باتۇر ئىدىڭ - باتۇر روزى ...

abaytarim

	رايونىمىزدا <روزى> فامىلىلىك ئۈچ يۇلتۇز بار . ئۇلار ئاتاقلىق ئەدەبىي تەنقىدچى ، ئوبزورچى يالقۇن روزى، تېتىملىق ، مەزمۇنلۇق شېئىرلىرى بىلەن تونۇلغان شائىرىمىز دولقۇن روزى، يەنە بىرى بۇ سەبداشلىرىدىن ۋاقىتسىز ئايرىلىپ ھەممىمىزنىڭ يۈرەكلىرىگە ئۆچمەس جۇدالىق سېلىپ ئۇتىنى سېلىپ بەكمۇ تۇيۇقسىز ئۇ دۇنياغا كەتكەن تالانتلىق شائىر ۋە يازغۇچى ، ئىقتىدارلىق ئەدەبىي تەرجىمان باتۇر روزىدۇر .     باتۇر روزىنىڭ ھايات يولى ناھايىتى مۇشەققەتلىك جەريانلارنى بېسىپ ئۆتكەنىدى .  رەھمەتلىك كىچىگىدىن تارتىپلا كىتابخۇمار، ئىچى ناھايىتى كۈچلۈك ، تىرىشچان ئىدى .ئۇنىڭ شېئىرىي ئىجادىيىتى ئوتتۇرا مەكتەپتىلا باشلانغان . ئەدەبىياتقا بولغان ئوتتەك ئىشتىياقى بىلەن شىنجاڭ ئونۋېرسىتىنىڭ ئەدەبىيات فاكولتىتىدا ئوقىغان . ئۇنىڭ ئالىي مەكتەپتىكى ۋاقتىدا ئېلان قىلغان شېئىرلىرى گېزىت-ژورناللارغا بېسىلىپ بەلگىلىك تەسىر قوزغىغان . تەكىتلەپ ئۆتۈشكە ئەرزىيدىغىنى شۇكى ئۇنىڭ تەرجىمالىنىڭ شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى قۇرۇلغانلىقىنىڭ 30 يىللىقى بىلەن نەشر قىلىنغان تاللانغان شېئىرلار توپلىمى < توي چاچقۇسى> غا كىرگۈزۈلگەنلىكى ئىدى . ئۇ بۇ توپلامغا كىرگۈزۈلگەن تۇنجى ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىسى ئىدى .  ئۇنىڭ ئوقۇش پۈتتۈرۈش ئىلمىي ماقالىسى <ئۇيغۇر شېئىرىي تەرەققىيات تارىخىدىكى بەش يۈز يىللىق پاجىئە > ناملىق ماقالىسى ئۆزىنىڭ يېپيىڭى قىياپىتى، ئاجايىپ كۆرۈلۈپ باقمىغان تېرەن مەزمون، ئەلشىر نەۋائىدىن كېيىنكى ئۇيغۇر شئىرىيىتىدىن خۇلاسە چىقارغانلىقى بىلەن ئوقۇتقۇچى - ئۇستازلىرىنى، ساۋاقداشلىرىنى، كەڭ زىيالىيلار ئاممىسىنى، ھەتتا ئۇلۇغ ئالىم ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرنى ھەيران قالدۇردى ، ئۇلارنىڭ ئىنتايىن يوقۇرى باھاسىغا ئېرىشكەنىدى .  باتۇر روزى ئالىي مەكتەپ ھاياتىنى ناھايىتى قەدىرلىدى . نۇرغۇن ۋاقتىنى دەرستىن سىرتقى كىتاب ئوقۇشقا قارىتىپ ساۋاقداشلىرىدىن كۆپ ئىلگىرلەپ ، ئوقۇتقۇچىلىرىدىن تولا سۇئال سوراپ مۇنبەرگە خاتا چىقىپ قالغان ئوقۇتقۇچىلارنى تەرلەتكەنىدى . شۇڭلاشقا بەزى كىتابتىن قاڭقىپ چىقالمايدىغان مۇئەللىملىرى ھەتتا ئۇنىڭغا ئۆچمۇ بولۇپ قالغان . باتۇر روزى ئەشۇنداق ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئالتۇندىن قىممەت ۋاقتىنى ئىسراپ قىلىشىنى خالىمىغاچقا دەرس ئۆتىدىغان ئوقۇتقۇچىلارنىمۇ تاللاپ دەرسىگە قاتناشتى .