جاللات شىڭ شىسەي ئۆلتۈرگەن مەشھۇر ئۇيغۇرل

aski0903

	1. ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻯ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﺷﯧﺌﯩﺮﯨﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﯞﻩﻛﯩﻠﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯦﻤﯘﻛﯩﺮﺍﺗﯩﻚ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺗﺎﻗﻠﯩﻖ ﯞﻩﻛﯩﻠﻰ، ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻲ ﯞﻩﺗﻪﻧﭙﻪﺭﯨﯟﻩﺭ ﺷﺎﺋﯩﺮ، ﺋﺎﺯﺍﺩﻟﯩﻖ، ﺗﻪﯕﻠﯩﻚ، ﺩﯨﻤﯘﻛﯩﺮﺍﺗﯩﻴﻪ ﯞﻩ ﺋﯩﻠﯩﻢ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﻨﯩﯔ ﻳﺎﻟﻘﯘﻧﻠﯘﻕ ﻛﯜﻳﭽﯩﺴﻰ، ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻯ- 1901-ﻳﯩﻠﻰ 2- ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 9-ﻛﯜﻧﻰ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﻳﯧﯖﻰ ﺷﻪﮬﯩﺮﯨﺪﻩ ﺳﻮﺩﯨﮕﻪﺭ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ. ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﺎﺗﺎ-ﺑﻮﯞﯨﻠﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺗﺎﺭﺗﯩﭗ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﭽﻰ، ﺋﯘﻗﯘﻣﯘﺷﻠﯘﻕ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭﺩﯨﻦ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻘﻨﻰ ﻛﯩﭽﯩﻜﯩﺪﯨﻨﻼ ﺑﯩﻠﯩﻤﻠﯩﻚ ﺋﺎﺩﻩﻡ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﻳﯧﺘﯩﺸﺘﯜﺭﯛﺷﻜﻪ، ﻗﻮﻟﯩﺪﯨﻦ ﻛﯩﻠﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻜﻰ ﺋﯩﻤﻜﺎﻧﯩﻴﻪﺗﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﯩﺮﯨﺸﭽﺎﻧﻠﯩﻖ ﻛﯚﺭﺳﯩﺘﯩﭗ ﺷﻪﺭﯨﺖ-ﺷﺎﺭﺍﺋﯩﺖ ﻳﺎﺭﯨﺘﯩﭗ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ. ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﺘﻪ ﺩﯨﻨﯩﻲ ﺳﺎﯞﺍﺩﯨﻨﻰ ﭼﯩﻘﺎﺭﻏﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﻣﻪﺧﺴﯘﺕ ﻣﻮﮬﯩﺘﯩﻼﺭ ﺋﺎﭼﻘﺎﻥ ﭘﻪﻧﻨﯩﻲ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ. 1914-ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ 1916-ﻳﯩﻠﻐﯩﭽﻪ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺷﻪﮬﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﺧﻪﻧﺰﯗﭼﻪ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ، ﺑﯘ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﺪﺍ ﺋﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻛﯩﻼﺳﯩﻚ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺧﻪﻧﺰﯗ ﯞﻩ ﭼﻪﺗﺌﻪﻝ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﻰ ﺑﯩﻠﻪﻧﻤﯘ ﺗﻮﻧﯘﺷﯘﭖ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ.1917-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯘ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﻏﺎ ﭼﯩﻘﯩﭗ، ﻛﯚﭘﻠﯩﮕﻪﻥ ﺩﯙﻟﻪﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﺋﺎﻳﻠﻨﯩﭗ ﺳﻮﺩﺍ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﯩﺪﺍ ﺋﯘﻗﯘﻣﯘﺷﻠﯘﻕ ﺋﺎﺩﻩﻣﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻮﻧﯘﺷﻘﺎﻥ، ﺳﯚﮬﺒﻪﺗﻠﻪﺭﺩﻩ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ. ﺋﯘ ﯞﻩﺗﻪﻧﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﺩﯨﻤﯘﻛﯩﺮﺍﺗﯩﻚ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻲ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻼﻧﻐﺎﻥ. ﻣﻪﺧﺴﯘﺕ ﻣﻮﮬﯩﺘﻰ ﺑﯘ ﻳﺎﺵ ﺷﺎﺋﯩﺮﻧﯩﯔ ﺟﻪﯕﮕﯩﯟﺍﺭ، ﻗﻮﺭﻗﻤﺎﺱ ﺭﻭﮬﯩﺪﯨﻦ ﺗﻪﺳﯩﺮﻟﯩﻨﯩﭗ 1923-ﻳﯩﻠﯩﺪﯨﻦ 1926-ﻳﯩﻠﻐﯩﭽﻪ ﻳﻪﻧﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﺪﯨﻦ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﻏﺎ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﯩﭗ، ﺋﯩﻠﯩﻢ ﺗﻪﮬﺴﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﺸﯩﻐﺎ ﻳﺎﺭﺩﻩﻣﺪﻩ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ. ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ 1926-ﻳﯩﻠﻰ ﯞﻩﺗﻪﻧﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، 1927-ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺋﺎﺳﺘﺎﻧﯩﺪﯨﻜﻰ ﻣﻪﺧﺴﯘﺕ ﻣﻮﮬﯩﺘﻰ، ﭘﯩﭽﺎﻧﺪﯨﻜﻰ ﺋﯩﺴﻜﻪﻧﺪﻩﺭ ﺧﻮﺟﺎ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ <ﺋﺎﻗﺎﺭﺗﯩﺶ ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﺘﻰ> ﻗﯘﺭﯗﭖ، 3000 ﺳﻪﺭ ﻛﯚﻣﯜﺵ ﺗﻪﻧﮕﻪ ﺋﯩﺌﺎﻧﻪ ﺗﻮﭘﻼﭖ، ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺷﻪﮬﯩﺮﺩﯨﻜﻰ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﺳﻪﻳﭙﯘﯓ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻛﯩﺸﯩﻨﯩﯔ ﻗﻮﺭﯗﺳﯩﺪﺍ ﻳﯧﯖﻰ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﻗﯘﺭﯗﭖ، ﺋﻮﻗﯘﻏﯘﭼﻰ ﺳﺎﻧﯩﻨﻰ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﻛﯚﭘﻪﻳﺘﻜﻪﻥ ﯞﻩ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﻳﯧﯖﻰ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﯩﻨﯩﯔ ﺩﻭﻟﻘﯘﻧﯩﻨﻰ ﻗﻮﺯﻏﯩﻐﺎﻥ.