2012- يىل رامىزانلىق ئىمساك، ئىپتار ۋاقىت جەدىۋىلى

ishench

	2012- يىلرامىزان ئېيىدىكى شىنجاڭدىكى ھەرقايسى ۋىلايەتلەرنىڭ رامىزانلىق ئىمساك، ئىپتار ۋاقىت جەدىۋىلى ئەسلى رەسىمنى تاپالمىدىم مەنبە : "سىرداش" تورى ****************************************************************** باشقۇرغۇچىغا : بىر ئوبدان تىما يوللىسام نىمىشقا ئۆزگەرتىۋېتىسىز؟

ishench

	رامىزان ئېيىدا روزا تۇتۇش ۋە ئىمساك، ئىپتار ۋاقىتلىرى    ئەھمەد مەخسۇم خاقانى ناھايىتى شەپقەتلىك ۋە مېھرىبان ئاللاھنىڭ ئىسمى بىلەن باشلايمەن   1. روزا تۇتۇشنىڭ باشلىنىشى بولسا، شەئىبان ئېيىنىڭ ئاخىرقى كۈنى كەچتە رامىزان ئېيىنىڭ ھىلالىنى (يېڭى ئېيىنى) كۆرۈشتۇر، روزىدىن چىقىشتىمۇ رامىزان ئېيىنىڭ ئاخىرقى ھىلالىنى (يېڭى ئېيىنى) كۆرۈشتۇر. ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە «سىلەردىن كىمكى رامىزان ئېيىدا ھازىر بولسا، رامىزان روزىسىنى تۇتسۇن» (سۈرە بەقەرە 185- ئايەتنىڭ بىر قىسمى) دەپ رامىزان ئېيىنى كۆرۈپ روزا تۇتۇشقا بۇيرۇيدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن بىز رامىزان ئېيىنىڭ تولۇق كىرىشىنى كۈتىشىمىز لازىم. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام رامىزان ئېيىدىكى روزا ھەققىدە توختىلىپ مۇنداق دېگەنلىكىنى ئابدۇللاھ ئىبن ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇما رىۋايەت قىلىدۇ: «سىلەر تاكى ھىلالنى (يېڭى ئاينى) كۆرمىگىچە روزا تۇتماڭلار، ھىلالنى (يېڭى ئاينى) كۆرمىگىچە يېمەڭلار (روزىدىن چىقماڭلار). ئەگەر بۇلۇت ئاينى توسۇۋېلىپ، كۆرەلمىسەڭلار، ھېسابلاپ كۆرۈپ روزا تۇتۇڭلار» ( بۇخارى، مۇسلىم رىۋايىتى). شۇڭلاشقا ھىلالنى كۆرگەن كىشىلەردىن بىر كىشى مەن ئاينى كۆردۈم، دەپ گۇۋاھلىق بەرسە، رامىزان ئېيىنىڭ روزىسىنى تۇتۇش لازىم بولىدۇ. لېكىن ئاينى كۆرەلمەيدىغان ئەھۋال ئاستىدا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىزلەرگە ئىمكان قالدۇرۇپ ئايلارنى ھېسابلاش ئارقىلىق شەئىباننى 30 قىلىپ تۇتۇشنى كۆرسەتتى. شۇڭا بىز بىر يىللىق ۋاقىتنى تولۇق ھېسابلاپ چىقىشىمىز، ھىجرىيە ھېسابىدا بىر يىلنىڭ 354 كۈن ياكى 355 كۈن بولىدىغانلىقىنى ئېسىمىزدە تۇتۇشىمىز لازىم.     2. رامىزان روزىسىنىڭ رۇكنىلىرى   رامىزان روزىسى تۆۋەندىكىدەك ئۈچ رۇكنىدىن تەركىب تاپىدۇ:   1) نىيەت: ئۇ قەلبنىڭ ئاللاھ ئەززە ۋە جەللىنىڭ بۇيرۇقىنى ئىجرا قىلىش ئۈچۈن، ياكى ئاللاھ تائالاغا يېقىنچىلىق ئىزدەپ روزا تۇتۇشقا ئىرادە تىكلەشتۇر. ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ مۇنداق دېگەنلىكىنى رىۋايەت قىلىدۇ: «ئەمەللەر نىيەتكە باغلىق» (بۇخارى، مۇسلىم رىۋايىتى). پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام يەنە مۇنداق دەيدۇ: «كېچىسى روزىنى نىيەت قىلىپ ئورنىدىن تۇرمىغان كىشىنىڭ روزىسى روزا ئەمەستۇر» (تىرمىزى رىۋايىتى). شۇنىڭ ئۈچۈن تاڭ يورىغىچە يىمەك- ئىچمەكنى توختىتىش لازىم.   2) ئىمساك: يىمەك، ئىچمەك، جىمادىن ئىبارەت روزىنى بۇزىدىغان ئىشلاردىن ئۆزىنى چەكلەشتۇر. بۇنىڭ ۋاقتى بولسا، كۈن چىقىش تەرەپتە ئۇپۇق بويلاپ يورۇقلۇقنىڭ سوزۇلۇشقا باشلىشى بىلەن ئىمساك ۋاقتى كىرىدۇ. بۇ سائەتتە ئۇپۇققا قارىغان كىشى بىلەن ئۇپۇق ئارىسىدىكى يەر قارا سىزىققا ئوخشاش بولۇپ، ئاسماننىڭ يۈزى يورۇشقا باشلىغانلىقى ئۈچۈن ئۇپۇق سىزىقى ئېنىق كۆرۈنىدۇ. روزا تۇتىدىغان كىشى بۇ سائەتتىن ئېتىبارەن يىمەك، ئىچمەكنى توختىتىش لازىم. بۇ بامدات (تاڭ) نىڭ ئالدىنقى ۋاقتىدۇر. ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە بىزگە كۆرسەتمە بېرىپ: «تاكى تاڭنىڭ ئاق يىپى قارا يىپىدىن ئايرىلغانغا (تاڭ يورۇغانغا) قەدەر يەڭلار، ئىچىڭلار» («سۈرە بەقەرە 187- ئايەتنىڭ بىر قىسمى) دەپ ۋاقىتنى ئېنىق بېكىتىپ بەردى.   