ئاچچىق ھايات

XERHAN

	بىرىنجى بۆلۈم :                           ئۆيدىن ئايرىلىش ...   ئويلاپ باقسام شۇ يىلى دادام بىلەن سوقۇشۇپ ئۆيدىن ئايرىلىپ كەتكەنچە مانا خىلى يىللار بوپ قاپتۇ . بەلكىم بۇنداق دىسەم باشقىلار دادىسى بىلەنمۇ سوقۇشامدۇ ، بالا دىگەن دادىنىڭ ئالدىدا مەڭگۈ بىر قۇل ، دادىنى ھۆرمەتلەش كىرەك دەپلا چۈشۈشى مومكىن ، بىراق ھەممە ئىشنىڭ سەۋەبى بولىدۇ . ئېنىق ئىسىمدە ، دۈشەنبە كۈنى ئىدى ، سەھەردىلا دادام ، ئانام ۋە مەن يېزىمىزدىكى ھەپتىدە بىر قىززىيدىغان يايما بازىرىغا ماڭدۇق . ئۆيىمىز بىلەن بازارنىڭ ئارىلىقى ئانچە يىراق بولمىغاچقا ئۇ كۈنى پىيادە ماڭغان ئىدۇق . دادام تىز - تىز قەدەملەر بىلەن ئالدىمىزدىراق كىتىپ باراتتى ، ئانام بىلەن مەن پاراڭلاشقاچ كەينىدىراق ماڭغان ئىدۇق ، ئالاھەزەل ئون نەچچە مىنۇتلاردا بازارغا بېرىپ بولدۇق . پاھ ، نىمىدىگەن قىززىپ كەتكەن ھە ؟ - مۇھىتىنىڭ سەل مەينەتلىكى ۋە قالايمىقانچىلىقىنى ھىساپقا ئالمىغاندا مانا بۇ ھاياتنىڭ ھەقىقى مەنىسىنى تونىتىدىغان يەنە بىر بارگاھ ھىساپلىناتتى . بىز بازار ئىچىگە كىرىپلا يىراقتىن قاراشقا چۈمۈلە توپىغا ئوخشايدىغان ئادەملەر ئارىسىغا سىڭىىشپ كەتتۇق . ئالا - يىشىل لەمپىلەر ئاستىدىكى دوغچى ، كاۋاپچى ، ناۋاي ، تاۋۇزچى ، قاسساپ ... ئىشقىلىپ چوڭ - كىچىك تىجارەتچى ۋە بازارغا كەلگەنلەردىن چىققان قالايمىقان ئاۋازلار بازارنى بىر ئالاتتى ، ئادەملەرمۇ بىر - بىرىگە سوقۇلۇشۇپ دىگەندەك بازار ئايلىنىۋاتاتتى . بىز ئۇنى - بۇنى ئېلىپ قورساق توقلىۋالغاندىن كىيىن دادام بىلەن مەن تاۋۇزچىنىڭ يېنىدا تاۋۇز ئالغىلى قېپ قالدۇق ، ئانام ئازراق رەخىت ئېلىش ئۈچۈن يەنە بىر كوچىغا كىرىپ كەتتى ، بىر ئاز ۋاقىتتىن كىيىن ئانام قايتىپ كەلدى ، يېنىمىزغا كىلىشىگە دادام ئانامدىن سورىدى : -  ئۈلۈشكۈن مەن ساڭا بەرگەن ھۆججەت قېنى ؟ - ماۋۇ سومكامدا بار . - ئالە ، ئاۋۇ يەردە روزان تۇرىدۇ ، بىرىۋىتەي ... - ھە ... ۋۇي ، يوق تۇردىيا ؟ - نىمە يوق ؟ - ئاشۇ ھۆججەت ... - نىمە دىدىڭ ؟ ئۇ يوق بولسا قانداق بولىدۇ ؟ - راس ، مانا يوق ، يوق تۇرىدۇ . - ئۆيدە قالدىمۇ يا ؟ - ياق ، ئۆيدە ئەمەس شۇ كۈنىلا مۇشۇ سومكىغا سەپ قويغان . سومكىدىن ئالمىدىغان ئىدىم . دەل شۇ چاغدا مىنىڭ ۋە ئەتراپىمىزدىكى ئادەملەرنىڭ ئالدىدا دادامنىڭ شاپىلىقى تىز سۈرئەتتە ئانامغا تەگدى . ۋاراڭ - چۇرۇڭنىڭ دەستىدىن بۇ شاپىلاقنىڭ ئاۋازى ئاڭلانمىغان بولسىمۇ لىكىن كۆز بىلەن كۆرگىلى بولاتتى ، بىر شاپىلاقتىن ئوڭايسىزلىنىپ كەتكەن ئانام بىر قولىدا يۈزىنى تۇتقىىچە تۇرۇپلا قالدى . تاۋۇزچى بىلەن مەن دادامغا تەنە قىلدۇق ، ئەمما گېپىمىز ھىچ ئۆتكەندەك ئەمەس ، دادام ئالغان تاۋۇزلارنى تاشلاپ قويۇپ قالغان گەپ سۆزنى ئۆيگە بارغاندا دىيىشىدىغانلىقى دەپ قويۇپ كەتتى ، تاۋۇزنى مەن كۆتۈردىم باشقا ئۇششاق - چۈششەك نەرسىلەرنى ئانام كۆتۈرۈپ ئۆيگە ماڭدۇق . يولدا كىتىپ بارغىچە ئانام يىغلاپلا ماڭدى ، مەن بىر قانچە ئېغىز گەپ سورىغان بولساممۇ يەنىلا ئىچىدە ئىسەدەپ يىغلاپلا كىتىپ باراتتى ، تاۋۇزنى ھېلى ئوڭ مۆرەمدە ھىلى سول مۆرەمدە ئالامشتۇرۇپ يۇدۇپ ماڭاتتىم ، قوللىرىم خالتىنى بىردەم تۇتسىلا تاۋۇزنىڭ ئېغىرلىقىدىن ئارقىغا سىرغىپ كىتەتتى ، شۇندىمۇ يەردە قويۇپ ئارام ئېلىۋىلىپ مېڭىشتىن ۋاز كىچىپ ئانامغا يىتىشىپ ماڭاتتىم ، ئارقىدا قالسام ئۆيدە جىدەل چىقىشىدىن ئەنسىرەپ يۈرىكىم دەككە دۈككە ئىچىدە ئاخىرى ئۆيگىمۇ كەپ بولدۇق . دەرۋازىدىن كىرىشىمىزگە دادامنىڭ يۇقىرى ئاۋازدا < ھۆججەتنى تاپە > ؟ دىگەن گېپى ئاڭلاندى . ئانام قولىدىكى نەرسىلەرنى قويۇپلا ھېلىقى ھۆججەتنى ئىزدەشكە كىرىشىپ كەتتى ، مەنمۇ ئۇ يەر - بۇ يەرلەرنى ئىزدىدىم ئەمما بىر ھازاغىچە تاپالمىدۇق . مەن نىمە ھۆججەت ئىكەنلىكىنى بىلمەيىتتىم ، شۇ تاپتا دادامدىن گەپ سوراشنى ، گەپ قىلىشنى لايىق كۆرمىگەن ئىدىم ، مەن يەنىلا ئانامدىن نىمە ھۆججەت ئىكەنلىكىنى سورىدىم ، ئىچىدە ئۇھسىنىپ يىغلاۋاتقان ئانام ئۇنىڭ نىمە ھۆججەت ئىكەنلىكىنى بىلمەيدىغانلىقىنى ئېيىتتى ، بىز تاكى ناماز شام ۋاختىغىچە ھېلىقى ھۆجقەتنى ئىزدىگەن بولساقمۇ ئەمما تاپالمىدۇق . دادامنىڭ ئاۋازى تېخىمۇ يۇقىرلاپ كەتتى : - ھۆجقەت قېنى دەيمەن ؟ - ئۇقمىدىم ، سومكامدىن چۈشۈپ قالغان ئوخشايدۇ . - ئەمدى قانداق قىلىمەن ، يېزا باشلىقنىڭ يىڭى ئۆيىگە ئاپارغان ياغاچنى ئەمدى نەدىن كىسىمەن؟ ئەترەتتىن ۋەزىپە قويغان كىپىنەكنى قاچان تۇتۇپ بولىسەن ؟ ... - دەپ باقسىڭىز قايتا خەت قىپ بىرەمىكىن يا ؟ - نىمىنى خەت قىپ بىرىدۇ ؟ ئاناڭنىڭ ئىرىمىتى يېزا باشلىقى ؟ روزەك دىگەن ئالاۋاش بىلەن سوقىشىپ قاغان تۇرسام كىپىنەكنىڭ خېتى بولمىسا نىمە دەيمەن ئۇنىڭغا ؟... - نىمە ئانامنى چىشلەپ تارتىسىز ؟ ئانام نىمە گۇناھ قىلغان ؟... - تاپە قېرى ... دىگەن بىلەن تەڭ ئانامنىڭ قاتتىق توۋلىغان ئاۋازى ئاڭلاندىن ، ئۆيدە ھېلىقى ھۆججەتنى ئىزدەۋاتقان ئىدىم ، يۈگىرەپ چىقىپ قارىسام ئانام ئوڭدىسىغا يېتىپتۇ ، يۈز - كۆزى تاۋۇزنىڭ چاچراندىسى ئەتراپىدا بولسا تاۋۇزنىڭ ئەت - شاپاقلىرى ... ئانام ئىڭىراپ ياتاتتى ، دەردى چىقمىغان دادام بولسا بىلىكىدىن تۇتۇپ ئانامنى قوپۇرۇپ يەنە ئۇرۇشقا تەمشىلىشىگە مەن تىزلىكتە بېرىپ دادامنى ئىتتىرۋەتتىم . مىنىڭ بېسىمىمدىن سۈرۈلۈپ كەتكەن دادام قايتا كىلىپ يۈز ، دۈمبە قىسىملىرىمغا ئۇردى . قانداق بولۇپ ياش چىقىپ كەتتى ، بىر چاغدا قارىسام كۆزۈمدىن ئاققان ياش ياقىلىرىمنى ھۆل قىلىۋىپتۇ ، داداممۇ مىنى ئۇرۇپ بولۇپ نەلەرگىدۇ غايىپ بولۇپ كەتتى ، مەن بىر ھازادىن كىيىن ئىسىمگە كىلىپ ئانامنى يۆلەشتۈرۈپ سۇپىدا ياتقۇزدۇم ، ئانام بولسا تېخىچە بىھۇش ئىدى ، مەن نىمە بولغىننى بىلمەيىتتىم ، ئۇ چاغدا يېشىم كىچىك بولغاچقىمۇ ئىشقىلىپ ئادەتتە دادام ئاناملار سوقىشىپ قالسا ئارىسىغا كىرمەيىتتىم ، بىراق ئاشۇ كۈنى ھەقىقەتەن ئانامغا ئىچىم ئاغرىدى ، بولۇپمۇ بازاردىلا سالغان بىر تەستىكى ئانامغا ئەمەس مىنىڭ يۈرىكىمگە بېرىپ تەككەن ئىدى . ئالاھەزەل ئىككى ئۈچ سائەتلەردىن كىيىن ئانام ئاستا ھۇشىغا كەلدى ، مەن ئانامنىڭ يېنىدا ياتقان ئىدىم ، ئۇنىڭ ئاستا قىلغان گەپلىرىدىن يۈرىكىم ئېچىشىپ كىتىپ باراتتى : - بالام ، بىز ساڭا يۈز كىلەلمەيمىز ، سىنى ئۇۋاللىققا قويدۇق ... - ئۇنداق دىمەڭ ئانا ، نەرىڭىز ئاغرىۋاتىدۇ ؟ - ھىچيېرىم ئاغرىمىدى ، ئۇسقانلىرىم سەل تېلىۋاتىدۇ شۇ ... ساڭا دەيدىغان گېپىم با بالام . - نىمە گەپ دەۋىرىڭ ، ئاڭلاۋاتىمەن . - بالام ، ھازىر سەن خىلى ئەقلىڭنى تاپتىڭ ، راس ئىش ھامان راس ئىش ، يالغاننى راس قىلىش مۇسۇلماننىڭ ئىشى ئەمەس ، بۇنداق دىسەم داداڭ بىلەن ماڭا ئۆچ بولۇپ قالارسەنمۇ جېنم بالام . - ۋاي ياق ئانا ، قانداقسىگە ئۆچ بوپ قالاي ؟ - بالام ، سىنى بىز بېقىۋالغان ، كىچىكىڭدە بېقىۋالغان ... ئاچاڭنىمۇ بېقىۋالغان . - نىمە ؟ ... بۇ راسمۇ ؟ - شۇنداق ، مەن داداڭ بىلەن توي قىلىپ ئۈچ - تۆت يىلغىچە تۇغمىدىم ، شۇنىڭ بىلەن ئاچاڭنى ، كىيىن سىنى بېقىۋالغان ئىدۇق . ئانامنىڭ بۇ گېپىنى ئاڭلاپ ئۈستىمگە بىر چىلەك سوغۇق سۇ قۇيغاندەك تۇيغۇغا كىلىپ قالدىم ، ئەمما ئانامنىڭ ئالدىدا قىلچە چاندۇرمىدىم ھەم ئانامنى داۋاملىق سۆزلەشكە دەۋەت قىلدىم ، بېقىۋالساڭلارمۇ مەن يەنىلا سىلەرنىڭ بالاڭلارغۇ ئانا . - شۇنداق ، جېنىم بالام ، بىز سىلەرنى راھەت - پاراغەت تۇرمۇشقا ئىرىشتۈرەلمىدۇق ، ئاچاڭنىڭ تويى بولغىچىلىكمۇ تۈزۈكراق كىيىم - كىچەك ئىتىپ بىرەلمىدۇق ، جېنىم بالام بىزدىن كىيىن قالساڭلار ئاچاڭنى ئىزدەپ تۇرغىن ، مىڭنى قىلسا سەن ئوغۇل بالا ئاچاڭغا قېرىنداشلىق مىھرىنى يەتكۈزۈپ تۇرغىن جېنىم بالام . ئانام بۇ گەپلەرنى قىلىۋاتقاندا كۆزلىرىدىن ئۈزۈلمەي چۈشىۋاتقان ياشلىرى ئارقا - ئارقىدىن سىرغىپ چۈشىۋاتاتتى ، مەنمۇ يىغلاپ سالغان ئىدىم . بىراق ئانامغا تەسەللى بىرىش بىلەن ئۆزۈمنى ئەڭ چوڭ دەرىجىدە تۇتىۋىلىپ يېنىدا ياتقان ئىدىم . ئانام شۇ گەپلەرنى دەپ بولۇپ ئۆزلىكىدىن مەندىن رازىلىق سورىدى ، مەنمۇ ئانامنىڭ مىنى بېقىپ چوڭ قىلغىنىغا رازىلىق بەردىم ھەم رازىلىق ئالدىم ، بىراق يېشىم كىچىك بولغاچقىمۇ ئانامنىڭ كۆڭلىنى يەنى تۇيقسىز يۈز بىرىدىغان كىلىشمەسلىكنى ئويلىيالماپتىمەن . ئانام ئۇندىن كىيىن چولپان رىۋايىتىنى سۆزلەپ بەردى مەن ئانامنىڭ يېنىدا يېتىپ ئۈنتىنسىز ئۇنىڭ ئاجىز ھەم تىترەڭگۈ ئاۋازىنى ئاڭلاپ ياتقان ئىدىم  : - بالام ئاسمانغا قارىساڭ ھەر قاچان باشقا يۇلتۇزلاردىن ھەم چوڭ ھەم يورۇق چاقناپ تۇرىدىغان بىر يۇلتۇز بار ، ئۇ يۇلتۇز ئەسلى بىر ئايال ئىكەنمىش ، بۇرۇن بىر زالىم پادىشاھ ئۆتكەن بولۇپ ئۇ پادىشاھنىڭ نۇرغۇن ئايالى ھەم ھەمشىرىلىرى بار ئىكەن ، بىر كۈنى دالىغا شىكارغا چىقىپ بىر چىرايلىققىنە ئايالنى كۆرۈپ قېلىپ ئۇنى ئوردىغا ئېلىپ كىتىپ توقال قىلىش قارارىغا كەپتۇ ، بىراق ئۇ ئايال ئۆيىدە قېرى بىر ئانىسى بارلىقى شۇ ئانىسىنى دەپ تاكى شۇ ياشقىچە ئەرگە تەگمەي ئانىسىنى بېقىپ كىلىۋاتقانلىقىنى بىلدۈرۈپ پادىشاھنىڭ تەلىپىنى رەت قىپتۇ ، شۇنىڭ بىلەن غەزەپكە كەلگەن پادىشاھ  ئۇ ئايالنى مەجبۇرى يۇسۇندا ئېلىپ كىتىپتۇ . ئانىسىغا چىدىمىغان ئايال دەرت - پەرياد بىلەن ئوردا ئىچىنى بىر ئاپتۇ ھەمدە دۇنيانىڭ تەڭسىزلىكى ھەم ئىنسانلارنىڭ مۇشۇنداق ناپاكلىقىدىن يىغلاپ تۇرۇپ ئاھ ئۇرۇپتۇ . دەل شۇ چاغدا ئاسماندىن كۆك رەڭلىك بىر نۇر چۈشۈپ ئۇ ئايالنى ئېلىپ چىقىپ كىتىپتۇ ، شۇ كۈنى ئاخشىمى ھېلىكى كۆك رەڭلىك نۇر چۈشكەن جايدا ئاجايىپ نۇرلۇق ھەم چوڭ بىر يۇلتۇز پەيدا بوپتۇ ، ئۇ ئەھۋالنى كۆرگەن ئەتراپتىكى كىنىزەكلەر < چولپان ئاسمانغا چىقىپ كەتتى > دىيشىپتۇ ، شۇنىڭ بىلەن ئۇ يۇلتۇزنىڭ ئىسمى چولپان يۇلتۇز بوپ ئاتىلىپتۇ . ھېلىقى پادىشاھ ... ئانامنىڭ سۆزى شۇ يەرگە كەلگىچە كۆزۈمنى يۇمۇپ تۇرۇپ ئاڭلىغان ئىدىم ، ئۇنىڭ ئاخىرىنى ئاڭلاشقا چىدىماي ئۇخلاپ قاپتىمەن . ئەتىسى ئەتتىگىنى ئانامنىڭ شۇنداق چىرايلىق ياتقانلىقىنى كۆرۈپ ئويغىتىشقا چىدىماي مەكتەپكە كەتتىم ، ئالدىنقى كۈنى بولغان ئىشلارنى ۋە ئانامنىڭ دىگەن گەپلىرىنى  ساۋاقدىشىم ئادىلغا دەپ بەردىم ، ئادىل ئانامغا بىرەر شۇملۇق يەتكەن يەتمىگەنلىكىنى ئىسىمگە سېلىپ ئۆيگە بېرىپ بېقىشىمنى تەكىتلىدى . مەن ئۈچۈنجى سائەتلىك دەرىس ۋاختىدا مۇئەللىمدىن رۇخسەت ئېلىپ ئۆيگە يول ئالدىم ، يولدا بارغىچە تىز ماڭغانلىقتىن تەرلەپلا كەتكەن ئىدىم ، ئۆيگە باردىم ئانام يەنىلا شۇ جايىدا ياتقان ئىكەن ، ئانام ئادەتتە ھەر قانچە ئىش بولسىمۇ ئەتتىگىنى مەن قوپۇپ بولغۇچە تاماق ئىتىپ ماڭا يىگۈزۈپ مەكتەپكە ماڭغۇزغاندىن كىيىن ئاندىن باشقا ئىشلارنى قىلاتتى ، ئانامغا يىقىنلاشقانچە يۈزلىرىم قىززىپ بىر خىل ئۇھسىنىش ھىسىياتى قاپلاپ كەتكەن ئىدى . ئانامنى يۈزىنى تۇتتۇم ، شۈنچە ئىسسىق ياز كۈنىدە ئانامنىڭو يۈزى مۇزدەك ئىدى ، قايتا - قايتا توۋلىغان بولساممۇ ئانامدىن ئۈ چىقىمىدى ، دەل شۇ چاغدا  ئاخشىمى ماڭا دىگەن گەپلىرىنىڭ تىگىگە يەتتىم ھەم ھېلىقى < چولپان رىۋايىتى > نى ئاخىرىغا چىققىچە ئاڭلىمىغىنىمغا پۇشايمان قىلدىم ، ئۆيدە دادام يوق ئىدى . مەن نىمە قىلىشىمنى بىلمەي كۆزلىرىمدىكى ياشلىرىمنى قولۇمدا ئېيىتقىنىمچە قوشنىلارنىڭكىگە چىقىپ ئەھۋالنى دىدىم ، قوشنىلار كىرىپ ئۆيلەرنى رەتلىگەچ ئانامنىڭ ئىڭىكىنى چېتىپ يۈزىگە ئاق چۈمبەل ئارتىپ قويۇشتى ، يىغا زار ئاۋازى ئۆينى بىر ئالغان ئىدى ، ماتەم كىيىمى كىيگەن ئەر ئاياللار ئىچىدە ئاچاممۇ بار ئىدى ، قانداق چاغلاردا كەلدى مەنمۇ بىلمەي قاپتىمەن . داداممۇ بىر چاغلاردا پەيدا بولۇپ قاپتۇ . شۇ كۈنى چۈشتىن كىيىن ئانامنىڭ نامىزىنى چۈشۈرۈپ يەرلىككە قويۇشتى ، تاكى ئانامنى كۆمۈپ قويۇپ ئۆيگە يانغىچە بولغان ئارلىقتا كاللامدا ئانامنىڭ ئالدىنقى كۈنىدىكى دادامدىن شاپىلاق يىگەن كۆرىنىشى ۋە يىغلاپ تۇرۇپ ماڭا دىگەن گەپلىرى ئەگىپلا تۇدى . شۇ كۈندىن باشلاپ دادامغا بولغان ھۆرمىتىم ۋە ئامراقلىقىم ئاستا - ئاستا سۇسلىشىقا باشلىغان ئىكەن ، ئۇنى كىيىن ھىس قىلىپ يىتىپتىمەن  . ئاچام مىنى ئۆز ئۆيىدە يېتىپ قوپۇپ مەكتەپكە بېرىشىمنى شۈنچە ئېيىتقان بولسىمۇ ئەمما زادىلا قوشۇلمىغان ئىدىم ، ھەچ كۈنى ئەتتىگىنى ئورنۇمدىن تۇرۇپ ئانام ئاش تاماق ئىتىپ ھور چىقىپ تۇرىدىغان قازان ، قاچىلارنى كۆرسەملا ئىچىم شۇنداق ئاچچىق بولۇپ ئۆزۈمنى يوقىتىپلا قوياتتىم ، شۇ مەزگىللەردە بەزى كۈنلىرى قوشنىلار تاماق ئەكىرىپ بىرىشتى ، بەزىدە ئاچام تاماق ئىتىپ بىرىپ كەتتى ، شۇنداق قىلىپ بىر قانچە ئاي ئۆتۈپ كەتتى . بىر كۈنى ئاچام قول ھارۋىسىنى سوراپ كەلدى ،ئۆيدە يالغۇز ئىدىم شۇڭا ئاپىرىپ ئىشلىتىۋىرىشنى ئېيتىپ ئۇنىڭغا بەردىم ، ئەتىسى ئاچام ھارۋىنى ئەكىلىپ بەردى بىراق بىر چاقىغا مىخ كىرىپ كىتىپ يېلى قالمىغان ئىكەن ، دادام كۆرۈپلا قايناپ كەتتى : - كىم ئاپا دىگەن ساڭا ، خەخكە ھارۋا تۆلەيدىكەنمەندە ئەمدى ؟ - شۇ مىخ كىرىپ كىتىپتۇ ، ئوڭشىتىپ بىرەرمىز ئەمدى . - نىمىنى ئوڭشىتىپ بىرىسەن ، ئوڭشاتقىدەك پۇلۇڭ بامۇ ؟ دادامنىڭ ئۇ گېپىنى ئاڭلاپ ئۆزۈمنى تۇتالمايلا ئارىغا چۈشتۈم : - پۇل سىز ئۈچۈن شۈنچە مۇھىمما ؟ ئانامنىمۇ شۇنداق قىلىپ ئۆلتۈرگەن ئىدىڭىز ، ئەمدى ئاچامنى بولسىمۇ ياشىغىلى قويسىڭىز نىم بولىدۇ ؟ - ما كۇكىنەكنىڭ دىگەن گېپىنى ... دادام شۇ گەپ بىلەن تەڭ ماڭا قول تەككۈزدى ، ئۇ چاغدا ئانامنىڭ ئاشۇ كۈنىدىكى بىچارە قىياپىتى تېخىچە كۆز ئالدىمدىن كەتمىگەن بولغاچ دادامغا قانداق بولۇپ يېنىپ سالدىم ئۆزۈممۇ ئۇقماي قاپتىمەن ، بىر چاغ بولغاندا ئۆزۈمنى تۇتۋالالماي دىيىشكە تىگىشلىك بولمىغان گەپلەرنى دەپ ساپتىمەن : -  سەنمۇ دادىمۇ ؟ ئانامنى قىيناپ ئۆلتۈرگىنىڭ ئاز كەلگەندەك ئەمدى بىزگە ھۇجۇم قىلماقچىمۇ ؟ ئۆز بالاڭ بولغان بولساقمۇ مۇشۇنداق ئۇرۇپ - تىللامتىڭ ؟... بۇ گەپنى ئاڭلىغان ئاچام تۇرۇپلا قالدى ، دادام بولسا مىنى چىڭ قۇچاقلىۋىلىپ تۈۋرۈككە باغلاپ قويدى . ئارقىدىن ئاچامنى ئۆيدىن چىقىرۋىتىپ مەندىن بۇ گەپلەرنى كىمنىڭ دىگەنلىكىنى سورىدى ، مەن ھەممىنى ئەينەن دەپ بەردىم ، كىيىن  دادام مىنى قاتتىق ئۇردى ئۇرۇپ بولۇپ تالاغا چىقىپ كەتتى . كۆز ياشلىرىم يەنە بىر قېتىم ئازاپ ۋە نەپرەت ئىچىدە تېشىپ چىقتى . بىر چاغلاردا ئاچام پەيدابولۇپ مىنى يىشىۋەتتى مەن ئاچام بىلەن ئۇنىڭ ئۆيىگە كەتتىم ھەم يولدا بارغۇچە ئاچامغا ئانامنىڭ ئۆلۈپ كىتىش ئالدىدا ماڭا دىگەن گەپلىرىنى ھەممىسىنى دەپ بەردىم ، ئاچام بىر ئىشىنە بىر ئىشەنمەي قالدى ، ئەمما مەن ئانامنىڭ ئۇ گەپلىرىگە شەكسىز ئىشنەتتىم . شۇ ئارىلىقتا ئاچامنىڭ ئۆيىدە بىر قانچە كۈن تۇردۇم ، بىر كۈنى مەكتەپتىن مىجەزىم يوقلىقىنى باھانە قىلىپ بۇرۇنلا قايتىپ كەلدىم ، ئاچامنىڭ ئۆيىگە كىلىپ ئىشىك ئالدىدىكى سۈپسۈزۈك ئېرىق سۈيىدە يۈزۈمنى يۇيۇپ بولۇپ دەرۋازىنى ئاچاي دەپ تۇرۇشىمغا ئۆي ئىچىدىن ئاڭلانغان مۇنى گەپلەر بىلەن تەڭ قەدىمىم توختاپ قالدى : - ئىنىڭىز قاچانغىچە تۇرىدىكەن بىزنىڭكىدە ؟ - مەنمۇ ئۇقمايمەن ، ئانام بولمىغاندىكىن تۇرا ئەمدى ... - قاچانغىچە تۇرا دەيمەن شۇ ، بىزنىڭمۇ ھال كۈنىمىز دىگىدەك بولمىغاندىكىن ئۇنىڭدىن كۆرە دادىڭىز باشقا خوتۇن ئالسا ئىش ئوڭ بولاتتى . - نىمە دىگىنىڭىز بۇ ؟ بىر ئۇكام نەچچىلىك ئېغىر كىلىدۇ بىزگە ؟ - شۇنداققۇ دەيسىز ، ئېغىر كەلدى دىمىدىم لىكىن شۇ ئادەم گەپ - سۆز ، كىرىپ - چىقىشتا ئەركىن بولغىلى بولمايدىكەن . - پۇت - قولىڭىزنى ئۇكام تۇتۋالمىغاندىن كىيىن مېڭىۋىرىڭ ، ئېغىڭىز ئوچۇق بولغاندىن كىيىن گەپ بولسا قىلىۋىرىڭ ئۇكام سىزگە بېسىم بولۇپ قالغان بولسا مەنمۇ تۇرماي ئەمسە بۇ ئۆيدە ...   - ئۇنداق ئويلىماڭ !... مەن ئۇلارنىڭ گېپىنىڭ ئاخىرىنى ئاڭلاشقا بەرداشلىق بىرەلمىدىم ، قولۇمدىكى كىتاپ - دەپتەر سېلىنغان سۇلياۋ خالتىنى جايىمغا تاشلاپ قويۇپ ، بىزنىڭ مەھەللىدىن ئانچە يىراق بولمىغان يار لىۋىگە بېرىپ تازا يىغلىغان ئىدىم ، يىراقلاردىكى توپ - توپ بولۇپ ئوتلاۋاتقان پادىلار ۋە سۇغا چۆمىلىشۋاتقان چوڭ  - كىچىك ئادەملەر شۈنچە غەمسىز ھەم خۇشال كۆرىنەتتى . ئاسمان ۋە يەردىكى بارچە مەۋجۇداتلار مىنىڭ ئۇ چاغدىكى ھالىتىمنى چۈشەنمەي ماڭا بىپەرۋا قاراۋاتقاندەك قىلاتتى . شۇ كۈنى كىچىسى مەن ئاشۇ يار بويىدا قۇمسىمان توپا ئۈستىدە تاڭ ئاتقۇزدۇم ، كىچكىچە ئانام سۆزلەپ بەرگەن ھېلىقى رىۋايەتتىكى چولپان يۇلتۇزغا قاراپلا ياتقان ئىدىم ، سەھەر ئورنۇمدىن تۇتۇپ ئۈستى بېشىمنى يۇيۋەتكەندىن كىيىن مەكتەپكە بارغۇم كەلمىدى ، ئۆي بولسا مەن ئۈچۈن گويا دوۋزاقتەكلا بىلىنىپ كەتتى . ئېغىر قەدەملىرىم بىلەن بازاردىن كىسىپ ئۆتىدىغان ئۆلكە تاش يولىغا كەلدىم ، ئاندا - ساندا ئۆتۈپ كىتىپ بارغان ماشىنىلارغا قاراپ شۈنچە ھەۋىسىم كەلدى ،ئۇ مىنۇتلاردا مەنمۇ ئاشۇ ماشىنىلاردەك يىراق - يىراقلارغا بېرىپ كۆڭلۈمدىكى بارچە ئازاپلىرىمنى تۆكىۋىتىپ كەلسەم دەپ ئويلايىتتىم . ئۇيان ئويلاپ - بۇيان ئويلاپ ئاخىرى ئۆيدىن چىقىپ كىتىش قارارىغا كەلدىم ، بىراق يېنىمدا پۇلنىڭ يوقلىقى ، يېشىمنىڭ كىچىكلىكى ماڭا ئەڭ چوڭ توسالغۇ بولۇپ قالغان ئىدى . ئاخىرى بولماي يولۇچىلار ئاپتۇبۇسىنى توسۋاتقان بىر ياشانغان ئايالنىڭ يېنىغا بېرىپ تۇردۇم . خىلى ۋاقىت ئۆتكەندىن كىيىن ھېلىقى ئايال توسقان ماشىنىلاردىن بىرسى توختىدى ، مەن ئۇ ماشىنىنىڭ ناھىيەگە بارىدىغانلىقى ئالدىدىكى تاختىسىغا يېزىلغان خەت ئارقىلىق بىلەتتىم . ھېلىقى ئايال ماشىنىغا چىقتى مەنمۇ كەينىدىنلا ئەگىشىپ چىقتىم ، ئۇ چاغلاردا مەن دىمەتلىك بالىلاردىن پۇل ئالمايىتتى ، ماشىنىدىن چۈشىدىغان ۋاقىتتا ھېلىقى ئايالدىن بىر كىشىلىك پۇل ئالدى ، تاكى ناھىيە مەركىزىگە بېرىپ بولغۇچە ھېلىقى ئايال ماڭا ، مەن ئۇ ئايالغا گەپمۇ قىلىشمىدۇق ، شوپۇرمۇ سورىمىدى ، شۇنىڭ بىلەن يېنىمدا بىر مو پۇلمۇ يوق ئەھۋالدا ناھىيەگە يىتىپ كەلدىم . داۋامى بار ... ئاخىرى داۋاملىق يېزىلىپ  يوللىنىدۇ ، توغرا چۈشۈنىشىڭلارنى ئۈمۈد قىلىمەن . مەنبە : ئۆزۈم

