دىندا ئادالىغ بولغان ئادەمنىڭ پەزىلىتى توغرىسىدا

tumurkala

	دىندا ئادالىغ بولغان ئادەمنىڭ پەزىلىتى توغرىسىدا ئاسىر مەن نۇئمان ئىبنى بەشىر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن ئاڭلىدىم دەيدۇ،ئىبنى بەشىر رەسۇلۇللاھتىن ئاڭلىدىم دەيدۇ،رەسۇلۇللاھ مۇنداق دىگەن: ھالال ئىشلارمۇ ئىنىق كۆرسىتىلگەن،ھارام ئىشلارمۇ ئىنىق كۆرسىتىلگەن،ئۇلارنىڭ ئارىسىدا قالغان شۈبھىلىك(1) ئىشلار بار،بۇنى نۇرغۇن ئادەملەر بىلمەيدۇ،شۈبھىلىك ئىشلاردىن ھەزەر قىلغان ئادەم دىننى ۋە نۇمۇسنى ئادالىغ تۇتقان بولىدۇ.شۈبھىلىك ئىشلارنى قىلغان ئادەم چارگاھنىڭ چۆرىسىدە پادا باققۇچى پادىچىغا ئوخشايدۇ،پادا چارگاھقا كىرىپ قىلىشى مۇمكىن،ھەر پادىشاھىڭ بىر چارگاھى بولىدۇ،ئاللاھنىڭ زىمىندىكى چارگاھى ئاللاھنىڭ ھارام قىلىپ بىكىتكەن ئىشلىرىدىن ئىبارەت.قۇلاق سىلىڭلار،ئىنساننىڭ بەدىنىدە بىر پارچە گۆش بولىدۇ،بۇ گۆش تۈزەلسە،پۈتۈن بەدەن تۈزىلىدۇ،ئۇ بۇزۇلسا،پۈتۈن بەدەن بۇزىلىدۇ،ئۇ بولسا يۈرەكتىن(2) ئىبارەت.           جىبرىئىلنىڭ پەيغەمبەر ئەلەيھىسالامدىن ئىمان،ئىسلام ۋە ئىھسان                       ھەققىدە سورىغان سوئالى توغىرسىدا ئەبۇ ھۈرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ رىۋايەت قىلىپ مۇنداق دەيدۇ: پەيغەمبەر ئەلەيھىسالام بىر كۈنى كىشلەرنىڭ ئارىسىدا تۇراتتى،بىر ئادەم(3) كىلىپ ئۇنىڭدىن: ئىمان دىگەن نىمە؟دەپ سورىدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسالام: ئىمان دىگەن ئاللاھقا(4)،ئاللاھنىڭ پەرىشتىللىرىگە(5)،ئاللاغا مۇلاقات بولۇشقا(6)،ئاللاھنىڭ پەيغەمبەرلىرىگە(7) ۋە ئۆلگەندىن كىيىن تىرىلىشكە(8) ئىتقاد قىلىش دەپ جاۋاب بەردى.ئۇ ئادەم: ئىسلام دىگەن نىمە؟دەپ سورىدى،پەيغەمبەر ئەلەيھىسلام: ئىسلام دىگەن ئاللاھقا ئىبادەت قىلىش(9)،ئاللاھقا شىرىك كەلتۈرمەسلىك،پەرز نامازلارنى ئوقۇش،پەرىز زاكاتىنى بىرىش،رامىزان روزىسى تۇتۇش(10) دەپ جاۋاب بەردى.ئۇ ئادەم:ئىھسان دىگەن نىمە؟ دەپ سورىدى.پەيغەمبەر ئەلەيھىسلام: ئىھسان دىگەن ئاللاغا خۇددى ئاللاھنى كۆرۈپ تۇرۋاتقاندەك ئىبادەت قىلىش،گەرچە سەن ئاللاھنى كۆرمىسەڭمۇ ئاللاھ سىنى كۆرۈپ تۇرىدۇ،دەپ جاۋاب بەردى.ئۇ ئادەم: قىيامەت قاچان بولىدۇ؟دەپ سورىدى.پەيغەمبەر ئەلەيھىسالام: جاۋاب بەرگۈچى ئادەم سورىغۇچىدىن ئارتۇق كەلمەيدۇ،قىيامەتنىڭ ئالدىن بولىدىغان ئالامەتلىرىدىن خەۋەر بىرەي،دىدەك ئۆز خوجايىنىنى تۇغقان چاغدا(11)،پادىچىلار چوڭ ئىمارەتلەرنى(12) سىلىش بىلەن پەخىرلەنگەن چاغدا،قىيامەت يىقىنلاشقان بولىدۇ،قىيامەتنىڭ ۋاقتىنى بىلىش مەسىلسى ئاللاھدىن باشقا ھىچكىم بىلمەيدىغان بەش تۈرلۈك غايىب نەرسىنىڭ ئىچىدە بار،دىدى.ئاندىن پەيغەمبەر ئەلەيھىسالام:" قىيامەتنىڭ قاچان بولدىغانلىقىنى پەقەت ئاللاھ بىلىدۇ" دىگەن ئايەتنى ئاخىرغىچە ئوقۇدى،شۇنىڭدىن كىيىن ئۇ ئادەم بۇرۇلۇپ چىقىپ كەتتى.پەيغەمبەر ئەلەيھىسالام ساھابىللىرىگە ئۇنى قايتۇرۇپ كىلىڭلار دىدى.