سوھۇرلۇقنى كېچىدە يىمەستىن تاڭغا يېقىن يىيىشنىڭ ياخشىلىقى كۆپ بولۇپ، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام سەھەر تامىقىدا بەرىكەت بارلىقىنى ئەسكەرتكەن. سوھۇرلۇقنى توختىتىش ۋاقتى بىلەن بامدات نامىزىنىڭ ئارىلىقىنى بېكىتىشتە تۆۋەندىكى ھەدىسكە ئاساسلىنىمىز: زەيىد ئىن سابىت رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ رىۋايەت قىلىپ: «بىز پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىلەن سوھۇرلۇقنى يەپ بولۇپ، ناماز بامداتقا تۇراتتۇق» دېۋىدى، «سوھۇرلۇق بىلەن ناماز بامداتنىڭ ئارىلىقىدا قانچىلىك ۋاقىت ئۆتەتتى؟» دەپ سورالغاندا، زەيىد: «50 ئايەت ئوقۇغۇدەك ۋاقىت ئۆتەتتى» دېدى (بۇخارى، مۇسلىم رىۋايىتى). ئابدۇللا ئىبن ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇما پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامدىن رىۋايەت قىلىپ مۇنداق دەيدۇ: تاڭ ئىككى بولىدۇ، بىر تاڭدا تاماق يىيىش ھارام، ناماز ئوقۇش ھالال، بىر تاڭدا تاماق يىيىش ھالال، ناماز ئوقۇش ھارام (يەنى ناماز بامداتنى) (ئىبنى خۇزەيمە ۋە ھاكىم رىۋايىتى).   3) زامان: يەنى بىر كۈنلۈك روزىنى ئۆتكۈزۈش ۋاقتى، تاڭ يورۇغاندىن تارتىپ كۈن پاتقۇچە بولۇپ، كۈن پاتقاندىن كېيىنلا ئېغىز ئېچىلىدۇ. ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: «ئاندىن كېيىن كەچ كىرگىچە روزا تۇتۇڭلار» (سۈرە بەقەرە 187- ئايەتنىڭ بىرقىسمى)، يەنى كۈن كىرگەنگە قەدەر روزىنى تاماملاش بىلەن كۈن كىرگەندىن كېيىن ئېغىز ئېچىش لازىم. بۇ ھەقتە ئەبۇ ئىبراھىم رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ رىۋايەت قىلىپ مۇنداق دەيدۇ: «بىز پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىلەن بىللە سەپەرگە چىقتۇق. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام روزىدار ئىدى. كۈن ئولتۇرىشىغىلا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىرسىگە: «ھەي پالانچى، چۈشكىن بىزگە تالقان چېلىپ بەرگىن» دېدى. ئۇ كىشى: «ئى ئاللاھنىڭ پەيغەمبىرى تېخى كەچ كىرمىدىغۇ؟» دېدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: «چۈشكىن، بىزگە تالقان چېلىپ بەرگىن» دېدى. ئۇ كىشى: «تېخى كۈندۈز تۇرىدىغۇ؟» دېۋىدى، «بىزگە تالقان چېلىپ بەرگىن» دېدى. ئۇ كىشى چۈشۈپ تالقان چېلىپ بەردى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام تالقاننى ئىچىپ بولۇپ، «مۇشۇ تەرەپتىن كەچ كىرسىلا روزا تۇتقان ئادەم ئىفتار قىلسا بولىدۇ» دەپ قولى بىلەن شەرق تەرەپنى كۆرسەتتى (بۇخارى، مۇسلىم رىۋايىتى). ئەلۋەتتە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ كۆرسەتكىنىدەك شەرق تەرەپتە قاراڭغۇلۇق باشلانسا ئىفتار قىلىشقا بولىدۇ. ئەبۇ ھۇرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ رىۋايەت قىلىدۇ، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: «ئاللاھ ئېيتىدۇ: «بەندىلىرىمنىڭ ئىچىدە ئەڭ ياقتۇرىدىغىنىم- ئۇلارنىڭ ئىفتارغا ئالدىرىغانلىرىدۇر» (تىرمىزى رىۋايىتى). يەنە سەھل ئىبن سەئەد رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ، ئەبۇ ھۈرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ، ئەبۇزەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇلار رىۋايەت قىلغان ھەدىستە: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن:«ئىفتارغا ئالدىرىغان كىشىلەر داۋاملىق ياخشىلىق ئىچىدە بولىدۇ» (تىرمىزى، ئىبن ماجە رىۋايىتى). ئەنەس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دەيدۇ: «ھەقىقەتەن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئىفتار قىلىپ تاماق يىمىگۈچە، ھېچبولمىغاندا سۇ ئوتلىۋالمىغۇچە ناماز شامنى ئوقۇمايتتى» (تىرمىزى رىۋايىتى). شۇنىڭ ئۈچۈن روزا تۇتقۇچى قېرىنداشلىرىمىز ئىفتار ۋاقتىغا دىققەت قىلىشى، تۇتقان روزىلىرىنىڭ پەزىلىتىنى كېمەيتىۋەتمەسلىكى كېرەك.

