قەدىر كېچىسى توغرىسىدا

mugsirdax

	قەدىر كېچىسى توغرىسىدا بىسمىللاھىر رەھمانىر رەھىم مۆھتەرەم قېرىنداشلار! دىنىمىز بىزگە اللە تەئالاغا قانداق ئىبادەت قىلىش ۋە ئۇنىڭغا قانداق تەشەككۈر ئېيتىشنى بىلدۈرگەن، شۇنىڭدەك قىلغان ئىبادەتلىرىمىزنىڭ مەقبۇل، دۇئا-تىلەكلىرىمىزنىڭ ئىجابەت بولۇش ۋاقىتلىرىنىمۇ كۆرسىتىپ بەرگەن. رامىزان ئېيىدا كېلىدىغان قەدىر كېچىسى (شەبى قەدىر) ئەنە شۇ خاسىيەتلىك ۋاقىتلارنىڭ بىرىدۇر. شۇڭا بۇ كېچىنىڭ پەزىلىتىنى، ۋاقتىنى، بۇ كېچىدە ئىبادەت قىلىشنىڭ ھۆكمىنى ۋە قىلىنىدىغان ئىبادەتلەرنىڭ شەكلىنى بىلىۋېلىشىمىز ناھايىتى مۇھىم. تۆۋەندە بۇ توغرۇلۇق مەلۇمات بېرىلىدۇ: 1- قەدىر كېچىسى دېگەن سۆزنىڭ مەنىسى قەدىر كېچىسى ئەرەب تىلىدا «لەيلەتۇلقەدر» دېگەن ئىزافەتلىك بىرىكمە بىلەن ئىپادىلىنىدۇ. لەيلنىڭ مەنىسى «كېچە» دېگەن بولىدۇ. قەدرىنىڭ مەنىسى بولسا، «كۈچ، مىقدار، دەرىجە، سەۋىيە، قەدىر-قىممەت، باھا، ئورۇن، مەرتىۋە، شەرەف، ئۇلۇغلۇق» دېگەنلەردىن ئىبارەت. قۇرئان كەرىمنىڭ بۇ كېچىدە نازىل قىلىنغانلىقىنىڭ، بۇ كېچىنى شەرەپلەندۈرگەنلىكىنى ۋە بۇ كېچىنىڭ قەدىر-قىممىتىنى ئاشۇرغانلىقىنى ئىپادىلەش ئۈچۈن ئۇ كېچىگە يۇقارقى ئىككى سۆز بىرىكىپ ئىسىم بولغان. بۇ سۈرە نازىل بولۇشتىن بۇرۇن ئۇ كېچىنىڭ بۇنداق ئىسمى يوق ئىدى. 2- قەدىر كېچىسىنىڭ پەزىلىتى اللە تەئالا مۇنداق دەيدۇ: «بىز قۇرئاننى قەدىر كېچىسىدە نازىل قىلدۇق. قەدىر كېچىسىنىڭ نېمىلىكىنى بىلەمسەن؟ قەدىر كېچىسى مىڭ ئايدىن ياخشىدۇر. ئۇ، پەرىشتىلەر جىبرىئىل بىلەن بىرلىكتە، رەببىنىڭ ئىزنى بىلەن بارلىق ئىشلار ئۈچۈن چۈشۈپ تۇرىدىغان كېچىدۇر. ئۇ، تاڭ ئاتقانغا قەدەر سالامەتچىلىككە ئېرىشىش كېچىسىدۇر» (قۇرئان كەرىمنىڭ 97- سۈرىسى). قۇرئان كەرىمنىڭ، دۇخان سۈرىسىنىڭ (44- سۈرە) 3- ئايىتىدە مۇبارەك بىر كېچىدە، بەقەرە سۈرىسىنىڭ 185- ئايىتىدە رامىزان ئېيىدا، بۇ سۈرىدە بولسا قەدىر كېچىسىدە نازىل قىلىنغانلىقى بايان قىلىنىدۇ. بۇنىڭدىن تۆۋەندىكى مەزمۇنلار چىقىدۇ: 1- قۇرئان كەرىم مۇبارەك بىر كىچىدە نازىل قىلىنغان. 2- ئۇ مۇبارەك كېچە رامىزان كېچىلىرىدىن بىر كېچىدۇر. 3- ئۇ كېچە مىڭ ئايدىن ياخشىدۇر. 4- ئۇ، پەرىشتىلەر جىبرىئىل ئەلەيھىسسالام بىلەن بىرلىكتە اللە تەئالانىڭ تەرىپىدىن رەھمەت، تىنچلىق، سالام ۋە بەرىكەتلەر ئېلىپ چۈشىدىغان بىر كېچىدۇر. 5- ئۇ، سالامەتچىلىككە ئېرىشىش كېچىسى بولۇپ، بۇ تاڭ ئاتقۇچە داۋام قىلىدۇ. (يەنى، بۇ كېچىنى اللە تەئالانىڭ رازىلىقىنى ئۈمىد قىلىپ ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزگەنلەرگە پەرىشتىلەر تاڭ ئاتقۇچە توختىماي سالامەتچىلىك ۋە تىنچ-ئامانلىق تىلەپ تۇرىدۇ، بۇ ئارقىلىق ئۇلار اللە تەئالانىڭ رەھمىتى، مەغپىرىتى، ۋە پەزلى-ئىلتىپاتىغا ئېرىشىپ، اللە تەئالانىڭ غەزىپى ۋە ئازابىدىن سالامەت قالىدۇ). 