ساھابىلەر قارىۋىدى ھىچ نەرسە كۆرۈنمىدى،پەيغەمبەر ئەلەيھىسالام: ئۇ جىبرىئىل بولىدۇ،كىشلەرگە ئىسلام دىنىنىڭ ئاساسلىرىنى تەلىم بەرگىلى كەلگەن،دىدى.ئەبۇ ئابدۇللا: پەيغەمبەر ئەلەيھىسالام بۇ ھەدىستىكى نەرسىلەرنىڭ ھەممىسى ئىماننىڭ جۈملىسىدىن سانىدى،دەيدۇ. (1) ھالالغىمۇ،ھارامغىمۇ ئوخشاپ كىتىدىغان،ھۆكمى ئىنىق بەلگىلەنمىگەن ئىشلار. (2) چۈنكى يۈرەك بەدەننىڭ قوماندانى ھىسابلىنىدۇ،قوماندان تۈزەلسە خەلق تۈزىلىدۇ،قوماندان بۇزۇلسا خەلقمۇ بۇزۇلىدۇ،يۈرەك بولسا بەدەندىكى ئەڭ شەرەپلىك ئەزا،چۈنكى ئۇ ئاللاھ تائالانى تونۇيدۇ،قالغان ئەزالار يۈرەكنىڭ خىزمەتكارلىرى ئورنىدا تۇرىدۇ،ئۆلىمالار بۇ ھەدىسنىڭ ئەھمىيتىنىڭ چوڭلۇقىغا قارىتا ئورتاق پىكىردە. (3) ئادەم سۈرىتىدە كۆرۈنگەن پەرىشتە. (4) ئاللاھنىڭ بارلىقىغا ۋە ئۇنىڭ تىگىشلىك سۈپەتلىرىگە ئىتقاد قىلىش. (5) خالىغان شەكىلگە كىرەلەيدىغان نۇرانە مۇقەددەس جىسىملار بولۇپ،ئۇلارغا ئىتقاد قىلىش دىگەنلىك ئۇلارنىڭ بارلىقىغا،ئاللاھ ئۇلارنى سۈپەتلىگەندەك،ئۇلارنىڭ ئاللاھنىڭ ھۆرمەتلىك بەندىللىرى ئىكەنلىكىگە ئىتقاد قىلىش دىگەنلئىك بولىدۇ. (6) ئاخىرەتتە ئاللاھنى كۆرۈشكە ئىتقاد قىلىش. (7) ئۇلارنىڭ ئاللاھ تەرىپىدىن بەرگەن خەۋەرلىرىنىڭ راسىت ئىكەنلىكىگە ئىتقاد قىلىش. (8) قەۋرىدىن قايتا تىرىلىپ تۇرۇشقا،پىلسىرات كۆۋرۈكى،تارازا،جەننەت ۋە دەۋزەخلەرنىڭ بارلىقىغا ئىشىنىش. (9) ئاللاھقا ناھايىتى تۆۋەنچىلىك بىلەن ئىتائەت قىلىش ياكى كەلىمە شاھادەت ئىيتىش. (10) بۇ يەردە رىۋايەت قىلغۇچىنىڭ سەۋەنلىكى ياكى ئۇنتۇپ قالغانلىقى سەۋەبىدىن،ھەج قىلىش تىلغا ئىلىنمىغان.باشقا رىۋايەتلەردە بۇ سۆز بار.بۇنىڭ تىلغا ئىلىنماسلىقىدىكى سەۋەب بولسا ئۇ چاغدا تىخى ھەج پەرز قىلىنمىغان ئىدى دىگۈچىلەر بار.سۇلايمان تىمىنىڭ رىۋايىتىدە بۇ ھەدىسنىڭ ئاخىرىغا ھەج قىلىش،ئۆمرە قىلىش ( ھەج مەزگىللىرىدىن باشقا چاغدا بەيتۇللاھنى تاۋاپ قىلىش-ت) غۇسلى قىلىش،تاھارەتنى تولۇق ئىلىش سۆزلىرى قوشۇلغان. (11) بۇ سۆز دىدەكنىڭ باللىرىدىن كىنايە بولۇپ،دىدەكنىڭ خوجايىنى دىدەكنىڭ باللىرنىڭ دادىسى بولغانلىقتىن،خوجايىن ئۆلگەندىن كىيىن دىدەكنىڭ باللىرى دىدەكنىڭ خوجايىنى بولۇپ قالىدۇ دىگەن مەنىنى -پادىشاھ دىگەن پۇقرانىڭ خوجايىنى ھىسابلىنىدۇ-، ياكى خوجايىنلىرىدىن باللىرى بار دىدەكلەرنى سىتىش ئىشلىرى كۆپىيىپ،پادىشاھلار ئۇلارنى سىتىۋىلىش بىلەن ئۇقماستىن ئۆزىلىرنىڭ .ئانىللىرىنى سىتىۋالغانلىقى سەۋەبىدىن ئەھۋالنىڭ بۇزۇلىدىغانلىقىنى ياكى بالىلار ئانىللىرىغا خوجايىنلار دىدەكلىرىنى تىللاپ ئۇرۇپ،ئىشلىتىپ،خارلاپ مۇئامىلە قىلغىنىدەك مۇئامىلە قىلىپ ئانىللىرىنى قاقشىتىدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.بۇ يەردە بالا خوجايىنغا تەمسىل قىلىنغان. (12) بۇ-قىر خەلقلىرىنىڭ چوڭ ئىمارەتلەرنى سىلىش،ھاكىمىيەتنى ئىگىلەش،غەلبە قىلىش ۋە كۈچ بىلەن شەھەرلەرنى ئىشغال قىلىش،دۇنياغا كىڭىيىش بىلەن پەخىرلەنگەن ۋاقتى،مانا بۇ قۇل،پادىچى قاتارلىق تۆۋەن تەبىقىدىكىلەرنىڭ دەرىجىسى يۇقىرى كۆتىرىلگەنلىكتىن ئىبارەت.   مەنبە:-سەھىھۇل بۇخارا جەۋھەرلىرى