arkin.jan

	قىرىندىىشىم چوڭ ئىشتىن بىرنى ئاسان لاشتۇرىپسىز ئۇلۇق اللاھ ئەجرىڭىزنى كوپقىلغاي رەخمەت.

albax

	رەھمەت ، بېسىپ چىقىرىۋالدىم .

ab8ob8

	ئاللاھ رەھمەت قىلسۇن، ئاللاھ سىزدىن رازى بولسۇن... بەكمۇ لازىم ئىدى!

joda☠

	ئەجرىڭىزگە تەشەككۈر قىرىندىشىم ..ئىزدەپ يۇرەتتىم ...

koxmak602

	ئەجرىڭىزگە كۆپ رەھمەت.

guzelim

	ئۇلۇغ اللاھ ئەجرىڭىزنى بەرگەي!   «ئىمساك» دىگەن ھېلىقى بىر دورىنىڭ ئىسمىغۇ ھە! سوھۇر ۋاختى دەپ يازغان بولسىچۇ!!

yidayat164

	كۆپ رەھمەت.

Davan_Axkuqi

	ماۋۇ تېمىدىكى ۋاقىت پەرقى بىلەن ئاۋۇ تېمىدىكى ۋاقىت پەرقى ئوخشىمايدىكەن يا؟https://uyghur-archive.com/misranim/thread-83137-1-1.html   باشقۇرغۇچىلار ۋاقتىدا ئوڭشاڭلار، بولمىسا جىق چاتاق