قالغان چاغدا ۋاقتىنى مەكتەپتىكى ئەڭ كۆڭۈللۈك ماكان كۇتۇپخانىدا ئۆتكۈزدى . ئونۋېرسىتىتتىكى ھاياتىدا مەرھۇم ئىنىسكىلوپىدىك ئالىم، ئۇستاز ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەتئىمىن، پروففېسور ئازات سۇلتان، تىلشۇناس ئارسلان ئابدۇللا قاتارلىقلارنىڭ دەرسىگە قاتناشقاندىن باشقا ، ئاز بىر قىسىم ئوقۇتقۇچىلارنىڭلا دەرىسىگە قاتناشقان . ئۇيغۇر خەلقىنىڭ تالانتلىق شائىرى، ئۇيغۇر يېڭىچە شېئىرىيىتىگە يېڭىچە كۈچ بېغىشلىغان، ئۇيغۇر ئەدەبىياتىغا ئۆزىنى تەمەسىز بېغىشلىغان بۇ باتۇر ئوغلانىمىزنىڭ كېيىنكى ھايات مۇساپىسى تولىمۇ جاپادا ئۆتكەن . ئۇنىڭ ئالي مەكتەپتىكى كۆڭۈللۈك ھاياتى كېيىنكى ئۆمرىدە قايتىلانمىغانىدى .  ئۇنىڭ ھاياتى تولىمۇ ئېچىنىشلىق ئاخىرلاشقانىدى . ئۇنىڭ ئمتىھانلاردا ياردەم قىلىپ ئۆتكۈزۈپ قويغان ساۋاقداشلىرى ياخشى ئورگانلارغا خىزمەتكە كىرىپ ئېسىل ئىشخانىلاردا ، ماشىنىلاردا ئولتۇرۇپ ئۇنى سىيپاپ ئۈتۈپ كېتەتتى ، ئۇنىڭ تەكشى قىرقىلىپ ئوقۇش پۈتتۈرگەن ساۋاقداشلىرىغا ئوخشىمايدىغان جەسۇرلۇقى، چىدامچان - باتۇرلۇقى، ئۆزىدەك بىلىملىك ئادەمنىڭ ھەرگىزمۇ يەردە قالمايدىغانلىقىغا بولغان قەتئىي ئىشەنچى  ئۇنىڭغا جاسارەت بېرىپ تۇراتتى ... ئەپسۇس.. تولىمۇ ئەپسۇس . .. ئۇ ئەشۇ ئارتۇقچىلىقلىرى بىلەن ئارتۇقچە ، كېرەكسىز ئادەمگە ئايلىنىپ قالغانىدى . ئۇنىڭ تونىنى پىچىدىغان ياخشى پەزىلەتلىك ئادەملەر ، پەسكەش، غۇرۇرسىز ئادەملەر بىلەن كۈچ ئېلىشالمىغانىدى .. بۇ بىزنىڭ تالايلىغان باتۇر روزىلىرىمىزنىڭ ئورتاق تەقدىرى بولۇپ كېلىۋاتقىلىمۇ بەك، بەك ئۇزۇن بولغانىدى .. بېچارە باتۇر روزى ئىچىگە تولا سېلىپ يۈرەكتىن كەتكەنىدى ، ئەمما ئىجادىيەتنى ھەرگىزتوختاتمىغانىدى . <پىلسىراتتىن ئۆتكەنلەر>،<شاھ مەشرەپ> ، <تەجەللى>، <توپاندىن تامچە> ، < شۇڭقار بولغان خانىكە، دونكىخوتچە قەھرىمانلىق> قا ئوخشاش ئۆزگىچە ئەسەرلەرنى تەقدىم قىلىشنى توختىتىپ قويمىغانىدى .  يوقسىزلىق، مۇھتاجلىق ئۇنى يەتكغچە قىينىدى . بىز ئۇنىڭ ئۆلمەس ئەسەرلىرىدىن ھوزۇرلىنىۋاتقاندا ئۇ تولىمۇ قىتىن كۈنلەرنى باشتىن كەچۈرۋاتاتتى .. . ھەممە نېمىنىڭ چېكى بولاتتى، شۇنىڭدەك چىدام-غەيرەتنىڭمۇ چېكى بولاتتى، باتۇرلىقنىڭمۇ ئاخىرقى چېكى بار ، ئەلۋەتتە . ئۇ بەرداشلىق بېرىپ بولالمىدى ، ھايات تۇرۇپ <پىلسىراتتىن > ئۆتۈۋاتاتتى، بىز ئۇنىڭ ئەسەرلىرى ئۈستىدە مۇھاكىمە يىغىنى ئۆتكۈزۈپ تەبرىكلەۋاتقاندا ئۇ كۈلۈپ تۇرۇپ ھەشقاللا ئېيتقان بىلەن ، ئۇ يەنە بەلگىلىك ئىقتىسادقا