6- ئۇ كېچىنىڭ ئىسمى قەدىر كېچىسىدۇر. مۇناسىۋەتلىك بەزى ھەدىسلەر: 1- «قەدىر كېچىسىنى ئاللاھ تائالاغا ئىشىنىپ ۋە ساۋاب كۆزلەپ ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزگەنلەرنىڭ بۇرۇنقى گۇناھلىرى مەغفىرەت قىلىنىدۇ» (بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان). 2- «پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام رامىزان كېچىلىرىنىڭ ئاخىرقى ئونى كىرگەندە، ئۇنىڭ كىچىلىرىنى ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزەتتى، بۇ كېچىلەرنى ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزۈۋالسۇن دەپ ئاياللىرىنىمۇ ئويغىتاتتى، بۇ كۈنلەر بىلەن بۇ كېچىلەردە ئادەتتىكىدىن زىيادە ئىبادەت قىلاتتى، ئىبادەت قىلىشقا بىلىنى چىڭ باغلايتتى» (بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان). 3- «پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام رامىزان ئېيدا ئىبادەتكە رامىزاندىن باشقا چاغلاردا كۆرۈلمىگەن تىرىشچانلىقلارنى كۆرسىتەتتى. رامىزاننىڭ ئاخىرقى ئونىدا ئۇنىڭدىن باشقا چاغلاردا كۆرۈلۈپ باقمىغان تىرىشچانلىقلارنى كۆرسىتەتتى» (مۇسلىم رىۋايەت قىلغان). يۇقارقى ھەدىسلەردىن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ قەدىر كېچىسىنى ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزۈشكە باشقىلارنى تەرغىب قىلىپلا قالماستىن، ئۆزىنىڭمۇ ئۇ كېچىنى ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزىدىغانلىقىنى، ھەتتا بۇنىڭغا ئالاھىدە تىرىشچانلىق كۆرسىتىدىغانلىقىنى بىلەلەيمىز. مۆھتەرەم قېرىنداشلار! ھەممىمىزگە مەلۇم پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىز ئۈچۈن بىر ئۈلگىدۇر. شۇنىڭ ئۈچۈن بىزمۇ بۇ ئۇلۇغ ۋە بەرىكەتلىك كېچىلەرنى غەنىمەت بىلىپ پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامدەك، ئۇ ۋاقىتلارنى ئىبادەتلەر بىلەن ئۆتكۈزۈشكە تىرىشايلى. بەزىلىرىمىزنىڭ كۆڭلىگە «بۇ ئۇلۇغ كۈنلەر ۋە بۇ ئۇلۇغ كېچىلەر ئۆتۈپ كەتسە يەنە كېلىدۇ» دېگەندەك خىياللار، تېخىمۇ توغرىسى ۋەسۋەسەلەر كېلىشى مۇمكىن. توغرا، ئۆتۈپ كەتسە يەنە كېلىدۇ. لېكىن ئۇ چاغدا بىز بۇ دۇنيادا بولماسلىقىمىز مۇمكىن! 3- قەدىر كېچىسىنىڭ ۋاقتى 1- پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دەيدۇ: «قەدىر كېچىسىنى رامىزاننىڭ ئاخىرقى ئونىنىڭ تاق كېچىلىرىدىن ئىزدەڭلار» (بۇخارى رىۋايەت قىلغان). 2- ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا مۇنداق دەيدۇ: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام رامىزاننىڭ ئاخىرقى ئونىدا ئېتىكاپقا كىرەتتى ۋە: «قەدىر كېچىسىنى رامىزاننىڭ ئاخىرقى ئونىدا ئىزدەڭلار» دەيتتى. (بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان). يۇقىرىدا ئۆتكەن ئايەتلەردىن قەدىر كېچىسىنىڭ رامىزان كېچىلىرىدىن بىر كېچە ئىكەنلىكى، ھەدىسلەردىن ئۇ كېچىنىڭ رامىزاننىڭ ئاخىرقى ئون كۈننىڭ تاق كېچىلىرىدىن بىرى ئىكەنلىكى چىقىدۇ. بۇ كېچىنىڭ قايسى ئايدا ۋە قايسى ئون كۈننىڭ كېچىلىرىنىڭ ئارىسىدا ئىكەنلىكى بايان قىلىنىپ، قايسى كېچە ئىكەنلىكى مەجھۇل ھالەتتە قويۇلىشى، بەندىلەرنىڭ بۇ ئۇلۇغ ئاينىڭ كېچە-كۈندۈزلىرىدە بولۇپمۇ ئاخىرقى ئونىدا اللە تەئالاغا كۆپرەك تائەت-ئىبادەت ۋە دۇئا-تىلەك قىلىۋېلىشى ئۈچۈندۇر. 4- قەدىر كېچىسىدە ئىبادەت قىلىشنىڭ ھۆكمى قەدىر كېچىسىنى ئىزدەش، ئۇنى تائەت-ئىبادەت ۋە دۇئا-تىلەكلەر بىلەن ئۆتكۈزۈش ھەر بىر مۇسۇلمان ئۈچۈن مۇستەھەپتۇر (يەنى قىلسا ساۋاب بولىدىغان، قىلمىسا گۇناھ بولمايدىغان ئىشتۇر). چۈنكى دىنىمىزدا بىر ئىشنى قىلىشقا كەسكىن بۇيرۇلماستىن تەرغىب قىلىنغان بولسا، بۇ ئۇ ئىشنى قىلىشنىڭ مۇستەھەپ ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىدۇ. قەدىر كېچىسىنى ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزۈشكىمۇ كەسكىن بۇيرۇلمىغان. شۇنىڭ ئۈچۈن بۇ كېچىنى ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزۈش مۇستەھەپ ھېسابلىنىدۇ. يەنى بۇ كېچىنى ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈمىگەنلەر گۇناھكار بولمايدۇ، لېكىن بۇ كېچىدىكى رەھمەت، مەغپىرەت ۋە بەرىكەتلەردىن مەھرۇم قالىدۇ. 5- قەدىر كېچىسىدە قىلىنىدىغان ئىبادەتلەر پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: «كىمكى قەدىر كېچىسىنى ئاللاھ تائالاغا ئىشىنىپ ۋە ساۋاب كۆزلەپ ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزسە، ئۇنىڭ بۇرۇنقى گۇناھلىرى مەغفىرەت قىلىنىدۇ » (بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان). پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھاغا قەدىر كېچىسىدە مۇنداق دەپ دۇئا قىلىشنى ئۆگىتىپ قويغانلىقى رىۋايەت قىلىنىدۇ: «ئى ئاللاھ! سەن ئەپۇ قىلغۇچىسەن، ئەپۇ قىلىشنى ياخشى كۆرىسەن، مېنى ئەپۇ قىلغىن!» (تىرمىزىي رىۋايەت قىلغان). بۇ ھەدىسلەرگە ئاساسەن بۇ كېچىنى ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈش، پەرز نامازلاردىن