گېرمان ۋە ئۇيغۇر تىلىدىكى تىپىك ئورتاق سۆز

miradil1123

	گېرمان تىلى ياۋروپادا كەڭ كۆلەمدە ئشلىتىلىدىغان تىللارنىڭ بىرسى بولۇپلا قالماي ،ئۇ يەنە دۇنياۋىي شۆھرەتكە ئىگە مۇھىم تىللاردىن بىرى ھىسابلىنىدۇ.ئۇ گېرمانىيە،ئاۋستېرىيە،شۋىتسارىيە ۋە ليۇكسۇمبۇرگ قاتارلىق تۆت دۆۋلەتنىڭ دۆۋلەت تىلى بولۇپ 100مىلىيوندىن كۆپ ئادەمنىڭ ئانا تىلى ھىسابلىنىدۇ. ئۇ ھەتتا ئەينى ۋاقىتتا دۇنيا تىلى بولۇپ قالغىلى تاسلا قالغان . جۈملىدىن بۇ تىلنىڭ بىزنىڭ ئۇيغۇر تىلىمىزغا كۆرسەتكەن تەسىرىمۇ ئاز ئەمەس ئەلۋەتتە. ئۇيغۇر تىلىمىزدا گېرمانچە بىلەن ئورتاق سۆزلەر مەلۇم سالماقنى ئگەللەيدىغان بولۇپ ، ئادەتتە ئىىغىز تىلى ۋە مەتبۇئاتلاردا كۆپ ئشلىتىلىپ كىلىنىلىۋاتىدۇ.مەن ئۈگۈنۈش جەريانىدا  ئۇيغۇر تىلى بىلەن تىپىك ئورتاق بولغان سۆزلەردىن بىر قىسىمنى توپلاپ قويدۇم، بۇلار تورداشلارنىڭ ئۆز تىلىنى تىخىمۇ ياخشى چۈشىنىشىگە پايدىسى بولسا ئەجەپ ئەمەس. بۇ سۆزلەرنىڭ تەلەپپۇز قىلىنىشىمۇ ئاساسەن ئوخشاش.(دىققەت«S»ھەرپى «ش»،«ز»ۋە«س»دەپ تەلەپپۇز قىلىنىدۇ.«sch»بولسا«ش»دەپ ئوقۇلىدۇ«ch»بولسا «ش»«خ»ياكى«ك»دەپ ئوقۇلىدۇ.«ز»بولسا«تس») گېرمانچە يىزىلىشى             ئۇيغۇرچە يىزىلىشى 1.nummer                    نۇمېر 2.Telefon                     تېلىفۇن      3.Torte                         تورت             4.billet                         بىلەت 5.Spion                       ئىشپىيون 6.schachmat              شاخمات 7.Bölüm                       بۆلۈم 8.Kino                          كىنو    9.Buchhalter               بوغالتېر 10.Arie                         ئارىيە 11.Marke                     ماركا 12.Rezept                    رىتسىپ 13.balkon                    بالكون 14.Universität            ئۇنۋېرسىتىت 15.Maschine              ماشىنا 16.Roman                   رومان 17.Kran                     كران 18.Linie                     لىنىيە 19.Gas                       گاز   20.Lampe                  لامپا 21.Gittare                گىتتار 22.Radio                  رادىئو 23.kontrolle              كونترول 24.partei                    پارتىيە 25.energie                 ئىنىرگىيە 26.theater                 تىياتېر 27.Moleküle            مولكولا    28.null                       نۆل 29.magnet                 ماگنىت 30.Chauffer               شوپۇر 31.Biologie              بىئولوگىيە 32.moto                       موتور 33.direktor               دىرىكتور 34.benzin                  بىنزىن    35.praktikant          پراكتىكانت 36.mode                   مودا 37.Akardion              ئاكاردىئون 38.Technik               تېخنىك 39.Institut                 ئىنىستىتۇت 40.Kilo(gram)             كىلو 41.Tanze                    تانسا 43.Strategie               ستراتىگىيە      44.Charakter              خاراكتىر   45.Signal                    سىگنال    46.Schlange               شىلەنگە 47.Kurs                        كۇرس   48.Thema                       تىما 49.Kamera                    كامىرا    50.katalog                 كاتولوگ 51.Regisseur             رىجىسسور   52.Kalender                كالىندار       53.Prallel                      پاراللىل 54.Demokratie           دىمىكوراتىيە 55.Astronomie          ئاستىرنومىيە 56.Automobil               ئاپتوموبىل 57.bandage                   بەنداش 58.Mikrofon                  مىكروفون   59.quadrat(meter)       كۇئادىرات 60.Leter                                لىتېر 61.Original                       ئورگىنال 62.kommunismus            كومۇنىزىم    kommunist                     كومۇنىستىك 63.kapitalist                     كاپتالىست 64.Realisimus                  رىئالېزىم 65.geometerie                 گېئومىتېرىيە 66.Mikroskop                    مىكروسكوپ 67.Wanne                           ۋاننا 68.Kategorie                    كاتىگورىيە 69.Lift                                 لىفىت 70.Kilink                              كىلىنك 71.Medizin                          مىدىتسىنا 72.Lager                              لاگىر 73.Text                               تىكست 74.Traktor                          تراكتور 75.Virus                             ۋىرۇس 76.Fakultät                       فاكۇلتىت   77.Fotograf                      فوتوگراف       78.Patent                            پاتىنت 79.Diplom                           دىپلوم   80.Akadimie                    ئاكادىمىيە 81.Maus                               مائۇس 82.Ideologie                        ئىدولوگىيە 83.orga                                  ئورگان 84.Diagnose                         دىئاگىنوز 85.Orchester                      ئوركىستېر 86.Autor                               ئاپتور 87.Rolle                                 رول 88.Kanal                                 قانال 89.Kandidat                         كاندىدات 90.Saal                                          زال 91.Transport                       ترانسپورت 92.grammatik                       گرامماتكا 93.Prinzip                                پرىنسىپ 94.Tank                                     تانكا   95.Beton                                     بېتون 96.Pyschologie                          پىسخولوگىيە 97.Parlament                                پارلامىنت 98.Plakat                                         پلاكات 99.Plan                                             پىلان 100.Apparat                                   ئاپرات   بۇ سۆزلەر تىخى بىرقىسمى ، ۋاقىت مۇناسىۋىتى بىلەن مۇشۇنىلا يوللاپ قويدۇم.

peyaz

	نىمشقا زادى بۇنداق بولىدۇ ؟ ئىچىم بىرخىل بولۇپ قالدى !!

MUHAPIZATQI

	بەزى سوزلەر ئىنگىلزچە بىلەنمۇ ئوخشاشكىن ..   ھازىرمۇ بارغانچە خەن لىشىپ كىتىپ بارىدۇ.... ھەي....

adil2052103

	ۋاي ۋۇي نىمانداق جىق

osmanuyghur

	بۇ بىر ئاتالمىش چەتئەل تىلدىن بىرزنىڭ تىلىمىزغا كىرگەن سۆزلەركەن، ياكى ئويلايمەن بىزنىڭ تىلىمىزدىن ئۇلارنىڭ تىلىغا ئۆزلەشكەن سۆزلەر. لۇغەتلەرگىمۇ يەنە بىر قاراپ بىقىڭ ، ئىنگىلىزچىدۇمۇ ھەم مۇشۇنداق يىزىلىدىكەن كۆپلىرى، چۈنكى بۇلار ھازىر بىر ھەممە تىلغا ئورتاقلاشقىلى تۇرغان ئىسىملاركەن. ھەيران قالغۇچىلىقى يوق دىيەرلىك.

yolwasjan001

	بۇ سۆزلەرنىڭ كۆپ قىسمى  ئېنگىلىزچە ئىكەن.دۇنيادىكى نۇرغۇن تىللاردا بۇ سۆزلەر ھازىر ئورتاق قوللىنىلىدۇ

kasami

	كۆپ قىسمى يېقىنقى زاماندا بارلىققا كەلگەن سۆزلەر ئىكەن ئەمەسمۇ،تېخمۇ چوڭقۇرلاپ تەتقىقات ئېلىپ بېرىشىڭىزنى ئۈمۇت قىلىمەن.

magrurjan

	رەخمەت بىلىۋالدىم.

