مەكتەپ بىزنى پاراسەتلىك قىلالامدۇ ؟

sargarda

	تۆۋەندە  يوللىماقچى  بولغان  پارچە  ماقالە  ،   ئامرىكدا  شۆھرەت  قازانغان يازغۇچى ئامرىكىدا  چىقىدىغان  <<  مۇۋەپپىقىيەت >> ژورنىلىنىڭ  مەيدانغا كېلىشىدىكى ئاساسچى، كارخانىچى    مادىننىڭ  :  <<  جاسارەت بىلەن ئالغا ئىلگىرىلەش >> نامىلىق  كىتابىدىن  كۆچۈرۈپ   يوللاندى  . مىكروسىفىت  قۇرغۇچىسى  بىل  گايتىس  ،  ئالما  شىركىتىنىڭ  قۇرغۇچىسى  سېتىۋىن جوبىسلارنىڭ  ئالىي  مەكتەپتىن چىكىنگەن  ئوقۇغۇچى  ئىكەنلىكى  ،  فورد ئاپتوموبىل شىركىتىنىڭ  قۇرغۇچىسى   ھېنرى  فوردنىڭ  باشلانغۇچنىڭ  ئالتىنجى سىنىپىغىچە ئوقۇغانلىقى،كەشىپياتچى  ئېدىسۇننىڭ  ئۈچ  ئايلا  مەكتەپ  تەربىيسى كۆرگەنلىكىدەك   رېئال   پاكىت   ئالدىدا  بۇ   ماقالنى  ئوقۇپ   باقساق  يامىنى  كەتمەس  ... مادىننىڭ   بۇ  كىتابى   20  نەچچە  خىل  تىلدا  تەرجىمە  قىلىنىپ  ، دۇنيا  مىقياسىدا ئون  نەچچە  مىلىيۇندىن  ئارتۇق  سېتىلغان  .  ئامرىكا  ،  پاپۇنىيە  قاتارلىق تەرەققى قىلغان  دۆلەتلەردە  ھۆكۈمەت  باشقۇرشىدىكى  مەكتەپتەپلەردە  مەخسۇس پايدىلىنىش دەرىسلىكى  قىلىپ  بېكىتىلگەن  .   ئامرىكىدىكى   زۇڭتۇڭ  ۋە  مۇۋەپپىقىيەتشۇناسلار   بۇ  كىتابقا  يۇقرى  باھا  بەرگەن . بىلىم  بايلىق ئۇ  گاداشلايمايدىغان ، قاراقچى  يا ئوغرى  ئالالمايدىغان. يۈسۈپ  خاس  ھاجىپ  ... قارا  قاشلىق تولۇن  ئايلار  ساڭا  بىر نەچچە كۈن يولداش، ئەگەر  سەن  پۇلدىن ئايرىلساڭ شۇئان  تاشلايدۇ ھېچ ئار يوق . كىرىپ نەپسىڭنىڭ كەينىگە  بىلىمددىن ئۆزگە يار تۇتساڭ ، بېشىڭغا چۈشسە بىر  كۈنلەر  ئۇ چاغدا سەن كەبىي خار يوق. نىمشېھىت  ...   ئالىملىرىمىز بىلىمنىڭ  بۈيۈكلىكىنى  ئىككى  مىسراغا  يىغىنچاقلاپ  يورۇتۇپ بەرگەن . مەن  ئاددى  تىللىرىم  بىلەن  يەنە   ۋالاقشىپ  يۈرۈشۈمنى ھاجىتى يوق ... ـ  كىتابنىڭ  ئونىنچى  بابىدىن  : بۈگۈنكى  كۈندە  ، ئىستېداتنىڭ  رولى پەم ـ پاراسەت  بىلەن ھۆسىن  تالىشالمايدىغان بولۇپ  قالدى  .  ئىستېدات  ھەممىلا  يەردە  تامغا  ئۈسۈپ  يۈرمەكتە ، پەم  ـ پاراسەت بولسا  تۇسالغۇسىز  يايرىماقتا  .  