سۇرىيە مۇساپىرلىرىنىڭ ھال-كۈنىگە نەزەر

تارىم

	سۈرىيەنىڭ جەڭ ئوتى بارغانسىرى ئۇلغىيىۋاتىدۇ، زور بىر تۈركۈم سۈرىيەلىك مۇساپىر قوشنا دۆلەت لىۋانغا كېلىپ پاناھلاندى. سۈرىيە بىلەن چېگىرداش بولغان لىۋاننىڭ شەرقىي قىسىم بېكا رايونى، نۇرغۇنلىغان چېگرا كەنت-بازارلىرى ئەمدى مۇساپىرلارنى قوبۇل قىلىشقا ئامال قىلالمىدى. يېڭى كەلگەن مۇساپىلار ئامالسىز ماشىنا توختىتىش مەيدانى ياكى بىنالارنىڭ ئاستىدىكى لەمپىلەردە يېتىپ كۈن ئۆتكۈزدى، پاناھلىنىدىغان يېرى بولغان بىلەن ،ئۇنداق يەرلەردە ئەڭ ئاساسلىق بولغان بۇلغىما چىقىرىش ئۈسكۈنىلىرى ياكى تازىلىق ئەسلىھەلىرى بولمىغاچقا، بىچارە سۈرىيە مۇساپىرلىرى پىژغىرىم ئىسسىقنى مۇشۇنداق شارائىتتا ئۆتكۈزۈشكە مەجبۇر بولدى. سافى بىر ئائىلە كىشلىرى بىر ھەپتە بۇرۇن لىۋانغا قېچىپ كېلىۋالغان بولۇپ، ئۇنىڭ ھىمستىكى تۇرالغۇسى ئۇرۇش ئوتىدا ۋەيران قىلىۋېتىلگەن. سافى مۇخبىرغا :« ماڭا نىسبەتەن، تۇرالغۇ شارائىتى مۇھىم ئەمەس، مەن ئايالىم ھەم بەش بالام بىلەن تۆت تېمى بار بىر ئۆيدە تۇرالىسام شۇنىڭغا شۈكرى دەيمەن»دېگەن. سافى ئۆزىنىڭ ئېيىغا 100دوللار تۆلەپ ئاپتوموبىل ئىسكىلاتىنى ئىجارىگە ئالغانلىقى، ئىسكىلاتنىڭ يېرىمىنىڭ تاختاي بىلەن يېرىمىنىڭ كاردون قەغەز بىلەن سېلىنىپ مىخلاپ تۇتاشتۇرغانلىقى، كارىۋات ياكى ئورۇن-كۆرپە بولمىغاچقا، بىر ئائىلە كىشلىرىنىڭ يەردىلا ياتىدىغانلىقى،كۈندە 10 نەچچە سائەت توك توختايدىغانلىقى، ئىچىملىك سۇنىڭمۇ دائىم توختاپ قالىدىغانلىقى، تومۇز ئىسسىقتا توكمۇ، سۇمۇ يوق، بەكلا قىيىنچىلىقتا ئۆتۈۋاتقانلىقىنى ئېيىتقان. سۈرىيەدىن ئايرىلىشتىن بۇرۇن، سافى بىر دۇكاننىڭ خوجايىنى بولۇپ، لىۋانغا كەلگەندىن كېيىن تۇرمۇشىنى قامداش ئۈچۈن ئىشلەمچىلىك قىلغان. لىۋاندا خىزمەت پۇرسىتى بەكلا ئاز بولۇپ، سۈرىيە مۇساپىرلىرىنىڭ شىددەت بىلەن ئېقىپ كىرىشى تۈپەيلىدىن خىزمەت تېپىش تېخىمۇ تەسلىشىپ كەتكەن. سافى مىڭبىر جاپادا تاپقان تازىلىقچىلىق خىزمىتىنى 12سائەت قىلسا ئاران 13دوللار تاپىدىكەن، ئۇ ئۆزىگە تەسەللىي بېرىپ، بۇ يەر جاپالىق بولسىمۇ، سۈرىيەدىكى ئۇرۇش ئوتىدا قازا قىلغاندىن مىڭ ياخشى، دېگەن. ئەلى ئىسىملىك يەنە بىر مۇساپىر سۈرىيەنىڭ ئالېپپو شەھىرىدىن كەلگەن. ئۇ مۇخبىرغا، مۇۋاپىق ئورۇن تاپالمىغاچقا، ئامالسىز بىر دۇكاننىڭ ئۆگزىسىنى ئىجارىگە ئالغانلىقى ھەم ئاددىي لەمپە ياساپ بىر ئائىلە كىشلىرى شۇ يەردە تۇرۇۋاتقانلىقىنى ئېيىتقان. ئۇ ئەنسىرىگەن ھالدا: «ھازىرغۇ ياز، بىر ئاماللار بىلەن كۈن ئۆتكۈزەرمىز، لېكىن جەڭ قىش كىرگىچىمۇ ئاياغلاشمىسا