موڭغۇل ماتېماتىك مىڭ ئەنتۇ

matimatika

	موڭغۇل ماتېماتىك مىڭ ئەنتۇ مىڭ ئەنتۇ (1692-1765) چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە ئۆتكەن ماتېماتىك ، ئاستىرونۇم . تەخەللۇسى جىڭ يەن ، مۇڭغۇل مىللىتىدىن. كاڭشىنىڭ 51-يىلى (1712-يىلى)خانلىق مەكتەپنىڭ ئوقۇتقۇچىسى بولغان، مۇزىكا ۋە كالېندارچىلىق دەستۇرىنى تۈزۈشكە قاتناشقان، كىيىن ئاستىرونۇمىيە ۋە كالېندار ئىشلىرىنى باشقۇردىغان ئەمەلدار بولغان . ئەينى يىللاردا فرانسىيىلىك ژارتوكىس دۆلىتىمىزگە كىلىپ چەمبەر تۇراقلىقىنى ھېسابلاش قاتارلىق ئۇچ چەكسىز قاتارلار فورمىلىسىنى تونۇشتۇرىدۇ ، لىكىن ئىسپاتلىمايدۇ. مىڭ ئەنتۇ چەن لوڭنىڭ دەسلەپكى يىللىرىدىن باشلاپ 30 نەچچە يىل جاپالىق ئەجىر سىڭدۇرۇش ئارقىلىق ، ئاخىرى ئۇنى ئىسپاتلايدۇ ۋە ئۇنىڭدىن باشقا ئالتە فورمىلىنى كەشىپ قىلىدۇ. مىڭ ئەنتۇ چەمبەر تۇراقلىقىنىڭ ئېنىقلىق قىممىتىنى چەمبەرگە ئىچىدىن ئۇرۇنغان كۆپتەرەپلىكلەردىن پايدىلىنىپ تېپىشقا دائىر ئەسىرىنى ئىلان قىلىدۇ. ئۇزاق ئۆتمەي ۋاپات بولىدۇ . ئۇنىڭ تەتقىقاتىنىڭ داۋامىنى ئوغلى مىڭ شىن ( تەخەللۇسى جىڭ جىن ) بىلەن ئوقۇغۇچىسى چېن جىشىن ( تەخەللۇسى شۈن ۋۇ ، ۋەنپىڭلىق) لار داۋاملاشتۇرۇپ تۇگىتىدۇ، بۇ ئەسەر جەمئى تۆت توم. ماتېماتىكا تەييارلىدى.

Rujak

	مۇشۇ ماتىماتىكىغا  كەلگەندە  كاللام پەقەت ئىشلىمەيدۇ ،

tatinqak

	ياخىشى . مەن ساقلىۋالدىم

Pacific74

	bizkima يوللىغان ۋاقتى  2012-3-31 02:33 PM بۇنى  يوللاپ نىمىنى  ئىسپاتلىماقچى قۇدۇق سىرتىدىدىمۇ باشقىچە دۇنيا بارلىقىنى.

arkinlk

	مۇڭغۇللاردىنمۇ بۇنداق ئالىملار چىقىپتىكەندە مەن پەقەت ئاڭلاپ باقماپتىكەنمەن تېما ئىگىسىگە تەشەككۈر!

kulak

	ماتىماتىكا دۇنيانىڭ ئاچقۇچى   ئىلىم -پەننىڭ بوۋىسى ......   ماتىماتىكىدا ئۇزۇپ چىقماق ھەقىقەتەن تەس . ئارىمىزدىنمۇ بۇنداق ئىلىم پىشۋالىرى كۆپ چىققان .

tabhakiyik

	بىلىۋىلىشقا تىگىشلىككەن رەخمەت سىزگە

tewelgha

	14-ئەسىرلەردە ئۆتكەن ئوتتۇرا ئاسىيالىق ماتېماتىك جەمشىت ئەل قارشى زۇ چوڭجىنىڭ  1000يىلدىن بېرى ساقلاپ كەلگەن رېكودىنى بۇزۇپ (ئونلۇق كەسىر چېكىتىدىن كېيىكى 7-خانىسىغىچە توغرا ھېساپلىغان ) چەمبەر تۇراقلىغىنى ئونلۇق كەسىر چېكىتىدىن كىيىنكى 17-خانىسىغىچە توغرا ھېساپلاپ چىققان . ئۇنىڭ ماتېماتىكىغا قوشقان توھپىسى ھەقىقەتەن زۆر ئىدى .......................