مەۋجۇت  بولۇپ  بولۇپ  تۇرۇش  رىقابىتىدە  ، پەم ـ پاراسەت  ۋە  ئۇمۇمىي  ساۋاتقا  ئىگە  كىشىلەرلا  شارائىتقا  قاراپ  يول  تۇتۇشنى ئەھۋالغا قاراپ ئىش قىلىشنى بىلىدۇ . دەۋىرنىڭ ئېقىمى ھەرگىز قۇرسىقى نەزەرىيلەرگە توشۇپ كەتكەن ، ئەمما  جاھاندارچىلىقنىڭ  ئېپى ـ جېپىنى بىلمەيدىغان كىشىلەرنى ئەمەس ، بەلكىم رېئاللىققا  ماسلىشالايدىغان  كىشىلەرنى ياقتۇرىدۇ . دۇنيادا  ئالىي  تەربىيە  ئالغان ، شەرەپلىك بۇرچىنى زىممىسىگە ئالغان كىشىلەر ئىنتايىن كۆپ ، بىراق بۇنداق  كىشىلەرنىڭ  نۇرغۇنلىرى پەم ـ پاراسەت ۋە ئۇمۇمىي  ساۋاتنىڭ  يېتەرسىز  بولغانلىقى تۈپەيلى  ، ئۇلارنىڭ جەمىيئەتتە جان بېقىشى  ناھايتى قىيىنغا  چۈشىدۇ  . يېقىندا ، كىشىلەر  ئۈچ نەپەر ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىسىنىڭ  ئاۋستىرالىيدىكى بىر چارۋىچىلىق فېرمىسىدا  ئىشلەمچىلىك  قىلغانلىقىنى  كۆرىدۇ . بۇ ئۈچەيلەننىڭ بىرى  كىمرىج  ئۇنۋېرسىتېتىنى  ، بىرى  خارۋارد ئۇنۋېرسىتېتىنى ، يەنە بىرىنىڭ ئەنگىلىيەدىكى  داڭلىق  بىر  ئۇنۋېرسىتېتىنى  پۈتتۈرگەندى . كىشىلەر  ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىللىرى  چارۋىلارغا قاراپتۇ ، ئۇلارنىڭ  مەكتەپتە تەربىيە  ئېلىشى  كىشىلەرگە  رەھبەرلىك  قىلغۇچى  داھىيلاردىن بولۇش ئۈچۈن تۇرسا  ، شۇ  تاپتا  بۇ يەردە  قوي  پادىللىرىگە  << رەھبەرلىك  >> قىلىۋېتىپتۇ دەپ قاتتىق  ھەيران  بولۇشۇپتۇ  .  فىرما  خۇجايىنى بىلىمى ۋە مەدەنىيەت   سەۋىيەسى  يوق  بىر  تومپاي  ئىكەن ، ئۇ  كىتاب ،  نەزەرىيە  دېگەنلەرنى ئازراقمۇ  بىلمەيدىكەن  ،  بىراق  قوي  ـ كالىلارنى  قانداق بېقىشنى بىلىدىكەن ئۇ  ياللىۋالغان  بۇ  ئالىي  مەكتەپ  ئوقۇغۇچىللىرىنىڭ  قۇرسىقى  نەزەرىيەگە توشۇپ  كەتكەن ،  بىر  نەچچە  خىل  چەتئەل  تىلىدا  سۆزلىيەلەيدىغان تولىمۇ  چۇڭقۇر  بولغان  سىياسىي ـ ئىقتىساد ئىلىمىي  ۋە پەلسەپىۋى مۇھاكىمە قىلالايدىغان  بولسىمۇ  ،  ئەمما  پۇل  تېپىش  ئۈستىدە  سۆز  بولغاندا سەھرالىق  خۇجايىن  بىلەن ھەرگىزمۇ  سېلىشتۇرغىلى  بولمايدىكەن . ئۇ  كۈن  بۇيى  قوي  ـ كالىلىرىنىڭ  گېپىنى قىلىدىكەن ، نەزەر دائىرىسى تولىمۇ تار ئىكەن ،  لىكىن ئۇ  جىق  پۇل  تاپالايدىكەن  ، ھېلىقى ئالىي مەكتەپ  ئوقۇغۇچىللىرىنىڭ  ھەتتا  جان  بېقىشىمۇ  ئىنتايىن  قىيىن  ئىكەن . ئالىي  مەكتەپ دېگەن  نام ناھايتى  چىرايلىق  ئاڭلانسىمۇ  ،  ئەمەلىيەتتە ئۇ  يەردە  ئەمەلىي  ئىشلىنىدىغان  ھېچنىمىنى ئۆگەنگىلى  بولمايدۇ . بۇ  بىر  مەيدان  <<  مەدەنىيەت بىلەن  مەدەنىيەتسىزلىكنىڭ ئالىي مەكتەپ بىلەن  چارۋىچىلىق  فىرمىسىنىڭ  كۈچ  سىنىشىشى  بولۇپ  ،  كىيىنكىسى ھامان  ئۈستۈنلىكنى  ئىگەللەيدۇ >>  . <<  بۈگۈنكى  كۈندە   ئىقتىساسلىقلارنى   تاللاش  بازىرىدا  ،  خۇجايىنلارنىڭ سىزدىن  سورايدىن  سۇئالى  :  سىزنىڭ  قايسى  مەكتەپ  ،  قانچە  دېپلوم بارلىقىڭىزنى  ئەمەس  ،  قولىڭىزدىن  نېمە  ئىش  كىلىدۇ ؟  نېمە  ئىش قىلالايسىز  >>   دەپ  سورايدۇ  .   (  قىستۇرما  ئورنىدا )   بىز  كىتابقا  تولىمۇ يۇقىرى  ئۈمىد باغلاپ كەتسەك بولمايدۇ .  باكون مۇنداق دېگەندى :  << كىتاب ئوقۇشتىكى  مەقسەت ئۇنىڭ ئۆزىدە ئەمەس بەلكى  كىتابتىن  ھالىقىپ  كەتكەن ، ئىنچىكە  كۆزەتكەندىلا ئېرىشكىلى بولىدىغان ئەقىل ـ پاراسەتتىدۇ >>  مانا  بۇ  << قەغەز  يۈزىدە ئېرىشكەنلەر ھامان  يۈزە  بولىدۇ >>  دېگەن سۆزنىڭ ئورۇنلۇق  ئىكەنلىكىنى بىلدۈرىدۇ بۇرۇن  فىرانسىيلىك  بىر  ئالىم  ئۆتكەن  ،  كىشىلەر  ئۇنىڭغا << ئۆز ئىستىداتىنى  ئۆزى  تۇنجۇقتۇرىۋەتكەن  >>  دەپ باھا  بەرگەن  . قوبۇل  قىلغان  مائارىپ  تەربىيسى  بەك  كۆپ  بولۇپ  ،  ئەمەلىي تەجرىبىدىن قىلچە  خەۋىرى  بولماسلىق  . ئەمەلىيەتتە  بىر كىشىنىڭ رېئال تۇرمۇشقا  ماسلىشىش  قابىليىتىنى  تۆۋەنلىتىپ  ، ئۇنى  زەئىپلەشتۈرىۋېتىدۇ . كىتاب  تەربىيسى  كۆپىنچە  ھاللاردا  بىر  كىشنىڭ  ھەددىدىن  زىيادە تەنقىد قىلىش قابىلىيىتى  ۋە  ئۆزۈمچىلىك  ئېڭىنى  تەرەققىي قىلدۇرىدۇ ھەتتا  ئۇنى  ھەددىدىن  زىيادە  سالماق  ۋە ئۆزىگە  بولغان ئىشەنچى يېتەرسىز   قىلىپ  قويىدۇ ،  بۇ ھال ئەمەلىي تۇرمۇشتىكى  خلمۇ ـ خىل جاپالىق ئەمگەكلەرگە  قارىتا  ئېيىتقاندا  ، پوزىتسىيسى تولىمۇ سىپايە تاشقى  قىياپىتى  تولىمۇ  ھەشەمەتخور ،  تەربىيدە  تولىمۇ زىل ھالەت ئىپادىلىنىپ  ،  كۈندىلىك  