يىغىندىن بەكرەك مۇھتاج ئىدى ، بىز شۇنداق ئىدۇق ، يازغۇچىنىڭ ئەسەرلىرىنى تەتقىق قىلىپ، ئوپراتسىيە قىلىپ چۈشەنمىگەن يېرىمىز قالمايتىيۇ، ئەمما ئۇنىڭ قەلبىنى ئەسىرىنى تەتقىق قىلغاندەك تەتقىق قىلىپ باقمايتتۇق. بىزدە <ئۇلۇغ قەرزدار>، < ئۇلۇغ يوقسۇل> ،  مەشھۇر<بېچارە> ئەدىبلەرمۇ خېلى كۆپ ئىدى . كارخانىچىلار كۆپ ، ئوبۇل ھاشىمدەك غوجىمۇھەممەت مۇھەممەتتەكلەرنى ئىشقا ئورۇنلاشتۇرۇپ ئەسەر يېزىشىغا تۈرتكە بولىدىغان كارخانىچىلار بەك ئاز ئىدى. باتۇر روزىغا ئوبۇل ھاشىم(خوتەن يولۇچىلار بېكىتىنىڭ باشلىقى، شائىر، مەرىپەتپەرۋەر.) دەك كارخانىچىلارغا ئۇچراپ تۇرمۇشى كاپالەتكە ئېرىشىش نېسىپ بولمىغانىدى.. ئۇنى ھەممىسى تونۇيتتى، بىلەتتى،ھەممىسى بىلمەسكە تونۇماسقا سالاتتى..بەزىبىرلىرى ئۇنىڭ قانچىلىك بەرداشلىق بېرەلەيدىغانلىقىنى كېچە - كۈندۈز كۆزىتىپ يىقىلىشىنى كۈتەتتى . .. نېمىدىگەن رەھىمسىزلىك ھە!  شۇنداق .. ئۇ  ئاخىرى ئۆزىنىڭ ھالاك بولۇشىنى كۆزىتىۋاتقانلارنى ھاردۇرۇپ، غەلەتتە قالدۇرۇپ ، پەقەت ئويلاپ باقمىغان يەردە، تەسەۋۋۇر قىلمىغان، ھەممە ئادەملەر مىغىلدىشىپ ئۆتۈشۈپ تۇرىدىغان چۈش مەزگىلىدە يىقىلدى.. ئۇيغۇر خەلقىنىڭ مەشرەپسىمان ئېسيانكار، ئاز ئۇچرايدىغان، ئوقۇتۇپ تەربىيلەپ يېتىشتۈرگىلى بولمايدىغان بىر ۋىجدانلىق ئوغلانى يۆلىگىلى ئادەم يوق ، شەھىرى مەدەنىيەتلىك، ئادەملىرىنى بىلگىلى بولمايدىغان ئۈرۈمچىدە نۇرغۇن گۈزەل ئارمانلىرىنى، يېزىلىۋاتقان ئېسىل يازمىلىرىنى، ئاداققىچە بىللە ئۆتۈشكە ۋەدىلەشكەن ، يېنىدا بولسا يۆلىۋالىدىغان ئايالىنى، ئۇماق قىزىنى قان يىغلىتىپ ، ئۆزىنىڭ ئەسەرلىرىنى ئۆزىدىن بەكرەك سۆيىدىغان خەلقىنى مەڭگۈلۈك ھەسرەتتە قالدۇرۇپ كەتتى...  شۇ مىنوتتىن باشلاپ باتۇر روزىغا ئىئانە توپلاش باشلاندى. مېيىتى يۇرتىغا ئاپىرىلىپ داغدۇغا بىلەن يەرلىكىگە قويۇلدى، تەزىيەنامە ئوقۇلدى . شىنجاڭنىڭ ھەممە يېرىدىن جامائەت توپلاندى . قىيىنچىلىقلىرىنىڭ ھەممىسى مۇۋاپىق ھەل قىلىندى . ئەدىب دوستلىرى گېزىت-ژورناللارغا ئادەم ئوقۇپ كۆز يېشى قىلمىغىچە چىدىيالمايدىغان مەرسىيە - مۇسىبەتنامىلەرنى پۈتۈشتى . باتۇر روزى بۇ ئىشلارنى چۈشىنەلمىدى. ئەي خالايىق! مېنىڭ ئەھۋالىمنى بىلىشەتتىڭغۇ ،دەپ ۋارقىرىماقچى بولدى، بىراق ئاۋاز چىقمايتتى... ئۇ ئۆزىگە پىچىرلىدى... يازغۇچىلىرىنى ئىنسان قاتارىداچۈشەنمەيدىغان خەلقنىڭ ھالىغا ۋاي، ئۆمرۈم مۇشۇنچىلىك پۈتۈلگەن، بىراق ئۇ كۈنلەرنى كۆرمەسكە تامامەن بولاتتىغۇ .. . باتۇر ئىدىڭ - باتۇر روزى...