ansar1013

	ھە خېلى ياخشى چىقىۋاتىدۇ ئاخىرىنى تىزراق يوللاسىز .ساقلاۋاتىمىز:qiray18

mehrim0996

	تەسىرلىك چىقىپتۇ .بۇ بالا ئەمدى ياقا يۇرتلاردا نىمە كۈنلەرنى كۆرەركىن ؟

barquk8

	ھارماڭ قېرىندىشىم......داۋامنى ساقلاۋاتىمىز.......................

musilina

	بېشى ياخشى باشلىنپىتۇ،داۋامى چىققاندا ئاندىن بىرنەرسە دەي...

okya612

	ياخشى يىزىپسىز. ئاخىرىنى تىزرەك يىزىڭ.

uygurman

	پاھ ، نىمىدىگەن قىززىپ كەتكەن ھە ؟ - مۇھىتىنىڭ سەل مەينەتلىكى ۋە قالايمىقانچىلىقىنى ھىساپقا ئالمىغاندا مانا بۇ ھاياتنىڭ ھەقىقى مەنىسىنى تونىتىدىغان يەنە بىر بارگاھ ھىساپلىناتتى .         شۇچاغلاردا   مەينەت تۇيۇلامتى يېزا بازىرى؟

uygurman

	سىز يەكەننىڭ نەرىدىن.

bulbulnaz23

	نېمە قىسمەتلەر كۈتۈپ تۇرغاندۇ ئەمدى ئۇ بالىنى ؟! داۋامىغا تەشنامەن !

پاۋىل

	تۇرمۇشنىڭ ئاچچىق چۇچۇگى دىگەن مۇشۇدە! شۇندىن كىيىن نەلەردە سەرگەردان بۈلغانسىز، سىلەر ئاتا - بالا ئىككىڭلارنىڭ مۇناسىۋىتى قانداق بۇلۇپ كىتەر ئەمدى.