تۇرمۇشتا  ئىشلەتكىلى  بولمايدۇ . كىتاب  ۋە  ئالىي  مەكتەپتىكى  مەدەنىيەت تەربىيسى ھەقىقەتەن كىشى سەۋىيەسىنى  ئۆستۈرىدۇ  ،  بىراق   بۇ خىل مەدەنىيەت ھەمىشە نەزەرىيىۋى  مەنە  جەھەتتىكى  مەدەنىيەت  بولۇپ  قېلىپ ئۇنىڭغا ئېرىشىش  دائىم  كىشىلەرنىڭ  ھاياتى  كۈچى ۋە  ئىرادىسىنى قۇربان قىلىشنى  بەدەل  قىلىدۇ  .  پەقەت  كىتابىي  تەربىيە  ئېلىش كىشىلەرنىڭ ئەمەلىي  ماھارىتىنى  تەرەققىي  قىلدۇرالمايدۇ  ،  ئاخىرىدا بۇ جەھەتتىكى يۇشۇرۇن  ئىقتىدار  تۇنجۇقتۇرىۋېتىلىدۇ  .  كىتابباز  دېيىلگەرنىڭ   ھەممىسى ئىندېۋىدۇئاللىقى  يوق  كىشىلەر  بولۇپ ، ئۇلارنىڭ كاللىسى خىلمۇ ـ خىل  نەزەرىيە  ۋە  باشقىلارنىڭ  ئىدىيلىرىگە  توشۇپ كەتكەن . بىر  كىشى  ئەمدىلا  دېھقانچىلىق  مەيدانىدىن ئايرىلغان چاغدا ، ئۇنىڭ قەلبى تېخى  ھاياتىي  كۈچكە تولغان ھالەتتە  بولۇشى مۇمكىن . ھالبوكى  :  ئالىي  مەكتەپكە  كىرگەن  ھامان ، ئۇنىڭ  ھاياتى  كۈچى ئىز  دېرەكسىز  غايىب  بولۇپ  كېتىدۇ  .  ئۇ  ئالي  مەكتەپتىن  ئايرىلىپ ، جەمىيئەتكە  قەدەم قويغان چېغىدا ، گۇيا چۈشىنىش ئىقتىدارى ھازىرلىمىغاندەك ،  ئەتراپىدىكى  كىشىلەر  ۋە  ئىشلارنى پۈتۈنلەي چۈشەنمەيدىغان  بولۇپ  قالغانلىقىنى  تۇساتتىن  بايقاپ قالىدۇ . ئالىي  مەكتەپتە  ئوقۇش  پۇرسىتى  بولمىسىمۇ  ،  ياشاش ۋە رىقابەت جەريانىدا  تىرىكچىلىك  يوللىرىنى  ئوبدان  بىلىۋالغان بىر ساۋاتسىز بىلەن  سېلىشتۇرغاندا  ، يۇقىرىقىدەك  ئوقۇغۇچى چوقۇم  ئۆز  ئىشلىرىدا   مەغلوپ  بولىدۇ .    ئالىي  مەكتەپنى  پۈتتۈرگەن  بىر  ئوقۇغۇچى  ھەمىشە ئۆزىنىڭ قىممىتىنى بىلمەي ، كۆپىنچە  ھاللاردا  بىر  غايە  پادىشاھلىقىدا  ياشايدۇ . ئەمما  ئۇ  پادىشاھلىقتا   تىرىكچىلىك  يولىنى  بىلمەيدىغانلارغا  ئورۇن بېرىلمەيدۇ .  ھالبوكى  :  بىز  ياشاۋاتقان  رېئال  دۇنيا  كۆپ  ھاللاردا ئۇنىڭ  قانچىلىك  يۇقىرى  نەزەرىيۋى  ۋە چۇڭقۇر بىلىمى  بارلىقىغا پىسەنىت  قىلىپ  كەتمەيدۇ  .   دەۋىرنىڭ  نوچىللىرى  ھەرگىز   قۇرسىقى  نەزەرىيگە  توشۇپ كەتكەن ئەمما  جاھانسازلىقنى  بىلمەيدىغانلار  ئەمەس  ، بەلكى رېئاللىققا ماسلىشالايدىغان  كىشىلەردۇر  .

rizwangul0995

	قىممەت يارىتالمىغان بىلىمنىڭ نىمە كېرىكى دىمەكچىمۇ سىز؟؟

aysiman

	بىر ئادەمنىڭ بارمىقى بىلەن يەنى بىر ئادەمنىڭ بارمىقى ئوخشاش بولغان بىلەن تەقدىرى ئوخشىمايدۇ . بىلىمىسىز كىشى ئەمىغا ئوخشايدۇ . ئادەم ئوقىمەن دىسە بىر ئومۈر ئوقۇشىنى تاللايمەن .

┎→LonDoη

	kala0998 يوللىغان ۋاقتى  2012-7-15 11:16 AM **** يازغۇچى چەكلەنگەن ياكى ئۆچۈرۈلگەن، مەزمۇن ئاپتومات ... يۇلداش ..سىزگە بىر ئىش قاتتىق تەسىر قىلغان ئۇخشايدۇ .. بۇنداق  قىدىماي مەسلنى ئۇتتۇرغا قۇيۇڭ

!UYGHURJAN

	تىمىغا مۇناسىۋەتسىز ئىنكاسلار ئۈچۈرۈلسە بوپتىكەن .نەقىل ئالغان يەردىكى سەت گەپلەر كۈرۈنۈپ قالدىكەن .

sargarda

	بىرەرسىڭلارمۇ   تېمىنى   تولۇق  ئوقۇپ  ،  ئازراق  بولسىمۇ  ھەزىم قىلىپ ئىنكاس يازماپسىلەر   ھە  ؟

aptap104

	مەن يۇقىرقى ئالىملارنىڭ ئوقۇش تارىخدىكى بىر يەرگە بەك ھەيران ئىدىسون ... قاتارتلىق ئالىملارنىڭ دەۋرىدە ئۇلار ئوقۇشقا ئىمكان بولماي ، ئوقۇشقا قىزقىپ ئوقۇغان بولسا ، ھازىرقى باللارنى ئاتا - ئانىسى كىلەچتە باشلىق، دوكتۇر بولۇپ جەمىتىمىزنىڭ يۈزىنى كۆتۈرسىكەن دەيدۇ  بۇمۇ بەلكىم تار دائىرىدىكى تەسەۋۇر بولۇشى مۇمكىن .   ئۇ ئالملار دەۋرىدە ئەمەس ، بىزنىڭ ئۇيغۇر تارىخىمىزغىمۇ قارايدىغان بولسا ، ئەينى ۋاقىتتا ئوقۇش قىزغىلىقى نىمىشقا چوڭقۇر ، ھازىر نىمىشقا قىزىغنلىق يوق ؟ پەقەت ھەۋەسلا بار . پەقەت ئىھتىياج تۈپەيلى ئوقۇۋاتقاندەك ھىس قىلىمەن . نىمىشقا قەلىبتىن چىقمايدىغاندۇ دەپمۇ قالىمەن .   باللارنى ئوقۇتۇشتىكى مەقسەت بىرلىكى نىمە ؟ نىمە سەۋەپتىن ئوقۇيدۇ ؟ ئوقۇمىسىمۇ باللارنىىڭ گەلگۈسى بولامدۇ ؟ ھەي سۇئاللار بەك كۆپ جىمۇ .  پوق قوساق بولۇش نۇمۇس ، ئەمەس قارىغۇلارچە ئىش تۇتۇش بەك نۇمۇس ......

rizwangul0995

	مەنغۇ تۇلۇق ئۇقىغان بولمىسا سىز دىگەندك ھەزىم قىلالمىغان ئۇخشايمەن تېيمىڭىزغا قارتا سىزمۇ ئىنكاس يېزىپ قۇيۇڭە ئىنكا سىڭىز دىن بولسىمۇ چۇشۇنۋالامەن