كېيىن كۈچىنىڭ يېتىشىچە نەپلە ناماز ئۆتەش، قۇرئان كەرىمنى تىلاۋەت قىلىش ۋە مەنىلىرى ئۈستىدە پىكىر يۈرگۈزۈش، زىكىر-تەسبىھ ئېيتىش (سۇبھانەللاھ، ئەلھەمدۇلىللاھ، ئەللاھۇ ئەكبەر، لائىلاھە ئىللەللاھ دېيىش)، دۇئا قىلىش، سەدىقە-زاكاتلارنى ئايرىش، ياتلىشىپ كەتكەن ئۇرۇق-تۇغقانلار بىلەن ئۆزئارا يارىشىش قاتارلىقلارنى كۆرسىتىدۇ. خۇلاسە قەدىر كېچىسى پەزىلەتلىك، بەرىكەتلىك ۋە ئۇلۇغ بىر كېچە. بۇ كېچىنىڭ ئىسمى ۋە خاسىيەتلىرى قەدىر سۈرىسىدە (97- سۈرە) ۋە دۇخان سۈرىسىنىڭ (44- سۈرە) 3- ئايىتىدە بايان قىلىنغان. بەقەرە سۈرىسىنىڭ (2- سۈرە) 185- ئايىتىدە بۇ كېچىنىڭ رامىزان كېچىلىرىدىن بىرى ئىكەنلىكىگە ئىشارەت قىلىنغان. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بۇ كېچىنىڭ رامىزاننىڭ ئاخىرقى ئون كېچىلىرىدىن تاق بىر كېچە ئىكەنلىكىنى بايان قىلغان، شۇنداقلا مۇسۇلمانلارنى بۇ كېچىنى تېپىشقا تەرغىب قىلغان، ئۆزىمۇ بۇنىڭغا ئالاھىدە تىرىشچانلىق كۆرسەتكەن. قېرىنداشلار! رامىزان ئېيىدا، بولۇپمۇ شۇ قەدىر كېچىسىنىڭ ئالدى-كەينىدە قولىدىن كېلىشىچە ئىبادەت قىلغان، يوقسۇل-مىسكىنلەرنى ۋە ھاجەتمەنلەرنى يۆلىگەن، غېرىپ-مۇساپىرلارغا تاماق بەرگەن، يېتىم-يېسىرلارنىڭ بېشىنى سىلىغان ۋە روزىدارلارغا ئىپتارلىق بەرگەن مۇسۇلماننىڭ قىلغان ئىشلىرىنى اللە تەئالا ھەرگىزمۇ يەردە قويمايدۇ. بۇنىڭغا ئىشىنىمىز ۋە ئىشىنىشىمىز لازىم. شۇنىڭ ئۈچۈن رامىزان ئېيىنىڭ قالغان قىسمىنىمۇ ئىبادەتلەر بىلەن ئۆتكۈزۈشكە، بولۇپمۇ قەدىر كېچىسىنى تېپىشقا ئالاھىدە تىرىشچانلىق كۆرسىتەيلى. يۇقارقى ھەدىسلەرنىڭ مەزمۇنىغا ئاساسەن بۇ كېچىنى تېپىش، رامىزاننىڭ ئاخىرقى ئون كېچىلىرىنىڭ ھەممىسىنى ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزۈش ئارقىلىق مۇمكىن بولىدۇ. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ رامىزاننىڭ ئاخىرقى ئونىدا ئېتىكاپتا ئولتۇرۇشىمۇ بۇ نۇقتىدىن ئېيتقاندا ناھايىتى مەنىلىك. ئەسكەرتىش بەزى ئىلىمسىز ئىنسانلارنىڭ قەدىر كېچىسىدە ئۇخلىماي ئولتۇرسا بولىدىكەنغۇ دەپ بۇ ئۇلۇغ كېچىنى تېلېۋىزور كۆرۈپ ياكى بىرقانچە ئەخمەق بىر يەرگە يىغىلىپ قارتا ئويناپ ۋە ياكى ئۆزئارا قۇرۇق پاراڭ سوقۇشۇپ ئۆتكۈزۈشى، ئاللاھنىڭ دىنىنى مەسخىرە قىلغانلىقتىن سىرت، ئۆزىنى ئالدىغانلىقتىن باشقا بىر نەرسە ئەمەس. بۇنىڭغا دىققەت قىلىشىمىز لازىم. يەنە بىر گەپ، قەدىر كېچىسىدە بىر ئاقلىق ئۆتەرمىش، بۇنى كۆرگەن كىشى نېمىنى تۇتسا شۇ ئالتۇن بولۇپ قالارمىش… دېگەندەك سۆزلەرنىڭ ھېچقانداق ئاساسى يوق. مەنبەسى : ئىسلام نۇرى تورى ساخاۋەتچىلەر مۇنبىرىدىن ئىلىندى