ﺋﯘ، ﺑﯘ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﯩﺪﺍ 1932-ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺋﺎﺳﺘﺎﻧﯩﺪﺍ ﻣﻪﺧﺴﯘﺕ ﻣﻮﮬﯩﺘﯩﻼﺭ ﺑﺎﺷﭽﯩﻠﯩﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺩﯦﮭﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﯩﻐﺎ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﭗ ﺋﺎﻛﯩﺘﯩﭗ ﺧﯩﺰﻣﻪﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﻛﯚﺭﺳﻪﺗﻜﻪﻥ. 1933-ﻳﯩﻠﻰ 3-ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 13-ﻛﯜﻧﻰ ﺟﺎﻟﻼﺕ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺋﺎﺑﺪﯗﺧﺎﻟﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻧﻰ ﺳﻪﭘﺪﺍﺷﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺭﻩﮬﻤﺴﯩﺰﻟﻪﺭﭼﻪ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﮔﻪﻥ. ﺋﯘﻧﯩﯔ ﯞﻩﻛﯩﻠﻠﯩﻚ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﯨﺪﯨﻦ <ﺋﻮﻳﻐﺎﻥ>، <ﺋﺎﭼﯩﻞ>، <ﻣﯘﺯﻟﯩﺪﻯ>، <ﻳﺎﺯ ﺗﯜﻧﻰ>، ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﺑﺎﺭ. 2. ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﺷﻪﯞﻗﻰ(1876-1937) ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯦﻤﯘﻛﯩﺮﺍﺗﯩﯔ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﯞﻩﻛﯩﻠﻰ، ﯞﻩﺗﻪﻧﭙﻪﺭﯨﯟﻩﺭ ﺋﺎﻟﯩﻢ، ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﺗﺎﺭﯨﺨﺸﯘﻧﺎﺱ، ﮊﻭﺭﻧﺎﻟﯩﺴﺖ، ﻧﻪﺷﯩﺮﯨﻴﺎﺗﭽﻰ، ﺋﯩﻠﯩﻢ-ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﻨﻰ-ﺧﻪﻟﻘﻨﻰ ﺋﻮﻳﻐﯩﺘﯩﺶ ﯞﻩ ﻗﻮﺯﻏﯩﺘﯩﺸﻨﯩﯔ ﻳﺎﺧﺸﻰ ﻗﯘﺭﺍﻟﻰ ﺩﻩﭖ ﮬﯧﺴﺎﺑﻠﯩﻐﺎﻥ ﺋﯘﻟﯘﻍ ﺯﺍﺕ. ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﮬﺎﺟﻰ ﺷﻪﯞﻗﻰ 1876-ﻳﯩﻠﻰ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﺩﻩ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ. ﺋﯘ ﻛﯩﭽﯩﻜﺪﯨﻦ ﺗﺎﺭﺗﯩﭙﻼ ﺗﯩﺮﯨﺸﭽﺎﻥ، ﺋﻪﻗﯩﻠﻠﯩﻖ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﭘﻪﻧﻨﯩﻲ ﯞﻩ ﺩﯨﻨﯩﻲ ﺋﯩﻠﯩﻤﻼﺭﻧﻰ ﺗﯩﺰﻻ ﺋﯚﮔﯩﻨﯩﯟﺍﻟﻐﺎﻥ. ﺑﺎﻻﻏﻪﺕ ﻳﯧﺸﯩﻐﺎ ﻳﻪﺗﻜﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﺧﺎﻧﻠﯩﻖ ﻣﻪﺩﯨﺮﯨﺴﺘﻪ، ﭼﻪﺗﺌﻪﻟﻪﺭﺩﯨﻜﻰ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺕ ﺑﯚﺷﯜﻛﻠﯩﺮﯨﺪﻩ ﺋﯩﻠﯩﻢ ﺗﻪﮬﺴﯩﻞ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ. ﯞﻩﺗﻪﻧﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﯩﻴﯩﻦ، ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺋﺎﻟﯩﻤﻼﺭﺩﯨﻦ ﺋﺎﺑﺪﯗﻗﺎﺩﯨﺮ ﺩﺍﻣﻮﻟﻼﻡ، ﺗﻪﺟﻪﻟﻠﯩﻲ، ﺷﻪﻣﺸﯩﺪﯨﻦ ﺩﺍﻣﯘﻟﻼﻡ، ﻣﻮﻟﻼ ﺋﯩﺴﻼﻡ ﺩﺍﻣﯘﻟﻼﻡ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻣﻪﺳﻠﻪﻛﺪﺍﺷﻠﯩﺮﻯ، ﺑﺎﯞﯗﺩﯗﻧﺒﺎﻱ، ﮬﯚﺳﻪﻧﺒﺎﻱ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺩﻭﺳﯩﺘﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﺎﻗﺎﺭﺗﯩﺶ ﮬﻪﺭﯨﻜﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﯩﺮﯨﭗ، ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﯩﻨﯩﯔ ﮔﯜﻟﻠﯩﻨﯩﺸﮕﻪ ﺋﺎﺳﺎﺱ ﺳﺎﻟﻐﺎﻥ، ﻧﻪﺷﯩﺮﻳﺎﺗﭽﯩﻠﯩﻘﻨﯩﯔ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﻜﻰ ﺋﯘﻟﯩﻨﻰ ﻗﻮﻳﻐﺎﻥ. ﺋﯘ ﺋﯚﺯ ﮬﺎﻳﺎﺗﯩﺪﺍ ﺧﻪﻟﻘﻨﻰ ﺋﻮﻳﻐﯩﺘﯩﺶ ﻳﻮﻟﯩﺪﺍ ﭘﯜﺗﯜﻥ ﻳﯜﺭﻩﻙ ﻗﯧﻨﯩﻨﻰ ﺳﻪﺭﯨﭗ ﻗﯩﻠﯩﭗ، <ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﮬﺎﻳﺎﺕ> ﻧﺎﻣﯩﻠﯩﻖ ﮔﯧﺰﯨﺘﻨﻰ ﻧﻪﺷﯩﺮ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺟﻪﯕﮕﯩﯟﺍﺭ ﺷﯧﺌﯩﺮﻻﺭﻧﻰ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ. <ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ> ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻳﯩﺮﯨﻚ ﺋﻪﺳﯩﺮﯨﻨﻰ ﻳﯧﺰﯨﭗ ﻗﺎﻟﺪﯗﺭﻏﺎﻥ. ﺋﺎﻟﯩﻤﻨﯩﯔ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻲ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺳﺎﺭﺍﺳﯩﻤﮕﻪ ﭼﯜﺷﻜﻪﻥ ﺟﺎﻟﻼﺕ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺋﯘﻧﻰ ﭘﺎﺟﯩﺌﻪﻟﯩﻚ ﮬﺎﻟﺪﺍ 1937-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﮔﻪﻥ. ﺋﯘﻧﯩﯔ ﯞﻩﻛﯩﻠﻠﯩﻚ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﯨﺪﯨﻦ <ﺋﺎﻧﺎ ﺗﯩﻞ>، <ﺑﯘﻏﺮﺍﺧﺎﻥ> ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻼﺭ ﺑﺎﺭ… 3 . ﺋﺎﺑﺪﯗﻟﻼ ﺩﺍﻣﻮﻟﻼﻡ (1898-1940) ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺕ ﺋﻪﺭﺑﺎﺑﻰ ، ﻏﯘﺟﺎﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﯞﻩ ﺗﯚﻣﯜﺭ ﺳﯩﺠﺎﯕﻨﯩﯔ ﻳﯧﻘﯩﻦ ﺳﻪﭘﺪﯦﺸﻰ ، ﺋﺎﺑﺪﯗﻟﻼ ﺩﺍﻣﻮﻟﻼﻡ 1898-ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ . ﺋﯘ ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺗﻪﺭﺑﻴﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﭙﻪﺭﯞﻩﺭ، ﺩﺍﺩﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﮬﯩﻤﺎﻳﺴﻰ ﺋﺎﺳﺘﯩﺪﺍ ﺗﻮﻗﺴﯘﻥ ﯞﻩ ﻟﯜﻛﭽﯜﻧﺪﯨﻜﻰ ﻣﻪﺩﯨﺮﯨﺴﻠﻪﺭﺩﻩ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ ، ﺋﯘ ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﺗﯩﺮﯨﺸﭽﺎﻥ ، ﺋﯚﺗﻜﯜﺭ ، ﺋﻪﻗﯩﻠﻠﯩﻖ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﺑﯩﻠﻤﻠﻪﺭﻧﻰ ﺗﯧﺰﻻ ﺋﯚﺯﻟﻪﺷﺘﯜﺭﯛﭖ ﻳﯘﺭﺕ ﺋﯩﭽﻰ ﯞﻩ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺕ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﻛﯚﺯﮔﻪ ﻛﯚﺭﯛﻧﯜﭖ <ﺩﺍﻣﻮﻟﻼﻡ > ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺷﻪﺭﻩﭘﻜﻪ ﻣﯘﻳﻪﺳﺴﻪﺭ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ . ﻗوﻣﯘﻝ ﺩﯦﮭﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﻰ ﭘﺎﺭﺗﯩﻠﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺋﯘ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﻘﺎ ﺋﺎﻛﺘﯩﭗ ﺋﺎﯞﺍﺯ ﻗﯘﺷﯘﭖ ، ﺗﯚﻣﯜﺭ ﺳﯩﺠﺎﯓ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻧﻰ ﺋﯩﺸﻐﺎﻝ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ، ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﺩﻩ ﻣﻪﻣﯘﺭﻯ ﻣﻪﮬﻜﯩﻤﻨﯩﯔ ﯞﺍﻟﯩﺴﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﮬﻪﻡ ﻏﯘﺟﺎﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﯩﻨﯩﯔ ﮬﻪﺭﺑﯩﻲ ﺗﻪﻣﯩﻨﺎﺕ ﻣﻪﺳﺌﯘﻟﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ . 1934-ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯘﺭﭘﺎﻧﻐﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ، ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺕ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻼﻧﻐﺎﻥ . 1935-ﻳﯩﻠﻰ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﮕﻪ ﭼﺎﻗﯩﺮﯨﺘﭗ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺋﯚﻟﻜﯩﻠﯩﻚ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭗ ﻧﺎﺯﺍﺭﯨﺘﻨﯩﯔ ﻣﯘﺋﺎﯞﯨﻦ ﻧﺎﺯﯨﺮﻟﯩﻖ ﺧﯩﺰﻣﯩﺘﻨﻰ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ . 1936-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯚﻟﻜﯩﻠﯩﻚ ﻣﻪﺭﻛﯩﺰﻯ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯘﻳﯘﺷﻤﯩﻨﯩﯔ ﺭﻩﺋﯩﺴﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ، ﺷﯘ ﻛﯜﻧﻠﻪﺭﺩﻩ ﺷﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺳﺎﻗﭽﻰ ﺑﺎﺷﻘﺎﺭﻣﯩﺴﻨﯩﯔ ﺑﺎﺷﻠﯩﻘﻰ ﺳﯩﻴﯩﺖ ﮬﺎﺟﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﺪﯨﻜﻰ ﺧﯩﺰﻣﻪﺗﻠﻪﺭﮔﻪ ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﻘﺎﻥ . 1938-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯚﻟﻜﯩﻠﯩﻚ ﺗﻪﻣﯩﻨﺎﺕ ﻧﺎﺯﺍﺭﯨﺘﯩﻨﯔ ﻧﺎﺯﯨﺮﻯ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ، 1940-ﻳﯩﻠﻰ 2-ﺋﺎﻳﺪﺍ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﻨﯩﭗ ، ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺗﯘﺭﻣﯩﺴﯩﺪﻩ ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺗﯜﺭﻣﯩﺪﻩ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﯨﻠﮕﻪﻥ . 4 . خوجا ﻧﯩﻴﺎﺯ ھاجىم (1889-1938) ﻗوﻣﯘﻝ ﺩﯦﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺳﻪﺭﻛﻪﺭﺩﯨﺴﻰ . ﺯﯗﻟﯘﻣﻐﺎ ﺋﯧﺰﯨﻠﯩﺸﻜﻪ ﻗﺎﺭﯨﺸﻰ ﺋﻮﺕ ﻳﯜﺭﻩﻙ ﺋﯧﻨﯩﻘﻼﺑﭽﻰ ، ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ 1888 – ﻳﯩﻠﻰ ﻗوﻣﯘﻟﺪﺍ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ. ﺋﯘ ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻪﺳﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻗﯘﻣﯘﻟﺪﯨﻜﻰ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﻣﻪﺩﯨﺮﯨﺲ ﺧﺎﻧﻠﯩﻖ ﻣﻪﺩﯨﺮﺳﺪﻩ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ. ﺋﯘ ﺯﯨﺮﻩﻙ ،ﻛﯧﭽﻪﻥ ﺋﻪﻗﯩﻠﯩﻖ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﭽﻘﺎ ﺩﯨﻨﯩﻲ ﯞﻩ ﭘﻪﻧﻨﯩﻲ ﺋﯩﻠﻤﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﺗﯧﺰﯨﻼ ﺋﯩﮕﻪﻟﻠﯩﯟﺍﻟﻐﺎﻥ. 1912 -ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯚﻣﯜﺭ ﺧﻪﻟﯩﭙﻪ ﻗوﻣﯘﻝ ﯞﺍﯕﯩﻲ ﺷﺎﺥ ﻣﻪﻗﺴﯘﺗﻘﺎ ﻗﺎﺭﯨﺸﻰ ﻗﯘﺭﺍﻟﻠﯩﻖ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯓ ﻛﯚﺗﯜﺭﮔﻪﻧﺪﻩ ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺑﯘ ﻗﯘﺷﯘﻧﻐﺎ ﭘﯩﺪﺍﻳﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﺪﯗ . ﯞﻩ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﻏﻪﻟﺒﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﻛﻪﻟﺘﯘﺭﯗﭖ ﻗﻮﺷﯘﻥ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺋﺎﻻﮬﯩﺪﻩ ﻛﯚﺯﮔﻪ ﻛﯚﺭﻧﯩﺪﯗ. 1913 – ﻳﯩﻠﻰ 9 – ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 6 – ﻛﯜﻧﻰ ﻗﻮﻣﯘﻝ ﺩﯦﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﻨﯩﯔ ﺭﻩﮬﺒﯩﺮﻯ ﺗﯚﻣﯜﺭ ﺧﻪﻟﯩﭙﻪ ﺋﯚﻟﺘﯘﺭﮔﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻏﻮﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺋﻪﺳﻜﻪﺭﻟﻪﺭﮔﻪ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻟﯩﻖ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ ﺋﻪﻣﻤﺎ ﻗﯘﺭﺍﻝ ﻳﺎﺭﺍﻗﻼﺭﻧﯩﯔ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺑﻮﻟﯘﺵ ﺗﯜﭘﻪﻳﻠﯩﺪﯨﻦ، ﺋﯘﺭﯗﺷﻨﻰ ﺩﺍﯞﺍﻣﻼﺷﺘﯘﺭﺍﻟﻤﺎﻱ ﺗﯘﺭﯗﭖ ﻗﺎﻟﯩﺪﯗ. ﮬﻪﻡ ﺷﺎﮬ ﻣﻪﻗﺴﯘﺕ ﯞﺍﯓ ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﭼﺎﺭﻩ – ﺗﻪﺩﯨﺒﯩﺮﻟﻪﺭﻧﻰ ﺋﯩﺸﻘﺎ ﺳﯧﻠﯩﭗ ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﯩﻨﻰ ﺗﯘﺗﯘﺷﻘﺎ ﻛﯩﺮﺷﯩﺪﯗ. ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺋﻪﺳﻜﻪﺭﻟﻪﺭﻧﻰ ﺗﺎﺭﻗﺎﻗﻼﺷﺘﯘﺭﯞﯦﺘﯩﭗ ﺋﯚﺯﻯ ﻳﺎﻟﻐﯘﺯ ﺳﯩﺮﺗﻘﺎ ﭼﯩﻘﯩﭗ ﻛﯧﺘﯩﺪﯗ. ﺋﯘ ﭼﻪﺗﺌﻪﻟﻠﻪﺭﺩﻩ ﻳﯜﺭﮔﻪﻥ ﻛﯜﻧﻠﻪﺭﺩﻩ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﺋﻮﻓﯧﺴﯩﺮﻻﺭﺩﯨﻦ ﮬﻪﺭﺑﯩﻲ ﺗﻪﻟﯩﻢ – ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻪ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﯧﺮﯨﭗ، ﺩﻭﺳﺘﻰ ﻣﻪﻗﺴﯘﺕ ﻣﯘﮬﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﯞﺍﺳﺘﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺭﻭﺳﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﺩﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﻻﺭ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺋﻪﯓ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﺘﻪ ﻗﯘﺭﯗﻟﻐﺎﻥ <<ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ﭘﻪﺭﯨﯟﻩﺭﻟﻪﺭ >> ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﻨﯩﯔ ﺋﺎﺳﺎﺳﻠﯩﻖ ﺭﻩﮬﺒﯩﺮﻯ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺋﺎﺑﺪﯗﻟﻼ ﺑﺎﻗﻰ ﺭﻭﺯﯨﻴﻮﭖ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻛﯚﺭﯛﺷﯘﭖ ﺯﻭﺭ ﺑﯩﻠﯩﻤﻠﻪﺭﮔﻪ ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﺋﯘ ﯞﻩﺗﻪﻧﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺑﯩﺮ ﻣﻪﺯﮔﯩﻞ ﺋﯧﻠﯩﺪﺍ ﺗﯘﺭﯗﭖ ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﻰ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﻗﯘﻣﯘﻟﻐﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﺪﯗ. 1927 – ﻳﯩﻠﻰ ﻣﻪﻗﺴﯘﺕ ﻣﯘﮬﯩﺘﻰ ، ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ ﻣﯘﮬﯩﺘﻼﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﻟﯩﺸﯩﭗ ﺯﯗﻟﯘﻣﻐﺎ ﻗﺎﺭﯨﺸﻰ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯓ ﻛﯚﺗﯜﺭﯨﺪﯗ. ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﭽﻰ ﻗﻮﺷﯘﻥ ﻏﻪﻟﺒﯩﮕﻪ ﻣﯘﻳﻪﺳﺴﻪﺭ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﯩﺪﺍ ﺗﯧﺨﻤﯘ ﻳﯜﻛﺴﯩﻠﯩﺶ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﺋﯘﻻﺭ ﺑﯩﺮ ﻧﯩﻴﻪﺕ ﺑﯩﺮ ﻣﻪﻗﺴﻪﺗﺘﻪ ﻗوﻣﯘﻝ ، ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺟﺎﻳﻼﺭﻧﻰ ﺋﺎﺯﺍﺩ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ. 1932 – ﻳﯩﻠﻰ 6 – ﺋﺎﻳﺪﺍ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﭽﯩﻼﺭ ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﯩﻨﻰ ﺑﺎﺵ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻥ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺑﻪﻟﮕﯩﻠﻪﻳﺪﯗ. ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺋﯚﺯﻯ ﻳﯜﻛﻠﻪﻧﮕﻪﻥ ﯞﻩﺯﯨﭙﯩﻨﯩﯔ ﺗﯧﺨﻤﯩﯘ ﻣﯘﺭﻩﻛﻜﻪﭘﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﭼﯜﺷﯜﻧﯜﭖ ﻳﯧﺘﭗ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﯩﻨﻰ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﭽﻰ ﻗﻮﺷﯘﻧﻨﯩﯔ ﺗﻪﺭﺗﯩﯟﯨﮕﻪ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﻏﻪﻟﺒﯩﺴﮕﻪ ﺋﺎﺗﺎﻳﺪﯗ. 1932 – ﻳﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺧﯩﺮﯨﺪﺍ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﻐﺎ ﻳﯜﺭﯛﺵ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﻨﻰ ﺋﺎﺯﺍﺩ ﻗﯩﻠﯩﺸﻘﺎ ﻳﯜﺭﯛﺵ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ. 1934 – ﻳﯩﻠﻰ ﻏﯘﺟﺎ ﻧﯩﻴﺎﺯ ﮬﺎﺟﻰ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻳﻨﯩﯔ ﺗﻪﻛﻠﯩﯟﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯩﻨﺠﺎﯕﻨﯩﯔ ﺋﯚﻟﻜﯩﺴﻨﯩﯔ ﻣﯘﺋﺎﯞﯨﻦ ﺭﻩﺋﯩﺴﻠﯩﻚ ﯞﻩﺯﯨﭙﯩﺴﯩﻨﻰ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﯞﻩﺯﯨﭙﻪ ﺋﯚﺗﻪﻳﺪﯗ. 1938 – ﻳﯩﻠﻰ ﻛﯜﺯﺩﻩ ﻗوﻣﯘﻝ ﺩﯦﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﯩﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﯩﻢ ﺭﻩﮬﺒﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﯞﻩ ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﻢ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ﺋﻪﺭﺑﺎﺑﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﻨﯩﭗ ﺗﯘﺭﻣﯩﺪﺍ ﺑﻮﻏﯘﭖ ﺋﯚﻟﺘﯘﺭﯛﻟﯩﺪﯗ. 5 . ﻣﻪﻣﺘﯩﻠﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ (ﺗﻪﯞﭘﯩﻖ)(1901-1937) 20-ﺋﻪﺳﯩﺮﻧﯩﯔ 20- 30-ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺩﯨﻴﺎﺭﯨﻤﯩﺰﻧﻰ ﻗﺎﺭﺍﯕﻐﯘﻟﯘﻕ ﺟﺎﮬﺎﻟﻪﺕ ﻗﺎﭘﻠﯩﻐﺎﻥ ﯞﺍﻗﺘﯩﻼﺭ ﺑﻮﻟﯘﭖ ، ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﺗﯜﺯﯛﻣﺪﻩ ﻣﯘﺳﺘﻪﺑﺘﯩﻠﯩﻚ ، ﺩﯨﻨﻰ ﺋﯧﺘﯩﻘﺎﺩﺩﺍ ﺧﯘﺭﺍﭘﺎﺗﻠﯩﻖ ، ﺑﯩﺪﺩﻩﺕ ﺋﻪﯞﺝ ﺋﺎﻟﯩﺪﻯ . ﺧﻪﻟﻖ ﺧﺎﺭﺍﺭ ﺯﻩﺑﯘﻧﻐﺎ ، ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﺯﺍﯞﺍﻟﻠﯩﻘﻘﺎ ﻳﯜﺯﻟﻪﻧﺪﻯ. ﺧﻪﻟﻖ ﺗﯘﺭﻣﯘﺷﻰ ﻛﻪﻣﺒﻐﻪﻟﻠﯩﻜﻜﻪ ، ﻣﻪﻧﯩﯟﻯ ﮬﺎﻳﺎﺕ ﻗﻪﮬﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻜﻜﻪ ﺋﯘﭼﺮﯨﺪﻯ. ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﮬﺎﻳﺎﺕ ﻗﯘﺭﻗﯘﻧﯘﺷﻠﯘﻕ ﺗﻪﻗﺪﯨﺮﮔﻪ ﺩﯗﭺ ﻛﻪﻟﺪﻯ. ﻣﺎﻧﺎ ﻣﯘﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﺷﺎﺭﺍﺋﯩﺘﺘﺎ ﺋﻮﺕ ﻳﯘﺭﻩﻙ ﺷﺎﺋﯩﺮ، ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﭽﻰ ﻣﻪﻣﺘﯩﻠﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﯨﻢ ﻛﯚﻛﺮﻩﻙ ﻛﯧﺮﯨﭗ ﭼﯩﻘﯩﭗ ، ﺟﺎﮬﻪﻟﻪﺗﻜﻪ ﺟﻪﯓ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﯩﺪﻯ. ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻳﯧﯖﻰ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﻨﯩﯔ ﺑﺎﻳﺮﺍﻗﺪﺍﺭﻯ ، ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﺗﻮﻧﯘﻟﻐﺎﻥ ﯞﻩﻛﯩﻠﻰ، ﺋﻮﺕ ﻳﯜﺭﻩﻙ ﺷﺎﺋﯩﺮ ﻣﻪﻣﺘﯩﻠﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ 1901-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﺗﯘﺵ ﺷﻪﮬﻪﺭﯨﮕﻪ ﻗﺎﺭﺍﺷﻠﯩﻖ ﺋﺎﺯﺍﻕ ﻳﯧﺰﯨﺴﺴﻨﯩﯔ ﺑﯘﻳﺎﻣﻪﺕ ﻛﻪﻧﯩﺘﯩﺪﻩ ﺑﯩﺮ ﺗﯧﯟﯨﭗ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﺪﻩ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﻛﻪﻟﺪﻯ. ﺋﯘ ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺗﻪﺭﺑﻴﯩﻪﺳﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺋﯧﻜﺴﺎﻕ ﮬﯜﺳﻪﻳﯩﻨﯩﻴﻪ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ ﯞﻩ ﺋﺎﺗﯘﺵ ﺗﯧﺠﻪﻥ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺋﻮﻗﯘﺩﻯ. 1920-ﻳﯩﻠﻰ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺳﻮﺩﺍ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﭼﯚﭼﻪﻛﻜﻪ ﺑﯧﺮﯨﭗ ﺗﯩﺠﺎﺭﻩﺕ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻼﻧﺪﻯ. ﺋﯘ ﻳﻪﺭﺩﻩ ﺋﻮﻗﯘﻣﯘﺷﻠﯘﻕ ﺯﯨﻴﺎﻟﯩﻼﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻛﯚﺭﯛﺷﯜﭖ ﻧﻪﺯﻩﺭ ﺩﺍﺋﯩﺮﺳﯩﻨﻰ ﻛﯧﯖﻪﻳﺘﺘﻰ. 1926-ﻳﯩﻠﻰ ﭼﯩﮕﺮﺩﯨﻦ ﺋﯚﺗﯜﭖ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﻧﯩﯔ ﺷﻪﻣﻪﻱ، ﺗﺎﺷﻜﻪﻧﺖ ، ﺑﯩﺸﻜﻪﻙ ﺷﻪﮬﯩﺮﯨﻠﻠﯩﺮﯨﺪﻩ ﺑﯩﺮ ﺗﻪﺭﻩﭘﺘﯩﻦ ﺳﻮﺩﺍ ﻗﯩﻠﺴﺎ، ﺑﯩﺮ ﺗﻪﺭﻩﭘﺘﯩﻦ ﺋﯩﻠﯩﻢ ﺗﻪﮬﺴﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﺪﻯ. 1928-ﻳﯩﻠﻰ ﺑﯩﺮ ﺋﺎﻕ ﻛﯚﯕﯜﻝ ﺗﯜﺭﯛﻙ ﻗﯧﺮﯨﻨﺪﯨﺸﯩﻨﯩﯔ ﻳﺎﺭﯨﺪﯨﻤﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﯧﺮﯨﻢ ﻳﯧﺮﯨﻢ ﺋﺎﺭﯨﻠﻰ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪﻧﯩﯔ ﺋﯩﺴﺘﺎﻣﺒﻮﻝ ﺷﻪﮬﺮﯨﮕﻪ ﺑﺎﺭﺩﻯ. 1929-ﻳﯩﻠﯩﺪﯨﻦ 1932-ﻳﯩﻠﻐﯩﭽﻪ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪ ﺋﯩﺴﺘﺎﻣﺒﻮﻟﺪﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﺋﺎﻟﯩﻲ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﺋﻮﻗﯘﺩﻯ. ﺋﯘ ﺷﯘ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﺪﺍ ﻛﯚﭘﻠﯩﮕﻪﻥ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﻪﺭﻧﻰ ﻳﯧﺰﯨﭗ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪ ﻣﻪﺗﺒﯘﺋﺎﺩﻟﯩﺮﯨﺪﺍ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﺪﻯ. 1933-ﻳﯩﻠﻨﯩﯔ ﺋﺎﺧﺮﯨﻠﯩﺮﻯ ﺋﺎﻧﺎ ﯞﻩﺗﻪﻧﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﯧﻠﯩﭗ، ﺋﯩﻠﻐﺎﺭ ﭘﯩﻜﺮﯨﻠﯩﻚ ﺩﯨﻤﻜﯘﺭﺍﺗﯩﻚ ﺯﺍﺗﻼﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮ ﻧﯩﻴﻪﺕ ﺑﯩﺮ ﻣﻪﻗﺴﻪﺗﺘﻪ ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﻠﯩﺸﯩﭗ ، 34-ﻳﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺧﺮﯨﻐﯩﭽﻪ ﺋﺎﺗﯘﺷﻨﯩﯔ ﮬﻪﻣﻤﯩﻼ ﻛﻪﻧﯩﺘﯩﺪﻩ ﭘﻪﻧﻨﻰ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﺋﯧﭽﯩﭗ ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﭘﻪﻧﻨﯩﻲ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﻨﯩﯔ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﯩﻨﻰ ﺑﯩﺮ ﺑﺎﻟﺪﺍﻕ ﭘﻪﻟﻠﯩﮕﻪ ﻛﯚﺗﯜﺭﺩﻯ ﯞﻩ ﺋﯩﺰﭼﯩﻼﺭ ﺋﻪﺗﯩﺮﺗﯩﻨﻰ ﺗﻪﺷﻜﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﭗ ، ﮬﻪﺭ ﻗﺎﻳﺴﻰ ﻳﯘﺭﺗﻼﺭﻏﺎ ﺑﯧﺮﯨﭗ ، ﺑﺎﺷﻘﯩﻼﺭﻧﻰ ﭘﻪﻧﻨﯩﻲ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﺋﯧﭽﯩﺸﻘﺎ ﺭﯨﻐﺒﻪﺗﻠﻪﻧﺪﯛﺭﺩﻯ. 1937-ﻳﯩﻠﻰ 30-ﻣﺎﻱ ﻛﯜﻧﻰ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﮬﺎﻛﯩﻤﯩﻴﺘﯩﻨﯩﯔ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﺩﯨﻜﻰ ﮊﺍﻧﺪﺍﺭﻣﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﯞﻩﮬﺸﯩﻴﻠﻪﺭﭼﻪ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﯛﻟﺪﻯ. ﻣﻪﻣﺘﯩﻠﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﯨﻤﻨﯩﯔ ﯞﻩﻛﯩﻠﻠﯩﻚ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﯨﺪﯨﻦ <ﺳﺎﻳﺮﺍﻡ ﻛﯚﻟﻰ > ، <ﺋﯩﺰﭼﯩﻼﺭ ﻣﺎﺭﯨﺸﻰ > ، < ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺕ ﻣﺎﺭﯨﺸﻰ > ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻼﺭ ﺑﺎﺭ . ﺋﯘﻧﯩﯔ 2000-ﻳﯩﻠﻰ 7-ﺋﺎﻳﺪﺍ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺧﻪﻟﻖ ﻧﻪﺷﺮﯨﻴﺎﺗﻰ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﻣﻪﻣﺘﯩﻠﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ﺷﯧﺌﺮﻟﯩﺮﻯ ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺋﻪﺳﺮﻯ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻚ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻳﯜﺯ ﻛﯚﺭﯛﺷﺘﻰ . 