قانداق قىلارمىز» دېگەن. ئۇلارنىڭ ئاتالمىش ئۆيى زىمىستان سوغۇققا ھەرگىز دالدا بولالمايدىغان بولغاچقا، ئۇلارنىڭ قىشنى لىۋاندا چىقىرىشىنى تەسەۋۋۇر قىلغىلى بولمايدىكەن. لىۋان ھۆكۈمىتى چېگرا ئىچىگە مۇساپىرلار پاناھلىنىش ئورنى قۇرۇشقا ئىجازەت قىلمايدۇ، شۇڭا مۇساپىرلار لىۋاندىكى تۇغقانلىرىنىڭ ئۆيىدە پاناھلانغان ياكى قۇرۇق مەكتەپ ۋە تاشلاندۇق ئۆيلەردە تۇرغان. مۇساپىرلارنىڭ تارقاق ئولتۇراقلىشىشى، لىۋان ھەم خەلقئارا قۇتقۇزۇش ئورگانلىرىنىڭ قۇتقۇزۇش خىزمىتىگە قولايسىزلىقلارنى ئېلىپ كەلگەن. ئەبۇ مۇھەممەد ئىسىملىك قۇتقۇزۇش خادىمىنىڭ دېيىشىچە، بىر قىسىم ئىنسانپەرۋەرلىك قۇتقۇزۇش ئورگانلىرى سۈرىيە مۇساپىرلىرىغا يېمەكلىك، يوتقان-كۆرپە، كىيىم-كېچەك، سۈت پاراشۇكى يەتكۈزۈشتە، ماسلىشىشچانلىق كەمچىل بولغانلىقتىن، نۇرغۇن مۇساپىر بۇ ماددىي بويۇملاردىن بەھىرلىنەلمىگەن. بېكادىكى قۇتقۇزۇش بويۇملىرىنى تارقىتىش مەركىزىنىڭ ئالدىدا، كۈندە نەچچە ئونلىغان سۈرىيەلىك مۇساپىر ئاياللار تۇرىدىغان بولۇپ، ئۇلار كۈندە قانداق ۋاقىتتا يېمەكلىك تارقىتىدىغانلىقىنى سۈرۈشتۈرىدىكەن. بۇ مەركەزنىڭ بۇلۇڭىدا تۇرغان بىر ئايال مۇخبىرغا، ئېرى بىلەن ئىككى ئوغلىنىڭ سۈرىيەدىكى توقۇنۇشتا ئېتىپ ئۆلتۈرۈلگەنلىكىنى ئېيتقان، ئۇ ئىككى قىزىنى ئېلىپ لىۋانغا قېچىپ كەلگەن بولۇپ، بۇ يەردە تايانغۇدەك بىرەر ئادىمى بولمىغاچقا، پەقەت مۇشۇ قۇتقۇزۇش بويۇملىرىغا تايىنىپ كۈن كەچۈرىدىكەن. ئۇ ناھايىتى مەيۈسلەنگەن ھالدا: « بىزنىڭ ھازىرقى ئەھۋالىمىز بەكلا ناچار، بۇنىڭدىن كېيىنكى تۇرمۇشىمىز تېخىمۇ ناچار بولىدۇ، بىز سۈرىيەدىكى قانلىق جەڭنىڭ تېزرەك ئاياغلىشىپ، يۇرتىمىزغا قايتالىشىمىزنى ئۈمىد قىلىمىز»دېگەن. 2011-يىلى 3-ئايدا سۈرىيەدە كىرزىس پارتىلىغاندىن بۇيان، نۇرغۇنلىغان سۇرىيەلىك ئامما ئۇرۇش ئوتىدىن قېچىپ ئەتراپتىكى دۆلەتلەرگە بېرىۋالغان.  ئىستاتىسكا قىلىنىشىچە، بۇ يىل 7-ئاينىڭ ئاخىرىغىچە، تەخمىنەن 150 مىڭ نەپەر سۈرىيەلىك ئىئوردانىيە، ئىراق، لىۋان ھەم تۈركىيەگە قېچىپ بارغان. نۆۋەتتە ،لىۋاندا مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلارنىڭ ياردەم قىلىشى ھەم قۇتقۇزۇشىغا ئېرىشىۋاتقان سۈرىيەلىك مۇساپىرلار 35 مىڭغا يېتىدىكەن، ئەمما يەنە زور بىر تۈركۈم مۇساپىرلار تېخى تىزىمغا ئېلىنمىغانلىقتىن، ھازىرغىچە بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ھەم خەلقئارالىق ئورگانلارنىڭ قۇتقۇزۇشىغا ئېرىشەلمەي، جاپا-مۇشەققەتلىك كۈن كەچۈرۋېتىپتۇ.   مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسى

ghojidar

	ئىچىم ئاچچىق بوپقالدى دىسە ماۋۇ تىمىنى ئوقۇپ.ھەي بىچچارىلەر

دوللار

	ھەي........   تىنچلىق  ئەۋزەلدە  يەنىلا.....  ئاللاھ  مۇسۇلمانلارنى  ئۆز  پاناھىدا  ساقلىغاي....

qog

	ھەممىسى باشار دىگەن مەلئۇننىڭ كاساپىتى،كۈنىمۇ ئاز قالدى بۇ ماڭقۇرتنىڭ

ئىپارە

	ئاللاھتىن سۈرىيە مەسىلىسىنىڭ تېزدىن ھەل بولۇپ    پۇقرالارنىڭ خاتىرجەم تۇرمۇشقا ئېرىشىشىنى تىلەيمەن!

rivayat1986

	ئوتۇرا شەرىقتە قىش بولمايدۇ دەپ .ئاڭلىغانيا ؟ تىنىچلىق نىمىدىگەن ياخشى ھە؟

BAHADER1

	ئۇ ئەبگار ئەرەپلەرنىمە ئۈچۇن تولا ئۇرۇش قىلدۇ ما ئاساد دېگەن ئاداشمۇ ئاستا تەخىتتىن چۈشۈپ ئارام ئالسا بولدۇ

ismail

	ھەي،بۇنداق مۇساپىرلىقتىن ئاللاھ پاناھ بەرسۇن،لىكىن جاھان مۇشۇنداقلا بۇلىدىكەن بۇنداق كۈنگە بىزمۇ تەييارلىق قىلىپراق يۈرسەك ياخشى

قارلۇق

	مۇساپىرلارنىڭ ئەھۋالىنى ئاڭلاپ ئىچىم ئەجەپ ئاچچىق بوپ كەتتى، ئاللاھ ئاسانچىلىق بىرەر، ئا ئە ت نىڭ سەۋىر قاچىسى توشىدىغان كۈنلەرمۇ كەپ قالار ئەھۋال مۇشۇنداقلا بولسا يىل ئاخىرىغىچە بۇ ئىشلانىڭ بىرتەرەپ بولۇشىدا ئۈمۈد باركەن، ش ئا ئە ت ئارلاشسىلا بۇ ئىشلارمۇ ئىزىغا چۈشۈپ كىتەتتى.