saparbay

	ئاللاھ ئەجرىڭىزنى بەرسۇن ! رەھمەت !

بۇغداي

	ئېسىل تېمىدىن بىرنى يوللاپسىز ،ئاللاھ ئەقلىڭىزنى زىيادە قىلغاي!!! رەخمەت سىزگە!

سۇمەييا

	ئاللاھ كۆپلەپ ئەجرىڭىزنى بەرسۇن تەشەككۇر

hiyal0097

	ياخشى تېمىلارنى يوللاۋاتىسىز ، ئاللاھ ئەجىر بەرسۇن ، داۋاملىق يوللاپ تۇرۇڭ .

bayhenim

	ئاللاھ ئائىلە تەۋاباتلىرىڭىزغا ھەم سىزگە خاتىرجەملىك ئاتا قىلسۇن ئامىن ئەھمىيەتلىك تىمىلارنى يوللاۋاتىسىز

AYGUZAL007

	ئاللاھ  رەھمەت   قىلغاي

dulatjan

	ئېسىل تېمىدىن بىرنى يوللاپسىز ،ئاللاھ ئەقلىڭىزنى زىيادە قىلغاي!!! رەخمەت سىزگە!

soygum

	رەھمەت ياخشى تېما يوللاپىسز ئوقۇپ بىلىمگە ئىگە بولدۇق ئاللاھ رەھمەت قىلسۇن قېرىندىشىم!

uygur~Boy

	ئاللاھ  ئەجىر بەرسۇن ،  رەھمەت !