6 . ﺋﺎﺑﺪﯗﺭﺍﮬﻤﺎﻥ ﺷﺎﺋﯩﺮ(1912-1937) ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﻪﻟﻘﻨﯩﯔ ﻣﯘﻧﻪﯞﯞﻩﺭ ﭘﻪﺭﺯﻩﻧﺘﻰ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻳﯧﯖﻰ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﺭﻏﯩﺒﺎﺗﭽﯩﻠﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ، ﻣﻪﻣﺘﯩﻠﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﯨﻤﻨﯩﯔ ﻳﺎﺭﺍﻣﻠﯩﻖ ﺷﺎﮔﯩﺮﯨﺘﻰ ﺋﺎﺑﺪﯗﺭﺍﮬﻤﺎﻥ ﺷﺎﺋﯩﺮ 1912-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﺗﯘﺷﻨﯩﯔ ﺋﯩﺸﺘﺎﭼﻰ ﻛﻪﻧﺘﯩﺪﻩ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ. ﺋﯚﺳﻤﯜﺭﻟﯜﻙ ﺩﻩﯞﯨﺮﮔﻪ ﻗﻪﺩﻩﻡ ﻗﻮﻳﻐﺎﻥ ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺋﺎﺗﺎ-ﺋﺎﻧﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﮔﻪ ﻗﺎﺭﺍ ﺷﻪﮬﻪﺭﮔﻪ ﻛﯚﭼﯜﭖ ﺑﯩﺮﯨﭗ، ﺷﯘ ﻳﻪﺭﺩﯨﻜﻰ ﺋﯩﭙﺘﯩﺪﺍﺋﻰ ﺩﯨﻨﯩﻲ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻠﻪﺭﺩﻩ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﻜﻰ ﺳﺎﯞﺍﺩﯨﻨﻰ ﭼﯩﻘﯩﺮﯨﺪﯗ. ﺷﯘ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﺪﺍ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻛﯩﻼﺳﺴﯩﻜﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﯧﺴﯩﻞ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯚﮔﯩﻨﯩﺶ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ، ﺷﺎﺋﯩﺮﻟﯩﻖ ﺗﺎﻻﻧﺘﯩﻨﻰ ﻳﯧﺘﯩﻠﺪﯛﺭﯨﺪﯗ. ﻣﻪﻣﺘﯩﻠﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﯨﻢ ﺋﺎﺗﯘﺷﺘﺎ ﻳﯧﯖﻰ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﭽﯩﻠﯩﻖ ﮬﻪﺭﯨﻜﯩﺘﯩﻨﻰ ﻗﻮﺯﻏﯩﻐﺎﻥ ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺋﯘ ﺋﺎﺗﯘﺷﻘﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﯩﻠﯩﭗ، ﻣﻪﻣﺘﯩﻠﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﯨﻨﯩﯔ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮﯨﮕﻪ ﺋﺎﻛﯩﺘﯩﭗ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﺪﯗ. ﺋﯘ ﺋﻮﻳﻐﯩﺘﯩﺶ ﺧﺎﺭﺍﻛﺘﯧﺮﻟﯩﻚ ﺋﯧﺴﯩﻞ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﻪﺭﻧﻰ ﻳﯧﺰﯨﭗ، ﺧﻪﻟﻖ ﺋﺎﻣﻤﯩﺴﻰ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺑﻪﻟﮕﯩﻠﯩﻚ ﺗﻪﺳﯩﺮﯨﮕﻪ ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. 1935-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﺗﯘﺵ ﻣﯧﯩﻲ ﺑﺎﺷﻼﻧﻐﯘﭺ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻜﻪ ﻣﯘﺩﯨﺮ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻣﻪﻣﺘﯩﻠﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﯨﻨﯩﯔ ﺋﺎﻗﺴﯘ ﯞﯨﻼﻳﯩﺘﯩﺪﻩ ﻳﯧﯖﻰ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﭽﯩﻠﯩﻖ ﮬﻪﺭﯨﻜﯩﺘﯩﻨﻰ ﻗﻮﺯﻏﺎﺵ ﺗﻮﻏﺮﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﺎﭘﺸﯘﺭﯗﻗﻰ ﺑﻮﻳﯩﭽﻪ، ﺋﺎﻗﺴﯘﻏﺎ ﺑﯩﺮﯨﭗ، ﺋﺎﻗﺴﯘ ﺗﻪﯞﻩﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻗﯘﻣﯘﺷﻠﯘﻕ ﺯﺍﺗﻼﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﻟﯩﻜﺘﻪ <ﺳﯘﻟﺘﺎﻥ ﺳﯘﺗﯘﻕ ﺑﯘﻏﺮﺍﺧﺎﻥ> ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ، <ﺋﺎﺑﺒﺎﺳﯩﻴﻪ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ>، <ﻏﺎﺯﻯ ﺋﺎﺗﺎ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ>، <ﻧﯩﻴﺎﺯﯨﻴﻪ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ>، <ﺋﯩﺴﻤﺎﺋﯩﻠﯩﻴﻪ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ>، <ﺋﯩﻘﺒﺎﻝ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ>، <ﺳﺎﺑﺎ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ>، <ﮔﯜﻟﺸﻪﻥ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ>، <ﮬﺎﻣﯘﺩﯨﻴﻪ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ>، <ﺳﺎﺩﯨﻘﯩﻴﻪ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ> ، < ﻳﯘﻧﯘﺳﯩﻴﻪ ﻣﻪﻛﺘﯟﻯ>، < ﺗﯚﻣﯜﺭ ﻏﺎﺯﻯ ﺋﺎﺗﺎ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﻯ> ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻠﻪﺭﻧﻰ ﻗﯘﺭﯗﭖ، ﭘﯜﺗﯜﻥ ﺋﺎﻗﺴﯘ ﺩﯨﻴﺎﺭﺩﯨﻜﻰ ﻗﯧﺮﯨﻨﺪﺍﺷﻼﺭﻧﯩﯔ ﻳﯧﯖﻰ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﭽﯩﻠﯩﻖ ﮬﻪﺭﯨﻜﯩﺘﯩﮕﻪ ﺋﺎﺗﻠﯩﻨﯩﺸﯩﻐﺎ ﻳﺎﺧﺸﻰ ﺋﺎﺳﺎﺱ ﺳﺎﻟﻐﺎﻥ. ﺑﯘ ﯞﻩﺯﯨﭙﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﺋﻮﯕﯘﺷﻠﯘﻕ ﺋﻮﺭﯗﻧﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﺎﺑﺪﯗﺭﺍﮬﻤﺎﻥ ﺷﺎﺋﯩﺮ ﮬﻪﻣﺮﺍﮬﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﺎﺗﯘﺷﻘﺎ ﻛﯩﻠﯩﭗ، ﻣﻪﻣﺘﯩﻠﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﯨﻤﻨﯩﯔ ﺋﺎﺗﯘﺷﺘﯩﻜﻰ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺩﺍﯞﺍﻣﻼﺷﺘﯘﺭﯨﺸﯩﻐﺎ ﻳﺎﺭﺩﻩﻣﻠﻪﺷﻜﻪﻥ. ﻣﻪﻣﺘﯩﻠﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ﺷﯘ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﺋﯚﺯﯨﮕﻪ ﻛﯩﻠﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﮬﻪﺭﺧﯩﻞ ﺗﻪﮬﺪﯨﺘﻠﻪﺭﺩﯨﻦ، ﺩﯛﺷﻤﻪﻧﻠﯩﻜﻠﻪﺭﺩﯨﻦ ﮬﺎﻳﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﺧﻪﯞﯨﭗ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﻗﺎﻟﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﮬﯧﺲ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺕ ﺋﺎﻟﺪﯨﺪﺍ < ﻧﺎﯞﺍﺩﺍ ﻣﻪﻥ ﺑﯩﺮﻩﺭ ﺋﻮﯕﯘﺷﺴﯩﺰﻟﯩﻘﻘﺎ ﺋﯘﭼﯩﺮﺍﭖ ﻗﺎﻟﺴﺎﻡ، ﻣﯧﻨﯩﯔ ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻤﻨﻰ ، ﺧﯩﺰﻣﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻤﻨﻰ ﺷﺎﮔﯩﺮﯨﺘﯩﻢ ﺋﺎﺑﺪﯗﺭﮬﻤﺎﻥ ﺷﺎﺋﯩﺮ ﺩﺍﯞﺍﻣﻼﺷﺘﯘﺭﺳﯘﻥ > ﺩﻩﭖ ﯞﻩﺳﯩﻴﻪﺕ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ. ﺋﻪﭘﺴﯘﺳﯩﻜﻰ، ﺑﯘ ﻗﯩﺮﺍﻥ ﺷﺎﺋﯩﺮ ﺋﯘﺳﺘﺎﺯﻯ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﻨﯩﭗ، ﺋﯩﻜﻜﻰ ﮬﻪﭘﺘﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻨﻼ ﺟﺎﻟﻼﺕ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﮊﺍﻧﺪﺍﺭﻣﯩﻠﯩﺮﻯ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﺗﯘﺗﯘﻟﯘﭖ، ﺋﯘﺳﺘﺎﺯﻯ ﻣﻪﻣﺘﯩﻠﻰ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﮔﻪ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﻳﺎﯞﺍﻍ ﺗﯘﺭﻣﯩﺴﯩﺪﻩ 1937-ﻳﯩﻠﻰ ﯞﻩﮬﺸﯩﻴﻠﻪﺭﭼﻪ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﯨﻠﯩﺪﯗ. 7 . ﺭﯗﺳﺘﻪﻡ ﭘﺎﻟﯟﺍﻥ (1900-1936) ﺭﯗﺳﺘﻪﻡ ﭘﺎﻟﯟﺍﻥ 1900 – ﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﺗﯘﺷﻨﯩﯔ ﻗﺎﻳﺮﺍﻕ ﻳﯧﺰﯨﺴﯩﺪﺍ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﭙﻪﺭﯨﯟﻩﺭ ﺗﯩﺠﺎﺭﻩﺗﭽﻰ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ. ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻪﺳﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﻜﻰ ﺳﺎﯞﺍﺩﯨﻨﻰ ﻳﯘﺭﺗﯩﺪﯨﻜﻰ ﺩﯨﻨﯩﻲ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﺘﻪ ﭼﯩﻘﺎﺭﻏﺎﻥ. 1908-ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ 1915- ﻳﯩﻠﻐﯩﭽﻪ ﺋﯩﻜﺴﺎﻕ ﮬﯚﺳﻪﻳﻨﯩﻴﻪ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﯨﺪﻩ ﺋﻮﻗﯘﭖ، ﺋﯚﺯ ﺩﻩﯞﯨﺮﯨﻨﯩﯔ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺗﻠﯩﻖ ﻳﺎﺷﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻳﯧﺘﯩﺸﻜﻪﻥ. 1916- ﻳﯩﻠﻰ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﻏﺎ ﺳﻮﺩﺍ-ﺳﯧﺘﯩﻖ ﺗﯩﺠﺎﺭﻩﺗﯩﮕﻪ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ. ﺋﯘ ﻛﯩﭽﯩﻜﯩﺪﯨﻨﻼ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺗﻜﻪ ﮬﯧﺮﯨﺴﻤﻪﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﺑﯘ ﻳﺎﺵ ﻳﯩﮕﯩﺖ ﺩﺍﺩﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﻗﻮﺷﯘﻟﯩﺸﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺳﻮﺩﺍ-ﺳﯧﺘﯩﻘﻨﻰ ﺗﻪﺭﯨﻚ ﺋﯩﺘﯩﭗ، ﺗﺎﺷﻜﻪﻧﺘﺘﯩﻜﻰ ﻳﯧﺰﺍ – ﺋﯩﮕﯩﻠﯩﻚ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﻮﻡ ﻣﻪﻛﺘﯩﯟﯨﺪﻩ ﺋﻮﻗﯘﻏﺎﻥ. ﺗﺎﺷﻜﻪﻧﯩﺘﺘﻪ ﺋﻮﻗﯘﯞﺍﺗﻘﺎﻥ ﭼﺎﻏﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﺯﺍﻣﺎﻧﯩﯟﻯ ﺋﯩﻠﯩﻢ-ﭘﻪﻥ ﺑﯩﻠﯩﻤﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﭘﯘﺧﺘﺎ ﺋﯩﮕﻪﻟﻠﻪﺵ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﮔﻪ ﺗﻪﻧﺘﻪﺭﺑﯩﻴﻪ ﮬﻪﺭﯨﻜﯩﺘﯩﮕﻪ ﻗﯩﺰﯨﻘﯩﭗ، ﻣﺎﮬﺎﺭﻩﺕ ﺗﻪﻧﺘﻪﺭﺑﯩﻴﻪﺳﻰ ﺑﻮﻟﯘﭘﻤﯘ ﭼﯩﻠﯩﺸﯩﺶ ﺗﻪﻧﮭﻪﺭﯨﻜﻪﺕ ﺗﯜﺭﯨﺪﻩ ﺋﺎﻻﮬﯩﺪﻩ ﻛﯚﺯﮔﻪ ﻛﯚﺭﯛﻧﮕﻪﻧﻠﯩﻜﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ، ﺋﯘ ﺷﯘ ﯞﺍﻗﯩﺘﺘﺎ ﻳﺎﺷﻼﺭ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺭﯗﺳﺘﻪﻡ ﭘﺎﻟﯟﺍﻥ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻧﺎﻡ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻮﻧﯘﻟﻐﺎﻥ. ﺋﯘ ﺋﻪﻳﻨﻰ ﺩﻩﯞﯨﺮﺩﻩ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎ ﺭﺍﻳﻮﻧﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﯧﺮﯨﻠﻐﺎﻥ ﺗﯜﺭﻟﯜﻙ ﺗﻪﻧﺘﻪﺭﺑﯩﻴﻪ ﻣﯘﺳﺎﺑﯩﻘﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﯞﻩ ﭼﯩﻠﯩﺸﯩﺶ ﻣﯘﺳﺎﺑﻘﯩﻠﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﺋﺎﻻﮬﯩﺪﻩ ﻣﺎﮬﺎﺭﻩﺕ ﻛﯚﺭﺳﯜﺗﯜﭖ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻏﺎ ﺷﺎﻥ-ﺷﻪﺭﻩﭖ ﻛﻪﻟﺘﯜﺭﮔﻪﻥ. 1920- ﻳﯩﻠﻰ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪﮔﻪ ﭼﯩﻘﯩﭗ، 1926- ﻳﯩﻠﻐﯩﭽﻪ ﺷﯘ ﻳﻪﺭﺩﻩ ﺳﻮﺩﺍ-ﺳﯧﺘﯩﻖ ﯞﻩ ﺋﯩﻠﯩﻢ ﺗﻪﮬﺴﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻼﻧﻐﺎﻥ. 1926-ﻳﯩﻠﻰ ﯞﻩﺗﻪﻧﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﯩﻠﯩﭗ، ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﻰ ﺳﻪﻧﺸﯩﺨﺎﯕﺰﯨﺪﺍ ﺩﯗﻛﻜﺎﻥ ﺋﺎﭼﻘﺎﻥ. 30- ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﯨﻜﻰ ﻗوﻣﯘﻝ ﺩﯦﮭﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﻰ ﭘﺎﺭﺗﯩﻠﯩﻐﺎﻧﺪﺍ ﺋﯘ ﯞﻩﺗﻪﻥ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺧﯩﺰﻣﻪﺕ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﭘﯘﺭﺳﯩﺘﻰ ﻛﻪﻟﺪﻯ ﺩﻩﭖ ﺳﻮﺩﺍ-ﺳﯧﺘﯩﻖ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﯞﺍﺯ ﻛﯩﭽﯩﭗ، ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﮔﻪ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ. ﺋﯘ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﮔﻪ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﭽﻰ ﻗﻮﺷﯘﻧﻐﺎ ﮬﻪﺭﺑﯩﻲ ﻣﺎﮬﺎﺭﻩﺕ ﺋﯚﮔﯩﺘﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﻛﻮﻣﺎﻧﺪﯨﺮ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ. ﺋﯘ ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﺑﺎﺗﯘﺭﻟﯩﻘﻰ، ﺟﻪﯕﮕﯩﯟﺍﺭﻟﯩﻘﻰ ﯞﻩ ﺋﯘﺳﺘﺎ ﻣﻪﺭﮔﻪﻧﻠﯩﻜﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﺎﻣﻤﺎ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ ﺋﯩﻨﺎﯞﻩﺕ ﯞﻩ ﺷﯚﮬﺮﻩﺗﻜﻪ ﻣﯘﻳﻪﺳﺴﻪﺭ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ. ﻗﻮﺷﯘﻥ ﺭﻩﮬﺒﻪﺭﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﻪﺗﯩﯟﺍﺭﻟﯩﺸﯩﻐﺎ ﺋﯧﺮﯨﺸﻜﻪﻥ. ﺭﯗﺳﺘﻪﻡ ﭘﺎﻟﯟﺍﻥ 1936- ﻳﯩﻠﻰ ﺩﯨﻜﺎﺑﯩﺮﺩﺍ ﺧﺎﺋﯩﻨﻼﺭﻧﯩﯔ ﺳﯜﻳﻘﻪﺳﺘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﻨﯩﭗ، ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﺗﯜﺭﻣﯩﺴﯩﺪﻩ ﻣﯩﯖﻠﯩﻐﺎﻥ ﺋﻪﺯﯨﻤﻪﺗﻠﻪﺭ ﻗﺎﺗﺎﺭﯨﺪﺍ ﺟﺎﻟﻼﺕ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﯛﻟﮕﻪﻥ. 8 . ﺷﻪﺭﯨﭙﻘﺎﻥ ﺗﯚﺭﻩ (1900-1942) ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﻳﯧﻘﻨﻘﻰ ﺯﺍﻣﺎﻥ ﺗﺎﺭﯨﺨﺪﯨﻜﻰ ﻣﻪﺷﮭﯘﺭ ﺷﻪﺧﯩﺴﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ ﺷﻪﺭﯨﭙﻘﺎﻥ ﺗﯚﺭﻩ، 1900-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﻟﺘﺎﻱ ﺷﻪﮬﺮﯨﺪﻩ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ. ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﺎﺗﺎ-ﺑﻮﯞﯨﻠﻠﯩﺮﻯ ﺋﻪﻳﻨﻰ ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﻣﻪﻧﭽﯩﻚ ﺧﺎﻧﺪﺍﻟﯩﻘﻐﺎ ﺧﯩﺰﻣﻪﺕ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺟﯩﯔ، ﮔﯘﯓ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻣﻪﻧﺴﻪﭘﻠﻪﺭﮔﻪ ﻣﯘﻳﻪﺳﺴﻪﺭ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ. ﻛﯧﻴﻨﭽﻪ ﺑﯘ ﻣﻪﻧﺴﻪﭖ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﺎﺗﯩﺴﻐﺎ ﻣﯩﺮﺍﺱ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ. ﺷﻪﺭﯨﭙﻘﺎﻥ ﺗﯚﺭﻩ ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻪﺳﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﺩﯦﻨﻰ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻠﻪﺭﺩﻩ ﺩﯨﻨﻰ ﺑﯩﻠﻤﻠﻪﺭﮔﻪ ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، 1920-ﻳﯩﻠﻼﺭﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﻩ ﺭﻭﺳﯩﻴﻪﮔﻪ ﺋﻮﻗﯘﺷﻘﺎ ﺑﺎﺭﻏﺎﻥ. ﺋﻪﻣﻤﺎ ﺋﻮﻗﯘﺵ ﭘﯘﺭﺳﯩﺘﯩﮕﻪ ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻻﻟﻤﯩﻐﺎﻥ، ﺋﯘ ﺭﻭﺳﯩﻴﻪﺩﯨﻦ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ 1922-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﮕﻪ ﻛﯧﻠﯩﭗ، ﻳﺎﯓ ﺯﯦﯖﺸﯩﻦ ﺋﺎﭼﻘﺎﻥ ﻣﯘﯕﻐﯘﻝ، ﻗﺎﺯﺍﻕ ﻣﻪﻛﺘﯩﭙﯩﺪﻩ ﺋﻮﻗﯘﻳﺪﯗ. ﺷﻪﺭﯨﭙﻘﺎﻥ ﺑﯘ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻨﻰ ﭘﯜﺗﺘﯘﺭﯛﭖ 1927-ﻳﯩﻠﻰ ﺑﯘﺭﯗﻟﺘﯘﻗﺎﻳﻐﺎ ﮬﺎﻛﯩﻢ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. 1928-ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﻳﺎﯓ ﺯﯦﯖﺸﯩﻦ ﮬﯚﻛﯜﻣﯩﺘﯩﮕﻪ ﻗﺎﺭﯨﺸﻰ ﮬﻪﺭﯨﻜﻪﺕ ﺑﺎﺷﻼﻳﺪﯗ. 1930-ﻳﯩﻠﻰ ﺟﯩﻦ ﺷﯜﺭﯦﻦ ﺷﻪﺭﯨﭙﻘﺎﻧﻨﻰ ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﮕﻪ ﭼﺎﻗﺮﯨﭗ ﺋﯚﻟﯩﻜﯩﻠﯩﻚ ﮬﯜﻛﯜﻣﻪﺕ ﺋﻪﺯﺍﺳﻰ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺑﯩﻜﺘﯩﺪﯗ. ﺷﻪﺭﯨﭙﻘﺎﻥ ﺷﯘ ﻛﯜﻧﻠﻪﺭﺩﻩ ﺟﯩﻤﯩﻨﯩﻴﻪﺩﻩ ﺳﻮﯞﯦﺖ ﺳﻮﺩﺍ ﺑﺎﺷﻘﺎﺭﻣﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻛﯧﻠﯩﺸﯩﻢ ﺗﯜﺯﯨﺪﯗ. 1933-ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﺋﺎﻟﺘﺎﻳﺪﺍ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻲ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﻨﻰ ﻳﻮﻟﻐﺎ ﻗﯘﻳﯘﭖ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﺳﺎﻟﯩﺪﯗ. ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻜﻪ ﻛﯧﻠﯩﭗ 12ﻧﻪﭘﻪﺭ ﺗﯧﺨﻨﯩﻚ ﻳﯧﺘﯩﺸﺘﯜﺭﯛﭖ ﮔﯩﺰﯨﺖ-ﮊﻭﺭﻧﺎﻝ ﭼﯩﻘﯩﺮﯨﺪﯗ. ﻛﯩﻨﻮ ﺋﺎﭘﺮﺍﺗﻰ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﻛﯧﻠﯩﺪﯗ. ﻣﺎﺟﯘﯕﻴﯩﯔ ﻗﺴﻤﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﻣﺎﺟﻰ، ﻣﺎﺧﻪﻳﻴﯩﯖﻼﺭ ﺋﺎﻟﺘﺎﺋﺎﻳﻐﺎ ﺑﯧﺴﯩﭗ ﻛﯩﺮﮔﻪﻧﺪﻩ، ﻗﻮﺷﯘﻥ ﺗﻪﺷﻜﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺋﯘﻻﺭﻧﻰ ﻗﻮﻏﻼﭖ، ﺋﺎﻟﺘﺎﻳﻨﯩﯔ ﺋﺎﻣﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺳﺎﻗﻼﻳﺪﯗ. ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺷﯩﯔ ﺳﯩﺴﻪﻱ ﺷﻪﺭﯨﭙﻘﺎﻧﻨﻰ ﺋﺎﻟﺘﺎﻱ ﯞﺍﻟﯩﻴﺴﻰ، ﻗﻮﺷﯘﻣﭽﻪ ﮔﺎﺭﻧﯩﺰﻭﻥ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻧﻰ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺋﯚﺳﺘﯜﺭﯨﺪﯗ. 1939-ﻳﯩﻠﻰ 10-ﺋﺎﻳﺪﺍ ﺷﯩﯔ ﺷﯩﺴﻪﻱ ﺋﯘﻧﻰ ﺋﯜﭺ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﻗﯘﺭﯗﻟﺘﯩﻴﯩﻐﺎ ﺗﻪﻛﻠﯩﭗ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﮕﻪ ﭼﺎﻗﯩﺮﺗﯩﺪﯗ ﯞﻩ ﻳﯩﻐﯩﻨﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺋﯘﻧﻰ ﺋﺎﻟﺘﺎﻳﻐﺎ ﻗﺎﻳﺘﯘﺭﻣﺎﻱ 1940-ﻳﯩﻠﻰ 4-ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 11-ﻛﯜﻧﻰ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﭗ، 1942-ﻳﯩﻠﻰ ﺗﯜﺭﻣﯩﺪﻩ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﯛﯞﯦﺘﯩﺪﯗ. مەنبە: سۈبھى ئەدىبىيات تارىخ بلوگى