشلەر: (بىز ئۇيغۇر لارمۇ بەزى سۆزلەرنى ئۇيغۇرچە ئاتىسا بەك قۇلايسىز كەن ، خەنسۇ چە ئاتىسا بەك يىغىنچاقكەن) دىيسىشىدۇ ، بۇ دىگنىڭلار توغرا نىمىشقا دىسەك بىزدە تىل تەتقىقاتى بىلەن شوغوللىندىغان ئىقدىسادلىق كىشىلەر بەك ئاز ، شۇڭا بەزى سۆزلەرنى بىز خالىغانچە تەلەپپۇز قىلىمىز .
ئەينى ۋاقىتتا 身份证 نى سالاھىيەت كىملىك گۇۋانامىسى دەپ تەرجىمە قىلغان ، لىكىن كىشلەر بۇنى قوبول قىلمىغان نىمىشقا دىسىڭىز بۇ باكلام قۇلايسىز ھەم بەكلام ئۇزۇن ، كىيىن بۇنى ئويلىشىپ كىملىك دەپ تەرجىمە قىلدى ، بۇنى كوپ سانلىق كىشىلەر (كىملىك) دەپ قوللاندى ، يەنە بەزى كىشىلەر كۆنگەن يامانمۇ كۆيگەنمۇ ؟ ئەلۋەتتە كۆنگەن دەپ ، 身份证 نى دەۋەردى ، 身份证 : بۇ بىزنىڭ تىلمىز بويىچە تەلەپپۇز قىلىنسا ئۇچ بوغۇم بولىدۇ لىكىن كىملىك : بۇ ئككى بوغۇم بولىدۇ ، شۇڭا كىشىلەر كىملىك دەيدىغان بولدى ، بۇ يەردە مۇشۇنچىلىك توختىلاي .
ھازىر جەمىيتىمىز دە ئىجدىمائى پەنگە دوتلەر كىرىدۇ ، تەبئى پەنگە ئەلەچىلار كىرىدۇ دەيدىغان كۆز قاراش تىخچە ساقلىنغلىق ، شۇڭا نۇرغۇن باللار تەبئى پەندە ئوقوپ ئۆزىمىزنىڭ تىلى ، مەدىنيەت تەتقىقاتى بىلەن شوغۇللىنىدىغان كىشىلەر بارغانسىرى ئازايدى ، شۇڭا بىزنىڭ تىلمىز بارغانسىرى جەميەت تەرەققىياتىغا ماسلىشالمىدى ، بۇنسى ئىنىق باللا ماڭا ھەرگىز ئۇنداق ئەمەس دىمەڭلەر...........بىزنىڭ تىلىمىز ھازىىر جان تالشىش باسقۇچىدا ، سىلەر بىزنىڭ تىلىمىز ئەڭ ئىلغار تىل دپ يۇرسەڭلار بۇ تازا ئاقمىغان ئىش ، بۇ سىلەرنىڭ رايىڭلارغا باقمايدۇ .
ئەڭ ئاخىردا دەيدىغنىم سىلەر بىزنڭ تىلىمىز يوقالمىسۇن دىسەڭلەر : تىرشىڭلار ئىزدىنىڭلار ............
مىنىڭ ھىس قىلشىمچە ئۇيغۇر تىلىنىڭ كەمچىلىكلىر بارغانسىر ى كۆپەيمەكتە ...
مەسلەن :
ئۇيغۇر تىلىدا (ڭ) ھەرپى بىلەن سۆز باشلانمايدۇ بۇ بىر كەمچىلىك ، بىز ئادەتتە خەنسۇلار ھەر خىل ئاتىغان سۆزلەرنى بىز بىرلا خىل ئاھاڭدا تىلەپپۇز قىلىمىز ، مەسلەن : ماشىنىغا قۇيدىغان ماينى ، ئۆيدە تاماق ئىتىشتە ئىشلىتىدىغان ماينى ... بۇنداق سۆزلەر ناھايىتى كوپ بىنزىن ، سەييۇ دەپ تىخچە شۇ لانىڭ سۆزىنى ئىشلەتسەك بۇ نىمىش بولۇپ كەتكىنى ... ماڭ بۇلار شەكىلداش سۆز دىگچى بولمەڭلار ، بۇ مومكىن ئەمەس.
تىخى قۇرۇق شۇئارلارنى تولاپ ( ئۇيغۇر تىلىمىز ئەڭ كاتتا تىل!!! ) دىيشىپ كىتىسىلەر ، ئەجبا مۇشۇنداق كاتتا تىلدا بىنزىن سەييۇ لارغا مۇۋاپىق ئىسىم چىقمىدىما .......
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا كەپتەر تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2012-8-22 01:46 AM