国民党

	بۇ تىمىنى يىزىش ئۈچۈن، قانچە كىتاپتىن ئۈزۈندە ئالدىڭىز؟ سىز كىتاپنى ئوقوپ چىققاندىن كىيىنكى، ئۆز كۆز قارىشىڭىزنى، ئۆز خاھىشىڭىز بويىچە تەپەككۇر قىلىپ، ئويلىغانلىرىڭىزنى مۇنبەرگە تاشلىشىڭىز كىرەك ئىدى.   بۇ تىمىدا بۇرۇنقىلارنىڭ ئۈزۈندىلىرىنى ئەينەن كەلتۈرۈپسىز. دىمەك بۇ تىمىغا كۆپ پىكىر قىلىشنىڭ ئورنى يوق دەپ قارايمەن.

sargarda

	rizwangul0995 يوللىغان ۋاقتى  2012-7-15 01:09 PM مەنغۇ تۇلۇق ئۇقىغان بولمىسا سىز دىگەندك ھەزىم قىلا ... باشقىلار   چايناپ   يىگۈزۈپ   قويغان   نەرسىنىڭ   ئانچە   تەمىي ، لەززىتى  بولمايدۇ . بەزى  دۆلەتلەردە  ھۆكۈمەت  باشقۇرشىدىكى   مەكتەپلەردە  دەرىسلىك  قىلىپ بېكىتىلگەن كىتاب  ئىكەن  .  ئوقۇپ  باقمىغانلار   ئوقۇپ   باقسا  ،  بىزدىكى  مائارىپ  ،  بىلىم ئېڭى  بىلەن   پەرىقلىق  يەرلىرى  بار  ئىكەن  دەپ  يوللىغان  .   باشقا  جىق  گەپ  يوق . ئالايىتەن   بۇنى  كۆچۈرۈپ  يوللاپ   يەنە  ئۆزۈمنىڭ   كۆز  قارىشىنى  سىلەرگە  سۆزلەپ بېرىشنىڭ   ئانچە  ئەھمىيتى   يوق  . بىر ئادەم تېما  يوللىسا ، ئۆزىنىڭ  ئويلىغانلىرىنى پىكىرىنى  قوشۇپ  يوللاش   شەرىت  ئەمەس .  ھەر  ئادەم ئۆز  ئىديىسىنىڭ خۇجايىنى . مىنىڭ  سىلەرنى قايىل  قىلالىغۇدەك  بىلىم ـ ئىقتىدارىم يوق . بەلكىم مىنىڭ ئويلىغانلىرىمغا  سىلەر  قايىل بولمايسىلەر  ،  سىلەرنىڭ  ئېيىتقىنىڭلارغا   مەن  قايىل  بولمايمەن  .  تالاش  ـ  تارتىش  باشلىنىدۇ  .    <<  مۇنازىرە  كۆپىنچە  كۆڭۈل ئاغرىقى  بىلەن ئاخىرلىشىدۇ >>.  بولۇپمۇ مۇنبەردە  خارۋاردنىڭ  دوكتۇرلىرىدىنمۇ  ،  مەككىدىكى ئىسلام ئۇنۋىرسىتېتىلىرىنىڭ ئۆلىمالىرىدىنمۇ   بىلىملىك  كىشىلەر  بار  .  ئالا  ـ  جوقا  سۆزلەپ  ، << دانا >> لىرىمىزنىڭ ئالدىدا  بىلەرمەنلىك  قىلىپ  قويماي  دەيمەن .   ھەم بۇ  ئىشلارغا   ۋاقىت  ئىسراپ  قىلىپ  ئولتۇرغىچە  باشقا  تىل  ئۆگەنسەم  نەچچە سۆز ئۆگىنىپ  بولالمايمەن .  كىتاب  ئوقۇسام  بىر  پارچە  ياخشى  كىتاب  ئوقۇپ بولالايمەن . خىزمەت  قىلسام  پۇل  تاپىمەن  . كىتاب  ئاددى  تىلدا  يېزىلغان .  ئىزاھات ھاجەتسىز ھەم  سىلەرنىڭ  پىكىر  بېرىپ   يۈرۈشۈڭلارغىمۇ   قىلچە  خۇشتار ئەمەسمەن . پىكىر   ئىنكاسلاردىن  تەمايىم   يوق  ... ئوقۇپ  قويساڭلار  ،  يا  باشقا  ئىش  قىلساڭلارمۇ  بولىدۇ  ...