kilar

Suchi

	گېرمان تىلى بىلەن ئېنگلىز تىلى بىر تىل ئائىلىسىدىكى سۆزلەر،خۇددى تۈركى تىللىق مىللەتلەرنىڭ تىلىدەك ئايرىملىقتىن ئورتاقلىق كۆپ.يەنى ھىندى-ياۋروپا تىل سېستىمىسىنىڭ گېرمان تىل ئائىلىسىگە تەۋە،بۇ تىللاردىن يەنە گوللاندىيە تىلى ۋە تېمىدا دېيىلگەن شىمالى ياۋروپادىكى شىۋېتسىيە،دانىيە،نورۋىگىيە تىللىرىمۇ مۇشۇ تىل ئائىلىسىگە تەۋە.ئېنگلىز ۋە گېرمان مىللەتلىرى دۇنيادا پەن-تېخنىكىنىڭ ئالدىدا ماڭغاچقا،نۇرغۇن زامانىۋى ئىختىرالارنى شۇلار قىلغاچقا،يېڭى شەيئىلەرگە چوقۇم شۇلار نام بېرىدۇ.قائىدە بويىچە مۇنداق ناملار  شۇلارنىڭ ئاتىشى بويىچە دۇنيادا ئورتاق ئاتىلىشى كېرەك.ياخشى يېرى بىزنىڭ تىلىمىزدا دۇنيادىكى ھەرقانداق بىر تىلنى تەلەپپۇز قىلىشقا مۈمكىن بولغاچقا،سانائەت ئىنقىلاۋىدىن كېيىن پەيدا بولغان يېڭى شەيئىلەرنىڭ،ئۇقۇملارنىڭ نامىنى بىز شۇلاردىن قوبۇل قىلىپ ئىشلەتتۇق،ئۇنداق قىلمايمۇ ئامال يوق،چۈنكى بىزدە پۈتكۈل مىللەتتە تىل ساپلىغىنى قوغداش ئۈچۈن ھەرقانداق بىر يېڭى نەرسىگە  ئۇيغۇرچە سۆز نى دەل ۋاختىدا ياساپ ماس قەدەمدە ئىستىمال قىلىش سەۋىيىسى يوق،بىز ئۇنداق ئىقتىدارغا ئىگە ئەمەسمىز،بىزلا ئەمەس دۇنيادىكى خېلى ئىلغار مىللەتلەرمۇ ھەم شۇنداق،مەسىلەن كورىيانلار،ياپونلارمۇ،ئەرەپ،پارىسلارمۇ،تۈركلەرمۇ،خەنزۇلارمۇ بۇ ئىشتىن مۇستەسنا ئەمەس.لېكىن خەنزۇ تىلىنىڭ تىل قانۇنىيىتى بويىچە چەتئەل تىلىنى بىۋاستە قوبۇل قىلىش خەنزۇ تىلىنىڭ ئىپادىلەش ئىقتىدارىنى تۆۋەنلىتىۋەتكەچكە ھەم نۇرغۇن قالايمىقانچىلىقنى ئېلىپ كەلگەچكە،بۇ تىلدا ھەرقانداق بىر يېڭى ئۇقۇم ۋە ئىسىمغا ئۆز تىلىدا سۆز ياسايدۇ،خەنزۇ تىلىدىكى نۇرغۇن ئاتالغۇلار ئەمەلىيەتتە ياپون تىلىدىكى خەنزۇچە خەت ئارقىلىق ئىپادىلىنىدىغان سۆزلۈكلەردىن قوبۇل قىلىنغان. شۇڭا ئۇيغۇر تىلىدا چەتتىن قوبۇل قىلىنغان سۆزلەر بەك كۆپكەن دەپ  ئۇھسىنىپ كېتىش ئارتۇقچە،بۇ سۆزلەر مۇۋاپىق قوبۇل قىلىنىپ ئىشلىتىلسە،ئۇيغۇر تىلىنىڭ تەرەققىياتىغا،سۆز ياساش قانۇنىيىتىگە زىت بولمىسىلا،ئۇيغۇر تىلىنىڭ لۇغەت بايلىغىنى بېيىتسا،ئاقىۋەتتە بۇ سۆزلەرنى ئۇيغۇرچە دەپ ئاتاۋەرسەك بولىدۇ.مەسىلەن ساناق ساندىكى نۆل سۆزىنى ھىچكىممۇ چەتئەلتىلىدىن كىرگەن دەپ ئويلىمايدۇ،چۆگۈن،چەينەك سۆزلىرىمۇ روسچىدا شۇنداق ئاتىلىدۇ،بۇ سۆزلەرنى زادى قايسى مىللەت باشتا ئىشلەتكەن؟ئەمەلىيەتتە تۈركى مىللەتلىرى تىلى جۈملىدىن ئۇيغۇر تىلىمۇ سۆز ياساش جەھەتتە ئۆزگىچىلىگى بار بولۇپ ئۇيغۇر تىلىدىن باشقا تىللارغا قوبۇل قىلىنغان سۆزلۈكلەرمۇ نۇرغۇن.مەسىلەن يارداڭلىق(يەر شەكلى)،خەنزۇچىدە ياداڭ،رۇسچىدا ياردان دەپ ئالىدۇ.داۋان سۆزىمۇ ئۇيغۇرچىدىن خەنزۇچىغا كىرگەن بولۇپ ئۇلار دابەن دەپ ئاتايدۇ،پىياز،تۇرۇپ،چامغۇر....سۆزلىرىمۇ ئۇيغۇرچىدىن خەنزۇچىگە كىرگەن.مۇنداق مىساللار بىرقەدەر كۆپ.