kaliptax

	ياخشى يېزىپسىز

Nimjan

	بۇ قولدىشىمنى ياد ئەتمەسلىك مۇمكىنمۇ؟

ئەنسار

	خەلقىمىز ئارىسىدىن بۇنداق كىشىلەرنىڭ كۆپلەپ چىقىشىنى تىلەيمەن.

niran

	يەتتە قىز لىرىمنى تۇنۇتقان ئادەم

ozturk

	بەك ياخشى يېزىپسىز،بارىكاللا!

axek13999649893

	قەلىمىڭىزگە رەھمەت

xiho

	بىر -بىرىدىن نادىر يازمىلىرىڭ ۋە تورداشلارنىڭ ئەجىرىڭگە بەرگەن ئىسىل باھالىرىنى كۆرۇپ ،ناھايىتى خوش بولدۇم. نادىر ئەسەرلىڭنى ئۈزۈپ قويماسلىقىڭنى ئۇمۇت قىلىمەن . سەن بىلەن پەخىرلىنىمەن دوستۇم.

qirakpay

	مەرھۇمنىڭ؛‹‹زۇلۇم زڭندانلىرىغا ھۇجۇم››دىگەن ئاخىرقى كىتابىنى كۆرۈپ چىققان  ئىدىم.......ئۇنىڭ شۇ كۈلپەتلىك تۇرمۇشى ئۈچۈن ھازىرغىچە ئېچىنىمەن...

Nimjan

	qirakpay يوللىغان ۋاقتى  2012-7-3 03:21 PM مەرھۇمنىڭ؛‹‹زۇلۇم زڭندانلىرىغا ھۇجۇم››دىگەن ئاخىرقى  ... «زۇلۇم زڭندانلىرى» دېگەن قايدا گەپ ئۆزى؟ مېنىڭ بۇ قولدىشىم «باش زىندانلىرىغا ھۇجۇم» دېگەن كىتابنى يازغان ئىدى!