uyghur05

	بۈگۈن چۈشتە تېخى بىزنىڭ مەسچىتنىڭ ئىمامى مۇشۇ قەدىر كېچىسى توغرىلىق سۆزلىگەنتى . بۇ كېچە مىڭ ئايدىن ئۇلۇغ.

سۇمەييا

	ئاللا ئەجىرىڭىزنى بەرسۇن قىرىندىشىم مۇشۇنداق ياخشى تىمىلىرىڭىزنىڭ ئايىغى ئۇزۇلمىگەي

sabinur

	ئاللاھ قولىڭىزغا دەرىت بەرمىسۇن قېرىندىشىم،بىلمىگەنلىرىمنى بىلۋالدىم

xaripa2011

	مەن رامىزاننىڭ 27-كۈننى قەدىر كىچىسى  دەپ ئاڭلىغانتىم بۇ راسمىدۇ؟؟؟

saparbay

	ئاللاھ ئەجرىڭىزنى بەرسۇن !

مەلىكە

	قەدىر كىچىسى ئىنىق قانچىنجى چىسلادۇ؟ بىلىدىغانلار ئىنىق جاۋابىنى بەرگەن بولساڭلار بەكمۇ ياخشى بولاتتى.

kaliptax

	مەلىكە يوللىغان ۋاقتى  2012-8-3 06:59 PM قەدىر كىچىسى ئىنىق قانچىنجى چىسلادۇ؟ بىلىدىغانلار ئىن ... بۇنى بىلىش ئۈچۈن ئىزدىنىڭ  يە نى ئەرەپچە گوگېل ئىزدەش ماتورىغا سېلىپ ئىزدەپ بېقىڭ

Suchi

	مەلىكە يوللىغان ۋاقتى  2012-8-3 06:59 PM قەدىر كىچىسى ئىنىق قانچىنجى چىسلادۇ؟ بىلىدىغانلار ئىن ... پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دەيدۇ: «قەدىر كېچىسىنى رامىزاننىڭ ئاخىرقى ئونىنىڭ تاق كېچىلىرىدىن ئىزدەڭلار» (بۇخارى رىۋايەت قىلغان).

tumurkala

	xaripa2011 يوللىغان ۋاقتى  2012-8-3 06:52 PM مەن رامىزاننىڭ 27-كۈننى قەدىر كىچىسى  دەپ ئاڭلىغانتىم ب ... بۇ توغىرسىدا تالاش-تارتىش بار،لىكىن بىرلىككە كەلگىنى بولسا رامىزاننىڭ 21 دىن تارتىپ تاق كۈنلىرى ياكى ئاخىرقى ئون كۈن كىچىدە ئىبادەت قىلىش كىرەك دىيىلىدۇ!